Alles over kaomoji, Japans emoji-alternatief

Emoticons als :-) kennen we natuurlijk allemaal. Ze zijn krachtig en kennen een lange geschiedenis. Zo verschenen in oudere publicaties op papier al uit typografische symbolen samengestelde figuurtjes. In de jaren zeventig van de vorige eeuw creëerden studenten – hoe kan het ook anders – op de toen gangbare computersystemen de eerste emoticons. 

Echt bekend werden de ‘smileys’. De ‘uitvinder’ van deze ook nu nog veelgebruikte oer-emoticons is computerwetenschapper Scott Fahlman. In alweer 1982 maakte hij voor het eerst gebruik van :-) en :-( op het BBS van de Carnegie Mellon-universiteit. In de decennia die daarop volgden werden langzaam aan meer en meer van dit soort symbooltjes bedacht. Je trof ze ook al snel aan als voorgedefineerde ‘woorden’ in de eerste gsm-telefoontjes. Handig voor gebruik in sms-berichten. 

Toch hebben de traditionele emoticons ook ‘nadelen’. Zo moet je er bijvoorbeeld je hoofd voor draaien om ze ‘echt’ als het bedoelde symbool te kunnen zien. In diezelfde jaren tachtig van de vorige eeuw toonden de Japanners weer eens hun creativiteit: op een destijds populaire online service aldaar ontstonden kaomoji (vertaald betekent dit ‘gezichtskarakters’). Ook daar begonnen ze simpel, met bijvoorbeeld ^_^. Feitelijk een flinke verbetering, want je hoeft je hoofd er niet voor te draaien!

Als snel werden de kaomoji meer en meer geraffineerd. Zeker ook omdat je niet vast zit aan de standaard-karakterset van je eigen taal zijn heel complexe ‘afbeeldingen’ op te bouwen uit ASCII-karakters. Feitelijk is het daarmee een soort van kunstvorm geworden.

Lees ook: Waarom worden mijn emoji niet getoond?

Kaomoji-toetsenborden en apps

Ben je een geroutineerd gebruiker van kaomoji, dan schud je ze zo uit je mouw. Toch is het wel een vrij complexe aangelegenheid, zeker als je inderdaad ook lettertekens uit andere talen gaat gebruiken. 

Standaard-toetsenborden (ook de virtuele exemplaren op een smartphone) ondersteunen die niet. Wat betekent dat je allerlei verschillende toetsenborden moet installeren en daar continu tussen switchen als je écht complexe kaomoji in elkaar wilt zetten. 

In Windows is het tegenwoordig gelukkig heel eenvoudig. Druk maar eens op de toetsencombinatie Windows-teken + . (punt). Het emoji-paneel opent. Klik bovenin naast de smiley op de tweede optie. Een wereld van kaomoji opent zich voor je, klaar om gekopieerd en geplakt te worden waar je wil. In e-mails of op sociale media bijvoorbeeld. 

Een kaomoji-app voor Android die veel goede reviews krijgt, is Kaomoji - Japanese Emoticons. Daarnaast is er Emoji Place voor iOS en iPadOS, daar gaan we hieronder dieper op in. 

Kaomoji op iOS

Voor €2,99 ontsluit je in Emoji Place desgewenst alle beschikbare kaomoji, en voor nog eens €2,99 verwijder je de advertenties. Maar ga eerst eens lekker aan de slag met de kosteloze basisversie. 

Het werkt simpel. Nadat je de app start zie je een berg aan al klaar staande kaomoji, uit diverse categorieën. Waarbij geldt dat je soms echt even je fantasie moet gebruiken om te zien wat sommige exemplaren nou precies voorstellen. Sommigen zijn echt extreem abstract, maar al doende leert men. 

Meer praktisch is een tik op de knop linksboven in beeld. Hier kun je kiezen uit categorieën. Tik bijvoorbeeld eens op Characters en je vindt een hele serie ook voor ons simpele westerlingen eenvoudig te interpreteren exemplaren, zoals een serie ‘puddingfiguren’ als deze: ヽ༼ຈل͜ຈ༽ﾉ.

Tik simpelweg op het gewenste karakter en dan op de deelknop. Kies dan een app, of ga voor Kopiëren voor universeel gebruik.

Overigens moet je na het invoegen van een kaomoji in bijvoorbeeld een lopende zin in een tekstverwerker even goed checken of het lettertype ná de kaomoji nog correct is. Omdat de app een mix van lettertypen gebruikt, stamt het laatst gebruikte exemplaar mogelijk niet overeen met wat je gebruikt in de lopende tekst. 

Soms is het verschil heel subtiel, dus extra goed controleren om te voorkomen dat je een rommelig document maakt. Om ellende op voorhand te voorkomen, kun je ook éérst je zin afmaken en dan de kaomoji op de gewenste plek plakken. Op die manier behoud je vanzelfsprekend de opmaak van de lopende zin en wordt alleen het kaomoji-stukje anders.

Onderdeel van Japanse cultuur

Mocht de stijl van de kaomoji je enigszins aan manga doen denken, dan is dat trouwens niet heel vreemd. In de begindagen werden ze namelijk vooral gebruikt door jonge meisjes en fans van manga in hun tekstgebaseerde communicatie.

Kaomoji zijn niet alleen een middel om emoties te communiceren; in Japan is het ook een cultuurvorm geworden. Je treft ze aan op muurschilderingen, kleding, modeaccessoires en nog veel meer. En jij kunt er nu ook volop gebruik van maken dankzij apps als de hierboven genoemde. Er zijn echter meer van dit soort apps te vinden, zoek maar eens naar kaomoji in de appstore van je apparaat. 

Let daarbij wel op dat het niet een verweesde app die al jaren niet is bijgehouden betreft; dat werkt vaak niet goed samen met modernere apps qua delen. Ook mis je dan nieuwere ontwikkelingen. Vermijd ook de apps van onduidelijke herkomst die slechts weinig downloads hebben. Vanzelfsprekend om vervelende akkefietjes betreffende spyware en dergelijke te voorkomen.