ID.nl logo
Zo schoon je Android op
© PXimport
Huis

Zo schoon je Android op

Op een gegeven moment heb je honderden ongebruikte bestanden op je Android-smartphone staan en ziet je startscherm eruit als een slagveld doordat je teveel apps hebt geïnstalleerd. Tijd voor een grote schoonmaak! Met dit artikel zorgen we dat je Android-apparaat weer fris en schoon is.

Tip 01: Android opschonen

Eens in de zoveel tijd stuurt Android je een melding dat het ongebruikte of dubbele bestanden op je smartphone kan verwijderen. Je kunt op de melding tikken en bekijken om welke bestanden het precies gaat voordat je ze verwijdert. Wil je zelf een schoonmaakrondje doen, dan ga je naar Instellingen / Opslag. De app Files wordt geopend, hier zie je precies weergegeven hoeveel van je opslagruimte wordt ingenomen. Onderaan zie je zelfs precies wat voor soort bestanden het meeste ruimte opeisen. Tik op Ruimte vrijmaken om het automatische schoonmaakprogramma te starten. Allereerst zie je hoeveel ruimte wordt ingenomen door ongewenste bestanden. Dit zijn logbestanden en tijdelijke bestanden die apps hebben aangemaakt, zoals gebufferde YouTube-video’s en bekeken Instagram-foto’s. Tik op Bevestigen en vrijmaken. Om de specifieke bestanden in te zien, kun je nog even op Ongewenste bestanden zien tikken. Wil je ze meteen verwijderen, dan kies je voor Wissen. Een blauw scherm verschijnt en laat zien wanneer de bestanden allemaal verwijderd zijn.

Een blauw scherm verschijnt en laat zien wanneer de bestanden allemaal verwijderd zijn

-

Files installeren

Het kan zijn dat de app Files niet standaard op jouw toestel is geïnstalleerd als je een oude versie van Android draait. Je kunt de app handmatig installeren als je in de Play Store zoekt naar Files by Google: je telefoon opschonen.

Tip 02: Bestanden sorteren

De volgende stap is om memes te verwijderen, dit zijn stickers of gif-jes die je wellicht een keer hebt ontvangen in een WhatsApp-bericht. Deze nemen waarschijnlijk maar enkele kilobytes in beslag en kun je zonder problemen verwijderen. Eronder wordt voorgesteld om dubbele bestanden te verwijderen. Hier moet je een beetje oppassen, want het kan zijn dat je bijvoorbeeld afbeeldingen uit oudere apps hebt opgeslagen in je filmrol en die je niet wilt kwijtraken. Tik op Selecteren en vrijmaken en in het volgende scherm selecteer je handmatig de bestanden die je wilt verwijderen. Wil je alle bestanden verwijderen, dan kies je voor Alle items. Bovenin kun je de bestanden sorteren op grootte door op de drie bolletjes te tikken en voor Sorteren op te kiezen. Kies voor Grootte (grootste eerst) of Grootte (kleinste eerst). Sluit af door op Verwijderen te tikken en bevestig de actie.

©PXimport

Tip 03: Andere bestanden

Afhankelijk van de apps die je op je smartphone hebt staan, kun je foto’s en video’s van chat-apps verwijderen. Als je bijvoorbeeld een app als Telegram of WhatsApp hebt, dan downloadt de app elke afbeelding in je chat naar een tijdelijke locatie. Na een paar weken heb je hier honderden afbeeldingen staan. Je kunt deze bestanden met een gerust hart wissen, de foto’s staan nog altijd op de servers van bijvoorbeeld Telegram of WhatsApp opgeslagen. Als je een oude chat opent en naar een afbeelding navigeert, dan wordt de afbeelding weer opnieuw in een tijdelijke map opgeslagen. Wil je een foto permanent bewaren, dan tik je in de app op een foto, druk je op de drie stipjes en kies je bijvoorbeeld voor de optie Opslaan in galerij. In elke app kan deze optie een andere naam hebben.

