De grote belofte van automatisering is dat het je leven makkelijker maakt. Toch zou je door de grote hoeveelheid tijd die je achter het scherm doorbrengt het idee kunnen hebben dat die belofte niet helemaal werkelijkheid is geworden. Kan dat niet beter? Natuurlijk kan dat beter met deze tien slimme tools voor thuisautomatisering.

Vroeger had je een typemachine en een kaartenbak. We deden het ermee, want we wisten niet beter. Tegenwoordig hebben we een tekstverwerkingsprogramma en een spreadsheet. Dat werkt op heel veel vlakken slimmer en sneller, maar nog steeds gebeurt het vaak dat je met de hand gegevens heen-en-weer moet knippen en plakken tussen die twee systemen. Is dat nu echt handiger?

Nog een voorbeeld: vroeger had je een lichtknopje en een gordijn om aan te trekken. Nu heb je een Zigbee-lamp, een gordijnrails met motortje en een centraal aansturingsysteem om dat allemaal op afstand te doen. Maar nog steeds sta je met een app te klungelen om het gordijn te sluiten of het licht aan en uit te doen. Minder fysiek, maar is het ook minder moeite?

Toch valt er best wat aan te verbeteren, want met automatiseringsgereedschappen kun je allerlei digitale systemen en diensten aan elkaar knopen. Dat begon een jaar of tien geleden met het inmiddels beroemde programma IFTTT dat nog steeds veel wordt gebruikt voor vooral smarthome-apparaten en online consumentendiensten. 

Die uitvinding heeft inmiddels gezelschap gekregen van de meest exotische systemen en apps: van eenvoudige agendakoppelingen tot de grootste industriële Robotic Processing Applications (RPA). Veel ervan zijn gratis of zelfs opensource. Met de meeste ervan kun je zonder programmeren of ingewikkeld installeerwerk aan de slag, bij andere kun je ook als computerhobbyist zelf heel veel configureren.

Zoveel smaken, zoveel keuzes, maar welke is voor jouw toepassingen het best geschikt? We selecteren de beste automatiseringssystemen voor thuis en in kleinzakelijke omgevingen.

Apiant.com

Deze Amerikaanse dienst is vooral gericht op kleinzakelijk gebruik. ‘Connect + Automate = More time’ belooft de website, en dat is natuurlijk de belofte van al dit soort automatiseringsdiensten.

Apiant gebruikt daarvoor een drag-and-drop-interface die je middels kant-en-klare bouwblokken allerlei diensten aan elkaar laat lussen. Denk daarbij vooral aan kleinzakelijke diensten zoals Shopify, Salesforce, Slack, Mailchimp en vele honderden andere. De koppelingen zijn daarbij opgeslagen in templates.

Je kunt buiten het toekennen van conditionele handelingen (‘als dit gebeurt, doe dan dat’) ook filters toevoegen, data omzetten in nieuwe formaten en zelf scripts schrijven. Daarmee houdt Apiant het midden tussen diensten als Zapier en Integromat, die alles visueel houden en daardoor soms wat rigide kunnen zijn, en volledig zelf programmeren. Dat kan ontzettend makkelijk zijn.

Nadeel van Apiant is dat je vastzit aan de templates. Zit een bepaalde workflow er niet voor je bij, dan zul je Apiant moeten vragen deze voor je te maken. Dat doet het bedrijf zonder problemen, maar beter en flexibeler zou het zijn als je deze zelf kon maken. Je kunt de dienst twee weken lang gratis uitproberen, daarna betaal je 49 dollar per maand.

©PXimport

Automate.io

Twitter, Gmail, Office 365, Slack en Instagram, maar ook ticketsysteem Jira, webshopsoftware Magento en Salesforce. Je kunt het zo gek niet bedenken: als het kan communiceren, knoopt het Indiase Automate.io het voor je aan elkaar.

Denk bijvoorbeeld aan een gebruiker die een contactformulier invult in een webdienst, waarna de gegevens van deze persoon direct in Salesforce worden ingevoerd. Je laat er de juiste vlaggen aan hangen en voilà: geen enkele potentiële klant ontsnapt nog aan je aandacht doordat de lead ergens in een mailbox blijft hangen.

