Gratis software: de beste freeware-tips van juni/juli 2020

Tip 01: Dorico SE - Nootgeval

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Als je gaat nadenken over genieën uit het verleden, kun je je vaak alleen maar verbazen over hun enorme productiviteit. In zijn korte leven schreef Mozart bijvoorbeeld zo’n 600 werken, waarvan er vele tot de hoogtepunten uit de muziek behoren, en dat vaak bij kaarslicht en met een ganzenveer.

Dan hebben we het nu een stuk makkelijker. Om muziek te schrijven, heb je genoeg aan de computer. Alhoewel er meerdere namen zijn als het gaat om gratis programma’s voor notenschrift, is Dorico SE zonder twijfel de meest professionele.

In Dorico SE kun je alle aspecten van partijen voor maximaal twee instrumenten per muziekstuk noteren (inclusief tekst, akkoorden enzovoort) en deze in zeer hoogwaardige kwaliteit afdrukken. Uiteraard belet niets je om nog eens twee partijen in een nieuw document te noteren. Het enige dat je dan mist, is de mogelijkheid om alle partijen tegelijk te beluisteren. Dat laatste is namelijk ook een grote kracht van Dorico SE; de kristalheldere audio-engine die een grote collectie professioneel klinkende instrumenten biedt. Wat je schrijft, kun je dus direct terugluisteren.

Tip 2: Deep Dream Generator - Beeldig

Geschikt voor: Elk systeem

Er bestaan al vele jaren filters voor fotobewerkers waarmee je van een foto een tekening of olieverfschilderij kunt maken. De laatste tijd worden we echter overspoeld door allemaal programma’s die een foto te lijf gaan door middel van kunstmatige intelligentie. Een van zulke initiatieven is gratis en voor iedereen online te gebruiken, Deep Dream Generator (DDG).

DDG is ontstaan vanuit techneuten die wilden begrijpen hoe de AI-systemen werken die ze gebruiken om objecten op afbeeldingen mee te identificeren (en waarmee Google bijvoorbeeld foto’s catalogiseert). In feite zette men dat systeem op z’n kop, stopte er een willekeurige foto in en liet de software vervolgens zelf objecten in die foto tekenen die hij erin meende te herkennen. Klinkt vaag? Het is hetzelfde als wij denken een schaap te herkennen in een wolk. Deze mogelijkheid – Deep Dream geheten – maakte men toegankelijk voor het publiek. Een volgende stap was het analyseren van de stijl van afbeeldingen en deze vervolgens op andere afbeeldingen los te laten. Dat is wat je kunt doen in het onderdeel Deep Style. Je kunt er zelfs je eigen lievelingsschilderij uploaden om als sjabloon voor je vakantiefoto’s te dienen.

Tot slot is er het simpelere onderdeel Thin Style, waarmee je voorgebakken stijlen op foto’s kunt loslaten.

Tip 03: Night School - Geleerd

Geschikt voor: elk systeem

Een mens blijft zijn hele leven leren en dus heb je vast wel baat bij andere bronnen om wat bij te leren, voor als je dit blad uit hebt. Eén zo’n bron vormt de Night School. Een deel van de op deze ‘avondopeiding’ (die je ook best overdag mag volgen) aanwezige Engelstalige lessen bestaat uit tekst met plaatjes en een ander deel uit video. Regelmatig kun je een volledige serie lessen over een bepaald onderwerp ook als pdf downloaden.

Wat je als computergebruiker zoal kunt leren op de Night School? De site biedt onder andere lessen over technische zaken, zoals het bouwen van een eigen pc, netwerkbeheer, het gebruik van Linux en programmeren. Daarnaast zijn er cursussen over meer creatieve onderwerpen zoals muziekproductie, foto- en videobewerking, werken met 3D-software, het maken van een website en digitaal schilderen. Kortom: meer dan genoeg voor een leerzame zomer waarin we veelal thuis zitten!

Tip 04: Greenfish Icon Editor Pro - Pictogram-editor

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, Linux

Onder andere Chinezen en Japanners maken al duizenden jaren gebruik van symbolen om hun talen in op te schrijven. Tegenover dit zogeheten beeldschrift staat het alfabetschrift zoals wij dat gebruiken. Het leren hiervan is eenvoudiger, omdat je maar een beperkt aantal tekens hoeft te kennen. Anderzijds springt beeldschrift efficiënter met de ruimte om. Waar ons woord ‘computerdeskundige’ 18 letters telt, is de Chinees met 4 karakters klaar. Maar ook op de computer is beeldtaal niet meer weg te denken. Je bureaublad staat vol met pictogrammen die je in één oogopslag herkent en in je appjes zet je een gezichtje met traan om aan te duiden dat je verdrietig bent.

