Een website bouwen in WordPress is tegenwoordig een fluitje van een cent. Heb je een mooie homepage gemaakt en een aantal leuke artikelen geschreven, dan is het tijd om na te denken over hoe potentiële bezoekers jouw website gaan vinden. Een handig hulpmiddel daarbij is de gratis Yoast SEO-plug-in, waarmee je je website hoger op Google kunt krijgen.

Yoast SEO is de bekendste SEO-plug-in voor WordPress-websites. Met meer dan vijf miljoen actieve installaties staat Yoast al jarenlang in de lijstjes met meestgebruikte plug-ins. Het doel: SEO voor iedereen, door middel van een gratis plug-in waarin de basis van zoekmachineoptimalisatie is geïntegreerd. 

Echte SEO-kennis heb je niet nodig om Yoast te gebruiken, maar om alles uit de plug-in te halen, en om te voorkomen dat je alleen maar checklists aan het volgen bent zonder te weten wat je doet, is het handig om te begrijpen hoe de tool werkt.

Downloaden en installeren

Yoast SEO is een gratis plug-in die je binnen je WordPress-installatie simpel kunt installeren. Klik binnen je admin-venster in WordPress in de linkerzijbalk op Plugins, en klik bovenaan op Nieuwe plugin. Typ Yoast SEO in het zoekveld en klik bij de juiste plug-in op Installeren.

Er zijn veel andere plug-ins met Yoast in de naam, dus zorg dat je de officiële Yoast SEO-plug-in installeert. Na installatie klik je op Activeren om de plug-in actief te maken. Als je dat hebt gedaan, vind je hem terug in je lijst met plug-ins, en zie je in de linkerbalk van je WordPress-installatie een kopje SEO staan. De plug-in is nu actief, en je bent klaar om te beginnen.

©PXimport

Basisinstellingen

Het eerste wat we doen, is door de basisinstellingen lopen. Klikken op de plug-in in de zijbalk stuurt je naar het menu Algemeen, waar een aantal standaardnotificaties staat dat je weg kunt halen door op het oogje te klikken. Onder het tabje Functies vind je een lijst met schuifjes die je naar wens aan en uit kunt zetten; standaard staan alleen de Premium-functies en het verzamelen van gebruikersdata uit. Voor nu laten we de schuifjes staan waar ze staan.

Onder Integratie kun je eventuele SEO-tools die je al gebruikt koppelen om de gegevens over beide platformen te gebruiken, en onder Webmaster Tools kun je je Google Search Console-account aan Yoast koppelen. Dat is zeker het overwegen waard, maar nu laten we de velden even leeg.

©PXimport

Zoekweergave

Het belangrijkste instellingenmenu is de Zoekweergave. Onder het tabje Algemeen krijg je meteen enkele keuzes voor je kiezen. Zo selecteer je het scheidingsteken in de titel van je pagina (het teken tussen de paginatitel en je websitetitel). Welk teken je kiest is een puur esthetische keuze, het gaat geen verschil in positie opleveren. De meeste websites kiezen voor een liggend streepje, een gedachtestreepje of een sluisteken.

Afhankelijk van de instellingen van je website kun je hier ook je homepaginatitel en de titel van je berichtenpagina aanpassen, al kun je dat ook op de betreffende pagina zelf doen.

Daaronder vind je de instellingen voor de Knowledge Graph, een extra blokje dat zoekmachines, voornamelijk Google, op de resultatenpagina kunnen tonen en waar onder andere bedrijfsgegevens in kunnen staan. De basis voor die Knowledge Graph, dus de naam en een logo-afbeelding, lever jij aan; de rest zal Google uiteindelijk zelf toevoegen.

©PXimport

Yoast en Joost

Yoast is een tool die wordt ontwikkeld door een team specialisten en programmeurs onder leiding van de Nederlander Joost de Valk: de uitspraak van de plug-in is een verengelsing van zijn voornaam. Yoast SEO bestaat sinds 2010, en is uitgegroeid tot een van de meest uitgebreide en vaakst gedownloade SEO-plug-ins voor WordPress. 

Na Yoast zijn er meer ontwikkelaars geweest die een all-in-one-oplossing voor WordPress-SEO hebben gebouwd. Allemaal werken ze op dezelfde manier: kies een goede focus keyphrase en optimaliseer je artikelen en pagina’s eromheen.

Contenttypes

Het tabje Contenttypes is zeer de moeite waard om even te bekijken. Zorg ervoor dat het schuifje bij Toon Berichten in zoekresultaten? aangevinkt staat. Staat het schuifje op Uit, dan krijgen je pagina’s een noindex-tag mee, waardoor zoekmachines ze links laten liggen, iets wat we natuurlijk juist niet willen.

