ID.nl logo
Een kruidentuin in je keuken: zo kweek je zelf de lekkerste verse kruiden
© Oliver Hoffmann
Huis

Een kruidentuin in je keuken: zo kweek je zelf de lekkerste verse kruiden

Het kweken van verse kruiden is niet alleen leuk, maar ook nog eens heel makkelijk om in je eigen keuken te doen. Met wat zonlicht, water en aandacht kun je het hele jaar door verse kruiden oogsten!

In dit artikel leggen we uit waarom zelf kruiden kweken leuk is, wat de populairste keukenkruiden zijn, hoe je zelf kruiden kweken aanpakt (ga je voor opkweken vanuit zaad, stekjes of kant-en-klare plantjes uit de supermarkt of het tuincentrum?), hoe je kruiden verzorgt en tegen welke problemen je kunt aanlopen. Ook lees je wanneer en hoe je versie kruiden kunt oogsten en hoe je ze het beste bewaart.

Lees ook: Zo houd je je kruidenplantje uit de supermarkt in leven

Er zijn allerlei redenen waarom het zelf kweken van kruiden een goed idee is. Zelfgekweekte kruiden smaken niet alleen beter dan die uit de supermarkt, het is ook gezond en goed voor het milieu. Het scheelt je ook geld: zo betaal je voor verse kruiden uit de supermarkt relatief veel geld voor heel weinig kruiden (voor 15 gram verse kruiden betaal je op moment van schrijven al snel één euro of meer 😱). Bovendien is het decoratief en fleurt het je keuken op. Een mooi plankje met verse kruiden in potjes op je aanrecht of vensterbank geeft je keuken meteen een andere uitstraling.

Populairste keukenkruiden om zelf te kweken

KeukenkruidGebruikKweektips
BasilicumPasta, salades, bij tomatenVeel zon, regelmatig water, bloemetjes wegknippen
PeterselieSoepen, stoofschotels, saladesLaat na de oogst altijd wat blaadjes staan voor herstel
BieslookSalades, soepen, quichesVeel zon, grond vochtig houden
TijmStoofschotels, vis, kip, saladedressingsVeel zon, niet te veel water
OreganoTomatensaus, pizza, Griekse gerechtenLichte plek, niet in de volle zon, zorg dat de grond niet uitdroogt
MuntSalades, smoothies, limonades, vis, theeNiet in de volle zon, regelmatig terugknippen

Kruiden kweken, waar begin je?

Je kunt op verschillende manieren aan kruidenplantjes komen. De meest arbeidsintensieve manier is om ze zelf op te kweken vanuit zaad. Of misschien kun je van iemand een stekje krijgen. De makkelijkste manier is kant-en-klaar kopen. Probeer dan wel biologische plantjes te vinden: die zijn meestal behandeld met natuurlijke bestrijdingsmiddelen en niet met pesticiden.

Zaaien

Start met zaadjes in kleine potjes en zet ze op een lichte, warme plek tot de plantjes groot genoeg zijn.

Stekken

Neem een mooi uitgelopen takje van een bestaand plantje en zet dit in het water of de grond tot er wortels ontstaan. Snijd deze dan los en plant in een pot.

Kant-en-klaar plantje

Koop een kruidenplantje in een tuincentrum of in de supermarkt en zet direct in een pot. Kies gezonde planten zonder gele of bruine blaadjes. Controleer ook op luizen aan de onderzijde van de blaadjes.

©Konstantin Aksenov

Kruiden verzorgen

Zet kruidenplantjes het liefst op een lichte, warme plek in huis zoals de vensterbank. Zorg dat de grond vochtig blijft en geef af een toe wat vloeibare plantenvoeding om de plantjes van voeding te voorzien. Knip regelmatig blaadjes af voor eigen gebruik, dan blijven de planten mooi compact.

Versiering & styling

Kruiden zijn prachtige groene decoraties voor in huis. Je kunt ze bijvoorbeeld in houten plankjes of kleurrijke potjes op je aanrecht zetten. Een verticale muur van houten bakjes met verschillende kruiden is ook populair.

