De afgelopen maanden zijn er twee innovatieve processorgeneraties uitgebracht, namelijk Intel Alder Lake en de Apple M1 Pro/Max. Voor het eerst zien we hybride processors die niet bedoeld zijn voor telefoons, maar voor stevige laptops en desktops. In dit artikel leggen we uit hoe het precies zit met hybride processors en vergelijken we deze twee processorseries met elkaar. Wie heeft de beste processor in handen: Intel of Apple?

Al enige tijd bevond Intel zich in het slop. Het lukte het bedrijf maar niet om over te gaan op een nieuw procedé of om een nieuwe architectuur te leveren. Aan de andere kant boekt Apple juist jaarlijks goede vooruitgang met processors voor zijn mobiele apparaten.

Beide fabrikanten hebben in de afgelopen maanden nieuwe processors uitgebracht die revolutionair zouden moeten zijn. Voor Intel is dat de twaalfde generatie Core-processor, bijnaam Alder Lake, de eerste serie desktopchips op basis van het 10nm-procedé. Voor Apple zijn dat de M1 Pro en Max, waarvan de laatste de snelste laptopchip ooit was. Totdat de nog veel snellere M1 Ultra aangekondigd werd.

Naast het feit dat beide series een mijlpaal moeten zijn, hebben ze ook gemeen dat het hybride processors zijn. Wordt dit het begin van een comeback van Intel en de intrede van Appleals maker van high-end-processors?

Intel innoveert weer

Al sinds in 2015 de Skylake-generatie uitkwam, bevindt Intel zich in het slop. Core-aantallen en klokfrequentie bleven opgeschroefd worden. Maar verbeteringen in het aantal instructies per klok (IPC) bleven uit, doordat Intel door technische problemen bleef steken op de Skylake-architectuur en het 14nm-procedé.

In de periode vóór Skylake slaagde Intel er wel in om elk jaar met een nieuwe architectuur of een nieuw procedé te komen, maar hierbij werd de high-end-desktopmarkt enigszins verwaarloosd. Tegen de tijd van Skylake was het bedrijf al bijna tien jaar bezig met het uitbrengen van quadcores met steeds een minimale IPC-verbetering. 

De grote nadruk lag op het verminderen van het stroomverbruik, het verkleinen van de die-size en het verbeteren van de geïntegreerde videochip. Intel hoopte een speler te worden op de markt voor mobiele apparaten, maar dat is alleen bij laptops echt gelukt.

Nadat AMD in 2017 terugsloeg met de Zen-architectuur, begon Intel koortsachtig nieuwe processors uit te brengen met meer cores. Maar deze chips konden qua prijs-prestatieverhouding nooit tippen aan die van AMD, en langzaam maar zeker wist AMD zelfs een flinke prestatievoorsprong op te bouwen. Als gevolg hiervan is Intel steeds minder in trek bij mensen die op zoek zijn naar een snelle desktop-pc.

Met Alder Lake zou hier verandering in moeten komen. Deze generatie heeft niet alleen een nieuwe architectuur, maar voor het eerst sinds 2015 ook een nieuw procedé. Daarnaast is Alder Lake als eerste desktopprocessor een hybride chip, met meerdere soorten cores in dezelfde processor.

©PXimport

Hybride chips: opbouw

Alder Lake en de Apple M1-processors zijn beide zogenaamde ‘hybride’ chips, ook wel big.LITTLE- of heterogene processors genoemd. Terwijl een multicore-cpu normaal gesproken alleen identieke cores heeft, is er in dit geval sprake van grotere performance-cores en kleinere efficiency-cores.

Deze efficiënte cores zijn niet alleen kleiner – vergeleken met performance-cores nemen ze slechts een derde van de ruimte in – maar zitten ook simpeler in elkaar en hebben een lagere kloksnelheid. Omdat bij het opschroeven van de (klok)snelheid het energieverbruik doorgaans sneller stijgt dan de prestaties, helpt dit de performance per watt aanzienlijk.

Hybride chips: voordelen

Het primaire voordeel van hybride chips is dat minder urgente taken op de efficiënte cores uitgevoerd kunnen worden. Bijvoorbeeld achtergrondtaken waar de gebruiker niet op hoeft te wachten. Mobiele apparaten kunnen het dan langer volhouden op de batterij, terwijl het apparaat toch snellere prestaties kan leveren wanneer deze wel nodig zijn. 

