De meeste Linux-distributies komen al met een uitgebreide verzameling van voorgeïnstalleerde programma’s. Voeg je daar dit lijstje van vijftien onmisbare programma’s aan toe, dan ben je klaar voor de meest uiteenlopende taken.

1 LibreOffice

Word-documenten, PowerPointpresentaties en Excel-spreadsheets zijn niet uit ons leven weg te denken. LibreOffice kan er allemaal mee overweg. Dit opensource-kantoorpakket is grotendeels compatibel met Microsoft Office en ondersteunt ook het Open Document Format (odf). Je kunt documenten exporteren naar pdf, de programma’s zijn tot in de puntjes te configureren en er bestaan talloze extensies om de functionaliteit uit te breiden. Elke zes maanden komt er een nieuwe versie van LibreOffice uit en het pakket biedt uitgebreide documentatie aan, zelfs in het Nederlands.

LibreOffice is een krachtig en uitstekend gedocumenteerd kantoorpakket.

2 GIMP

GIMP (GNU Image Manipulation Program) biedt alle tools om foto’s en andere plaatjes te bewerken. Eenvoudige zaken als foto’s of screenshots bijknippen, maar ook het contrast of de helderheid van een foto aanpassen, rode ogen verwijderen of tekst toevoegen zijn snel te doen met GIMP. Daarnaast biedt GIMP talloze geavanceerde mogelijkheden, zoals met lagen werken. De functionaliteit van GIMP is uit te breiden met plug-ins, bijvoorbeeld voor extra beeldfilters. De huidige plug-ins zijn echter niet compatibel met GIMP 3, dat eraan komt, dus dat wordt een tijdje opletten.

Leren werken met GIMP? Lees dan: GIMP: foto's bewerken met hét alternatief voor Photoshop

Plaatjes bewerk je eenvoudig met GIMP.

3 VLC

Video- en audiobestanden van allerlei formaten, streaming media en zelfs dvd’s en audio-cd’s: open ze met VLC media player en die speelt het wel af. Zelfs het beeld van je webcam of beelden van een ip-camera op je netwerk kun je in VLC bekijken. De playbacksnelheid is aan te passen en je kunt snapshots van video’s nemen, het beeld inzoomen en allerlei filters toepassen. Je kunt ook mediabestanden transcoderen naar een ander formaat, resolutie of beeldkwaliteit. Wil je video of audio streamen? Ook daar draait VLC zijn hand niet voor om.

Met VLC media player krijg je alle video- en audio-bestanden of -streams open, inclusief die van je webcam.

4 KeePassXC

Om je wachtwoorden bij te houden, bestaan er talloze wachtwoordkluizen die data op een server opslaan. KeePassXC pakt het anders aan: dit opensourceprogramma slaat je wachtwoorden in een versleuteld bestand op. Dat kun je op je computer plaatsen, maar ook binnen een online-cloudopslagdienst, zoals Dropbox, Google Drive of OneDrive, om je wachtwoorden met je andere apparaten te synchroniseren. Voor alle grote webbrowsers bestaat er een browserextensie om je accountgegevens op websites in te vullen. Helaas werkt dat nog niet als je distributie Wayland als displayserver gebruikt.

Of probeer Bitwarden: al je wachtwoorden in de kluis

Met KeePassXC hou je al je wachtwoorden veilig bij.

5 OBS Studio

OBS Studio is een programma om video-opnames te maken en te livestreamen, bijvoorbeeld naar Twitch, YouTube of Facebook. In deze tijd waarin velen van ons videovergaderen, kan OBS Studio voor iedereen goed van pas komen. Zo kun je er een virtuele webcam mee maken die je in je videovergaderprogramma als bron opneemt. Die virtuele webcam kan dan het beeld van je desktop en webcam combineren, een plaatje op de achtergrond tonen, of filters of visuele effecten toepassen.

OBS Studio maakt het mogelijk om video’s op te nemen en te livestreamen.

6 Duplicati

Back-ups zijn belangrijk en veel Linux-distributies leveren hier dan ook standaard een programma voor mee. Wil je meer dan de basics, dan is Duplicati een populaire keuze omdat het programma heel wat flexibiliteit biedt. Je kiest een schema voor automatische back-ups, die incrementeel worden uitgevoerd en worden gecomprimeerd om opslag te sparen. Back-ups worden versleuteld en daarna op een externe harde schijf, een NAS of in de cloud opgeslagen. Dit laatste kan onder andere via Google Drive, Dropbox, Microsoft OneDrive en Amazon S3.

Duplicati maakt flexibele back-ups van je bestanden mogelijk.

