Groenten en kruiden uit eigen tuin: lekkerder en verser krijg je het niet. Bovendien is het aanleggen en onderhouden van een moestuin ook nog eens heel leuk en ontspannend om te doen. We leggen je uit hoe je een moestuin maakt en welke groenten je kunt zaaien. En ja, een moestuin op een balkon kan ook!

In dit artikel krijg je antwoord op de volgende vragen: In welke maand kun je het beste beginnen met een moestuin? | Wat heb je nodig om een moestuin te beginnen? | Welke groenten zijn goed als je net begint met moestuinieren? | Wat zet je in een kleine moestuin? | Welke groenten passen bij elkaar?

Daarnaast hebben we een stappenplan voor je gemaakt waarin we precies uitleggen hoe je je moestuin kunt aanleggen en onderhouden.

Lees ook: Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

In welke maand kun je het beste beginnen met een moestuin?

Dit hangt af van waar je woont en van het weer. Maar over het algemeen is het voorjaar de beste tijd om te beginnen. Dan is de grond opgewarmd en is de kans op vorst kleiner. Vorst maakt de grond te hard en jonge planten kunnen er niet goed tegen.

De gewassen die je wilt planten zijn ook belangrijk. Sommige, zoals spruiten en kool, doen het ook goed in koelere temperaturen. Andere, zoals tomaten en paprika's, hebben het liever warm.

In principe kun je het beste de zomer vermijden (heel warm weer) en ook niet vlak voor vorst beginnen met je moestuin. Buiten dat kan het prima. Krijg je midden in de winter ineens zin om te beginnen? Dat kan: je kunt namelijk binnen voorzaaien. Dat doe je in een grote bak of pot. Zodra de plantjes bladeren krijgen, zet je ze elk in een eigen potje, daarna kunnen ze in de tuin (als de vorst is afgelopen en de grond lekker los is).

©Picasa | K.A - stock.adobe.com

Dit heb je nodig om een moestuin te beginnen

Voor je eerste moestuin heb je helemaal niet zoveel nodig:

• Een stuk grond of een aantal bakken met potgrond
• Zaden voor je groente en fruit
• Eventueel bemesting
• Water en licht. Ook in de schaduw kun je een moestuin aanleggen, maar dan kies je voor andere groenten en kruiden.
• Gereedschap voor in de moestuin. Denk aan handschepje, handhark, snoeischaar, tuinhandschoenen, eventueel iets om de groenten tegenop te laten klimmen en een gieter of sproeier.

Makkelijke groenten voor (beginnende) moestuiniers

Maak het jezelf niet te moeilijk en begin met relatief makkelijke groenten. Je kunt denken aan bijvoorbeeld:

• Sla
• Courgette
• Sperziebonen
• Wortel
• Tomaat
• Radijs
• Spinazie
• Snijbiet

De locatie is belangrijk, want dat bepaalt hoeveel zonlicht je moestuin krijgt. De meeste groenten hebben 6 tot 8 uur zonlicht per dag nodig. Ligt je moestuin in de schaduw, dan red je dat waarschijnlijk niet. Pas daar de keuze voor groenten op aan: spinazie, boerenkool, en pluksla zoals rucola, maar ook kruiden als bieslook, koriander, wilde marjolein (oregano) en peterselie doen het prima met 2 tot 3 uur direct zonlicht.

Kijk ook naar de ruimte: courgette heeft al snel een vierkante meter per plant nodig, terwijl je op een vierkante meter tien sperziebonen kunt zetten.

Kleine moestuin? Dit kun je erin zetten

Je kunt veel groenten en kruiden ook in potten kweken. Dan heb je minder grond nodig, je kunt zelfs een moestuintje op je balkon aanleggen. Tomaten, paprika's en pepers kunnen bijvoorbeeld goed in een pot, net als bijna alle kruiden.

Ook bestaan er groenten die verticaal kunnen worden gekweekt, zoals bonen en erwten. Je hebt dan niet veel grondoppervlak nodig, maar gaat gewoon de lucht in. De sky is the limit, dat werk.

