Zoek je extra opslag voor je pc of Mac? Dan is een externe ssd een goede investering. Externe harde schijven zijn weliswaar spotgoedkoop, maar ook kwetsbaar en traag. Een externe ssd is sneller, compacter, stiller en duurzamer. Bovendien zijn de prijzen de laatste maanden gekelderd, wat ze ook prijstechnisch interessant maakt. Maar welke moet je dan hebben?

De voordelen van een externe ssd boven een externe harde schijf zijn vergelijkbaar met de voordelen van een interne ssd. In de eerste plaats zijn ze vooral veel en veel sneller. Waar mechanische harde schrijven met een usb2.0-aansluiting rond de 40 MB/s zitten en met usb3.0-schijven rond de 100 MB/s, leveren ssd’s (afhankelijk van het model) snelheden tussen de 500 en 2500 MB/s. Ze zijn ook veel rapper bij random lezen en schrijven, wat vooral belangrijk is als je direct met programma’s vanaf je externe schijf werkt. Kopieer je geregeld bestanden heen en weer of werk je vanaf een externe schijf, dan is een ssd eigenlijk onmisbaar.

Daarnaast zijn de meeste ssd’s veel lichter, en dus draagbaarder. Tevens zijn ze allemaal bestand tegen vallen of trillingen en structureel minder kwetsbaar, wat ze een geschikter medium maakt om ze als extra back-up in te zetten dan mechanische drives.

Gebruik je een laptop en heb je een externe drive nodig om van te werken? Een externe ssd kan ook prima gebruikt worden om de opslag van je laptop mee uit te breiden, bijvoorbeeld voor foto- of videowerk.

Drie klassen

De ssd’s in deze test verdelen we in drie categorieën. In de eerste categorie vinden we de eenvoudigste ssd’s op basis van een interne SATA-interface. SATA beperkt deze modellen intern tot zo’n 550 MB/s. Deze herken je aan het label usb 3.2 gen 1, het oude usb 3.0. Enkele jaren geleden waren de meeste externe ssd’s van binnen SATA-ssd’s, maar de laatste jaren zien we dat SATA plaatsmaakt voor snellere NVMe-ssd’s.

NVMe-modellen

Dat brengt ons bij de tweede ssd-categorie: usb 3.2 gen 2. Deze modellen met intern een snellere NVMe-ssd vormen de meerderheid van het huidige ssd-aanbod. Hier is de snelheid van de usb-poort de beperking. Snellere usb-poorten (usb 3.2 gen 2) laten deze ssd’s data met zo’n 1000 MB/s overzetten. Recente pc’s en laptops beschikken in principe over zo’n snellere poort, alleen op flink oudere apparaten ontbreekt deze aansluiting.

Topsegment

Sinds enige tijd zijn er ook externe ssd’s met een usb3.2-gen2x2-interface, deze ondersteunt snelheden tot 20 Gbit/s, en zijn dus twee keer sneller. Althans in theorie, want 20Gbit/s-poorten zijn extreem zeldzaam; de introductie hiervan wil nog niet vlotten. Zelfs op het gros van de meest recente laptops en moederborden ontbreekt ondersteuning hiervoor. Kortom, deze ssd’s zijn slechts voor een niche doelgroep die over zo’n systeem beschikt, want je betaalt toch net wat meer voor zo’n razendsnelle ssd, en dat is zonde als je er geen gebruik van kunt maken.

In het topsegment komen we ook nog thunderbolt-ssd’s tegen. Thunderbolt-aansluitingen komen iets frequenter voor dan usb 3.2 gen 2x2, maar thunderbolt-apparaten werken in de regel niet op usb-poorten. Zonder specifieke thunderbolt-aansluiting heb je er dus niets aan. En als je een ssd meeneemt naar een ander systeem om wat over te zetten, is de kans groot dat het apparaat niet herkend wordt. De nieuwste thunderbolt-aansluitingen ondersteunen echter overdrachtssnelheden van 40Gbit/s, wat thunderbolt-ssd’s tot de allersnelste opties maakt. Daar hangt dan wel een prijskaartje aan.