Andere bestanden die je wellicht van je apparaat kunt verwijderen, zijn downloads. Misschien heb je eens een pdf-bestand geopend en is deze automatisch naar je systeem gekopieerd? Om écht ruimte te besparen, kun je je grootste bestanden weggooien. Android heeft ze al voor je geselecteerd onder Grote bestanden. De meeste bestanden zullen video’s zijn die je met de interne camera hebt genomen. Je ziet boven de video of het bestand meteen hoeveel ruimte het bestand inneemt, op deze manier kun je snel vele MB’s of zelfs GB’s aan ruimte besparen.

©PXimport

Android heeft alvast de grootste bestanden voor je geselecteerd om weg te gooien

-

Tip 04: Ongebruikte apps

Android laat je ook zien welke apps je de laatste vier weken niet meer hebt gebruikt. Erg handig, want deze apps heb je wellicht niet meer nodig op je systeem. Tik op Selecteren en vrijmaken onder Je niet-gebruikte apps. Selecteer de app door op het bolletje te tikken. De kans is aanwezig dat je hier ook apps vindt die je niet kent. Dit kunnen apps zijn die standaard op je smartphone zijn geïnstalleerd door de fabrikant. Een voorbeeld hiervan is de app Caping op toestellen van Xiaomi. De app is niet te vinden in het standaard app-overzicht van je smartphone, maar komt alleen tevoorschijn als je je ongebruikte apps bekijkt. Bevestig de actie dat je de apps wilt verwijderen.

Tip 05: Cache legen

Nu is het de tijd om per app te bekijken of je nog meer ruimte kunt besparen. Ga terug naar het hoofdscherm en tik bijvoorbeeld op Foto’s en video’s. Je ziet nu alle apps die je voor foto- en videobewerking op je systeem hebt staan. Eronder zie je meteen hoeveel ruimte de app in beslag neemt. Tik erop om te zien waar deze ruimte voor wordt gebruikt. De bovenste waarde, App-grootte, heeft de app nodig om te kunnen functioneren. Het Cachegeheugen wordt gebruikt voor tijdelijke bestanden en kun je wissen door op Cache wissen te tikken. Je ziet dat het cachegeheugen nu meteen op nul wordt gezet. Je kunt ook voor Opslag wissen kiezen, maar dit betekent dat alle informatie van een app wordt verwijderd. Dit kunnen bestanden zijn die je met de app hebt gemaakt, maar ook account-instellingen en dergelijke. Wat er eigenlijk gebeurt, is dat de app nu wordt teruggezet naar de staat die het had toen je hem op je smartphone installeerde. Als je de app opnieuw start, moet je het ook weer systeemtoegang geven om bijvoorbeeld foto’s op je apparaat te mogen inzien of opslaan. Bevestig de actie en de Gebruikersgegevens staan nu ook op nul.

©PXimport

Het cachegeheugen wordt gebruikt voor tijdelijke bestanden en kun je veilig wissen

-

Tip 06: Verborgen bestanden

Wil je geen meldingen over het opschonen van je systeem meer ontvangen, dan tik je in de Files-app linksboven op de drie streepjes en kies je voor Instellingen. Tik op Meldingen en kies welke meldingen je niet meer wilt ontvangen door de schuif uit te zetten. Je kunt hier ook alle zoekopdrachten die in de app hebt gedaan in één keer verwijderen. Wil je dat de app sowieso geen zoekgeschiedenis aanmaakt bij het zoeken naar dingen, dan zet je de schuif achter Zoekgeschiedenis onderbreken aan. Eronder kun je er nog voor kiezen om verborgen bestanden weer te geven. Zet hiervoor de schuif achter Verborgen bestanden weergeven aan. Als je nu teruggaat naar het beginscherm van Files, dan zie je dat er sommige opties zijn bijgekomen die voorheen verborgen waren. Dit kunnen bijvoorbeeld video’s van een yoga- of sport-app zijn of gescande documenten van een app als CamScanner.

