ID.nl logo
GIMP: foto's bewerken met hét alternatief voor Photoshop
© Photographer: Dragos Condrea
Huis

GIMP: foto's bewerken met hét alternatief voor Photoshop

Voor meer geavanceerde fotobewerkingen is Photoshop al jaren toonaangevend. Het pakket is alleen stevig aan de prijs. Met GIMP haal je een gratis alternatief in huis. Ook deze tool beschikt over heel wat krachtige functies voor originele creaties.

GIMP wordt vaak vergeleken met Photoshop, maar is gratis te gebruiken software. Na het lezen van dit artikel weet je of GIMP aan jouw eisen kan voldoen:

  • Navigeren en roteren
  • Horizon rechtzetten
  • Reapreren en klonen
  • Kopiëren en plakken
  • Kleuren verwijderen
  • Werken met laagmaskers

Op zoek naar een ander alternatief? Gratis foto’s bewerken met PhotoDemon

GIMP, voluit GNU Image Manipulation Program, bestaat bijna drie decennia en is uitgegroeid tot een uitgebreid digitaal beeldbewerkingsprogramma. Het is beschikbaar op Linux, macOS en Windows en valt onder de categorie vrije software met een GNU GPL-licentie. Dankzij zijn uitgebreide functionaliteiten en de mogelijkheid tot uitbreiding met diverse plug-ins wordt GIMP vaak vergeleken met Adobe Photoshop. Deze is overigens niet allesomvattend. Zo wordt de beperkte CMYK-ondersteuning van GIMP niet vermeld, wat het minder ideaal maakt voor professioneel drukwerk. Hoewel GIMP niet exact dezelfde mogelijkheden biedt als Photoshop, benadert het de functionaliteit behoorlijk. Dit artikel richt zich op enkele minder bekende en op meer geavanceerde functies, op basis van versie 2.10.36 voor Windows. De installatie is eenvoudig en vergt slechts drie muisklikken.

Hulp zoeken

Om snel vertrouwd te raken met GIMP kun je diverse tutorials raadplegen. Daarnaast is er een offline handleiding beschikbaar. De Amerikaanse versie is compleet, de Nederlandse is voor 30 procent voltooid. Om de handleiding na installatie te gebruiken, ga je in GIMP naar Bewerken, kies je Voorkeuren / Interface / Hulpsysteem en selecteer je bij Gebruikershandleiding de optie Een lokaal geïnstalleerde kopie gebruiken (vooral secties II en III zijn nuttig).

Een krachtige functie is de ingebouwde zoekfunctie. Open een afbeelding, druk op de /-toets en voer een functienaam of deel van een afbeeldingsnaam in. Bij het typen van bijvoorbeeld gaussiaans krijg je meerdere gerelateerde items te zien. Een klik op een van deze items opent direct de bijbehorende functie, wat heel wat zoektijd kan besparen. Erg handig is ook dat je bij het aanwijzen van een of ander menu-item alleen maar op de F1-toets hoeft te drukken voor contextgevoelige hulp.

De zoekfunctie kan je heel wat tijd en klikwerk besparen.

Navigeren en roteren

Om efficiënt naar een bepaald deel van een grote foto te navigeren, gebruik je het navigatievenster, dat je rechtsboven het canvas vindt. Als het niet zichtbaar is, ga je naar Vensters / Dockbare Vensters en kies je voor Navigatie. Hier kun je ook ongeveer vijfentwintig andere vensters activeren.

Je kunt het canvas ook roteren. Dat is handig wanneer je bijvoorbeeld met het penseel een gebied wilt inkleuren en je hiervoor het liefst horizontale bewegingen maakt. Als het gebied dan diagonaal of verticaal ligt, draai je het beeld gewoon om. Dit doe je door de Shift-toets en de middelste muisknop ingedrukt te houden en de muis te draaien. Het canvas volgt de beweging. Om dat terug in de originele positie te krijgen, gebruik je de !-toets of kies je Beeld / Spiegelen en draaien / Spiegelen en draaien ongedaan maken.

In het navigatievenster merk je duidelijk dat het canvas is geroteerd.

Rechttrekken

Het overkomt iedereen weleens: je maakt een foto en achteraf blijkt dat de horizon of een rij huizen niet perfect horizontaal is. Geen zorgen, dit kun je in GIMP eenvoudig rechttrekken. Gebruik hiervoor Passer, deze tool activeer je met Shift+M of via Gereedschap / Passer.

Trek vervolgens met ingedrukte linkermuisknop een lijn langs de scheve horizon of huizenrij. In het statusvenster zie je onder andere de hoek. Ga vervolgens naar het venster van de gereedschapsopties (standaard linksonder de gereedschapskist) en klik op Rechtzetten. Daarna kun je nog met de tool Rechthoekige selectie het gewenste beeldgedeelte selecteren en kiezen voor Afbeelding / Bijsnijden tot selectie om de correctie af te werken.

In het navigatievenster merk je duidelijk dat het canvas is geroteerd.

Transformeren

Als je een foto snel wilt schalen, draaien, kantelen, in perspectief wilt zetten, of zelfs meerdere van deze transformaties tegelijk wilt toepassen, gebruik dan het Geïntegreerd transformeergereedschap. Deze activeer je met Shift+T. Er verschijnen verschillende handvatten rond je foto.

De functie van elk handvat ontdek je door de muisaanwijzer erboven te houden; de statusbalk geeft de nodige info. In een apart venster zie je de matrixwaarden. Houd de Shift-toets ingedrukt voor proportionele wijzigingen. Om de aanpassingen toe te passen, druk je in dit venster op de knop Transformeren.

Schalen, hellen of in perspectief plaatsen: allemaal met één gecombineerd gereedschap.