Het configureren van de diensten doe je in je eigen dashboard. Dit vergt een hoop drag-and-drop en het verbinden van invoervelden. Het is even configureren, maar heel wat makkelijker dan zelf API’s aan elkaar knopen. Iedereen met een beetje Office-ervaring kan het. Ook het daisy-chainen van een aantal diensten is mogelijk, zodat je nieuwe lead bijvoorbeeld ook automatisch een mail kan ontvangen.

De dienst is voor veel services helemaal gratis, maar enkele (zoals Salesforce) vereisen een betaald abonnement. Ook geldt een beperking aan het aantal gratis handelingen dat je per maand kunt laten uitvoeren. Upgraden kan in vijf stappen, vanaf 30 dollar per maand.

©PXimport

Appy Pie Connect

Ook Appy Pie Connect richt zich op het aan elkaar knopen en automatiseren van webdiensten zoals Gmail, Slack, Twitch, Pingdom en Salesforce. Maar ook interessante opties als Strava en Mindbody: als je een sportactiviteit post, of de yogastudio die je runt ontvangt een boeking, dan kun je daar handelingen aan verbinden. Zoals het sturen van een e-mail naar mensen die samen met jou in je hardloopclub zitten, zodra je een activiteit post. Of een melding in een Google-spreadsheet toevoegen en je een berichtje via Slack of Discord sturen dat je wat met die nieuwe aanmelding moet doen.

Het systeem werkt behoorlijk intuïtief, al heeft het eveneens Indiase Appy Pie veel minder kant-en-klare apps beschikbaar dan bijvoorbeeld Automate.io. Ook is het systeem er sterk op gericht om je de knip te laten trekken: als je de proefperiode wilt gebruiken, vraagt het bedrijf meteen om je creditcardgegevens. 

Klik je dat venster weg, dan mag je alsnog gratis de proefperiode gebruiken. Daarna kun je overigens gratis gebruik blijven maken van het systeem, zolang je niet meer dan vijf diensten aansluit. Opwaarderen biedt je toegang tot meer taken en meer handelingen, vanaf 9,99 dollar in de maand.

©PXimport

Huginn

“Zie Huginn als een hackbare versie van IFTTT of Zapier op je eigen server. Je weet altijd wie je gegevens heeft. Jij.” De mannen en vrouwen achter Huggin hadden het niet treffender kunnen vertellen. Het sleutelwoord hier is hackbaar. En de namen van de concurrerende (of is het juist inspirerende?) systemen IFTTT en Zapier.

Want Huginn is net als die diensten helemaal gericht op het automatiseren van je digitale leven, maar dan zonder dat jouw gegevens via externe servers lopen. Je kunt er je eigen agents mee bouwen die vervolgens informatie voor je opnemen, doorgaans uit API’s op het internet, en die verwerken tot acties. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een agent die de weersomstandigheden in de gaten houdt. Wordt het lekker weer? Dan hoor je niets. Gaat het regenen? Dan ploft er een waarschuwingsbericht in je mailbox. Of laat je een bericht via Slack sturen.

Huginn is opensource en dat zie je er wel aan af: de vormgeving is louter functioneel en het is handig om niet bang te zijn voor een beetje code. Zin in? Begin met:

git pull: git remote add upstream https://github.com/huginn/huginn.git

©PXimport

IFTTT

‘If This Then That’ is alweer elf jaar oud. In de software- en IoT-industrie is dit waarschijnlijk de breedst geaccepteerde automatiseringsdienst. Het systeem is oneindig uitgebreid en ondersteunt niet alleen webdiensten en -API’s zoals veel andere automatiseringsdiensten, maar ook slimme lampen, slimme thermostaten, ip-camera’s en andere domotica.

Dat alles wordt via de IFTTT-webdienst samengebracht, maar je kunt deze ook via apps voor Android en iOS bedienen. Ook IFTTT gebruikt daarbij bouwblokken die je binnen applets als een ketting aan elkaar rijgt. Denk aan commandoseries als: ‘Als ik thuiskom, zet de lampen aan, de thermostaat op 20 graden, speel The Village People, zet de stofzuigrobot stil en laat mijn familie via Twitter weten dat ik thuis ben.’ Je kunt het zo gek niet bedenken of het kan met deze app worden opgezet.

IFTTT is een echt consumentensysteem: er is wel zakelijk gebruik mogelijk, maar denk daarbij vooral aan e-mailmarketing- en messaging-opties.

Basaal gebruik van het systeem is gratis, maar wil je zelf meer dan drie applets maken of wat complexere applets bouwen (en dat wil je al snel), dan zul je een abonnement moeten nemen voor 3,99 dollar per maand.

Integrately

Integrately is de prijsvechter onder de kleinzakelijke automatiseringsgereedschappen. Het Indiase bedrijf manifesteert zich op zijn website nadrukkelijk als een alternatief voor Zapier. Het bedrijf heeft goed gekeken naar hoe de andere webgebaseerde automatiseringssystemen werken: ook hier treffen we kant-en-klare koppelingen naar meer dan 350 web-apps aan die we via een visuele editor aan elkaar kunnen klikken. Het werkt allemaal bijzonder soepel en gemakkelijk. Wel moet je je eigen regels bepalen. Integrately biedt ook 13 duizend complete flows aan, als is het bijzonder ingewikkeld om deze allemaal door te bladeren.

Het uitproberen is gratis. Ook na die periode kun je het systeem met maximaal vijf automatiseringen gratis blijven gebruiken. Wil je meer, dan kun je opwaarderen naar pakketten die beginnen met 15 dollar per maand.

Hoewel Integrately prima werkt, voelt het soms wat ongemakkelijk aan door de manier waarop het zich presenteert: een schreeuwerige website met op de voorpagina embedded YouTube-filmpjes van jongens met omgekeerde baseballcaps op hun hoofd die het systeem aanraden. Ook het gegeven dat je ‘credits’ kunt verdienen door anderen door te verwijzen naar Integrately, voelt onaangenaam en weinig professioneel.

©PXimport

Integromat

Ben je op zoek naar een automatiseringsoplossing voor zakelijke toepassingen, dan is het een goed idee om een blik op het Duitse Integromat te werpen. Het is een jong bedrijf, maar wel met een volwassen ambitie en dito systeem.

Je kunt na het aanmaken van een account de automatiseringen via een visuele editor aan elkaar klikken. Daarbij kun je ook nu weer kiezen uit meer dan zeshonderd kant-en-klare bouwblokken. Denk daarbij aan koppelingen met Slack, Gmail, Discord, Salesforce, Microsoft Excel Online en Google Spreadsheets. Maar ook aan Basecamp, Google Analytics, LinkedIn, Magento en, voor cryptoliefhebbers, CoinMarketCap. De mogelijkheden zijn enorm. Zit jouw obscure API er niet bij, dan kun je zelf met de JSON- en XML-modules een koppeling bouwen.

Ook Integromat werkt met een mobiele app die vol zit met slimmigheidjes. Zo kun je binnenkomende sms-berichten en telefoonnummers in een Google-spreadsheet of een CRM zoals Salesforce laten opslaan. Dat zorgt ervoor dat je die leads ook niet hoeft te laten lopen omdat je ze vergeet. Integromat is in de basisversie met twee automatiseringen gratis. Wil je meer, dan starten de maandbundels bij 9 dollar.

©PXimport

Microsoft Power Automate

Sinds enkele jaren is ook Microsoft met MS Flow een belangrijke speler in de automatisering van alledaagse softwaretaken. Tegenwoordig heet het pakket Power Automate. Dat is een veel betere titel, want buiten het creëren van zogenaamde ‘flows’ om als-dit-dan-dat-taken te automatiseren, bevat het pakket ook heuse Robotic Processing Automation (RPA) waarmee je heel letterlijk eenvoudige softwaretaken door de machine over kunt laten nemen.

Denk bijvoorbeeld aan het kopiëren van grote hoeveelheden gegevens vanuit Excel naar MS Word: voorheen moest je dat allemaal met de hand doen met kopiëren en plakken, maar daar kun je met RPA ook de machine voor programmeren die het werk net zo uitvoert als een mens, ook tussen verschillende softwarepakketten. Microsoft brengt RPA, dat tot voor kort vaak was voorbehouden aan grote bedrijven, zo binnen het bereik van het MKB en dat is bijzonder interessant.

Power Automate ziet eruit en voelt als een echt Microsoft-programma. Als de automatisering van je bedrijf draait op de software uit Redmond, dan is het zeker de moeite waard dit pakket te overwegen. Prijs: vanaf 12,60 euro per werknemer per maand. Voor privégebruik is Power Automate overigens minder geschikt.

©PXimport

Robomotion.io

Als je de smaak van Robotic Process Automation te pakken hebt gekregen, is het de moeite waard om ook even naar het Turkse Robomotion.io te kijken. Ook dit systeem stelt je in staat om robots te programmeren en desktoptaken uit te voeren. Nadat je op de website een account hebt aangemaakt, kun je hier ‘flows’ voor bouwen: series van handelingen die tot een eindresultaat moeten leiden.

In ons geval hebben we bijvoorbeeld een prijschecker gebouwd om de beschikbaarheid van de gierend populaire Radeon 6700 XT-videokaart op de website van AMD te checken. Deze flow draait niet op het systeem van Robomotion, maar is een echte RPA-toepassing: je moet een helper-applicatie op je eigen pc, Mac of Linux-machine installeren die het werk doet, in dit geval de browser opstarten en de check doen.

Zo zijn er vele potentiële mogelijkheden, waarbij de bibliotheek met kant-en-klare flows helaas wat beperkt is. Je moet ze echt zelf met de visuele editor bij elkaar klikken. Gelukkig kun je het systeem gratis uitproberen en gebruiken. Pas als je meer mensen toegang wilt geven en meer dan drie flows wilt draaien, ga je betalen. Dat kost dan wel meteen 499 euro in de maand.

©PXimport

Zapier

Zeg je IFTTT, dan zeg je tegenwoordig ook Zapier. Want deze twee Amerikaanse systemen zijn elkaars belangrijkste concurrenten als het gaat om het automatiseren van webtaken. Belangrijk detail: Zapier heeft geen eigen apps voor je mobiele telefoon en is nauwelijks geschikt voor het automatiseren van je IoT-apparaten in huis.

Zapier is wel een kei in webtaken. Het is zo ontzettend eenvoudig om zelf een flow van handelingen te bouwen, ‘Zaps’ in de taal van het bedrijf, dat niets je ervan hoeft te weerhouden om het systeem eens uit te proberen. Zapier biedt meer dan drieduizend koppelingen met andere systemen en laat je eenvoudig taken bouwen als: als er een e-mail binnenkomt, doe dit en doe ook nog eens dat.

Je Zaps worden opgeslagen in je dashboard. Je kunt de dienst veertien dagen volledig uitproberen, inclusief premium apps als PayPal, MySQL en Zendesk. Daarna kun je de dienst beperkt gebruiken, waarbij je Zaps bijvoorbeeld maar drie stappen kunnen omvatten, of voor 19,99 dollar per maand de volledige dienst blijven benutten. Die laatste optie zal vooral voor ondernemingen relevant zijn.

©PXimport

Zelf een bot bouwen

Conclusie

De wereld van de automatiseringen is al net zo rijk als de toepassingen ervoor. Wij hebben ons hier gericht op automatiseringssystemen voor privé- en kleinzakelijk gebruik. Maar vooral op de gebieden van sales en marketing zijn er nog heel veel meer specialistische systemen beschikbaar.

Wat je kiest, is vooral afhankelijk van je behoefte: wil je alleen webtoepassingen aan elkaar knopen of ook je huisautomatisering? En waar voel je je comfortabel bij: wie wil je toegang geven tot je data en hoe geavanceerd zijn de klussen die je wilt automatiseren?

Toch loont het om een aantal van deze systemen in ieder geval even uit te proberen: ze werken allemaal bijzonder eenvoudig en de potentiële tijdwinst die je ermee kunt boeken is heel groot. Om nog maar te zwijgen van de saaie klusjes die ze je uit handen nemen.

Onze aanraders? Begin bij IFTTT, Zapier en Automate.io. Dat zijn de meest volwassen en gebruiksvriendelijkste systemen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.