Voor desktops kan dit ook een voordeel zijn. De computer reageert dan snel en kan goede multithreading-prestaties leveren, zonder dat het stroomverbruik en daarmee de warmteproductie de spuigaten uitloopt.

Het lastige met hybride chips is wel dat een deel van het beoogde effect moeilijk te meten is. Als achtergrondtaken de performance-cores met rust laten, dan is het effect daarvan dat het systeem sneller reageert. Dat is alleen niet eenvoudig te vatten in benchmarks. Het is daarom prima mogelijk dat de gevoelssnelheid van hybride chips onderschat wordt.

Uiteraard is dit ook afhankelijk van in hoeverre de software ondersteuning biedt voor optimaal gebruik van de twee soorten cores. Op smartphones is dit over het algemeen goed geregeld, maar op desktops is het minder vanzelfsprekend.

Alder Lake

Als voorbeeld bespreken we het topmodel van Alder Lake, de Intel Core i9-12900K. Dit model heeft 8 performance-cores en 8 efficiency-cores. Omdat de eerste acht ook beschikken over hyperthreading, komt de cpu uit op 24 totale threads. De cpu wordt daarom ook wel omschreven als een 8+8/24-processor.

Alder Lake kan op basis van de belasting bepalen welke cores het meest geschikt zijn om een specifieke taak uit te voeren en deze informatie terugkoppelen naar het besturingssysteem. Hiervoor is wel minimaal Windows 10 noodzakelijk. Windows 11 doet daar nog een schepje bovenop: dat zou niet alleen de prestaties, maar ook de efficiëntie moeten maximaliseren.

Opvallend is dat het stroomverbruik van de nieuwe chips nog aardig hoog is, ondanks het kleinere procedé. De snelste Alder Lake kan maximaal 241 watt verbruiken en het typische verbruik is 125 watt.

Alder Lake ondersteunt als eerste processor PCI Express 5.0 en DDR5. Net zoals bij Skylake heeft de processor gelukkig wel een dubbele geheugencontroller: hij kan ook nog overweg met geheugen van de ‘oude’ DDR4-generatie. Dat is handig, want vooralsnog zijn de DDR5-prijzen buitensporig hoog.

©PXimport

Z690-chipset

Zoals gebruikelijk bij Intel, wordt er voor deze nieuwe generatie weer een nieuw socket gebruikt: LGA1700. Vooralsnog zijn hiervoor alleen high-end-moederborden met de Z690-chipset beschikbaar. Z690 is niet sterk verbeterd ten opzichte van de vorige generatie, maar die was dan ook prima. De belangrijkste verbetering is dat hij nu acht PCI-Express4.0-lanes biedt vanuit de chipset, vergeleken met de PCI-Express3.0-lanes van de vorige generatie. Dit is vooral nuttig voor snelle ssd’s.

Later zullen er ongetwijfeld nog andere, lager gepositioneerde chipsets uitkomen. In de tussentijd zijn de Z690-borden helaas nogal aan de prijs, zelfs vergeleken met high-end-moederborden die de AMD X390-chipset gebruiken. Dit is jammer voor degenen die een van de lager gepositioneerde processors overwegen.

©PXimport

Apple M1 Pro/Max

In mobiele telefoons zijn hybride chips niet bepaald nieuw. Ze worden door alle grote chipfabrikanten geproduceerd. Maar met de Apple M1 zette Apple deze ook in voor zijn laptops. Al jaren gebruikt Apple zijn eigen Systems on a Chip (SoC’s) voor zijn telefoons, en deze ervaring wordt nu ingezet om ook processors voor laptops te ontwikkelen.

De M1-serie is gebaseerd op ARM-cores. De M1 Pro en Max hebben acht performance-cores en twee efficiency-cores (aangeduid als 8+2), terwijl de oorspronkelijke M1 van vorig jaar het moest doen met 4+4 cores. Ook erg interessant is de geïntegreerde gpu (IGP). Deze had acht cores bij de M1, werd verdubbeld naar 16 cores in de M1 Pro en vervolgens weer verdubbeld naar 32 cores in de M1 Max.