Er zijn ook genoeg groenten die niet zoveel ruimte innemen, zodat je optimaal gebruik kunt maken van de beschikbare vierkante meters. Uien, radijsjes, wortels, prei, knoflook en lente-ui zijn bijvoorbeeld geschikt voor een kleine moestuin.

Kijk ook naar wat het oplevert. We zagen al dat een courgette relatief veel ruimte nodig heeft. Maar als de plant het goed doet, kun je er soms wel dertig courgettes vanaf halen! Dat is een mooie oogst. Er zijn overigens ook klimcourgettes, die de hoogte in gaan in plaats van de breedte.

Deze groenten passen bij elkaar in de moestuin

Sommige groenten vullen elkaar als het ware aan. Ze doen het samen beter dan alleen, bijvoorbeeld doordat ze minder vatbaar zijn voor ziekten, of doordat de één nuttige insecten lokt voor de ander. Je noemt dit combinatieteelt.

Dat sommige gewassen het goed met elkaar kunnen vinden, komt bijvoorbeeld door geuren die de planten afgeven. Ook stoffen die ze afscheiden kunnen voeding voor de ander opleveren. Bovendien hebben planten in combinatieteelt ook vaak behoefte aan dezelfde omstandigheden. Denk aan zon en voeding.

Voorbeelden van combinatieteelt voor in de moestuin zijn:

• Aardappel – munt, maïs, spinazie
• Aardbei – knoflook, kropsla, radijs, spinazie, wortel
• Aubergine - marjolein, afrikaantje
• Rode biet – kool, radijs, raap, sla, ui
• Boon - selderij, salie, sla, aardappel, wortel, aardbei, mais, wortel, kolen
• Radijs – aardbei, erwt, kool, wortel, tomaat, sla, rode biet
• Courgette - mais, Oost-Indische kers, goudsbloem, sla, boon, ui
• Prei - aardbei, andijvie, sla, Oost-Indische kers, biet, kolen, spinazie, koolrabi
• Tomaat – sla, peterselie, prei, radijs, rammenas, spinazie, ui, wortel
• Wortel – knoflook, erwt, kolen, radijs, salie, sla, tomaat, ui, bieslook, snijbiet

Zaai deze dus naast elkaar, zodat ze elkaar sterker kunnen maken.

Stappenplan: zo maak je een moestuin

Een moestuin aanleggen is gelukkig helemaal niet ingewikkeld. Omdat je het beste elk jaar de groenten op een ander plekje kunt zaaien, is het handig om een plattegrondje of schema te maken, zodat je volgend jaar weet waar je (niet) moet zaaien. Verder kun je dit stappenplan volgen:

©encierro - stock.adobe.com

Een moestuin is goed voor het milieu en voor jezelf

Tuinieren werkt tegen stress. Je bent lekker buiten en je bent fysiek bezig. Bovendien geeft het veel voldoening om je moestuin te zien groeien en uiteindelijk zelfgekweekte groenten te eten. Het smaakt echt lekkerder!

Je kunt je moestuin onbespoten laten. Door goed onderhoud is dat meestal prima te doen. Zo ga je insectensterfte tegen, wat maar goed is ook. Insecten helpen je moestuin, door bestuiving. Daarnaast bespaar je op verpakkingsmateriaal en transport, wat ook een milieuvoordeel oplevert.

Je ziet: een moestuin maken is niet moeilijk. Begin klein, met een paar van je favoriete groenten en kruiden. Je kunt volgend jaar altijd uitbreiden.

Professionele hulp nodig in jouw tuin?

De Eufy E20 is een 3-in-1-robotstofzuiger. In dit geval betekent het dat je hem op drie manieren kunt gebruiken: als robotstofzuiger, als steelstofzuiger en als kruimeldief. Het is een opmerkelijk product, maar ook eentje dat duidelijk net uit de conceptfase is.