Repareren en klonen

Heb je een prachtige foto gemaakt maar is er een storende vlek of object op de achtergrond? GIMP biedt uitkomst met zijn hersteltools. Voor kleine oneffenheden, zoals vlekken of krassen, is de Reparatietool (sneltoets H) ideaal. Deze tool neemt de textuur van een gekozen brongebied en combineert die met de kleur en het licht van het doelgebied. Druk de Ctrl-toets in en klik op een deel van de foto dat je als bron wilt gebruiken, laat de Ctrl-toets los en schilder over de ongewenste plek. Je kunt meerdere brongebieden kiezen voor het beste resultaat en speel ook met de instellingen in het gereedschapsvenster.

De Kloontool (sneltoets C) is meer geschikt voor het kopiëren van texturen of patronen. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets een bronpunt, laat los en schilder over het doelgebied. Het kan ook hier nodig zijn met verschillende bronpunten te werken. Probeer beide tools uit om te zien welke het beste voor jouw situatie werkt.

Abracadabra: met de reparatie- en de kloontool doe je ongewenste objecten verdwijnen.

Kopiëren en plakken

Je hebt een object of gebied geselecteerd en wilt dit in een andere selectie van een andere foto plakken. Selecteer het object of gebied en kies Bewerken / Kopiëren of eventueel Knippen. Navigeer dan naar de doelselectie en selecteer Bewerken / Plakken in selectie om de inhoud in het centrum van de doelselectie te plaatsen. Kies voor Plakken op dezelfde positie in selectie om de inhoud op dezelfde coördinaten als de oorspronkelijke selectie te plakken. Daarna kun je het nog verschuiven naar een optimale positie.

Bij het kopiëren en plakken van meerdere selecties of afbeeldingen is het gebruik van benoemde buffers aan te raden. Ga hiervoor naar Vensters / Dokbare vensters / Buffers. Voeg een afbeelding of specifieke selectie toe aan deze buffers via Bewerken / Buffers / Benoemde buffer kopiëren of knippen. Geef de buffer een passende naam en deze verschijnt in het venster. Herhaal voor alle gewenste objecten. Om een buffer ergens anders te plakken, selecteer je deze in het venster en plak je deze via het menu Bewerken of de knoppen onderaan het venster op de gewenste wijze, bijvoorbeeld in een selectie of als nieuwe laag.

Buffers zijn handig wanneer je diverse objecten wilt hergebruiken.

Kleuren weghalen

Zwartwitfoto’s hebben vaak een artistiekere uitstraling dan kleurenfoto’s. GIMP biedt diverse technieken om kleurenfoto’s naar grijswaarden te converteren, die je kunt uitproberen vanuit het menu Kleuren. Eén methode is via Grijswaarden / Grijswaarden, waarbij je zowel Voorbeeld als Voor/na activeert. Je kunt experimenteren met verschillende modi voor het kiezen van grijstinten (standaard is dit Helderheid) en voor het mengproces (standaard Vervangen), inclusief het aanpassen van het dekkingspercentage.

Een andere methode is via Grijswaarden / Kleur naar grijswaarden, die uitgebreidere mogelijkheden biedt maar een langere verwerkingstijd heeft. Als alternatief kun je spelen met de RGB-kleurkanalen van je foto via Componenten / Monochrome mixer, waar schuifregelaars je de controle geven over de specifieke tinten grijs die voortkomen uit elk kleurkanaal.

Veel wegen leiden naar Rome - en naar grijswaarden.

Snelmasker toepassen

GIMP biedt de mogelijkheid om een snelmasker te gebruiken. Dat is een bewerkingsmodus die het maken en verfijnen van selecties met penseelgereedschappen of andere tekenmethodes vergemakkelijkt. Dit is bijzonder handig voor nauwkeurige selecties van of rond complexe objecten, die je vervolgens op diverse manieren kunt bewerken.

Je activeert deze modus met de sneltoets Shift+Q of door op het knopje links van de schuifbalk onder je afbeelding te klikken. Zodra geactiveerd, bedekt een rode transparante laag je hele afbeelding. Het is nu de bedoeling dat je gebieden die tot je selectie moeten behoren weer vrijmaakt. Activeer hiervoor het Penseel, selecteer zwart en wit als hoofdkleuren en stel wit in als voorgrondkleur. Gebieden die je met wit schildert, tonen weer de originele kleur van de afbeelding, terwijl gebieden geschilderd met zwart uit je selectie worden verwijderd. Door in en uit te zoomen en de penseelgrootte aan te passen, kun je jouw selectie met grote nauwkeurigheid aanbrengen. Ben je hiermee klaar druk dan nogmaals op Shift+Q: het snelmasker is nu naar een selectie omgezet.

Selecteren met een penseel in een snelmasker.

Laagmasker gebruiken

Je wilt uiteraard iets doen met deze mooie selectie. In ons voorbeeld is het haar van de vrouw geselecteerd en gaan we de haarkleur aanpassen. Daarvoor gebruiken we heel slim de lagenfunctie en specifiek een laagmasker. Open Lagen via de sneltoets Ctrl+L, rechtsklik op de hoofdlaag en kies voor Laag dupliceren. Dubbelklik op deze nieuwe laag en geef deze een toepasselijke naam. Klik rechts op deze laag en selecteer Laagmasker toevoegen.

Kies nu bij Laagmasker initialiseren naar voor Selectie en bevestig met Toevoegen. Verberg nu de oorspronkelijke hoofdlaag door op het oogicoontje naast de laagnaam te klikken, zodat alleen de selectie op de andere laag zichtbaar blijft. Ga vervolgens naar Selecteren / Niets en klik op het laagmasker (zwart-wit icoon). Als je nu bepaalde gebieden, zoals de randen, van de selectie met een zwart penseel bijkleurt, worden deze transparant en verdwijnen uit je laagmasker, mocht dit nodig blijken.

Alleen het laagmasker is nu nog zichtbaar.