©PXimport

Verschillen in procedé

Een van de belangrijkste verschillen tussen de Apple M1 en Alder Lake is het procedé. De M1-serie is gebaseerd op het 5nm-SoC-procedé van TSMC, terwijl Alder Lake gebruikmaakt van Intels 10nm-transistors.

De procedégrootte zegt sinds de introductie van FINFET (fin field-effect transistor) weinig meer, want het getal is bij deze transistorsoort (die ook wel 3D-transistor wordt genoemd) niet langer gebaseerd op een fysieke eigenschap van de transistors. Een nominaal kleiner procedé is daarom ook niet noodzakelijkerwijs beter, maar kan wel als ruwe maatstaf worden gezien. TSMC loopt dus ongeveer twee stappen voor op Intel. Dat toont zich ook in de prestaties en het stroomverbruik.

Verschillen in architectuur

Een ander verschil is de RISC-instructieset (Reduced Instruction Set Computer) van ARM die door Apple wordt gebruikt, terwijl Alder Lake gebaseerd is op de x86-64 CISC-architectuur (Complex Instruction Set Computer).

Welke instructieset beter is, is al lange tijd onderwerp van debat in de computerwereld. RISC kent enkel heel simpele instructies van dezelfde lengte, terwijl CISC het equivalent van meerdere RISC-instructies met één enkele instructie kan afhandelen (die dan wel langer duurt om uit te voeren). Beide hebben zo hun eigen voordelen. RISC kan veel efficiënter zijn (zie kader ‘Micro-ops decoder’), terwijl x86-64-processors compatibel zijn met oude software en tot voor kort veel betere prestaties boden.

Tot slot zijn Alder Lake-processors ‘pure’ cpu’s met een kleine IGP. De M1-chips daarentegen zijn SoC’s met vrijwel alles aan boord wat een systeem nodig heeft om te draaien, inclusief de mogelijkheden die normaal gesproken door de chipset worden aangeboden. 

Samen met de veel grotere IGP is dit de reden voor het enorme aantal transistors: de M1 Max heeft maar liefst 57 miljard transistors. Het aantal transistors van Alder Lake is niet vrijgegeven, maar dit zal niet in de buurt van de M1 Max komen.

©PXimport

Micro-ops decoder

Het is niet de eerste keer dat de x86-fabrikanten inspiratie putten uit de opbouw of werking van een RISC-processor. Al een hele tijd hebben x86-64-processors een ‘micro-ops decoder’. Deze zet complexe instructies om in meerdere kleinere instructies die vergelijkbaar zijn met de kleinere en simpelere RISC-instructies. Hiermee is het voor de processor makkelijker om deze te herordenen en instructies die niet van elkaar afhankelijk zijn tegelijkertijd uit te voeren. Zo hebben ook CISC-processors deels het voordeel van RISC!

Intel: goede prestaties

Intel zegt het aantal instructies per klok met 19 procent verbeterd te hebben en dit komt boven op de kleinere verbetering die de Rocket Lake-architectuur vorig jaar leverde. Uit benchmarks blijkt dat dit ook wel klopt: Alder Lake biedt vooral bijzonder goede single-threaded prestaties. Op dat vlak weet Intel AMD in één klap te overtreffen, ondanks de eerdere achterstand. In sommige benchmarks kan de 8+8/24 zelfs de echte 16-core AMD 5950X bijbenen in multithreaded taken. Dit komt doordat de acht performance-cores dusdanig snel zijn dat ze soms de achterstand van de efficiency-cores goed kunnen maken.

Volgens Intel is Alder Lake ook de snelste processor voor gamers. Maar als het aankomt op games, dan geldt dat er de afgelopen jaren niet veel is veranderd. De processor maakt hiervoor heel weinig uit, want die is vrijwel nooit de bottleneck. 

Veel reviewers gebruiken kunstmatige gamebenchmarks, waarbij een supersnelle videokaart wordt gemeten op lage kwaliteitsinstellingen en resoluties. Dat soort tests geven misschien aan dat de ene processor sneller is dan de andere, maar een realistisch scenario is het allerminst. Alleen bij zogenaamde e-sporttitels, waarbij voor sommigen framerates van in de honderden fps wenselijk zijn, zal er bij moderne processors merkbaar verschil zijn.

Intel: hoog verbruik

De goede prestaties van Alder Lake hebben wel een prijs, namelijk een bijzonder hoog stroomverbruik onder belasting. Nu is dat voor desktops niet zo heel erg belangrijk, maar het maakt stevige koeling en een krachtige voeding wel noodzakelijk. Dit maakt het vooral lastig voor degenen die een kleiner mini-ITX-systeem willen bouwen.

Omdat de processors tot het uiterste worden gedreven, is er ook weinig overklokruimte, hoewel dit over het algemeen wel verbetert naarmate het procedé volwassener wordt.

Een ander nadeel is dat de prijs van het platform relatief hoog is. Het is niet nodig om direct het veel duurdere DDR5 aan te schaffen, omdat DDR4 ook wordt ondersteund door de geheugencontroller. Wel zijn moederborden een stuk duurder. 

Moederborden voor Alder Lake beginnen vanaf ongeveer 200 euro, vergeleken met 130 euro voor AM4-platforms met de X370-chipset. Dit komt doordat momenteel alleen de Z690-chipset beschikbaar is, en die is wat duurder. De stevige stroomvoorziening die nodig is voor deze veel verbruikende cpu's zal ongetwijfeld ook bijdragen aan de relatief hoge prijzen van Z690-borden.

Apple M1: indrukwekkend

De M1 Max-benchmarks van Apple laten eveneens indrukwekkende prestaties zien. Processors met verschillende instructiesets zijn niet helemaal 1-op-1 te vergelijken, maar de prestaties van de M1 Max en Pro komen aardig in de buurt van high-end-processors voor laptops en desktops. Dat klinkt misschien niet heel erg indrukwekkend, maar voor een chip die gebaseerd is op de SoC van een telefoon is het uitzonderlijk.

Ook de gpu-prestaties zijn bijzonder indrukwekkend. In sommige gamebenchmarks weet de IGP van de M1 Max zelfs de prestaties van een losse mid-range-gpu van de huidige generatie te evenaren. Ook op productiviteitsvlak gooien de grafische prestaties hoge ogen. Dergelijke performance is nooit eerder vertoond door een IGP.

©PXimport

Conclusie

Intel brengt met Alder Lake na jaren stagnatie in één keer een fikse verbetering waarmee het AMD weet te evenaren. Waar Intel al een tijdje geen factor meer was voor high-end-desktops, is het dankzij Alder Lake nu weer een speler en wellicht zelfs de favoriet. Alder Lake kunnen we aanmerken als een trendbreuk, waarbij de fabrikant die achterloopt in één klap heel veel goedmaakt. En nu volhouden.

Ook de Apple M1 Pro en Max zijn revolutionair. Nooit eerder was er een ARM-chip die zo dicht bij de prestaties van de betere x86-processors kon komen. In het geval van de Max komen daar nog uitzonderlijke grafische prestaties bij, die geen andere IGP ook maar enigszins benadert. En dan laten we de recente Ultra nog buiten beschouwing.

Beide generaties zetten een flinke stap vooruit. De hybride aard draagt hier zeker een steentje aan bij, maar het leeuwendeel van de prestatieverbeteringen komt door architecturale vernieuwingen en het kleinere procedé. Hybride processors blijven veelbelovend en niet alleen voor mobiele producten.

Het beste nieuws is dat het weer spannend is geworden op de processormarkt. De tijd dat we jaar in, jaar uit oude wijn in nieuwe zakken mochten bewonderen, is nu toch wel voorbij.

Strijken lijkt simpel, maar in de praktijk sluipen er snel gewoontes in die jouw kleding geen goed doen. Veel mensen strijken op gevoel en merken pas later dat toch niet alle kreukels weg zijn, de stof sneller slijt of dat het strijkwerk eindeloos duurt. Door deze zes fouten te vermijden, gaat het strijken vlotter en blijft je kleding mooier.

Strijken kan een vervelende klus zijn wanneer je wekelijks met een volle mand aan de slag gaat, zeker als hardnekkige vouwen niet willen verdwijnen of een net gestreken blouse na een uur alweer kreukt. In grotere huishoudens voelt het soms zelfs alsof het werk nooit af is. Het goede nieuws: het kan sneller én makkelijker. Hieronder lees je welke zes fouten het strijken vaak onnodig lastig maken en hoe je ze voorkomt.

1: De temperatuur verkeerd instellen

Veel mensen laten hun strijkijzer standaard op dezelfde temperatuur staan. Dat lijkt handig, maar is het niet. Sommige stoffen, zoals zijde of synthetische vezels, mogen niet te warm gestreken worden omdat ze dat kunnen verschroeien of in het ergste geval zelfs smelten. Maar bij andere stoffen krijg je kreukels juist alleen weg bij een hogere stand. Het wasetiket geeft precies aan wat kan. Staat er een doorgestreept strijkijzer op? Dan kun je het beter helemaal niet strijken. In zo'n geval kan een kledingstomer misschien uitkomst bieden.

Lees ook: Betekenis wassymbolen: wat zijn die wasvoorschriften?

©Igor Nikushin - stock.adobe.com

2: Kleding niet binnenstebuiten strijken

Stoffen blijven langer mooi wanneer je ze aan de binnenkant strijkt. De buitenkant slijt dan minder snel en kleuren blijven langer behouden. Bij kragen, manchetten en zomen is de binnenkant al helemaal veiliger, omdat details anders kunnen beschadigen. Ook donkere stoffen strijk je bij voorkeur aan de binnenzijde: te veel hitte kan glansplekken veroorzaken, en dat wil je natuurlijk niet kunnen zien wanneer je deze kleding draagt.

3: Te droge was strijken

Volledig droge kleding strijkt een stuk lastiger. De strijkzool glijdt minder soepel en kreukels blijven langer zichtbaar. Een licht vochtige stof werkt veel prettiger. Is je was al droog? Dan helpt een plantenspuit of de stoomfunctie van je strijkijzer. Let op: sommige materialen, zoals zijde, zijn gevoelig voor watervlekken. Die kun je dus beter wél droog strijken.

©PhotoSG - stock.adobe.com

4: Vuile kleding of kleding met vlekken strijken

Een gedragen kledingstuk even bijstrijken lijkt handig, maar vlekken kunnen door de hitte in de vezels trekken. Daarna zijn ze veel moeilijker te verwijderen. Strijk daarom om vlekken heen of kies een andere manier om kleding op te frissen. Denk aan een hangertje in de badkamer tijdens een warme douche of verticaal stomen met je stoomstrijkijzer. Er zijn ook speciale sprays voor kreukels te koop.

5: Je strijkijzer niet schoonmaken

Kalk en vuil hopen zich in de stoomopeningen op en dat merk je meteen: de stoomproductie neemt af en het strijken gaat minder makkelijk. Een maandelijkse schoonmaak helpt om problemen te voorkomen. Vul het reservoir, warm het strijkijzer op en stoom het leeg boven de gootsteen. Sommige modellen hebben een reinigingsknop die vuil en kalk extra krachtig losmaakt. Ook de zool van je strijkijzer kan vies worden. Door die regelmatig schoon te maken blijft je schone was ... nou ja, schoon dus!

Lees ook: 3 manieren om de zool van je strijkijzer schoon te maken

©Alliance - stock.adobe.com

6: Het verkeerde strijkijzer gebruiken

Zelfs de beste strijktechniek schiet tekort wanneer het strijkijzer niet goed presteert. Een verouderd of te eenvoudig model kan traag op temperatuur komen, minder stoom produceren of stroef aanvoelen. . Maar wat is dan een goed strijkijzer? Een goed strijkijzer heeft onder andere een fijne brede strijkzool met spitse punt en een effectieve stoomfunctie. Moet je wekelijks bergen was wegstrijken? Gun jezelf dan een stoomgenerator. Dat is een strijkijzer met een extern reservoir waarin tot wel twee liter water gaat, waardoor je ononderbroken kunt strijken. Extra prettig aan dit type strijkbout is dat je hem vóór het strijken uit het waterreservoir haalt en hij dus extra licht van gewicht is. Zo is strijken misschien helemaal zo vervelend nog niet!

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.