De geuren van verse kruidenplantjes bij de supermarkt zijn onweerstaanbaar. Maar eenmaal thuis is zo’n plantje meestal binnen een paar dagen dood. Toch ligt dat (meestal) niet aan jou. We helpen je langer plezier te hebben van deze heerlijke kruidenplantjes.

Een vers kruidenplantje aanschaffen, is in verhouding een stuk goedkoper dan het kopen van een bakje kruiden. Maar niet als de plant maar één oogst meegaat. Zowel voor je portemonnee als voor het plantje en je gerechten, is het fijn dat het plantje langer leeft dan één maaltijd.

De plantjes worden niet gekweekt omwille van een lange levensduur. Ze worden in een warme kas gekweekt zodat ze in een rap tempo groeien. Daardoor kunnen ze snel aan de supermarkt geleverd worden en levert het kweekproces dus meer geld op. Nadat de kruidenplantjes hun warme habitat hebben verlaten, komen ze in een koude omgeving op de groenteafdeling terecht. Brr ... vervolgens gaat het plantje in shock en sta je als klant en potentiële verzorger 1-0 achter.

Eenjarige, tweejarige en vaste planten

Het ene kruid is het andere niet. Vaste planten zoals oregano, bieslook, citroenmelisse, salie en tijm maken een goede kans om de reis van kas naar groenteafdeling te overleven. Dille, tuinkers, koriander en kervel leven meestal niet zo lang: ze behoren tot de eenjarige planten. Doordat ze zo snel gegroeid zijn in de kas, zijn de stengels vaak te zwak om rechtop te blijven staan. Zonder folie vallen ze zo om. Dat geldt ook voor peterselie, ook al is het een tweejarige plant. Het plantje wordt vaak gekweekt als een eenjarige.

Een bekende uitzondering op de eenjarige planten die het niet lang volhouden, is basilicum. Dit kruid is het zeker waard om je voor in te zetten. Ook al leeft het plantje waarschijnlijk niet langer dan één seizoen, je kunt er toch aanzienlijk veel maaltijden van genieten.

Lees ook: Zo maak je een moestuin - met stappenplan!

Snel verpotten

Supermarktkruiden willen graag zo snel mogelijk verpot worden naar een grotere pot. Tijdens het kweekproces zijn er veel zaadjes gezaaid en daardoor staan de kiemen dicht op elkaar gepropt. Het doel is om zoveel mogelijk loof in een zo kort mogelijke tijd te laten groeien. Daardoor hebben de wortels veel te weinig ruimte om tot een gezonde volwassen plant te worden en gaan ze snel dood.

Dat willen we niet! Verpotten dus. Scheur de kluit van de kruiden voorzichtig in meerdere kleine kluiten en verplaats ze naar grotere potten. In een paar weken zie je al een groot verschil. Vooropgesteld dat je de plantjes goed verzorgt.

©Ludmila

Dit is weliswaar geen kruidenplantje, maar het principe is hetzelfde. Haal voorzichtig met je vingers de grote kluit uit elkaar en verpot de afzonderlijke delen.

(Zon)licht

Na het verpotten zet je de kruiden op een plek waar ze veel licht krijgen. In sommige huizen valt er niet genoeg zonlicht binnen, vooral niet in de wintermaanden. Dat betekent niet dat je niet kunt genieten van de plantjes. Investeer eventueel in groeilampen en plaats ze boven de kruiden. Meestal hebben ze 12 tot 16 uur aan belichting per dag nodig. Dit stimuleert de fotosynthese en de groei van het kruid.

Warmte

Sommige kruiden hebben van nature een warm klimaat nodig om te kunnen gedijen. Zonlicht en groeilampen geven al enigszins warmte af, maar sommige kruiden hebben meer nodig. In dat geval kan een verwarmingsmat onder de pot helpen om de wortelzone op een goede temperatuur te houden. Zeker in de winter op een koude vensterbank kan dat helpen. Op een vensterbank met warme radiatoren eronder is dat wellicht niet nodig.

