ID.nl logo
Intel of Apple: Alder Lake en M1-processors vergeleken
© Reshift Digital
Huis

Intel of Apple: Alder Lake en M1-processors vergeleken

De afgelopen maanden zijn er twee innovatieve processorgeneraties uitgebracht, namelijk Intel Alder Lake en de Apple M1 Pro/Max. Voor het eerst zien we hybride processors die niet bedoeld zijn voor telefoons, maar voor stevige laptops en desktops. In dit artikel leggen we uit hoe het precies zit met hybride processors en vergelijken we deze twee processorseries met elkaar. Wie heeft de beste processor in handen: Intel of Apple?

Al enige tijd bevond Intel zich in het slop. Het lukte het bedrijf maar niet om over te gaan op een nieuw procedé of om een nieuwe architectuur te leveren. Aan de andere kant boekt Apple juist jaarlijks goede vooruitgang met processors voor zijn mobiele apparaten.

Beide fabrikanten hebben in de afgelopen maanden nieuwe processors uitgebracht die revolutionair zouden moeten zijn. Voor Intel is dat de twaalfde generatie Core-processor, bijnaam Alder Lake, de eerste serie desktopchips op basis van het 10nm-procedé. Voor Apple zijn dat de M1 Pro en Max, waarvan de laatste de snelste laptopchip ooit was. Totdat de nog veel snellere M1 Ultra aangekondigd werd.

Naast het feit dat beide series een mijlpaal moeten zijn, hebben ze ook gemeen dat het hybride processors zijn. Wordt dit het begin van een comeback van Intel en de intrede van Appleals maker van high-end-processors?

Intel innoveert weer

Al sinds in 2015 de Skylake-generatie uitkwam, bevindt Intel zich in het slop. Core-aantallen en klokfrequentie bleven opgeschroefd worden. Maar verbeteringen in het aantal instructies per klok (IPC) bleven uit, doordat Intel door technische problemen bleef steken op de Skylake-architectuur en het 14nm-procedé.

In de periode vóór Skylake slaagde Intel er wel in om elk jaar met een nieuwe architectuur of een nieuw procedé te komen, maar hierbij werd de high-end-desktopmarkt enigszins verwaarloosd. Tegen de tijd van Skylake was het bedrijf al bijna tien jaar bezig met het uitbrengen van quadcores met steeds een minimale IPC-verbetering. 

De grote nadruk lag op het verminderen van het stroomverbruik, het verkleinen van de die-size en het verbeteren van de geïntegreerde videochip. Intel hoopte een speler te worden op de markt voor mobiele apparaten, maar dat is alleen bij laptops echt gelukt.

Nadat AMD in 2017 terugsloeg met de Zen-architectuur, begon Intel koortsachtig nieuwe processors uit te brengen met meer cores. Maar deze chips konden qua prijs-prestatieverhouding nooit tippen aan die van AMD, en langzaam maar zeker wist AMD zelfs een flinke prestatievoorsprong op te bouwen. Als gevolg hiervan is Intel steeds minder in trek bij mensen die op zoek zijn naar een snelle desktop-pc.

Met Alder Lake zou hier verandering in moeten komen. Deze generatie heeft niet alleen een nieuwe architectuur, maar voor het eerst sinds 2015 ook een nieuw procedé. Daarnaast is Alder Lake als eerste desktopprocessor een hybride chip, met meerdere soorten cores in dezelfde processor.

©PXimport

Hybride chips: opbouw

Alder Lake en de Apple M1-processors zijn beide zogenaamde ‘hybride’ chips, ook wel big.LITTLE- of heterogene processors genoemd. Terwijl een multicore-cpu normaal gesproken alleen identieke cores heeft, is er in dit geval sprake van grotere performance-cores en kleinere efficiency-cores.

Deze efficiënte cores zijn niet alleen kleiner – vergeleken met performance-cores nemen ze slechts een derde van de ruimte in – maar zitten ook simpeler in elkaar en hebben een lagere kloksnelheid. Omdat bij het opschroeven van de (klok)snelheid het energieverbruik doorgaans sneller stijgt dan de prestaties, helpt dit de performance per watt aanzienlijk.

