Koken kun je doen op gas of elektriciteit. Maar wat is eigenlijk voordeliger? Voorheen waren de kosten voor koken over een heel jaar genomen niet zo hoog en was koken op gas wat goedkoper dan koken op elektriciteit. Maar met de energieprijzen die door het dak gaan is het interessant om dat rekensommetje nog even over te doen met de prijzen van nu én te vergelijken met de nieuwe prijzen van het energieplafond.

Jaarverbruik koken gas versus elektrisch

Het eerste waar we rekening mee moeten houden, is het jaarverbruik van koken op gas versus elektrisch.

Om het sommetje goed te kunnen doen moet je je eigen jaarverbruik van koken op gas of elektriciteit weten. Dat zelf meten is bij gas zo goed als onmogelijk, heb je een keramische of inductiekookplaat met een eigen groep, dan zou je het verbruik van die groep kunnen bijhouden. Maar ook dat is gedoe. Gelukkig zijn er wel gemiddelde cijfers voor huishoudens bekend waarmee je kunt rekenen. Milieucentraal heeft berekend dat een gemiddeld gezin met een gasfornuis zo’n 37 m3 gas per jaar gebruikt. Heb je een keramische kookplaat, dan verbruik je ongeveer 225 kWh aan elektriciteit. Een inductiekookplaat is zuiniger, die verbruikt op jaarbasis 175 kWh.

Dan de prijzen voor gas en stroom. Dat is een hele lastige want die schieten enorm omhoog. Plus het hangt erg af van de tarieven die jij zelf aan je energieleverancier moet betalen. Die zijn afhankelijk van het contract dat je hebt. Voor nieuwe contracten rekenen we in dit voorbeeld met € 0,90 per kWh en € 4,- per m3 gas. Dat zijn prijzen inclusief alle belastingen en btw. Koken op gas kost je dus per jaar 37 x 4 = 148 euro. Heb je een keramische kookplaat, dan kost je dat € 202,50 per jaar. Koken op inductie kost je € 157,50. Heb je een keramische kookplaat, dan weet je ook hoelang het duurt voordat je een nieuwe inductieplaat hebt terugverdiend. Aankoopbedrag delen door het verschil in elektriciteitskosten per jaar en je weet na hoeveel jaar je goedkoper uit bent.

©Andrey Sinenkiy

Berekening met de prijzen van het energieplafond

Blijf je met je verbruik binnen het energieplafond van 1200 m3 gas en 2900 kWh elektriciteit, dan kom je een flink stuk lager uit. De prijzen van het energieplafond zijn € 1,45 per m3 gas en € 0,40 per kWh. Dan wordt ons rekensommetje voor koken op gas uit op 37 x 1,45 = € 53,65. Koken op een keramische kookplaat komt met de energie-plafond-prijs uit op € 90,- en op inductie op € 70,-. Voor gas ben je met deze prijzen relatief gezien nog iets gunstiger dan voor elektriciteit in vergelijking met de ‘reguliere’ prijzen uit het voorbeeld hierboven.

Klein verschil tussen koken op gas of elektriciteit

Het verschil tussen koken op elektriciteit of gas is op jaarbasis dus heel klein. Ergens is dat ook niet zo gek, want de stroomprijs en gasprijs zijn aan elkaar gekoppeld omdat er veel elektriciteit wordt opgewekt met gascentrales. Mocht die koppeling eventueel tijdelijk worden losgelaten, dan kan ons rekensommetje weer anders uitpakken. Doe dat sommetje dus regelmatig overnieuw met de energieprijzen die jij moet betalen.

Vind je de video leuk? Abonneer je dan op het YouTube-kanaal van ID.nl.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.