©Иван Шенец - stock.adobe.com

Backwards compatibel

Thunderbolt is een uitzondering, maar verder zijn usb-apparaten wel allemaal compatibel met elkaar. Langzamere ssd’s werken dus gewoon op recente systemen en snellere ssd’s werken ook op oudere systemen. Je profiteert in dat laatste geval echter niet van de hogere snelheid, dus raden we het ook niet aan als er een meerprijs aan zo’n snellere ssd hangt.

Alle externe ssd’s werken in principe met alle Windows-pc’s en Macs. Usb-ssd’s werken in de regel ook allemaal met andere apparaten, zoals telefoons en moderne spelcomputers.

Verwarring

Wie tussen de regels doorleest, heeft het misschien al opgemerkt: het is een dagtaak om bij te houden hoe usb-poorten vandaag de dag aangeduid worden en wat de mogelijkheden zijn. Voorheen hadden we usb 2.0 en usb 3.0, maar tegenwoordig hebben we het over complexe benamingen als usb 3.2 gen 1, gen 2 en gen 2x2. Het lijkt erop alsof de dames en heren achter de usb-naamgeving er bewust een zooitje van willen maken, want het prima herkenbare usb 3.0 werd omgedoopt naar usb 3.1 gen 1 en later naar usb 3.2 gen 1. Drie verschillende namen voor dezelfde poort.

Helaas bedenken wij de standaarden niet, maar we geven graag het signaal af dat wij van mening zijn dat deze standaard vereenvoudigd moet worden. Het beste wat je als consument kunt doen, is de snelheid van de poort aanhouden als standaard. In dit geval dus 5, 10 of 20 Gbit/s.

Met de introductie van usb 4 is het er overigens niet beter op geworden, want waar het even logisch leek (usb 4 = 40 Gbit/s), is daar inmiddels een usb 4 versie 2.0 (80 Gbit/s) bij bedacht.

Zo testen wij

De prestaties van externe ssd’s splitsen we op in drie verschillende gebruiksdoeleinden: simpelweg bestanden overzetten, actief van de drive werken en gamen.

In de regel hebben fabrikanten het in hun specificaties bij de prestaties over de maximale snelheid die ze halen bij het overzetten van data, maar een ssd die razendsnel grote videobestanden over kan zetten, hoeft niet per se snel te zijn wanneer je vanaf de drive aan het werken of aan het gamen bent en vice versa. Het is dus zaak je eigen gebruik vooraf in kaart te brengen.

Zoek je vooral een ssd die rap is in het overzetten van bestanden, kijk dan in de tabel aan het einde van dit artikel naar de sequentiële prestaties: hoe hoger het getal, hoe beter, gebaseerd op een dataset van 64 gigabyte.

Zoek je een ssd om vanaf te werken, kijk dan in de tabel naar de prestaties in de PC Mark 10 Storage Benchmark, een combinatie van benchmarks die daadwerkelijk gebruik nabootsen. Daarvan testen we een Quick-variant (licht gebruik) en een Full-variant die zwaarder gebruik nabootst (denk aan videobewerking).

Voor gamedoeleinden hebben we een 3D Mark Storage Benchmark, eveneens een combinatie van verschillende benchmarks die het laden en updaten van je games nabootst.

Je vindt de testresultaten van alle geteste ssd’s in de tabel, maar eerst zullen we enkele opvallende modellen extra uitlichten.

©Diego - stock.adobe.com

De beste prijs-prestatieverhouding

Zoek je een ssd die niet al te veel kost, maar wel topprestaties levert? Dan springt de Crucial X8 eruit. Prijstechnisch behoort deze ssd tot de goedkopere opties, maar desondanks doet hij wat prestaties betreft nauwelijks onder voor de top. Er zijn weliswaar enkele ssd’s die het hier en daar iets beter doen, maar die kosten dan ook (veel) meer.

