Microsoft Edge is de standaardbrowser van Windows. En daar is helemaal niets mis mee, want dit programma zit boordevol handige functies en andere frivoliteiten. Gebruik bijvoorbeeld (Chrome-)plug-ins, vertaal internationale webpagina’s en synchroniseer browsegegevens met diverse (mobiele) apparaten. Leer aan de hand van slimme tips deze veelzijdige browser beter kennen.

Tip 01: Synchronisatie

Bijna iedereen gebruikt meerdere apparaten. Dat komt mooi uit, want Edge is voor alle gangbare platformen beschikbaar. Naast Windows-systemen werkt deze browser namelijk ook op apparaten met macOS, Linux, iOS en Android. Fijn is dat je browsegegevens met al je computers, tablets en smartphones kunt uitwisselen. Denk aan je wachtwoorden, favoriete websites, openstaande tabbladen, instellingen en de surfgeschiedenis.

Voor de synchronisatie van browsegegevens is het een voorwaarde dat je met een Microsoft-account bij de browser bent aangemeld. Als je bij Windows al met een Microsoft-account bent ingelogd, is dat bij Edge waarschijnlijk ook het geval. Je ziet dat rechtsboven aan de profielafbeelding. Zie je een grijs poppetje? Dan ben je nog niet aangemeld. Klik in dat geval op dit poppetje en typ via Aanmelden je inloggegevens of maak eerst een nieuw profiel aan. Bevestig daarna met Synchroniseren.

Je bepaalt zelf welke gegevens je wel en niet met andere apparaten uitwisselt. Typ in de adresbalk edge://settings/profiles/sync en druk op Enter. Deactiveer de schakelaar achter de onderdelen die je niet wilt synchroniseren.

©PXimport

Tip 02: Snellere browser

Edge bevat diverse opties om gebruikers een snellere browserervaring te bieden. Klik rechtsboven op Instellingen en meer (pictogram met drie puntjes) en navigeer naar Instellingen / Systeem. Activeer de schakelaar achter Opstartboost. Bij deze nieuwe functie start de browser voortaan sneller op. Kort nadat je de computer inschakelt, zet Windows het surfprogramma alvast op de achtergrond klaar. Hierdoor heeft Edge voortaan minder tijd nodig om te laden.

Verder is de optie Bronnengebruik beperken met sluimerstandtabbladen interessant. Hiermee zet Edge inactieve tabs in de slaapstand, zodat ze minder processorkracht en werkgeheugen opeisen. Controleer ten slotte of de optie (mits aanwezig) Hardwareversnelling gebruiken indien beschikbaar is ingeschakeld.

©PXimport

Tip 03: (Voor)leesfunctie

Logischerwijs proberen adverteerders met allerlei opvallende reclame-uitingen de aandacht van bezoekers te trekken. Tijdens het lezen van een online artikel leiden bewegende advertenties en reclamefilmpjes nogal af. Wens jij een rustige webpagina met alleen tekst en beeld? Gebruik dan in Edge de Insluitende lezer. 

Klik hiervoor aan de rechterkant van de adresbalk op het pictogram met de boek en luidspreker. Als alternatief kun je ook op F9 drukken. Je concentreert je nu volledig op de tekst, want alle opsmuk van de website is verdwenen.

Wie nog steeds moeite heeft om zich te concentreren, activeert via Voorkeursinstellingen voor lezen de Regelfocus. Daarmee verschijnt alleen de actieve regel in beeld. Scrol omlaag om naar de volgende regel te gaan. Bij een artikel met moeilijke woorden is de functie Beeldwoordenboek een nuttig hulpje. 

Zodra de muisaanwijzer in een toverstafje verandert, klik je met de linkermuisknop. Er verschijnt vervolgens een afbeelding van het gekozen woord. Wijzig via het onderdeel Tekstvoorkeuren desgewenst de tekengrootte en het lettertype. Geen zin om de volledige tekst te lezen? Klik dan op Hardop voorlezen en leun lekker achterover.

©PXimport

Tip 04: Verticale tabs

Edge-gebruikers verplaatsen openstaande tabbladen eenvoudig naar de zijkant. Met name voor kleine schermen is dat interessant, omdat er zo iets meer ruimte ontstaat om door lange webpagina’s en online documenten te scrollen. Probeer deze nieuwe indeling uit door met de rechtermuisknop op een tabblad te klikken. Kies daarna Inschakelen verticale tabbladen. 

Je kunt hiervoor ook de sneltoets Ctrl+Shift+, (Ctrl+Shift+komma) gebruiken. Er verschijnt nu aan de linkerkant een kolom met alle openstaande websites. Daarnaast kun je ook nieuwe tabs openen. Wil je weer terug naar de oorspronkelijke indeling? Klik met de rechtermuisknop ergens binnen de linkerkolom en kies Uitschakelen verticale tabbladen.