Om al die symbolen te maken, heb je een pictogram-editor nodig. Greenfish Icon Editor Pro (GFIE) behoort op dat gebied tot de top. Met GFIE kun je bestaande pictogrammen uit allerlei bronnen openen en bewerken en de (zelf)gemaakte exemplaren voor allerlei specifieke doeleinden opslaan. Ook de bewerkingsmogelijkheden zijn niet mis; het programma doet niet onder voor een fotobewerker. Dat betekent dat je de beschikking hebt over allerlei teken- en selectiegereedschap, je kunt een pictogram opbouwen met behulp van lagen en je kunt er zelfs allerlei filters op loslaten. En … het is nog Nederlandstalig ook.

GFIE is ook beschikbaar als portable versie.

Tip 05: MathStudio - Rekenwonder

Geschikt voor: elk systeem

In elke versie van Windows zit een rekenmachine die over het algemeen uitstekend voldoet, je kunt er alleen geen grafieken mee maken. Er is echter één plek die vrijwel elke denkbare rekenklus kan klaren, en dat is MathStudio.

MathStudio is er als betaalde app voor iOS en macOS, maar je kunt het ook online gebruiken en daar is het gratis.

Op de homepage vind je een groot aantal voorbeelden van wat MathStudio allemaal kan. Naast het eenvoudigere rekenwerk met getallen, verwerkt het programma ook moeiteloos problemen op het gebied van algebra, zoals het oplossen van vergelijkingen. Voor integreren en differentiëren draait het systeem zijn hand niet om en ook een groot aantal statistische functies zitten in het pakket. Daarnaast is MathStudio daarnaast rijkelijk voorzien van grafische functies. Deze variëren van een simpel 2D-grafiekje tot meerdere 3D-plots in één afbeelding, ook als parametervergelijking of in poolcoördinaten. Al dit soort grafieken kunnen ook nog eens op meerdere manieren in beweging gezet worden. Bijvoorbeeld via een variabele t die automatisch met de tijd oploopt. Je kunt echter ook zelf variabelen definiëren en die aan een schuifregelaar koppelen, zodat je snel allerlei waarden kunt testen. En wie echt avontuurlijk is, kan complete programma’s schrijven.

Tip 06: CrystalDiskMark - Meten is weten

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Ervaar je wat problemen met je traditionele harde schijf, en wil je onderzoeken of deze nog een beetje mee kan komen in de vaart der volkeren, dan heb je een benchmark-programma nodig: CrystalDiskMark.

De lees- en schrijfsnelheid van een harde schijf is niet constant, al was het alleen maar omdat een computer ook voortdurend wisselende achtergrondtaken uitvoert. Een goede test bestaat dan ook altijd uit een serie metingen met een pauze daartussen, waarna een gemiddelde kan worden berekend. CrystalDiskMark biedt je keuze van 1 tot 9 opeenvolgende tests. Ook kun je de grootte van het testbestand aanpassen, variërend van 16 MB tot 64 GB, afhankelijk waar jij je computer veel voor gebruikt. Werk je bijvoorbeeld veel met grote videobestanden, dan ben je waarschijnlijk vooral geïnteresseerd hoe een schijf op dat gebied presteert.

Als je alles ingesteld hebt, kun je opgeven welke schijf het programma te lijf moet gaan.

Klik tot slot op All en wacht tot alle scores zijn verschenen. Deze kun je vervolgens kopiëren en/of opslaan.

Tip 07: Task Manager DeLuxe - Taak

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Het onderdeel Taakbeheer van Windows is door de jaren heen flink verbeterd en uitgebreid en leent zich uitstekend om een beeld te krijgen van actieve programma’s en processen, services en gebruikte systeembronnen. Toch blijft er altijd genoeg te wensen over. En dan komen er alternatieven bovendrijven, zoals Task Manager DeLuxe (TMX). Er zit heel wat overlap in de mogelijkheden van Taakbeheer en TMX, dus richten we ons alleen op een paar belangrijke verschillen.

