Een ssd is de basis van een snel aanvoelende computer en is inmiddels niet meer weg te denken uit elk modern systeem. Met honderden verschillende ssd’s op de markt en de gewoonte van fabrikanten om ssd’s alleen aan te prijzen op vrij specifieke prestaties is het niet eenvoudig om de beste ssd uit te zoeken. Om je te helpen, hebben we 45 populaire ssd’s met elkaar vergeleken.

De prijzen van ssd's zijn de laatste jaren flink gedaald, waardoor het tegenwoordig een standaard onderdeel is van moderne desktop-pc’s en laptops. Al willen sommige systeembouwers nog weleens valsspelen door een harde schijf toe te voegen. Zo kunnen ze met iets meer opslag adverteren en lijkt het voordeliger. Harde schijven blijven tenslotte de meeste opslag voor je euro’s geven, maar aangezien er een 2TB-ssd te koop is voor pakweg 100 euro, is een mechanische schijf eigenlijk alleen nog maar relevant voor gebruikers die echt enorm veel data hebben om op te slaan.

M.2-ssd’s

Ssd’s komen in verschillende soorten en maten, waarbij de 2,5inch-SATA-ssd en de M.2-NVMe-ssd’s de belangrijkste zijn. In SATA-ssd’s zit geen vooruitgang meer in en die testen we niet meer. Het gros van de ssd’s zijn M.2-NVMe-ssd’s die gebruikmaken van PCIe. Deze zijn niet alleen veel sneller, maar ook lekker praktisch. Je steekt ze in een slot op het moederbord en hebt geen kabels of extra stroomaansluiting nodig. De gangbare modellen zijn 80 mm lang (M.2 2280), maar er zijn ook kleinere varianten te koop, zoals de M.2-2230-ssd’s (30 mm) voor onder andere de Steam Deck of sommige tablet-pc’s. Nagenoeg alle M.2-aansluitingen ondersteunen NVMe-ssd’s.

Er zijn echter ook M.2-aansluitingen die alleen de zeldzame M.2-SATA-ssd’s ondersteunen. Dat gaat dan om heel oude of goedkope moederborden of laptops.

Upgraden of vervangen

Controleer goed of er wel plek is voor een nieuwe ssd. Bij desktop-pc’s kun je meestal een tweede M.2-ssd bijplaatsen en op duurdere moederborden kun je vaak drie of meer ssd’s kwijt. Laptops hebben vaak maar één slot en dan zul je de originele ssd moeten vervangen. Kom je op je desktop-pc M.2-sloten tekort? Dan kun je ook de PCIe-sloten van je moederbord gebruiken. Met add-in-kaarten kun je op deze manier tot acht extra ssd’s per PCIe-slot toevoegen.

Gen4- en gen5-ssd’s

NVMe-ssd’s maken gebruik van de PCIe-interface en worden vaak aangeduid met een bepaalde PCIe-generatie. Momenteel zijn er gen3-, gen4- en gen5-ssd’s op de markt. Gen3-ssd’s waren vooral populair van 2014 tot 2019. Deze kennen een limiet van circa 3500 MB/s, wat overigens nog altijd genoeg is om bijna een hele dvd aan data in een seconde weg te schrijven. In 2019 kwamen er gen4-ssd’s uit. Deze hebben een limiet van zo’n 7000 MB/s. Daarna kwam gen 5, maar het is pas sinds dit jaar dat we daadwerkelijk ssd’s zien die tegen de theoretische limiet van 14.000 MB/s aan zitten.

PCIe is backwards compatible en dat betekent dat ssd’s van verschillende generaties in moederborden met oudere generaties kunnen worden gebruikt, of andersom. Een dure gen5-ssd kopen voor je oude gen3-moederbord is niet heel zinvol. Maar een aantrekkelijk geprijsde gen4-ssd in je moederbord met gen5-sloten stoppen, is zeker niets mis. Het zijn ook die gen4-ssd’s die het beste in de markt liggen. Gen 5 is pas net uit en over het algemeen vrij duur, terwijl gen4-ssd’s net zo veel of minder kosten dan oudere gen3-modellen. Gen4-ssd’s zijn daardoor eigenlijk altijd voor iedereen de beste optie, vooral ook omdat het aantal applicaties dat echt kan profiteren van een nog snellere ssd beperkt is.

Snellere ssd voor gamers?

