Als je op je Chromebook een Linux-omgeving wilt draaien zonder Chrome OS, dien je Linux in een dualboot-configuratie op je Chromebook te draaien. Het project chrx helpt je met het installeren van GalliumOS.

Met het project chrx kun je een Linux-distributie naast Chrome OS installeren op je Chromebook. Kijk eerst na of chrx het processortype van je Chromebook ondersteunt. Weet je niet welk processortype je Chromebook heeft, zoek dit dan op in de lijst met Chromebook-modellen op de pagina Hardware Compatibility van GalliumOS, de Linux-distributie die we gaan installeren.

In de lijst met processortypes op de webpagina van chrx staat ook of je een firmware-update nodig hebt of dat die aangeraden is.

Firmware updaten

Om een Linux-distributie naast Chrome OS te installeren, dien je het verifiëren van door Google ondertekende kernels uit te schakelen. Schakel daarom de ontwikkelaarsmodus op je Chromebook in.

Als je de firmware van je Chromebook dient te upgraden, doe je dat eenvoudig met ChromeOS Firmware Utility Script. Open de Chrome OS-developer-shell (crosh) met Ctrl+Alt+T en typ dan de opdracht shell in. Typ dan de volgende opdrachten in om het script te downloaden en uit te voeren:

curl -LO https://mrchromebox.tech/firmware-util.sh sudo bash firmware-util.sh

Let op: de tweede letter in de optie -LO is een hoofdletter O, niet het cijfer nul. Het script toont de mogelijkheden die je hebt om je firmware te updaten. Bij de meeste mogelijkheden dien je de schrijfbeveiliging (door het script aangeduid met WP van ‘write-protect’) van je Chromebook uit te schakelen. Dat vereist dat je je Chromebook openschroeft en de juiste instructies hangen van het model af.

Maar op alle recente Intel-gebaseerde modellen volstaat de optie Install/Update RW_LEGACY Firmware, die niet vereist dat je je Chromebook openschroeft. Je installeert dan een ‘legacy BIOS’ in een afgescheiden stukje firmware, dat los staat van het Chrome OS-gedeelte van de firmware. Druk daarvoor op 1 en bevestig met Enter. Daarna kies je of je standaard van usb of interne opslag wilt opstarten.

Na de succesvolle installatie keer je met Enter terug naar het hoofdmenu. Druk dan op R om je Chromebook te herstarten en te controleren of de nieuwe firmware werkt.

©PXimport

Chrx installeren

Open nu weer de Chrome OS-developer-shell en typ shell in. Voer dan de volgende opdrachten in om chrx te downloaden en uit te voeren:

curl -Os https://chrx.org/go sh go -r dev

Let weer op: typ een hoofdletter O in de opties in, geen cijfer nul. Met de optie -r dev geven we aan dat we de nieuwste ontwikkelversie willen downloaden. De huidige stabiele versie van GalliumOS (2.1) is namelijk gebaseerd op het verouderde Ubuntu 16.04 LTS. Hopelijk is GalliumOS 3.0, gebaseerd op Ubuntu 18.04 LTS, tegen de tijd dat je dit leest al uit. Dan heb je de optie -r dev niet meer nodig.

Volg nu de instructies die het script je geeft. Het detecteert eerst of je hardware ondersteund wordt en toont je dan wat het gaat installeren. Standaard is dat GalliumOS, een op Xubuntu gebaseerde Linux-distributie die allerlei optimalisaties voor Chromebooks ingebouwd heeft. Bevestig met Enter. Het script kent nog wat opties, maar dat zijn allemaal zaken die je achteraf ook nog kunt aanpassen.

Het installeren zelf duurt overigens een hele tijd, omdat het installatiescript de nieuwste pakketten van Ubuntu downloadt en een voor een installeert. Als alles goed is, krijg je op het einde de melding chrx installer is finished met wat uitleg, zoals de standaard gebruikersnaam en wachtwoord (beide chrx).

Herstart en de eerste instellingen

Druk op Enter om je Chromebook te herstarten. In het venster met de melding OS verification is OFF druk je nu op Ctrl+D om Chrome OS op te starten of Ctrl+L om GalliumOS te starten. Log dan in met de ingestelde gebruikersnaam en wachtwoord en loop daarna eerst de instellingen eens door.

