ID.nl logo
Hoeveel internetsnelheid heb je nodig?
© Reshift Digital
Huis

Hoeveel internetsnelheid heb je nodig?

De gedachte dat meer snelheid altijd beter is, wordt door de internetproviders met zorg in stand gehouden. Hun hele businessmodel is erop gebaseerd en ze weten dat de consument er gevoelig voor is. Maar is snelheid het enige dat belangrijk is en hoeveel internetsnelheid heb je nu werkelijk nodig?

De term breedbandinternet staat voor een internetverbinding die snel genoeg is voor gebruik van de essentiële onlinediensten en die daarnaast constant ‘up’ is. De OECD (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) legt de norm bij een minimale snelheid van 256 kbit/s, maar tegelijk rapporteerde men dat de gemiddelde downloadsnelheid van een breedbandverbinding in al haar lidstaten 26,8 Mbit/s was. 

Veel meer dus dan de 256 kbit/s, en ook veel meer dan in de tijd dat ‘internetten’ nog begon door via een modem verbinding te maken met het netwerk van een provider en de telefoontikken daarbij gingen lopen. De snelheid van toen zou zelfs voor webmail nog maar net volstaan; social media en het online streamen van films en muziek zouden onmogelijk zijn.

Vijf soorten breedbandinternet

Er zijn vijf varianten van breedbandinternet. Behalve glasvezel, kabel en dsl is het ook mogelijk om via 4G/5G en via een satelliet verbinding met het internet te maken. Internet via satelliet is vooral interessant voor buitengebieden waar nog geen andere breedbandvariant is, of voor bijvoorbeeld binnenvaartschepen en bussen. Voor de communicatie wordt een schotelantenne gebruikt die contact maakt met een satelliet. Aan elk abonnement is een datalimiet gekoppeld; onbeperkt streamen is er dus niet bij.

De verwachting is dat satellietinternet steeds meer concurrentie krijgt van 4G/5G, het internet dat we onderweg op onze smartphones gebruiken, maar natuurlijk ook prima thuis werkt. Zeker nu met 5G een nieuwe generatie mobiel internet wordt uitgerold, met hogere snelheden en (afhankelijk van het abonnement) onbeperkt gebruik. 4G/5G-internet voor thuis werkt via een simkaart met een apparaat dat daarvoor geschikt is of met behulp van een wifi-router.

©PXimport

Er valt wat te kiezen

Sinds we isdn achter ons hebben gelaten, zijn alle vormen van breedbandinternet alleen maar sneller geworden. Telkens als werd gedacht dat de rek er bij een van de varianten wel uit was, kwam er een volgende generatie die weer sneller was dan de vorige en het signaal over een langere afstand wist te verzenden.

Wat wel écht veranderde, was de beschikbaarheid van de verschillende vormen van breedbandinternet en daarmee de mogelijkheid om te kiezen. Voor veel plaatsen geldt dat er lang alleen dsl was, daar later kabelinternet bij kwam, maar dat er nu ook glasvezel ligt.

Je hebt dus echt verschillende opties: keuze voor een vorm van breedbandinternet, maar afhankelijk van die keuze vaak ook voor een provider. Want zeker bij dsl en glasvezel is de leverancier van het medium niet automatisch ook degene die de diensten daarna levert.

Bovendien hebben alle aanbieders meerdere pakketten om uit te kiezen. Pakketten die verschillen wat betreft snelheid, maar die zich ook onderscheiden door aanvullende diensten, zoals televisie en telefonie. Deze 3-in-1-paketten of all-in-one-pakketten zijn vaak goedkoper dan losse abonnementen, maar de vraag is of je alle geboden diensten nodig hebt.

Om de juiste keuze te maken, heb je inzicht nodig in je huidige situatie. Hoe vaak gebruik je internet en hoeveel data verbruik je daarbij? Op welke tijdstippen van de dag gebruik je nog een vaste telefoon of gaat alles via je smartphone? Kijk je nog echt televisie of is een online abonnement voldoende en cast je de beelden daarna naar een groot scherm? 

Maak daar vooraf een inventarisatie van, dat kan zomaar eens anders (en voordeliger!) uitpakken dan je van tevoren had bedacht.