Hybride chips: voordelen

Het primaire voordeel van hybride chips is dat minder urgente taken op de efficiënte cores uitgevoerd kunnen worden. Bijvoorbeeld achtergrondtaken waar de gebruiker niet op hoeft te wachten. Mobiele apparaten kunnen het dan langer volhouden op de batterij, terwijl het apparaat toch snellere prestaties kan leveren wanneer deze wel nodig zijn. 

Voor desktops kan dit ook een voordeel zijn. De computer reageert dan snel en kan goede multithreading-prestaties leveren, zonder dat het stroomverbruik en daarmee de warmteproductie de spuigaten uitloopt.

Het lastige met hybride chips is wel dat een deel van het beoogde effect moeilijk te meten is. Als achtergrondtaken de performance-cores met rust laten, dan is het effect daarvan dat het systeem sneller reageert. Dat is alleen niet eenvoudig te vatten in benchmarks. Het is daarom prima mogelijk dat de gevoelssnelheid van hybride chips onderschat wordt.

Uiteraard is dit ook afhankelijk van in hoeverre de software ondersteuning biedt voor optimaal gebruik van de twee soorten cores. Op smartphones is dit over het algemeen goed geregeld, maar op desktops is het minder vanzelfsprekend.

Alder Lake

Als voorbeeld bespreken we het topmodel van Alder Lake, de Intel Core i9-12900K. Dit model heeft 8 performance-cores en 8 efficiency-cores. Omdat de eerste acht ook beschikken over hyperthreading, komt de cpu uit op 24 totale threads. De cpu wordt daarom ook wel omschreven als een 8+8/24-processor.

Alder Lake kan op basis van de belasting bepalen welke cores het meest geschikt zijn om een specifieke taak uit te voeren en deze informatie terugkoppelen naar het besturingssysteem. Hiervoor is wel minimaal Windows 10 noodzakelijk. Windows 11 doet daar nog een schepje bovenop: dat zou niet alleen de prestaties, maar ook de efficiëntie moeten maximaliseren.

Opvallend is dat het stroomverbruik van de nieuwe chips nog aardig hoog is, ondanks het kleinere procedé. De snelste Alder Lake kan maximaal 241 watt verbruiken en het typische verbruik is 125 watt.

Alder Lake ondersteunt als eerste processor PCI Express 5.0 en DDR5. Net zoals bij Skylake heeft de processor gelukkig wel een dubbele geheugencontroller: hij kan ook nog overweg met geheugen van de ‘oude’ DDR4-generatie. Dat is handig, want vooralsnog zijn de DDR5-prijzen buitensporig hoog.

©PXimport

Z690-chipset

Zoals gebruikelijk bij Intel, wordt er voor deze nieuwe generatie weer een nieuw socket gebruikt: LGA1700. Vooralsnog zijn hiervoor alleen high-end-moederborden met de Z690-chipset beschikbaar. Z690 is niet sterk verbeterd ten opzichte van de vorige generatie, maar die was dan ook prima. De belangrijkste verbetering is dat hij nu acht PCI-Express4.0-lanes biedt vanuit de chipset, vergeleken met de PCI-Express3.0-lanes van de vorige generatie. Dit is vooral nuttig voor snelle ssd’s.

Later zullen er ongetwijfeld nog andere, lager gepositioneerde chipsets uitkomen. In de tussentijd zijn de Z690-borden helaas nogal aan de prijs, zelfs vergeleken met high-end-moederborden die de AMD X390-chipset gebruiken. Dit is jammer voor degenen die een van de lager gepositioneerde processors overwegen.

©PXimport

Apple M1 Pro/Max

In mobiele telefoons zijn hybride chips niet bepaald nieuw. Ze worden door alle grote chipfabrikanten geproduceerd. Maar met de Apple M1 zette Apple deze ook in voor zijn laptops. Al jaren gebruikt Apple zijn eigen Systems on a Chip (SoC’s) voor zijn telefoons, en deze ervaring wordt nu ingezet om ook processors voor laptops te ontwikkelen.

De M1-serie is gebaseerd op ARM-cores. De M1 Pro en Max hebben acht performance-cores en twee efficiency-cores (aangeduid als 8+2), terwijl de oorspronkelijke M1 van vorig jaar het moest doen met 4+4 cores. Ook erg interessant is de geïntegreerde gpu (IGP). Deze had acht cores bij de M1, werd verdubbeld naar 16 cores in de M1 Pro en vervolgens weer verdubbeld naar 32 cores in de M1 Max.

