ID.nl logo
Huis

Zelf internet-tv uitzenden

Met Ustream verzorg je tv-uitzendingen via internet. Wordt jij misschien de nieuwe John de Mol dankzij onze 10 tips?

Met de webdienst Ustream is het mogelijk om internettelevisie te maken. Slechts een gratis account, een internetverbinding en een webcam zijn voldoende om aan de slag te gaan. Het is niet nodig om software te downloaden. Voor de professionele gebruiker is wel software beschikbaar, maar in deze workshop gaan we uit van de gratis versie die geheel in de browser draait. De gratis versie biedt alle functionaliteit, maar voorafgaand aan elke uitzending zie je wel een kort reclamefilmpje. Ustream genereert hieruit inkomsten, waardoor ze de dienst in de gratis variant kunnen aanbieden. Er bestaat voor de consument ook een volledig reclamevrije versie, daarvoor moet elke kijker een abonnement afsluiten van € 3,99 per maand. Je zult begrijpen dat de meeste kijkers dit niet doen. Daarom zul je de aanwezigheid van reclameboodschappen moeten accepteren als je zonder kosten van deze dienst gebruik wilt maken.

Als je via Ustream uitzendt, gelden geen beperkingen wat betreft het aantal kijkers. Als je een goede tv-show hebt, kun je daarmee in theorie vele (tien)duizenden internetkijkers bereiken. Met een snelle internetverbinding en een webcamera van goede kwaliteit kun je uitzenden in een zeer goede beeld- en geluidskwaliteit.

Ustream bestaat al sinds 2007 en heeft op dit moment ruim twee miljoen geregistreerde gebruikers. Gezamenlijk produceren zij meer dan anderhalf miljoen uur videocontent per maand. Tijdens de verkiezingscampagne in 2008 werd de site door Amerikaanse presidentskandidaten ingezet voor het verspreiden van hun politieke boodschap. In 2007 en 20087 won Ustream de CNET Webware 100 Award.

Account aanmaken

Ga naar www.ustream.tv en maak een gratis account aan. Overigens kun je je ook aanmelden met een account van Facebook, Google Yahoo of Open ID. Als je alles correct hebt ingevoerd, ontvang je een bevestigingsmail van Ustream.

Zorg ervoor dat je webcam is aangesloten, klik rechtsboven op Go Live! en jouw persoonlijke pagina verschijnt. Klik linksboven op de gele knop Create a Channel. Geef een zelfgekozen naam aan het kanaal. Klik nu op Create. Een nieuwe internetpagina verschijnt. Vul hier de volgende velden in: Show Name, Category, Channel Tags en About. Onder het kopje Channel Picture kun je een logo voor jouw kanaal uploaden.

Klik vervolgens linksboven op Go To Channel. Er verschijnt een pagina met een beeldscherm en de naam van jouw kanaal. Klik nu op Go Live! en het werkvenster Broadcast now verschijnt. Kies Broadcast. Voordat je de uitzending kunt starten, krijg je een waarschuwing van Ustream te zien. Ustream waarschuwt je nadrukkelijk dat je geen geweld of naakt mag laten zien. Het is geen geval toegestaan om illegale activiteiten te verrichten of inbreuk te maken op andermans rechten. Hierna verschijnt een venster van Adobe: Instellingen Adobe Flash Player. Je krijgt de vraag of je Ustream toegang wilt verlenen tot je camera en microfoon. Zet een vinkje bij Toestaan en klik op Sluiten. Klik op het volgende scherm op Start Broadcast.

Voordat de live uitzending start, zie je eerst een korte reclameboodschap. Hierna zie je dat jouw uitzending te zien is in het kleine televisiescherm op de website. Je hebt de keuze uit twee verschillende televisieschermen: Local Monitor en Server Monitor. De Local Monitor geeft het beeld zoals het realtime op jouw computer wordt gefaciliteerd. Het beeld van de Server Monitor is afkomstig van Ustream. Jouw gemaakte videobeelden moeten eerst worden verzonden naar Ustream, waarna ze worden gedistribueerd naar jouw kijkers op internet. Het uploaden van deze live videobeelden en het verder verspreiden door Ustream kost natuurlijk enige tijd, waardoor de videobeelden via de Server Monitor met ongeveer vier seconden zijn vertraagd. Overigens is het ook mogelijk om zonder beeldmonitor te werken. Zet dan een vinkje bij Disable Monitor. Je uitzendingen zijn te zien op jouw eigen kanaal: www.ustream.tv/channel/<naam channel>. Iedereen die deze pagina bezoekt, kan jouw uitzendingen bekijken. Wil je de uitzending stoppen, klik dan simpelweg op Stop Broadcast.