©PXimport

Lokaal initiatief

Hoewel de uitrol van glasvezel in Nederland in vergelijking met veel andere landen ongekend snel gaat, zijn er toch nog talloze steden, dorpen en wijken waar nog geen glasvezel beschikbaar is en de komst ervan ook nog niet is aangekondigd.

Wil je niet langer wachten, en heb je graag zelf de touwtjes in handen, kijk dan of je een burgerinitiatief kunt starten. Vaak is het zo dat een van de installatiebedrijven graag langskomt als een bepaald percentage van de inwoners aangeeft geïnteresseerd te zijn in glasvezelinternet. In zo’n geval wordt een minimumaantal huishoudens afgesproken en start de aanleg zodra er voldoende handtekeningen zijn verzameld. 

De glasvezelinstallateurs hebben doorgaans veel ervaring met dit soort initiatieven en helpen graag mee de actie te starten en uit te voeren. Veel burgerinitiatieven organiseren zich in een stichting, soms met deelname of steun van regionale en provinciale overheden.

Lees ook:Glasvezel in Nederland - Dit zijn de toekomstplannen

©PXimport

Hoeveel snelheid heb je nodig?

Welke snelheid je precies nodig hebt, houdt natuurlijk direct verband met je gebruik. Toch is er wel een grove inschatting te maken. De snelheden hieronder zijn de downloadsnelheden zoals de providers die communiceren en zoals die zijn gekoppeld aan de abonnementen. 

  • Tot 50 Mbit/s: Voldoende om met meerdere apparaten websites te bekijken, mail te lezen, social media te volgen en video te streamen. Doorgaans voldoende voor gezinnen of single-huishoudens.
  • Tot 100 Mbit/s: Ideaal voor thuiswerken met meerdere personen, meer en vaker downloaden met grotere hoeveelheden data, met meerdere apparaten tegelijk Netflix kijken of online gamen. Doorgaans voldoende voor huishoudens met HD-televisies en veel gebruik van internet.
  • Tot 400 Mbit/s: Ideaal voor wie een 4K-televisie heeft, heel veel downloadt, met grotere groepen tegelijk online is en bijvoorbeeld ook zelf actief is op internet en de hogere bijbehorende uploadsnelheid daarvoor gebruikt. Voor gemiddelde huishoudens is een abonnement met deze snelheid niet nodig.
  • Tot 1 Gbit/s: Voor als niemand in huis zich beperkt wil voelen door de internetsnelheid. Je kunt op meerdere apparaten tegelijk grote bestanden en films downloaden, supersnel (online) gamen en non-stop streamen in de allerhoogste resolutie. Dit abonnement is niet voor ieder huishouden beschikbaar.

Zoals bekend bij dsl en ook kabelinternet zal dat niet de snelheid zijn die je ook echt haalt. Alleen bij glasvezel is de snelheid van het abonnement in theorie, ook echt de snelheid die tot je beschikking staat. Je bent uiteraard nog afhankelijk van de activiteit van buren en omwonenden. 

Niettemin heb je het voordeel van de synchrone verbinding, waarbij de uploadsnelheid gelijk is aan die van de downloadsnelheid. Daar heb je vooral veel profijt van als je altijd online werkt en bestanden deelt, of veel gebruikmaakt van cloud- en ander onlinediensten.

Laag instappen

Een gouden tip voor wie niet weet welke internetsnelheid hij nodig heeft, is vooral niet te hoog te beginnen. Stap liever in met een goedkoper abonnement met minder snelheid en stel over een iets langere periode proefondervindelijk vast of het voldoende is of niet. Neem je namelijk direct een abonnement met hoge snelheid en blijk je later met minder toe te kunnen, dan is afschalen niet altijd zomaar mogelijk. Bij de meeste providers kan een abonnement pas na een jaar worden aangepast. 

Als je aangeeft meer te willen betalen voor een hogere snelheid, kan dat doorgaans wel direct worden geregeld. Bovendien bieden de providers hun klanten vaak interessante kortingen wanneer zij hun abonnement upgraden naar een snellere versie. Wie hoog instapt, loopt al snel enkele gratis maanden mis of betaalt eigenlijk de hele abonnementsperiode te veel. Heb je al een snel abonnement en twijfel je of het niet met minder kan, bijvoorbeeld als leden van het huishouden buitenshuis gaan wonen? Gebruik dan het einde van de contractperiode om te downgraden en bekijk hoe dat bevalt.

