Chromebooks zijn handige laptops, maar het besturingssysteem Chrome OS is soms wat beperkt. Gelukkig kun je er ook het meer flexibele Linux op installeren. Wil je Linux op je Chromebook? Dit moet je er over weten.

Als je taken op je pc zich voornamelijk beperken tot wat surfen en je zowat alles in de (Google-)cloud doet, is een Chromebook met het besturingssysteem Chrome OS van Google ideaal. Chrome OS is een uitgeklede Linux-distributie die zichzelf automatisch bijwerkt en voornamelijk rond de webbrowser Chrome draait. Doordat alle ballast uit Chrome OS gehaald is, start een Chromebook in enkele seconden op.

Chrome OS is dus een robuust en gebruiksvriendelijk besturingssysteem, maar die eigenschappen heeft het doordat het een boel beperkingen oplegt. Wil je zelf wat meer kunnen tweaken aan je Chromebook en extra software installeren, dan kom je automatisch bij Linux uit.

Met Linux krijg je op je Chromebook toegang tot tienduizenden handige programma’s en hang je niet meer vast aan de volledig webgebaseerde en op Google gefocuste werking. Je kunt je Chromebook dan bijvoorbeeld gebruiken als mediaspeler, voor digital signage, om games te spelen en zelfs als ontwikkelbak (zoals voor Android-apps).

Er zijn verschillende mogelijkheden om Linux op een Chromebook te draaien. Welke je kiest, hangt niet alleen af van het gebruiksdoel, maar ook van je hardware: niet elke manier wordt door elke Chromebook ondersteund.

Ontwikkelaarsmodus

Het opstartproces van Chrome OS is beveiligd, zodat je Chromebook alleen een kernel opstart die door Google digitaal ondertekend is. Door de ontwikkelaarsmodus in te schakelen, gebeurt die test niet meer. De juiste stappen om de ontwikkelaarsmodus in te schakelen, hangen van het model Chromebook af. Eerst dien je je Chromebook in herstelmodus (‘recovery mode’) op te starten, vaak door Escape, Refresh en Power gelijktijdig in te drukken. Je krijgt dan een alarmerende melding Chrome OS is missing or damaged, maar die mag je negeren: druk gewoon op Ctrl+D.

Bevestig dan met een druk op Enter dat je ‘OS verification’ wilt uitschakelen. Let op: door over te schakelen naar of van de ontwikkelaarsmodus, wist Chrome OS uit veiligheidsoverwegingen alle data op je Chromebook. Daarna krijg je bij het opstarten van je Chromebook telkens een waarschuwing OS verification is OFF. Druk dan op Ctrl+D om in de ontwikkelaarsmodus op te starten en de spatiebalk om in normale modus op te starten. Dat laatste wist zoals gezegd weer al je data.

Een eerste manier is Linux in een dualbootconfiguratie naast Chrome OS installeren. Dat gaat via het project chrx. Daarvoor dien je de ontwikkelaarsmodus van je Chromebook in te schakelen. Bij het opstarten van je Chromebook kies je dan welk besturingssysteem je wilt starten: Chrome OS of je Linux-distributie. Het is ook mogelijk om een Linux-distributie vanaf een usb-stick of (micro-)sd-kaart op te starten.

Het grote nadeel van deze manier: als je van Chrome OS naar je Linux-programma’s wilt overschakelen, moet je herstarten. Het voordeel is dat je een volwaardige Linux-distributie draait met volledige toegang tot je hardware.

©PXimport

In een chroot

Een andere manier is om Linux in een ‘chroot’ te draaien. Daarmee draai je een Linux-omgeving in een afgeschermd stukje van je bestandssysteem. Het project Crouton helpt je om een chroot op te zetten. Je kunt ook meerdere Linux-distributies naast elkaar installeren, elk in een eigen chroot. Ook hiervoor dient je Chromebook in ontwikkelaarsmodus te staan.

Het grote voordeel van Crouton is dat je gewoon Chrome OS blijft draaien en daarnaast Linux-programma’s in je Chrome OS-desktop kunt gebruiken. Je kunt gewoon het klembord delen tussen je Linux-programma’s en Chrome OS, en ook de Downloads-map van Chrome OS is beschikbaar in je chroot. Maar een chroot is niet zo veilig: ze heeft volledige toegang tot je hardware, inclusief de volledige geheugeninhoud. Draai je onveilige software in een chroot, dan is je Chrome OS dus ook niet meer veilig. Je ondermijnt zo wel het concept van een veilig uitgekleed besturingssysteem om te surfen.

In een container in een virtuele machine

In de herfst van 2018 heeft Google zelf een ondersteunde manier geïntroduceerd om Linux op Chromebooks te draaien: Crostini. Hiermee installeer je een Linux-container in een virtuele machine in Chrome OS, die volledig met Chrome OS geïntegreerd is, en dat zonder dat je je Chromebook in ontwikkelaarsmodus hoeft te zetten. Een container is zoals een chroot, maar dan nog meer geïsoleerd. Je kunt eenvoudig meerdere Linux-containers draaien.

Het grote voordeel van Crostini is dat het door Google ondersteund is. De bestandssystemen van je Linux-containers en van Chrome OS kun je delen, zodat je eenvoudig bij al je bestanden kunt, onafhankelijk van welk programma je gebruikt. En doordat alle containers in een virtuele machine draaien, is er volledige isolatie van de rest van Chrome OS, zodat onveilige software in een container niet onmiddellijk de veiligheid van je hele Chromebook in het gedrang brengt.

Nog niet alles werkt: ondersteuning voor usb en gpu-versnelling zijn nog experimenteel, en bluetooth en audio staan nog op de planning. Maar voor bijvoorbeeld een ontwikkelbak is Crostini ideaal: je draait eenvoudig Eclipse, Visual Studio Code, Android Studio of een andere ontwikkelomgeving op je Chromebook. Een nadeel is dat je voor Crostini een vrij recente Chromebook nodig hebt. Zo heeft de processor minstens virtualisatie-uitbreidingen nodig: Intel VT-x (of VMX) of AMD-V (of SVM). Op de webpagina van Crostini vind je een lijst met ondersteunde Chromebooks.

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.