De zon is belangrijk voor elk huis: in de zomer wil je die zo veel mogelijk buiten houden zodat de temperatuur in huis niet teveel stijgt, en in de winter wil je juist zo veel mogelijk zon binnenhalen zodat je de verwarmingsketel minder nodig hebt. Gelukkig kun je met Home Assistant en enkele sensoren en motoren je huis automatisch op het ritme van de zon laten meedraaien.

01 Home Assistant

In deze workshop gaan we ervan uit dat je Home Assistant in huis hebt draaien. Het maakt niet uit of dat op een Raspberry Pi, een nas, een intel-nuc of een Linux-server is.

©PXimport

02 Motoren

In dit artikel willen we ons huis laten reageren op de zon. Concreet: met allerlei motoren willen we de zon binnenhalen of juist buitensluiten. Die motoren kunnen een zonnescherm aansturen, maar ook gordijnen of rolluiken. De aanpak is hetzelfde, alleen de scenario’s verschillen wat. Zo zul je gordijnen en rolluiken misschien automatisch willen sluiten als het donker wordt ’s avonds, terwijl je een zonnescherm overdag wilt sluiten als het binnen te warm wordt. Wat je ook gebruikt, je voegt de motoren toe in Home Assistant als schakelaars. Verzeker je er eerst van dat je de motoren manueel in de webinterface van Home Assistant kunt aansturen voordat je ze gaat proberen te automatiseren.

©PXimport

03 Rolluiken met RFXtrx

Rolluiken, jaloezieën, rolgordijnen en andere vormen van zonwering, maar ook garagepoorten, vallen in Home Assistant onder de component cover. In de online documentatie van Home Assistant vind je de verschillende ondersteunde apparaten en hoe je ze configureert. Wij gebruiken rolluiken met Somfy RTS-motoren, die we via de RFXCOM RFXtrx433E usb-transceiver draadloos kunnen aansturen. Helaas kan de RFXtrx433E alleen RFY-signalen uitzenden en niet ontvangen, waardoor je de rolluiken niet automatisch kunt toevoegen. Je dient daarom met het programma RFXmngr een ID en Unit Code voor elk van je rolluiken in te stellen. Daarna voeg je je rolluiken in je configuration.yaml toe met als identificatiecode 071a0000[ID][Unit Code].

©PXimport

04 Sensoren

Je kunt nu je zonwering aansturen, maar je wilt dat Home Assistant dat automatisch doet op basis van sensoren. Dat kan op allerlei manieren, zoals op basis van de lichtsterkte of uv-sterkte buiten, maar het meest logisch is gewoon op basis van de binnentemperatuur, eventueel in combinatie met de buitentemperatuur. Een goedkope draadloze temperatuursensor (die je al voor een tientje vindt in een uitvoering met 433MHz-radiozender) is dus voldoende. Voeg een of meerdere sensoren toe, zet ze op de plaats waar je de temperatuur wilt meten en verzeker je ervan dat je in de webinterface van Home Assistant de temperatuur te zien krijgt. Heb je geen sensoren? Dan kun je ook werken met de virtuele sensor van Dark Sky die de buitentemperatuur teruggeeft.

©PXimport

05 De stand van de zon

Standaard voegt Home Assistant aan zijn configuratie al de component Sun toe, waarmee je de positie van de zon kunt opvragen, evenals de volgende zonsopgang en zonsondergang. Dat vereist wel dat je in je configuration.yaml de juiste coördinaten van je locatie ingevuld hebt. In het menu Ontwikkelaarstools / Toestanden krijg je alle attributen van de component te zien als je zoekt op de naam sun.sun. In de online documentatie zie je dat je op twee gebeurtenissen van de component kunt reageren in je automatiseringsregels: sunrise (zonsopgang) en sunset (zonsondergang).

©PXimport

06 Automatiseringsbewerker

Nu is alles al klaar om een eerste automatiseringsregel te maken, die elke avond een halfuur na zonsondergang automatisch je rolluiken of gordijnen omlaag sluit. Dat kun je in het bestand automations.yaml doen door de juiste yaml-code in te typen, zoals in de masterclass Home Assistant uitgelegd staat, maar hier tonen we je hoe je het op een grafische manier doet met de automatiseringsbewerker. Die open je in het menu Instellingen / Automatisering, waarna je rechtsonder op het plusteken klikt om een nieuwe automatiseringsregel aan te maken.

©PXimport

07 Na zonsondergang

Geef je automatiseringsregel eerst een naam. Dat is belangrijk om later in een hele lijst regels degene terug te vinden die je nodig hebt. Daarna zie je drie onderdelen: triggers, voorwaarden en acties. Kies bij Trigger-type voor Zon, selecteer daar bij Gebeurtenis Zonsondergang en vul bij Offset de vertraging in om de regel te activeren, zoals +00:30:00 als dit een halfuur na zonsondergang moet gebeuren. Een voorwaarde hebben we hier niet nodig (maar zie het kader ‘Sluit jezelf niet buiten’ als je een zekerheid wilt inbouwen).

©PXimport

Sluit jezelf niet buiten

©PXimport

08 Rolluiken automatisch omlaag

Dan komen we tot slot bij de acties. Kies daar als Type actie voor Service aanroepen en als Service voor cover.close_cover. Bij Service data dien je alle ID’s van je rolluiken door te geven in de vorm van een json-lijst. We hebben in ons geval eerder al groepen aangemaakt voor de rolluiken boven en beneden, zodat we ze hier niet allemaal hoeven in te voeren. Zo ziet de lijst er in ons geval als volgt uit:

{

"entity_id": [

"cover.boven",

"cover.voor_links",

"cover.voor_rechts",

"cover.zijraam",

"cover.keukenraam"

]

}

Druk daarna op Opslaan rechtsonder. Vanaf nu gaan je rolluiken (of een deel ervan) automatisch omlaag na zonsondergang.

©PXimport

09 De schemering

Wie dat wil, kan de trigger nog verfijnen. Zoals we het nu hebben ingesteld, gaan de rolluiken immers elke keer een halfuur na zonsondergang omlaag, maar niet in elk seizoen is het een halfuur na zonsondergang even donker: de duur van de schemering varieert per seizoen. Wil je daar meer over weten, lees dan de Wikipedia-pagina over schemering (of in de Engelse Wikipedia over twilight) eens. Om je automatiseringsregel te triggeren wanneer de zon vier graden onder de horizon is, kies je als Trigger-type voor Numerieke staat, vul je bij Onder de waarde -4 in en als Waardesjabloon{{ state.attributes.elevation }}. Overigens konden we dit laatste door een bug niet invullen: vul in dat geval op de juiste plaats in automations.yaml de regel value_template: '{{ state.attributes.elevation }}' in.

©PXimport

10 Te warm

Dan is het nu tijd om eens te kijken hoe we de zon in de zomer buiten kunnen houden. Heb je een groot raam op het zuiden, dan komt er in de zomer zo veel warmte binnen dat de temperatuur in huis weleens te hoog kan oplopen. Helaas kunnen we geen kant-en-klare oplossing aanbieden die voor iedereen werkt. Elk huis is immers anders en er komt heel wat experimenteren bij kijken om een automatiseringsregel op te stellen die in jouw huis goed werkt. Maar sowieso dien je een temperatuursensor te plaatsen in de ruimte die niet te warm mag worden.

©PXimport

11 In de zomer

We maken eerst een sensor aan die ons zegt welk seizoen het is. Voeg daarom aan configuration.yaml de volgende twee regels toe:

sensor:

- platform: season

Herstart daarna Home Assistant en maak een nieuwe automatiseringsregel aan. Kies bij Trigger-type voor Numerieke staat en kies de gewenste temperatuursensor uit de lijst met entiteiten. Vul dan bij Boven je drempelwaarde in, bijvoorbeeld 22. Klik daaronder op Voorwaarde toevoegen, laat het type voorwaarde op Staat staan en kies als entiteit sensor.season. Vul bij Staat de waarde summer in. Zo wordt onze actie alleen in de zomer uitgevoerd wanneer het warmer dan 22 graden wordt. In de andere seizoenen vinden we die temperatuur niet erg!

©PXimport

12 Zonnescherm openen

In de actie kies je bij Type actie weer voor Service aanroepen en bij Service voor de juiste actie. Wij gebruiken de rolluiken op het zuiden en oosten als zonwering, dus we kiezen hier weer cover.close_cover. Als het bij jou om een zonnescherm gaat, dan gebruik je cover.open_cover. En met cover.set_cover_position is het mogelijk om een exacte positie aan te geven. Welke service je ook kiest, bij Service data vul je de lijst met ID’s van je zonwering in, zoals in stap 8, maar dan deze keer wellicht alleen die aan je zuidkant en eventueel het oosten.