In de overzichten van open programma’s en services kunnen we veel meer kolommen met informatie inzien en kunnen we zelfs onderdelen laten testen door VirusTotal. Met de functie Monitor kunnen we processen zelfs continu bewaken – handig voor wie kennis van zaken heeft en problemen met software wil oplossen.

Ook handig is dat TMX vanuit zijn menu direct toegang geeft tot allerlei Windows-gereedschap dat vaak wat dieper weggestopt zit voor de gemiddelde gebruiker. Bevalt het programma, dan kun je het ook instellen als standaardprogramma voor taakbeheer.

Tip 08: Big Bang AR - Geluidloze knal

Geschikt voor: iOS, Android

We kennen het CERN (Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, Europese Raad voor Kernonderzoek) van de enorme deeltjesversnellers waarmee men onder andere het roemruchte Higgs-deeltje heeft ontdekt. Het onderzoek dat bij de CERN plaatsvindt, houdt voor een flink deel verband met (het gedrag van) elementaire deeltjes. De ontdekkingen die daarbij gedaan worden, hangen weer nauw samen met onze kennis over het ontstaan en de toekomst van het universum. De algemeen geaccepteerde theorie zegt dat onze kosmos begon met de oerknal. Een wat misleidende naam, want er was nog geen atmosfeer om zo’n dreun door te geven en er waren al helemaal geen oren om hem te horen. Dankzij de fraaie app Big Bang AR kunnen we er, ruim 13 miljard jaar na dato, toch een beetje bij zijn. De app (ook beschikbaar voor Android) speelt namelijk de gebeurtenissen vanaf het ontstaan van het universum versneld af en voorziet het van deskundig commentaar. Dankzij AR wordt het zelfs in je woonkamer geprojecteerd en kun je om je heen kijken alsof je er middenin zit.

Tip 09: Magic Earth - Offline navigeren

Geschikt voor: iOS, Android

Wie met de auto op vakantie gaat, kan tegenwoordig niet meer zonder navigatie. Niet alleen zijn digitale kaarten gedetailleerder dan papieren exemplaren, ook ontstaat er geen ruzie meer als je partner de verkeerde afslag neemt. Hoewel steeds meer auto’s een ingebouwde navigatie hebben, maken nog veel mensen gebruik van een los apparaat dat met een zuignap op de voorruit vastgeplakt zit. Die dingen hebben niet het eeuwige leven en ook het updaten van kaarten is niet altijd het leukste werkje. Gelukkig zijn er volop gratis alternatieven voor je smartphone, een van de allerbeste is Magic Earth(ook voor iOS).

Deze app maakt gebruik van de zeer fraaie en uiterst gedetailleerde kaarten van OpenStreetMap en kun je per regio downloaden om offline te gebruiken, zodat je ook zonder internetverbinding kunt navigeren in 2D, 3D of satellietweergave en met rijbaan-aanduiding. Behalve routes plannen per auto, kun je Magic Earth ook gebruiken voor reizen per fiets, te voet of met het openbaar vervoer. De app downloadt ook vele nuttige locaties mee, zoals hotels en pinautomaten, maar heb je wel internet, dan kun je onder andere profiteren van realtime verkeersinformatie en wetenswaardigheden direct opzoeken in Wikipedia.

Tip 10: Cinderella - Tuin der wetenschap

Geschikt voor: vanaf Windows 95, MacOS X

Was jij een van die kinderen die afhaakten bij ‘moeilijke’ vakken als wiskunde en natuurwetenschap, omdat die complexe begrippen maar moeilijk tot leven kwamen? Tegenwoordig kun je van alles op verhelderende wijze op de computer visualiseren, en dus ook leuke en visueel aantrekkelijke speeltjes maken – ideaal om (klein)kinderen interesse voor exacte vakken bij te brengen.

Cinderella is een gratis systeem om dit soort fraais mee te maken. Het programma biedt een uitgebreide collectie gereedschappen om objecten te maken en kent allerlei natuurverschijnselen om die op elkaar te laten reageren, zoals zwaartekracht en lading.

Veel interactie die je met Cinderella kunt maken is al ingebouwd, maar er is ook een programmeertaal waarmee je nog complexere demonstraties kunt maken. Al met al een wetenschappelijke speeltuin dus.