Of maak er een echte eyecatcher van met bijzondere potten in verschillende hoogtes op een plateautje of stapeltje krukjes. Combineer de kruiden met andere plantjes voor extra kleur. En wissel ze elk seizoen om voor een frisse uitstraling.

©Aul Zitzke - stock.adobe.com

Problemen en tips

De meest voorkomende problemen bij het kweken van kruiden zijn:

• Verdroging: geef meer water en zet op een koelere plek uit de zon.
• Luizen of andere beestjes: spray met groene zeep of neemolie (ja, wat hier staat klopt: we bedoelen niet neem olie maar echt neemolie, verkrijgbaar bij bijvoorbeeld Bol).
• Gele/bruine blaadjes: kunnen wijzen op een gebrek aan voeding, maar ook op overbewatering. Wanneer de grond droog aanvoelt, geef je wat vloeibare plantenvoeding. Heeft het plantje natte voeten? Giet dan overtollig water weg. Knip de aangetaste blaadjes in ieder geval weg; zo verminder je het risico op schimmels en ziektes.
• Langgerekte groei: te weinig licht. Zet dichter bij het raam of onder een lamp.
• Schimmels: zorg voor goede afwatering en woel de grond af en toe wat losser.

Kruiden verzorgen in elk seizoen Afhankelijk van het seizoen doe je er goed aan de verzorging van je kruiden aan te passen. Dit geldt natuurlijk als ze buiten in je (moes)tuin staan, maar óók binnen. 🌷 ☀️ Lente/zomer • Geef meer water, de grond moet vochtig zijn (maar niet doorweekt) • Zet op een plek met indirect zonlicht
• Geef eens per twee weken wat vloeibare plantenvoeding 🍂 ❄️ Herfst/winter • Minder water geven, planten groeien nauwelijks • Zo veel mogelijk natuurlijk licht, anders lamp erbij • Temperatuur binnenshuis stabiel houden

Lees ook: Zo maak je een moestuin - met stappenplan!


Verse kruiden oogsten en bewaren

Als je je eigen verse kruiden kweekt, wil je die natuurlijk op het perfecte moment oogsten. Knip de kruiden bij voorkeur vlak voor gebruik. Dan zitten de meeste aroma's nog in het blad. Oogst alleen wat je nodig hebt, dan herstellen de plantjes beter.

Bewaren wat je over hebt

Heb je wat over? Wikkel de verse kruiden dan in een vochtige theedoek en leg ze in de koelkast. Zo blijven ze een paar dagen goed. Wil je ze langer bewaren, dan kun je de volgende dingen doen:

• Drogen
Leg kruiden op keukenpapier en laat ze drogen, regelmatig keren. Bewaar luchtdicht. Vooral tijm en oregano zijn geschikt om te drogen.
• Invriezen
Hak fijn, doe in een ijsblokjesvorm met water erbij en vries in. Vooral geschikt voor basilicum en munt.
• Bewaren in de koelkast
Zowel peterselie als bieslook kun je, wanneer je ze in kleinere stukjes hakt en in water zet, ongeveer 2 weken vers houden in de koelkast. Zet de bieslooksprietjes wel rechtop in water.
• Verwerken
Heb je veel basilicum over? Maak er dan pesto in. Je kunt dit ook doen met bieslook, maar de smaak is wel anders dan van traditionele pesto. Je kunt beide varianten invriezen.

Je ziet: met een beetje TLC is het helemaal niet moeilijk om zelf kruiden te kweken. Met deze tips lukt het je vast om het hele jaar verse en gezonde kruiden te oogsten! Eet smakelijk!

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare pc-monitors van 32 inch of groter
© Stocks Marketing
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare pc-monitors van 32 inch of groter

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een groot computerscherm? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5

In plaats van twee schermen kun je natuurlijk ook gewoon één grote pc-monitor aansluiten. Met een riante beelddiagonaal van 34 inch open je op de Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5 moeiteloos twee programmavensters naast elkaar. Het licht gebogen scherm telt 3440 × 1440 pixels, zodat je in een hoge resolutie video's kunt streamen. Bovendien leent dit model zich wegens de snelle reactietijd van slechts 0,4 milliseconde goed voor games. Dankzij ondersteuning voor FreeSync werkt de monitor naadloos met de betere videokaarten samen.

