ID.nl logo
CPU te warm? Houd je processor koel met ondervolten
© PXimport
Huis

CPU te warm? Houd je processor koel met ondervolten

Wordt je CPU te warm als je intensieve games of zware applicaties draait? Terwijl de ventilator giert als een gek, loop je ook het risico dat de processor op de rem trapt om zichzelf te beschermen. Als je laptop of desktop vaak oververhit raakt, loont het de moeite om de temperatuur te drukken door te ondervolten.

Tip 01: Standaard voltage

Vooral laptops kunnen extreem warm worden. Een belangrijke oorzaak is stof gecombineerd met de krappe behuizing. Het is een stap in de goede richting als je het stof kunt wegblazen met een busje perslucht. Je kunt eventueel koelpasta gebruiken of soms zelfs een betere koeling plaatsen, maar er is ook een manier die alleen maar een beetje van je tijd kost: ondervolten.

Elk type processor is door de chipfabrikant afgestemd op een standaard voltage. Dit voltage zorgt dat de cpu op een stabiele manier zijn werk kan doen. Omdat het onbegonnen werk is om elke cpu afzonderlijk te testen, zorgt de fabrikant dat het voltage hoger is dan nodig. De chipbouwer wil zeker zijn dat al zijn cpu’s goed werken, maar geen enkele cpu is hetzelfde.

Als je het voltage van de cpu in jouw machine finetunet, levert dit verschillende voordelen op. Je kunt de temperatuur van de cpu tussen 5°C en 20°C laten dalen. De batterij gaat langer mee. De ventilator hoeft minder te draaien en maakt dus minder geluid. En de processor heeft een langere levensduur, al gaat die meestal toch langer mee dan de rest van de pc.

©PXimport

Een lagere cpu-spanning vermindert het stroomverbruik én de temperatuur

-

Tip 02: De grens opzoeken

Ondervolten betekent het verminderen van de spanning die de processor ontvangt. Zelfs wanneer je de spanning met relatief kleine hoeveelheden verlaagt, daalt niet alleen het stroomverbruik, maar ook de warmte die de cpu genereert.

Het klinkt te mooi om waar te zijn … Waar zit het addertje onder het gras? Het ergste dat kan gebeuren wanneer je overdrijft en de spanning te veel verlaagt, is dat de computer crasht en je een BSOD (Blue Screen of Death) ziet. Maar na een herstart zal de processor weer op het standaard voltage draaien.

Het is dus even schrikken, maar je loopt eigenlijk geen risico. Als je weet op welke onderspanning dit gebeurde, moet je gewoon een beetje meer spanning teruggeven. Het is dus een kwestie van de grens opzoeken.

©PXimport

Geen prestatieverlies

Om verwarring te vermijden: ondervolten heeft niets te maken met overklokken of onderklokken. Bij overklokken kun je de processor wel degelijk beschadigen en bij onderklokken is er prestatieverlies. Dit heb je niet bij ondervolten. De kans dat er iets misgaat, is zo goed als nihil en de prestaties blijven hetzelfde.

Heb je een laptop of desktop die zijn werk iedere dag prima doet, dan hoef je natuurlijk niet te experimenteren met ondervolten. Stijgt de temperatuur van cpu aanhoudend tot 90°C en meer, dan moet je wel maatregelen nemen om de belasting van de processor te temperen. Vooral gamers weten dat lange gamesessies de cpu en de gpu (grafische processor) op de proef stellen. Deze gebruikersgroep houdt het best de temperatuur van die chips in de gaten.

©PXimport

Tip 03: Tools

Waar zit de knop om de spanning te verlagen? Nergens, je gebruikt daarvoor het freewareprogrammaatje ThrottleStop, dat trouwens een uitstekende handleiding heeft.

Daarnaast kun je ook een programma gebruiken om achteraf je systeem te belasten, zodat je de zaak kunt controleren bij nieuwe voltages. Wij gebruiken Prime95. Deze systeemstabiliteitscontroleur heeft een stresstest, de Torture test, waarmee je de zweep legt op het geheugen, de processor of een combinatie van beide.

We beginnen met ThrottleStop. Er komt niet veel bij kijken om de software te installeren. Pak het programma uit en voer het uit als beheerder.

©PXimport

Wordt de temperatuur te hoog, dan kan de cpu zijn snelheid verlagen

-

Thermische throttling

Een cpu beveiligt zichzelf tegen zelfdestructie. Wanneer de temperatuur te hoog oploopt, is het mogelijk dat de cpu uit zichzelf terugschakelt naar een lagere snelheid om te vermijden dat er nog meer warmte vrijkomt. Er zijn zelfs processors die zichzelf uitschakelen om beschadiging te voorkomen.

