Met een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi of microcontrollers zoals de NodeMCU-ESP32 kun je zelf allerlei projectjes bouwen. We hebben de interessantste bordjes voor je op een rij gezet. Hierbij hebben we er vooral op gelet of deze bordjes ook in te zetten zijn voor ‘connected’ projecten voor bijvoorbeeld smarthome-toepassingen.

6x Microcontrollers

NodeMCU-ESP32

Een volwaardige computer als de Raspberry Pi is handig, maar voor eenvoudige projectjes werken we liever met een microcontroller. De ESP32 is een populaire microcontroller door de combinatie van een lage prijs en relatief krachtige hardware met geïntegreerde wifi en bluetooth. De ESP32 is bovendien te gebruiken in combinatie met de Arduino-ontwikkelomgeving. De NodeMCU ESP32 is een relatief goedkoop bordje waarmee je op een eenvoudige manier aan de slag kunt met de ESP32. Via Chinese webwinkels kun je dit bordje zelfs voor een paar euro aanschaffen.

©Tomasz - stock.adobe.com

Raspberry Pi Pico W(H)

De Raspberry Pi Foundation kondigde in 2021 hun eigen RP2040-microcontroller aan waarmee het een alternatief aanbiedt voor bijvoorbeeld de ESP32. De microcontroller is gebaseerd op de ARM-architectuur en vormt de basis van de Raspberry Pi Pico W(H) waarop je ook wifi en bluetooth krijgt waarmee het een handig bordje voor smarthome-toepassingen is. De WH-variant heeft voorgesoldeerde headers zodat je hem in een breadboard kunt prikken. Wil je dat niet, dan kies je voor de W-variant.

Raspberry Pi Pico 2

Afgelopen augustus bracht de Raspberry Pi Foundation met de RP2350 een tweede microcontroller op de markt die meer kracht biedt dan de RP2040. De RP2350 is compatibel met code voor de RP2040 en is dus in alle opzichten een krachtiger alternatief. Het eigen bordje Raspberry Pi Pico 2 maakt gebruik van de nieuwe microcontroller. Wil je er een met wifi, kies dan voor de W-variant.

Arduino Nano ESP32

De relatief krachtige ES32-microcontroller is compatibel met de Arduino-ontwikkelomgeving en ook Arduino heeft daarom een eigen op ESP32 gebaseerd bordje in het assortiment. Functioneel is er weinig verschil met de goedkopere NodeMCU-bordjes, ook die bordjes kun je gebruiken in combinatie met de Arduino-ontwikkelomgeving. Arduino’s variant is wel net wat compacter en daarom wat handiger op het doorsnee breadboard. Ook ondersteun je hiermee uiteraard de ontwikkeling van het Arduino-ecosysteem.

Arduino Uno R4 Wifi

De Arduino R4 Wifi is te beschouwen als de opvolger van de populaire Uno R3, maar dan met een veel krachtigere chip en netwerkconnectiviteit dankzij wifi. Het fysieke formaat is hetzelfde als de Uno R3 en vrijwel alle projecten die ooit bedacht zijn voor de R3 zouden moeten werken. Dankzij een krachtigere microcontroller en wifi kun je echter veel meer projecten maken dan met de voorganger. Leuk is ook dat het bordje voorzien is van een geïntegreerde 12x8-ledmatrix waarop je simpele graphics of statusinformatie van projecten kunt tonen. Er is ook een goedkopere Uno R4 Minima voor als wifi of een ledmatrix niet nodig zijn.

Seeed Studio XIAO ESP32C6

De Seeed Studio XIAO ESP32C6 is handig bordje voor als het echt klein moet en is nauwelijks groter dan de ESP32-module zelf. Op dit bordje is dat ook nog eens de nieuwste C6-uitvoering die voorzien is van wifi 6, al gaat het om de 2,4GHz-band. Daarnaast bevat de chip ondersteuning voor Thread, Zigbee en Matter waarmee deze nieuwste generatie ESP32 nog interessanter wordt voor smarthome-toepassingen.

3 X Singleboard-computer

Raspberry Pi 5

Zeg knutselcomputer en je denkt waarschijnlijk direct aan de Raspberry Pi. De vijfde generatie is bijzonder krachtig, maar ook significant duurder dan de voorganger. Het grote voordeel van een echte Pi blijft dat er een schat aan informatie beschikbaar is. De Raspberry Pi 5 is er met 2, 4 of 8 GB RAM. Het hangt een beetje van je project af welke variant je nodig hebt, maar we raden je de 4GB-variant aan als je geen specifieke voorkeur hebt.

Raspberry Pi Zero 2 W

Is een normale Raspberry Pi te groot, dan kun gebruikmaken van de Raspberry Pi Zero 2 W. Deze compacte uitvoering is toch voorzien van micro-usb, mini-HDMI, een microSD-kaartslot, wifi en een camera-connector. Met eventueel wat adapters kun je dus vrijwel alle randapparatuur aansluiten. De Pi Zero 2 W bevat dezelfde chip als de Raspberry Pi 3. Dit kleine bordje is hiermee krachtig genoeg voor het emuleren van oudere spelcomputers.