Een echt snelle ssd komt vooral van pas bij zware werkzaamheden als foto- en videobewerking. Voor gamers daarentegen is al jaren het uitgangspunt dat de meerwaarde van een extra snelle (lees: duurdere) ssd nihil is. Sinds de introductie van Microsoft DirectStorage staat dat punt een beetje onder druk. Tegelijkertijd kwam er vorig jaar maar één spel uit waarbij deze techniek liet zien dat een betere ssd voor iets betere prestaties kan zorgen. Aangezien het ontwikkelen van een spel jaren duurt, denken we dat je er als gamer in 2024 nog altijd niet al te veel bij stil hoeft te staan. Toch raden we gamers aan om een ssd te overwegen die in onze gewogen ssd-gamescore goed scoort.

Hoe beoordelen we een ssd?

Voordat je een ssd aanschaft, is het belangrijk om na te denken over het gebruiksdoel. Zo is de ene ssd geschikter als extra opslag om bijvoorbeeld games van te laden, terwijl andere ssd’s beter zijn als primaire schijf voor Windows of zware werkzaamheden. We hebben onze test dan ook bewust gericht op enkele duidelijke praktijksituaties die gesimuleerd worden door PC Mark 10 en 3D Mark. Hoe gaat de ssd om met kortdurig intensief gebruik (Quick-test), hoe gaat de ssd om met actief gebruik als basis voor het besturingssysteem (Full-test), hoe gaat de ssd om met een extreem intensief scenario (Consistency-test) en hoe goed gaat een ssd om met games (Gaming Benchmark). Voor de aardigheid hebben we de sequentiële test (ATTO Benchmark 2M) ook meegenomen, voor als je enige doel is om data over te zetten.

Idealiter zouden we betrouwbaarheid het zwaarst wegen, maar dit is nagenoeg onmogelijk om te testen. Verschillende webshops die we spreken willen geen exacte getallen delen, maar bevestigen wel wat wij al jaren zeggen: de levensduur van een ssd is eigenlijk geen relevante overweging meer, want het uitvalspercentage is extreem laag. Back-ups van je data zijn uiteraard wel altijd nodig.

Koopadviezen

We hebben 45 ssd’s getest, te veel om individueel te bespreken. We kiezen er daarom ook voor om alleen de beste ssd’s voor de verschillende doeleinden uit te lichten. In de meeste categorieën zijn de onderlinge verschillen erg klein. Ook wisselen de prijzen van dag tot dag. Daarom geven we je naast de beste ssd ook een aantal andere interessante opties. We richten ons in de adviezen vooral op een capaciteit van 1 en 2 TB, 4 TB noemen we vooralsnog een niche. Hetzelfde gaat op voor gen5-ssd’s, die zijn structureel te prijzig om echt geadviseerd te worden. Maar voor wie op zoek is naar heel goede prestaties of een flinke capaciteit: we lichten we ze apart uit in de paragrafen ‘De beste gen5-ssd’ en ‘De beste grote capaciteit’.

Voor (semi)professionals

Het draaien van zware applicaties zijn het gebruiksdoel waarbij een echte high-end-ssd daadwerkelijk waardevol is. Denk aan foto- of videobewerking of andere applicaties waarbij je actief werkt met (grote) bestanden op je schijf. Dit zijn vaak (semi)professionele doeleinden waarbij prestaties, stabiliteit en goede software voor onder andere firmware-updates zwaarder wegen dan enkel de prijs.

De Samsung 990 PRO is al lange tijd structureel een van de best presterende ssd’s. Vooral in extreme workloads is hij ongeslagen onder de gen4-ssd’s. Samsung heeft ook veruit de beste software en kan snel software- en firmware-updates uitvoeren. Het is dan ook de consistentie van prestaties, de zekerheid en de afwezigheid van gedoe met onhandige software dat deze Samsung-ssd onze keuze is voor deze doelgroep.

Uiteraard is dit niet de enige high-end-ssd op de markt. Andere interessante ssd’s zijn de Crucial T500, SK Hynix P41 Platinum, WD Black SN850x en de Kingston Fury Renegade.

Voor gamers

Zoek je een ssd primair voor gamen? Dan is de Crucial T500 de eerste ssd waar wij naar zouden kijken, op de voet gevolgd door de SK Hynix P41, die normaliter iets duurder en minder goed verkrijgbaar is.