Hierdoor kan een 3GHz-processor op de rem trappen en bijvoorbeeld nog slechts 800 MHz leveren. Dit terugschakelen noemt men thermische throttling. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van plotseling teruglopende pc-prestaties. Door de temperatuur te drukken via ondervolten, loop je minder kans op thermische thottling.

©PXimport

Tip 04: Specificaties

Wanneer je het programma opent, lijkt het een beetje intimiderend. Dat komt doordat je hier ook nog andere dingen mee kunt doen dan ondervolten. Bovenaan rechts lees je de specificaties van de processor die in jouw machine zit.

Je kunt de app minimaliseren door op de cijfers naast VID of op een van de MHz-waarden te klikken. De app wordt dan geminimaliseerd naar het systeemvak of de taakbalk, afhankelijk van hoe de app is geconfigureerd bij de Options. VID is trouwens het voltage dat de cpu vraagt. Onder deze specificaties lees je de temperaturen van de verschillende processorkernen.

Tip 05: Profielen

ThrottleStop houdt vier profielen bij. Als je de vier vette stippen aan de linkerkant een voor een aanklikt, merk je dat deze profielen al een naam hebben: Performance, Game, Internet en Battery. Je moet deze profielen nog wel zelf instellen en ook de namen kun je aanpassen. De wijzigingen die je vastlegt in een bepaald profiel, hebben geen invloed op andere profielen.

Je bent dat linkervenster trouwens snel kwijt als je ergens op klikt, maar je kunt het altijd terughalen via de knop PKG Power.

©PXimport

Tip 06: Offset-voltage

Om naar de instellingen te gaan voor het ondervolten, klik je op de knop FIVR (Fully Integrated Voltage Regulators). Bovenaan vind je het vak FIVR control. Onthoud dat je de ondervolt-aanpassing, de zogenaamde offset, moet uitvoeren op deze drie: CPU Core, CPU Cache en Intel GPU.

Begin bij CPU Core en vink bij CPU Core Voltage de optie Unlock Adjustable Voltage aan. Zorg dat de optie Adaptive zeker is aangevinkt. Daarna verlaag je met de schuifregelaar het Offset Voltage.

Hoe weet je hoeveel je mag ondervolten zonder dat het systeem onstabiel wordt? Als je computer een populaire cpu heeft, googel dan de naam van je computer en het type cpu samen met de term ‘undervolt’. Lees hoe ver anderen zijn gegaan en gebruik deze waarden als startbereik. Anders moet je het zelf proberen.

©PXimport

CPU Core en CPU Cache moeten altijd hetzelfde offset-voltage hebben

-

Tip 07: Noteer de offset

Sleep het offset-schuifje niet helemaal naar links, maar begin met -50mV. Daarna klik je op CPU Cache in het gedeelte FIVR Control en stel je deze in op dezelfde offset. Klik dan op Apply. Het is belangrijk dat CPU Core en CPU Cache altijd hetzelfde offset-voltage hebben.

De Intel GPU laat zich minder agressief ondervolten, dus daar gebruik je een mildere offset. Activeer rechts onderaan de optie OK - Save voltages after ThrottleStop exits. Mocht je systeem crashen door overmatige onderspanning, dan worden dezelfde instellingen niet automatisch opnieuw toegepast. Noteer de getallen die je hebt gebruikt, want als het systeem zou crashen, worden de waarden teruggezet naar nul.

Klik nu op Apply en OK. Daarna klik je op Turn On in het hoofdvenster van ThrottleStop. Om het ondervolten uit te schakelen, kun je het programma gewoon sluiten of de knop Zero Offset gebruiken.

©PXimport

Tip 08: Stresstest

Om de werking te testen, speel je gedurende een paar uur een intensieve game of gebruik je Prime95. Als je computer vastloopt of vanzelf opnieuw opstart, open je ThrottleStop opnieuw en verminder je de offset op ieder onderdeel met 5 millivolt. Als het systeem bijvoorbeeld bevriest bij -70 mV, dan probeer je -65 mV.

Heeft het systeem na een paar uur testen geen problemen, dan kun je de spannings-offset iets meer opdrijven, bijvoorbeeld van -70 mV naar -75 mV. Hoe groter de onderspanning, hoe koeler de cpu zal werken en hoe minder stroom hij zal verbruiken.

TrottleStop heeft ook de knop TS Bench, dit is een ingebouwd benchmarking-programma. Hoewel dit niet zo belastend is als Prime95, is TS Bench wel handig om na te gaan hoe recente tweaks die je hebt aangebracht de cpu onder belasting beïnvloeden.

©PXimport

Tip 09: Automatisch starten

Om ThrottleStop automatisch te starten met Windows, gebruik je Taakplanner. Typ Taakplanner in het zoekvak en open de app vanuit de zoekresultaten. In de rechterkolom klik je op Taak maken, er opent dan een venster met vier tabbladen.

In het tabblad Algemeen geef je de nieuwe taak de naam ThrottleStop. Vink daarbij het vakje Met meeste bevoegdheden uitvoeren aan. Daarna open je het tabblad Triggers en klik je op de knop Nieuw. In het venster Nieuwe trigger selecteer je bij Start deze taak de optie Bij opstarten. Klik op OK.

Vervolgens ga je naar het tabblad Acties en ook daar klik je op Nieuw. Kies als nieuwe actie Programma starten en via de knop Bladeren navigeer je naar het programma ThrottleStop.exe. Klik op Open en ten slotte op OK.

Open het tabblad Voorwaarden en maak alle aanvinkvakjes leeg. Ten slotte selecteer je het tabblad Instellingen en laat je alleen het volgende vakje aangevinkt: Taak mag op aanvraag worden uitgevoerd. Sluit de Taakplanner en start de computer opnieuw op. Nu moet het ThrottleStop-programma automatisch samen opstarten met Windows.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare Chromebooks tot 400 euro
© Google
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare Chromebooks tot 400 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zoek je een betaalbare Chromebook voor thuis, onderweg of school? We hebben een aantal mooie modellen voor je gevonden.

Disclaimer Op het moment van schrijven waren de besproken Chromebooks bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 400 euro. Deze prijzen kunnen echter schommelen.

Acer Chromebook Plus 515 CB515-2H-32UH - 15,6 inch

Deze Acer Chromebook Plus is een krachtige en moderne machine voor wie graag efficiënt werkt in de cloud. Dankzij de Intel Core i3-processor en 8 GB RAM draait ChromeOS soepel, zelfs bij multitasking. Het 15,6-inch Full HD-scherm zorgt voor prettig werken en heldere beeldkwaliteit – ideaal voor zowel werk als ontspanning. De opslagcapaciteit van 128 GB eMMC biedt voldoende ruimte voor offline documenten en apps. Met 2 usb-c-poorten, een usb-a-poort en een HDMI-aansluiting is hij bovendien erg flexibel in gebruik. De batterij gaat moeiteloos een hele dag mee.

ASUS Chromebook Flip CX1500FKA-E80049 - 15,6 inch

Deze ASUS Chromebook Flip is een veelzijdig 2-in-1 apparaat met een 15,6-inch touchscreen dat volledig omklapt kan worden. Ideaal voor wie graag afwisselt tussen laptop- en tabletmodus. Uitgerust met een Intel Celeron N4500-processor en 4 GB RAM is dit toestel geschikt voor standaard werkzaamheden zoals tekstverwerking, browsen en videobellen. De 64 GB eMMC-opslag is beperkt, maar volstaat voor lichte gebruikers dankzij cloudintegratie met Google Drive. De behuizing voelt degelijk aan en het scherm is verrassend helder voor deze prijsklasse.

ASUS Chromebook Plus CX3402CBA-PQ0054 - 14 inch

De ASUS Chromebook Plus CX34 is een compact, krachtig werkpaardje voor studenten en professionals die veel onderweg zijn. Hij is uitgerust met een Intel Core i3-processor, 8 GB RAM en 128 GB ssd-opslag, waardoor hij razendsnel opstart en soepel werkt. Het 14-inch Full HD-scherm is helder en geschikt voor videobellen of documentbewerking. De accuduur ligt rond de 10 uur.

HP Chromebook 14a-nf0050nd - 14 inch

Deze Chromebook van HP is betaalbaar maar verrassend compleet. Met een 14-inch scherm, een degelijke Celeron N4120-processor en 4 GB werkgeheugen is hij geschikt voor dagelijkse taken zoals e-mail, YouTube of schoolwerk. De opslag van 128 GB is ruim genoeg voor lokaal gebruik, en natuurlijk integreert hij naadloos met Google Drive. De Chromebook is licht, stil en start in enkele seconden op. De batterij houdt het een werkdag vol.

Lenovo IdeaPad 3 Chromebook - 15,6 inch

De Lenovo IdeaPad 3 Chromebook combineert goede specificaties met een lage prijs. Met een 15,6-inch Full HD-scherm, 8 GB RAM en 128 GB opslag biedt hij veel waar voor zijn geld. Hij is perfect voor multitasking en videostreaming. ChromeOS draait soepel, mede dankzij de krachtige Intel Pentium Silver-processor. De stevige kunststof behuizing voelt robuust aan, en het toetsenbord is prettig in gebruik. De accuduur is meer dan voldoende voor een dag werken.

▼ Volgende artikel
OPPO lanceert de A5 Pro 5G: betaalbare smartphone die tegen een stootje kan
© OPPO
Huis

OPPO lanceert de A5 Pro 5G: betaalbare smartphone die tegen een stootje kan

OPPO voegt vanaf 11 april een nieuw model toe aan de A-serie: de A5 Pro 5G. Voor 279 euro krijg je een toestel dat zich onderscheidt door zijn stevige ontwerp, betrouwbare verbinding en verrassend complete functieset. Daarmee richt OPPO zich op mensen die vaak onderweg zijn, buiten werken of gewoon behoefte hebben aan een robuuste smartphone die tegen een stootje kan.

Water- en stofbestendigheid op drie niveaus

Wat meteen opvalt, is de uitgebreide bescherming tegen invloeden van buitenaf. De A5 Pro 5G is IP69-gecertificeerd (bestand tegen krachtige waterstralen onder hoge druk en temperatuur), maar ook IP68 (waterdicht bij onderdompeling) en IP66 (bestand tegen krachtige waterstralen) zijn van toepassing. Deze combinatie is zeldzaam in deze prijsklasse en maakt het toestel geschikt voor situaties waarin vocht, vuil of stof een rol spelen. Dankzij OPPO's Splash Touch werkt het scherm bovendien ook als het nat of vettig is.

Stevig maar slank

De A5 Pro 5G heeft een metalen frame, dubbel gehard glas en interne bescherming tegen schokken. Toch is het toestel compact gebleven: 7,76 mm dun en 194 gram licht. Er zijn twee afwerkingen: een matte variant in Black Brown en een versie met veganistisch leer in Olive Green. Deze laatste uitvoering is iets groter en zwaarder, maar dan hebben we het nog over niet meer dan 7,86 mm en 196 gram.

©OPPO

Altijd bereik

Met AI LinkBoost 2.0 en BeaconLink zorgt OPPO voor een stabiele verbinding, zelfs op plekken waar het signaal van het mobiele netwerk zwak is, bijvoorbeeld in liften of drukke winkelcentra. BeaconLink maakt één-op-één gesprekken via bluetooth mogelijk, tot 205 meter in open terrein. Outdoor Mode past het netwerk- en energiebeheer aan op buitengebruik en verlengt bijvoorbeeld de schermtijd.

Klaar voor multitasking en gaming

De smartphone draait op de MediaTek Dimensity 6300-chipset, met 8 GB RAM en 256 GB opslag. Via OPPO's RAM Expansion kan het werkgeheugen virtueel worden verdubbeld. Voor gamers is er AI GameBoost en een koelsysteem met grafiet en thermische gel. Het scherm heeft een piekhelderheid van 1000 nits en het geluid kan via Ultra Volume Mode tot 300% worden versterkt.

©OPPO

Camera's en slimme fotofuncties

De hoofdcamera heeft 50 MP, aangevuld met een portret- en een selfiecamera. Nieuw in deze prijsklasse is de AI Livephoto-functie, die ook momenten vlak voor en na de klik vastlegt. Met onder meer AI Reflectieverwijdering en AI Eraser 2.0 zijn foto's eenvoudig bij te werken. Zelfs onderwaterfoto's zijn mogelijk.

Accu die meekan

De 5.800 mAh batterij gaat lang mee en ondersteunt 45W snelladen. In 19 minuten zit je alweer op 30%, wat handig is bij intensief gebruik onderweg.

Beschikbaarheid

De A5 Pro 5G is vanaf 11 april beschikbaar via de OPPO e-store en andere kanalen. Het toestel kost 279 euro en is verkrijgbaar in de kleuren Black Brown en Olive Green. De A5 Pro 5G komt met 8 GB RAM en 256 GB ROM.

Bekijk OPPO-smartphones op Kieskeurig.nl ⮯