Verder naar beneden kun je de basisopmaak van je paginatitels en de metadescriptions aanpassen en standaardiseren. Door middel van variabelen als Titel (de titel van de pagina zoals je die bij het maken ervan hebt ingevuld), Primary category (de hoofdcategorie) en je Separator en Site title kun je de paginatitel opbouwen, waarop alle titels worden gebaseerd. Denk er hierbij aan dat deze combinatie standaard achter je artikeltitel wordt geplakt, en dat je dus behoorlijk lange paginatitels kunt krijgen.

Nog verder naar onderen vind je de instellingen voor Schema, een manier om gestructureerde gegevens aan je pagina of artikel te koppelen die makkelijk door zoekmachines uit te lezen zijn en op die manier tot ‘featured snippets or rich snippets’ kunnen leiden, als een soort uitgelichte posities. Daar weer onder kun je door dezelfde instellingen lopen voor pagina’s en menu’s.

De laatste paar tabjes in het Zoekweergavemenu kunnen we wat sneller behandelen: de instellingen staan zoals Yoast SEO ze aanraadt, en het heeft in veel gevallen weinig nut om er heel veel in te veranderen. Wel loont het de moeite de Engelstalige termen onder Taxonomieën en Archieven even te vertalen.

SEO bij artikelen

Nu je de basisinstellingen bent doorgelopen, kunnen we Yoast gaan gebruiken waar de plug-in voor is bedoeld: het optimaliseren van de content op je website. Om dat te kunnen doen heeft de plug-in zichzelf genesteld onder de artikel- of pagina-editor. In ons geval maken we een nieuw artikel aan, maar een bestaand artikel of een pagina optimaliseren werkt op dezelfde manier.

Klik op Berichten / Nieuw bericht om een leeg artikel aan te maken. Afhankelijk van de editor die je gebruikt, zie je nu een leeg tekstveld (bij de klassieke editor) of de mogelijkheid een blok toe te voegen (bij de Gutenberg-editor). Schrijf of plak de tekst van een artikel op de juiste plek.

Onder de editor zie je nu een verzameling velden onder de noemer Yoast SEO staan. Het kan zijn dat je even moet zoeken, vooral als je veel andere plug-ins hebt geïnstalleerd die zichzelf op dezelfde plek hebben neergezet. Bovenaan de plug-in zie je vier tabjes: SEO, Leesbaarheid, Schema en Sociaal. Wij gaan ons bezighouden met de eerste twee.

©PXimport

Focus keyphrase

Het eerste wat je invult is de Focus keyphrase; het focustrefwoord (of tref-zin). De focus keyphrase is de basis van je optimalisatieproces, de kapstok waaraan je de rest van je optimalisaties ophangt. Het loont dus om hier goed over na te denken. Houd in je achterhoofd dat de focus keyphrase het trefwoord (of een combinatie van trefwoorden) is waarop je het liefst gevonden wil worden. Kies voor een specifieke keyphrase, maar niet té specifiek.

Een goede focus keyphrase voor eenrecept voor appeltaart kan zijn: Zelfgebakken appeltaart recept, een goede keyphrase voor het artikel dat je nu leest zou website hoger op Google kunnen zijn. Hoe algemener de keyphrase, des te makkelijker de optimalisaties worden, maar des te groter de concurrentie op de keyphrase zal zijn; andersom geldt dat hoe specifieker je keyphrase is, des te lastiger de optimalisatie wordt, en des te lager het zoekvolume, maar de kans op een hoge positie binnen de zoekmachine op jouw specifieke keyphrase wordt groter. Doorgaans geldt: hoe groter je website, en hoe meer bezoekers, des te algemener je keyphrases kunnen worden.

Bedenk wel dat Google en andere zoekmachines geen nota nemen van de focus keyphrase: het bestaat puur en alleen om het voor jou makkelijker te maken je pagina of artikel te optimaliseren voor een bepaalde verzameling keywords.

©PXimport

Zoekvoorbeeld

Zodra je een focus keyphrase hebt ingevuld, zie je het rode bolletje bovenaan de plug-in in het SEO-tabje veranderen in een al dan niet vrolijke smiley - wat dat betekent leggen we zo uit. Eerst gaan we terug naar de basis, en wel naar de paginatitel en de metadescription. Op basis van de titel die je je artikel hebt gegeven en de instellingen die we eerder hebben doorgenomen, maakt Yoast nu een paginatitel. Die kun je handmatig aanpassen; heb je eerder aangegeven dat je een scheidingsteken en je websitenaam achter elke pagina wil tonen, dan pas je alleen de titel aan door het paarse blokje weg te halen met backspace en je nieuwe titel in te tikken. 

Handig om te onthouden: dit verandert niet de titel van je artikel zoals die op de website te zien is. Daar kun je dus een beetje mee spelen.

Onder Slug, het laatste deel van de url, wordt standaard de artikeltitel zonder speciale tekens en met koppeltekens in plaats van spaties getoond. Ook dit kun je zelf nog aanpassen. Vul tot slot nog een metadescription in: Google toont standaard tot maximaal 160 tekens, dus houd daar rekening mee. Boven de invulvelden zie je een voorbeeld verschijnen.

©PXimport

Meer instellingen

Scrol iets verder naar onder, en je vindt nog een aantal andere instellingen. Zo kun je onder het kopje Cornerstone content aangeven dat je artikel een paraplu is waaronder ook andere artikelen vallen, en daardoor een van je belangrijkste pagina’s is. Onder Geavanceerd kun je ervoor kiezen om deze pagina niet te laten indexeren, bijvoorbeeld voor bevestigingspagina’s.

Je kunt ook aangeven of zoekmachines de links op deze pagina moeten volgen. Dit kun je uitzetten als je naar websites linkt waarvan je niet honderd procent kan garanderen dat de inhoud helemaal koosjer is. Verder kun je nog een canonieke url invoeren, waarmee je aan zoekmachines aangeeft dat een andere pagina het origineel is, en een deel van de content hetzelfde is.

SEO-analyse

Tijd voor de echte optimalisaties. Open hiervoor de dropdown SEO-analyse. Hier zie je weer de smiley die je eerder bovenaan al had gezien: een rode die aangeeft dat er veel mis is met je pagina, een oranje als indicatie dat er nog verbeterpunten zijn, of een groene, die laat zien dat het wel snor zit.

Open de dropdown, en je ziet een aantal punten waarop je een groen, geel of rood bolletje kunt scoren. Zorg dat je zoveel mogelijk rode en gele bolletjes in groen verandert. Laat je focus keyphrase terugkomen in de titel, intro, tussenkoppen en slug, zorg voor minstens één afbeelding met je focus keyphrase in de alt-tekst en link naar artikelen op je website, of elders op internet. Hoe meer groene bolletjes, hoe beter - al moet je je er ook weer niet blind op staren.

©PXimport

Leesbaarheid

Heb je je artikel zoveel mogelijk geoptimaliseerd? Dan kun je iets verder gaan denken. Boven de invulvelden (we zitten nog steeds onder het artikel) zie je het kopje Leesbaarheid. Als je de SEO-analyse al hebt gebruikt, zie je meteen wat je moet doen: verander zoveel mogelijk rode bolletjes in groene bolletjes. 

Leesbaarheid wordt gemeten aan de hand van een bestaande tool, Flesch Reading Ease, en verder op basis van de lengte van je zinnen, het gebruik van de bedrijvende vorm ten opzichte van de lijdende vorm en het gebruik van signaalwoorden. Ook hier geldt: de bolletjes zijn niet heilig, maar gebruik ze als leidraad.

©PXimport

Google versus de rest

In dit artikel, en andere artikelen over hetzelfde onderwerp, gebruiken we soms Google als synoniem voor zoekmachine. Dat is natuurlijk niet helemaal eerlijk: Bing, maar ook DuckDuckGo, Startpage, en nog een hele batterij andere websites bieden eenzelfde dienst.

Dat gezegd hebbende: niet alleen wordt Google door 80 procent van de desktopgebruikers en 90 procent van de mobiele gebruikers gebruikt om het internet af te struinen, ook verschillen de algoritmes die de andere zoekmachines gebruiken niet zo heel veel van die van Google, met grotendeels dezelfde resultaten als gevolg.

Yoast.com

Nu je de basisinstellingen van je pagina goed hebt staan en je artikelen hebt geoptimaliseerd, zitten je belangrijkste taken erop. Nog een tip, houd ook eens de site van Yoast.com in de gaten. Daar vind je talloze blogs met tips om nog meer uit je website te halen, en een flink aantal online SEO-cursussen. Dat gaat beduidend breder dan het gebruik van de Yoast-plug-in zelf, maar als je het interessante kost vindt, is het zeker de moeite waard.

©PXimport

Niets is heilig

Als er een ding is waar SEO-experts het over eens zijn, dan is het wel dat niets heilig is. Natuurlijk zijn er basisprincipes als het intern linken van je pagina’s, het toevoegen van afbeeldingen en het juist formuleren van een metadescription, maar zelfs dat betekent niet dat je daar niet best eens vanaf mag wijken. Sommige artikelen of pagina’s vragen nu eenmaal om een aparte behandeling.

Hoe gebruiksvriendelijk Yoast en andere SEO-plug-ins ook mogen zijn, en hoe fijn het is om een checklist af te werken bij het optimaliseren van je content, blijf vooral zelf ook nadenken. Is je artikel na 270 woorden wel af? Accepteer dan het gele bolletje, en voeg niet nog drie extra, nutteloze zinnen toe. Kun je geen goede bronnen vinden om naar te linken? Helaas, pindakaas, volgende keer beter. Yoast, samen met alle andere plug-ins en tools, is een leidraad, geen eisenpakket.

Andersom geldt hetzelfde: zelfs artikelen met louter groene bolletjes bieden geen garantie om hoog op de zoekresultatenpagina’s te verschijnen. Maar de kans dát het gebeurt, is na een grondige optimalisatieronde wel een stuk groter.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.