Orange Pi 5 Pro

De Raspberry Pi is de bekendste reeks singleboardcomputers, maar er zijn uiteraard ook bordjes van andere fabrikanten, zoals de Orange Pi. De Orange Pi 5 Pro is een van de krachtigste singleboardcomputers die je kunt kopen. Naast een krachtige Rockchip-processor met acht cores en een npu bevat het bordje ook tot 16 GB RAM, gigabit-ethernet en een M.2-aansluiting voor een snelle NVMe-ssd. Nadelen zijn de hoge prijs en nog altijd slechte verkrijgbaarheid.

4 x Pi-hats

M.2 HAT+ for Raspberry Pi 5

De Raspberry Pi 5 is voorzien van een PCIe-interface in de vorm van een aansluiting voor een lintkabel. Hierop kun je onder meer de M.2 HAT+ aansluiten waarmee de Pi 5 wordt uitgebreid met een M.2-slot voor een NVMe-ssd. Let erop dat een ssd uitgevoerd moet zijn in het compactere 2230- of 2242-formaat. De Raspberry Pi Foundation heeft ook eigen M.2-ssd’s in een capaciteit van 256 of 512 GB.

Raspberry Pi AI Kit

De AI Kit bestaat uit de M.2 HAT+ for Raspberry Pi 5 in combinatie met een Hailo AI-module. Het is alleen niet mogelijk om de npu en een ssd tegelijkertijd te gebruiken. De AI-module kun je gebruiken voor taken die versneld kunnen worden met een npu. Denk daarbij bijvoorbeeld aan beeldherkenning, de in Pi OS ingebouwde camera-applicatie biedt ondersteuning voor deze npu.

Waveshare PoE HAT for Raspberry Pi 5

Een Raspberry Pi laat zich goed inzetten voor allerlei netwerktoepassingen. Zowel de Raspberry Pi 3, 4 en 5 zijn geschikt voor het voeden via PoE, maar je hebt hiervoor wel een PoE HAT nodig. De PoE HAT with heatsink for Raspberry Pi 5 ondersteunt 802.3af/at, maar het is verstandig om een netwerkswitch met ondersteuning voor 802.at (ook wel PoE+) te gebruiken, omdat de 15 watt van de normale PoE-standaard te weinig kan zijn.

Picade X HAT USB-C

Een Raspberry Pi 3, 4 of 5 kun je prima gebruiken voor het emuleren van oude spelcomputers. Met behulp van de Picade X HAT USB-C vormt je Pi ook de basis voor je eigen arcadekast. Op de aansluitingen kun je een joystick en alle benodigde knoppen aansluiten. Picade verkoopt overigens ook complete mini-arcadekasten voor de Raspberry Pi.

4 x Gereedschap

iFixit Pro Tech Toolkit

Een goed setje precisiegereedschap komt altijd van pas. Een setje dat we zelf erg fijn vinden, is iFixits Pro Tech Toolkit. IFixit heeft het setje ontworpen voor het repareren van allerlei hardware en daardoor is het een fijn set voor knutselaars. Naast de standaardbitjes krijg je ook speciale bitjes die je nodig hebt om apparaten van bijvoorbeeld Apple of Nintendo te openen.

UNI-T UT139C

Voor het controleren van fouten in schakelingen is een multimeter onmisbaar. Voor het werken aan de lage spanningen van bijvoorbeeld Arduino-projectjes volstaat iedere multimeter. Toch raden we je voor de veiligheid minimaal een CATIII-variant aan, ook handig als je de multimeter voor meer dingen wilt gebruiken. De UNI-T UT139C is een nauwkeurige True-RMS-multimeter die in de CATIII-klasse valt en automatisch het juiste meetbereik kan kiezen.

PINE64 Pinecil V2

Als je een projectje voor de lange termijn wilt maken, ontkom je niet aan solderen. Voor een incidenteel klusje volstaat iedere simpele soldeerbout of soldeerstation. Wil je iets dat ook handig is om diverse locaties te gebruiken, dan is de PINE64 Piinecil V2 een interessante soldeerbout. Hij wordt gevoed met een usb-c-laptopvoeding (65 watt) en is voorzien van bediening met geïntegreerd schermpje.

Weller Soldeermat (medium)

Zeker als je gaat solderen, loop je het risico dat je bureau beschadigt. Een hittebestendige siliconen soldeermat wordt door diverse merken verkocht en biedt uitkomst. Je kunt in de diverse vakjes ook kleine onderdelen als schroefjes neerleggen zodat je niks kwijtraakt. En ben je klaar met werken, dan rol je de mat op om hem ergens op te bergen. De medium soldeermat van Weller heeft een afmeting van 45,5 x 30 cm.

 4 x Pi-behuizing

Argon ONE V3

Wil je een Raspberry Pi bij je televisie gebruiken als mediaspeler of spelcomputer, dan is een Argon ONE een handige behuizing. De Argon ONE V3 is bedoeld voor de Raspberry Pi 5, terwijl de ONE V2 voor de Pi 4 ontworpen is. De behuizing is voorzien van twee normale HDMI-aansluitingen, een infraroodontvanger voor een afstandsbediening en een aan-uitschakelaar. Er is ook een duurdere M.2-versie waar een NVMe-ssd in past.

Pironman 5

Wil je de Raspberry Pi 5 gebruiken als echte minicomputer, dan is de Pironman 5 misschien wel de leukste behuizing op de markt. De Pironman 5 doet denken aan een towerbehuizing en is net als veel pc-behuizingen voorzien van een raampje, processorkoeler en RGB-ventilators. Er wordt een M.2-HAT meegeleverd, dus je kunt direct een snelle NVMe-ssd gebruiken. Op de voorklant vind je een aan-uitschakelaar, oledschempje en een geheugenkaartslot.

KKSB Raspberry Pi 5 HAT Case

KKSB heeft met de Raspberry Pi 5 HAT Case een extra hoge behuizing in het assortiment, zodat je een Raspberry Pi 5 inclusief een HAT en koeling toch in de behuizing kwijt kunt. Op de zijkant zitten klepjes die je kunt wegbreken als je toegang tot een functie van een HAT nodig hebt. Zo is deze aluminium behuizing een goede basis voor allerlei Pi-experimenten.

ProtoDock

Een Raspberry Pi 4 is een goede basis voor allerlei elektronica-experimenten met onderdelen als leds en knopjes. Ben je daarin geïnteresseerd, dan is de ProtoDock een handige behuizing. Deze behuizing heeft een ingebouwd breadbord waarop je componenten plaatst en vakjes waarin je al je microSD-kaartjes voor verschillende projecten kunt bewaren. Er is ook een versie voor de Raspberry Pi Zero in de vorm van de ZeroDock.

Je wilt ruimte vrijmaken in Windows 11, maar heb je geen idee waar je moet beginnen met deze schoonmaakoperatie? Windows geeft zelf aan welke bestanden je veilig kunt verwijderen.

Stap 1: Opslag bekijken

Om snel opslagruimte vrij te maken, heb je geen app van derden nodig. In Windows 11 ga je met Windows-toets+I naar de instellingen van Windows en daar open je in de linkerbalk het onderdeel Systeem. Aan de rechterkant kun je dan de optie Opslag activeren. In dit venster krijg je bovenaan een overzicht van hoe de schijfruimte verdeeld is en hoeveel vrije opslagruimte er nog overblijft.

Krijg eerst inzicht in de gebruikte opslag.

Stap 2: Aanbevelingen voor opschoning

In het onderdeel Opslagbeheer open je Aanbevelingen voor opschoning. Hier staan alvast vier suggesties van groepen in de sectie Tijdelijke bestanden die je mag snoeien. De opties Prullenbak en Downloads zijn de eerste twee locaties die je veilig kunt leegmaken. Vink deze opties aan. Ook de optie Logboekbestanden voor het archief van de feedback-hub kun je aanvinken. Onderaan lees je hoeveel ruimte je wint met deze schoonmaakoperatie. We raden af om ook de optie Logboekbestanden voor systeemherstel te gebruiken. Daar valt trouwens meestal heel weinig winst te halen. Klik vervolgens op Opschonen. Ga ook eens kijken in het onderdeel Grote of ongebruikte bestanden of daar geen oude video’s of andere grote bestanden zijn achtergebleven. Hetzelfde geldt voor Bestanden gesynchroniseerd met de cloud.

Snoei eerst in de tijdelijke bestanden.

Stap 3: Opslaginzicht

Windows 11 heeft ook een functie Opslaginzicht die automatisch opslagruimte vrijmaakt wanneer dat nodig is. Die vind je bij Instellingen / Systeem / Opslag. Zet eerst de schakelaar aan bij Gebruikersinhoud automatisch opschonen. Standaard is ingesteld dat de functie Opslaginzicht pas in actie komt wanneer er weinig vrije schijfruimte overblijft. In dat geval zal het systeem de bestanden verwijderen die al langer dan dertig dagen in de Prullenbak zitten. Je kunt dit ook instellen op elke dag, elke veertien dagen en elke zestig dagen. Je kunt ook hier aangeven dat bestanden in de map Downloads na een bepaalde periode worden gewist. Deze opties zijn vooral handig voor wie deze mappen meestal zelf vergeet leeg te maken. Wil je meteen deze ruimte vrijmaken, dan klik je op de optie Opslaginzicht nu uitvoeren. En weer kun je na afloop zien hoeveel ruimte er is vrijgemaakt.

Met Opslaginzicht zal Windows automatisch overtollige bestanden opschonen.

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!