©PXimport

Verschillen in procedé

Een van de belangrijkste verschillen tussen de Apple M1 en Alder Lake is het procedé. De M1-serie is gebaseerd op het 5nm-SoC-procedé van TSMC, terwijl Alder Lake gebruikmaakt van Intels 10nm-transistors.

De procedégrootte zegt sinds de introductie van FINFET (fin field-effect transistor) weinig meer, want het getal is bij deze transistorsoort (die ook wel 3D-transistor wordt genoemd) niet langer gebaseerd op een fysieke eigenschap van de transistors. Een nominaal kleiner procedé is daarom ook niet noodzakelijkerwijs beter, maar kan wel als ruwe maatstaf worden gezien. TSMC loopt dus ongeveer twee stappen voor op Intel. Dat toont zich ook in de prestaties en het stroomverbruik.

Verschillen in architectuur

Een ander verschil is de RISC-instructieset (Reduced Instruction Set Computer) van ARM die door Apple wordt gebruikt, terwijl Alder Lake gebaseerd is op de x86-64 CISC-architectuur (Complex Instruction Set Computer).

Welke instructieset beter is, is al lange tijd onderwerp van debat in de computerwereld. RISC kent enkel heel simpele instructies van dezelfde lengte, terwijl CISC het equivalent van meerdere RISC-instructies met één enkele instructie kan afhandelen (die dan wel langer duurt om uit te voeren). Beide hebben zo hun eigen voordelen. RISC kan veel efficiënter zijn (zie kader ‘Micro-ops decoder’), terwijl x86-64-processors compatibel zijn met oude software en tot voor kort veel betere prestaties boden.

Tot slot zijn Alder Lake-processors ‘pure’ cpu’s met een kleine IGP. De M1-chips daarentegen zijn SoC’s met vrijwel alles aan boord wat een systeem nodig heeft om te draaien, inclusief de mogelijkheden die normaal gesproken door de chipset worden aangeboden. 

Samen met de veel grotere IGP is dit de reden voor het enorme aantal transistors: de M1 Max heeft maar liefst 57 miljard transistors. Het aantal transistors van Alder Lake is niet vrijgegeven, maar dit zal niet in de buurt van de M1 Max komen.

©PXimport

Micro-ops decoder

Het is niet de eerste keer dat de x86-fabrikanten inspiratie putten uit de opbouw of werking van een RISC-processor. Al een hele tijd hebben x86-64-processors een ‘micro-ops decoder’. Deze zet complexe instructies om in meerdere kleinere instructies die vergelijkbaar zijn met de kleinere en simpelere RISC-instructies. Hiermee is het voor de processor makkelijker om deze te herordenen en instructies die niet van elkaar afhankelijk zijn tegelijkertijd uit te voeren. Zo hebben ook CISC-processors deels het voordeel van RISC!

Intel: goede prestaties

Intel zegt het aantal instructies per klok met 19 procent verbeterd te hebben en dit komt boven op de kleinere verbetering die de Rocket Lake-architectuur vorig jaar leverde. Uit benchmarks blijkt dat dit ook wel klopt: Alder Lake biedt vooral bijzonder goede single-threaded prestaties. Op dat vlak weet Intel AMD in één klap te overtreffen, ondanks de eerdere achterstand. In sommige benchmarks kan de 8+8/24 zelfs de echte 16-core AMD 5950X bijbenen in multithreaded taken. Dit komt doordat de acht performance-cores dusdanig snel zijn dat ze soms de achterstand van de efficiency-cores goed kunnen maken.

Volgens Intel is Alder Lake ook de snelste processor voor gamers. Maar als het aankomt op games, dan geldt dat er de afgelopen jaren niet veel is veranderd. De processor maakt hiervoor heel weinig uit, want die is vrijwel nooit de bottleneck. 

Veel reviewers gebruiken kunstmatige gamebenchmarks, waarbij een supersnelle videokaart wordt gemeten op lage kwaliteitsinstellingen en resoluties. Dat soort tests geven misschien aan dat de ene processor sneller is dan de andere, maar een realistisch scenario is het allerminst. Alleen bij zogenaamde e-sporttitels, waarbij voor sommigen framerates van in de honderden fps wenselijk zijn, zal er bij moderne processors merkbaar verschil zijn.