De T500 is gewoon een uitstekende allrounder die voor een redelijke prijs over de toonbank gaat. We zouden dit model ook aanraden voor PlayStation5-gebruikers die er goed op moeten letten dat de ssd een DRAM-cache heeft. De PlayStation 5 ondersteunt namelijk geen Host Memory Buffer (HMB), waarbij het systeemgeheugen als cache wordt ingezet en dat door sommige op de pc goed presterende ssd’s wel gebruikt wordt. Andere interessante ssd’s die voorzien zijn van een DRAM-cache zijn de SK Hynix P41 Platinum, WD Black SN850X, Samsung 990 PRO, Kingston Fury Renegade en Corsair MP600 PRO LPX.

Ben je op zoek naar een extra ssd voor de spelbibliotheek op je pc en geef je liever wat minder uit? Dan kun je eigenlijk met geen enkele van de met 4 of zelfs 3,5 sterren beoordeelde ssd een verkeerde koop doen.

Voor non-stop gebruik

Om goed tot zijn recht te komen in een scenario bij non-stop, 24/7 gebruik moet een ssd daar specifiek voor ontwikkeld zijn. In de Consistency-test worden ssd’s vele uren aan het werk gezet, terwijl de meeste ssd’s de rustmomenten juist hard nodig hebben om wat zaken op orde te zetten. In dit segment is de Samsung 990 PRO ongeslagen, gevolgd door de Corsair MP600 Pro LPX (of XT) en de Kingston Fury Renegade. Aan de scores kunnen we zien dat het verschil met de rest in deze test opvallend groot is. Dit is overigens de enige categorie waarbij prijzige gen5-ssd’s wel degelijk de moeite waard kunnen zijn; die scoren hier net wat hoger.

De beste budget-ssd

Geef je vooral om een lage prijs, dan zijn de WD Blue SN580 en de Lexar NM790 de eerste ssd’s waar we naar zouden kijken. Beide behoren vrij consequent tot de allergoedkoopste opties, maar presteren door de bank genomen eigenlijk best goed. Zeker voor thuisgebruik of gaming doen ze het goed, want ondanks het gebrek aan een DRAM-cache weten ze dankzij HBM bij lichtere taken de prestaties erg hoog te houden. Beide ssd’s zijn ook krachtig genoeg om de bescheiden meerprijs boven veelal nog goedkopere opties, zoals de Kingston NV2 en Lexar NM620, eenvoudig te verantwoorden. Wel blijft de Kingston NV2 een goede optie bij een scherpe aanbieding, dit geldt ook voor de WD Black SN770.

De beste prijs-prestatie

Om tot de ssd met de beste prijs-prestatieverhouding te komen, wat eigenlijk een soort allround advies is, stellen we een aantal eisen. Zo willen we dat de ssd niet alleen goed presteert en niet te duur is, ook moet de ssd bij voorkeur een (theoretisch) wat duurzamer 3bit-model zijn met liefst een DRAM-cache. Oftewel: een mooi compleet pakket voor een eerlijke prijs.

Gezien de sterke concurrentie is het lastig is om één model als winnaar uit te roepen. Modellen zoals de Kingston KC3000 en Fury Renegade, WD Black SN580X, Transcend 250S (of 250H), Corsair MP600 Pro LPX/XT, en de iets duurdere Crucial T500 presteren allemaal dusdanig goed dat ze hun meerprijs ten opzichte van de goedkopere opties waard zijn als je net iets beters wilt. Tegelijkertijd schoppen DRAM-loze modellen met HBM, zoals de 990 EVO en zelfs de eerder genoemde budgetmodellen, stevig tegen de schenen van het luxere segment aan met veelal lastig waar te nemen verschillen.

Uiteindelijk is het de WD Black SN850X die structureel bij de top hoort als het gaat om prestaties plus in elke capaciteit zijn prijs het beste weet te balanceren. Maar houd voor de beste deals de andere genoemde ssd’s ook zeker goed in de gaten.

De beste gen5-ssd

Zoals gezegd is een gen5-ssd zelden de moeite waard, vooral omdat ze vooralsnog heel veel kosten. Ook het aantal applicaties dat profiteert van de nog betere prestaties ten opzichte van een goede gen4-ssd is klein. Daarbij speelt ook nog eens dat alle high-end gen5-ssd’s dezelfde controller gebruiken, wat de onderlinge verschillen vrij klein maakt. Desondanks is er één de beste, en dat is de eerste ssd met de laatste generatie snelle flashchips die de Nederlandse markt bereikt: de MSI Spatium M580. Structureel de snelste, uiteraard met bijpassend prijskaartje.

