De meeste ssd’s zijn SATA-ssd’s van 2,5 inch of compacte M.2-2280-NVMe-ssd’s. Maar voor tal van specifieke producten, zoals de Steam Deck, mini-pc’s en enkele laptops, heb je een nóg compactere ssd nodig: de M.2-2230-NVMe-ssd. Deze ultracompacte drives hebben het formaat van een postzegel, maar daar kan vandaag de dag zonder moeite 1 of 2 terabyte aan data op. Maar welke is de beste?

Een standaard M.2-2280-ssd is 22 millimeter breed en 80 millimeter lang. De compacte M.2-2230-ssd is eveneens 22 millimeter breed, maar slechts 30 millimeter lang. Dat dit formaat een niche is, wordt duidelijk uit het aanbod. De Sabrent Rocket 2230 heeft lange tijd het rijk alleen gehad als je Gen 4 als een eis stelt en het was eigenlijk pas de recente introductie van de Corsair MP600 Mini die wat concurrentie wist te brengen.

Op papier bestaan er weliswaar alternatieven, waaronder de WD SN740, maar in de praktijk zijn die alternatieven niet daadwerkelijk te koop. Op Amazon troffen we wél een aantal modellen aan, al waren die stuk voor stuk voorzien van namen waar we zo onze bedenkingen bij hadden, zoals Dogfish, Sharkspeed en Gamerking. Uiteindelijk hebben we de populairste (dik duizend positieve reviews) toch aangeschaft voor deze test: de ‘Dogfish SSD 1TB M.2 2230 NVMe PCIe Gen 3.0 x4 Interne Solid State Drive Gaming SSD’.

Voor- en nadelen van 2230

Het voordeel van een M.2-ssd ligt voor de hand: hij past in apparaten waar grotere ssd’s niet in passen. Daar vallen enkele laptops onder, waaronder sommige Microsoft Surface-apparaten, maar ook verschillende mini-pc’s en de Steam Deck.

Minder aanbod leidt tot hoge prijzen. Voor de Sabrent Rocket 2230 1TB waren we zo’n 180 euro kwijt en voor de Dogfish rekenden we meer dan 190 euro af. De introductie van de Corsair MP600 Mini 1TB voor 120 euro bracht de markt in beweging, want de Dogfish is op het moment van schrijven op Amazon gezakt naar 129 euro (of 116 euro voor Prime-leden). De Sabrent Rocket 2230 is via de Duitse Amazon te koop voor 119,99 euro (de Nederlandse Amazon rekent nog wel 179,99 euro). De prijzen van deze ssd’s fluctueren sterk, zo heeft de Dogfish ook al even 110 euro gekost.

Het grootste voordeel van deze ssd’s is ook meteen de belangrijkste beperking. Op een postzegel is geen ruimte voor een snelle controller, NAND-geheugen voor de opslag én een DDR4 DRAM-cache. Die laatste ontbreekt dan ook.

Onder andere de Steam Deck en sommige Surface-apparaten maken gebruik van een M.2-2230-ssd.

Hoe testen wij?

We hebben deze ssd’s getest tijdens dagelijks gebruik – hiervoor refereren we naar de PC Mark 10 Storage Quick Test – en zwaarder gebruik, denk aan het editen van video’s – zie hiervoor het resultaat van de PC Mark 10 Storage Full Test. Dit betreffen combinatiescores van verschillende uitvoerige trace benchmarks, die echte taken reproduceren.

Voor gamen gebruiken we de 3D Mark Storage Test, deze combineert verschillende gamebenchmarks zoals het laden van games, het installeren van games en ook het opnemen van game footage. De ssd-gamescore in de tabel is een eigen berekening die we maken op basis van wat wij belangrijk vinden voor games: de laadtijd plus de tijd die nodig is voor het installeren en updaten. De rangorde bij de scores wijkt iets af van die in 3D Mark omdat die ook naar extra zaken kijkt, zoals recording en streaming.

