De meeste ssd’s zijn SATA-ssd’s van 2,5 inch of compacte M.2-2280-NVMe-ssd’s. Maar voor tal van specifieke producten, zoals de Steam Deck, mini-pc’s en enkele laptops, heb je een nóg compactere ssd nodig: de M.2-2230-NVMe-ssd. Deze ultracompacte drives hebben het formaat van een postzegel, maar daar kan vandaag de dag zonder moeite 1 of 2 terabyte aan data op. Maar welke is de beste?

Een standaard M.2-2280-ssd is 22 millimeter breed en 80 millimeter lang. De compacte M.2-2230-ssd is eveneens 22 millimeter breed, maar slechts 30 millimeter lang. Dat dit formaat een niche is, wordt duidelijk uit het aanbod. De Sabrent Rocket 2230 heeft lange tijd het rijk alleen gehad als je Gen 4 als een eis stelt en het was eigenlijk pas de recente introductie van de Corsair MP600 Mini die wat concurrentie wist te brengen.

Op papier bestaan er weliswaar alternatieven, waaronder de WD SN740, maar in de praktijk zijn die alternatieven niet daadwerkelijk te koop. Op Amazon troffen we wél een aantal modellen aan, al waren die stuk voor stuk voorzien van namen waar we zo onze bedenkingen bij hadden, zoals Dogfish, Sharkspeed en Gamerking. Uiteindelijk hebben we de populairste (dik duizend positieve reviews) toch aangeschaft voor deze test: de ‘Dogfish SSD 1TB M.2 2230 NVMe PCIe Gen 3.0 x4 Interne Solid State Drive Gaming SSD’.

Voor- en nadelen van 2230

Het voordeel van een M.2-ssd ligt voor de hand: hij past in apparaten waar grotere ssd’s niet in passen. Daar vallen enkele laptops onder, waaronder sommige Microsoft Surface-apparaten, maar ook verschillende mini-pc’s en de Steam Deck.

Minder aanbod leidt tot hoge prijzen. Voor de Sabrent Rocket 2230 1TB waren we zo’n 180 euro kwijt en voor de Dogfish rekenden we meer dan 190 euro af. De introductie van de Corsair MP600 Mini 1TB voor 120 euro bracht de markt in beweging, want de Dogfish is op het moment van schrijven op Amazon gezakt naar 129 euro (of 116 euro voor Prime-leden). De Sabrent Rocket 2230 is via de Duitse Amazon te koop voor 119,99 euro (de Nederlandse Amazon rekent nog wel 179,99 euro). De prijzen van deze ssd’s fluctueren sterk, zo heeft de Dogfish ook al even 110 euro gekost.

Het grootste voordeel van deze ssd’s is ook meteen de belangrijkste beperking. Op een postzegel is geen ruimte voor een snelle controller, NAND-geheugen voor de opslag én een DDR4 DRAM-cache. Die laatste ontbreekt dan ook.

Hoe testen wij?

We hebben deze ssd’s getest tijdens dagelijks gebruik – hiervoor refereren we naar de PC Mark 10 Storage Quick Test – en zwaarder gebruik, denk aan het editen van video’s – zie hiervoor het resultaat van de PC Mark 10 Storage Full Test. Dit betreffen combinatiescores van verschillende uitvoerige trace benchmarks, die echte taken reproduceren.

Voor gamen gebruiken we de 3D Mark Storage Test, deze combineert verschillende gamebenchmarks zoals het laden van games, het installeren van games en ook het opnemen van game footage. De ssd-gamescore in de tabel is een eigen berekening die we maken op basis van wat wij belangrijk vinden voor games: de laadtijd plus de tijd die nodig is voor het installeren en updaten. De rangorde bij de scores wijkt iets af van die in 3D Mark omdat die ook naar extra zaken kijkt, zoals recording en streaming.

Sabrent Rocket 2230

De Sabrent Rocket 2230 was niet de eerste M.2-2230-ssd, maar de constante beschikbaarheid en de groeiende populariteit van het merk maakt dit model stiekem toch een beetje de bekendste in dit segment, of in elk geval the one to beat.

Sabrent maakt, net als de meeste ssd-fabrikanten, de controller en het werkgeheugen niet zelf. Dat is geen kritiek, zo zit de ssd-markt nu eenmaal in elkaar. Feitelijk is Phison de enige fabrikant van controllers die er echt toe doet in het hogere segment, en is er slechts een handjevol fabrikanten die NAND-geheugen kunnen produceren. Een goede ssd is daardoor vooral een kwestie van goed inkopen en dat doet Sabrent.

Deze ssd is gebaseerd op de E21-controller van Phison en 176layer-TLC-geheugen van Micron. Zoals reeds gemeld, ontbreekt een DRAM-cache op alle en dus ook op deze M.2-2230-ssd. Er zit vijf jaar garantie op of 600 terabytes written. De Sabrent is op het moment van schrijven verkrijgbaar in capaciteiten tot en met 1 TB.

Pluspunten

Minpunten

Corsair MP600 Mini 1TB

Kijken we naar de specificaties van deze Corsair, dan komen die geheel overeen met de Sabrent. Ook deze ssd gebruikt de Phison E21-controller en 176layer-TLC-geheugen van Micron. En ook Corsair biedt vijf jaar garantie of 600 terabyte geschreven data garantie, afhankelijk van wat je eerder bereikt. Eigenlijk exact dezelfde ssd dus, met een iets andere sticker. Al kan het in de praktijk voorkomen dat door firmwareverschillen ssd’s met dezelfde componenten toch anders presteren.

In onze tests zien we echter dat de Corsair MP600 Mini en de Sabrent Rocket 2230 in elke test praktisch identiek presteren. Het maakt het onmogelijk om op het gebied van prestaties een voorkeur uit te spreken tussen de twee. De Corsair is op het moment van testen wel goedkoper en bovendien veel beter verkrijgbaar, waardoor de prijs vermoedelijk een stuk stabieler is.

Pluspunten

Minpunten

Dogfish 2230 SSD

De Dogfish, we zullen de volledige naam maar niet herhalen, lijkt op papier een rommeltje. De fabrikant specificeert niet welke controller of welk geheugen er wordt gebruikt en ook de markeringen op de ssd geven hierover geen uitsluitsel. De gangbare verklaring is dat deze fabrikant controllers en geheugen gebruikt die op dat moment aantrekkelijk geprijsd zijn; iets wat grotere fabrikanten voor hun goedkopere ssd’s overigens ook doen.

Maar Dogfish gaat op een paar fronten echt te ver. Zo staan er op sommige van hun eigen marketinguitingen zelfs tegenstrijdige gegevens. Zo staat er bijvoorbeeld SATA, terwijl dit een NVMe-ssd is, maar dan met (middelmatige) NVMe-snelheden ernaast. De fabrikant geeft aan drie jaar garantie te bieden, maar gezien het gebrek aan vertrouwen dat bij ons is opgebouwd, zouden we er niet op rekenen dat je na de twee jaar die Amazon biedt op alle door hen verzonden bestellingen, nog veel hebt om op terug te vallen.

Pluspunten

Minpunten

Resultaten vergeleken

De Corsair MP600 Mini en de Sabrent Rocket 2230 lijkten technisch veel op elkaar en presteren ook vrijwel identiek. Ondanks dat het Gen4-ssd’s zijn, concurreren ze uiteraard niet met de prestaties die je van een high-end M.2-2280-ssd mag verwachten. Ze komen aardig in de buurt van een middenklasse M.2-2280-ssd (Gen 4), en dat is voor een extra compacte ssd zeker niet verkeerd. Het zijn resultaten waarmee je prima een videootje kunt bewerken of je games op maximale snelheid kunt inladen; 5000 megabyte per seconde blijft bizar veel data.

De Dogfish is duidelijk de minste van de drie. Niet alleen zijn de maximale lees- en schrijfsnelheden pakweg de helft van wat je van een high-end Gen3-drive mag verwachten, ook de overige resultaten hangen (net) onder die van low-end Gen3- en Gen4-ssd’s. Acceptabel voor licht gebruik of als alternatief voor een SD-kaart, maar zeker niet overtuigend.

Hoewel snellere ssd’s soms meer warmte genereren, worden ze dankzij modernere, efficiëntere controllers in de praktijk vaak juist wat minder warm. En ook hier is dat het geval; we zien de Sabrent en Corsair koeler blijven dan de Dogfish, terwijl ze dus beter presteren.

Conclusie

Hoewel de markt voor M.2-2230-ssd’s een lastige is, is het trekken van een conclusie heel eenvoudig. Zowel de Sabrent Rocket 2230 als de Corsair MP600 Mini combineren gerenommeerde onderdelen en presteren keurig. Kies dus simpelweg het model met de beste prijs, en dat is op het moment van schrijven de Corsair MP600 Mini, die bovendien breder verkrijgbaar is dan de Sabrent Rocket.

In dit artikel hebben we de nodige kritiek op Dogfish geuit. En voor de huidige prijs is deze ssd ook echt niet het overwegen waard. Hij is trager, wordt warmer en biedt minder lang garantie. Desondanks presteert hij maar net onder het niveau van een budget M.2-2280-ssd, dus wanneer deze ssd veel en veel goedkoper zou zijn én je geeft niet zo zeer om prestaties, dan zou het een budgetalternatief kunnen vormen. Maar dan moet Dogfish qua prijsstelling wel héél ver onder de andere duiken, iets wat ons onwaarschijnlijk lijkt.

Ook de Surface-laptops van Microsoft hebben M.2-2230-ssd's:

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!