ID.nl logo
CPU te warm? Houd je processor koel met ondervolten
© PXimport
Huis

CPU te warm? Houd je processor koel met ondervolten

Wordt je CPU te warm als je intensieve games of zware applicaties draait? Terwijl de ventilator giert als een gek, loop je ook het risico dat de processor op de rem trapt om zichzelf te beschermen. Als je laptop of desktop vaak oververhit raakt, loont het de moeite om de temperatuur te drukken door te ondervolten.

Tip 01: Standaard voltage

Vooral laptops kunnen extreem warm worden. Een belangrijke oorzaak is stof gecombineerd met de krappe behuizing. Het is een stap in de goede richting als je het stof kunt wegblazen met een busje perslucht. Je kunt eventueel koelpasta gebruiken of soms zelfs een betere koeling plaatsen, maar er is ook een manier die alleen maar een beetje van je tijd kost: ondervolten.

Elk type processor is door de chipfabrikant afgestemd op een standaard voltage. Dit voltage zorgt dat de cpu op een stabiele manier zijn werk kan doen. Omdat het onbegonnen werk is om elke cpu afzonderlijk te testen, zorgt de fabrikant dat het voltage hoger is dan nodig. De chipbouwer wil zeker zijn dat al zijn cpu’s goed werken, maar geen enkele cpu is hetzelfde.

Als je het voltage van de cpu in jouw machine finetunet, levert dit verschillende voordelen op. Je kunt de temperatuur van de cpu tussen 5°C en 20°C laten dalen. De batterij gaat langer mee. De ventilator hoeft minder te draaien en maakt dus minder geluid. En de processor heeft een langere levensduur, al gaat die meestal toch langer mee dan de rest van de pc.

©PXimport

Een lagere cpu-spanning vermindert het stroomverbruik én de temperatuur

-

Tip 02: De grens opzoeken

Ondervolten betekent het verminderen van de spanning die de processor ontvangt. Zelfs wanneer je de spanning met relatief kleine hoeveelheden verlaagt, daalt niet alleen het stroomverbruik, maar ook de warmte die de cpu genereert.

Het klinkt te mooi om waar te zijn … Waar zit het addertje onder het gras? Het ergste dat kan gebeuren wanneer je overdrijft en de spanning te veel verlaagt, is dat de computer crasht en je een BSOD (Blue Screen of Death) ziet. Maar na een herstart zal de processor weer op het standaard voltage draaien.

Het is dus even schrikken, maar je loopt eigenlijk geen risico. Als je weet op welke onderspanning dit gebeurde, moet je gewoon een beetje meer spanning teruggeven. Het is dus een kwestie van de grens opzoeken.

©PXimport

Geen prestatieverlies

Om verwarring te vermijden: ondervolten heeft niets te maken met overklokken of onderklokken. Bij overklokken kun je de processor wel degelijk beschadigen en bij onderklokken is er prestatieverlies. Dit heb je niet bij ondervolten. De kans dat er iets misgaat, is zo goed als nihil en de prestaties blijven hetzelfde.

Heb je een laptop of desktop die zijn werk iedere dag prima doet, dan hoef je natuurlijk niet te experimenteren met ondervolten. Stijgt de temperatuur van cpu aanhoudend tot 90°C en meer, dan moet je wel maatregelen nemen om de belasting van de processor te temperen. Vooral gamers weten dat lange gamesessies de cpu en de gpu (grafische processor) op de proef stellen. Deze gebruikersgroep houdt het best de temperatuur van die chips in de gaten.

©PXimport

Tip 03: Tools

Waar zit de knop om de spanning te verlagen? Nergens, je gebruikt daarvoor het freewareprogrammaatje ThrottleStop, dat trouwens een uitstekende handleiding heeft.

Daarnaast kun je ook een programma gebruiken om achteraf je systeem te belasten, zodat je de zaak kunt controleren bij nieuwe voltages. Wij gebruiken Prime95. Deze systeemstabiliteitscontroleur heeft een stresstest, de Torture test, waarmee je de zweep legt op het geheugen, de processor of een combinatie van beide.