Tip 11: Resource Hacker - Iconisch

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

In tip 4 bespraken we Icon Editor, om pictogrammen mee te maken. Om niet helemaal blanco te hoeven beginnen, kan je icoontjes uit bestaande bestanden halen. Het programma Resource Hacker voert dat idee nog een stuk verder. Pictogrammen kunnen bestaan als losse ico-bestandjes, maar veel vaker bevinden ze zich in het exe-bestand van het programma waarbij ze horen. Daarnaast zijn ze regelmatig te vinden in dll-bestanden en in speciale zogeheten resource-bestanden van het type .res en .mui. Resource Hacker kan al dit soort bestanden openen en precies achterhalen wat daarin schuilgaat. Pictogrammen kun je vervolgens exporteren als los bestand, desgewenst bewerken in Icon Editor en vervolgens weer importeren in de bron waaruit het pictogram kwam.

Met Resource Hacker kun je weliswaar de pictogrammen niet direct bewerken, maar wel andere elementen die in de resource-bestanden bewaard worden. Denk daarbij aan menu’s en dialoogprogramma’s. Je kunt het programma zelfs gebruiken om geluiden en video’s uit programma’s te halen.

Uiteraard moet je nooit de inhoud wijzigen van software waar een pc van afhankelijk is. Als je de mogelijkheden van Resource Hacker wilt leren kennen, raden we je aan om dat te doen met een kopie van een onbelangrijk programma.

Tip 12: Old Maps Online - Melancholiek

Geschikt voor: iOS, Android

Ben je wat melancholisch ingesteld, dan ben je wellicht blij met het fraaie Old Maps Online(ook voor iOS), kortweg OMO. Wanneer je OMO start, zie je een wereldkaart waarop je snel je actuele locatie kunt bepalen. Naast de actuele kaart toont de app een grote collectie miniaturen van historische kaarten uit heel veel verschillende bronnen. Scrol je erdoorheen, dan zie je op de actuele kaart welk gebied het historische exemplaar bestrijkt. Heb je er een die overlapt met je huidige locatie, tik dan op de historische kaart om deze in het groot te openen. Meestal zijn de scans van deze historische kaarten van een dusdanige kwaliteit dat je er nog flink op kunt inzoomen.

OMO biedt fraaie kost voor iedereen die op vakantie historische locaties bezoekt of voor wie gewoon graag oude landkaarten bekijkt.

Tip 13: Clementine - Luistergenot

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, Linux, OS X

De clementine is behalve een soort mandarijn ook de naam van een meisje waarover ergens in de 19e eeuw het lied “Oh my darling Clementine” werd geschreven. Wat het vervolgens logisch maakt dat Clementine ook de naam is van een muziekspeler en als pictogram een mandarijnpartje heeft.

Clementine ordent zeer snel grote muziekbibliotheken, waarna je die muziek kunt afspelen. Bovendien kun je die muziek voorzien van songteksten en informatie over de betreffende artiest. Maar daar houdt het niet op. Clementine kan namelijk ook ontbrekende tags automatisch aanvullen en hoezen van internet halen. Daarnaast speelt Clementine niet alleen lokale mp3’tjes en een aantal andere formaten af, maar heeft het ook geen moeite met cd’s en kun je muziek spelen vanuit de cloud of naar onlinediensten luisteren. Er is zelfs een aanvullende Android-app waarmee je dit allemaal op afstand kunt bedienen.

Tip 14: Dropit - Automaat

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

De computer is ooit uitgevonden om automatisch klusjes voor ons te doen waar we zelf niet goed in zijn of geen zin in hebben. Zo’n 80 jaar na de uitvinding van het apparaat moeten we echter nog altijd zelf allerlei geestdodende handelingen verrichten, omdat er geen automatische procedure voor is. Maar … wat er niet is, kun je maken, vonden ook de bedenkers van Dropit.

Dropit is een ‘persoonlijke bestandsassistent’. Dat wil zeggen dat het programma allerlei standaardhandelingen met bestanden kan uitvoeren. Al deze handelingen kun je configureren al naar gelang je wensen en vervolgens hoef je slechts een groep bestanden naar het programma te slepen om die klus te laten klaren. Je kunt Dropit zelfs opdragen om bepaalde mappen in de gaten te houden en daarop de kunstjes uit te voeren zodra er nieuwe bestanden in verschijnen.

Hoe je Dropit kunt gebruiken? Laat muziek bijvoorbeeld automatisch kopiëren naar een map met de naam van het album die in de mp3-tag staat, laat afbeeldingen ordenen op bepaalde kenmerken of laat bestanden automatisch in- of uitpakken. Je kunt het gewoon bijna zo gek niet bedenken.

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken