Bijna iedereen met een iPhone maakt gebruik van de online opslagdienst iCloud, maar bijna niemand gaat er bewust mee om. Onnodig, want Apple biedt voldoende opties om deze persoonlijke webomgeving naar eigen wens in te richten.

Iedere gebruiker met een Apple ID beschikt automatisch over 5 GB gratis opslagruimte op iCloud. Je kunt er allerlei data opslaan, zodat de bestanden automatisch op alle gekoppelde apparaten beschikbaar zijn. Foto's die je bijvoorbeeld met een iPhone maakt, verschijnen desgewenst vanzelf in het fotoalbum op je iPad.

Ook zaken als e-mail, contacten, notities, herinneringen, documenten, wachtwoorden, Safari-gegevens en de agenda synchroniseer je eenvoudig via de online server van Apple. Wanneer je dit doet, zijn op ieder Apple-apparaat dezelfde gegevens aanwezig. Daarnaast is iCloud ook handig wanneer je een reservekopie wilt opslaan van belangrijke gegevens. Bij problemen heb je hiermee een back-up achter de hand. Omdat veel iCloud-zaken automatisch gaan, weten maar weinig iPhone-gebruikers hoe hun persoonlijke online opslagruimte bij Apple ervoor staat.

Het gevolg hiervan is dat iCloud mogelijk sneller dan verwacht de opslaglimiet van 5 GB nadert. Weliswaar kun je natuurlijk extra opslagruimte aanschaffen, maar het is net zo gemakkelijk om iCloud even op te ruimen. Op die manier ontstaat vaak weer genoeg ruimte om belangrijke bestanden online op te slaan en met andere Apple-toestellen te synchroniseren.

01 Data synchroniseren

Je bepaalt in iOS zelf welke iPhone-gegevens je met iCloud synchroniseert. Ga naar Instellingen / iCloud en activeer alle opties die je belangrijk vindt. Handig is bijvoorbeeld om de agenda en contacten met ieder apparaat te synchroniseren, zodat je contactgegevens en afspraken slechts eenmalig hoeft in te voeren.

Herinneringen en notities maak je ook simpel beschikbaar op ieder apparaat. E-mails kun je alleen synchroniseren wanneer je een iCloud-mailadres creëert. Je activeert in dat geval de optie Mail, waarna je kiest voor Maak aan. Bedenk vervolgens een logisch e-mailadres en bevestig daarna met Volgende / Gereed. Alle berichten die je voortaan op het opgegeven e-mailadres ontvangt, belanden automatisch op de iCloud-server.

©PXimport

Geef aan welke zaken je met iCloud wilt synchroniseren.

02 Wachtwoorden

Sinds de invoering van iOS 7 bevat iCloud de nieuwe functie Sleutelhanger. Dankzij deze wachtwoordmanager lukt het om met Apple-apparaten automatisch bij websites in te loggen en creditcardgegevens te onthouden. Voorwaarde is wel dat je Apples eigen browser Safari gebruikt. Navigeer naar Instellingen / iCloud en klik op Sleutelhanger.

Zet de schakelaar achter iCloud-sleutelhanger aan en vul het wachtwoord van je Apple ID in. Vervolgens bedenk je een beveiligingscode van vier cijfers. Je geeft daarnaast een telefoonnummer op waarmee Apple in staat is om je identiteit te verifiëren. Tijdens surfsessies heb je nu voortaan de mogelijkheid om wachtwoorden op te slaan.

©PXimport

De beveiligingscode van iCloud-sleutelhanger heb je nodig om de wachtwoordmanager op andere iOS-apparaten te gebruiken.

03 Foto's

Ben je bang dat foto's te veel ruimte binnen iCloud opeisen? Geen paniek! Kiekjes die je namelijk in de map Mijn fotostream bewaart, tellen niet mee voor de gratis opslagcapaciteit van 5 GB. Foto's die je met je iPhone schiet, synchroniseer je daardoor altijd soepel met andere apparaten van Apple.

Ga naar Instellingen / iCloud / Foto's en zet de schuifregelaar achter Mijn fotostream aan. Houd er wel rekening mee dat iCloud de kiekjes van Mijn fotostream slechts dertig dagen bewaart, dus het is geen permanente back-up. Vanaf stap 5 in deze workshop leggen we uit hoe je foto's en video's definitief online bewaart aan de hand van een reservekopie.

©PXimport

Mijn fotostream is een handige methode om kiekjes met Apple-apparatuur te synchroniseren.