Tip 07: Startscherm schoon

Als je alle onnodige items op je smartphone hebt uitgezocht, kun je je startscherm, menu en meldingen gaan opruimen. Heb je teveel apps, dan is het handig om ze in mappen onder te brengen. Tik met je vinger op een app, houd je vinger erop en sleep hem bovenop een andere app. Er wordt nu een map aangemaakt. Druk erop en tik op Naamloze map om de naam te veranderen. Je kunt een app ook van je startscherm verwijderen door het vast te houden en naar boven te slepen. Er verschijnen nu twee opties: Verwijderen en Deïnstalleren. Kies voor Verwijderen om de app alleen van het startscherm te halen. Je kunt de app nog wel bereiken door naar boven te vegen om al je apps in te zien. Om het aantal meldingen te reduceren, ga je naar Instellingen / Apps en meldingen en tik je onderin op Meldingen. Per app kun je nu kiezen of deze meldingen mag weergeven.

©PXimport

Na het verwijderen van overtollige bestanden kun je je startscherm, menu en meldingen opruimen

-

Tip 08: Schoonmaak-apps

Er zijn heel wat apps in de Play Store te vinden die je systeem kunnen opruimen. Hier is wel enige voorzichtigheid geboden, want om zo’n app goed te laten werken, heeft het toegang nodig tot heel veel onderdelen van je systeem, inclusief foto’s, bestanden en wellicht chat- en belgegevens. Wat het bedrijf achter zo’n app met jouw data doet, verschilt per bedrijf en in welk land het bedrijf is gevestigd. De bekendste opruim-app Clean Master is bijvoorbeeld gevestigd in China en het is vrijwel onmogelijk na te gaan wat het bedrijf eigenlijk met jouw gegevens doet. Daarnaast kan een opruim-app best veel stroom vreten, we raden je daarom aan om het opruimen van je Android-toestel gewoon met de Files-app of handmatig te doen.

Als je tijdelijke app-mappen wilt verwijderen, dan kun je terecht bij de app Bestandsmanager

-

Tip 09: Bestandsmanager

Als je echt smetvrees hebt en tijdelijke mappen van apps wilt verwijderen, dan kun je terecht bij de app Bestandsmanager. Deze vind je in je app-scherm. Als je bovenin op het map-icoontje tikt, zie je alle mappen op je Android-toestel. Hier kun je mappen vinden van apps die je allang hebt verwijderd. Houd je vinger op een map gedrukt en kies voor Verwijder, bevestig de actie en de map is weg. Kijk wel uit dat je geen noodzakelijke mappen verwijdert, anders kan je systeem in de war raken. Je kunt vanuit deze app ook automatisch alle cachebestanden van apps op je systeem verwijderen. Tik op het schoonmaak-icoontje links bovenin en kies voor Opschonen. Alle apps worden standaard geselecteerd, tik op Opschonen om de caches te verwijderen. Onder App-gegevens kun je vervolgens ook nog downloads van bijvoorbeeld Netflix of Spotify verwijderen. Tik op een app en selecteer bijvoorbeeld Downloaded Video of Downloaded songs en tik op Verwijder geselecteerde gegevens.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Hoe werkt een Quooker eigenlijk?
© Quooker
Huis

Hoe werkt een Quooker eigenlijk?

Een Quooker lijkt op het eerste gezicht een gewone kraan, maar wie zo'n systeem eenmaal in huis heeft, wil vaak niet meer zonder. Met één draai of druk komt er direct kokend water uit de kraan. Ideaal voor thee, koken of schoonmaken. Maar hoe werkt zo'n Quooker eigenlijk precies? En wat gebeurt er allemaal onder het aanrecht? In dit artikel lees je er alles over.

Wat is een Quooker?

De naam Quooker is een samentrekking van 'quick cooker' – een snelle manier om kokend water te krijgen. In de basis bestaat het systeem uit twee onderdelen: een speciale kraan op het aanrecht en een reservoir dat onder het aanrecht wordt geplaatst. Sommige modellen leveren naast kokend water ook warm, koud, bruisend of gekoeld water.

Hoewel Quooker een merknaam is, wordt de term vaak gebruikt als soortnaam voor kokendwaterkranen. Toch is het een gepatenteerd systeem dat op een andere manier werkt dan veel van de goedkopere alternatieven.

Het hart van het systeem: het reservoir

Onder het aanrecht bevindt zich het reservoir, dat meestal in een keukenkastje wordt geplaatst. Hierin wordt een voorraad water continu op 110°C gehouden onder druk. Omdat het reservoir is geïsoleerd, blijft de warmte behouden zonder dat er voortdurend veel energie nodig is. Je kunt het vergelijken met een thermosfles, maar dan geavanceerder en onder druk.

Doordat het water boven het kookpunt zit en onder druk wordt bewaard, kookt het pas als het uit de kraan komt. Dat voorkomt borrelend water in het reservoir zelf en maakt het systeem veiliger. Pas zodra je de kraan opent, ontsnapt de druk en wordt het water omgezet in 'echt' kokend water (100 °C).

Zo komt het water uit de kraan

De kraan op het aanrecht is speciaal ontworpen om kokend water veilig te kunnen doseren. Afhankelijk van het model moet je een draai-, druk- of duwbeweging maken, vaak met een extra beveiliging zoals een dubbele druk- en draaibeweging om per ongeluk gebruik te voorkomen. Zodra je de kraan opent, stroomt er direct kokend water uit.

Bij modellen met meerdere functies, zoals de Fusion of Flex, komt koud, warm en kokend water allemaal uit één kraan. Bij een Nordic-model zijn er aparte kranen: één voor gewoon water en één voor kokend water.

©Quooker

Veiligheid voorop

Veiligheid is een belangrijk aandachtspunt bij kokendwaterkranen. De Quooker-kraan heeft een vernevelde straal, waardoor de kans op ernstige brandwonden klein is. De buitenkant van de kraan wordt bovendien niet heet, ook niet bij veelvuldig gebruik. Daarnaast is de kraan vast gemonteerd; hij kan dus niet omvallen. En omdat het water constant op 110°C  gehouden wordt, is er ook geen kans op legionella. Tot slot zorgt de bediening (drukken en draaien) ervoor dat de kans dat iemand per ongeluk kokend water aftapt, klein is. En waar we 'iemand' zeggen, bedoelen we natuurlijk ook kinderen! Ook zie je aan de gekleurde ring of je met kokend water te maken hebt: rood = heet!

©Quooker | Inga Powilleit

Energieverbruik en efficiëntie

Op het eerste gezicht lijkt het energieverslindend om continu water op 110°C te houden. Maar door de goede isolatie verbruikt het reservoir verrassend weinig stroom: gemiddeld zo'n 10 watt in stand-by. Daarmee is het systeem zuiniger dan het meerdere keren per dag aanzetten van een waterkoker, zeker in huishoudens waar veel gebruik wordt gemaakt van heet water. Ter vergelijking: een Quooker verbruikt in 170 minuten stand-by ongeveer evenveel energie als een waterkoker in 1 minuut. Het totale jaarverbruik ligt op ongeveer 511 kWh voor een gemiddeld gezin; naast het verbruik in stand-by moet je natuurlijk ook rekening houden met de stroom die nodig is om steeds nieuw water op te warmen.

Bij sommige modellen kun je een Quooker ook combineren met een zogenaamde COMBI of COMBI+ boiler. Daarmee levert het systeem niet alleen kokend water, maar ook direct warm water voor bijvoorbeeld de keukenkraan. Dat voorkomt wachttijd en verspilling van water terwijl je wacht op warm water uit de cv-ketel.

Ook bruisend en gekoeld water

Wil je naast kokend water ook gekoeld en/of bruisend water uit de kraan, dan kun je het systeem uitbreiden met de Quooker CUBE. Dit is een aparte koelunit die naast het reservoir wordt geplaatst. Hierin zit ook een CO₂-cilinder waarmee je zelf bruiswater kunt tappen. De CUBE koelt het water tot ongeveer 5°C.