Open bijvoorbeeld de toetsenbordinstellingen door op het icoontje linksonder te klikken en te zoeken op Keyboard. In het tabblad Layout stel je dan je toetsenbordindeling in. Zo dien je voor een Belgisch azerty-toetsenbord bij Keyboard model voor het Chromebook-toetsenbord Search overlay | F keys mapped to media keys te kiezen, omdat het standaard ingestelde model Alt gr gebruikt voor de F-toetsen, en Alt gr heb je bij azerty nodig voor speciale toetsen zoals @.

©PXimport

Vul daarna het wachtwoord voor je wifi-netwerk in door rechts onderin op het netwerkicoontje te klikken en dan je netwerk te kiezen. Loop daarna via het startmenu en Settings de andere instellingen door. Zo vind je onder Users and Groups je gebruiker: klik op Change… achter Password om je wachtwoord te veranderen. En stel onder Time and Date de juiste tijdzone in.

Naast de standaardprogramma’s van Xfce is er in GalliumOS niet veel software geïnstalleerd; de webbrowser Chromium (het opensourcebroertje van Chrome) is de grote uitzondering. Met Synaptic Package Manager installeer je eenvoudig extra software uit de goed gevulde repository’s van Ubuntu. En op de wiki van GalliumOS vind je uitleg voor software zoals Skype, Spotify, Steam enzovoort.

Linux van externe opslag opstarten

Als je de RW_LEGACY-firmware op je Chromebook geïnstalleerd hebt, kun je ook via externe opslag zoals een usb-stick of micro-sd-kaart een besturingssysteem opstarten. Zorg dat je opslagmedium aangesloten is en start je Chromebook op. Zodra je op Ctrl+L drukt voor de legacy bootmodus en het zwarte scherm verschijnt, druk je op Esc om het bootmenu te openen. Daar kun je dan tussen je interne ssd en de externe opslag kiezen.

Als je de Full ROM als firmware hebt geïnstalleerd, gedraagt je Chromebook zich zelfs volledig als een normale pc en kun je op deze manier zonder verdere speciale instructies Linux vanaf een extern opslagmedium op de interne ssd installeren. Zo biedt Kali Linux, een Linux-distributie met tools voor beveiligingstests, images aan voor enkele Chromebooks met ARM-processor.

Motorola brengt in oktober de Edge 60 Neo naar Nederland. De smartphone valt op door zijn compacte ontwerp, stevige bescherming en een veelzijdig camerasysteem met telelens. Met een prijs van net geen 400 piek richt Motorola zich op het middensegment, waar AI en een lange accuduur belangrijke troeven zijn.

De Motorola Edge 60 Neo is op de IFA in Berlijn officieel onthuld en komt op de markt als een compacte en lichte smartphone met opvallend stevige specificaties. Het toestel combineert een helder scherm en een solide behuizing met een camerasysteem dat veel creatieve mogelijkheden biedt. Daarbovenop zet Motorola sterk in op - verrassing! - AI, dat zowel bij foto's als bij dagelijkse taken een rol speelt.

Compact maar robuust

De Edge 60 Neo is het lichtste toestel in zijn klasse, maar doet qua stevigheid opvallend weinig concessies. Het 6,36-inch scherm kan piekhelderheden tot 3000 nits halen, waardoor het zelfs in de volle zon goed leesbaar blijft. Het gebruik van Corning Gorilla Glass 7i en de MIL-STD-810H-certificering zorgen voor extra bescherming tegen vallen en krassen. Dankzij de IP68/69-norm is de smartphone bovendien bestand tegen water en stof, iets wat je meestal pas ziet bij meer robuuste of in elk geval duurdere modellen.

Qua uiterlijk kiest Motorola voor een samenwerking met Pantone, het bedrijf dat internationale standaarden ontwikkelt voor kleurnamen en -codes. De Edge 60 Neo verschijnt dan ook in drie verrassende tinten met minstens zulke exotische namen: Frostbite, Poinciana en Grisaille. Daarmee wil het merk inspelen op gebruikers die hun telefoon ook gebruiken als een verlengstuk van hun imago. Het idee is dat een smartphone niet alleen praktisch moet zijn, maar ook kan passen bij de kleding en accessoires van de gebruiker.