Intel: hoog verbruik

De goede prestaties van Alder Lake hebben wel een prijs, namelijk een bijzonder hoog stroomverbruik onder belasting. Nu is dat voor desktops niet zo heel erg belangrijk, maar het maakt stevige koeling en een krachtige voeding wel noodzakelijk. Dit maakt het vooral lastig voor degenen die een kleiner mini-ITX-systeem willen bouwen.

Omdat de processors tot het uiterste worden gedreven, is er ook weinig overklokruimte, hoewel dit over het algemeen wel verbetert naarmate het procedé volwassener wordt.

Een ander nadeel is dat de prijs van het platform relatief hoog is. Het is niet nodig om direct het veel duurdere DDR5 aan te schaffen, omdat DDR4 ook wordt ondersteund door de geheugencontroller. Wel zijn moederborden een stuk duurder. 

Moederborden voor Alder Lake beginnen vanaf ongeveer 200 euro, vergeleken met 130 euro voor AM4-platforms met de X370-chipset. Dit komt doordat momenteel alleen de Z690-chipset beschikbaar is, en die is wat duurder. De stevige stroomvoorziening die nodig is voor deze veel verbruikende cpu's zal ongetwijfeld ook bijdragen aan de relatief hoge prijzen van Z690-borden.

Apple M1: indrukwekkend

De M1 Max-benchmarks van Apple laten eveneens indrukwekkende prestaties zien. Processors met verschillende instructiesets zijn niet helemaal 1-op-1 te vergelijken, maar de prestaties van de M1 Max en Pro komen aardig in de buurt van high-end-processors voor laptops en desktops. Dat klinkt misschien niet heel erg indrukwekkend, maar voor een chip die gebaseerd is op de SoC van een telefoon is het uitzonderlijk.

Ook de gpu-prestaties zijn bijzonder indrukwekkend. In sommige gamebenchmarks weet de IGP van de M1 Max zelfs de prestaties van een losse mid-range-gpu van de huidige generatie te evenaren. Ook op productiviteitsvlak gooien de grafische prestaties hoge ogen. Dergelijke performance is nooit eerder vertoond door een IGP.

©PXimport

Conclusie

Intel brengt met Alder Lake na jaren stagnatie in één keer een fikse verbetering waarmee het AMD weet te evenaren. Waar Intel al een tijdje geen factor meer was voor high-end-desktops, is het dankzij Alder Lake nu weer een speler en wellicht zelfs de favoriet. Alder Lake kunnen we aanmerken als een trendbreuk, waarbij de fabrikant die achterloopt in één klap heel veel goedmaakt. En nu volhouden.

Ook de Apple M1 Pro en Max zijn revolutionair. Nooit eerder was er een ARM-chip die zo dicht bij de prestaties van de betere x86-processors kon komen. In het geval van de Max komen daar nog uitzonderlijke grafische prestaties bij, die geen andere IGP ook maar enigszins benadert. En dan laten we de recente Ultra nog buiten beschouwing.

Beide generaties zetten een flinke stap vooruit. De hybride aard draagt hier zeker een steentje aan bij, maar het leeuwendeel van de prestatieverbeteringen komt door architecturale vernieuwingen en het kleinere procedé. Hybride processors blijven veelbelovend en niet alleen voor mobiele producten.

Het beste nieuws is dat het weer spannend is geworden op de processormarkt. De tijd dat we jaar in, jaar uit oude wijn in nieuwe zakken mochten bewonderen, is nu toch wel voorbij.

▼ Volgende artikel
Zo maak je de Windows-taakbalk echt van jezelf
© Alina - stock.adobe.com
Huis

Zo maak je de Windows-taakbalk echt van jezelf

De taakbalk is een van de handigste onderdelen van Windows. Hoewel hij nauwelijks ruimte in beslag neemt, geeft hij snelle toegang tot je favoriete apps, het startmenu, de zoekfunctie, het systeemvak en de basisinstellingen. Bovendien kun je deze taakbalk in hoge mate aanpassen en zelfs nog functioneler maken.