©PXimport

13 Verfijningen

We hebben nu op basis van één sensor en één extra voorwaarde meerdere zonneschermen geopend. Uiteraard kun je dit verfijnen. Zo kun je per kamer op basis van de temperatuur in die kamer beslissen of je het zonnescherm in die kamer opent of het rolluik sluit. Elke kamer krijgt dan zijn eigen automatiseringsregel. En je zou ook complexere voorwaarden kunnen toevoegen. Zo zou je bijvoorbeeld met de Dark Sky-sensor kunnen kijken wat de verwachte buitentemperatuur is en je zonnescherm niet openen als die verwachte temperatuur onder een specifiek drempelwaarde ligt omdat het huis dan toch niet zoveel zal opwarmen. Experimenteer hier maar mee!

©PXimport

Dark Sky

©PXimport

14 Invallende zonnestralen

Op een ander moment in het jaar willen we juist wel dat de temperatuur in huis oploopt: in de winter. Als je veel raamoppervlakte op het zuiden en/of oosten hebt, dan kan je huis op een zonnige winterdag alleen al door de invallende zonnestralen flink opwarmen. Zo hoef je zelf minder te verwarmen. Het is dan zaak om zo vroeg mogelijk je gordijnen en/of rolluiken te openen (ook als je aan het uitslapen bent in het weekend), maar alleen als het buiten effectief zonnig is. Voor die laatste voorwaarde kunnen we naar de waarde van de Dark Sky-component kijken of een buitensensor uitlezen die de lichtsterkte meet.

©PXimport

15 Temperatuurstijging

Een andere aanpak is dat we de rolluiken openen wanneer in de winter ’s ochtends de temperatuur oploopt. Daarvoor kunnen we een trend-sensor maken, bijvoorbeeld:

binary_sensor:

- platform: trend

sensors:

buitentemperatuur_stijgend:

entity_id: sensor.buitentemperatuur

sample_duration: 7200

min_gradient: 0.0003

device_class: heat

Deze sensor verzamelt gegevens over de laatste twee uur (7200 seconden) en wordt ingeschakeld wanneer de temperatuur minstens 1 graad per uur (1/3600 is afgerond 0,0003) stijgt.

©PXimport

16 Al omhoog gedaan?

We moeten ook nog vermijden dat onze automatiseringsregel meerdere keren geactiveerd wordt als de temperatuur stijgt, daalt, stijgt, daalt enzovoort. We definiëren daarom een booleaanse invoerwaarde in configuration.yaml, die aangeeft of de rolluiken al door de regel omhoog zijn gedaan:

input_boolean:

rolluiken_omhoog:

Zo’n booleaanse invoerwaarde laat de gebruiker toe om in de webinterface een schakelaar aan of uit te zetten waarop automatiseringsregels kunnen reageren. Wij laten de automatiseringsregels ook de waarde zelf instellen.

©PXimport

17 Lang opwarmen

Dan hebben we nu alles klaarstaan om onze automatiseringsregel aan te maken. Kies bij Trigger-type voor Staat en als entiteit de trend-sensor die je in stap 15 aangemaakt hebt. Bij Naar vul je on in en bij Voor vul je 00:30 in. Met dat laatste zeggen we dat we de regel pas activeren als de temperatuur een halfuur lang zonder onderbreking aan het stijgen is. Klik daarna op Voorwaarde toevoegen en voeg de voorwaarde toe dat input_boolean.rolluiken_omhoog gelijk aan off moet zijn. Voeg daarna nog een voorwaarde toe: dat sensor.season gelijk aan winter moet zijn. In de andere seizoenen hebben we die passieve zonnewarmte immers niet nodig.

©PXimport

18 Rolluiken omhoog

Maak nu een actie aan om de gewenste rolluiken te openen. Dat werkt hetzelfde als in stap 8, maar dan met als service cover.open_cover. Klik daarna op Actie toevoegen voor een tweede actie. Kies als service input_boolean.turn_on en vul bij Service data het volgende in:

{

"entity_id": "input_boolean.rolluiken_omhoog"

}

Zo schakelen we de booleaanse invoerwaarde in na het openen van de rolluiken in deze automatiseringsregel. Daarmee is de regel klaar en kun je hem opslaan.