Maar als later dit jaar andere gen5-ssd’s met een snelheid van rond de 14.000 MB/s verschijnen, dan mag je ervan uitgaan dat deze exact dezelfde onderdelen bevatten.Iets minder snelle gen5-ssd’s die je kunt overwegen, zijn de Gigabyte Aorus Gen 5 12000, Corsair MP700, Corsair MP700 Pro en Crucial T700.

De beste grote capaciteit

Lang niet alle modellen zijn in meer dan 2 TB leverbaar. Minder concurrentie leidt tot hogere prijzen per gigabyte en grotere verschillen onderling. Maar aangezien de prestaties van de betere opties niet ver uit elkaar liggen, maakt dit de keuze ergens ook weer makkelijker.

Gaat het je puur om betaalbare opslag, dan kun je niet om de Lexar NM790 heen. Wil je liever iets meer snelheid, vooral voor zware taken, kijk dan naar de Corsair MP600 Core XT, die biedt in deze categorie de beste verhouding tussen prijs en prestaties. Andere interessante opties zijn de WD Black SN850x of Transcend 250S.

Wil je een opslagcapaciteit van 8 TB, houd er dan rekening mee dat de verhouding van de prijs per gigabyte helemaal scheef loopt. Twee 4TB-ssd’s zijn een stuk goedkoper. Is dat niet wenselijk, dan is het wederom Corsair die met de MP600 Pro XT en Pro LPX (praktisch dezelfde ssd, maar met een andere koeling) de beste prijs-prestatieverhouding biedt.

De beste M.2-2230-ssd

Zoek je een compacte M.2-2230-ssd voor bijvoorbeeld een Steam Deck, dan is het aanbod aanzienlijk kleiner. De WD SN770M is technisch de snelste en beschikbaar in capaciteiten tot 2 TB. De SP UD90 zit hem op de hielen, maar kost op het moment van schrijven te veel. Het is wel een goede optie als deze ssd goedkoper is dan het model van WD.

Ook zijn we gecharmeerd van de Corsair MP600 Mini. Deze ssd presteert iets minder goed dan de WD SN770M, maar is vooral in de 1TB-variant een stuk goedkoper. De Sabrent Rocket 2230 lijkt technisch veel op de ssd van Corsair, maar is al maandenlang eigenlijk gewoon te duur.

Resultaten

In onderstaande afbeeldingen vind je de testresultaten van de geteste ssd's.

Conclusie

Met veel modellen, vaak kleine verschillen en dagelijks schommelende prijzen is het niet eenvoudig om de beste ssd uit te zoeken. Gelukkig zien we maar weinig modellen die echt een miskoop zouden zijn bij de juiste prijs. Zelfs de ssd’s die het met een score van 2,5 of 3 sterren moeten doen, zijn niet direct slecht. Het betekent simpelweg dat een andere ssd beter zou zijn. Met een aantal modellen die goed presteren voor relatief weinig geld, is er weinig ruimte voor modellen die net wat minder presteren, maar nauwelijks goedkoper zijn.

Onze aanraders zijn de beste uitgangspunten om naar te kijken, maar let altijd scherp op de prijzen voordat je een ssd koopt. Alle van de in het artikel genoemde alternatieven zijn een serieuze overweging waard als ze een leuk prijsvoordeel bieden.

Je wilt brieven, verslagen en documenten in Word voorzien van een echte handtekening? Dat kan bijvoorbeeld met een tablet-pc en een digitale pen. Als je die niet hebt, dan kun je gebruikmaken van de OneDrive-app van Microsoft, als die op je telefoon staat.

Lees ook: Dicteren in Word: typen is zilver, spreken is goud

Stap 1: Scannen

Eerst zet je de handtekening op papier en daarna open je de mobiele OneDrive-app. Die app synchroniseert snel met de cloudopslag van Microsoft én is voorzien van een prima scanfunctie. Wellicht moet je de toegang tot de camera van je telefoon nog toestaan. Wanneer de app geopend is, tik je op het blauwe plusteken en dan selecteer je onderaan de optie Foto scannen. Vervolgens zorg je dat de handtekening goed belicht is en neem je een foto van de handtekening.

