De gedachte dat meer snelheid altijd beter is, wordt door de internetproviders met zorg in stand gehouden. Hun hele businessmodel is erop gebaseerd en ze weten dat de consument er gevoelig voor is. Maar is snelheid het enige dat belangrijk is en hoeveel internetsnelheid heb je nu werkelijk nodig?

De term breedbandinternet staat voor een internetverbinding die snel genoeg is voor gebruik van de essentiële onlinediensten en die daarnaast constant ‘up’ is. De OECD (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) legt de norm bij een minimale snelheid van 256 kbit/s, maar tegelijk rapporteerde men dat de gemiddelde downloadsnelheid van een breedbandverbinding in al haar lidstaten 26,8 Mbit/s was. 

Veel meer dus dan de 256 kbit/s, en ook veel meer dan in de tijd dat ‘internetten’ nog begon door via een modem verbinding te maken met het netwerk van een provider en de telefoontikken daarbij gingen lopen. De snelheid van toen zou zelfs voor webmail nog maar net volstaan; social media en het online streamen van films en muziek zouden onmogelijk zijn.

Vijf soorten breedbandinternet

Er zijn vijf varianten van breedbandinternet. Behalve glasvezel, kabel en dsl is het ook mogelijk om via 4G/5G en via een satelliet verbinding met het internet te maken. Internet via satelliet is vooral interessant voor buitengebieden waar nog geen andere breedbandvariant is, of voor bijvoorbeeld binnenvaartschepen en bussen. Voor de communicatie wordt een schotelantenne gebruikt die contact maakt met een satelliet. Aan elk abonnement is een datalimiet gekoppeld; onbeperkt streamen is er dus niet bij.

De verwachting is dat satellietinternet steeds meer concurrentie krijgt van 4G/5G, het internet dat we onderweg op onze smartphones gebruiken, maar natuurlijk ook prima thuis werkt. Zeker nu met 5G een nieuwe generatie mobiel internet wordt uitgerold, met hogere snelheden en (afhankelijk van het abonnement) onbeperkt gebruik. 4G/5G-internet voor thuis werkt via een simkaart met een apparaat dat daarvoor geschikt is of met behulp van een wifi-router.

©PXimport

Er valt wat te kiezen

Sinds we isdn achter ons hebben gelaten, zijn alle vormen van breedbandinternet alleen maar sneller geworden. Telkens als werd gedacht dat de rek er bij een van de varianten wel uit was, kwam er een volgende generatie die weer sneller was dan de vorige en het signaal over een langere afstand wist te verzenden.

Wat wel écht veranderde, was de beschikbaarheid van de verschillende vormen van breedbandinternet en daarmee de mogelijkheid om te kiezen. Voor veel plaatsen geldt dat er lang alleen dsl was, daar later kabelinternet bij kwam, maar dat er nu ook glasvezel ligt.

Je hebt dus echt verschillende opties: keuze voor een vorm van breedbandinternet, maar afhankelijk van die keuze vaak ook voor een provider. Want zeker bij dsl en glasvezel is de leverancier van het medium niet automatisch ook degene die de diensten daarna levert.

Bovendien hebben alle aanbieders meerdere pakketten om uit te kiezen. Pakketten die verschillen wat betreft snelheid, maar die zich ook onderscheiden door aanvullende diensten, zoals televisie en telefonie. Deze 3-in-1-paketten of all-in-one-pakketten zijn vaak goedkoper dan losse abonnementen, maar de vraag is of je alle geboden diensten nodig hebt.

Om de juiste keuze te maken, heb je inzicht nodig in je huidige situatie. Hoe vaak gebruik je internet en hoeveel data verbruik je daarbij? Op welke tijdstippen van de dag gebruik je nog een vaste telefoon of gaat alles via je smartphone? Kijk je nog echt televisie of is een online abonnement voldoende en cast je de beelden daarna naar een groot scherm? 

Maak daar vooraf een inventarisatie van, dat kan zomaar eens anders (en voordeliger!) uitpakken dan je van tevoren had bedacht.

©PXimport

Lokaal initiatief

Hoewel de uitrol van glasvezel in Nederland in vergelijking met veel andere landen ongekend snel gaat, zijn er toch nog talloze steden, dorpen en wijken waar nog geen glasvezel beschikbaar is en de komst ervan ook nog niet is aangekondigd.

Wil je niet langer wachten, en heb je graag zelf de touwtjes in handen, kijk dan of je een burgerinitiatief kunt starten. Vaak is het zo dat een van de installatiebedrijven graag langskomt als een bepaald percentage van de inwoners aangeeft geïnteresseerd te zijn in glasvezelinternet. In zo’n geval wordt een minimumaantal huishoudens afgesproken en start de aanleg zodra er voldoende handtekeningen zijn verzameld. 

De glasvezelinstallateurs hebben doorgaans veel ervaring met dit soort initiatieven en helpen graag mee de actie te starten en uit te voeren. Veel burgerinitiatieven organiseren zich in een stichting, soms met deelname of steun van regionale en provinciale overheden.

Lees ook: Glasvezel in Nederland - Dit zijn de toekomstplannen

©PXimport

Hoeveel snelheid heb je nodig?

Welke snelheid je precies nodig hebt, houdt natuurlijk direct verband met je gebruik. Toch is er wel een grove inschatting te maken. De snelheden hieronder zijn de downloadsnelheden zoals de providers die communiceren en zoals die zijn gekoppeld aan de abonnementen. 

Zoals bekend bij dsl en ook kabelinternet zal dat niet de snelheid zijn die je ook echt haalt. Alleen bij glasvezel is de snelheid van het abonnement in theorie, ook echt de snelheid die tot je beschikking staat. Je bent uiteraard nog afhankelijk van de activiteit van buren en omwonenden. 