We beginnen met ThrottleStop. Er komt niet veel bij kijken om de software te installeren. Pak het programma uit en voer het uit als beheerder.

©PXimport

Wordt de temperatuur te hoog, dan kan de cpu zijn snelheid verlagen

-

Thermische throttling

Een cpu beveiligt zichzelf tegen zelfdestructie. Wanneer de temperatuur te hoog oploopt, is het mogelijk dat de cpu uit zichzelf terugschakelt naar een lagere snelheid om te vermijden dat er nog meer warmte vrijkomt. Er zijn zelfs processors die zichzelf uitschakelen om beschadiging te voorkomen.

Hierdoor kan een 3GHz-processor op de rem trappen en bijvoorbeeld nog slechts 800 MHz leveren. Dit terugschakelen noemt men thermische throttling. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van plotseling teruglopende pc-prestaties. Door de temperatuur te drukken via ondervolten, loop je minder kans op thermische thottling.

©PXimport

Tip 04: Specificaties

Wanneer je het programma opent, lijkt het een beetje intimiderend. Dat komt doordat je hier ook nog andere dingen mee kunt doen dan ondervolten. Bovenaan rechts lees je de specificaties van de processor die in jouw machine zit.

Je kunt de app minimaliseren door op de cijfers naast VID of op een van de MHz-waarden te klikken. De app wordt dan geminimaliseerd naar het systeemvak of de taakbalk, afhankelijk van hoe de app is geconfigureerd bij de Options. VID is trouwens het voltage dat de cpu vraagt. Onder deze specificaties lees je de temperaturen van de verschillende processorkernen.

Tip 05: Profielen

ThrottleStop houdt vier profielen bij. Als je de vier vette stippen aan de linkerkant een voor een aanklikt, merk je dat deze profielen al een naam hebben: Performance, Game, Internet en Battery. Je moet deze profielen nog wel zelf instellen en ook de namen kun je aanpassen. De wijzigingen die je vastlegt in een bepaald profiel, hebben geen invloed op andere profielen.

Je bent dat linkervenster trouwens snel kwijt als je ergens op klikt, maar je kunt het altijd terughalen via de knop PKG Power.

©PXimport

Tip 06: Offset-voltage

Om naar de instellingen te gaan voor het ondervolten, klik je op de knop FIVR (Fully Integrated Voltage Regulators). Bovenaan vind je het vak FIVR control. Onthoud dat je de ondervolt-aanpassing, de zogenaamde offset, moet uitvoeren op deze drie: CPU Core, CPU Cache en Intel GPU.

Begin bij CPU Core en vink bij CPU Core Voltage de optie Unlock Adjustable Voltage aan. Zorg dat de optie Adaptive zeker is aangevinkt. Daarna verlaag je met de schuifregelaar het Offset Voltage.

Hoe weet je hoeveel je mag ondervolten zonder dat het systeem onstabiel wordt? Als je computer een populaire cpu heeft, googel dan de naam van je computer en het type cpu samen met de term ‘undervolt’. Lees hoe ver anderen zijn gegaan en gebruik deze waarden als startbereik. Anders moet je het zelf proberen.

©PXimport

CPU Core en CPU Cache moeten altijd hetzelfde offset-voltage hebben

-

Tip 07: Noteer de offset

Sleep het offset-schuifje niet helemaal naar links, maar begin met -50mV. Daarna klik je op CPU Cache in het gedeelte FIVR Control en stel je deze in op dezelfde offset. Klik dan op Apply. Het is belangrijk dat CPU Core en CPU Cache altijd hetzelfde offset-voltage hebben.

De Intel GPU laat zich minder agressief ondervolten, dus daar gebruik je een mildere offset. Activeer rechts onderaan de optie OK - Save voltages after ThrottleStop exits. Mocht je systeem crashen door overmatige onderspanning, dan worden dezelfde instellingen niet automatisch opnieuw toegepast. Noteer de getallen die je hebt gebruikt, want als het systeem zou crashen, worden de waarden teruggezet naar nul.

Klik nu op Apply en OK. Daarna klik je op Turn On in het hoofdvenster van ThrottleStop. Om het ondervolten uit te schakelen, kun je het programma gewoon sluiten of de knop Zero Offset gebruiken.

©PXimport

Tip 08: Stresstest

Om de werking te testen, speel je gedurende een paar uur een intensieve game of gebruik je Prime95. Als je computer vastloopt of vanzelf opnieuw opstart, open je ThrottleStop opnieuw en verminder je de offset op ieder onderdeel met 5 millivolt. Als het systeem bijvoorbeeld bevriest bij -70 mV, dan probeer je -65 mV.

Heeft het systeem na een paar uur testen geen problemen, dan kun je de spannings-offset iets meer opdrijven, bijvoorbeeld van -70 mV naar -75 mV. Hoe groter de onderspanning, hoe koeler de cpu zal werken en hoe minder stroom hij zal verbruiken.

TrottleStop heeft ook de knop TS Bench, dit is een ingebouwd benchmarking-programma. Hoewel dit niet zo belastend is als Prime95, is TS Bench wel handig om na te gaan hoe recente tweaks die je hebt aangebracht de cpu onder belasting beïnvloeden.

©PXimport

Tip 09: Automatisch starten

Om ThrottleStop automatisch te starten met Windows, gebruik je Taakplanner. Typ Taakplanner in het zoekvak en open de app vanuit de zoekresultaten. In de rechterkolom klik je op Taak maken, er opent dan een venster met vier tabbladen.

In het tabblad Algemeen geef je de nieuwe taak de naam ThrottleStop. Vink daarbij het vakje Met meeste bevoegdheden uitvoeren aan. Daarna open je het tabblad Triggers en klik je op de knop Nieuw. In het venster Nieuwe trigger selecteer je bij Start deze taak de optie Bij opstarten. Klik op OK.

Vervolgens ga je naar het tabblad Acties en ook daar klik je op Nieuw. Kies als nieuwe actie Programma starten en via de knop Bladeren navigeer je naar het programma ThrottleStop.exe. Klik op Open en ten slotte op OK.

Open het tabblad Voorwaarden en maak alle aanvinkvakjes leeg. Ten slotte selecteer je het tabblad Instellingen en laat je alleen het volgende vakje aangevinkt: Taak mag op aanvraag worden uitgevoerd. Sluit de Taakplanner en start de computer opnieuw op. Nu moet het ThrottleStop-programma automatisch samen opstarten met Windows.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 luxe keramische barbecues voor een schappelijke prijs
© Lars
Huis

Waar voor je geld: 5 luxe keramische barbecues voor een schappelijke prijs

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met het mooie weer op komst is barbecueën erg aantrekkelijk. We vonden vijf luxe keramische modellen voor een schappelijke prijs.

Een keramische barbecue, ook wel kamado genoemd, heeft veel te bieden voor wie graag buiten kookt. Het dikke keramiek houdt de warmte goed vast, waardoor je de temperatuur veel preciezer kunt regelen dan bij een gewone stalen barbecue. Je verbruikt ook minder houtskool, wat op de lange termijn best wat geld scheelt. Leuk is dat je er niet alleen kunt grillen, maar ook roken, langzaam garen en zelfs bakken. Je eten wordt lekker mals doordat het vocht en de smaken goed bewaard blijven. De kamado kost wel wat meer dan een gewone barbecue, maar dan doorgaans ook veel langer mee.

Patton Kamado Grill Classic

De Patton Kamado Grill Classic is de ideale partner voor gezellige barbecue-avonden. Met zijn keramische behuizing zorgt deze barbecue voor een perfecte warmteverdeling en -behoud. De compacte afmetingen (een rooster van 34 cm doorsnede) en het lichte gewicht maken hem bijzonder geschikt voor balkon, terras of zelfs als aanvulling naast een grote barbecue.

Een geïntegreerde dekselthermometer zorgt dat je eenvoudig de juiste temperatuur aanhoudt, essentieel bij slow-cooking of roken. Het compacte rooster is precies goed voor kleinere gezelschappen. Voeg daarbij het tijdloze zwarte design, en je hebt een stijlvolle alleskunner die ondanks zijn formaat serieuze prestaties levert.

The Bastard BU105 Urban Compact

Wie op zoek is naar een robuuste, compacte barbecue voor kleine buitenruimtes, vindt in de The Bastard BU105 Urban Compact een uitstekende keuze. Deze kamado is vervaardigd uit hoogwaardig industrieel keramiek en biedt hierdoor niet alleen geweldige warmtebehoud, maar ook uitzonderlijke duurzaamheid. Met een grillrooster van 33 cm is hij perfect voor gezelschappen van twee tot vier personen.

Wat deze compacte krachtpatser onderscheidt, is het strakke matzwarte ontwerp gecombineerd met praktische handvatten die het verplaatsen vergemakkelijken. De geïntegreerde thermometer en het gietijzeren topventiel zorgen voor precieze controle over de temperatuur, essentieel voor slow-cooking, grillen en roken. Klein van formaat, groot in prestaties – deze Bastard laat zich niet zomaar wegzetten.

Patton Kamado

Met zijn royale kookoppervlak van 47 cm biedt de Patton Kamado alle ruimte voor een gezellige barbecue met familie en vrienden. Deze keramische barbecue combineert een klassiek uiterlijk met moderne prestaties, dankzij zijn extreem hittebestendige keramiek en ingebouwde slimme thermometer.

Bij deze barbecue draait alles om veelzijdigheid: grillen, roken, slow-cooken en zelfs bakken behoren tot de mogelijkheden. De Patton 21 inch is ontworpen om lang mee te gaan en hoge temperaturen moeiteloos te weerstaan. Daarbij zorgt het elegante design ervoor dat hij een echte eyecatcher in de tuin is. Functioneel én stijlvol tegelijk.

The Bastard Compact Compleet

Voor wie compactie én professionaliteit zoekt, is The Bastard Compact Compleet een perfecte match. Deze kamado is uitgerust met alles wat je nodig hebt voor een complete barbecue-ervaring, verpakt in een handzaam formaat met een rooster van 33 cm.

Het industriële cordieriet keramiek waaruit deze Bastard is vervaardigd, zorgt voor fantastische hittebestendigheid en isolatie. Dankzij de handige handvatten en het relatief lichte gewicht is hij eenvoudig te verplaatsen. Precieze temperatuurregeling wordt mogelijk gemaakt door een gietijzeren topventiel en geïntegreerde thermometer. Van grillen tot roken, deze compacte Bastard is altijd klaar voor actie.

Grill Guru Original Compact Basic

Compact, degelijk encompleet – zo laat de Grill Guru Original Compact Basic zich het beste omschrijven. Deze kamado heeft een grillrooster van 33 cm en is gemaakt van vuurvast keramiek, wat zorgt voor uitstekende hittebehoud tijdens het koken.

Standaard meegeleverd zijn handige accessoires zoals een plate setter, regenhoes en aspook, waardoor je meteen alle benodigdheden hebt om aan de slag te gaan. De temperatuurregeling gaat eenvoudig via de roestvrijstalen ventilatieschijf bovenop en de geïntegreerde thermometer in de deksel. Perfect voor iedereen die zonder poespas heerlijke resultaten wil behalen, en dat allemaal in een compact, handzaam formaat.

▼ Volgende artikel
Powertips voor je hogedrukreiniger (voor als het écht goed schoon moet worden)
© Zoran Obradovic | zphoto83
Huis

Powertips voor je hogedrukreiniger (voor als het écht goed schoon moet worden)

Een hogedrukreiniger is een handig hulpmiddel om hardnekkig vuil te verwijderen. Maar zonder de juiste aanpak kan het meer kwaad dan goed doen. Voordat je begint, is het belangrijk om te weten hoe je het apparaat veilig en effectief gebruikt. In dit artikel lees je waar je op moet letten om schade te voorkomen en het beste resultaat te behalen.

In dit artikel lees je handige tips over het gebruik van een hogedrukreiniger:

  • Doe het veilig
  • Druk en spuitkop goed afstemmen
  • Houd voldoende afstand
  • Werk gestructureerd: van boven naar beneden
  • Kies het juiste reinigingsmiddel
  • Let extra op bij kwetsbare materialen
  • Vergeet de lastige plekken niet

Lees ook: Zo werkt een hogedrukreiniger

Doe het veilig

Een hogedrukreiniger is geen speelgoed. De straal is krachtig genoeg om verf weg te blazen of hout te beschadigen – en kunnen dus ook letsel aan mensen veroorzaken. Draag dus altijd stevige schoenen, handschoenen en een veiligheidsbril. Houd kinderen en huisdieren uit de buurt zolang je bezig bent. Dan kun je met een gerust hart aan de slag.

Druk en spuitkop goed afstemmen

Een groot voordeel van een hogedrukreiniger is dat je de druk kunt aanpassen. Stem die altijd af op wat je wilt schoonmaken. Hout vraagt om een lagere druk, terwijl je bij vervuilde terrastegels juist wat meer kracht nodig hebt. Minstens zo belangrijk is de keuze van de spuitkop. Een brede straal werkt goed op grote oppervlakken, een smalle straal is geschikt voor hardnekkig vuil.

Veel modellen worden geleverd met opzetstukken voor verschillende toepassingen. Denk aan terrasreinigers of rioolslangen. Online is het aanbod nog groter, dus je kunt je reiniger makkelijk uitbreiden.

Ook interessant: Groene aanslag op je terras? Met deze tips krijg je het weg!

©kelifamily

Houd voldoende afstand

Dicht op het vuil spuiten lijkt misschien effectief, maar vergroot de kans op schade. Houd daarom altijd zo'n 20 tot 30 centimeter afstand van het oppervlak. Kom je te dichtbij, dan kun je verf losspuiten, hout beschadigen of zelfs glas laten barsten. Begin liever wat verder weg en werk – als het nodig is – langzaam naar het oppervlak toe.

Werk gestructureerd: van boven naar beneden

Voor een gelijkmatig resultaat werk je het best van boven naar beneden. Zo voorkom je dat vuil van boven opnieuw op al schoongemaakte delen terechtkomt. Reinig hout altijd met de nerf mee, dat voorkomt beschadigingen. Neem de tijd en werk in rustige banen, zodat het water en eventuele reiniger hun werk kunnen doen.

©Picunique

Kies het juiste reinigingsmiddel

Alleen water is niet altijd genoeg. Er zijn speciale schoonmaakmiddelen die geschikt zijn voor gebruik met een hogedrukreiniger. Kies altijd een middel dat past bij het materiaal dat je schoonmaakt én dat veilig is voor de machine. Vermijd agressieve stoffen zoals bleekmiddel: die kunnen schade veroorzaken én zijn slecht voor het milieu. Lees de verpakking voor de juiste dosering.

Reinigingsmiddelen

Speciaal voor de hogedrukreiniger

Let extra op bij kwetsbare materialen

Niet elk oppervlak is bestand tegen hoge druk. Wees voorzichtig met kwetsbare materialen zoals zacht hout, glas of afgebladderde verflagen. Ook oudere voegen in metselwerk kunnen losraken. Twijfel je? Test dan eerst op een onopvallende plek en pas de druk zo nodig aan. In sommige gevallen is een borstel of spons toch de betere keuze.

Vergeet de lastige plekken niet

Schoonmaken beperkt zich niet tot wat je direct ziet. Vuil hoopt zich vaak op in hoeken, onder tuinmeubels of langs de randen van een terras. Met een geschikte spuitkop en wat extra aandacht maak je ook die plekken goed schoon. Zo blijft het resultaat langer zichtbaar en voorkom je dat vuil snel terugkomt.