Laagmodus instellen

Nu ben je klaar om het haar in te kleuren of anderszins te bewerken. Maak de oorspronkelijke laag weer zichtbaar en kies de gekleurde miniatuur op de andere laag, naast het zwart-witpictogram van het laagmasker. Begin nu over de tekening te verven met een gekozen penseelkleur. Je zult zien dat de inkleuring zich keurig beperkt tot de contouren van je selectie. Een volledig egale inkleuring ziet er helaas vaak niet zo natuurlijk uit. Dit kun je snel aanpassen door met laagmodi te spelen. Houd je ingekleurde laag geselecteerd, klik op het pijlknopje rechtsboven in het laagvenster en er verschijnt een menu met verschillende laagmodi. De standaardinstelling is Normaal, maar experimenteer gerust met opties als HSV Tint, Hard licht of LCh Kleur voor het beste effect.

Een geschikte laagmodus (hier LCh Kleur) laat de lelijke egale kleur verdwijnen.

Inkleuren

Op een soortgelijke manier kun je nu bijvoorbeeld ook oude zwart-wit- of sepiafoto’s zelf inkleuren, een proces dat wel wat tijd vergt. Begin met te controleren of de afbeeldingsmodus op RGB staat ingesteld. Voor elke kleur die je wilt aanbrengen, heb je een aparte laag nodig.

Open dus het laagvenster met Ctrl+L en stel de laagmodus in op Vermenigvuldigen. Kies vervolgens de gewenste voorgrondkleur, eventueel door een referentiefoto te importeren in GIMP en met het Pipet op een geschikte kleur te klikken. Rechtsklik in het lagenvenster, kies Nieuwe laag en geef deze een gepaste naam. Selecteer bij Vullen met de optie Voorgrondkleur. Klik daarna met rechts op zo’n laag en kies Laagmasker toevoegen, waarbij je kiest voor Zwart (volledig transparant). Stel zwart/wit in als hoofdkleuren, met wit als voorgrondkleur. Klik op het laagmasker (zwarte vierkantje) van een van je kleurlagen. Kies het Penseel en stel in het gereedschapsvenster de Hardheid en Kracht niet te hoog in (bijvoorbeeld 30). Kleur nu het gewenste deel in, terwijl je de muisknop ingedrukt houdt tijdens het kleuren.

Handmatig inkleuren kun je het beste doen met laagmaskers (en de nodige tijd).

Plug-ins Je hebt waarschijnlijk al gemerkt dat GIMP van zichzelf al veel krachtige functies biedt, maar het systeem van plug-ins maakt de tool nog veelzijdiger. Terwijl we wachten op de herintegratie van de oude plug-in Registry van GIMP, moet je zelf op zoek naar gewenste plug-ins. Een zoektocht via Google naar gimp plugins geeft al snel veel resultaten. Ook in opensource-communities, zoals GitHub en in GIMP (www.gimpchat.com en www.gimp-forum.net vind je nuttige informatie en de plug-ins. Controleer telkens wel of de plug-in compatibel is met je GIMP-versie.

Meestal download je een plug-in als zip-bestand. Pak dit uit en kopieer de inhoud naar de Plug-ins-map van GIMP. Standaard is dit

C:\Users<je-accountnaam>\AppData\Roaming\GIMP\2.10\plug-ins

Je kunt dit ook verifiëren in GIMP via Bewerken / Voorkeuren, bij Mappen.

Neem bijvoorbeeld de plug-in G’MIC. Plaats alle uitgepakte bestanden in de plug-ins-map. Na het herstarten van GIMP vind je deze plug-in bij Filters / G’MIC Qt, waar je kunt kiezen uit zo’n vijfhonderd filters, verdeeld over ongeveer twintig categorieën, met vele aanpasbare parameters.

Honderden filters in meer dan twintig rubrieken: daar ben je wel even zoet mee.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Geef oude tech een tweede leven: 18 slimme ideeën
© JURGITA VAICIKEVICIENE
Huis

Geef oude tech een tweede leven: 18 slimme ideeën

Je pc of mobiele apparaat is al enkele jaren oud en wellicht vind je het tijd voor een nieuw toestel. Leuk, maar het oude meteen weggooien is zonde, vooral als je het nog voor allerlei nuttige dingen kunt gebruiken. We hebben een hele reeks ideeën bij elkaar gebracht.

In dit artikel laten we zien hoe je een oude pc, tablet of smartphone opnieuw kunt gebruiken voor uiteenlopende doeleinden:

  • Zet je pc in als back-upsysteem, mediaserver, NAS of wifi-hotspot
  • Hergebruik je pc voor retrogaming of zet er een lichtgewicht Linux-installatie op
  • Gebruik een oude smartphone als babyfoon, beveiligingscamera, digitale fotolijst, e-reader, dashcam, of slimme wekker

Computer

Back-upmedium

Je kunt je oude pc eenvoudig inzetten voor een geautomatiseerd back-upsysteem. Het gratis Duplicati 2 is hier ideaal voor. Installeer het op je nieuwe pc en je kunt de back-upservice standaard bereiken via http://localhost:8200. In de instellingen kun je de optie Nederlands (Nederland) als taal selecteren.

Om externe toegang vanaf andere apparaten in je netwerk mogelijk te maken, vink je Remote toegang toestaan aan. Klik op +Back-up toevoegen en vervolgens op Een nieuwe back-up instellen. Vul de velden Naam en Omschrijving in (de laatste is optioneel). Duplicati ondersteunt verschillende opslagtypes, waaronder cloudopslagdiensten, maar wij kiezen hier voor Lokale map of station. Klik op Voer pad handmatig in en vul het UNC-pad naar een gedeelde map op je oude pc in, zoals \\oudepc\backupmap. Is deze gedeelde map (ook wel share genoemd) beveiligd met een account, voer dan de gebruikersnaam en het bijbehorende wachtwoord in. Laat de optie Automatisch back-ups uitvoeren ingeschakeld, en stel de gewenste frequentie en back-upretentie in om aan te geven hoelang oude back-ups bewaard moeten blijven.