In het kort

De Windows-taakbalk: hij zit er altijd, netjes onderaan je scherm, maar heb je ooit stilgestaan bij wat je er allemaal mee kunt? Die balk is namelijk veel meer dan een parkeerplaats voor je snelkoppelingen. Met een paar simpele aanpassingen maak je van die bescheiden onderbalk een middel om je eigen workflow te stroomlijnen. Handig, je moet alleen even weten hoe.

Lees ook: Zo maak je de taakbalk transparant

Verbergen en uitlijnen

Wil je wat extra schermruimte? Verberg dan de taakbalk. Die verschijnt dan alleen nog wanneer je met de muis naar de onderrand van het scherm gaat. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek in de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. In Windows 11 scrol je naar Gedrag van taakbalk en zet je een vinkje bij Taakbalk automatisch verbergen. Kun je niet wennen aan de gecentreerde pictogrammen? Zet ze dan klassiek links via Uitlijning van taakbalk en kies Links uitlijnen in plaats van Centreren.

Windows 10-gebruikers moeten de optie De taakbalk automatisch verbergen in de desktopmodus of De taakbalk automatisch verbergen in de tabletmodus selecteren. Heb je een hybride tablet of laptop? Dan kun je de taakbalk in tabletmodus laten verschijnen door simpelweg met je vinger van onder naar boven te vegen.

Door de taakbalk automatisch te verbergen, blijft je bureaublad lekker leeg.

Apps vastmaken

Apps die je vaak gebruikt, wil je natuurlijk niet telkens via het startmenu opzoeken. Veel handiger is het om ze vast te zetten in de taakbalk. In Windows 10 open je de lijst met apps via de Startknop. Klik met de rechtermuisknop op het pictogram of de tegel van de app die je wilt vastmaken, kies Meer en dan Vastmaken aan taakbalk. Wil je de app later weer verwijderen van de taakbalk? Klik dan met de rechtermuisknop op het pictogram en kies Losmaken van taakbalk.

In Windows 11 werkt het vergelijkbaar: open het Startmenu en zoek de app bij Vastgezette apps of onder Alle apps. Klik met de rechtermuisknop, kies Meer en dan Aan de taakbalk vastmaken.

De volgorde van de pictogrammen op de taakbalk pas je eenvoudig aan door ze te verslepen. Slepen, neerzetten, klaar!

Met de rechtermuisknop kun je apps vastmaken aan de taakbalk.

Knoppen combineren

Windows laat actieve programma's als knoppen in de taakbalk zien. Heb je bijvoorbeeld twee Word-documenten open, dan verschijnen er twee miniatuurvensters zodra je met de muis over het Word-pictogram beweegt. In de Taakbalkinstellingen vind je de optie Taakbalkknoppen combineren en labels verbergen. Kies je hier Nooit, dan toont Windows niet alleen het pictogram, maar ook de bestandsnamen van elk geopend document. Dat is overzichtelijk, maar neemt flink wat ruimte in op de taakbalk. Daarom kiezen de meeste gebruikers voor Altijd of Wanneer taakbalk vol is, daarmee combineert Windows de vensters netjes onder één knop.

Wanneer wil je taakbalkknoppen combineren en labels verbergen?

Widgets

In Windows 11 zie je in de taakbalk vaak aan de linkerkant live-weerberichten of andere informatie, zonder dat je werk wordt onderbroken. Dat zijn zogeheten widgets. Sommige gebruikers zijn er dol op, anderen ervaren ze als storende elementen. Widgets geven informatie over onder meer het weer, nieuwsberichten, beurskoersen en fotogalerijen.

Wil je widgets aan de taakbalk toevoegen? Open dan de Instellingen via Windows-toets+I, ga naar Persoonlijke instellingen en kies vervolgens Taakbalk. Onder Taakbalkitems kun je de schakelaar bij Widgets inschakelen. Zodra je dat doet, verschijnt de Widgets-app automatisch aan de linkerzijde van de taakbalk en toont daar het laatste nieuws en andere updates.

De widgets tonen voortdurend live informatie aan de linkerkant van de taakbalk.