7 Calibre

Calibre is een krachtig programma om je e-books te organiseren en te synchroniseren met je e-reader. Je kunt er e-books ook mee omzetten tussen verschillende formaten, zoals pdf en epub, en zelfs exporteren naar Word-formaat. Je hele bibliotheek is eenvoudig te doorzoeken via trefwoorden of metadata. Uiteraard zijn je e-books met Calibre ook op je computerscherm te lezen, je kunt e-books bewerken en er zijn honderden plug-ins die de functionaliteit van het programma uitbreiden. De ingebouwde downloader voor nieuws om een willekeurige rss-feed op je e-bookreader te plaatsen is ook handig.

Beheer je collectie van e-books met Calibre.

8 Flameshot

Hoewel de meeste Linux-distributies standaard met software komen om screenshots te maken, blijven de functies dan doorgaans beperkt. Flameshot is eenvoudig te gebruiken, maar biedt krachtige mogelijkheden. Selecteer gewoon het gebied waarvan je een screenshot wilt maken en daarna kun je onmiddellijk tekst, genummerde bolletjes, pijltjes, kaders of meer toevoegen. En als er persoonlijke informatie op de screenshot staat, selecteer je het stukje en maak je er eenvoudig blokjes van die het stukje onleesbaar maken. Je kunt ook rechtstreeks van in Flameshot je (bewerkte) screenshots naar websites zoals Imgur uploaden.

Flameshot biedt uitgebreide mogelijkheden om screenshots te maken.

9 VirtualBox

Hoewel elke Linux-distributie met KVM (Kernel-based Virtual Machine) al virtualisatiemogelijkheden heeft ingebouwd, Is VirtualBox een stuk gebruiksvriendelijker. Of je nu Windows virtueel wilt draaien of regelmatig nieuwe Linux-distributies eenvoudig wilt uitproberen, VirtualBox maakt het appeltje-eitje. Je maakt eenvoudig snapshots van je virtuele machines waarnaar je later kunt terugkeren en ook aangesloten usb-apparaten zijn met je virtuele machines te delen. Met de seamless mode kun je vensters van je virtuele machine zelfs naast die van je Linux-machine draaien alsof er geen virtuele machine is.

Meer weten over VirtualBox? Lees dan: Experimenteren zonder risico's: aan de slag met een virtuele machine

In VirtualBox start je virtuele machines met alle mogelijke besturingssystemen op.

10 Syncthing

Wil je eenvoudig toegang tot dezelfde bestanden op je Linux-machine als op je andere computers? Dan is een bestandssynchronisatieprogramma zoals Syncthing onmisbaar. Synchroniseer zoveel mappen als je wilt tussen je apparaten en stel per map in met welke apparaten je deze wilt synchroniseren en in welke richting. Dit werkt zowel op je lokaal netwerk als via internet, zonder dat je port forwarding hoeft in te stellen. Nadat je Syncthing hebt ingesteld, heb je er geen omkijken meer naar. Alle wijzigingen op één computer worden in enkele seconden op de achtergrond met de andere computers gesynchroniseerd.

Syncthing synchroniseert je bestanden tussen meerdere apparaten.

11 Lutris

Als je door de jaren heen een gamecollectie hebt aangelegd die je ook onder Linux wilt blijven spelen, dan komt Lutris goed van pas. Dit geeft je in één programma toegang tot je games uit Steam, Epic Games Store, GOG en Humble Bundle. Bovendien heeft Lutris allerlei installers voor Windows-games die het dan via Wine emuleert met de optimale configuratie. Op dezelfde manier installeert het programma voor andere games de benodigde compatibiliteitslagen, emulatoren of game engines, zodat je dat zelf niet meer hoeft te doen. Zo gebruikt Lutris voor PlayStation-games en dergelijke RetroArch.

Lutris verzamelt je games van allerlei platforms.

12 Clementine

Of je nu lokale muziekbestanden wilt afspelen of muziek van streamingdiensten zoals Spotify, SoundCloud of Last.fm: met Clementine is het allemaal mogelijk. Ook podcasts zijn te doorzoeken en te downloaden om in de muziekspeler te beluisteren. Het programma kan je muziekbestanden taggen met informatie uit de database van MusicBrainz en heeft ook een ingebouwde tag editor. Verder kun je ook (dynamische) afspeellijsten aanmaken, importeren en exporteren. Clementine kan ook muziek transcoderen naar een andere audiocodec, waaronder mp3, ogg, flac, aac of wma.

Clementine is een veelzijdige muziekspeler.

13 BleachBit

Als je al jarenlang met dezelfde Linux-installatie werkt, die je keer op keer upgradet, waarop je software installeert en weer verwijdert, dan heeft zich na een tijd waarschijnlijk een hoop digitale rommel opgehoopt op je systeem. BleachBit helpt je om je systeem weer schoon te maken. Daardoor heb je weer wat meer ruimte vrij op je schijf, en back-up je bijvoorbeeld ook niet onnodig te veel bestanden. Je selecteert zelf wat je wilt opschonen en kunt een preview opvragen van welke bestanden er worden verwijderd voordat je de opdracht daartoe geeft.

Maak je Linux-systeem proper met BleachBit.

14 Distrobox

Welke Linux-distributie je ook gebruikt, soms wil je software draaien die alleen voor een andere distributie bestaat of daarin veel gemakkelijker is te installeren. Distrobox biedt je een efficiënte manier om een andere Linux-distributie in een container te draaien, die volledig geïntegreerd is met je desktop. Je kunt daarin dan programma’s installeren en opstarten zonder dat je merkt dat ze eigenlijk in een container draaien. Je kunt ook eenvoudig een tijdelijke container creëren om snel iets in een andere distributie uit te proberen.

Met Distrobox draai je willekeurige Linux-distributies op een geïntegreerde manier.

15 LocalSend

Wil je even snel een bestand van op je Linux-pc met een van je andere apparaten in de buurt delen, dan ben je waarschijnlijk gewend om het naar jezelf te e-mailen. Maar dat is wat omslachtig, niet zo efficiënt, en voor grote bestanden loop je tegen bestandslimieten aan. LocalSend biedt hiervoor een oplossing. Het is beschikbaar voor Linux, Windows, macOS, Android en iOS en ontdekt al je apparaten op het lokale netwerk die de software draaien. Daarna deel je eenvoudig een bestand met het gewenste apparaat, end-to-end versleuteld.

Verstuur eenvoudig bestanden op je lokale netwerk met LocalSend.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Op zoek naar een betaalbare smartphone, maar dan wel eentje met een virtuele simkaart? De redactie van ID.nl is voor je op zoek gegaan naar smartphones met een prijskaartje van onder de 400 euro.

Met een eSim ben je niet meer afhankelijk van een fysiek simkaartje en heb je geen gepriegel meer met het plaatsen van je sim in de telefoon. Je kunt daardoor snel van provider wisselen zonder gedoe. Ideaal als je veel op reis bent, omdat je op deze manier eenvoudig internationale abonnementen kunt activeren. Daarnaast kun je op die manier ook gebruik maken van meerdere telefoonnummers op een enkel toestel, bijvoorbeeld eentje voor werk en prive. De mooiste toestellen met eSim en onder de 400 euro vind je hier.

Sony Xperia 10 VI

De Sony Xperia 10 VI is een compacte smartphone met een focus op multimedia. Het 6,1-inch FHD+ OLED-scherm met een 21:9 beeldverhouding is ideaal voor het bekijken van films. Aangedreven door de Snapdragon 6 Gen 1-chipset en uitgerust met 8 GB RAM, biedt het toestel soepele prestaties.

De 48 MP hoofdcamera legt gedetailleerde foto's vast, terwijl de 5000 mAh batterij zorgt voor langdurig gebruik. Met IP68-certificering is het toestel bestand tegen water en stof.

Samsung Galaxy A26 5G

De Galaxy A26 5G combineert een slank ontwerp met krachtige prestaties. Het 6,7-inch FHD+ Super AMOLED-display biedt levendige kleuren en vloeiende beelden dankzij de 120 Hz verversingssnelheid. Onder de motorkap bevindt zich de Exynos 1380-chipset, ondersteund door 4 tot 8 GB RAM, wat zorgt voor soepele multitasking.

De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, zelfs bij weinig licht. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en IP67-certificering is dit toestel zowel duurzaam als betrouwbaar. Bovendien belooft Samsung tot zes jaar beveiligingsupdates, wat de levensduur van het apparaat verlengt.

Motorola Edge 60 Fusion 

De Motorola Edge 60 Fusion is een elegant middelklasse-smartphone die indruk maakt met zijn moderne design en degelijke prestaties. Hij beschikt over een indrukwekkend 6,67‑inch pOLED‑scherm met Super‑HD-resolutie (1 220 × 2 712 pixels), 120 Hz ververssnelheid en HDR10+, beschermd door Gorilla Glass 7i — en dat op alle vier de schermranden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS) en 13 MP ultragroothoeklens leveren scherpe beelden, terwijl de 32 MP frontcamera mooie selfies maakt.

Motorola Moto G35 5G

De Motorola Moto G35 5G biedt solide prestaties voor een betaalbare prijs. Het 6,72-inch LCD-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor vloeiende beelden. De 50 MP Quad Pixel-camera levert scherpe foto's, zelfs bij weinig licht.

Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 5G-connectiviteit blijf je de hele dag verbonden. Hoewel de Unisoc T760-processor niet de snelste is, biedt het toestel voldoende kracht voor dagelijks gebruik.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G biedt premium functies in een betaalbaar jasje. Het 6,6-inch FHD+ Super AMOLED-display met een verversingssnelheid van 120 Hz zorgt voor heldere en vloeiende beelden. De 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie legt scherpe foto's vast, terwijl de 13 MP selfiecamera zorgt voor duidelijke zelfportretten.

Aangedreven door de Exynos 1380-chipset en beschikbaar met tot 12 GB RAM, biedt het toestel krachtige prestaties. De 5000 mAh batterij ondersteunt 25W snelladen, en Samsung belooft tot vijf jaar beveiligingsupdates.

Fairphone gaat vanaf deze maand elk nieuw toestel in Europa standaard leveren met ChatLicense, een app die jongeren en ouders helpt verantwoord om te gaan met de eerste smartphone. De samenwerking moet bijdragen aan meer digitale weerbaarheid en sluit aan bij Fairphones missie om technologie niet alleen duurzaam te produceren, maar ook bewust te gebruiken.

ChatLicense is bedoeld voor gezinnen die hun kind een eerste smartphone geven. De app neemt kinderen mee in een leertraject met korte video's, animaties en quizvragen over onderwerpen als sociale media, chat-apps en online veiligheid. Bij elke stap verdienen ze een stukje van hun 'digitale rijbewijs'. Voor ouders is er een begeleidende gids met gespreksstarters en uitleg, zodat het gesprek thuis vanzelf op gang komt. De methode is gebaseerd op onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam en legt de nadruk op leren en weerbaarheid, in plaats van alleen beperken en controleren.

Lees hier onze review van de Fairphone 6

Fairphone Moments

Voor Fairphone sluit de samenwerking aan op eerdere stappen richting bewuster gebruik. Bij de introductie van de Fairphone 6 kwam ook Fairphone Moments, een fysieke knop waarmee gebruikers hun toestel direct in een minimalistische modus kunnen zetten. In die stand worden meldingen en apps sterk teruggebracht, zodat schermtijd vanzelf afneemt. Dat blijkt niet alleen handig voor jongeren, maar ook voor volwassenen die wat meer rust zoeken. Met ChatLicense komt daar nu een educatieve laag bovenop, die vooral gezinnen met jonge kinderen helpt bij de eerste kennismaking met een smartphone.

©Fairphone

Zorgen over schermtijd

De timing is niet helemaal toevallig. Steeds meer ouders maken zich zorgen over hoeveel tijd hun kinderen online doorbrengen en of ze wel voldoende zijn voorbereid op risico's als cyberpesten of misleidende informatie. Uit onderzoek blijkt dat kinderen vaak al rond hun tiende of elfde verjaardag een eigen toestel krijgen, terwijl duidelijke afspraken thuis niet altijd aanwezig zijn. Scholen en gemeenten proberen die digitale opvoeding wel te ondersteunen, maar het gesprek blijft in gezinnen vaak lastig. Door ChatLicense standaard mee te leveren bij elk toestel, hoopt Fairphone een praktische drempel weg te nemen en gezinnen direct iets in handen te geven.

Wat is ChatLicense?

ChatLicense werd eind 2023 in Nederland gelanceerd en heeft zich sindsdien uitgebreid naar meerdere Europese landen. De app kreeg goede beoordelingen in de appstores, onder meer door de speelse insteek en het ontbreken van advertenties of dataverzameling voor commerciële doeleinden. Voor veel ouders is dat een geruststelling, omdat juist die afhankelijkheid van techbedrijven vaak een punt van zorg is. De makers benadrukken dat de inhoud in samenwerking met wetenschappers en pedagogen wordt ontwikkeld, zodat kinderen niet alleen technische kennis opdoen, maar ook vaardigheden om bewust en kritisch online te zijn.

©Fairphone

Een bredere standaard

Met de bundeling van ChatLicense en Fairphone krijgen kinderen die hun eerste smartphone ontvangen voortaan dus niet alleen een mooie nieuwe telefoon, maar ook een digitale opleiding. Daarmee gaat Fairphone verder dan alleen het maken van duurzame hardware; het bedrijf wil immers ook bijdragen aan bewuster gebruik van zo'n toestel. Of het daadwerkelijk leidt tot een nieuwe standaard in de industrie, zal de komende jaren moeten blijken. Maar hé, een stukje bewustwording kan natuurlijk sowieso geen kwaad.