Niettemin heb je het voordeel van de synchrone verbinding, waarbij de uploadsnelheid gelijk is aan die van de downloadsnelheid. Daar heb je vooral veel profijt van als je altijd online werkt en bestanden deelt, of veel gebruikmaakt van cloud- en ander onlinediensten.

Laag instappen

Een gouden tip voor wie niet weet welke internetsnelheid hij nodig heeft, is vooral niet te hoog te beginnen. Stap liever in met een goedkoper abonnement met minder snelheid en stel over een iets langere periode proefondervindelijk vast of het voldoende is of niet. Neem je namelijk direct een abonnement met hoge snelheid en blijk je later met minder toe te kunnen, dan is afschalen niet altijd zomaar mogelijk. Bij de meeste providers kan een abonnement pas na een jaar worden aangepast. 

Als je aangeeft meer te willen betalen voor een hogere snelheid, kan dat doorgaans wel direct worden geregeld. Bovendien bieden de providers hun klanten vaak interessante kortingen wanneer zij hun abonnement upgraden naar een snellere versie. Wie hoog instapt, loopt al snel enkele gratis maanden mis of betaalt eigenlijk de hele abonnementsperiode te veel. Heb je al een snel abonnement en twijfel je of het niet met minder kan, bijvoorbeeld als leden van het huishouden buitenshuis gaan wonen? Gebruik dan het einde van de contractperiode om te downgraden en bekijk hoe dat bevalt.

©PXimport

Inzicht in gebruik en prestaties

Behalve een grove schatting van de benodigde snelheid kan het ook nauwkeuriger. Sommige providers bieden via hun webportal inzicht in het gebruik, de hoeveelheid data die is ontvangen en verstuurd, en soms ook nog de spreiding over de dag en de dagen van de week. Is die optie er niet, dan bieden veel routers uit het premiumsegment een vergelijkbare functie. Deze routers houden dan over de dag zelf het gebruik en verbruik bij, en geven hier via de webinterface of de router-app inzicht in.

Als alternatief voor een premiumrouter kun je een Fingbox overwegen. Dat is een klein apparaatje dat je in het netwerk plaatst en dat continu het thuisnetwerk scant en controleert. Het houdt bij welke apparaten er online komen of juist offline gaan, maar bewaakt ook de internetverbinding. Het controleert de stabiliteit van de verbinding en de snelheid, maar het verzamelt deze gegevens ook voor grotere inzichten.

Je kunt in de webinterface van de Fingbox of de Fing-app de prestaties van jouw provider vergelijken met die van andere providers in jouw dorp of gemeente. Voorwaarde is wel dat er ook andere gebruikers met een Fingbox in jouw omgeving zijn. Via de Fing-website kun je voor andere plaatsen de snelste internetproviders of die met de minste verstoringen bekijken. Helaas heeft Fing deze en meer geavanceerde functies achter een abonnement geplaatst, maar het levert wel mooie inzichten op.

Behalve het gebruik, is het ook relevant om naar de prestaties van de verschillende providers te kijken. De Consumentenbond rapporteert elk kwartaal over de consumentenwaardering voor de verschillende providers. Op www.consumentenbond.nl/internet/beste wordt de provider met de hoogste waardering voor snelheid, stabiliteit en de kwaliteit van de diensten zoals televisie en telefoon getoond, maar er is ook een uitgebreider overzicht met meer providers. 

De uitslag is het resultaat van de Providermonitor, waaraan vele duizenden consumenten meedoen. Glasvezel- en dsl-providers scoren er doorgaans beter dan de kabelaanbieders.

©PXimport

Wie is mijn aanbieder?

Ergens in je huis komen een of meerdere verbindingen binnen: voor gas, water, elektriciteit en ook voor het internet. Dat kan de telefoonkabel zijn, de televisiekabel, en mogelijk ligt er ook al glasvezel. Ga je verhuizen en moet je het abonnement omzetten, maar weet je niet wie de aanbieders zijn op het nieuwe adres? Of wil je glasvezel in gebruik gaan nemen, maar weet je niet welke aanbieder bij de kabel hoort? Kijk dan op www.mijnaansluiting.nl. 

Deze website is een initiatief van alle netbeheerders van Nederland voor gas, elektriciteit, water, warmte, riool, en ook media en communicatie. Nadat je een account hebt aangemaakt, kun je hier op basis van postcode en huisnummer van elk adres nagaan wie de aanbieders zijn, en dus ook bij wie je moet zijn voor vragen over de kabelaansluiting of de glasvezel.

©PXimport

Triple en quad play

Is het selecteren van de beste internetverbinding al een flinke klus, het wordt nog lastiger door de aanvullende diensten die erbij geleverd worden. Triple play was het combineren in één pakket van internet, televisie en vaste telefonie, maar de echt grote spelers, zoals KPN en Vodafone/Ziggo bieden zelfs al quad play, met ook nog mobiel internet en telefonie erbij. Omdat ze het liefst al deze diensten aan je slijten, proberen de providers deze pakketten zo aantrekkelijk mogelijk te maken.

Vaak krijg je behalve een scherpe prijs voor het gehele pakket ook nog andere voordeeltjes, zoals meer data in de bundel van de mobiele telefoon en extra televisiezenders. Deze voordeeltjes kunnen van triple en quad play een lucratieve keuze maken, maar het maakt je wel erg afhankelijk van één provider. Ook kan een los telefonieabonnement bij een andere provider uiteindelijk toch goedkoper zijn en is het maar de vraag of je alle extra’s ook echt gaat gebruiken. In ons artikel over het kiezen van de beste internetprovider lees je meer!

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!