De Crucial X8 is een ssd die eigenlijk nergens steken laat vallen: de sequentiële prestaties zijn goed, de prestaties bij werken vanaf de ssd zijn goed en ook de gameprestaties zijn prima. Met zijn stevige metalen behuizing is het niet de kleinste of de lichtste, maar kan hij wel tegen een stootje. Luxe extra’s zoals waterdichtheid ontbreken echter.

Met zijn prijs maakt hij zelfs oudere usb3.2-gen1-ssd’s met een snelheid van 5 Gbit/s overbodig, want die kosten vaak meer dan deze usb 3.2 gen 2 die 10 Gbit/s haalt. Kortom, een prima ssd met een prima prijs.

Crucial X8

Pluspunten

Minpunten

De kleinste en lichtste

De door ons geteste ssd’s variëren flink wat betreft formaat en gewicht. Sorteren we onze tabel op gewicht en formaat, dan staat één model afgetekend aan de top: de Transcend ESD310C. Dit is de eerste ssd uitgevoerd als usb-stick (usb-a en usb-c) met als gevolg dat geen van de andere modellen ook maar in de buurt komt als je externe ssd écht klein moet zijn.

Waar een usb-stick wat prestaties betreft normaal gesproken niet bij ssd’s in de buurt komt, stelt deze ‘ssd-stick’ niet teleur. Hij positioneert zich ergens in de middenklasse, wat keurig is gezien het beperkte formaat. Belangrijk is ook dat hij prijstechnisch goed meekomt; hij behoort zelfs tot de goedkopere opties in het veld.

Het voornaamste nadeel dat wij hebben kunnen ontdekken, is je het kleinood eerder kwijt kunt raken, maar dat rekenen wij onszelf meer aan dan Transcend. Let er ook op dat je dit apparaat als stick gebruikt, dus niet met een losse kabel, dat kan zowel een voordeel als nadeel zijn.

Transcend ESD310C

Pluspunten

Minpunten

Eenvoudige encryptie

Verschillende ssd’s bieden encryptie aan. Vaak gaat dat via een wachtwoord en een bijbehorende applicatie. De Samsung T7 Touch maakt versleuteling net wat makkelijker door de ingebouwde vingerafdruklezer. Eenmaal ingesteld kun je hem eenvoudig unlocken met je vingerafdruk, waardoor de encryptie ook eenvoudig te gebruiken is op verschillende computers, inclusief werk-pc’s waarbij installatie van software niet is toegestaan. Verlies je de ssd en prikt iemand anders hem in zijn of haar pc, dan doet hij niets zonder de juiste vingerafdruk.

Het gemak waarmee Samsung encryptie mogelijk én praktisch maakt, zorgt ervoor dat dit onze keuze is wanneer je encryptie belangrijk vindt. Beveiliging die moeite kost, wordt immers vaak overgeslagen.

Los van de encryptie is de T7 Touch overigens niet heel interessant; zo is hij een stuk duurder dan de Crucial X8, die door de bank genomen ook nog iets sneller is. Je moet dus voor jezelf overwegen of die beveiliging belangrijk genoeg is om er een paar tientjes extra voor neer te leggen.

©CIDimport

Samsung T7 Touch

Pluspunten

Minpunten

De snelste

De SanDisk Extreme Pro Portable staat op eenzame hoogte als het op prestaties aankomt. Hij behoort consequent tot de snelste opties, zelfs wanneer je geen gebruikmaakt van de 20Gbit/s-aansluiting (usb 3.2 gen2x2), en combineert die prestaties ook nog eens met een handzame, lichte behuizing.

De behuizing is IP65-rated en dus stofdicht en redelijk waterbestendig. Het is niet de bedoeling dat je ermee gaat zwemmen, maar je hoeft je geen zorgen te maken wanneer je er per ongeluk een glas water overheen gooit of ermee door de regen fietst. Voor een externe ssd zeker een pluspuntje.