Er is een zogeheten KVM-switch ingebakken. Hierdoor schakel je soepel tussen verschillende aangesloten pc's. Net zoals de meeste hedendaagse monitors heeft dit exemplaar een DisplayPort-, HDMI- en usb-c-ingang. Via de drie reguliere usb-poorten sluit je eventueel diverse randapparaten aan. Daarnaast is er een ethernetpoort beschikbaar. Kortom, de ProLite XCB3494WQSN-B5 is in feite een volwaardig dockingstation waarop je een laptop met een enkele kabel kunt aansluiten. De fabrikant besteedt ook aandacht aan een goede ergonomie, want het scherm is in hoogte verstelbaar.

LG 34WQ75C-B

Zoek je een betaalbare pc-monitor met een gebogen ips-paneel, dan is de LG 34WQ75C-B een goede keuze. Dit paneeltype staat garant voor levendige kleuren en goede kijkhoeken. Het 34inch-scherm heeft 3440 × 1440 pixels en is dus ideaal voor videostreaming. De ondersteuning voor HDR10 komt hierbij goed van pas. Films en series van de betere streamingdiensten hebben hierdoor een realistischer kleurverloop. Zet deze LG-monitor gerust in een (thuis)kantoor met veel licht, want het scherm heeft een anti-reflecterende coating.

Aan aansluitopties geen gebrek! Zo kies je voor de beeldoverdracht tussen usb-c, DisplayPort en tweemaal HDMI. Daarnaast zijn er ook nog eens vier usb-poorten en een ethernetaansluiting voorhanden. Nuttig voor wie zijn of haar laptop snel op de monitor inclusief alle randapparaten wil aansluiten. Denk onder meer aan een muis, toetsenbord en externe harde schijf. Via een enkele usb-c-kabel bereiken data en stroom de laptop, terwijl het beeldsignaal in tegengestelde richting naar het scherm wordt verzonden. Overige pluspunten zijn de geïntegreerde speakers en in hoogte verstelbare standaard.

Samsung LC32R500FHPXEN

De Samsung LC32R500FHPXEN is op het moment van schrijven een van de goedkoopste pc-monitors van 32 inch die je kunt kopen. Net zoals veel andere schermen van dit formaat heeft ook dit model een lichte kromming van 1500R. Het gebogen scherm verhoogt het kijkcomfort. De maximale resolutie bedraagt 1920 × 1080 pixels, zodat je films, series en/of tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt streamen. Ondanks de relatief lage prijs heeft de LC32R500FHPXEN zeer dunne schermranden.

Een voordeel is dat je via de zogeheten Eye Saver Mode het blauwe licht kunt minimaliseren. Zo verklein je de kans op vermoeide ogen. Voor liefhebbers van videospellen is er een gamemodus ingebakken. Sluit via de HDMI-ingang dus gerust een game-pc aan. Bij aanwezigheid van een videokaart met FreeSync-ondersteuning wordt de vernieuwingsfrequentie geoptimaliseerd. Dat voorkomt haperende beelden. Je kunt na aanschaf van deze monitor trouwens meteen aan de slag, want er is een HDMI-kabel inbegrepen.

Lees ook: 🖥️ Nieuwe monitor kopen? 5 fouten die je niet moet maken

Samsung Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN

Deze 34inch-monitor van Samsung is uitermate geschikt voor fanatieke gamers. Zo presteert het paneel op een maximale vernieuwingsfrequentie van 165 hertz. Hierdoor ervaar je uiterst vloeiende gameplay. Als je een pc met een geschikte grafische kaart aansluit, wordt de vernieuwingsfrequentie continu geoptimaliseerd. Dat werkt via de techniek FreeSync. Voor het spelen van multiplayergames is de rappe reactietijd van één milliseconde een groot voordeel. Zo reageer je razendsnel op (online) tegenstanders. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels verschijnen de animatiebeelden ook nog eens scherp in beeld.