04 Documenten

Sommige apps op je iPhone doen een beroep op iCloud om bepaalde documenten en gegevens te synchroniseren met verschillende apparaten. Uiteraard bepaal je zelf welke toepassingen hiervoor toestemming hebben. Tik achtereenvolgens op Instellingen / iCloud / Documenten/gegevens. Beslis bij iedere app of je documenten en gegevens hiervan wilt synchroniseren met iCloud. Eventueel gebruik je naast wifi een mobiele dataverbinding om app-data naar iCloud te verzenden. Activeer in dat geval de optie Gebruik mobiele data. Wil je helemaal geen data van apps synchroniseren? Beweeg de schuifregelaar achter Documenten/gegevens dan naar links.

©PXimport

Bespaar ruimte door niet zomaar data van apps op iCloud te bewaren.

05 Reservekopie maken

In iCloud bewaar je simpel een reservekopie van de belangrijkste iPhone-gegevens. Bij een systeemcrash of aanschaf van een nieuwe iPhone herstel je hiermee vlot je persoonlijke data. Ga in iOS achtereenvolgens naar Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie. Zorg ervoor dat de optie iCloud-reservekopie is geactiveerd. Je iPhone uploadt de belangrijkste gegevens voortaan automatisch iedere dag naar iCloud. Een voorwaarde is wel dat het toestel is verbonden met een wifi-netwerk. Wil je graag meteen een back-up opslaan in iCloud? Kies onderaan dan voor Maak nu reservekopie.

©PXimport

Bewaar iedere dag automatisch een back-up van je belangrijkste gegevens op iCloud.

Zoek mijn iPhone

Een bijzondere functie binnen de iCloud-instellingen op je iPhone is Zoek mijn iPhone. Deze optie stelt je in staat om een verloren toestel weer terug te vinden en te vergrendelen. Kortom, een zeer belangrijke functie die zeker je aandacht verdient! Controleer daarom via Instellingen / iCloud of de functie is ingeschakeld. Mocht je het toestel onverhoopt kwijtraken, dan achterhaal je via de website simpel de geografische locatie. Verder wis je op afstand alle gegevens en vergrendel je het toestel met een toegangscode.

©PXimport

Bekijk op een kaartje waar je iPhone zich schuilhoudt.

06 Reservekopie wissen

Heb je onlangs een iOS-apparaat weggedaan, bijvoorbeeld een iPhone of iPad? De kans is groot dat er hiervan nog een reservekopie op iCloud staat. Zonde, want dat kost onnodig veel opslagruimte. Reservekopieën waar je niets meer aan hebt, kun je dus het best verwijderen.

Ga naar Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie / Beheer opslag. Je ziet precies welke apparaten er gekoppeld zijn aan iCloud en hoeveel opslagcapaciteit de back-ups in beslag nemen. Is een apparaat niet meer in gebruik? Druk op de juiste naam van het betreffende apparaat en bevestig met Verwijder reservekopie. Kies daarna voor Schakel uit en verwijder om de wisactie definitief uit te voeren.

©PXimport

Controleer nauwkeurig van welke apparaten je back-ups in iCloud bewaart.

07 Reservekopie configureren

Hoeveel ruimte je op iCloud nodig hebt, is grotendeels afhankelijk van de gegevens die je in de reservekopie bewaart. Het is raadzaam om uitsluitend data te back-uppen die je echt niet wilt kwijtraken. Navigeer naar Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie. Je ziet hier precies hoeveel data er op iCloud staat. Heb je haast geen ruimte meer over, dan kun je binnenkort een e-mail van Apple verwachten met het bericht dat de opslaglimiet bijna bereikt is.

Je kunt dat voorkomen door ruimtevretende zaken niet meer in de reservekopie te betrekken, waardoor er weer wat opslagruimte vrijkomt. Ga naar Beheer opslag en open de back-up van je huidige iPhone. Veeg een stukje omlaag en kies voor Toon alle apps. Je ziet precies hoeveel ruimte iedere afzonderlijke app in de reservekopie opeist.

©PXimport

Je controleert simpel hoeveel opslagruimte je nog kunt gebruiken.

Het is overigens nuttig om te weten dat het niet om de apps zelf gaat. Je iPhone slaat namelijk alleen gebruikersdata op in de reservekopie. Geef met de schuifregelaar bij iedere app aan of je een back-up van de gebruikersdata in de cloud wilt opslaan. Een grote boosdoener is doorgaans het onderdeel Filmrol. Hierin staan foto's en kiekjes die je met de iPhone hebt gemaakt.

Als je veel ruimte wilt besparen, kun je natuurlijk op eigen initiatief ergens anders een back-up van je foto's en video's bewaren. Doe dit dan wel regelmatig. Zodra je enkele back-ups uitschakelt, zie je direct hoeveel opslagruimte je daarmee terugwint.

©PXimport

Persoonlijke foto's en video's nemen vaak zeer veel ruimte in op iCloud.