Camera met telelens

De camera is een belangrijk speerpunt van dit model. Motorola benadrukt dat dit de enige smartphone in deze prijsklasse is met een telelens. Daarmee kun je 3x optisch zoomen zonder kwaliteitsverlies en tot 30x digitaal inzoomen. Het camerasysteem bestaat verder uit een 50MP-hoofdcamera met Sony-sensor en optische beeldstabilisatie, een 13MP-ultragroothoek- en macrolens en een 32MP-selfiecamera. Voor video's ondersteunt het toestel 4K-opnames.

Fotografie wordt ondersteund door AI-functies die automatisch details verscherpen, kleuren verbeteren en de belichting optimaliseren. Met Dynamic Bokeh bepaal je zelf hoe sterk de achtergrond onscherp wordt gemaakt, terwijl Signature Style foto's een herkenbare uitstraling geeft. Bij video-opnames zorgt adaptieve stabilisatie voor soepeler beelden, zelfs tijdens beweging. Daarmee lijkt Motorola zich duidelijk te richten op zogenaamde content creators.

AI in het dagelijks gebruik

Maar AI speelt ook buiten de camera een rol. Met de functie Next Move kan de Edge 60 Neo suggesties geven afhankelijk van wat er op het scherm staat, bijvoorbeeld bij het bekijken van een recept of een reisschema. Daarbij werkt Motorola samen met onder meer Microsoft Copilot en Perplexity, maar biedt het ook eigen tools zoals Playlist Studio en Image Studio. Zo kunnen gebruikers playlists samenstellen, beelden genereren of visuele elementen aanpassen zonder het gebruik van externe apps.

Accu en oplaadmogelijkheden

De smartphone beschikt over een 5000mAh-accu, goed voor (zo claimt Motorola) tot 44 uur gebruik. Met de (zowaar meegeleverde) 68W TurboPower-oplader is in zeven minuten alweer genoeg lading beschikbaar voor een volle dag gebruik. Daarnaast is draadloos opladen mogelijk met maximaal 15 watt, al moet die lader daarvoor wel apart worden aangeschaft.

De Motorola Edge 60 Neo ligt vanaf half oktober in de Nederlandse winkels. De richtprijs bedraagt zoals gezegd 399,99 euro. Daarmee positioneert Motorola het toestel in het middensegment, waar het concurreert met modellen van onder meer Samsung, Xiaomi en OnePlus.

Met de Oppo Reno 14 zet het Chinese merk een traditie voort. De midrange smartphonelijn vindt vaak een mooie balans tussen stijl en functie. Met een adviesprijs van 649 euro vraagt de fabrikant echter wel 100 euro meer dan voor zijn voorganger. Is de 14 die prijsstijging waard?

De Oppo Reno 14 beschikt over een indrukwekkend 6,59-inch amoledscherm met een adaptieve verversingssnelheid van 120 Hz, beschermd door Gorilla Glass 7i. Het display biedt een goede piekhelderheid tot 1200 nits in direct zonlicht en levert levendige kleuren, mede dankzij de HDR10-ondersteuning. Het ontwerp voelt premium aan dankzij de redelijk dunne schermranden en de punchhole voor de selfiecam. De versie die wij testen mist een beetje persoonlijkheid qua kleur, maar gelukkig bestaat er ook een Pearl White-variant.

De behuizing is gemaakt van aluminium. Het toestel ligt daardoor niet alleen comfortabel in de hand, maar voelt ook heel solide aan. Ondanks de forse 6000mAh-batterij is het toestel met 187 gram en een dikte van 7,42 mm opvallend slank en licht gebleven. Hij is bovendien heel duurzaam met IP66-, IP68- én IP69-certificeringen tegen stof en water. Extra functies als de in-display vingerafdrukscanner, een infraroodlaser aan de bovenkant en stereospeakers zorgen tot slot voor een behoorlijk compleet pakket.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Soepele prestaties

De Oppo Reno 14 wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 8350-processor. In het dagelijks gebruik levert de chipset meer dan prima prestaties. Taken als multitasken, browsen op social media en het openen van apps verlopen vloeiend en zonder haperingen. Ook voor gaming is de telefoon goed geschikt; zelfs grafisch intensieve games draaien soepel met stabiele framerates. Dankzij het koelsysteem blijft het toestel meestal comfortabel om vast te houden, al kan het bij lange en zware gamesessies na verloop van tijd wel warm aanvoelen.

