ID.nl logo
Hoeveel internetsnelheid heb je nodig?
© Reshift Digital
Huis

Hoeveel internetsnelheid heb je nodig?

De gedachte dat meer snelheid altijd beter is, wordt door de internetproviders met zorg in stand gehouden. Hun hele businessmodel is erop gebaseerd en ze weten dat de consument er gevoelig voor is. Maar is snelheid het enige dat belangrijk is en hoeveel internetsnelheid heb je nu werkelijk nodig?

De term breedbandinternet staat voor een internetverbinding die snel genoeg is voor gebruik van de essentiële onlinediensten en die daarnaast constant ‘up’ is. De OECD (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) legt de norm bij een minimale snelheid van 256 kbit/s, maar tegelijk rapporteerde men dat de gemiddelde downloadsnelheid van een breedbandverbinding in al haar lidstaten 26,8 Mbit/s was. 

Veel meer dus dan de 256 kbit/s, en ook veel meer dan in de tijd dat ‘internetten’ nog begon door via een modem verbinding te maken met het netwerk van een provider en de telefoontikken daarbij gingen lopen. De snelheid van toen zou zelfs voor webmail nog maar net volstaan; social media en het online streamen van films en muziek zouden onmogelijk zijn.

Vijf soorten breedbandinternet

Er zijn vijf varianten van breedbandinternet. Behalve glasvezel, kabel en dsl is het ook mogelijk om via 4G/5G en via een satelliet verbinding met het internet te maken. Internet via satelliet is vooral interessant voor buitengebieden waar nog geen andere breedbandvariant is, of voor bijvoorbeeld binnenvaartschepen en bussen. Voor de communicatie wordt een schotelantenne gebruikt die contact maakt met een satelliet. Aan elk abonnement is een datalimiet gekoppeld; onbeperkt streamen is er dus niet bij.

De verwachting is dat satellietinternet steeds meer concurrentie krijgt van 4G/5G, het internet dat we onderweg op onze smartphones gebruiken, maar natuurlijk ook prima thuis werkt. Zeker nu met 5G een nieuwe generatie mobiel internet wordt uitgerold, met hogere snelheden en (afhankelijk van het abonnement) onbeperkt gebruik. 4G/5G-internet voor thuis werkt via een simkaart met een apparaat dat daarvoor geschikt is of met behulp van een wifi-router.

©PXimport

Er valt wat te kiezen

Sinds we isdn achter ons hebben gelaten, zijn alle vormen van breedbandinternet alleen maar sneller geworden. Telkens als werd gedacht dat de rek er bij een van de varianten wel uit was, kwam er een volgende generatie die weer sneller was dan de vorige en het signaal over een langere afstand wist te verzenden.

Wat wel écht veranderde, was de beschikbaarheid van de verschillende vormen van breedbandinternet en daarmee de mogelijkheid om te kiezen. Voor veel plaatsen geldt dat er lang alleen dsl was, daar later kabelinternet bij kwam, maar dat er nu ook glasvezel ligt.

Je hebt dus echt verschillende opties: keuze voor een vorm van breedbandinternet, maar afhankelijk van die keuze vaak ook voor een provider. Want zeker bij dsl en glasvezel is de leverancier van het medium niet automatisch ook degene die de diensten daarna levert.

Bovendien hebben alle aanbieders meerdere pakketten om uit te kiezen. Pakketten die verschillen wat betreft snelheid, maar die zich ook onderscheiden door aanvullende diensten, zoals televisie en telefonie. Deze 3-in-1-paketten of all-in-one-pakketten zijn vaak goedkoper dan losse abonnementen, maar de vraag is of je alle geboden diensten nodig hebt.

Om de juiste keuze te maken, heb je inzicht nodig in je huidige situatie. Hoe vaak gebruik je internet en hoeveel data verbruik je daarbij? Op welke tijdstippen van de dag gebruik je nog een vaste telefoon of gaat alles via je smartphone? Kijk je nog echt televisie of is een online abonnement voldoende en cast je de beelden daarna naar een groot scherm? 