©PXimport

Tip 05: Tabgroepen

Open je tijdens een surfsessie geregeld meerdere tabbladen, dan plaats je diverse openstaande websites eventueel in een groep. Op die manier bundel je tabbladen per onderwerp. Handig wanneer je bijvoorbeeld verschillende prijzen van een mooie vakantiebestemming vergelijkt of informatie over een nieuw product opzoekt. 

Klik met de rechtermuisknop op een tabblad en kies Tabblad toevoegen aan nieuwe groep. Je bedenkt een logische naam, waarna je eventueel een opvallend kleurtje aan de groep toewijst. Gebruik de rechtermuisknop om extra tabbladen aan deze nieuwe groep toe te voegen.

Tip 06: Chrome-plug-ins

Sinds begin 2020 vormt de Chromium-broncode de fundering van Edge. De populaire browser Google Chrome is gebaseerd op dezelfde broncode. Een groot voordeel hiervan is dat je plug-ins van Chrome óók in Edge kunt installeren. Klik op Instellingen en meer / Extensies en activeer linksonder de schakelaar achter Sta extensie van andere winkels toe. Bevestig met Toestaan.

Via de website https://chrome.google.com/webstore heb je nu keuze uit een enorm aanbod. Integreer bijvoorbeeld een chatclient, adblocker of socialmedia-uitbreiding in de browser. Klik op een titel en lees gedetailleerde informatie over de beoogde extensie. Als je besluit om de uitbreiding te installeren, klik je op Toev. aan Chrome / Extensie toevoegen. 

Afhankelijk van de gekozen uitbreiding nestelt de extensie zich ergens in de browser. Vaak is dat aan de rechterkant van de adresbalk. Wil je een plug-in wissen? Typ in de adresbalk edge://extensions en druk op Enter. Klik onder de extensie ten slotte op Verwijderen / Verwijderen.

Lees ook:Dit zijn de beste extensies voor je Edge-browser

©PXimport

Tip 07: Wachtwoordencheck

Edge bevat een wachtwoordmanager, zodat je bij webdiensten en online winkels automatisch kunt inloggen. Handig is dat de browser laat weten wanneer je onveilige inloggegevens gebruikt. Het gaat hierbij om e-mailadressen en wachtwoorden die door een datalek van een webdienst onbedoeld in de openbaarheid zijn gebracht. Dat gebeurde in het verleden bijvoorbeeld bij het zakelijke platform Linkedin en de online opslagdienst Dropbox.

Ga in Edge naar Instellingen en meer / Instellingen / Wachtwoorden en schakel de optie Meldingen weergeven wanneer er wachtwoorden zijn gevonden in een online lek in. Typ vervolgens in de adresbalk edge://settings/passwords/passwordMonitor en druk op Enter. Via Nu scannen ontdek je welke (gelekte) wachtwoorden een veiligheidsrisico vormen. Het advies is om de inloggegevens van deze accounts te wijzigen.

©PXimport

Tip 08: Webopname

Met Edge maak je eenvoudig een screenshot van de volledige webpagina. Handig wanneer je bijvoorbeeld een uitgebreid recept of lang artikel wilt opslaan. Open een webpagina en klik rechtsboven op Instellingen en meer / Webopname. Zodra je op Volledige pagina vastleggen klikt, verschijnt de complete pagina in een nieuw dialoogvenster. 

Je kunt eventueel nog aantekeningen toevoegen. Klik hiervoor op Tekenen. Gebruik het kleine pijltje om de gewenste kleur en penseeldikte te selecteren. Klik als laatste op Opslaan om een jpeg-afbeelding van de webpagina op de computer te bewaren.

Tip 09: Zoekmachine

Vanzelfsprekend gebruik je de adresbalk van Edge om naar websites te surfen. Je kunt met de adresbalk ook rechtstreeks op internet zoeken. Typ maar eens één of meerdere trefwoorden en druk daarna op Enter. Er verschijnt een pagina van Bing met zoekresultaten. Dit is de standaardzoekmachine van Edge, maar misschien zoek je liever met behulp van Google of het privacyvriendelijke DuckDuckGo op internet. Wijzig in dat geval de standaardzoekmachine.

Ga achtereenvolgens naar Instellingen en meer / Instellingen / Privacy, zoeken en services en klik helemaal onderaan de instellingenpagina op Adresbalk en zoeken. Je opent bij Zoekprogramma dat in de adresbalk wordt gebruikt het uitrolmenu via het kleine pijltje, waarna je kiest voor Google of DuckDuckGo.

©PXimport

Tip 10: Websites vertalen

Zodra je een buitenlandse webpagina bezoekt, kan Edge de tekst vertalen naar het Nederlands. Na het openen van een internationaal webartikel verschijnt bovenaan onder de adresbalk vanzelf een vertaalverzoek. Heb je bijvoorbeeld een Engelse website geopend en wil je webinhoud van deze taal in het vervolg automatisch omzetten naar het Nederlands? Vink in dat geval de optie Pagina’s uit Engels altijd vertalen aan en bevestig met Vertalen. Lees voortaan bekende nieuwssites als CNN, BBC en Bild in het Nederlands.

Tip 11: Verzamelingen

Je kunt met Edge verzamelingen aanleggen van specifieke webinhoud en die vervolgens met je smartphone delen. Bundel op die manier voorkennis over jouw droomreis of informatie over een nieuwe keuken. Als je een webpagina wilt opslaan, klik je aan de rechterkant van de adresbalk op Verzamelingen (pictogram met vierkant en plusteken). Kies nu Nieuwe verzameling starten en typ een logische onderwerpnaam. Je klikt als laatste op Huidige pagina toevoegen.

Leg op deze manier zoveel verzamelingen aan als je maar wenst. Verder kun je ook eenvoudig plaatjes toevoegen. Zodra je met de rechtermuisknop op een online afbeelding klikt, navigeer je in het contextmenu naar Toevoegen aan Verzamelingen. Klik tot slot op de naam van de gewenste verzameling.

©PXimport

Tip 12: Werkbalk wijzigen

Pas de werkbalk naar eigen smaak aan, zodat je op ieder moment vlot toegang hebt tot veelgebruikte functies. Klik met de rechtermuisknop op de knop Favorieten of Verzamelingen en kies Werkbalk Aanpassen. Je scrolt vervolgens een stukje omlaag totdat je het onderdeel Werkbalk aanpassen tegenkomt. Maak onder Selecteer de knoppen die u op de werkbalk wilt weergeven een keuze. Je kunt bijvoorbeeld met de schakelaars de knoppen Geschiedenis, Downloads en Delen in de werkbalk tonen, terwijl je opties als Verzamelingen en Extensies juist verbergt. Elke wijziging is meteen te zien.

Verder geef je de werkbalk eventueel een ander kleurtje. Klik bovenaan onder Thema op de gewenste kleurstelling. Overigens zijn er in de Chrome Web Store talloze specifieke thema’s beschikbaar. Die kun je ook in Edge gebruiken! Neem hiervoor maar eens een kijkje op www.tiny.cc/chromethemes.

Tip 13: Gegevens wissen

Soms wil je surfsporen graag uit Edge wissen, bijvoorbeeld wanneer je online speurt naar een cadeau voor je partner of (klein)kinderen. Navigeer achtereenvolgens naar Instellingen en meer / Instellingen / Privacy, zoeken en services en klik achter Browsegegevens nu wissen op Kiezen wat u wilt wissen. Je bepaalt zelf welke onderdelen je verwijdert. Naast Browsegeschiedenis vink je bijvoorbeeld Downloadgeschiedenis en Cookies en andere sitegegevens aan. Bevestig met Nu wissen.

Het is ook mogelijk om na afloop van een surfsessie automatisch gegevens te wissen. Klik hiervoor op Selecteer wat u wilt wissen telkens wanneer u de browser sluit. Activeer de schakelaar achter de gewenste onderdelen, zoals Browsegeschiedenis en Downloadgeschiedenis.

Overigens bevat Edge een privacymodus. Hiermee laat je geen sporen achter. Druk maar eens op de sneltoets Ctrl+Shift+N. Er verschijnt een donker venster waarmee je op internet kunt surfen. Klik je dit venster weg, dan slaat Edge geen browsegegevens over deze sessie op.

©PXimport

Tip 14: Website in taakbalk

Veelbezochte websites geef je een plekje op de taakbalk, zodat je ze voortaan sneller kunt oproepen. Surf eerst naar de gewenste website en klik daarna op Instellingen en meer / Meer hulpprogramma’s / Aan taakbalk vastmaken. Wijzig eventueel de voorgestelde naam, waarna je bevestigt met Vastmaken. Merk op dat het logo van de website in de taakbalk opduikt.

Edge heeft ook wizard om meerdere populaire websites in de taakbalk te integreren. Klik op Instellingen en meer / Meer hulpprogramma’s / Wizard voor vastmaken aan taakbalk starten. Vink de gewenste websites aan en rond via Doorgaan / Doorgaan / Voltooien de wizard af.

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.