De meeste mensen hebben óf een reguliere (steel)stofzuiger óf een robotstofzuiger, maar zelden allebei – dat zou wat overdreven zijn. Soms wordt een robotstofzuiger nog wel gecombineerd met een eenvoudige, goedkope stofzuiger voor de trap, maar dat blijft meestal bij een model van een paar tientjes, met bijbehorende beperkingen in zuigkracht en duurzaamheid. Wat nou als je met één product beide apparaten in huis zou kunnen halen?

Die vraag zal ongetwijfeld door de hoofden van de Eufy-ingenieurs zijn gegaan. Het Eufy E20-systeem combineert namelijk een robotstofzuiger met een steelstofzuiger. En de derde modus? Een kruimeldief – al geldt dat eigenlijk voor bijna elke steelstofzuiger. Vaak levert de fabrikant gewoon een extra mondstuk mee, zodat je het apparaat een korte snuit geeft. Het 3-in-1-concept is dus een beetje een marketingverhaal, maar dat maakt het niet minder cool.

©Wesley Akkerman

(Robot)stofzuiger

De Eufy E20 kost 549 euro. Dat is niet bijster veel voor een robotstofzuiger. Het installeren is zo gepiept. Je zet het basisstation neer, legt daar een plastic mat voor (die wel een béétje te goedkoop oogt…) en schuift de stofzuiger naar binnen om hem op te laden. Vervolgens download je de app, voeg je hem toe en volg je de resterende instructies op. Eufy is altijd erg goed geweest in het toegankelijk maken ingewikkelde producten; ook nu is dat het geval.

In de doos zit daarnaast de steel voor de steelstofzuiger en nog een snoet voor de kruimeldief. Wisselen van stofzuigermodus is zo gepiept. Je druk op de rode knop achterin en tilt de zuigmachine er zo uit. Dat is een handigheidje; maar als je dat door hebt, is het geen probleem. Vervolgens klik je er een andere steel of mond op en klaar is kees. Daarin is Eufy niet anders dan bijvoorbeeld een Dyson-steelstofzuiger, die op eenzelfde manier werkt met accessoires.

©Wesley Akkerman

Als een dronken zeeman 🥴

Waarin Eufy ook een beetje op Dyson lijkt, is het royale gebruik van plastic. Dat geeft beide merken een minder hoogwaardige uitstraling dan nodig is. Bij Dyson betaal je daar fors bedrag voor, maar omdat de Eufy een stuk betaalbaarder is, speelt dat hier voor ons een minder grote rol. Het voordeel van al dat plastic is dat het systeem licht in de hand ligt, waardoor stofzuigen minder inspannend is en je arm niet snel vermoeid raakt wanneer je ouderwets zelf stofzuigt.

Maar waarom zou je zelf stofzuigen als de robot dat voor je kan doen? Nou, zoals gezegd kan het handig zijn voor de trap. Bovendien lijkt de Eufy E20 op tapijt soms zijn richting kwijt te raken, waardoor hij als een soort dronken zeeman een flauwe bocht maakt en dan weer van het vloedkleed af dwarrelt… zonder dus echt schoongemaakt te hebben. Waardoor je het dus achteraf zelf nog een keer moet doen.

©Wesley Akkerman

Kaart aanmaken tijdrovend

Met handmatig zuigen bereik je ook beter de hoeken en andere plekken die de robotstofzuiger overslaat. Vooral de hoeken blijven een uitdaging, al zijn we over het algemeen tevreden over de navigatie van de robot. Het kan beter en nauwkeuriger, maar daar betaal je dan vaak het dubbele voor, en dan haal je geen 3-in-1-systeem in huis. En wat betreft de zuigkracht: als je geen huisdieren of kinderen hebt, dan volstaan de 8000 Pa van de Eufy E20.

Ondanks de scherpe prijs hebben we wel kritiek op de slimme functies. De E20 kan een kaart aanmaken, maar daar blijft het bij. Tapijten moet je handmatig markeren en grenzen zelf instellen, omdat het systeem geen meubels herkent. Zodra de no-go-zones vastliggen, werkt alles prima, maar het kost meer moeite dan bij vergelijkbare robotstofzuigers. Gelukkig is de app overzichtelijk en gebruiksvriendelijk, al blijft het instellen een tijdrovend klusje.

©Wesley Akkerman

Op afstand bestuurbaar

Het schoonmaakproces neemt niet veel meer tijd in beslag dan bij andere robotstofzuigers die we getest hebben. Maar het kan wel zijn dat deze Eufy wat vaker naar de basis terugkeert om de opvangbak te legen: die is namelijk niet heel groot.  Over een oppervlakte van pakweg 57 vierkante meter doet de E20 ongeveer drie kwartier en dat is acceptabel. Je kunt ervan op aan dat hij de boel nog even aan kant krijgt voordat je bezoek krijgt.

Een van de tofste dingen (die we bijna nergens anders terugvinden) is de directe bediening. Binnen de Eufy-app vind je hier een speciaal venster voor, waardoor het net een op afstand bestuurbare auto wordt. Daardoor kun je hem op een specifieke plek laten stofzuigen, bijvoorbeeld als je geknoeid hebt naast de eettafel. Je zou hem de opdracht kunnen geven om de hele eetkamer schoon te maken, maar dan neemt hij alles mee. Met deze modus werk je een stuk gerichter.

©Wesley Akkerman

Een gaaf idee

Of je haalt de zuigmodule uit de robot en klikt de steel eronder (voor de duidelijkheid: in de robot zitten de wielen, sensoren en camera, terwijl het deel dat je eruit haalt de module van het zuigsysteem is). De steel zelf vinden we net iets te kort voor comfortabel gebruik. Je kunt hem een beetje uitschuiven, maar zelfs dan nog schiet de lengte tekort. Maar gewoon alleen het idee dat dit kan en dat je altijd de stofzuiger die je nodig hebt tot je beschikking hebt, is en blijft gaaf.

Welke stofzuigervariant je ook gebruikt, je hebt de keuze uit vier zuigmodi. De robot stel je in via de app, terwijl je de steelstofzuiger bedient met een knop op het systeem zelf. Op zich doet de steelvariant zijn werk prima, maar dit is niet het sterkste punt van de E20. Ondanks het hoge aantal Pascal (Pa) laat de zuigkracht te wensen over. Voor algemene schoonmaak is het prima, maar vuil blijft soms achter, zelfs als je er meerdere keren overheen gaat – of je dat nu doet in de robotstofzuiger- of in de steelstofzuigerstand.

©Wesley Akkerman

Zelf leegmaken

De standaard steelkop heeft overigens een borstel die goed overweg kan met zowel dieren- als mensenharen. We hebben niet gemerkt dat het systeem zich in haren verslikt of dat de borstel na een paar keer stofzuigen helemaal onder zit. De ervaring met de steelstofzuiger en kruimeldief is degelijk, maar zonder echte uitschieters. Voor nu is het prima, maar niet bijzonder. Doordat de kop en opzetstukken volledig van hard plastic zijn, oogt het geheel wat goedkoop. Een opvolger zou dat kunnen verbeteren met meer rubberen details of zachte borstels.

Wat dan wel weer uniek is, is dat je de stofbak kunt laten leegzuigen door de thuisbasis. Dat kan na een robotrondje, maar ook als je er zelf mee in de weer bent geweest bent (je doet dat trouwens door de bak opnieuw in de robot te klikken). Je zou tot iets meer dan twee maanden met de bak in de basis moeten kunnen doen; dat scheelt wat tripjes naar de vuilnisbak en gedoe met zelf de bak leeggooien. Verder laadt dat station de interne accu natuurlijk op. Met 2,5 uur moet de accu weer vol zijn.

Eufy E20 3-in-1 kopen?

De Eufy E20 laat een gemengde indruk achter. Laten we beginnen met de positieve punten. Het concept is slim: met één aankoop haal je in feite drie apparaten in huis. Je schakelt moeiteloos tussen standen en kunt de opvangbak altijd laten leegzuigen, zelfs na handmatig stofzuigen. De installatie is eenvoudig, de app is overzichtelijk en de prijs verrassend scherp.