Maak daar vooraf een inventarisatie van, dat kan zomaar eens anders (en voordeliger!) uitpakken dan je van tevoren had bedacht.

©PXimport

Lokaal initiatief

Hoewel de uitrol van glasvezel in Nederland in vergelijking met veel andere landen ongekend snel gaat, zijn er toch nog talloze steden, dorpen en wijken waar nog geen glasvezel beschikbaar is en de komst ervan ook nog niet is aangekondigd.

Wil je niet langer wachten, en heb je graag zelf de touwtjes in handen, kijk dan of je een burgerinitiatief kunt starten. Vaak is het zo dat een van de installatiebedrijven graag langskomt als een bepaald percentage van de inwoners aangeeft geïnteresseerd te zijn in glasvezelinternet. In zo’n geval wordt een minimumaantal huishoudens afgesproken en start de aanleg zodra er voldoende handtekeningen zijn verzameld. 

De glasvezelinstallateurs hebben doorgaans veel ervaring met dit soort initiatieven en helpen graag mee de actie te starten en uit te voeren. Veel burgerinitiatieven organiseren zich in een stichting, soms met deelname of steun van regionale en provinciale overheden.

Lees ook:Glasvezel in Nederland - Dit zijn de toekomstplannen

©PXimport

Hoeveel snelheid heb je nodig?

Welke snelheid je precies nodig hebt, houdt natuurlijk direct verband met je gebruik. Toch is er wel een grove inschatting te maken. De snelheden hieronder zijn de downloadsnelheden zoals de providers die communiceren en zoals die zijn gekoppeld aan de abonnementen. 

  • Tot 50 Mbit/s: Voldoende om met meerdere apparaten websites te bekijken, mail te lezen, social media te volgen en video te streamen. Doorgaans voldoende voor gezinnen of single-huishoudens.
  • Tot 100 Mbit/s: Ideaal voor thuiswerken met meerdere personen, meer en vaker downloaden met grotere hoeveelheden data, met meerdere apparaten tegelijk Netflix kijken of online gamen. Doorgaans voldoende voor huishoudens met HD-televisies en veel gebruik van internet.
  • Tot 400 Mbit/s: Ideaal voor wie een 4K-televisie heeft, heel veel downloadt, met grotere groepen tegelijk online is en bijvoorbeeld ook zelf actief is op internet en de hogere bijbehorende uploadsnelheid daarvoor gebruikt. Voor gemiddelde huishoudens is een abonnement met deze snelheid niet nodig.
  • Tot 1 Gbit/s: Voor als niemand in huis zich beperkt wil voelen door de internetsnelheid. Je kunt op meerdere apparaten tegelijk grote bestanden en films downloaden, supersnel (online) gamen en non-stop streamen in de allerhoogste resolutie. Dit abonnement is niet voor ieder huishouden beschikbaar.

Zoals bekend bij dsl en ook kabelinternet zal dat niet de snelheid zijn die je ook echt haalt. Alleen bij glasvezel is de snelheid van het abonnement in theorie, ook echt de snelheid die tot je beschikking staat. Je bent uiteraard nog afhankelijk van de activiteit van buren en omwonenden. 

Niettemin heb je het voordeel van de synchrone verbinding, waarbij de uploadsnelheid gelijk is aan die van de downloadsnelheid. Daar heb je vooral veel profijt van als je altijd online werkt en bestanden deelt, of veel gebruikmaakt van cloud- en ander onlinediensten.

Laag instappen

Een gouden tip voor wie niet weet welke internetsnelheid hij nodig heeft, is vooral niet te hoog te beginnen. Stap liever in met een goedkoper abonnement met minder snelheid en stel over een iets langere periode proefondervindelijk vast of het voldoende is of niet. Neem je namelijk direct een abonnement met hoge snelheid en blijk je later met minder toe te kunnen, dan is afschalen niet altijd zomaar mogelijk. Bij de meeste providers kan een abonnement pas na een jaar worden aangepast. 