In de volgende stap kun je de handtekening uitsnijden. Daarna tik je onderaan op de Filters en je kiest de filteroptie Document of Zwart-wit. Voordat je de app sluit, moet je de afbeelding een naam geven en aanduiden in welke map dit bestand wordt opgeslagen.

Stap 2: Invoegen

Vervolgens kun je de foto van de handtekening invoegen op de gewenste locatie van het Word-document. Gebruik in het tabblad Invoegen de knop Afbeeldingen. Daarna kies je bij Afbeelding invoegen de optie Dit apparaat. In de Mac-versie van Microsoft Word kies je Invoegen / Afbeeldingen / Afbeelding uit bestand. Na het invoegen kun je de afbeelding nog verkleinen. Zorg dat de afbeelding geselecteerd is en sleep de hoeken van het selectiekader om de handtekening te schalen.

Stap 3: Bouwsteen

Om de handtekening altijd bij de hand te hebben, kun je er een zogeheten Bouwsteen van maken. Selecteer de ingevoegde handtekening en eventueel de aanvullende tekst. Gebruik de toetscombinatie Alt+F3 of ga naar Invoegen / Snelonderdelen / Selectie opslaan in galerie Snelonderdelen. Voeg een korte beschrijving toe onder Naam.

In de toekomst kun je deze bouwsteen razendsnel toevoegen via het tabblad Invoegen. Kies Snelonderdelen / Autotekst en klik op het onderdeel met de handtekening. Een snellere manier van invoegen is de naam van de bouwsteen typen, gevolgd door F3. Let op dat er geen spatie staat tussen de naam van de bouwsteen en de cursor wanneer je op F3 drukt.

Krijg je het benauwd van je energierekening? Dan is het logisch dat je je afvraagt hoeveel stroom je apparaten daadwerkelijk verbruiken. De koelkast, oven, televisie, vaatwasser en wasmachine – ze draaien dagelijks, maar wat kosten ze je precies? In dit artikel leer je hoe je met een eenvoudige berekening inzicht krijgt in het stroomverbruik per toestel.

De bewuste verbruiker

Wie het precies wil weten, kan een energiemeter aanschaffen. Die plug je tussen het stopcontact en het apparaat waarvan je het verbruik wilt meten. Handig, maar zelfs de eenvoudigste modellen geven al snel een berg aan cijfers. Voor wie daar niet meteen wijs uit raakt, of een aankoop nog overweegt, is er een alternatieve manier. Door zelf een eenvoudige berekening te maken, krijg je snel en overzichtelijk inzicht in het stroomverbruik van een apparaat. Bovendien kun je op die manier gemakkelijk verschillende toestellen met elkaar vergelijken.  

©Dirk Schoofs

Watt maal gebruikstijd: zo bereken je het verbruik

Het vermogen van een elektrisch toestel – uitgedrukt in watt (W) – vind je meestal op een sticker of typeplaatje aan de onder- of achterkant. Als je dit wattage vermenigvuldigt met het aantal uren dat je het toestel gebruikt, en vervolgens met het aantal dagen per jaar, weet je hoeveel energie het jaarlijks verbruikt. Deel dat getal door duizend om het om te zetten naar kilowattuur (kWh), en vermenigvuldig het resultaat met de actuele stroomprijs. Voor dit artikel rekenen we met een gemiddelde elektriciteitsprijs van 0,27 euro per kWh (september/oktober 2025).

Enkele voorbeelden… 

Badkamerheater

Stel dat een gezin in de koude maanden – van oktober tot en met maart – dagelijks één uur lang een elektrische badkamerverwarmer van 1200 watt gebruikt. Dat komt neer op 182 dagen. De berekening is eenvoudig: 1 uur × 182 dagen × 1200 W = 218.400 wattuur. Omgerekend is dat 218,4 kWh. Bij een stroomprijs van 0,27 euro per kWh kost dat op jaarbasis 59 euro.

Strijkijzer

Een strijkijzer met een vermogen van 2500 watt, dat je twee uur per week gebruikt, tikt ook aan. De som: 2 uur × 52 weken × 2500 W = 260.000 wattuur, oftewel 260 kWh. Met dezelfde stroomprijs kom je uit op een jaarlijkse kost van 70,20 euro.  