Met de hulp van de beschreven stappen kun je uitzenden via internet. Maar met de hulp van de volgende tien tips maak je jouw internetuitzendingen nóg beter!

Tip 1: Profiel personaliseren

Met een eigen achtergrondafbeelding realiseer je een professionelere uitstraling voor je eigen tv-kanaal. Ga naar Dashboard overview en klik onder het kopje Channel op More. Kies Design. Op de pagina Customize your Channel Page klik je op I want to customize my theme. Klik op Upload Custom image en selecteer de achtergrondafbeelding. De vereisten voor de achtergrondafbeelding zijn een maximale bestandsgrootte van 1 MB en een afmeting van bij voorkeur 1950x1200 pixels. Ustream accepteert de formaten jpg en png. Optioneel kun je nog de achtergrond en de links een eigen kleur geven. Klik op Save.

De Profile Page kun je ook van een afbeelding voorzien. Ga naar het Dashboard Overview. Klik onder het kopje Account op Profile Page. Bij Your Picture klik je op Bladeren en selecteer je een afbeelding. Onder het kopje Bio zie je een invoerveld, waar je wat over jezelf of tv-kanaal kunt vertellen.

Jouw kanaal kun je ook voorzien van een eigen logo. Ga naar Dashboard Overview, Channel, Info. Op de nieuwe pagina Channel Info klik bij je Channel Picture op Bladeren. Selecteer het logo en kies Save. De afbeelding die je als logo wilt gebruiken, moet een beeldverhouding van 4:3 hebben.

Tip 2: Externe microfoon

Goed geluid is bij een internetuitzending ontzettend belangrijk. Elke webcam heeft een ingebouwde microfoon, maar vanwege de afstand tussen jouw mond en de microfoon op de webcam is het geluid nooit om over naar huis te schrijven. Gelukkig kun je een aparte microfoon gebruiken voor Ustream. Er zijn tegenwoordig uitstekende usb-microfoons van minder dan € 100 te koop. Het merk Samson heeft op dit gebied al jaren een prima reputatie en de microfoons van dit merk zijn bij uitstek geschikt voor internettelevisie. Heb je een losse microfoon? Sluit hem aan, klik op Go Live! en ga in het venster naar Audio Source. In het uitrolmenu selecteer je de externe microfoon. Aan de rechterkant bevindt zich de optie Audio Quality. Met een schuifregelaar stel je hier de kwaliteit van de audiostream (5 kHz - 44 kHz) in. Het geluid (tijdelijk) uitschakelen kan ook: verwijder het vinkje bij Audio Broadcast.

Tip 3: Poll organiseren

Het is mogelijk om tijdens een uitzending een poll te organiseren. Zo peil je onder jouw kijkers hoe ze over een bepaald onderwerp denken. Je stelt een vraag waarop vier mogelijke antwoorden mogelijk zijn.Klik op Go Live! en op het tabblad Poll. In het invoerveld Poll Question voer je de vraag in. Onder het kopje Poll Options voer je vier antwoorden in waaruit de kijkers kunnen kiezen. Ben je klaar, klik dan op Start Poll. Als je kijkers de uitzending beginnen te kijken, verschijnt de vraag met de vier antwoorden. Ook aan de onderkant van het scherm zie je ook de knop Poll. Als ze daarop klikken, verschijnt de poll eveneens. De resultaten van de poll kun je opvragen via het tabblad Poll in het werkvenster.

Tip 4: Chatroom inrichten

Via een chatroom kunnen kijkers tijdens een uitzending met elkaar communiceren tijdens een uitzending. Zo’n chat kan best wel nuttig zijn, want dan weet je direct hoe jouw kijkers de uitzending ervaren. Vanuit het Dashboard ga je naar Channel en klik je op Chat. Zet een vinkje bij Display Chat. Het is verstandig om moderators aan te stellen. Zij kunnen erop toezien dat alles netjes verloopt in de chatbox tijdens jouw uitzending. Om een moderator toe te voegen, vul je de naam van moderator in en klik je op Add as moderator. Moderators kunnen chatters uit de chatbox verwijderen of definitief bannen, zodat ze geen toegang meer hebben tot de chatbox.

Tip 5: Opnemen en downloaden

Met Ustream is het mogelijk om een uitzending op te nemen. Dat is handig, want niet iedereen is natuurlijk in gelegenheid om een uitzending live te bekijken. De opgenomen uitzendingen staan op de servers van Ustream. In totaal kun je een onbeperkt aantal uitzendingen online opslaan, maar bedenk wel dat je maximaal drie uur of 10 GB videomateriaal mag opslaan bij Ustream. Hoe doe je dit? Klik rechtsboven op de gele knop Go Live! en vervolgens op de groene knop Start Record. Linksboven zie je een rood knipperend bolletje met daarachter de tijd hoelang de opname al loopt. De uitzending stoppen doe je door simpel op Stop Record te klikken. Bij het opslaan van de video geef je een titel, een beschrijving en een aantal beschrijvende tags. Klik nu op Save.