©PXimport

Inzicht in gebruik en prestaties

Behalve een grove schatting van de benodigde snelheid kan het ook nauwkeuriger. Sommige providers bieden via hun webportal inzicht in het gebruik, de hoeveelheid data die is ontvangen en verstuurd, en soms ook nog de spreiding over de dag en de dagen van de week. Is die optie er niet, dan bieden veel routers uit het premiumsegment een vergelijkbare functie. Deze routers houden dan over de dag zelf het gebruik en verbruik bij, en geven hier via de webinterface of de router-app inzicht in.

Als alternatief voor een premiumrouter kun je een Fingbox overwegen. Dat is een klein apparaatje dat je in het netwerk plaatst en dat continu het thuisnetwerk scant en controleert. Het houdt bij welke apparaten er online komen of juist offline gaan, maar bewaakt ook de internetverbinding. Het controleert de stabiliteit van de verbinding en de snelheid, maar het verzamelt deze gegevens ook voor grotere inzichten.

Je kunt in de webinterface van de Fingbox of de Fing-app de prestaties van jouw provider vergelijken met die van andere providers in jouw dorp of gemeente. Voorwaarde is wel dat er ook andere gebruikers met een Fingbox in jouw omgeving zijn. Via de Fing-website kun je voor andere plaatsen de snelste internetproviders of die met de minste verstoringen bekijken. Helaas heeft Fing deze en meer geavanceerde functies achter een abonnement geplaatst, maar het levert wel mooie inzichten op.

Behalve het gebruik, is het ook relevant om naar de prestaties van de verschillende providers te kijken. De Consumentenbond rapporteert elk kwartaal over de consumentenwaardering voor de verschillende providers. Op www.consumentenbond.nl/internet/beste wordt de provider met de hoogste waardering voor snelheid, stabiliteit en de kwaliteit van de diensten zoals televisie en telefoon getoond, maar er is ook een uitgebreider overzicht met meer providers. 

De uitslag is het resultaat van de Providermonitor, waaraan vele duizenden consumenten meedoen. Glasvezel- en dsl-providers scoren er doorgaans beter dan de kabelaanbieders.

©PXimport

Wie is mijn aanbieder?

Ergens in je huis komen een of meerdere verbindingen binnen: voor gas, water, elektriciteit en ook voor het internet. Dat kan de telefoonkabel zijn, de televisiekabel, en mogelijk ligt er ook al glasvezel. Ga je verhuizen en moet je het abonnement omzetten, maar weet je niet wie de aanbieders zijn op het nieuwe adres? Of wil je glasvezel in gebruik gaan nemen, maar weet je niet welke aanbieder bij de kabel hoort? Kijk dan op www.mijnaansluiting.nl

Deze website is een initiatief van alle netbeheerders van Nederland voor gas, elektriciteit, water, warmte, riool, en ook media en communicatie. Nadat je een account hebt aangemaakt, kun je hier op basis van postcode en huisnummer van elk adres nagaan wie de aanbieders zijn, en dus ook bij wie je moet zijn voor vragen over de kabelaansluiting of de glasvezel.

©PXimport

Triple en quad play

Is het selecteren van de beste internetverbinding al een flinke klus, het wordt nog lastiger door de aanvullende diensten die erbij geleverd worden. Triple play was het combineren in één pakket van internet, televisie en vaste telefonie, maar de echt grote spelers, zoals KPN en Vodafone/Ziggo bieden zelfs al quad play, met ook nog mobiel internet en telefonie erbij. Omdat ze het liefst al deze diensten aan je slijten, proberen de providers deze pakketten zo aantrekkelijk mogelijk te maken.

Vaak krijg je behalve een scherpe prijs voor het gehele pakket ook nog andere voordeeltjes, zoals meer data in de bundel van de mobiele telefoon en extra televisiezenders. Deze voordeeltjes kunnen van triple en quad play een lucratieve keuze maken, maar het maakt je wel erg afhankelijk van één provider. Ook kan een los telefonieabonnement bij een andere provider uiteindelijk toch goedkoper zijn en is het maar de vraag of je alle extra’s ook echt gaat gebruiken. In ons artikel over het kiezen van de beste internetprovider lees je meer!

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.