Samenvattend

Een Quooker werkt op basis van een drukreservoir waarin water op 110°C wordt gehouden. Zodra je de kraan opent, ontsnapt de druk en krijg je direct kokend water. Dankzij goede isolatie is het energieverbruik laag. De bediening is kindveilig en de straal is verneveld om brandwonden te voorkomen. Met extra opties zoals de COMBI-boiler of de CUBE-unit kun je het systeem uitbreiden voor warm, gekoeld en bruisend water. Je hebt dus veel mogelijkheden; laat je daarom goed voorlichten in de winkel waar je een Quooker wilt kopen.

▼ Volgende artikel
Dead internet theory: is het internet nog van ons?
© flying_hams
Huis

Dead internet theory: is het internet nog van ons?

Misschien heb je het al gemerkt: je komt online steeds meer posts en reacties tegen die door kunstmatige intelligentie zijn gemaakt. Het aantal bots dat zich voordoet als gewone internetgebruikers lijkt verder toe te nemen. Stevenen we af op een internet dat, zonder dat we het doorhebben, wordt gedomineerd door AI-gegenereerde content?

In dit artikel laten we zien hoe je als internetgebruiker om kunt gaan met de toenemende stroom aan AI-gegenereerde content:

  • Ontdek wat de Dead Internet Theory inhoudt
  • Begrijp hoe AI-bots worden ingezet voor misleiding, manipulatie en catfishing
  • Bekijk welke oplossingen worden voorgesteld (en waarom ze nog niet volstaan)
  • Weet dat kritisch internetgebruik belangrijker is dan ooit

Lees ook: AI of echt? Zo zie je het!

Met de opkomst van generatieve AI werd het eind 2022 ineens veel makkelijker om een bot teksten en afbeeldingen te laten creëren alsof ze door een mens zijn gemaakt. Vooral nu we een paar jaar verder zijn en AI-modellen alsmaar beter lijken te worden, wordt het ook lastiger om te weten of een onlinefoto of -post door een mens of door een bot is gemaakt. Steeds meer internetgebruikers vrezen dat we op een punt komen dat er zó veel realistische AI-content online wordt geslingerd, dat posts, reacties, foto’s en video’s van menselijke gebruikers worden ondergesneeuwd door die van bots. Als dat scenario werkelijkheid wordt, is het internet dan nog wel bruikbaar?

Niet te bewijzen

Over de angst voor zo’n doemscenario wordt al lange tijd gediscussieerd, maar pas sinds kort begint dit idee populair te worden. Dat komt voornamelijk door de ‘Dead Internet Theory’. Die werd in 2021 bedacht door een internetforumgebruiker en stelt dat het internet al sinds 2016 hoofdzakelijk uit bots bestaat. “Deze theorie werd al snel een meme die zich over het hele internet verspreidde”, zegt Danny Lämmerhirt. Hij staat aan het hoofd van het Future Internet Lab van onderzoeksinstantie Waag Futurelab, dat zich bezighoudt met de toekomstige ontwikkeling van het internet.

Volgens hem is het dan ook geen wetenschappelijke theorie, aangezien de claim niet is te bewijzen. Dat beaamt Maarten Sukel, AI-ontwikkelaar en schrijver van het boek De AI-revolutie. “Het is erg lastig meetbaar, omdat de AI-modellen zo goed zijn geworden.” Toch vindt hij de theorie niet per se vergezocht. “Als je de logica volgt dat je een beperkt aantal mensen hebt op de wereld, maar in theorie een onbeperkt aantal bots online kunt loslaten, is de kans groot dat er op een gegeven moment zoveel bots zijn dat ze voornamelijk nog met elkaar praten.”