©PhotoSG - stock.adobe.com

Wekkerradio

Op het eerste gezicht lijkt het verbruik van een wekkerradio verwaarloosbaar, maar dit bescheiden apparaatje draait 24 uur per dag, het hele jaar door. Met een vermogen van 5 watt ziet de berekening er zo uit: 24 uur × 365 dagen × 5 W = 43.800 wattuur, oftewel 43,8 kWh. Dat is goed voor een jaarlijkse kost van 11,83 euro – toch niet niks voor een apparaat dat je amper gebruikt.

Ben je een kleine of grote stroomverbruiker?

Hoeveel elektriciteit een huishouden verbruikt, hangt natuurlijk af van het aantal mensen, hun gewoonten en het type apparaten in huis. De afgelopen jaren is het gemiddelde verbruik gestegen, mede door de opkomst van nieuwe toestellen zoals elektrische fietsen, oplaadbare auto’s, en het steeds intensiever gebruik van smartphones en andere gadgets. Tegelijk worden veel apparaten juist energie-efficiënter. Dat maakt het beeld genuanceerd: meer stroomverbruik, maar soms ook bewuster en zuiniger. 

Wat zijn de grootste stroomvreters in huis?

Verwarming en airco

In veel huishoudens voeren verwarming en airconditioning de lijst van energieslurpers aan. Logisch, in een land waar de winters guur en de zomers steeds warmer worden. Het vergt nu eenmaal veel energie om het binnen aangenaam te houden. Gelukkig beschikken veel moderne systemen over een Eco-stand, waarmee je het verbruik aanzienlijk kunt beperken.

Elektrische boiler

Een boiler die zorgt voor warm water in de keuken en badkamer – bijvoorbeeld een model van 150 liter – kan bij een gezin van vier personen oplopen tot een verbruik van wel 2500 kWh per jaar. Dat maakt het een relatief dure oplossing, zeker als je elektrisch verwarmt.

Diepvriezer en koelkast

Koelkasten en diepvriezers staan nooit stil en draaien dus dag en nacht. Samen zijn ze goed voor gemiddeld 500 kWh per jaar. Vooral oudere modellen zijn vaak niet erg zuinig. Een koelkast met energielabel C verbruikt bijvoorbeeld 2,5 keer meer dan een toestel met label A. Ontdooi regelmatig, kies voor een toestel met een A-label, en plaats het niet naast een warmtebron zoals een droger of oven – dat scheelt echt.

Wasmachine

Gemiddeld draait een gezin zo’n 200 wasbeurten per jaar. Een moderne wasmachine met energielabel A verbruikt dan ongeveer 180 kWh. Hoe warm je wast, maakt een groot verschil: een wasbeurt op 40 graden verbruikt tot 30 procent minder energie dan een op 60 graden. Wil je zuinig wassen? Kies dan voor een lage temperatuur, een volle trommel en gebruik de Eco-stand.

Wasdroger

Vooral in de herfst en winter is een wasdroger erg praktisch. Maar dat gemak heeft een prijs: het verbruik ligt rond de 500 kWh per jaar. Wie zijn was regelmatig aan een rekje laat drogen, bespaart dus niet alleen energie, maar ook flink wat geld.

Vaatwasser

Een zuinige vaatwasser met energielabel A komt gemiddeld uit op 220 kWh per jaar. Door het Eco-programma te gebruiken kun je tot 60 kWh besparen. De vuistregel: zet je vaatwasser pas aan als hij helemaal vol is. Zo haal je het maximale rendement uit elk programma.

Oven

De oven is een van de meest energie-intensieve apparaten in de keuken. Afhankelijk van hoe vaak je hem gebruikt, schommelt het jaarlijkse verbruik tussen de 160 en 200 kWh. Ook hier loont het om bewuster te plannen: bak meerdere gerechten na elkaar, zodat de ovenwarmte optimaal wordt benut.

Circulatiepomp

Een verrassende stroomverbruiker is de circulatiepomp van je verwarmingsinstallatie. In oudere systemen draait deze pomp het hele stookseizoen onafgebroken, vaak met een vermogen van 70 tot 80 watt. Bij 6000 draaiuren per jaar kom je dan uit op een verbruik tussen de 420 en 480 kWh – méér dan een koelkast, wasmachine of vaatwasser. Moderne cv-installaties hebben efficiëntere pompen met drie standen, die slechts 25 tot 75 watt vragen. Een slimme vervanging kan dus behoorlijk wat opleveren.