Een van de sterkste punten van de Reno 14 is de accuduur. De grote batterij, met een vermogen van maar liefst 6000 mAh, zorgt ervoor dat de telefoon bij gemiddeld gebruik moeiteloos anderhalve dag meegaat. Zelfs bij intensief gebruik kun je een volledige dag verwachten zonder tussentijds opladen. Wanneer de batterij toch leeg is, laadt een 80W SuperVOOC-snellader het apparaat in minder dan 45 minuten volledig op. Het is wel goed om te weten dat de telefoon geen ondersteuning biedt voor draadloos opladen en dat je de oplader zelf moet aankopen.

©Wesley Akkerman

Behoorlijk wat bloatware

De Oppo Reno 14 draait op ColorOS 15, gebouwd op Android 15. Je mag daarna nog drie grote Android-upgrades en vijf jaar beveiligingspatches verwachten, wat netjes is in deze prijsklasse. De interface is strak en minimalistisch vormgegeven, met vernieuwde iconen en handige widgets. Alles reageert vlot en voelt verfijnd aan. Ook de slimme AI-functies springen eruit: ze kunnen foto's verbeteren door bijvoorbeeld onscherpte te verwijderen of hinderlijke reflecties weg te werken. Een nadeel is de forse hoeveelheid vooraf geïnstalleerde apps van derden, die de ervaring vertroebelen.

Het camerasysteem verdient een aparte vermelding. Aan de achterkant zit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS), een 8MP-ultragroothoek en een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom, eveneens voorzien van OIS; een zeldzaamheid in deze prijsklasse. Daarmee biedt de Reno 14 lekker veel flexibiliteit bij het fotograferen, van grootse landschappen tot ingezoomde details. Aan de voorkant vind je een 50MP-selfiecamera met autofocus, een toevoeging die niet vaak voorkomt en die ervoor zorgt dat ook zelfportretten haarscherp worden vastgelegd.

Overdag mooie prestaties

Overdag schiet de hoofdcamera scherpe, kleurrijke foto's met een prettig dynamisch bereik. De nieuwe telefotolens is een echte aanwinst en levert sterke resultaten bij portretten en zoomopnames. Tot 30x digitale zoom blijft de kwaliteit verrassend goed, al worden beelden bij de maximale 120x wazig. De selfiecamera legt huidtinten natuurgetrouw vast en maakt ook bij minder licht aantrekkelijke foto's voor bijvoorbeeld sociale media. De ultragroothoek is bruikbaar voor landschappen en groepsshots, maar springt verder niet echt in het oog.

Ook op videovlak stelt de Reno 14 niet teleur. Zowel de camera's op de voor- als op de achterzijde filmen in 4K met 60 fps, terwijl optische en elektronische stabilisatie zorgen voor vloeiende beelden, zelfs in beweging. De AI-functies bieden creatieve extra's, zoals het verwijderen van objecten of het aanpassen van composities. Wel kan er bij inzoomen soms een lichte gloed zichtbaar zijn.

Oppo Reno 14 kopen?

De Oppo Reno 14 is iets duurder geworden, maar daar staan duidelijke verbeteringen tegenover. Vooral het camerasysteem is een grote stap vooruit. De toevoeging van een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom en beeldstabilisatie is bijzonder in dit segment en tilt samen met de hoofd- en selfiecamera's de fotografie-ervaring naar een hoger niveau. Ook de forse 6000mAh-accu en de waterbestendige, premium afwerking versterken de meerwaarde.

Het heldere 120Hz-scherm en de soepele prestaties maken het plaatje compleet. Er zijn wel wat kanttekeningen: de software staat vol met bloatware en de processor is niet meer helemaal bij de tijd, al doet hij zijn werk nog prima. Toch zorgen de flinke verbeteringen, vooral de camera, ervoor dat de hogere prijs voor veel gebruikers goed te verantwoorden is.