Deze luxe monitor kan uit de voeten met HDR10, waardoor de beelden van games, films en series zeer realistisch ogen. Je sluit een computer of laptop op twee manieren aan, namelijk via DisplayPort of HDMI. Dankzij de lichte kromming neem je moeiteloos pal voor het scherm plaats. Het beeld sluit goed aan bij je gezichtsveld, waardoor je de monitor ook voor regulier kantoorwerk kunt gebruiken. Daarnaast leent de Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN zich goed voor beeldbewerking. Het scherm is trouwens niet in hoogte verstelbaar; er is alleen een kantelfunctie beschikbaar.

Philips Evnia 34M2C6500/00

Voor oled-begrippen valt de vraagprijs van de Philips Evnia 34M2C6500/00 alleszins mee. Dit model bevat om precies te zijn een hoogwaardig qd-oled-paneel. Deze schermtechniek staat bekend om zijn inktzwarte contrasten, hoge helderheid en natuurgetrouwe kleuren. Aangezien iedere pixel individueel wordt aangestuurd, zie je volop details. Deze pc-monitor is geschikt voor wie games, video's en foto's in een hoge kwaliteit wil bewonderen. Voor nog fraaiere beelden schakel je tussen verschillende HDRI-modi. Je sluit met behulp van DisplayPort en HDMI (2×) één of meerdere computers aan. Verder telt de onderzijde van het scherm twee usb-poorten.

De Evnia 34M2C6500/00 ondersteunt een respectabele resolutie van 3440 × 1440 pixels. Daarnaast valt de riante vernieuwingsfrequentie van 175 hertz op. Snel bewegende beelden verschijnen dus scherp op het qd-oled-paneel. Dankzij het gebogen ontwerp volg je vanuit jouw zitpositie  alle activiteiten op het scherm. Gamers slaan hun persoonlijke voorkeuren optioneel in eigen profielen op. Switch zo bij ieder spel naar de juiste beeldinstellingen. Voor schiet-, race- en strategiegames zijn er overigens voorgekauwde instellingen beschikbaar. Tot slot heeft Philips ook aan een goede ergonomie gedacht. Je kunt de Evnia 34M2C6500/00 kantelen, zwenken én in hoogte verstellen.

▼ Volgende artikel
Klaar met Twitter/X? Dit zijn de populairste alternatieven
© gguy - stock.adobe.com
Huis

Klaar met Twitter/X? Dit zijn de populairste alternatieven

Steeds meer mensen verlaten het socialemediaplatform X, veelal uit onvrede over de koers van eigenaar Elon Musk. In Nederland zijn er vorig jaar bijna een half miljoen gebruikers vertrokken. Veel van hen ruilen het voormalige Twitter daarom in voor een soortgelijk alternatief. In dit artikel bespreken we de drie populairste X-concurrenten.

De drie populairste X-alternatieven zijn Threads, Bluesky en Mastodon. Alle drie doen in de basis hetzelfde, maar zijn natuurlijk niet identiek. In dit artikel gaan we specifiek in op de verschillen tussen deze drie platformen en X.

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Threads

Threads is momenteel het populairste X-alternatief, met dagelijks meer dan 100 miljoen actieve gebruikers, iets wat Bluesky en Mastodon verre van halen. Met naar schatting meer dan 1 miljoen Nederlandse gebruikers (waarvan 500.000 dagelijks actief) is het platform hier ook aardig populair. Overigens is X met zijn circa 240 miljoen dagelijkse gebruikers (waarvan 1,4 miljoen Nederlands) nog steeds groter dan alle concurrenten bij elkaar.

Deze populariteit heeft Threads hoogstwaarschijnlijk te danken aan de lage instapdrempel, mits je al gebruikmaakt van Instagram. Beide platformen zijn onderdeel van moederbedrijf Meta en diep met elkaar verbonden. Door met je Instagram-account in te loggen op de X-concurrent heb je meteen een Threads-account (inclusief je Instagram-profielfoto en -bio) en volg je automatisch dezelfde accounts als op de foto-app. Zo heb je al meteen een goedgevulde tijdlijn.

Aan de andere kant zijn Threads en Instagram misschien wat té verbonden. Je kunt namelijk alléén inloggen op Threads met een Instagram-account, waardoor je de foto-app verplicht moet downloaden. Ook is het niet mogelijk om privéberichten te sturen via Threads – Meta wil dat je daarvoor Instagram blijft gebruiken.

Er zijn nog geen advertenties, maar Meta heeft al wel laten weten die op korte termijn te willen invoeren (in de VS worden reclames al getest). Voor het tonen van gepersonaliseerde advertenties gebruikt het bedrijf zowel je Threads- als Instagram-activiteit.

Een DM sturen om te vragen waar je pakketje blijft is helaas niet mogelijk op Threads.

Bluesky

Bluesky lijkt als twee druppels water op X. Of eigenlijk: X voordat het X heette. De tekenlimiet is met 300 tekens ongeveer gelijk aan de originele limiet van Twitter (voordat dat werd opgehoogd naar 4000 voor betalende gebruikers) en Bluesky heeft ook een soort Tweetdeck. Dat was een populaire functie op het vroegere Twitter, waarmee je meerdere tijdlijnen schermvullend kunt weergeven. Musk heeft Tweetdeck (nu X Pro genoemd) achter een betaalmuur gezet, maar op Bluesky is deze functie nog gratis.

Er zijn wel een paar unieke opties aanwezig, zoals de mogelijkheid om je tijdlijnen naar smaak aan te passen. Als je net nieuw bent, begin je met twee feeds: een met posts van gevolgde accounts en een met aanbevolen posts op basis van je activiteit op het platform, zoals de berichten die je liket. Je kunt ze echter vervangen door tijdlijnen die door andere gebruikers zijn samengesteld, zoals een trendingfeed, een tijdlijn met alleen maar kattenfoto's of een met louter Nederlandstalige berichten. Een andere onderscheidende functie is Starter Packs. Daarmee kun je met één klik groepen gebruikers volgen die aansluiten bij je interesses, zoals Nederlandse politici, techjournalisten of voetbalvolgers.

Tegelijkertijd ontbreken er nog verschillende functies die al enige tijd een vaste waarde zijn op X. Zo kun je je accounts en posts niet op privé zetten, kun je maar één afbeelding of video aan een post toevoegen en is het ook niet mogelijk om groeps-chats te organiseren. Ook advertenties ontbreken, maar die zul je vast niet missen. Het platform werkt wel aan een betaald abonnement om de gemiste reclame-inkomsten op te vangen.

Op Bluesky kun je je eigen feeds samenstellen.

Mastodon

Mastodon is eigenlijk geen opzichzelfstaand platform. Het bestaat namelijk uit allerlei losstaande servers, die je een beetje kunt zien als losse e-maildiensten (zoals Gmail en Outlook). Je kunt zelf een server opstellen, maar je kunt je ook aansluiten bij een bestaande open server, waarvan mastodon.social het populairst is. Voor de meeste gebruikers maakt het weinig uit welke server je kiest. Je kunt namelijk ook posts zien en reacties ontvangen van gebruikers op andere servers. Wel is er een aparte tijdlijn waarop je alleen berichten ziet van gebruikers die op dezelfde server zitten. Goed om te weten: als je je account om welke reden dan ook naar een andere server wilt verhuizen, worden je posts níét overgedragen.

Voor een socialmediaplatform is de opzet vrij complex. Het is dan ook niet verrassend dat Mastodon van de drie X-alternatieven het minst populair is. In Nederland zijn er 'slechts' naar schatting 200.000 gebruikers actief.

Toch zitten er ook voordelen aan zo'n open, decentrale aanpak. Er is daardoor bijvoorbeeld niet één bedrijf of miljardair 'de baas' die kan bepalen wat er met het platform gebeurt en gegevens van gebruikers kan verzamelen voor zaken als gepersonaliseerde advertenties (sterker nog: er is helemaal geen algoritme aanwezig om posts aan te raden op basis van je activiteiten). Voor mensen die met lede ogen hebben aangezien hoe Elon Musk Twitter eigenhandig een richting op stuurde waar ze het stellig mee oneens waren, is dat een geruststellende gedachte.

Mastodon heeft geen aanbevelingsalgoritme; de feeds geven enkel de recentste posts weer.

Helemaal klaar met social media?

Je kunt mensen ook in het echt ontmoeten