Wantrouw de babypauw

Er zijn in ieder geval aanwijzingen dat de AI-content toeneemt. Zo toont een onderzoek van Harvard aan dat de hoeveelheid kunstmatige media en hun zichtbaarheid op X in 2023 duidelijk is gegroeid. Daarnaast heeft Meta onlangs aangekondigd dat het vanaf 2025 meer AI-gegenereerde content op Facebook en Instagram wil plaatsen. Dit gebeurt onder meer door zelf een lading AI-profielen op de sociale media los te laten die met echte gebruikers moeten communiceren. De techreus hoopt dat zijn platformen daardoor ‘vermakelijker en aantrekkelijker’ worden, zodat mensen langer actief blijven op de sociale media.

Een door Meta gemaakt AI-account op Instagram.

Ook als je geen sociale media gebruikt, is de toename van online AI-content merkbaar. Zoek op Google Afbeeldingen maar eens naar ‘Baby Peacock’. Een groot deel van de foto’s die je daar ziet, is AI-gegenereerd. “Dat komt doordat de echte babypauw nogal lelijk is”, legt Sukel uit. “Er worden daardoor amper foto’s van gemaakt en dus zijn plaatjes van een babypauw vaak nep.” Dit is nu nog een uitzonderingsgeval, maar geeft wel aan dat AI al vrijwel overal op het internet zijn sporen nalaat.

©Abdallah - stock.adobe.com

Deze babypauw is net zo schattig als dat hij nep is.

Beeld: Abdallah, stock.adobe.com.

Makkelijker catfishen

De toename van AI-gegenereerde content is volgens Lämmerhirt op zichzelf geen reden voor zorg. “Als je voor de lol een dom AI-plaatje online deelt, kan het heel onschuldig zijn. Het wordt pas een probleem als het misleidend wordt.” AI-bots worden daar volgens de deskundigen regelmatig voor ingezet, bijvoorbeeld op datingplatforms. Een gesprekspartner kan zomaar een bot zijn die je probeert op te lichten. “Die vraagt dan bijvoorbeeld met een of andere smoes of je geld kunt opsturen. Dat is wel heel kwalijk en iets waar je goed op moet letten.”

Bots op datingapps zijn geen nieuwe ontwikkeling, maar volgens de AI-ontwikkelaar wordt het probleem wel verergerd door generatieve AI. “Voorheen werden nepprofielen nog gemaakt op basis van echte foto’s. Als je toentertijd werd gecatfisht, kon je altijd nog opzoeken of de profielfoto ergens online te vinden was en op die manier achterhalen dat je met een oplichter aan het praten was. Inmiddels kan dat niet meer, omdat je gezichten gewoon kunt genereren.”

Wordt AI-content steeds beter?

Generatieve AI is de laatste jaren met sprongen vooruitgegaan. AI-bedrijven tuimelen over elkaar heen om nóg betere AI-modellen te introduceren. Het is nu al niet eenvoudig om AI-content te herkennen. Als deze vooruitgang zich voortzet, dan is dat over een aantal jaar vrijwel helemaal onmogelijk.

Het is alleen nog helemaal niet zeker óf AI steeds maar beter blijft worden. “De kwaliteit van generatieve content neemt mogelijk op een gegeven moment zelfs af”, legt Danny Lämmerhirt uit. “Veel van de trainingsdata van AI komt van onlinecommunity’s. Om AI in de toekomst verder te trainen heb je ook meer trainingsdata nodig. Mogelijk worden bots nu dus getraind op kunstmatige content, waar veel data van lage kwaliteit tussen zit.” Dan krijg je te maken met het ‘garbage-in-garbage-out’-principe. Dat zou kunnen betekenen dat chatbots nóg vaker onjuiste informatie gaan verspreiden.

Kaas vastlijmen

Ook kunnen AI-bots worden gebruikt om politieke meningen van gebruikers te beïnvloeden, weet Robin Effing, AI- en socialmediadeskundige bij de Universiteit van Twente. “Veel partijen, waaronder regimes, hebben er belang bij om online discussies te verstoren. Eerder werden daar mensen uit landen als India voor betaald. Zij werden achter de computer gezet, maar het wordt steeds makkelijker om dat soort werk aan chatbots over te laten.” Zo bleek onlangs dat Rusland duizenden bots op sociale media als TikTok had losgelaten om de Roemeense verkiezingen te beïnvloeden.

Bots verspreiden overigens niet alleen schadelijke desinformatie in opdracht van kwaadwillenden. AI heeft van zichzelf al de neiging om onjuiste informatie te genereren. Lämmerhirt noemt als voorbeeld een incident waarbij Googles AI-zoekmachine een opvallend antwoord gaf op de vraag: ‘Hoe zorg je ervoor dat kaas niet van je pizza afvalt?’ Het advies? De kaas met lijm aan de pizzabodem vastplakken.

Waar dit antwoord vandaan kwam? Iemand plaatste dit advies als grap op een forum, waarna de bot het klakkeloos als serieuze tip overnam. “Dat is wel illustratief van wat er kan gebeuren als je AI ongecontroleerd zijn gang laat gaan.”

Kaas aan pizza vastlijmen? Prima idee, volgens Google.

Minder moderatie

Om de toestroom van AI-desinformatie in de kiem te smoren zijn er volgens de experts verschillende opties, al is geen van allen echt ideaal. AI-modellen kunnen bijvoorbeeld AI-content gaan voorzien van een onzichtbaar watermerk, zodat herkenningssoftware meteen ziet of een post van ChatGPT vandaan komt of een foto nep is. Het is alleen moeilijk om alle AI-modellen – waar er duizenden van zijn – te dwingen om watermerken te gaan gebruiken. “Momenteel is er ook geen trend dat dit uit eigen beweging gedaan wordt”, vertelt Lämmerhirt. Daarnaast kunnen zulke watermerken momenteel nog eenvoudig worden omzeild. Effing: “Er zijn veel maskeringstechnieken om AI-content te verbergen. ChatGPT-teksten kun je bijvoorbeeld in een algoritme gooien dat bepaalde tekens verwisselt, zoals de hoofdletter i met de kleine l. Mensen zullen het verschil niet zien, maar detectiesoftware kun je zo om de tuin leiden.”

Volgens Lämmerhirt is strengere moderatie een betere optie. Techplatformen moeten dan zelf actief (AI-gegenereerde) desinformatie opsporen en verwijderen, misschien ook wel met behulp van AI-systemen. “We zien alleen dat X en sinds kort ook Meta steeds minder modereren”, vervolgt de Waag-onderzoeker. In plaats daarvan willen ze leunen op een systeem waarbij gebruikers zelf misleidende content van een ‘fact check-label’ kunnen voorzien. “Dat is een slechte aanpak, want dat laat zien dat deze bedrijven zelf geen keuzes meer willen maken en hun rol van platformbeheerder niet serieus nemen.”

AI-detectiesoftware is nog verre van betrouwbaar. De tekst in deze afbeelding is volledig door AI geschreven, maar de software denkt daar anders over.

China-model

Nog een andere oplossing zou zijn om gebruikers zich te laten verifiëren voordat ze een account aan mogen maken, om te voorkomen dat ze meerdere ‘sock puppet-profielen’ kunnen beheren. Op sommige platformen, zoals chatdienst Signal, gebeurt dat al met een telefoonnummercontrole. Dat is volgens Sukel een redelijk betrouwbare manier om te controleren of je gebruikers echt zijn, maar waterdicht is het niet. Je kunt namelijk ook een prepaid simkaart kopen en daar een bot aan koppelen. Een zogeheten China-model is volgens Effing een grondigere methode. “Dan moet je bijvoorbeeld naar het gemeentehuis met je paspoort voordat je een account krijgt. Dan ben je van heel veel problemen af. Alleen dat leidt tot massasurveillance en dat is ook niet gewenst.”

Op Signal moet je je telefoonnummer verifiëren voordat je een account krijgt.

Is generatieve AI alleen maar slecht?

“Van alle vormen van kunstmatige intelligentie kleven aan generatieve AI misschien wel de meeste negatieve aspecten”, stelt Maarten Sukel. Hoewel deze vorm van AI volgens hem niet bevorderlijk is voor de kwaliteit van content op het internet, zijn er op andere gebieden wel nuttige toepassingen te bedenken. “Zo zijn er nu slimme brillen met een ingebouwde AI die kan omschrijven wat er te zien is. Bijvoorbeeld: er staan mensen voor je, de een heeft een groene trui aan, het ziet er gezellig uit. Dat helpt blinde mensen enorm.”

Ook voor entertainmentdoeleinden kan generatieve AI veel lol bieden, al zit daar volgens Sukel ook een addertje onder het gras. “Bij generatieve AI moet je er altijd rekening mee houden dat hoe meer data je genereert, hoe meer energie het kost. Een tekstje valt nog mee, een plaatje genereren is al wat energie-intensiever. Maar bijvoorbeeld een video maken is een van de meest energieverslindende dingen die je met AI kunt doen.” Een gepersonaliseerde Netflix-film genereren klinkt dus misschien best aantrekkelijk, maar is niet de milieuvriendelijkste keus.

Voor blinden heeft generatieve AI wellicht het meeste bestaansrecht (beeld: Kaspars Grinvalds, stock.adobe.com).

Blijf op je hoede

Kortom, een écht goede methode om schadelijke AI-content en -bots te weren is er nog niet. Nóg niet inderdaad, want de deskundigen hebben er vertrouwen in dat de huidige uitdagingen met AI op te lossen zijn. Zo denkt Sukel dat onderzoekers vroeg of laat een manier verzinnen om AI-gegenereerde desinformatie betrouwbaar weg te filteren. “In het verleden is dat ook altijd gelukt, bijvoorbeeld met e-mail”, zegt de AI-ontwikkelaar. “Daar werd steeds meer spam verstuurd, maar toen kwamen er robuuste spamfilters en is dat probleem in zekere zin opgelost.”

Spamfilters voor e-mails doen hun werk goed; krijgen we in de toekomst iets soortgelijks voor AI-content?

Tot het zover is, moeten we ermee leven dat we het internet delen met veelal onzichtbare en onbetrouwbare bots. Effing raadt daarom aan om altijd goed op je hoede te blijven. “Ik denk dat het heel gezond is om je bij elke reactie op internet als eerste af te vragen: hoe groot is de kans dat dit door een reguliere burger geschreven is? Je kunt er momenteel van uitgaan dat de meerderheid van de user-generated content online niet door gewone mensen is geschreven, maar ofwel door ingehuurde mensen of door een bot.”

Volgens Sukel moet je vooral bij gebruikersrecensies goed op je tellen passen. “Het is natuurlijk heel makkelijk om tegen een AI-bot te zeggen: schrijf 500.000 negatieve recensies over mijn concurrent en evenveel positieve over mijn eigen toko. Je kunt niet meer blind vertrouwen op platformen als Tripadvisor.”

Lämmerhirt ziet dat gebruikers langzamerhand beter worden in het herkennen van bots. “Er zijn onderzoeken die aantonen dat mensen hun onlinegedrag aanpassen. Ze ontwikkelen strategieën om nepaccounts te identificeren en vermijden deze accounts vervolgens. Hier valt nog wel veel winst te behalen. Ik denk dus dat het belangrijk is dat we ervoor zorgen dat mensen nog kritischer worden op de oorsprong van online content.”

“Als je op een platform zit met veel AI-onzin waar je niet blij van wordt, ga dan lekker weg”, adviseert Sukel tot slot. “Jij bent het product. Als er genoeg mensen weggaan, wordt dat platform gedwongen om zich te verbeteren. Je hoeft het niet zomaar te accepteren.”

Gebruikersrecensies op Tripadvisor: zijn ze nog te vertrouwen?