Via de optie Herstellen kun je op elk moment de gewenste back-upversie naar een geschikte locatie terugzetten.

Vul het UNC-pad in naar je gedeelde map op je oude pc.

Draadloze hotspot

Heb je op een bepaalde plek in je huis af en toe wifi nodig, maar is het bereik daar slecht, dan kun je je oude pc met wifi-adapter als hotspot instellen en je internetverbinding draadloos delen. We gaan ervan uit dat je pc op die plek via een ethernetkabel verbonden is met internet, hoewel je ook een draadloze verbinding kunt delen.

Ben je vaak onderweg?

Dan is een mifi-router een interessant apparaatje

Dit voorbeeld is voor Windows 11. Ga naar Instellingen / Netwerk en internet en open de rubriek Mobiele hotspot. Bij Mijn internetverbinding delen vanaf selecteer je de beschikbare verbinding, zoals Ethernet, en bij Delen als kies je Wi-Fi. Klik op Bewerken, stel een netwerknaam en wachtwoord in en bevestig met Opslaan. Je schakelt het best ook de optie Energiebesparing in.

Andere apparaten kunnen nu via dit draadloze netwerk verbinding maken door het wachtwoord in te voeren.

Stel je oude pc (tijdelijk) in als wifi-hotspot.

Instap-pc

Een familielid of kennis heeft een computer nodig en waarom niet jouw oude pc? Begin met een schone Windows-installatie. Ga naar Instellingen / Systeem / Systeemherstel en kies Pc opnieuw instellen, gevolgd door Alles verwijderen. Selecteer vervolgens Downloaden uit de cloud of Lokaal opnieuw installeren. Klik op Instellingen wijzigen, en zet Gegevens opschonen en Bestanden van alle stations verwijderen beide op Ja. Ga verder met Bevestigen, Volgende en Opnieuw instellen.

Maak een nieuw Windows-account via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers. Klik op Account toevoegen en daarna op Ik beschik niet over de aanmeldgegevens van deze persoon. Kies Gebruiker zonder Microsoft-account toevoegen als je een lokaal account wilt. Volg de instructies. Selecteer het nieuwe account, kies Accounttype wijzigen en zet dat het liefst op Standaardgebruiker.

Heeft die persoon je hulp nodig, open dan de ingebouwde app Quick Assist. Selecteer Iemand anders helpen en geef de code door. De gebruiker vult deze in bij Beveiligingscode van assistent en kiest Scherm delen, zodat jij het scherm op afstand kunt overnemen.

Je oude pc, eerst helemaal opgeschoond.

Hergebruik is verbruik

Een oude pc hergebruiken is duurzaam, vooral als vervanging van een ander (nieuw) toestel. Gebruik je het echter als een extra apparaat, dan verbruik je natuurlijk meer elektriciteit, en oudere toestellen verbruiken vaak meer dan moderne pc’s met energiezuinige onderdelen. In het artikel worden bijvoorbeeld enkele toepassingen voor zo’n oude pc besproken, zoals een media- en bestandsserver. Maar onthoud dat een moderne NAS deze taken minstens even goed kan uitvoeren, vaak met minder stroomverbruik. Je moet dus zelf afwegen of de voordelen van hergebruik opwegen tegen de extra energiekosten. Wel is het zo dat je vaak meerdere toepassingen tegelijk kunt uitvoeren op een oude pc.

Lichtgewicht Linux

Is je pc al wat ouder en draait Windows 10 of 11 niet meer soepel, dan kun je overstappen op een lichtgewicht Linux-distributie. Op www.distrowatch.com vind je tientallen exemplaren. Via een zoekformulier kun je bijvoorbeeld zoeken op Distribution category Beginners. Goede keuzes zijn Linux Mint, Ubuntu, Zorin OS en Elementary OS. Deze Ubuntu-varianten zijn gebruiksvriendelijk, vooral Linux Mint en Zorin OS zijn ideaal voor Windows-gebruikers, terwijl Elementary OS qua uiterlijk wat lijkt op macOS.

Om een distributie op een bootstick te zetten, kun je het gratis Ventoy gebruiken. Stop een lege usb-stick in je pc, download het Ventoy-zipbestand, pak het uit en start Ventoy2Disk.exe. Verwijs naar je stick en klik op Installeren. Kopieer daarna het iso-schijfkopiebestand van de Linux-distributie naar je stick. Start je oude pc hiervan op, selecteer de distributie in het opstartmenu en voer de installatie-instructies uit.

Met Ventoy zet je snel (meerdere) Linux-distributies op een live-installatiestick.

Retrogamen

Met de juiste emulatiesoftware op je oude pc kun je direct de sfeer van oude computerspellen herbeleven. DOSBox is ideaal om een Intel x86-pc te emuleren. Het gaat weliswaar om een opdrachtregeltool, maar een grafische interface als D-Fend Reloaded maakt de configuratie behapbaar. Op My Abandonware vind je meer dan zevenduizend DOS-games (via Platform / DOS).

Er zijn ook emulators voor specifieke gameconsoles die makkelijk te installeren en gebruiken zijn, zoals MAME voor arcademachines en Dolphin voor Nintendo GameCube en Wii. Op de bijbehorende websites kun je vaak ook digitale kopieën van gamecartridges of -schijven, de zogeheten ROMs, downloaden. En met RetroArch haal je een veelzijdige frontend-emulator in huis die ondersteuning biedt voor meerdere consoles, zoals NES, SNES, PlayStation en Sega.

Met D-Fend Reloaded speel je zo allerlei oude DOS-games op je pc.