Lucht

Voor een gezond leefklimaat speelt de luchtvochtigheid een belangrijke rol. Een plant heeft CO₂ nodig om goed te kunnen groeien. Vooral in de winter, wanneer de kachel hoog staat en de ramen potdicht zitten. Je kunt plant eens in de zoveel tijd besproeien of een luchtbevochtiger in huis plaatsen die een gezond binnenklimaat voor de plant verzorgt.

©DimaBerlin

Water geven

Bij te veel water kunnen de wortels gaan rotten. Bij te weinig water drogen de planten uit en groeien ze niet. Om over- of onderbewatering te voorkomen, kun je een watermeter gebruiken om de vochtigheid van de grond te meten. Vervolgens kun je de plant altijd de juiste hoeveelheid water geven. Bewateren doe je het beste aan de onderkant, niet vanaf boven.

Snoei, groei en voorkom bloei

Voorkom dat het kruid vroeg bloeit en smaak verliest, bitter wordt of zelfs dood gaat. Door te snoeien, bevorder je de groei van nieuwe bladeren. Let er wel op dat voor elk kruid een andere manier van snoeien het beste werkt. Voor de een is dit tot laag bij de grond, terwijl bij de ander het blad voldoende is.
Bij basilicum bijvoorbeeld zorgt het frequent weghalen van de grotere blaadjes ervoor dat de kleine blaadjes die al in de oksels worden aangemaakt, ruimte hebben om te gaan groeien. Of door de top eruit te halen, gaat de plant zich vertakken en wordt-ie dus groter.

Ook interessant: Snoeien, schoffelen en ... schoonmaken! Zo houd je je tuingereedschap in topvorm

Windows 11 24H2 heeft een energiestand die laptops zuiniger laat omgaan met stroom. Daardoor kun je er én langer op doorwerken én verleng je de levensduur van de accu. Hoe je dat instelt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Zo kies je een energiezuinige computer, laptop en tablet

Batterijbesparing

Op 1 oktober 2024 verscheen Windows 11 24H2. Heb je Windows 11, dan is de kans dus groot dat je deze versie inmiddels hebt draaien. Mooi, want dan kun je deze nieuwe functie (die gebaseerd is op de oude functie Batterijbesparing en de Energiemodus) gebruiken.

Zodra je de functie inschakelt, kiest Windows 11 automatisch de zuinigste energiestand. Dat betekent dat visuele effecten zoals transparantie verdwijnen en sommige achtergrondprocessen worden gepauzeerd. Ook de schermhelderheid gaat omlaag, omdat juist dat onderdeel vaak de grootste stroomverbruiker is.

Op laptops open je met Windows-toets+I de Instellingen. Dan klik je op Systeem en vervolgens open je het onderdeel Aan/uit en accu. Daarna gebruik je in het onderdeel Batterij de optie Batterijbesparing.

Hier wordt de batterijbesparing automatisch actief vanaf 20 procent accuduur.

Je kiest zelf: automatisch of handmatig

Je kunt nu kiezen tussen twee opties. Je kunt een batterijpercentage ingeven waarop de energiebesparende functie automatisch wordt ingeschakeld, bijvoorbeeld bij 20%. Maar je kunt er ook voor kiezen de Batterijbesparingsmodus handmatig in te schakelen. Let op: je kunt deze schakelaar alleen maar activeren wanneer je laptop niet aan het stroomnet hangt. Zet ook de schakelaar aan bij De helderheid van het scherm verlagen wanneer batterijbesparing wordt gebruikt. Zodra je deze stappen hebt gezet, wordt de energiebesparende functie ingeschakeld op basis van de configuratie.

Je kunt de batterijbesparing ook handmatig inschakelen.

Via Snelle instellingen

Om Energiebesparing in te schakelen op een laptop die aan de stroom hangt, open je de Instellingen. Daarna ga je via Systeem naar Energie- slaap- en batterij-instellingen. Klik op de instelling Energiebesparing en dan kun je de schakelaar Altijd energiebesparing gebruiken.

Sowieso kun je de functie handmatig inschakelen via het uitklapmenu Snelle instellingen. Dat kan door op de netwerk- en volumepictogrammen te klikken of door de sneltoets Windows-toets+A te gebruiken en daarna de knop Energiebesparing in te schakelen. In het systeemvak zie je dat de energiebesparende functie is ingeschakeld als het pictogram van de batterij is veranderd in een pictogram van een batterij met een blaadje.

In de Snelle instellingen kun je de batterijbesparing ook handmatig aanzetten.

Sta je op het punt een nieuwe wasmachine aan te schaffen? Dan is het vulgewicht een van de belangrijkste dingen om op te letten. Het bepaalt hoeveel kilo wasgoed je per keer kunt wassen – en dat heeft direct invloed op je water- en energieverbruik. Maar hoe weet je nu welk vulgewicht het best bij jouw huishouden past?

Begin met een blik op je eigen wasgedrag. Hoeveel draai je gemiddeld per week? Als je huidige machine een weegfunctie heeft, kun je het makkelijk meten: verzamel een typische lading vuile was, stop die in de trommel en lees het gewicht af. Tel er zo'n 2 kilo bij op en je hebt een aardig idee van wat jouw ideale vulgewicht zou zijn.

Geen weegfunctie? Geen probleem. Doe de was in een wasmand of zak, ga eerst zonder en daarna mét zak op de weegschaal staan. Het verschil is je lading wasgoed. Ook zonder machine kun je zo vrij nauwkeurig inschatten wat je nodig hebt.

Heb je nog geen wasmachine, dan helpt het om even stil te staan bij hoeveel was je ongeveer verwacht te draaien. Denk aan kleding, handdoeken en beddengoed, maar ook aan dekens, sportkleding of gordijnen.

Grootte van je gezin = leidraad

Een belangrijk uitgangspunt is het aantal mensen binnen je huishouden. Voor een één- of tweepersoonshuishouden is een machine met 7 kilo inhoud meestal voldoende. Bij gezinnen van drie of vier personen is 7 tot 9 kilo vaak ideaal. Heb je een groot gezin of was je vaak grote stukken textiel, zoals dekbedden? Dan is een wasmachine met 9 kilo of meer het overwegen waard.

Groter is niet altijd beter

Toch is het niet altijd slim om meteen voor het grootste model te gaan. Een wasmachine die je zelden helemaal vult, verbruikt relatief veel energie en water, ook al zijn moderne machines behoorlijk zuinig. Bovendien nemen grotere modellen meer ruimte in én zijn ze vaak zwaarder. Kies dus vooral een maat die past bij je dagelijkse gebruik; dat is uiteindelijk het meest efficiënt.

©Pasta Design

Lees ook: Waar voor je geld: 5 betaalbare wasmachines voor kleine huishoudens

Altijd een volle trommel

Om zo veel mogelijk uit je wasmachine te halen, is het verstandig om altijd te wachten tot je een volle trommel hebt. Ja, de meeste nieuwe machines hebben sensoren die de hoeveelheid was detecteren en daar hun verbruik op aanpassen. Maar echt besparen doe je pas als je minder vaak hoeft te wassen. Volle trommel = minder beurten = lagere kosten én een langere levensduur voor je apparaat.

Samengevat: kies bewust, was slim

Het ideale vulgewicht hangt dus sterk af van jouw persoonlijke situatie: hoe je woont, met wie en hoe vaak je wast. De tips hierboven helpen je op weg. Zit je toch nog te twijfelen tussen twee formaten? Dan is het meestal veiliger om net iets ruimer te kiezen – handig voor als je situatie verandert. En vergeet niet: hoe beter je je wasmachine benut, hoe meer je eruit haalt.