Sabrent Rocket 2230

De Sabrent Rocket 2230 was niet de eerste M.2-2230-ssd, maar de constante beschikbaarheid en de groeiende populariteit van het merk maakt dit model stiekem toch een beetje de bekendste in dit segment, of in elk geval the one to beat.

Sabrent maakt, net als de meeste ssd-fabrikanten, de controller en het werkgeheugen niet zelf. Dat is geen kritiek, zo zit de ssd-markt nu eenmaal in elkaar. Feitelijk is Phison de enige fabrikant van controllers die er echt toe doet in het hogere segment, en is er slechts een handjevol fabrikanten die NAND-geheugen kunnen produceren. Een goede ssd is daardoor vooral een kwestie van goed inkopen en dat doet Sabrent.

Deze ssd is gebaseerd op de E21-controller van Phison en 176layer-TLC-geheugen van Micron. Zoals reeds gemeld, ontbreekt een DRAM-cache op alle en dus ook op deze M.2-2230-ssd. Er zit vijf jaar garantie op of 600 terabytes written. De Sabrent is op het moment van schrijven verkrijgbaar in capaciteiten tot en met 1 TB.

Pluspunten

Minpunten

Corsair MP600 Mini 1TB

Kijken we naar de specificaties van deze Corsair, dan komen die geheel overeen met de Sabrent. Ook deze ssd gebruikt de Phison E21-controller en 176layer-TLC-geheugen van Micron. En ook Corsair biedt vijf jaar garantie of 600 terabyte geschreven data garantie, afhankelijk van wat je eerder bereikt. Eigenlijk exact dezelfde ssd dus, met een iets andere sticker. Al kan het in de praktijk voorkomen dat door firmwareverschillen ssd’s met dezelfde componenten toch anders presteren.

In onze tests zien we echter dat de Corsair MP600 Mini en de Sabrent Rocket 2230 in elke test praktisch identiek presteren. Het maakt het onmogelijk om op het gebied van prestaties een voorkeur uit te spreken tussen de twee. De Corsair is op het moment van testen wel goedkoper en bovendien veel beter verkrijgbaar, waardoor de prijs vermoedelijk een stuk stabieler is.

Pluspunten

Minpunten

Dogfish 2230 SSD

De Dogfish, we zullen de volledige naam maar niet herhalen, lijkt op papier een rommeltje. De fabrikant specificeert niet welke controller of welk geheugen er wordt gebruikt en ook de markeringen op de ssd geven hierover geen uitsluitsel. De gangbare verklaring is dat deze fabrikant controllers en geheugen gebruikt die op dat moment aantrekkelijk geprijsd zijn; iets wat grotere fabrikanten voor hun goedkopere ssd’s overigens ook doen.

Maar Dogfish gaat op een paar fronten echt te ver. Zo staan er op sommige van hun eigen marketinguitingen zelfs tegenstrijdige gegevens. Zo staat er bijvoorbeeld SATA, terwijl dit een NVMe-ssd is, maar dan met (middelmatige) NVMe-snelheden ernaast. De fabrikant geeft aan drie jaar garantie te bieden, maar gezien het gebrek aan vertrouwen dat bij ons is opgebouwd, zouden we er niet op rekenen dat je na de twee jaar die Amazon biedt op alle door hen verzonden bestellingen, nog veel hebt om op terug te vallen.

Pluspunten

Minpunten

Resultaten vergeleken

De Corsair MP600 Mini en de Sabrent Rocket 2230 lijkten technisch veel op elkaar en presteren ook vrijwel identiek. Ondanks dat het Gen4-ssd’s zijn, concurreren ze uiteraard niet met de prestaties die je van een high-end M.2-2280-ssd mag verwachten. Ze komen aardig in de buurt van een middenklasse M.2-2280-ssd (Gen 4), en dat is voor een extra compacte ssd zeker niet verkeerd. Het zijn resultaten waarmee je prima een videootje kunt bewerken of je games op maximale snelheid kunt inladen; 5000 megabyte per seconde blijft bizar veel data.