Lees ook: Emuleer, voor retro en meer

Veilig browsen

Om echt veilig te browsen kun je een virtuele machine gebruiken, maar nog veiliger is een apart toestel, zoals een oude pc. Qubes OS is een uitstekende optie, maar misschien zijn de hardware-eisen door het gebruik van virtuele machines net iets te zwaar voor je oude pc. In dit geval is Tails (The Amnesic Incognito Live System) een lichtere oplossing. Dit kan vanaf een usb-stick draaien en werkt bovendien volledig in het intern geheugen, zodat er geen sporen op je schijf achterblijven.

Zet het img-schijfkopiebestand van Tails op een live-usb-stick, bijvoorbeeld met balenaEtcher. Start je pc op vanaf deze stick, stel eventueel een wachtwoord in en bepaal of je een persistente (standaard versleutelde) opslagruimte wilt en hoeveel. Tails gebruikt standaard de Tor-browser, die je dataverkeer anonimiseert via het Tor-netwerk.

Zet het img-bestand van Tails eerst over naar een live-usb-stick. 

Mediaserver

Je kunt je oude pc ook inzetten als een specifieke server. Een veelgebruikte optie is een mediaserver met Plex of het volledig gratis en opensource Jellyfin. Hiermee kun je foto’s, films en muziek centraliseren en streamen naar andere apparaten, zoals je smartphone, tablet of smart-tv. We nemen Jellyfin als voorbeeld.

Start het installatiebestand en kies bij voorkeur Install as a Service, zodat de server altijd bereikbaar is, ook zonder dat je bent aangemeld op je pc. Na de installatie is de server bereikbaar via http://localhost:8096, waar je de configuratie start. Stel een weergavetaal in (bijvoorbeeld Nederlands), maak een beheeraccount en voeg mediabibliotheken toe door de gewenste mappen te selecteren. Je kunt voor elke bibliotheek ook allerlei extra opties instellen. In het hoofdmenu, onder Administrator, kun je bij Gebruikers bepalen wie welke rechten krijgt. Je benadert de server en media via http://<ipadres-server>:8096 of via een mobiele client-app.

Jellyfin heb je in een paar minuten geïnstalleerd en (minimaal) geconfigureerd.

NAS

Met gratis software kun je je oude pc omtoveren tot een NAS (Network Attached Storage), maar houd er rekening mee dat je pc waarschijnlijk meer stroom verbruikt dan een echte NAS.

Een van de populairste gratis oplossingen is het opensource TrueNAS Core. Naast een usb-stick (of kleine schijf) voor de installatie heb je nog een ander opslagmedium nodig voor je data, of meerdere schijven voor redundante opslag in een RAID-configuratie. Zet het schijfkopiebestand op een live-usb-stick en installeer TrueNAS, waarna je het via een webinterface kunt benaderen (http://<ipadres-machine>).

Log in met root en je ingestelde wachtwoord, en ga naar het dashboard voor de configuratie. Een van de eerste stappen is het instellen van de schijven via Storage / Pools. Klik op Add / Create pool om de opslagruimte in te stellen. Om de schijf toegankelijk te maken voor andere pc’s in je netwerk, maak je shares (gedeelde mappen) aan via Sharing, waar je (bijvoorbeeld) Windows Shares (SMB) kiest. Bij Accounts / Users kun je de gewenste gebruikersmachtigingen instellen.

TrueNAS laat zich nauwgezet instellen vanuit een dashboard in de webinterface.

Monitoring

Ben je een ervaren gebruiker, en wil je het netwerkverkeer centraal beveiligen en monitoren, dan is OPNSense (beheerd door een Nederlands bedrijf) een uitstekende gratis, opensource-oplossing. Zet de software eerst op een live-usb-stick en start je oude pc vanaf deze stick op. Tijdens de installatie wijs je de netwerkinterfaces toe aan zowel LAN als WAN. Daarna kun je de LAN-interface benaderen vanaf een andere pc in je netwerk, standaard via http://192.168.1.1, met gebruikersnaam root en wachtwoord opnsense. Vanuit de rubrieken Interfaces en Services stel je de verdere WAN- en LAN-instellingen in, zoals DHCP-server en ip-adressering.

OPNSense biedt een krachtige firewall met SPI, IDS/IPS en geoblokkering. Het ondersteunt diverse VPN-protocollen, kan via Squid-webverkeer filteren op basis van domeinen of inhoud, en werkt met ClamAV voor malwaredetectie. Bovendien krijg je gedetailleerd inzicht in netwerkverkeer met zowel historische als realtime data, weergegeven in grafische rapporten.

OPNSense is vooral een firewall maar biedt ook VPN en webfilteren aan.

Donatie en recycling

Kunnen onze tips je toch niet overtuigen, bijvoorbeeld omdat je opziet tegen de configuratie, dan zijn er vast hardware-onderdelen die nog bruikbaar zijn voor jou of anderen, zoals je harde schijf of ssd. In het kader ‘Eerst wissen, dan pas afvoeren’ staat hoe je alle gegevens kunt wissen.

Je kunt ook overwegen je apparaat te doneren voor recycling of hergebruik. Informeer bij een kringloopwinkel of een repaircafé in de buurt dat mogelijk onderdelen accepteert voor het herstel van oude apparaten. Daarnaast bestaan er initiatieven zoals Vraag en Aanbod, waar je je oude computer, laptop, onderdelen en randapparatuur kunt doneren voor hergebruik in andere landen.

Heb je een klein bedrijf, dan kun je zakelijke hardware bijvoorbeeld doneren via ITdonations, waarbij je zelf het goede doel kiest. Is dit geen optie en wil je van je hardware af, dan kun je deze inleveren bij de milieustraat. Op de website https://inleverpunten.stichting-open.org vind je een overzicht van de inleverpunten voor elektronisch afval in Nederland, inclusief links naar de diensten Wecycle en Stichting Open.

Hier vind je een overzicht van de e-waste-inleverpunten in Nederland.