Daar staat tegenover dat de plastic afwerking en matte uitstraling het geheel wat goedkoper doen aanvoelen dan nodig is. De zuigkracht schiet tekort en op een vloerkleed lijkt de robot soms niet goed uit de voeten te kunnen. Navigeren gaat verder prima, maar de beperkingen zijn duidelijk. Dit voelt als een concept dat marktrijp is, maar nog flink wat ruimte heeft om te groeien.

Het ontdooien van je vriezer is een klus die je waarschijnlijk het liefst zo lang mogelijk uitstelt. Toch is het belangrijk om dit regelmatig te doen. In dit artikel vertellen we je wanneer je je vriezer moet ontdooien en hoe je dit het beste doet.

Wanneer is het weer tijd om de vriezer te ontdooien?

Als de lades van je vriezer lastig sluiten, is dat een goede indicatie dat het tijd is om je vriezer te ontdooien. Door ijsvorming op de binnenste wanden is er minder ruimte voor de lades om goed te sluiten. Bovendien zorgt de ijsvorming ervoor dat je vriezer harder moet werken, wat niet alleen energie verspilt, maar ook de levensduur van het apparaat verkort. 

IJsvorming ontstaat doordat iedere keer dat je de deur van de vriezer opent, er warme, vochtige lucht van buiten tegen de wanden aan komt. Vervolgens bevriest de gecondenseerde lucht tegen de wanden. Hoe vaker en langer je de deur opent, hoe meer ijsvorming er ontstaat. Op de lange termijn ontkom je dus uiteindelijk niet aan ijsvorming, tenzij je een vriezer met No Frost-technologie hebt.

Is je vriezer uitgerust met No Frost? Dan is ontdooien vaak niet nodig. De technologie voert de vochtige lucht namelijk af en blaast verse droge lucht naar binnen. Maak het apparaat wel minstens één of twee keer per jaar goed schoon van binnen. Meestal is het voldoende om je vriezer twee keer per jaar te ontdooien en schoon te maken. Bij oudere vriezers kan deze onderhoudsklus vaker terugkeren, zoals elk kwartaal.

Ruik je een onaangename geur bij het openen van je vriezer? Ook dan is het tijd om je vriezer grondig schoon te maken (en eventueel eerst te ontdooien). Die muffe geur ontstaat bijvoorbeeld door open verpakkingen, etenswaren die ver over de houdbaarheidsdatum zijn of vocht dat is vrijgekomen uit nog niet helemaal ingevroren producten. Controleer regelmatig de inhoud van je vriezer en maak het apparaat indien nodig schoon.

Lees ook: Deze functies kun je allemaal vinden op een vriezer

©Yanukit - stock.adobe.com

Hoe maak je je vriezer schoon?

Is het tijd om je vriezer schoon te maken? Ga dan als volgt te werk. Trek eerst de stekker uit het stopcontact en maak de vriezer helemaal leeg. Leg producten die je wilt bewaren in een koeltas met koelelementen of een zak ijsblokjes. Als het vriest, kun je de bevroren etenswaren ook even buiten neerleggen. Verwijder ook alle lades en laat ze op kamertemperatuur komen voordat je ze schoonmaakt. 

Laat de deur van de vriezer openstaan om het ijs te laten smelten. Als er veel ijsvorming is, kan dit soms enkele uren in beslag nemen. Je kunt dit proces versnellen door een emmer heet water in de vriezer te plaatsen en de deur te sluiten. Na een halfuur moet het meeste ijs ontdooid zijn. 

Het overgebleven ijs is vaak makkelijk te verwijderen met de hand of met een warme, natte doek. Gebruik geen scherpe voorwerpen om het resterende ijs weg te halen en laat ook hittebronnen zoals een föhn achterwege; die kunnen je vriezer beschadigen. 

Is je vriezer ontdooid? Maak een sopje met warm water en een neutraal geurende allesreiniger (of gebruik soda). Zorg dat de binnenkant van je vriezer goed droog is na de poetsbeurt, zodat er niets vastvriest als je de stekker er weer in steekt en de vriezer weer langzaam op temperatuur komt. Je vriezer kan weer gevuld worden!

Lees ook: 12 tips tegen vieze geurtjes in huis