In de regel is de SanDisk redelijk geprijsd, maar waar veel ssd’s de laatste tijd een stuk goedkoper zijn geworden, loopt SanDisk op dat vlak nog een beetje achter. Dat maakt de huidige meerprijs boven bijvoorbeeld de Crucial X8 lastig te verteren, maar in de veronderstelling dat de prijzen binnenkort weer redelijk in lijn met de concurrentie komen te liggen, behoort deze SanDisk tot de beste opties.

SanDisk Extreme Pro Portable

Pluspunten

Minpunten

De beste thunderbolt-ssd

In onze test hebben we ook enkele thunderbolt-ssd’s meegenomen. Deze zijn in principe sneller, maar ook veel prijziger. Dat maakt thunderbolt-ssd’s een echte nicheoplossing voor gebruikers voor wie prestaties cruciaal zijn en een meerprijs geen probleem is.

Mocht je voor thunderbolt gaan, dan is de SanDisk Professional PRO-G40 een prima keuze. Hij is bloedsnel wanneer je hem via thunderbolt aansluit, maar kan ook via reguliere usb-poorten aangesloten worden. De concurrentie werkt daar simpelweg niet op.

Daarnaast is het een IP68-behuizing, oftewel stof- en waterdicht, biedt hij drie meter valbescherming en 1814 kg drukbestendigheid. Je kunt er bij wijze van spreken een tank overheen laten rijden. De prijs is fors, te fors voor de meeste consumenten, maar daarvoor krijg je wel een ultiem snelle én de meest degelijke oplossing op de markt.

SanDisk Professional PRO-G40

Pluspunten

Minpunten

Doe het zelf

De regel die wij voor deze test stellen, is dat het product als kant-en-klare oplossing wordt verkocht. Daarmee vallen losse behuizingen en losse ssd’s veelal buiten de boot. Cooler Master is echter begonnen met het verkopen van een combinatie van behuizing en ssd. Zo krijg je hun Oracle Air ssd-behuizing, met daarbij bijvoorbeeld de Kingston NV2-ssd ingebouwd.

Ondanks de combinatie met een relatief goedkope interne ssd, komen de prestaties toch uitstekend uit de verf, gemiddeld genomen is het als we naar de praktijktests kijken zelfs de op een na snelste. Het enige puntje waarop hij wat achterblijft, is in de sequentiële schrijftest. Een snellere ssd dan de NV2 had hier vermoedelijk het verschil gemaakt.

De metalen behuizing is chic, maar wel relatief log en zwaar vergeleken met de rest. Daar staat tegenover dat je de interne ssd eenvoudig kunt vervangen zonder gereedschap, mocht je in de toekomst bijvoorbeeld een grotere externe ssd willen.

Cooler Master Oracle Air – Kingston NV2 bundel

Pluspunten

Minpunten

Resultaten

In onderstaande afbeeldingen vind je de testresultaten van de geteste ssd's.

Conclusie

Een bekende uitspraak is dat er weinig echt slechte producten zijn, maar vooral slechte prijzen. En zeker bij externe ssd’s, die vooral door hun aansluitingen en interne interfaces worden beperkt, zit daar een kern van waarheid in. Ze kunnen zich op het gebied van prestaties slechts beperkt onderscheiden. Tegelijkertijd zijn prestaties en prijs onze voornaamste wegingsfactoren; subjectieve elementen komen immers maar beperkt voor, al kunnen die de doorslag geven als ze voor jou belangrijk zijn: denk aan encryptie of een laag gewicht.

Kijk dus goed naar de dagprijzen en mogelijke aanbiedingen. We hebben in dit artikel enkele ssd’s met een goede prijs-prestatieverhouding besproken, maar ook de ssd’s die we niet hebben uitgelicht, kunnen de beste koop zijn als ze in de aanbieding zijn.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.