Eerst wissen, dan pas afvoeren

Gegevensdragers gooi of geef je niet zomaar weg, omdat ze privacygevoelige informatie kunnen bevatten. Je kunt data op een harde schijf permanent wissen met een gratis tool als Eraser of door het schijfkopiebestand van DBAN op een bootstick te zetten. Voor ssd’s gebruik je beter een andere tool vanwege het specifieke databeheer. De meeste ssd-fabrikanten bieden applicaties aan voor het grondig en veilig wissen, zoals Samsung Magician.

Voor tablets of smartphones zet je deze eerst terug naar de fabrieksinstellingen. Op Android doe je dit via Instellingen / Systeem / Opties voor resetten / Alle gegevens wissen (fabrieksinstellingen terugzetten). Bij iOS ga je naar Instellingen / Algemeen / Zet over of stel (apparaat) opnieuw in en kies je voor Wis alle inhoud en instellingen.

Tablet en smartphone

Fotokader

Een oude tablet of grotere smartphone kun je prima gebruiken als digitaal fotolijstje, waarbij een selectie foto’s als diavoorstelling wordt getoond. Voor Android is de gratis app Fotoo (van ontwikkelaar Bopp Studio) geschikt, en voor iOS/iPadOS kun je LiveFrame gebruiken. Beide apps zijn te vinden in de officiële appstores.

We gebruiken Fotoo als voorbeeld. Deze app toont foto’s uit je lokale opslag en kan ook foto’s ophalen uit online diensten zoals OneDrive, Google Drive en Google Foto’s. Je kiest zelf welke mappen of albums je wilt gebruiken. Duurtijd, weergave-effecten zoals Pan en Zoom, transitie-effect, volgorde en versieringen zijn instelbaar. Ook kun je de app zo instellen dat het scherm actief blijft tijdens de voorstelling. De gratis versie heeft enkele beperkingen en bevat regelmatige reclames. Bij de (vrij dure, circa 25 euro) Premium-editie zijn deze beperkingen opgeheven.

De app Fotoo heeft heel was instelopties (vooral ook in de Premium-editie).

E-reader

Om e-books te lezen, hoef je niet per se een e-reader aan te schaffen: een oude smartphone met een scherm van minstens 5 inch volstaat ook, zeker met een geschikte app. Amazon Kindle (voor Android en iOS/iPadOS) is een populaire optie, al heb je hiervoor wel een Amazon-account nodig. Dit biedt wel voordeel dat je automatisch kunt synchroniseren, zodat je op andere apparaten verder kunt lezen waar je gebleven was. De app laat je verschillende weergave-instellingen aanpassen, zoals lettergrootte, pagina-indeling, schermhelderheid en achtergrondkleur. Ook krijg je toegang tot een grote bibliotheek, inclusief gratis titels. Kindle ondersteunt vooral azw- en mobi-formaten.

Voor Android is Moon+ Reader ook een goed alternatief, met uitgebreide weergaveopties en ondersteuning voor meerdere formaten, waaronder epub en pdf.

Interessant voor ervaren gebruikers: Calibre via Docker: boekenplank op je server

Je kunt in Amazon Kindle diverse weergave-opties instellen.

Babyfoon

Een oude smartphone is ook zeer geschikt voor het monitoren van baby’s (of huisdieren). Voor Android zijn er verschillende apps beschikbaar, zoals Dormi en Baby Monitor (van ontwikkelaar Faebir). We bekijken kort de laatste, die volledig gratis is. Bij de eerste keer starten geef je de app toestemming om de microfoon (om omgevingsgeluiden op te nemen), toegang tot je contactpersonen (voor het sturen van meldingen) en bijvoorbeeld om de functie Niet storen in te schakelen tijdens gebruik.

Start de app eerst in testmodus en druk vervolgens op Start: verticale balken geven dan aan wanneer het geluidsniveau een alarm activeert. Stel zelf een optimaal niveau in. Via Settings / Noise Alert kun je bij Contacts aangeven welke contactpersonen je wilt laten opbellen bij een alarm, zodat ze live kunnen meeluisteren.

Met de betaalde versie van WiFi Baby Monitor kun je ook beelden en video versturen. Voor iOS zijn er ook geschikte apps die zowel audio als video ondersteunen, zoals Cloud Baby Monitor.

Bij een instelbaar geluidsniveau kunnen opgebelde personen live meeluisteren.

Dictafoon

Woon je vaak vergaderingen of lezingen bij, of spreek je regelmatig boodschappen of herinneringen in, bijvoorbeeld tijdens het autorijden, dan kan een dictafoon goed van pas komen. Met een oude smartphone en de gratis app Geluidsrecorder (Android) heb je alles wat je nodig hebt.

Je kunt opnames eenvoudig starten, onderbreken en stoppen. Standaard worden opnames in mp3-formaat opgeslagen, maar ook wav is een optie. De app biedt instelbare opnamekwaliteit en microfoongevoeligheid. In de bewerkingsmodus kun je specifieke stukken van de opname wegknippen. Reken op ongeveer 6 GB opslagruimte voor 100 uur aan opnames. Een vergelijkbare app is Easy Voice Recorder (Android en iOS), waarbij de gratis versie eenvoudige opnamen ondersteunt, standaard in m4a-formaat.

Een eenvoudige dictafoon voor snelle en betrouwbare audio-opnames.

Beveiligingscamera

Als de camera aan de achterzijde van een oude smartphone nog werkt, kun je het toestel goed inzetten als beveiligingscamera, bijvoorbeeld met de populaire app AlfredCamera (beschikbaar voor Android en iOS/iPadOS). Installeer deze zowel op je oude als nieuwe apparaat. Op de oude smartphone selecteer je de modus Camera en na de nodige toestemmingen neemt de app live beelden op. Deze kun je bekijken en beluisteren op je andere apparaat in de modus Viewer.