De Dogfish is duidelijk de minste van de drie. Niet alleen zijn de maximale lees- en schrijfsnelheden pakweg de helft van wat je van een high-end Gen3-drive mag verwachten, ook de overige resultaten hangen (net) onder die van low-end Gen3- en Gen4-ssd’s. Acceptabel voor licht gebruik of als alternatief voor een SD-kaart, maar zeker niet overtuigend.

Hoewel snellere ssd’s soms meer warmte genereren, worden ze dankzij modernere, efficiëntere controllers in de praktijk vaak juist wat minder warm. En ook hier is dat het geval; we zien de Sabrent en Corsair koeler blijven dan de Dogfish, terwijl ze dus beter presteren.

Conclusie

Hoewel de markt voor M.2-2230-ssd’s een lastige is, is het trekken van een conclusie heel eenvoudig. Zowel de Sabrent Rocket 2230 als de Corsair MP600 Mini combineren gerenommeerde onderdelen en presteren keurig. Kies dus simpelweg het model met de beste prijs, en dat is op het moment van schrijven de Corsair MP600 Mini, die bovendien breder verkrijgbaar is dan de Sabrent Rocket.

In dit artikel hebben we de nodige kritiek op Dogfish geuit. En voor de huidige prijs is deze ssd ook echt niet het overwegen waard. Hij is trager, wordt warmer en biedt minder lang garantie. Desondanks presteert hij maar net onder het niveau van een budget M.2-2280-ssd, dus wanneer deze ssd veel en veel goedkoper zou zijn én je geeft niet zo zeer om prestaties, dan zou het een budgetalternatief kunnen vormen. Maar dan moet Dogfish qua prijsstelling wel héél ver onder de andere duiken, iets wat ons onwaarschijnlijk lijkt.

De tabel met alle testresultaten op een rijtje. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Ook de Surface-laptops van Microsoft hebben M.2-2230-ssd's:

Wil je Meta AI uitschakelen in WhatsApp? Veel gebruikers zijn niet blij met de plotselinge integratie van de AI-assistent. Gelukkig is er een eenvoudige manier om Meta AI per chat uit te zetten met één slimme instelling. In dit artikel lees je stap voor stap hoe je dat doet.

Meta AI is stilletjes toegevoegd aan WhatsApp, en niet iedereen is daar blij mee. De blauwe AI-knop verschijnt plotseling in je app, zonder dat je daar zelf om hebt gevraagd. Officieel kun je de functie niet uitschakelen of verwijderen, maar er is tóch een manier om ervoor te zorgen dat Meta AI geen rol speelt in jouw gesprekken. Je hoeft er slechts één instelling voor aan te passen.

Wat is Meta AI en waarom is het omstreden?

Meta AI is een generatieve AI-assistent die je vragen kan beantwoorden, ideeën kan aandragen of uitleg kan geven. In theorie klinkt dat handig, maar in de praktijk zijn veel gebruikers kritisch. De knop is standaard aanwezig in WhatsApp, zonder opt-in of duidelijke controle. Ook al belooft Meta dat persoonlijke berichten versleuteld blijven, het idee dat AI wordt verweven in een platform dat bekendstaat om zijn privacy roept bij velen weerstand op.

©ER | ID.nl

Als je iemand wilt taggen door een @ in te voeren, verschijnt Meta AI in beeld.

Je kunt Meta AI niet verwijderen, maar wel deactiveren

Officieel meldt WhatsApp dat Meta AI niet uitgeschakeld of verwijderd kan worden. De knop blijft zichtbaar, zelfs als je de functie nooit gebruikt. Toch blijkt er nu een manier te zijn om Meta AI per chat uit te schakelen via een vrij nieuwe instelling: Advanced Chat Privacy.

Zo werkt het instellen van Advanced Chat Privacy

Je schakelt Meta AI eenvoudig uit voor elke afzonderlijke chat. Dit doe je als volgt:

Vanaf dat moment verschijnt er een waarschuwing als je probeert @Meta AI te gebruiken:
"Meta AI not available in this chat." WhatsApp verduidelijkt daarbij dat je Meta AI in die chat niet kunt vermelden, omdat Advanced Chat Privacy is geactiveerd.

Let op: in groepschats moet je mogelijk beheerder zijn om deze instelling te kunnen wijzigen.

©ER | ID.nl

De Geavanceerde privacy voor chats is nieuw. Daar kun je ook de Meta AI uitschakelen.

Advies: zet het overal aan

Er kleven verder geen nadelen aan het activeren van deze privacy-instelling. Wil je zeker weten dat Meta AI niet meeluistert in jouw gesprekken? Dan is het aanzetten van Advanced Chat Privacy voor al je chats de eenvoudigste en effectiefste oplossing.

Controleer of je WhatsApp up-to-date is, want deze functie wordt geleidelijk uitgerold. Heb je ‘m nog niet? Dan komt hij waarschijnlijk snel beschikbaar.

Wie regelmatig in de keuken staat, weet hoe prettig het is als een apparaat meerdere taken aankan zonder in te leveren op kwaliteit. De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is daar een goed voorbeeld van. Hij frituurt zonder olie, bakt zonder oven en kookt sneller dan je gewend bent. En dankzij de twee gescheiden kookzones is hij ook nog eens razend efficiënt. Speciaal voor Vaderdag mogen we bovendien vier exemplaren weggeven!

De Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU is niet zomaar een airfryer, maar een serieus keukentalent met twee volledig gescheiden kookladen van elk 4,75 liter. Dat betekent dat je moeiteloos een complete maaltijd tegelijk kunt bereiden: bijvoorbeeld een portie kippetjes aan de ene kant en frietjes aan de andere. Dankzij de Sync-functie zijn beide gerechten tegelijk klaar, dus geen lauwe friet meer terwijl het vlees nog moet garen.

En met de Match-functie zet je eenvoudig dezelfde instellingen op beide zones als je juist voor een grotere hoeveelheid van één gerecht gaat. Dat klinkt technisch, maar het komt erop neer dat je minder hoeft na te denken en toch meer op tafel zet. Zelfs vaders die normaal gesproken hun ei nog laten aanbranden krijgen hierdoor ineens vleugels in de keuken.

Lees hier onze review van de Ninja Foodi MAX Dual Zone Airfryer AF400EU

©Ninja

Veelzijdig koken met één apparaat

De meeste keukenapparaten hebben gebruiksaanwijzingen van het formaat boekwerk, maar de bediening van deze airfryer is lekker overzichtelijk. Het digitale display is intuïtief, de knoppen spreken voor zich en de zes vooraf ingestelde functies maken het kiezen makkelijk. Airfryen, bakken, roosteren, opwarmen, drogen of de Max Crisp-stand gebruiken? Alles kan, zonder gedoe met temperatuurinstellingen of baktijden opzoeken. En ja, ook voor de vader die denkt dat een quiche een soort Pokémon is, wordt koken hiermee opeens iets wat hij kan – en misschien zelfs leuk gaat vinden.

Nog een groot voordeel: de Ninja AF400EU is niet alleen sneller dan een oven, hij zorgt ook voor gezonder voedsel. Je gebruikt tot 75 procent minder vet, zonder in te leveren op smaak of crunch. Snacks blijven krokant, kip wordt sappig en groenten behouden hun bite. En als het dan eindelijk tijd is om op te ruimen, blijken ook daar geen excuses meer nodig: de kookladen en de bijbehorende roosters mogen gewoon in de vaatwasser. Geen geschrob, geen gezucht, geen smoesjes.