Als je aangeeft meer te willen betalen voor een hogere snelheid, kan dat doorgaans wel direct worden geregeld. Bovendien bieden de providers hun klanten vaak interessante kortingen wanneer zij hun abonnement upgraden naar een snellere versie. Wie hoog instapt, loopt al snel enkele gratis maanden mis of betaalt eigenlijk de hele abonnementsperiode te veel. Heb je al een snel abonnement en twijfel je of het niet met minder kan, bijvoorbeeld als leden van het huishouden buitenshuis gaan wonen? Gebruik dan het einde van de contractperiode om te downgraden en bekijk hoe dat bevalt.

©PXimport

Inzicht in gebruik en prestaties

Behalve een grove schatting van de benodigde snelheid kan het ook nauwkeuriger. Sommige providers bieden via hun webportal inzicht in het gebruik, de hoeveelheid data die is ontvangen en verstuurd, en soms ook nog de spreiding over de dag en de dagen van de week. Is die optie er niet, dan bieden veel routers uit het premiumsegment een vergelijkbare functie. Deze routers houden dan over de dag zelf het gebruik en verbruik bij, en geven hier via de webinterface of de router-app inzicht in.

Als alternatief voor een premiumrouter kun je een Fingbox overwegen. Dat is een klein apparaatje dat je in het netwerk plaatst en dat continu het thuisnetwerk scant en controleert. Het houdt bij welke apparaten er online komen of juist offline gaan, maar bewaakt ook de internetverbinding. Het controleert de stabiliteit van de verbinding en de snelheid, maar het verzamelt deze gegevens ook voor grotere inzichten.

Je kunt in de webinterface van de Fingbox of de Fing-app de prestaties van jouw provider vergelijken met die van andere providers in jouw dorp of gemeente. Voorwaarde is wel dat er ook andere gebruikers met een Fingbox in jouw omgeving zijn. Via de Fing-website kun je voor andere plaatsen de snelste internetproviders of die met de minste verstoringen bekijken. Helaas heeft Fing deze en meer geavanceerde functies achter een abonnement geplaatst, maar het levert wel mooie inzichten op.

Behalve het gebruik, is het ook relevant om naar de prestaties van de verschillende providers te kijken. De Consumentenbond rapporteert elk kwartaal over de consumentenwaardering voor de verschillende providers. Op www.consumentenbond.nl/internet/beste wordt de provider met de hoogste waardering voor snelheid, stabiliteit en de kwaliteit van de diensten zoals televisie en telefoon getoond, maar er is ook een uitgebreider overzicht met meer providers. 

De uitslag is het resultaat van de Providermonitor, waaraan vele duizenden consumenten meedoen. Glasvezel- en dsl-providers scoren er doorgaans beter dan de kabelaanbieders.

©PXimport

Wie is mijn aanbieder?

Ergens in je huis komen een of meerdere verbindingen binnen: voor gas, water, elektriciteit en ook voor het internet. Dat kan de telefoonkabel zijn, de televisiekabel, en mogelijk ligt er ook al glasvezel. Ga je verhuizen en moet je het abonnement omzetten, maar weet je niet wie de aanbieders zijn op het nieuwe adres? Of wil je glasvezel in gebruik gaan nemen, maar weet je niet welke aanbieder bij de kabel hoort? Kijk dan op www.mijnaansluiting.nl

Deze website is een initiatief van alle netbeheerders van Nederland voor gas, elektriciteit, water, warmte, riool, en ook media en communicatie. Nadat je een account hebt aangemaakt, kun je hier op basis van postcode en huisnummer van elk adres nagaan wie de aanbieders zijn, en dus ook bij wie je moet zijn voor vragen over de kabelaansluiting of de glasvezel.

©PXimport

Triple en quad play

Is het selecteren van de beste internetverbinding al een flinke klus, het wordt nog lastiger door de aanvullende diensten die erbij geleverd worden. Triple play was het combineren in één pakket van internet, televisie en vaste telefonie, maar de echt grote spelers, zoals KPN en Vodafone/Ziggo bieden zelfs al quad play, met ook nog mobiel internet en telefonie erbij. Omdat ze het liefst al deze diensten aan je slijten, proberen de providers deze pakketten zo aantrekkelijk mogelijk te maken.

Vaak krijg je behalve een scherpe prijs voor het gehele pakket ook nog andere voordeeltjes, zoals meer data in de bundel van de mobiele telefoon en extra televisiezenders. Deze voordeeltjes kunnen van triple en quad play een lucratieve keuze maken, maar het maakt je wel erg afhankelijk van één provider. Ook kan een los telefonieabonnement bij een andere provider uiteindelijk toch goedkoper zijn en is het maar de vraag of je alle extra’s ook echt gaat gebruiken. In ons artikel over het kiezen van de beste internetprovider lees je meer!

▼ Volgende artikel
Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden
© Rens Blom
Huis

Review OnePlus 15 – Smartphone die je niet elke nacht hoeft op te laden

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Uitstekend
Conclusie

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Plus- en minpunten
  • Fantastische accuduur
  • Bloedsnel
  • Goedkoper dan veel andere vlaggenschepen
  • Minder goede camera's
  • Korter updatebeleid
  • Snelladen alleen met OnePlus-gadgets

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

▼ Volgende artikel
MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?
© ID.nl
Huis

MX, Elementary, Mint of Zorin: ken je deze Linux-alternatieven voor Windows al?

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Dit gaan we doen

We bekijken welke Linux-versies geschikt zijn nu Windows 10 niet langer wordt ondersteund. Je leest welke distributies soepel draaien op oudere computers, hoe je ze installeert en uitprobeert, en welke verschillen er zijn in uiterlijk, functies en systeemeisen. Ook laten we zien hoe je via Flathub extra software toevoegt en je Linux-omgeving naar wens inricht.

Lees ook: Het einde van Windows 10: wat zijn je opties?

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

MX Linux stelt niet al te hoge eisen aan de computer.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Stel de omgeving naar je eigen smaak in.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Een Linux-installatie proberen zonder te installeren.

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

Elementary OS is gebruiksvriendelijk én ziet er overzichtelijk uit.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Installeren maar!

Wil je aan de slag met een Linux-distributie, dan kun je deze relatief eenvoudig installeren. Je hebt hiervoor een usb-stick nodig. Gebruik een stick van minstens 4 GB. Download het installatiebestand van de website van de makers. Vaak gaat het hier om een iso-bestand. Vervolgens maak je van de usb-stick een opstartbaar medium. Een goed programma dat je hiervoor kunt gebruiken is Etcher. Klik eerst op Select Image en wijs het installatiebestand aan. Klik hierna op Select Drive en wijs de usb-stick aan. Klik op Flash om de stick te maken.

Usb-stick nodig

Voor je Linux-installatie?

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Linux Mint is een veelgebruikte vervanger voor Windows.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Je vindt veel aanpassingsmogelijkheden in Linux Mint.

Linux-software

Stap je van Windows over op Linux en ben je benieuwd welke Linux-programma's een goed alternatief zijn voor eerdere Windows-programma's? Hier vind je een overzicht van Linux-programma's die je Windows-software vervangen.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Zorin OS is beschikbaar in verschillende uitvoeringen.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Probleemloos proberen

Prettig aan een besturingssysteem zoals Linux Mint is de mogelijkheid om het in een live sessie te gebruiken. Je start hiermee het besturingssysteem op en kunt ermee werken, maar hoeft het niet permanent te installeren. Zo'n live sessie geeft je de mogelijkheid om de functies te verkennen en te bepalen of Linux in de smaak valt. Op het bureaublad van Linux Mint vind je de snelkoppeling Install Linux Mint. Gebruik deze om het besturingssysteem daadwerkelijk te installeren.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

Flathub is een rijke bron voor Linux-software.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.