Ook interessant: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

In de instellingen kun je AlfredCamera automatisch laten opstarten bij het inschakelen van de telefoon en bewegingsdetectie met een instelbare gevoeligheid activeren. De app is gratis, maar de betaalde versie (ongeveer 30 euro per jaar) biedt extra’s: je kunt de beelden ook via een browser bekijken, reclame verdwijnt, je krijgt HD-video, 4x zoom en slimme bewegingsdetectie met persoonsherkenning. Gebeurtenissen kun je veertien dagen online bewaren.

Voor de beveiligingscamera heb je zowel een ‘camera’ als een ‘viewer’ nodig.

Dashcam

Met een goed ophangsysteem en een passende oplaadkabel kun je je oude smartphone ook gebruiken als dashcam. Voldoende opslagruimte is handig, zeker als je de beelden continu wilt opnemen. Veel degelijke apps bieden premiumfuncties aan, maar met de gratis versie kom je vaak al ver. Geschikte apps zijn onder meer DailyRoads Voyager voor Android, en Smart Dash Cam voor zowel Android als iOS. Bij DailyRoads Voyager bijvoorbeeld zie je, na het verlenen van de nodige toestemmingen, in een beeldoverlay de actuele snelheid en locatie, en kun je ook op elk moment live video-opnames en getimede foto-opnames maken. Er zijn ook opvallend veel instellingen mogelijk.

Gebruik DailyRoads Voyager als normale dashcam, om gps-tracks te maken of zelfs om geautomatiseerde opnames te maken.

Wekker

Word je ‘s ochtends vaak ruw gewekt door het harde geluid van je wekker? Vervang deze dan door je oude smartphone. Installeer bijvoorbeeld de app I Can’t Wake Up! Alarm Clock (Android): hiermee moet je een of meer taken uitvoeren voor je het alarm kunt afzetten, zoals een rekensom, een geheugenspel, je telefoon enkele keren schudden of een barcode scannen.

Een andere optie is Sleep Cycle (Android en iOS), die slaapanalyse combineert met een slimme wekker. Je kunt instellen dat je bijvoorbeeld niet later dan 8.30 wakker wilt worden, en de app maakt je tussen 8.00 en 8.30 uur wakker tijdens een lichte slaapfase, waardoor je je frisser voelt. De basisfuncties zijn gratis, maar voor gedetailleerde analyses heb je de Premium-variant nodig.

Sleep Cycle: wakker worden tijdens je lichte slaap, voor een verfrist gevoel.

Relaxt wakker worden?

Een wake-up-light simuleert het daglicht

Afstandsbediening

Met de gratis app Unified Remote maak je van je mobiele telefoon een veelzijdige afstandsbediening voor je pc. De app is beschikbaar in de officiële appstores van Google en Apple. Eerst installeer je de servercomponent op je pc via www.unifiedremote.com, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. De installatie vergt slechts enkele muisklikken, waarna je de server kunt starten.

Als je daarna de mobiele app opent en op I’ve installed the server tikt, wordt de server normaal gesproken automatisch gedetecteerd en kun je meteen verbinding maken. Zodra je op Let’s get started hebt getikt, kies je uit verschillende soorten afstandsbedieningen, zoals Basic Input (bijvoorbeeld voor het aansturen van een diapresentatie), File Manager (bestandsbeheer), Keyboard (je telefoon als toetsenbord) en Power (voor functies zoals Restart, Shutdown, Log Off en Hibernate).

Je kiest uit verschillende soorten afstandsbedieningen.

Lees ook: Je smartphone verkopen? Dit beïnvloedt de verkoopwaarde

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Consumenten testen: de compacte Philips 1000 Series Airfryer NA120/00
© Philips
Huis

Consumenten testen: de compacte Philips 1000 Series Airfryer NA120/00

De Philips 1000 Series Airfryer NA120/00 is een compacte en gebruiksvriendelijke airfryer met een capaciteit van 4,2 liter. Dankzij de RapidAir-technologie worden gerechten krokant van buiten en mals van binnen, met tot wel 90 procent minder vet. Maar hoe presteert deze airfryer in de praktijk? Lees hier wat het Review.nl Testpanel van de Philips 1000 Series Airfryer NA120/00 vond.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

Voor wie snel en gezond wil koken, is de Philips 1000 Series Airfryer NA120/00 een uitkomst. Met een eenvoudige bediening via twee draaiknoppen voor tijd en temperatuur is het apparaat ideaal voor dagelijks gebruik. De airfryer heeft een inhoud van 4,2 liter, waardoor hij geschikt is voor kleine huishoudens. Dankzij de RapidAir-technologie is voorverwarmen nauwelijks nodig en worden gerechten snel en gelijkmatig bereid.

De Philips 1000 Series Airfryer NA120/00 heeft van de testers een gemiddelde reviewscore van 9,1 gekregen. Vooral het gebruiksgemak, het compacte formaat en de snelle opwarming worden geprezen. Hieronder worden de ervaringen van de testers uitgebreid besproken.

Gebruiksgemak en eenvoud

Het eenvoudige gebruik van de Philips 1000 Series Airfryer wordt in bijna elke review geprezen. Markreiff zegt: "Fijne compacte airfryer. Makkelijk te bedienen. Snel warm." Ook Coen117 benadrukt hoe toegankelijk het apparaat is: "De bediening is eenvoudig, zelfs voor beginners, met slechts twee knoppen voor temperatuur en tijd."

Deze eenvoud wordt gewaardeerd door zowel ervaren gebruikers als mensen die voor het eerst een airfryer proberen. Tester S. zegt: "Wij hebben de airfryer getest aangezien wij er nog geen hadden. We zijn over het algemeen erg tevreden omdat hij snel opwarmt, makkelijk te onderhouden is en met slechts een draaiknop aan te zetten is." En KlaasWAG merkt nog op: "Ondanks dat het een budget airfryer is, werkt hij uitstekend. Voorverwarmen duurt maar een paar minuten, dus je kunt snel aan de slag."

©Philips

Compact formaat en design

Het compacte formaat van de airfryer is een van de meest genoemde pluspunten, vooral voor mensen met weinig ruimte in de keuken. Lobo1 vindt de capaciteit perfect voor één tot twee personen." Duncank voegt toe: "Dit compacte en stille apparaat maakte onze oven grotendeels overbodig de afgelopen weken. De ogenschijnlijk kleine lade bood telkens meer dan genoeg ruimte om voor twee personen iets te bakken of verwarmen."

Ook het design van de airfryer valt in de smaak. Coen117 merkt op: "Het matzwarte design oogt stijlvol en past goed in elk interieur." IBou123 zegt: "De airfryer ziet er heel strak en modern uit."

Smaak en kwaliteit van het eten

Testers zijn over het algemeen zeer tevreden over de kwaliteit van het eten dat uit de airfryer komt. Klaaske2024 zegt: "Het belangrijkste is natuurlijk: hoe smaakt het eten uit de airfryer. Nou, dat is gewoon top, beter, lekkerder en sneller dan voorheen." Ook Kmp deelt deze ervaring: "Friet is heerlijk knapperig. Ook allerlei snacks zoals frikadel, kroket en kaassoufflé worden goed warm en zijn erg smakelijk geworden."

De RapidAir-technologie zorgt ervoor dat het eten aan alle kanten gelijkmatig gaar wordt en een knapperige textuur behoudt. Coen117 zegt: "Frietjes, bittergarnituur en kipschnitzels worden zonder olie heerlijk knapperig, mede dankzij het uitneembare rooster dat ervoor zorgt dat ook de onderkant krokant blijft."

Sommige testers experimenteren verder met verschillende gerechten. Nathalie12321 zegt: "Wij hebben ovenkroketten geprobeerd (top!), frietjes, krieltjes met schnitzel, een stoofpotje met de Philips bakaccessoire (overheerlijk!)." K4run voegt toe: "Gemarineerde kippendijfilet werd lekker mals en knapperig van buiten. Afbakbroodjes zijn zo klaar, wel de temperatuur wat lager zetten."

©Philips

Capaciteit en snelheid

De capaciteit van 4,2 liter wordt gezien als voldoende voor kleine huishoudens. Toch zijn er ook gebruikers die het apparaat voor grotere gezinnen gebruiken. Tester M. zegt: "Apparaat wordt door ons als gezin gebruikt (4 personen). Dit biedt voldoende ruimte voor patat en aansluitend snacks."

De snelheid van de airfryer is voor veel testers een groot voordeel. Tester V. zegt: "Ik bak kippetjes in 20 minuten gaar en warm broodjes op in minder dan 5 minuten." Duncank voegt toe: "Het eindresultaat was elke keer precies zoals we hoopten, en meestal sneller dan verwacht."

"Ondanks dat het een budget airfryer is, werkt hij uitstekend."

- KlaasWAG

Schoonmaken en onderhoud

De meeste testers zijn tevreden over hoe eenvoudig het apparaat schoon te maken is. Lobo1 zegt: "Schoonmaken is makkelijk, de uitneembare onderdelen kunnen in de vaatwasser." Nathalie12321 voegt toe: "Je hebt geen extra hangmandje maar een dubbele bodem waardoor het vet niet bij het eten kan, maar het wel makkelijk schoon te maken is."

Ook de afwerking van de binnenpan draagt bij aan het schoonmaakgemak. Zo zegt RG020: "De plaat is eenvoudig schoon te maken, iets wat ook geldt voor de pan zelf. Dit gaat nog makkelijker door de anti-aanbaklaag waarmee de hele pan en plaat bekleed zijn."

Toch zijn er enkele kleine nadelen. Klaaske2024 zegt: "Deze airfryer stinkt behoorlijk en de lade loopt niet zo soepel in en uit de airfryer." Ook K4run heeft bij de eerste keer verwarmen een plastic geur geroken, maar: "Na een flinke tijd op volle warmte verdween de geur vrijwel gelijk."

Minpunten: timer en geluid

Hoewel de airfryer overwegend positief beoordeeld wordt, zijn er enkele punten van kritiek. Nathalie12321 zegt: "Het temperatuurwieltje gaat stroef en het tikkende geluid van de timer is net als bij een eierkoker." Kmp merkt op: "De tijd om te 'bakken' is vaak iets langer dan aangegeven." Een enkele tester is bang dat de anti-aanbaklaag relatief kwetsbaar is. Maar zolang je de gebruiksvoorschriften volgt en bijvoorbeeld geen metalen vorken of tangen gebruikt, hoef je daar niet bang voor te zijn.

©Philips

✅ Pluspunten

  • Snel warm en makkelijk in gebruik

  • Knapperige resultaten

  • Onderdelen zijn vaatwasserbestendig

  • Goede prijs-kwaliteitverhouding

❌ Minpunten

  • Te klein voor grotere huishoudens

  • Temperatuurknop soms stroef

Eindoordeel

De Philips 1000 Series Airfryer NA120/00 is een compacte, snel opwarmende en gebruiksvriendelijke airfryer die ideaal is voor kleine huishoudens en individueel gebruik. Testers waarderen de eenvoudige bediening, de snelle resultaten en de knapperige kwaliteit van het eten. Hoewel de airfryer vooral geschikt is voor één tot twee personen, vinden sommige testers dat hij ook prima werkt voor kleine gezinnen. Kleine nadelen zoals het stroeve temperatuurwieltje en het tikkende geluid van de timer doen weinig af aan de positieve algemene indruk, zoals ook blijkt uit de gemiddelde score van een 9,1.

Philips 1000 Series Airfryer NA120/00

Op Kieskeurig.nl