Een uitzending kun je ook naar je eigen computer downloaden. Vanuit het Dash Board ga je naar Channel en klik je op Videos. Op een nieuwe pagina krijg je een overzicht met opgenomen uitzendingen. Selecteer een video en klik op Download. De uitzending wordt gedownload naar de lokale pc. Het bestandsformaat is flv (Flash video). Als je dit formaat niet kunt afspelen, download dan de gratis FLV Player op http://applian.com/flvplayer.

Tip 6: Statistieken bekijken

Natuurlijk ben je nieuwsgierig naar hoeveel mensen jouw uitzendingen live en on demand bekijken. Gelukkig heeft Ustream tools aan boord om dit te meten. Hoe regel je dat? Ga naar het Dashboard en klik onder Metrics op Broadcasts. Op een nieuwe pagina krijg je overzicht van alle statistieken. Je kunt de statistieken per kanaal of van al je tv-kanalen opvragen. Daarnaast kun je zelf een tijdvak ingeven waarover de statistieken gegeven moeten worden. Je ziet het aantal unieke kijkers, hoeveel keer een uitzendingen is bekeken en hoelang een bepaalde uitzending gemiddeld is bekeken.

Tip 7: Mobiel uitzenden

Heb je een Android-telefoon, iPhone of iPad, dan kun je vanaf locatie uitzendingen verzorgen. Voorwaarden zijn dat je smartphone is voorzien van internettoegang en natuurlijk een werkende camera aan boord heeft. Voor de iPhone, iPad en Android kun je gratis apps downloaden. Met deze apps start je een live verbinding op. Voor een goede beeldkwaliteit is het wel belangrijk dat je beschikt over een snelle uploadsnelheid. Hoe hoger deze snelheid, hoe beter de beeldkwaliteit. Ben je ergens op locatie, probeer dan connectie te maken met het lokale netwerk via wifi. In dit geval heb je meestal een stabielere en snellere internetverbinding. Maak je gebruik van de verbinding van jouw mobiele telecomprovider, houd dan wel het internetverkeer in de gaten. Veel aanbieders werken tegenwoordig met databundels en videostreams kunnen behoorlijk wat dataverkeer genereren. Zo kun je ongewild met deze gratis dienst toch op hoge kosten worden gejaagd. Met de apps van Ustream kun je overigens ook uitzendingen van andere Ustream-gebruikers bekijken.

Tip 8: Wachtwoord

Wil je dat alleen bepaalde mensen jouw show kunnen bekijken, dan stel je een wachtwoord instel. Hiervoor ga ja naar het Dashboard en klik je onder het kopje Channel op More, Advanced. Bij Channel Privacy zet je een vinkje bij Make your channel private. In het invoerveld bij Channel password voer je een wachtwoord in. Klik op Save. Alleen na het invoeren van het juiste wachtwoord kunnen de kijkers jouw uitzending bekijken.

Tip 9: Tekstlaag over videobeeld

Met Ustream is het mogelijk om een tekstlaag over het videobeeld van jouw uitzending te projecteren. Klik op Go Live! en ga je naar het tabblad Text & Videos. Klik op New Text Layer. Voer je zelfgekozen tekst in. Je kunt de tekst naar geheel eigen wens aanpassen wat betreft kleur, achtergrond en schaduw. Ook de grootte van de tekst kun je zelf aangeven. Met de schuifknop Scroll laat je de tekst horizontaal over je beeldscherm lopen. Heb je de tekst ingevoerd, klik dan op Add. Linksboven klik je op Show Preview. Zo kun je zien hoe de tekst eruit ziet op het scherm. Ben je tevreden, klik dan op Push on Air. De zelfgemaakte tekstlaag is in de uitzending te zien.

Tip 10: Uitzending embedden

Jouw uitzending kun je ook op je eigen website aanbieden. Hoe doe je dat? Ga naar jouw persoonlijke pagina op Ustream. Klik rechtsonder op de player op Share en kies Embed. De code selecteer je met Copy to Clipboard. Deze code kun je vervolgens plakken in jouw website of blog (WordPress, Joomla, Drupal, et cetera). Via de instellingen kun je de code nog naar wens instellen. Zo heb je de keuze uit drie verschillende beeldschermformaten en kun je de kleuren ook nog naar eigen inzicht aanpassen.

▼ Volgende artikel
Oppo lanceert Reno14 Series met AI-fotografie en vernieuwd ontwerp
Huis

Oppo lanceert Reno14 Series met AI-fotografie en vernieuwd ontwerp

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Aan de achterzijde is dankzij vernuftige techniek inderdaad een soort zeemeermin zichtbaar. Of in elk geval iets van een staartvin...

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Een geavanceerd camerasysteem moet voor nog betere foto's zorgen, ook al de lichtomstandigheden niet ideaal zijn.

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

▼ Volgende artikel
3D-printen zonder eigen printer: zo doe je dat
© Kittipong Jirasukhanont
Huis

3D-printen zonder eigen printer: zo doe je dat

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

In dit artikel laten we zien hoe je zonder eigen 3D-printer toch fysieke objecten maakt:

  • Zoek of ontwerp zelf een 3D-model
  • Upload je bestand naar een online printservice
  • Kies materiaal, kleur en afwerking
  • Houd rekening met de levertijd en combineer bestellingen om transportkosten te beperken
  • Meet onderdelen nauwkeurig op als je vervangstukken wilt laten printen
  • Let bij speciale projecten op resolutie en laaghoogte-instellingen

Lees ook: High-tech hobby’s: de leukste tools om zelf iets moois te maken

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Zelf 3D-modellen maken

Wil je liever zelf unieke modellen ontwerpen? Dan zijn er diverse gratis en betaalde ontwerppakketten. Een interessante optie is Tinkercad, dat volledig in de browser werkt. In Tinkercad kies je voor Create new design, waarna je primitieve vormen sleept en schaalt. Ook Blender is een optie, met krachtige sculpting- en animatiefuncties. Let wel op de leercurve: Blender is uitgebreider dan Tinkercad, wat voor beginners interessant maar ook uitdagend kan zijn. Voor elk programma geldt dat talloze tutorials online beschikbaar zijn. Neem de tijd om wat basisprincipes te leren, zodat je eenvoudig jouw eigen creaties vormgeeft. Zo hoef je nooit te vertrouwen op bestaande downloadbare ontwerpen.

De Sculpt-modus in Blender (beeld: Blender.org).

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

De meest gebruikte materialen

PLA is een biologisch afbreekbaar bioplastic gemaakt van maïszetmeel. Het is goedkoop en relatief stevig, waardoor het ideaal is voor beginnende 3D-projecten. ABS is wat sterker en beter bestand tegen hitte. Voor afdrukken met extreme details, zoals miniaturen of sieraden, wordt vaak een op hars gebaseerd proces gebruikt waarvan het eindresultaat bijzonder glad is. Metalen prints, waaronder roestvrij staal en messing, komen tot stand via geavanceerde technieken als lasersinteren of gietprocessen. Deze zijn duurder, maar leveren zeer duurzame stukken op. Nylon (polyamide) is een ander materiaal dat veel wordt toegepast, zeker voor functionele onderdelen. Het is licht, flexibel en slijtvast. Voor elk materiaal gelden specifieke ontwerpregels. Probeer bijvoorbeeld niet te dunne wanden te maken als je met harsprint werkt, omdat die kunnen breken. Ook is de nabehandeling verschillend: PLA kun je schuren en verven, terwijl metalen vaak worden gepolijst of gecoat. Er is keuze genoeg, zodat er altijd wel een geschikt materiaal is voor jouw project.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.

Voordelige 3D-printers voor thuis

Als je na een paar online bestellingen de smaak te pakken hebt, kun je overwegen zelf een printer aan te schaffen. Er zijn tegenwoordig al betaalbare instapmodellen onder de driehonderd euro. Bekende merken bieden FDM-printers aan, waarmee je met gesmolten filament in lagen print. Let bij je aankoop op de bouwgrootte, de maximale temperatuur en de beschikbaarheid van reserveonderdelen. Een populair instapmodel is de Creality Ender-reeks, bekend om zijn uitbreidbaarheid. Wil je hogere resolutie of fijne details? Dan is een zogenoemde resinprinter wellicht interessant. Merken als Anycubic leveren compacte harsprinters (lcd of SLA), die vloeibare hars laag voor laag uitharden. Houd er rekening mee dat je te maken krijgt met geuren en chemische resten. Een goede ventilatie en beschermingsmiddelen zijn dus belangrijk. Verder moet je je geprinte objecten reinigen en nabelichten. Dit klinkt als veel werk, maar als je serieus in 3D-printen wilt duiken, bieden deze apparaten ultieme controle en eindeloze experimenteermogelijkheden in eigen huis.

3D-printers uit de Ender-reeks van Creality vind je online al voor minder dan 300 euro.