Wil je met Linux-distributies experimenteren, dan kun je bijvoorbeeld op je pc installeren in een multiboot-configuratie. Een andere mogelijkheid is om die als live-besturingssysteem vanaf een opstartbare usb-stick op te starten. Weet je nog niet welke Linux-versie? We leggen uit hoe je een multiboot-usb-stick met Linux-distributies(dus meerdere) kunt maken.

Er bestaan heel wat tools (ook gratis) waarmee je een live-besturingssysteem op een usb-stick zet, maar veruit de meeste beperken zich tot één besturingssysteem. Er is bijvoorbeeld het gebruiksvriendelijke WinUSB, maar dat is vooral bedoeld voor Windows en enkele uitgeklede WinPE-omgevingen. Daarnaast ondersteunt WinUSB standaard alleen nog Ubuntu, evenals een paar antivirustools. Of je kiest voor YUMI, dat je uit zo’n 130 distributies laat kiezen, zowel Windows, WinPE als Linux.

Het toevoegen van een live-besturingssysteem verloopt in beide tools helaas niet zo soepel. Dat gaat merkbaar vlotter met het relatief nieuwe Ventoy. De tool biedt bovendien ondersteuning voor talrijke Linux-distributies, hoofdzakelijk in het iso-formaat, maar ook met formaten als img, vhd(x), efi en wim. Je vindt een volledig overzicht op ventoy.net/isolist.

Ventoy weet tevens raad met de soms nukkige eisen van uefi-systemen en met de zogenoemde secure-bootfunctie op die uefi-systemen, waarover verderop meer.

Ventoy installeren via Windows

Alles begint met de installatie van Ventoy op een usb-stick. Gebruik bij voorkeur een snelle usb-stick met usb 3.0 of sneller, met voldoende capaciteit om de image-bestanden van de beoogde besturingssystemen op te slaan. Zorg er tevens voor dat de usb-stick geen belangrijke gegevens bevat. Tijdens de installatie wordt de usb-stick immers opnieuw gepartitioneerd en geformatteerd.

De snelste manier om Ventoy op Windows te installeren is met het exe-bestand dat je downloadt via de eerdergenoemde website. Pak het gedownloade zip-bestand uit, stop de usb-stick in je pc en start het bestand Ventoy2Disk.exe op. Klik voor het gemak eerst op Language en kies Dutch (Nederlands).

De usb-stick hoort nu in het Apparaat-veld te verschijnen en bij Status zie je GEREED staan. Bevestig met Installeren en met Ja (2x). Even later is de installatie klaar en zie je bij Ventoy op apparaat het Ventoy-versienummer verschijnen. Overigens kun je met de knop Bijwerken altijd een nieuwere versie op de ubsb-stick installeren, met behoud van eventuele image-bestanden of andere data.

©PXimport

Heel sporadisch kan het gebeuren dat je Windows-systeem de Ventoy-installatie via het exe-bestand koppig weigert, bijvoorbeeld omdat beveiligingsfuncties niet toelaten dat de tool zogenoemde low-level-operaties op je usb-stick uitvoert. Dan kun je alsnog een poging doen met de alternatieve download ventoy-1.0.21-livecd.iso (waarbij het versienummer mogelijk nieuwer kan zijn). Dit is een Linux-distributie genaamd TinyCore inclusief de Ventoy Linux-installpackage: Linux doet namelijk minder moeilijk over een Ventoy-installatie.

Deze procedure gaat als volgt: formatteer je usb-stick met het bestandssysteem fat32. Is die groter dan 32 GB, dan lukt dit helaas niet zomaar vanuit Windows, maar je kunt dan eventueel zelf een kleinere fat32-partitie creëren met het Opdrachtprompt-commando diskpart. Vervolgens open je het bestand ventoy-1.0.21-livecd.iso in een virtueel dvd-station (klik met rechts op het bestand en kies Koppelen) en kopieer je de EFI-map naar de rootmap van je usb-stick (of partitie). Vervolgens start je je pc in uefi-modus op vanaf deze usb-stick.

Heb je alleen legacy-bios, dan kun je het iso-bestand ook via de gratis tool Rufus op de usb-stick zetten. Je moet hier dan wel de optie Schrijven in DD-image-modus selecteren.

Als het goed is, verschijnt nu een bootmenu waar je de optie Ventoy 1.0.xx LiveCD kiest. Selecteer als disk je usb-stick (vergis je niet) en kies <1> Install Ventoy to <sdx>. Bevestig met y (2x). Even later is je Ventoy-stick klaar. 

©PXimport

Ventoy installeren via Linux

Werk je met Linux, dan download je vanaf de in de vorige tip genoemde webpagina de Linux-versie van Ventoy (ventoy-1.0.21-linux.tar.gz of nieuwer). Hier pak je eerst het tar.gz-archiefbestand uit en vervolgens het tar-bestand. In de submap ventoy-<versienummer> tref je vervolgens het shellscript Ventoy2Disk.sh aan. Dat start je vanuit de console als root op met de volgende syntax:

De parameter /dev/XXX vervang je uiteraard door het juiste usb-apparaat, bijvoorbeeld /dev/sdc. De nodige informatie hiervoor achterhaal je met het commando sudo fdisk -i. 

Met de parameter -i (in het commando dat het bestand Ventoy2Disk.sh start) installeer je Ventoy op je usb-apparaat. Blijkt dat je Ventoy al eerder op deze stick had geïnstalleerd, dan verschijnt er een foutmelding. In dat geval forceer je de installatie eventueel met de parameter -I (hoofdletter i). Heb je een update van Ventoy op het oog, dan gebruik je de parameter -u. 

Live-besturingssysteem

Het voorbereidingswerk heb je nu achter de rug. Nu hoef je alleen nog maar de gewenste image-bestanden van de live-omgevingen op de usb-stick te zetten. Dat is eenvoudig: download het schijfkopiebestand (image) van zo’n live-besturingssysteem en plaats het in de Ventoy-partitie. Overigens mag je gerust ook submappen in deze partitie maken (bijvoorbeeld \Linux-algemeen, \Troubleshooting en \Windows) en een of meer image-bestanden in de juiste submap onderbrengen.

Immers, zodra je een systeem opstart van je Ventoy-stick via het speciale bootselectie-menu of desnoods vanuit het bios (raadpleeg daarvoor je systeemhandleiding), zal Ventoy deze image-bestanden detecteren en ze als selecteerbare items in een opstartmenu tonen. Je hoeft dan alleen nog maar het gewenste besturingssysteem te selecteren. Zie je liever de mappenstructuur binnen je Ventoy-partitie in de vorm van een boomstructuur, druk dan op de F3-toets (TreeView).

©PXimport

Secure boot

Het moet gezegd worden: de usb-stick zoals Ventoy hem standaard samenstelde, bleek wel op ons ene testtoestel te werken, maar met het andere lukte dat niet. De oorzaak bleek een beveiligingsfunctie van het uefi-systeem, de zogenoemde secure boot. Deze functie blijkt wel vaker een struikelblok voor live-media en dat is bij Ventoy niet anders.

In Windows kom je snel te weten of die functie is ingeschakeld. Druk op Windows-toets+R en voer msinfo32 uit. Als je Ingeschakeld ziet staan bij Systeemoverzicht / Status beveiligd opstarten, dan is secure boot actief.

Nou kun je deze functie tijdelijk uitschakelen in je uefi-bios (mogelijk moet je hier dan wel eerst een Supervisor Password instellen), maar dan start je reguliere besturingssysteem wellicht niet meer op tot je die functie weer uitschakelt. Je kunt het ook proberen door in het venster van Ventoy2Disk het menu Opties te openen en bij Secure boot een vinkje te plaatsen, voor je Ventoy op de stick installeert. In Linux doe je dit door de parameter -s mee te geven.

De allereerste keer dat je een bepaald secure-bootsysteem met deze usb-stick opstart, moet je dan wel enkele eenvoudige instructies uitvoeren. Het komt erop neer dat de vereiste sleutel dan in de MOK-database (Machine Owner Key) van je systeem wordt geïnjecteerd. Deze procedure loste het startprobleem op ons testsysteem inderdaad op, maar je voert de operatie wel op eigen risico uit.

©PXimport

Ventoy gebruikt bij het prepareren van een usb-stick standaard de partitiestijl mbr (Master Boot Record). Dat is in veruit de meeste gevallen prima, maar het kan gebeuren dat een uefi-systeem toch de partitiestijl gpt (GUID Partition Table) verwacht. In dat geval open je in Ventoy2Disk het menu Opties en kies je bij Partitietabel de optie GPT (in plaats van MBR). In Linux regel je dit met de parameter -g. Doe dit alleen als het met mbr niet blijkt te lukken.

Tot slot, je kunt gerust eigen databestanden op de Ventoy-partitie op je usb-stick zetten, maar je kunt ook extra schijfruimte reserveren voor een derde (of vierde) partitie. Dat gaat als volgt: in Ventoy2Disk open je weer Opties en kies je voor Partitieconfiguratie, waar je een vinkje plaatst bij Ruimte aan het einde van de schijf reserveren en de gewenste capaciteit invult. In Linux gebruik je hiervoor de paramater -r <MB>, bijvoorbeeld -r 4096. Je moet die partitie dan wel zelf nog formatteren. Dat kan met Windows Schijfbeheer of met een andere partitietool.

Met een adviesprijs van 249,99 euro is de Motorola Moto G55 geen dure smartphone. Je moet er dan vanzelfsprekend rekening mee houden dat je niet het nieuwste of het beste in huis haalt. Maar voor mensen die niet al te veeleisend zijn, kan dit een prima optie zijn.

Afwerking toestel

Dankzij het plastic frame voelt de Motorola Moto G55 gelukkig licht aan. En door het eco-leer achterop heb je niet het idee met een echt goedkoop toestel te maken. Die achterkant heeft nog een voordeel: daardoor glipt het apparaat niet gemakkelijk uit je handen. Hoewel Motorola er standaard een plastic hoesje omheen doet, vinden we dat eigenlijk zonde. Zowel voor het ontwerp als voor het glijden.

©Wesley Akkerman

Verder is het vervelend – doch begrijpelijk – dat de smartphone niet water- en stofdicht is. Wel is er helemaal onderop een koptelefoonaansluiting aanwezig.

©Wesley Akkerman

Voorop treffen we een groot lcd-display van 6,49 inch aan. De telefoon beschikt over een hoge verversingssnelheid van 120 Hertz, HDR en een resolutie van 1080 × 2400 pixels (ook wel FHD+ genoemd). Het scherm kan redelijk helder ingesteld worden en wordt beschermd door een stevige laag Gorilla Glass 5-glas. De kleuren komen mooi en prettig naar voren, maar de kijkhoek is matig. Het enige wat echt opvalt in nadelige zin is dat er een luchtlaag zichtbaar is. Daardoor werpt de behuizing een schaduw op het display, en dat oogt heel goedkoop.

©Wesley Akkerman

Degelijke processor

De smartphone wordt aangedreven door de Mediatek Dimensity 7025. Die valt qua prestaties ergens tussen de Snapdragon 7s Gen 2 (zoals in de Redmi Note 13 Pro) en Snapdragon 6s Gen 3 (zoals in de Moto G85) in. Voor gaming is dit niet echt een goede processor, maar voor dagelijks gebruik hebben we weinig te klagen. We hebben ook niet het idee dat de cpu het scherm niet kan bijbenen. Het kan zijn dat je tijdens het scrollen het toestel betrapt op een korte vertraging, maar dat kan ook komen doordat bijvoorbeeld een site of app net wat meer van het systeem vraagt.

Voor deze prijs vinden we de hoeveelheid opslagruimte en werkgeheugen heel riant. Je krijgt namelijk respectievelijk 256 GB en 8 GB voorgeschoteld. Het toestel draait nu op Android 14 en biedt bovendien de kenmerkende kale Android-ervaring aan. Houd wel rekening met wat vooraf geïnstalleerde apps, die je in sommige gevallen kunt verwijderen. Helaas krijgt de Motorola Moto G55 slechts twee Android-upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is echt ontzettend karig, maar heeft mogelijk iets te maken met de keuze voor de processor.

Lees ook: Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartphones voor max 500 euro

Tegenvallende camera's

De 50 megapixelcamera achterop legt weliswaar kleuren redelijk natuurlijkgetrouw vast, maar eigenlijk zien we twee problemen waar we ons niet overheen kunnen zetten. De beelden ogen een beetje flets en plat, terwijl we aan de zijkanten soms een gebrek aan scherpte opmerken. In de avond maakt de Motorola Moto G55 al snel overbelichte foto's, waardoor kleuren niet stralen en details snel wegvallen. Je kunt dit soort foto's prima gebruiken voor op Facebook of andere sociale media, maar we zouden ze niet printen en daarna in een familiealbum stoppen.

Wat ons verder opvalt aan de groothoeklens, van acht megapixel, is dat die anders omgaat met kleuren. Die komen niet helemaal overeen met de werkelijkheid en missen bezieling. Ook kan het zijn dat felle delen, zoals een wolkendek, kenmerkende detaillering missen.

Avondfotografie is echt ondermaats, en het helpt daarnaast niet dat de lens geen toegang heeft tot de optische beeldstabilisatie. De macro-optie (van de groothoeklens) maakt tot slot soms té scherpe foto's, waardoor randen hard ogen en een witte gloed krijgen. De camera's laten dus te wensen over.

Motorola Moto G55 kopen?

De accu doet gelukkig wel een hoop goed. Dankzij een vermogen van 5000 mAh kun je het soms wel twee dagen (of meer, afhankelijk van gebruik) uithouden. En met een 30watt-lader kun je het toestel vaak binnen anderhalf helemaal volladen. Die oplader moet je dan wel zelf aanschaffen, want die zit niet in de doos. Dat komt niet door Motorola, maar vanwege regels uit Europa. Met een half uurtje laden is het toestel voor de helft gevuld, dus daarin is het toestel betrouwbaar. Verder is het goed om te weten dat er geen draadloos opladen beschikbaar is.

We houden er rekening mee dat dit een toestel van 250 euro is, maar dan nog speelt de camera het apparaat parten. Die maakt vaak ondermaatse foto's en is dus het grootste struikelblok. Het scherm, het ontwerp, de bouwkwaliteit, de accu, de opslag en het werkgeheugen scoren gelukkig allemaal een dikke voldoende, en de processor is daarnaast heel capabel voor dagelijkse taken. Tot slot vinden we het updatebeleid te mager. Desondanks voelt de Motorola Moto G55 compleet genoeg om hem minimaal te overwegen als volgende budgetaankoop.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een nieuwe iPhone, iPad, Mac of AirPods van Apple? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPhone 16

Apple bracht onlangs zijn nieuwe iPhone 16 op de markt. Het basismodel heeft 128 GB opslagruimte en is verkrijgbaar in de kleuren zwart, blauw, wit, roze en groen. Je kunt tegen een meerprijs ook een exemplaar met 256 GB (zwart/blauw/wit/roze/groen) of 512 GB (zwart/blauw/wit/roze/groen) opslagcapaciteit overwegen. Uiteraard is de iPhone 16 weer voorzien van diverse nieuwigheden. Zo kreeg de behuizing twee extra knoppen. Je kunt met de aanraakgevoelige Camera Control-knop diverse cameraopties bedienen. Zoom hiermee in en maak vervolgens direct een kiekje. Aan de nieuwe actieknop voeg je een eigen functie toe. Hiermee open je bijvoorbeeld vliegensvlug jouw favoriete app of de zaklamp.

De iPhone 16 heeft een 6,1inch-oledscherm met 2556 × 1179 pixels. Dit is een prettig formaat om met één hand te bedienen. Op rekengebied staat Apples eigen A18 Bionic-processor zijn mannetje, want deze chipset bevat zes rappe rekenkernen. Zoals we inmiddels van iPhones gewend zijn, heeft ook dit model een goede camera met een resolutie van 48 megapixel. Dankzij een extra ultragroothoeklens schiet je bovendien prachtige panoramabeelden. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Apple iPad mini (2024)

Afgelopen maand kwam Apple met een kersverse iPad mini op de proppen. Deze populaire tablet is inmiddels alweer aanbeland bij de zevende generatie. Een belangrijke vernieuwing is de aanwezigheid van de A17 Pro-processor, want hierdoor reageert het toestel pijlsnel. Verder ondersteunt de iPad mini de Pencil Pro, zodat je met deze geavanceerde stylus prachtige ontwerpen kunt maken. Het 8,3inch-scherm bevat 2256 × 1488 pixels, waardoor je onder meer Netflix-series en YouTube-filmpjes in een hoge kwaliteit kunt streamen.

In tegenstelling tot veel andere tablets is de iPad mini vederlicht. De dunne behuizing van 6,3 millimeter weegt slechts 293 gram. Ideaal voor langdurig gebruik dus, want je handen en armen raken niet zo gauw vermoeid. Bij de betaalbaarste iPad mini is het nieuwe besturingssysteem iPadOS 18 op een interne opslagdrager van 128 GB voorgeïnstalleerd. Kies tussen de kleuren beige, blauw, grijs en paars. Wil je veel apps, foto's en video's lokaal opslaan? Als alternatief is deze tablet ook met 256 GB (beige/blauw/grijs/paars) en 512 GB (grijs) te koop. Het standaardmodel bevat een wifi-adapter. Voor mobiel gebruik schaf je als alternatief een versie met een simkaartslot aan.

Apple AirPods 4 ANC

Deze vierde generatie van de reguliere AirPods-serie ondersteunt nu actieve ruisonderdrukking. Zo kunnen hinderlijke geluiden in de omgeving worden gedempt en kun je bijvoorbeeld in een gehorige kantoortuin of treincoupé alsnog een podcast, film of audioboek volgen (mits werkgerelateerd hè, qua kantoortuin 😉). Dankzij de transparantiemodus blijf je zo nodig evengoed aanspreekbaar voor andere personen. Heb je geen behoefte aan actieve ruisonderdrukking? Haal dan tegen een lagere aanschafprijs de nieuwe AirPods 4 zonder deze functie in huis. Met behulp van de bijgesloten oplaadcase kun je de accu's altijd en overal opladen. De totale luistertijd bedraagt volgens de fabrikant maximaal dertig uur.

De AirPods 4 vormt een goede match met een iPhone of ander Apple-apparaat. Zo gebruik je de stemassistent Siri om de oortjes handsfree te bedienen. Daarnaast vraag je relevante informatie op, zoals een routebeschrijving of weersverwachting. Overigens stuur je de in-ears net zo makkelijk via het bedieningspaneeltje aan de buitenzijde aan. Ga bijvoorbeeld naar het volgende liedje en wijzig het volume. De IP54-gecertificeerde behuizing is stof-, zweet- en waterbestendig. Kortom, gebruik deze oortjes gerust voor sportdoeleinden. Door het bescheiden gewicht van 4,3 gram per oordopje voel je de AirPods amper zitten. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review.

Apple Mac mini (2024)

Een nieuwe Mac duur? Dat valt met de onlangs verschenen 2024-uitvoering van de mini reuze mee. Sluit via HDMI of thunderbolt (3×) één of meerdere eigen pc-monitors aan en dwaal lekker rond in macOS 15. Via vijf usb-c-poorten koppel je naar hartenlust diverse randapparaten, zoals een toetsenbord, muis, externe opslagdrager en printer. Voor stabiel netwerkverkeer bevat de achterzijde een ethernetpoort, al verbind je het apparaatje net zo makkelijk met wifi. Tot slot heeft de voorkant nog een 3,5mm-audiopoort. Deze mini-pc is met 256 GB of 512 GB opslag verkrijgbaar.  

Apples nieuwste Mac mini heeft een behuizing van 12,7 × 12,7 × 5 centimeter. Desondanks is er voldoende rekenkracht ingebouwd. Voor doorsnee computertaken voldoen de tien rekenkernen van de geïntegreerde M4-processor prima. Er is verder 16 GB werkgeheugen ingebakken. Blijkt dat in de praktijk onvoldoende, dan kun je optioneel upgraden naar maximaal 32 GB RAM. Zie je nergens de aan-uitknop? Dat klopt, want die bevindt zich bij het nieuwste model aan de onderzijde.

Lees ook onze uitgebreide review van de Apple Mac mini (2024)

Apple iMac (2024)

Met de iMac schaf je een monitor en desktop in één aan! Deze all-in-one-pc heeft een haarscherp 23,5inch-scherm van 4480 × 2520 pixels, waardoor dit werkpaard zich goed leent voor het gebruik van allerlei creatieve apps. De basisuitvoering van het 2024-model bevat een M4-chip met acht cpu- én gpu-kernen. In combinatie met 16 GB werkgeheugen kun je vlot in macOS 15 navigeren. Verder is er 256 GB ssd-opslag geïntegreerd. Geïnteresseerden schaffen deze iMac in een blauwe, groene, roze of zilverkleurige behuizing aan. Gebruik je diverse zware apps, dan is een versie met tien cpu- en gpu-kernen (blauw/groen/roze/zilver) wellicht interessant.

Aan de achterzijde bevinden zich twee thunderbolt-poorten. Sluit hierop bijvoorbeeld een tweede pc-monitor of externe opslagdrager aan. Er is ook nog een analoge audio-uitgang beschikbaar, zodat je een koptelefoon of speakerset kunt koppelen. In de slanke behuizing zit verder nog een wifi- en bluetooth-adapter. De all-in-one-pc weegt slechts 4,42 kilo. Na aanschaf kun je meteen aan de slag, want een toetsenbord en muis zijn inbegrepen.