19 Vanaf zonsopgang

Dan rest ons nog één taak: aan het begin van de dag moeten we de booleaanse invoerwaarde terug op off zetten, zodat onze automatiseringsregel de rolluiken de volgende dag weer omhoog kan doen. Creëer daarom een nieuwe automatiseringsregel met als trigger-type Zon en gebeurtenis Zonsopkomst. Vul bij de actie als service input_boolean.turn_off in en bij Service data:

{

"entity_id": "input_boolean.rolluiken_omhoog"

}

Voor de volledigheid moet je nog een extra automatiseringsregel aanmaken die bij zonsondergang de booleaanse invoerwaarde inschakelt. Dat zorgt er namelijk voor dat de automatiseringsregel niet ’s nachts probeert je rolluiken omhoog te doen (in het zeldzame geval dat de temperatuur de hele dag niet is toegenomen en ’s avonds/’s nachts wel toeneemt).

We gaan er hier overigens vanuit dat je de rolluiken ’s avonds niet-geautomatiseerd sluit.

©PXimport

20 En verder

In dit artikel hebben we allerlei zaken geautomatiseerd met je zonnescherm, gordijnen of rolluiken. Dit is maar één voorbeeld van hoe je dit doet, en je kunt al deze automatiseringsregels nog heel wat verfijnen en aan je specifieke situatie aanpassen. Wil je serieus aan de slag met het automatiseren van je huis, bekijk dan zeker de documentatie van Home Assistant, in het bijzonder die van de talloze componenten. Zo kun je ook allerlei voorwaarden in je automatiseringsregels toevoegen die afhangen van je aanwezigheid in huis of van je agenda (is het een werkdag of niet?), en kun je extra booleaanse invoerwaardes creëren waarmee je in de webinterface van Home Assistant de mogelijkheid aanbiedt om specifieke automatiseringsregels in of uit te schakelen.

©CIDimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.

Dat een wasmachine zonder moeite vuile was schoon krijgt, spreekt voor zich. Toch kan een kleine natuurlijke hulp extra verschil maken. Geen chemisch middel, maar iets wat je waarschijnlijk al in huis hebt: citroensap. Dat zorgt voor een frissere was, een schonere trommel en een beter onderhouden machine.

Hoewel de meeste wasmachines hun werk prima doen, kun je ze met een beetje citroensap een handje helpen. Dit natuurlijke zuur werkt verrassend effectief tegen vuil, kalk en bacteriën. Hieronder lees je vijf manieren waarop citroen je was én je machine schoner, frisser en duurzamer maakt.

1. Verwijdert zeepresten

Na het wassen blijft er vaak wat wasmiddel of wasverzachter achter in de trommel of in je kleding. Het gevolg? Je wasmachine kan muf gaan stinken, net zoals de was die uit zo'n machine komt. Een scheutje citroensap in het bakje voor de wasverzachter helpt om die resten los te weken. Zo blijft je wasmachine schoon en ruikt je was écht fris.

2. Neutraliseert nare geuren

Citroensap werkt licht antibacterieel en neutraliseert geuren. Dat is vooral handig bij sportkleding, handdoeken of keukenlinnen dat snel minder fris ruikt. Citroen maakt je was dus niet alleen schoner, maar ook frisser.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

3. Werkt tegen hard water

Woon je in een gebied met hard water, dan merk je dat wasmiddel minder goed schuimt en kleding stugger aanvoelt. Citroenzuur bindt kalkdeeltjes, waardoor het water zachter wordt en het wasmiddel beter zijn werk doet. Zo bescherm je zowel je kleding als de binnenkant van je machine tegen kalkaanslag.

🍋 Onderhoudstip: laat eens per maand een lege wasmachine draaien op 60 graden met een scheut citroensap. Zo voorkom je kalkaanslag en blijft de binnenkant fris.

4. Houdt wit écht wit

Citroensap heeft een mild blekend effect dat witte kleding helderder maakt zonder het risico van verkleuring. Vooral fijn voor lakens, T-shirts en handdoeken. Anders dan chloor is citroensap veilig voor de meeste stoffen* en vriendelijker voor je huid én het milieu.

5. Zorgt voor zachtere kleding

Heb je snel last van wasverzachter of vind je de geur te sterk? Citroensap verzacht het water op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige toevoegingen. Zo blijft je kleding soepel en zacht, ook zonder de synthetische stoffen die in veel wasverzachters zitten. Dat is prettiger voor gevoelige huid én beter voor het milieu, omdat er minder chemische resten in het afvalwater terechtkomen.