Verschillen tussen Windows 10 en 11

Vreemd genoeg heeft Windows 11 een aantal handige functies van de taakbalk uit Windows 10 niet overgenomen. Het gaat om details, maar wie eraan gewend was, zal ze beslist missen. Zo kon je in Windows 10 een afbeelding naar het pictogram van een beeldbewerkingsprogramma in de taakbalk slepen om het bestand automatisch in Paint of Photoshop te openen. Hetzelfde gold voor tekstdocumenten: sleepte je een bestand naar het Word-pictogram dan opende dat vanzelf in Word. In Windows 11 krijg je bij diezelfde actie een verbodsbord te zien.

Ook het rechtsklikken op de taakbalk is uitgekleed. Waar je in Windows 10 via het snelmenu de taakbalk kon vergrendelen of ontgrendelen, is die optie in Windows 11 verdwenen. De taakbalk is simpelweg vergrendeld. Punt. De balk blijft onderaan staan, heeft een vast formaat en je kunt hem als gebruiker niet verplaatsen. De mogelijkheid om de taakbalk aan de boven-, linker- of rechterkant van het scherm te zetten – ooit standaard in Windows 10 – is in Windows 11 afgeschaft.

Taakweergave

Windows 11 heeft een bijzonder handige functie: Taakweergave. Met één klik op het bijbehorende pictogram in de taakbalk krijg je een overzicht van alle geopende applicaties en virtuele bureaubladen. Met de pijltjestoetsen kun je snel de gewenste applicatie selecteren en activeren.

Wil je de knop voor Taakweergave toevoegen aan de taakbalk? Ga dan naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en zet de schakelaar bij Taakweergave aan. Vanaf dat moment verschijnt in de taakbalk een pictogram van een wit-zwart vierkant. Hiermee kun je razendsnel schakelen tussen apps en virtuele bureaubladen.

Met de knop Taakweergave krijg je een overzicht van de actieve vensters en alle virtuele bureaubladen.

Schakelen met toetsenbord

Alle apps die je aan de taakbalk hebt vastgemaakt, kun je ook met het toetsenbord openen. Gebruik hiervoor de Windows-toets in combinatie met een numerieke toets aan de bovenkant van het toetsenbord. Cijfer 1 staat voor de eerste app op de taakbalk die je telt vanaf de knop Taakweergave. Cijfer 2 staat voor de tweede app enzovoort. Zijn er voor de gekozen app meerdere vensters geopend, dan kun je via dezelfde toetscombinatie door de vensters bladeren.

Gebruik de volgorde door te tellen vanaf de knop Taakweergave.

Kleur of semitransparant

Het is in beide systeemvarianten mogelijk om de kleur van de taakbalk aan te passen en deze semitransparant te maken. Klik met rechts op het bureaublad en gebruik de opdracht Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. In de linkerkolom selecteer je Persoonlijke instellingen en aan de rechterkant klik je op Kleuren. Bij Modus ga je voor Licht of Donker.

Zet de Transparantie-effecten aan en bij Accentkleur ga je voor de optie Handmatig. Vervolgens pik je een aangepaste accentkleur uit de kleurenkiezer. Je krijgt pas het effect te zien als je hier de optie Accentkleur weergeven op Start en de taakbalk hebt ingeschakeld.

Je kunt de taakbalk ook een kleurtje geven.

Op meerdere schermen

Veel gebruikers klikken hun laptop in een dock of sluiten het apparaat via usb-c aan op een extern beeldscherm om te profiteren van extra schermruimte. Standaard wordt de taakbalk op alle beeldschermen weergegeven. Wil je dat niet, dan kun je dat in Windows 10 aanpassen via de Taakbalkinstellingen. Schakel daar de optie Taakbalk weergeven op alle beeldschermen uit. Vervolgens kun je de taakbalk naar het gewenste scherm slepen. Let op: dit werkt alleen als de taakbalk niet vergrendeld is. Controleer dat door met rechts op de taakbalk te klikken en na te gaan of Taakbalk vergrendelen is uitgeschakeld.

In Windows 11 ga je in de Taakbalkinstellingen naar de sectie Gedrag van taakbalk. Ook daar kun je aangeven dat de taakbalk slechts op één scherm zichtbaar mag zijn. Daarnaast kun je instellen hoe de apps in de taakbalk op meerdere schermen worden weergegeven. Je hebt drie opties. Ofwel zie je de geopende apps in alle taakbalken, of zowel in de hoofdtaakbalk en de taakbalk waar het venster is geopend, ofwel zie je de geopende apps alleen in de taakbalk van het venster dat actief is. Let wel: in Windows 11 worden het notificatiecentrum, samen met datum en tijd, uitsluitend op het hoofdscherm weergegeven. Ze verschijnen dus nooit op het extra beeldscherm.