08 Documenten wissen

Behalve je persoonlijke data stoppen sommige apps op eigen houtje ook nog specifieke documenten in de reservekopie. Zit je daar niet op te wachten? Je verwijdert nutteloze documenten eenvoudig uit iCloud, zodat er weer wat ruimte vrijkomt. Ga naar Instellingen / iCloud / Opslag en reservekopie / Beheer opslag.

Onder het kopje DOCUMENTEN & GEGEVENS zie je welke apps documenten op iCloud droppen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om instellingen van games of nieuwsartikelen die als favoriet zijn gemarkeerd. Wil je de documenten en/of gegevens weggooien? Klik op de naam van de app en kies rechtsboven voor Wijzig. Bevestig als laatste met Verwijder alles.

©PXimport

Ook specifieke documenten en gegevens laat je simpel weg uit de reservekopie.

09 E-mail opschonen

Als je een iCloud-mailadres gebruikt, komen de e-mails vanzelf ook op iCloud terecht. Zeker als je veel berichten ontvangt, neemt dat behoorlijk wat opslagruimte in beslag. De oplossing is om even de bezem door je e-mailaccount te halen. Open de app Mail en kies onder ACCOUNTS voor iCloud / Inkomend. Klik rechtsboven op Wijzig en selecteer alle berichten die je weg wilt gooien. Het is slim om vooral de e-mails met grote bijlagen eruit te pikken. Tik als laatste Prullenmand aan om de boel op te schonen. Eventueel kun je ook nog besluiten om de Prullenbak leeg te kieperen.

©PXimport

Maak extra ruimte vrij door onbelangrijke e-mails te verwijderen.

Niet alles op iCloud

Het is belangrijk om te weten dat er op iCloud uitsluitend persoonlijke gegevens aanwezig zijn. Zaken die je bij iTunes of de App Store hebt gedownload, worden dus niet in je persoonlijke opslagruimte bewaard.

Zodra je namelijk muziek, apps, films en audioboeken wilt herstellen, downloadt je iPhone ze gewoon opnieuw uit iTunes of de App Store. Logisch, want op deze manier hoeft Apple van iedere app en mediabestand slechts één exemplaar op zijn server te bewaren. Maar ook voor jezelf is deze methode gunstig. Als je namelijk alles zelf in iCloud zou moeten opslaan, dan heb je nooit genoeg aan 5 GB opslagruimte.

©PXimport

ITunes-aankopen bewaar je nooit op iCloud.

10 Online toegang

iCloud is niet alleen toegankelijk via apparaten van Apple. Je kunt de opslag namelijk ook benaderen via een browser. Handig, want op deze manier lukt het bijvoorbeeld prima om met een Windows-pc bepaalde gegevens in te zien. Surf naar www.icloud.com en log in met je Apple ID om de webomgeving te openen. Als je een iCloud-mailadres hebt aangemaakt, kun je je e-mailaccount eenvoudig vanaf deze plek beheren. Klik maar eens op Mail. Via het tandwiel-pictogram linksonder zet je de e-maildienst volledig naar je hand. Zo stuur je berichten bijvoorbeeld naar een ander adres door en maak je desgewenst aliassen aan. Verder stel je hier in dat je bij vakanties een afwezigheidsbericht achterlaat.

©PXimport

Bepaalde iPhone-gegevens zijn altijd en overal beschikbaar via www.icloud.com.

Ook de andere onderdelen van de webomgeving van iCloud zijn de moeite waard. Het is namelijk erg fijn dat je altijd toegang hebt tot je contactpersonen, je agenda, je notities en de herinneringen. Verder vallen natuurlijk de webapps Pages, Numbers en Keynote op, nog wel in bèta-versie. Deze applicaties stellen je in staat om bepaalde documenten die je op een Apple-apparaat hebt aangemaakt in een browser te bewerken (of andersom). De genoemde kantoorapps zijn vooral bedoeld voor de zakelijke markt.

©PXimport

Vanuit je browser open je gemakkelijk je e-mail, je moet dan wel een iCloud-mailadres hebben.

Opslagaccount upgraden

Kun je onvoldoende ruimte vrijmaken in iCloud? In dat geval zit er niets anders op dan extra opslagruimte bij Apple aan te schaffen. Vanuit iOS is dat snel geregeld. Ga naar Instellingen / iCloud en tik bovenaan je accountnaam aan. Onder OPSLAGABONNEMENT staat precies hoeveel opslagruimte je momenteel in gebruik hebt. Druk daarop en pas het abonnement naar eigen wens aan. Druk ten slotte op Koop en volg de aanwijzingen op het scherm. Apple verkoopt abonnementen met in totaal 15, 25 of 55 GB (inclusief de gratis 5 GB) Hiervoor betaal je respectievelijk 16,32 en 80 euro per jaar.

©PXimport

Bij Apple schaf je voor redelijke tarieven extra opslagruimte aan.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.