Hierdoor wordt de taakbalk op alle beeldschermen getoond.

Jumplist

Wanneer je in Windows 11 met de rechtermuisknop op het taakbalkpictogram van een applicatie klikt, verschijnt er een lijst met bestanden die je recent of frequent met dat programma hebt geopend. Zo'n lijst heet een jumplist: een contextmenu dat snelle toegang biedt tot eerder gebruikte bestanden. Je kunt bestanden in een jumplist vastmaken, zodat ze altijd beschikbaar blijven. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op het taakbalkpictogram om de jumplist te openen. Beweeg je muis naar het bestand dat je wilt vastzetten. Er verschijnt dan een punaisepictogram naast de bestandsnaam. Klik op die punaise om het item vast te maken. Je kunt ook nogmaals met rechts op zo'n item klikken voor meer opties, zoals Openen, Aan deze lijst vastmaken, of Uit deze lijst verwijderen. In de jumplist worden vastgezette bestanden bovenaan gegroepeerd en daaronder de recent gebruikte bestanden.

Het is mogelijk om bestanden permanent toe te voegen aan de jumplist.

Badges weergeven

In de taakbalk zie je regelmatig kleine indicaties op de knoppen die aangeven dat er aandacht nodig is. Deze badges zijn bedoeld om je snel te laten weten dat er iets te doen is in een bepaalde app. Er wacht bijvoorbeeld een ongelezen bericht of een alarm. Die badges en knipperende meldingen zijn behoorlijk subtiel en belasten de systeembronnen niet. Je kunt de zichtbaarheid van deze badges instellen via de Taakbalkinstellingen. In Windows 10 schakel je Badges weergeven op taakbalkknoppen in. In Windows 11 ga je naar Gedrag van taakbalk en daar heet deze functie Badges weergeven op taakbalkapps.

De badges vragen je aandacht in de taakbalk.

TaskbarPlus voor workflow

Er zijn verschillende tools die de taakbalk in Windows productiever maken. Een aanrader is de freeware TaskbarPlus. Het is een draagbare tool, je hoeft dus niets te installeren. Wat TaskbarPlus zo aantrekkelijk maakt, is dat je letterlijk alles wat je vaak gebruikt kunt organiseren in meerdere taakbalken. Zo blijft je bureaublad overzichtelijk en leeg, terwijl je toch met één klik toegang hebt tot je favoriete apps, snelkoppelingen, plaknotities of webpagina's.

Wanneer je TaskbarPlus voor het eerst opent, krijg je enkele korte instructies. Daarna verschijnt er in je taakbalk een extra knop waarmee je extra taakbalken op het scherm kunt oproepen. Standaard krijg je er zeven, maar het idee is dat je TaskbarPlus helemaal afstemt op je eigen workflow. Toegegeven: visueel is TaskbarPlus geen hoogvlieger. De extra taakbalken nemen aardig wat ruimte in op je bureaublad. Maar zodra je buiten TaskbarPlus klikt, verdwijnen ze weer uit beeld.

TaskbarPlus wint geen schoonheidsprijs, maar is wel bijzonder handig.

Afstemmen op je wensen

Om TaskbarPlus aan te passen aan je eigen manier van werken, moet je de taakbalken eerst vastzetten. Doe je dat niet, dan verdwijnen ze telkens weer zodra je ergens anders klikt. Door op het kleine pinnetje in de hoek van een taakbalk te klikken, blijven ze tijdelijk zichtbaar. Daarna kun je met de plusknop een nieuwe taakbalk aanmaken, of nieuwe koppelingen toevoegen aan een bestaande. De tijd die je investeert in de inrichting van TaskbarPlus, verdien je later dubbel en dik terug. Je krijgt een bureaublad dat overzichtelijk blijft, met directe toegang tot alles wat voor jou belangrijk is.

De instellingen van TaskbarPlus zijn eenvoudig. Je kunt kiezen tussen een lichte of donkere modus, de pictogrammen van snelkoppelingen tonen of verbergen, en bepaalde taakbalken uit het zicht houden als je ze tijdelijk niet nodig hebt. Het is aan te raden om TaskbarPlus automatisch mee te laten opstarten met Windows, zodat je persoonlijke taakbalkomgeving altijd meteen klaarstaat.

Je moet de tool nog wel van de koppelingen voorzien, afgestemd op jouw manier van werken.


☑️ Heb jij nog taken te doen?

☑️ Houd het bij op een ToDo-lijst!
▼ Volgende artikel
Audio-Technica introduceert vernieuwde AT33x-cartridges
Huis

Audio-Technica introduceert vernieuwde AT33x-cartridges

Audio-Technica heeft voor het eerst sinds 2014 een grote update van zijn phono-cartridgelijn uitgebracht. De nieuwe AT33x-serie bestaat uit vijf verschillende modellen, waaronder drie zogeheten stereo moving coil-cartridges en twee mono moving coil-cartridges.

De nieuwe serie introduceert verschillende technische vernieuwingen die de geluidskwaliteit moeten verbeteren. Een belangrijke innovatie is bijvoorbeeld het eerste gebruik van gegoten zink door Audio-Technica in cartridges. Dit materiaal heeft een hoge dichtheid en stijfheid, waardoor ongewenste trillingen worden geminimaliseerd en een rijkere en meer gearticuleerde weergave wordt bereikt, vooral in het midden- en lage frequentiebereik.

Audio-Technica heeft ook een nieuw ophangingsmechanisme ontwikkeld met een iets lagere dynamische compliantie dan conventionele cartridges. Deze aanpassing zorgt voor meer flexibiliteit bij het instellen en betere compatibiliteit met verschillende toonarmen, wat gebruikers meer vrijheid geeft bij het aanpassen van het geluid.

Alle cartridges uit de AT33x-serie worden volgens Audio-Technica in Japan vervaardigd en met de hand afgewerkt door ervaren vakmensen. De nauwkeurige bewerking en zorgvuldige afstelling zijn het resultaat van tientallen jaren ervaring, wat resulteert in een kwaliteits- en betrouwbaarheidsniveau dat volgens Audio-Technica niet mogelijk zou zijn met enkel geautomatiseerde processen. Dit weerspiegelt de Japanse ambachtelijke traditie waar Audio-Technica veel waarde aan hecht.

De verschillende modellen

De stereo-modellen in de serie hebben elk hun eigen kenmerken. De AT33xEN is uitgerust met een elliptische naald die een rijk geluidsveld combineert met stabiele controle, terwijl de AT33xMLD en AT33xMLB microlineaire naaldmodellen zijn die zorgen voor verfijnde expressiviteit en uitzonderlijke controle over een brede bandbreedte bieden.

De mono-cartridges in de serie zijn speciaal ontworpen voor liefhebbers van mono-vinyl. De AT33xMONO/I brengt volgens Audio-Technica de volledige aantrekkingskracht van mono vinyl over, terwijl de AT33xMONO/II zich onderscheidt met een warm, meeslepend geluid. Dit laatste model is het enige in de AT33x-serie dat gebruikmaakt van een samarium-kobaltmagneet en een zuiver ijzeren juk voor een soepele, stabiele en rijk gestructureerde weergave.

Technische innovaties

De AT33x-serie bevat technische innovaties, waaronder dubbele bewegende spoelen voor uitstekende kanaalscheiding en brede frequentierespons, een duraluminium cantilever die harder is dan standaard aluminium, en een hybride behuizing die drie materialen combineert om resonantie over de hele cartridge te verspreiden voor een gebalanceerd, natuurlijk geluid.

De cartridges zijn verder voorzien van PCOCC-spoelleiders zonder kristalkorrelgrenzen voor verminderde signaalverstoring, goudgeplateerde geluidsterminalpennen met een dikkere goudlaag dan conventionele producten, en schroefdraadgaten voor eenvoudigere directe montage op geïntegreerde toonarmen en de meeste standaard headshells.

Beschikbaarheid en prijzen

De Audio-Technica AT33x-serie is vanaf 23 oktober 2025 verkrijgbaar. De stereo-modellen hebben een adviesprijs vanaf 599 euro, terwijl de mono-modellen een adviesprijs hebben vanaf 399 euro.

Platenspelers van Audio-Technica op Kieskeurig.nl: