Met een singleboardcomputer zoals de Raspberry Pi of microcontrollers zoals de NodeMCU-ESP32 kun je zelf allerlei projectjes bouwen. We hebben de interessantste bordjes voor je op een rij gezet. Hierbij hebben we er vooral op gelet of deze bordjes ook in te zetten zijn voor ‘connected’ projecten voor bijvoorbeeld smarthome-toepassingen.

6x Microcontrollers

NodeMCU-ESP32

Een volwaardige computer als de Raspberry Pi is handig, maar voor eenvoudige projectjes werken we liever met een microcontroller. De ESP32 is een populaire microcontroller door de combinatie van een lage prijs en relatief krachtige hardware met geïntegreerde wifi en bluetooth. De ESP32 is bovendien te gebruiken in combinatie met de Arduino-ontwikkelomgeving. De NodeMCU ESP32 is een relatief goedkoop bordje waarmee je op een eenvoudige manier aan de slag kunt met de ESP32. Via Chinese webwinkels kun je dit bordje zelfs voor een paar euro aanschaffen.

©Tomasz - stock.adobe.com

Raspberry Pi Pico W(H)

De Raspberry Pi Foundation kondigde in 2021 hun eigen RP2040-microcontroller aan waarmee het een alternatief aanbiedt voor bijvoorbeeld de ESP32. De microcontroller is gebaseerd op de ARM-architectuur en vormt de basis van de Raspberry Pi Pico W(H) waarop je ook wifi en bluetooth krijgt waarmee het een handig bordje voor smarthome-toepassingen is. De WH-variant heeft voorgesoldeerde headers zodat je hem in een breadboard kunt prikken. Wil je dat niet, dan kies je voor de W-variant.

Raspberry Pi Pico 2

Afgelopen augustus bracht de Raspberry Pi Foundation met de RP2350 een tweede microcontroller op de markt die meer kracht biedt dan de RP2040. De RP2350 is compatibel met code voor de RP2040 en is dus in alle opzichten een krachtiger alternatief. Het eigen bordje Raspberry Pi Pico 2 maakt gebruik van de nieuwe microcontroller. Wil je er een met wifi, kies dan voor de W-variant.

Arduino Nano ESP32

De relatief krachtige ES32-microcontroller is compatibel met de Arduino-ontwikkelomgeving en ook Arduino heeft daarom een eigen op ESP32 gebaseerd bordje in het assortiment. Functioneel is er weinig verschil met de goedkopere NodeMCU-bordjes, ook die bordjes kun je gebruiken in combinatie met de Arduino-ontwikkelomgeving. Arduino’s variant is wel net wat compacter en daarom wat handiger op het doorsnee breadboard. Ook ondersteun je hiermee uiteraard de ontwikkeling van het Arduino-ecosysteem.

Arduino Uno R4 Wifi

De Arduino R4 Wifi is te beschouwen als de opvolger van de populaire Uno R3, maar dan met een veel krachtigere chip en netwerkconnectiviteit dankzij wifi. Het fysieke formaat is hetzelfde als de Uno R3 en vrijwel alle projecten die ooit bedacht zijn voor de R3 zouden moeten werken. Dankzij een krachtigere microcontroller en wifi kun je echter veel meer projecten maken dan met de voorganger. Leuk is ook dat het bordje voorzien is van een geïntegreerde 12x8-ledmatrix waarop je simpele graphics of statusinformatie van projecten kunt tonen. Er is ook een goedkopere Uno R4 Minima voor als wifi of een ledmatrix niet nodig zijn.

Seeed Studio XIAO ESP32C6

De Seeed Studio XIAO ESP32C6 is handig bordje voor als het echt klein moet en is nauwelijks groter dan de ESP32-module zelf. Op dit bordje is dat ook nog eens de nieuwste C6-uitvoering die voorzien is van wifi 6, al gaat het om de 2,4GHz-band. Daarnaast bevat de chip ondersteuning voor Thread, Zigbee en Matter waarmee deze nieuwste generatie ESP32 nog interessanter wordt voor smarthome-toepassingen.

3 X Singleboard-computer

Raspberry Pi 5

Zeg knutselcomputer en je denkt waarschijnlijk direct aan de Raspberry Pi. De vijfde generatie is bijzonder krachtig, maar ook significant duurder dan de voorganger. Het grote voordeel van een echte Pi blijft dat er een schat aan informatie beschikbaar is. De Raspberry Pi 5 is er met 2, 4 of 8 GB RAM. Het hangt een beetje van je project af welke variant je nodig hebt, maar we raden je de 4GB-variant aan als je geen specifieke voorkeur hebt.

Raspberry Pi Zero 2 W

Is een normale Raspberry Pi te groot, dan kun gebruikmaken van de Raspberry Pi Zero 2 W. Deze compacte uitvoering is toch voorzien van micro-usb, mini-HDMI, een microSD-kaartslot, wifi en een camera-connector. Met eventueel wat adapters kun je dus vrijwel alle randapparatuur aansluiten. De Pi Zero 2 W bevat dezelfde chip als de Raspberry Pi 3. Dit kleine bordje is hiermee krachtig genoeg voor het emuleren van oudere spelcomputers.

Orange Pi 5 Pro

De Raspberry Pi is de bekendste reeks singleboardcomputers, maar er zijn uiteraard ook bordjes van andere fabrikanten, zoals de Orange Pi. De Orange Pi 5 Pro is een van de krachtigste singleboardcomputers die je kunt kopen. Naast een krachtige Rockchip-processor met acht cores en een npu bevat het bordje ook tot 16 GB RAM, gigabit-ethernet en een M.2-aansluiting voor een snelle NVMe-ssd. Nadelen zijn de hoge prijs en nog altijd slechte verkrijgbaarheid.

4 x Pi-hats

M.2 HAT+ for Raspberry Pi 5

De Raspberry Pi 5 is voorzien van een PCIe-interface in de vorm van een aansluiting voor een lintkabel. Hierop kun je onder meer de M.2 HAT+ aansluiten waarmee de Pi 5 wordt uitgebreid met een M.2-slot voor een NVMe-ssd. Let erop dat een ssd uitgevoerd moet zijn in het compactere 2230- of 2242-formaat. De Raspberry Pi Foundation heeft ook eigen M.2-ssd’s in een capaciteit van 256 of 512 GB.

Raspberry Pi AI Kit

De AI Kit bestaat uit de M.2 HAT+ for Raspberry Pi 5 in combinatie met een Hailo AI-module. Het is alleen niet mogelijk om de npu en een ssd tegelijkertijd te gebruiken. De AI-module kun je gebruiken voor taken die versneld kunnen worden met een npu. Denk daarbij bijvoorbeeld aan beeldherkenning, de in Pi OS ingebouwde camera-applicatie biedt ondersteuning voor deze npu.

Waveshare PoE HAT for Raspberry Pi 5

Een Raspberry Pi laat zich goed inzetten voor allerlei netwerktoepassingen. Zowel de Raspberry Pi 3, 4 en 5 zijn geschikt voor het voeden via PoE, maar je hebt hiervoor wel een PoE HAT nodig. De PoE HAT with heatsink for Raspberry Pi 5 ondersteunt 802.3af/at, maar het is verstandig om een netwerkswitch met ondersteuning voor 802.at (ook wel PoE+) te gebruiken, omdat de 15 watt van de normale PoE-standaard te weinig kan zijn.

Picade X HAT USB-C

Een Raspberry Pi 3, 4 of 5 kun je prima gebruiken voor het emuleren van oude spelcomputers. Met behulp van de Picade X HAT USB-C vormt je Pi ook de basis voor je eigen arcadekast. Op de aansluitingen kun je een joystick en alle benodigde knoppen aansluiten. Picade verkoopt overigens ook complete mini-arcadekasten voor de Raspberry Pi.

4 x Gereedschap

iFixit Pro Tech Toolkit

Een goed setje precisiegereedschap komt altijd van pas. Een setje dat we zelf erg fijn vinden, is iFixits Pro Tech Toolkit. IFixit heeft het setje ontworpen voor het repareren van allerlei hardware en daardoor is het een fijn set voor knutselaars. Naast de standaardbitjes krijg je ook speciale bitjes die je nodig hebt om apparaten van bijvoorbeeld Apple of Nintendo te openen.

UNI-T UT139C

Voor het controleren van fouten in schakelingen is een multimeter onmisbaar. Voor het werken aan de lage spanningen van bijvoorbeeld Arduino-projectjes volstaat iedere multimeter. Toch raden we je voor de veiligheid minimaal een CATIII-variant aan, ook handig als je de multimeter voor meer dingen wilt gebruiken. De UNI-T UT139C is een nauwkeurige True-RMS-multimeter die in de CATIII-klasse valt en automatisch het juiste meetbereik kan kiezen.

PINE64 Pinecil V2

Als je een projectje voor de lange termijn wilt maken, ontkom je niet aan solderen. Voor een incidenteel klusje volstaat iedere simpele soldeerbout of soldeerstation. Wil je iets dat ook handig is om diverse locaties te gebruiken, dan is de PINE64 Piinecil V2 een interessante soldeerbout. Hij wordt gevoed met een usb-c-laptopvoeding (65 watt) en is voorzien van bediening met geïntegreerd schermpje.

Weller Soldeermat (medium)

Zeker als je gaat solderen, loop je het risico dat je bureau beschadigt. Een hittebestendige siliconen soldeermat wordt door diverse merken verkocht en biedt uitkomst. Je kunt in de diverse vakjes ook kleine onderdelen als schroefjes neerleggen zodat je niks kwijtraakt. En ben je klaar met werken, dan rol je de mat op om hem ergens op te bergen. De medium soldeermat van Weller heeft een afmeting van 45,5 x 30 cm.

 4 x Pi-behuizing

Argon ONE V3

Wil je een Raspberry Pi bij je televisie gebruiken als mediaspeler of spelcomputer, dan is een Argon ONE een handige behuizing. De Argon ONE V3 is bedoeld voor de Raspberry Pi 5, terwijl de ONE V2 voor de Pi 4 ontworpen is. De behuizing is voorzien van twee normale HDMI-aansluitingen, een infraroodontvanger voor een afstandsbediening en een aan-uitschakelaar. Er is ook een duurdere M.2-versie waar een NVMe-ssd in past.

Pironman 5

Wil je de Raspberry Pi 5 gebruiken als echte minicomputer, dan is de Pironman 5 misschien wel de leukste behuizing op de markt. De Pironman 5 doet denken aan een towerbehuizing en is net als veel pc-behuizingen voorzien van een raampje, processorkoeler en RGB-ventilators. Er wordt een M.2-HAT meegeleverd, dus je kunt direct een snelle NVMe-ssd gebruiken. Op de voorklant vind je een aan-uitschakelaar, oledschempje en een geheugenkaartslot.

KKSB Raspberry Pi 5 HAT Case

KKSB heeft met de Raspberry Pi 5 HAT Case een extra hoge behuizing in het assortiment, zodat je een Raspberry Pi 5 inclusief een HAT en koeling toch in de behuizing kwijt kunt. Op de zijkant zitten klepjes die je kunt wegbreken als je toegang tot een functie van een HAT nodig hebt. Zo is deze aluminium behuizing een goede basis voor allerlei Pi-experimenten.

ProtoDock

Een Raspberry Pi 4 is een goede basis voor allerlei elektronica-experimenten met onderdelen als leds en knopjes. Ben je daarin geïnteresseerd, dan is de ProtoDock een handige behuizing. Deze behuizing heeft een ingebouwd breadbord waarop je componenten plaatst en vakjes waarin je al je microSD-kaartjes voor verschillende projecten kunt bewaren. Er is ook een versie voor de Raspberry Pi Zero in de vorm van de ZeroDock.

De achterzijde van een doorsnee receiver telt al gauw tientallen aansluitingen. Bij duurdere modellen loopt dat aantal vaak op tot bijna honderd. Voor het aansluiten van audiovisuele apparaten bestaan er dan ook meestal meerdere opties. In dit artikel lees je welke poorten je het beste kunt gebruiken.

Ook interessant: Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten

Bekende audiomerken als Denon, Onkyo, Marantz en Yamaha brengen geregeld uitgebreide receivers op de markt. Dat resulteert in een nogal drukke achterkant met een heleboel in- en uitgangen. Gelukkig helpen de fabrikanten je alvast een handje. Zo staat bij vrijwel alle aansluitingen vermeld waarvoor je de bewuste poort kunt gebruiken. Toch is een nadere uitleg geen overbodige luxe. Kijken we bijvoorbeeld naar het koppelen van een cd-speler, dan zijn er doorgaans drie mogelijkheden. En zo stuit je wellicht op nog meer aansluitdilemma's.

©Onkyo

In de witte vlakken zie je welke apparaten en luidsprekers je allemaal op de receiver kunt aansluiten. Tip: klik op de afbeelding om hem te vergroten.

Speakers aansluiten

Afhankelijk van hoeveel audiokanalen de receiver ondersteunt, zijn er meerdere speakeruitgangen beschikbaar. Sluit op Front de twee voorste luidsprekers aan. Het is hierbij belangrijk dat je de linker en rechter speaker aan de overeenkomstige uitgangen koppelt. Fabrikanten duiden dat doorgaans aan met L en R. Let bovendien op de plus- en min-aansluiting. Die zijn respectievelijk rood en zwart.

In een klassieke 5.1-kanaals surroundopstelling bevindt zich onder de televisie een middenspeaker. Koppel die aan de rode en zwarte uitgang bij Center. Daarnaast heb je als het goed is ook nog twee speakers achter de zitpositie opgesteld. Die verbind je met de Surround-uitgangen van de receiver. Verder kun je een subwoofer op Sub, Sub out of Subwoofer out aansluiten. In tegenstelling tot reguliere luidsprekers gebruik je voor deze basspeaker slechts één stekker.

Ondersteunt jouw receiver nog meer kanalen, dan zie je vermoedelijk namen als Back, Surround Back en/of Height. Hierop kun je optioneel extra speakers aansluiten. Bij gebruik van een geschikte receiver en de juiste luidsprekers creëer je daarmee een driedimensionaal geluid (Dolby Atmos/DTS:X). Houd er rekening mee dat fabrikanten van receivers geen luidsprekerkabels meeleveren. Voor een goed geluid loont het de moeite om in kwalitatieve kabels te investeren.

©Maikel Dijkhuizen

Er lopen vanaf elke luidspreker normaliter twee (verbonden) kabels naar de receiver.

Televisie aansluiten

Uiteraard wil je het (surround)geluid van tv-zenders en video-apps via de receiver afspelen. Verbind de televisie bij voorkeur met de HDMI-ARC-uitgang van het audiosysteem. Op hedendaagse beeldbuizen vind je zo'n zelfde HDMI-ARC-aansluiting. Bijzonder aan deze poort is dat het beeld en geluid in tegengestelde richting kan transporteren. De afkorting ARC staat dan ook voor Audio Return Channel. Open je op de smart-tv bijvoorbeeld Netflix, Videoland of een andere app, dan nemen de receiver en aangesloten luidsprekers het audiospoor voor hun rekening.

Heeft jouw televisie geen HDMI-ARC-poort? Geen probleem, want je kunt het tv-geluid waarschijnlijk alsnog via je receiver afspelen. Check eerst of de beeldbuis een optische uitgang heeft. Dit staat aan de achterzijde van de televisie bijvoorbeeld aangeduid met Optical digital audio out of een soortgelijke benaming. Heeft de receiver eveneens een digitale optische poort, dan luister je naar een mooi surroundgeluid.

Als je nog een hele oude televisie hebt, kun je die wellicht analoog aansluiten. Gebruik hiervoor een witte en rode tulpingang achterop de receiver. Overigens luister je bij een analoge verbinding uitsluitend naar stereogeluid.

©Pioneer

Let op dat je een televisie aan een HDMI-poort met ARC-ondersteuning koppelt.

Videobronnen aansluiten

Voor het koppelen van videobronnen heeft vrijwel elke recente receiver meerdere HDMI-inputs. Sluit hierop bijvoorbeeld een tv-ontvanger, blu-ray-speler, spelcomputer en/of mediaspeler aan. De receiver verwerkt het audiospoor van de gekozen videobron en geeft het beeldsignaal door aan de televisie. Dat laatste gebeurt via de HDMI-ARC-uitgang (zie vorige paragraaf).

Bij iedere HDMI-poort op de receiver staat doorgaans de naam van een bepaalde videobron vermeld. Het is verstandig om je daaraan te houden. Je kunt dan met aparte knoppen op de afstandsbediening simpel naar de juiste videobron schakelen. Sommige receivers hebben ook nog analoge video-ingangen, zoals component (groen/blauw/rood), composiet (geel) en s-video. Die zijn met name nuttig voor het geval je oude videoapparatuur wilt aansluiten.

Cd-speler aansluiten

Als je een cd-speler wilt aansluiten, heb je meestal keuze uit drie mogelijkheden. Veel receivers hebben twee verschillende digitale ingangen, namelijk optisch en coaxiaal. Wanneer jouw cd-speler over een van deze uitgangen beschikt, kun je de audiobron digitaal aansluiten. In dat geval zet de receiver het digitale signaal om naar een analoog signaal, waarna het geluid wordt verwerkt door de aangesloten speakers. Dit gebeurt door de digitaal/analoog-converter (dac) van de receiver.

Vrijwel alle cd-spelers hebben zelf óók een digitaal/analoog-converter. Deze route kun je als alternatief kiezen. Het digitale geluid van de cd wordt dan meteen omgezet naar een analoog signaal. Via een witte en rode tulpuitgang bereikt dit signaal vervolgens jouw audiosysteem, waarna je geluid uit de speakers hoort.

De hamvraag is natuurlijk of je een cd-speler nou het beste digitaal of analoog kunt aansluiten. Het antwoord daarop heeft alles met de kwaliteit van de gebruikte digitaal/analoog-converter te maken. Ga je een goedkope cd-speler op een prijzige receiver aansluiten? Hoogstwaarschijnlijk doet de digitaal/analoog-converter van de receiver deze taak met meer precisie, waardoor je luistert naar een gedetailleerder geluid. In dit voorbeeld sluit je de cd-speler dus bij voorkeur digitaal aan. Overigens zijn er ook prijzige cd-spelers met een hoogwaardige digitaal/analoog-converter verkrijgbaar. Zo'n apparaat leent zich goed voor een analoge verbinding.

©Marantz

De Marantz CD6007 kun je zowel digitaal (optisch en coaxiaal) als analoog aansluiten.

Platenspeler aansluiten

Plaatjes draaien is tegenwoordig weer helemaal hip. Misschien wil je daarom wel een mooie draaitafel aansluiten. Zie je achterop de receiver een rode en witte tulpingang met een Phono-aanduiding? Goed nieuws, want in dat geval is er al een phono-voorversterker ingebouwd. Je kunt elke platenspeler hierop aansluiten. Als de receiver niet over dit onderdeel beschikt, gebruik je een andere analoge tulpingang. Je hebt dan wel een platenspeler met een geïntegreerde voorversterker of een losse voorversterker nodig. Zo'n laatstgenoemd kastje is vanaf enkele tientjes te koop.

Netwerktoegang

Tegenwoordig hebben veel recente receivers ook een netwerkfunctie. Je kunt dan muziek streamen vanaf online diensten en overige netwerkbronnen – zoals Spotify, Tidal of een NAS. Sluit een receiver bij voorkeur op een bekabeld netwerk aan. Dankzij een hogere bandbreedte is de verbinding stabieler. Bovendien voorkom je daarmee dat naburige wifi-netwerken de draadloze verbinding negatief beïnvloeden (interferentie). Is er geen bekabelde verbinding voorhanden, dan meld je de receiver alsnog aan op wifi.

©Denon

De Denon AVC-X4800H heeft twee antennes voor het oppikken van een wifi-signaal.

Hoewel de markt voor tablets redelijk op z’n gat ligt, komen we zo nu en dan toch nog interessante modellen tegen, vaak voor een schappelijke prijs. Voor de meeste mensen geldt dat een scherm van tien tot twaalf inch meer dan genoeg ruimte biedt voor zowel werk als entertainment. Dat is dan ook waar ID.nl zich in deze test op richt.

In deze test nemen we vijf tablets onder de loep. Drie van deze tablets zijn in het afgelopen jaar uitgekomen. Dat zijn die van Samsung, OnePlus en Apple. Daarnaast nemen we ook de tiende generatie iPad en de Google Pixel Tablet mee, aangezien die een schermformaat van tien tot twaalf inch hebben en vergelijkbaar geprijsd zijn. Bovendien heeft de laatstgenoemde een unieke troef in handen.

De Pixel Tablet is een van de oudere tablets in deze test …

Hoe we testen

Tijdens het testen van de tablets in deze vergelijking letten we op een aantal speerpunten. Hoe bevalt het scherm? Daarbij letten we op het contrast, de kijkhoek en meer. Hoe zit het met de bouwkwaliteit? Hoe snel laadt de tablet op en wat voor unieke mogelijkheden biedt hij aan? Omdat we de kwaliteit van de camera’s minder belangrijk vinden, tillen we daar niet te zwaar aan. We nemen immers doorgaans geen foto’s met een tablet als we ook gewoon een smartphone op zak hebben.

Ook letten we op de accessoires die meegeleverd worden en die los beschikbaar zijn; dat laatste zegt iets over de potentie, maar helaas ook over de extra benodigde investering. Tot slot letten we op de software: op welke versie van het beschikbare besturingssysteem draait het apparaat en hoelang krijgt de tablet nog updates? De verkoopprijs die bij elke tablet vermeld staat, is de prijs aangetroffen bij een of meerdere bekende (web)winkels op het moment van schrijven.

… terwijl de iPad Air 11-inch één van de jongste is.

Niet altijd de nieuwste Android-versie

Als je in 2025 een tablet koopt die op Android draait, let er dan op dat daar minimaal Android 14 op staat. Over het algemeen zijn tabletfabrikanten niet heel snel als het om tabletupdates gaat, maar aangezien die versie nu al meer dan een jaar op de markt is, vinden we dat wel een vereiste. Vooral omdat Android 15 al eind 2024 uitgebracht is. Maar houd er rekening mee dat het nog maanden kan duren voordat tablets die versie ontvangen, al is de ene fabrikant natuurlijk sneller daarin dan de andere.

Niet dat Android 15 ontzettend spannende onderdelen aanbiedt die je nergens anders aantreft. Want zoiets als ‘betere multitasking’ horen we al jaren. Maar privéruimtes (waar je gevoelige apps en data in op kunt slaan), eenmalige wachtwoorden (voor verbeterde privacy en online bescherming) en antidiefstalbeveiliging klinken ons wel als muziek in de oren. Verder is het gewoon handig om altijd de meest recente Android-versie te hebben in het kader van algemene online beveiliging.

Android is nog steeds in ontwikkeling, zo kun je in Android 15 gevoelige apps afschermen in een privéruimte.

Niet alle iPadOS-functies

Dat laatste geldt natuurlijk ook voor iedereen die gebruikmaakt van iPadOS, het besturingssysteem beschikbaar voor iPads. Op het moment van schrijven is iPadOS 18 beschikbaar voor een grote groep iPad-modellen. Apple is een stuk beter in het onderhouden van zijn software, omdat het natuurlijk de enige fabrikant is die hiermee werkt. Maar zo blijven je apparaten wel lang veilig en snel.

Met iPadOS 18 aan boord van je tablet krijg je toegang tot veel meer personalisatie dan voorheen. Je bepaalt hoe je thuisscherm eruitziet, geeft iconen andere kleuren mee en kunt zelf het Bedieningspaneel aanpassen. Daarnaast krijg je voor het eerst toegang tot de rekenmachine- en wachtwoordenapps van Apple.

Waar we in Europa voorlopig nog op moeten wachten, is Apple Intelligence. Dat is een verzameling AI-functies die werken op basis van generatieve kunstmatige intelligentie. De slimme hulp kan helpen bij het schrijven en bewerken van foto’s, en geeft Siri ook wat extra wapens in het arsenaal. Daarnaast is er een diepe integratie met ChatGPT.

De Apple Intelligence-functies in iPadOS 18, zoals Schrijfhulp, krijgen we vooralsnog niet in Europa.

Handig om te weten! Bezorgd om je privacy? Zo beveilig je jouw tablet

Samsung Galaxy Tab S9

Ook al is de Samsung Galaxy Tab S9 het instapmodel van de Tab S9-reeks die in medio 2023 op de markt kwam, hij doet niet onder voor zijn duurdere broers en zussen.

De verschillen zitten hem voornamelijk in de grootte van het scherm, het aantal camera’s en de hoeveelheid werkgeheugen en opslagruimte. De processor is in elke variant gelijk, namelijk een Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2. Dat is een enorm capabele cpu uit 2022, die nog lang niet doet snakken naar zijn opvolgers.

De Samsung Galaxy Tab S9 heeft een prachtig en levendig amoledscherm van 11 inch en een verversingssnelheid van 120 hertz. Daardoor scrolt alles heel soepel over het scherm en kun je het gros van de beschikbare games in de hoogste framerates spelen.

De genoemde prijs in dit artikel geldt voor het model met 8 GB aan werkgeheugen en 128 GB aan opslagruimte. Dat laatste is een beetje weinig anno nu, maar het werkgeheugen is meer dan voldoende. Helemaal als dit gewoon een tablet voor dagelijks gebruik wordt, waar je het nieuws op leest, mails op beheert of af en toe een spelletje op speelt. Maar ook wanneer dit een werkstation wordt. De Tab S9 beschikt namelijk, net als veel andere moderne Samsung-toestellen, over een omgeving genaamd Samsung Dex.

Met Dex tover je de tablet om tot een mobiel werkstation waar je u tegen zegt. Je downloadt populaire apps als Microsoft Word, of doet alles in de cloud, en kunt zodoende veel werk gedaan krijgen. Je kunt hiervoor investeren in allerlei officiële accessoires (zoals een toetsenbord en beschermhoes), maar kunt ook gewoon via bluetooth 5.3 of een usb-hub de nodige accessoires aansluiten. De stylus krijg je erbij.

Dit is momenteel één van de meest veelzijdige tablets die je kunt kopen op één van de meest veelomvattende besturingssystemen van dit moment. Op de Tab S9 draait Android 13, en je krijgt in totaal vier jaar aan updates.

Met een accu van 8400 mAh houd je het bovendien met gemak een dag uit op het (thuis)kantoor. En anders kun je het apparaat opladen met de 45watt-oplader. Laden gaat dus niet supersnel – maar als je hem tijdens het werk oplaadt wanneer nodig, hoeft dat geen probleem te zijn.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad Air 11-inch (2024)

We moeten dit er even eerlijk bij vermelden: het had niet veel gescheeld, of we hadden de iPad Air 11-inch als best getest voorgesteld. Maar in vergelijking met de Galaxy Tab S9 zijn er wat zaken die ons net tegenvallen.

Zo heeft dit model geen oled-, maar een lcd-scherm. Daardoor ogen de kleuren minder diep en levendig dan je zou willen voor deze prijs. Dat neemt niet weg dat de weergave nog steeds heel prettig is, maar je kunt het dus beter treffen. Dat de kleuren wat fletser ogen, valt overigens alleen op wanneer je hem direct vergelijkt met een oled-tablet. Daarom willen we daar niet te streng over zijn.

Daarnaast is de tablet niet heel spannend als je hem vergelijkt met eerdere iPad-modellen. Sterker nog: je zou kunnen stellen dat dit een soort iPad Pro uit 2022 is, maar dan met een lager prijskaartje en een iets minder fijn scherm. Dat is wel een belangrijke kanttekening, met het risico dat we wellicht iets te negatief klinken over de lichte en meer betaalbare iPad Air-modellen van Apple.

Veel zaken gaan namelijk ook goed. Zo beschikt dit model over de M2-processor, die Apple zelf ontwikkeld heeft. Ja, die is inmiddels ingehaald, maar voor het dagelijkse gebruik is de processor meer dan degelijk te noemen.

Apps starten snel op, games laten zich nog steeds prettig spelen en het besturingssysteem vertoont nergens kuren. Daarnaast is het goed om te weten dat de iPad Air 11 inch uit 2024 een goed werkpaard is. Niet alleen vanwege de grote hoeveelheid productiviteitsapps, maar ook omdat de cpu daar nog altijd capabel genoeg voor is. Vooral creatievelingen doen er goed aan te kijken naar het Apple-aanbod.

Verder is er een goede accuduur van tien uur en ondersteunt de Air zowel de drukgevoelige Apple Pencil Pro (een Apple-stylus) als het Magic Keyboard. Die moet je er dan nog wel los bijkopen, als je ze nog niet had. Ze kosten respectievelijk 150 en 109 euro. Handig is dat de pen door de tablet wordt opgeladen als je deze er magnetisch op plakt.

Het apparaat draait inmiddels op iPadOS 18, en je kunt daarna nog enkele jaren rekenen op beveiligingsupdates en software-upgrades (dus naar latere versies van iPadOS).

Pluspunten

Minpunten

Google Pixel Tablet

Met een lcd-scherm van net geen 11 inch biedt ook de Google Pixel-tablet een interessante propositie aan. Net als bij de iPad zit het wel goed met contrast, kijkhoek en kleurenbereik. Maar de schermkwaliteit evenaart het niveau van een amoleddisplay niet.

Dit is de eerste tablet die Google onder de Pixel-naam uitbrengt. De Pixel-reeks is een serie producten die Google helemaal zelf vanaf de grond af aan ontwikkeld heeft. Pixel-smartphones en -tablets beschikken allemaal over Googles zelfontworpen processor, namelijk de Tensor-chip. In de Tablet zit een Tensor G2-cpu, die – net als de cpu’s in de Galaxy Tab S9 en iPad Air 11 inch – prima geschikt is voor dagelijkse taken. Het grote verschil tussen Googles chipset en die van de concurrentie is dat deze wel érg warm kan worden, waardoor de prestaties een klap kunnen oplopen. Het beeld stottert dan even, en anders merk je dat de interface trager reageert.

Dit alles is volledig afhankelijk van wat je op dit model doet. Ben je gewoon aan het browsen, muziek aan het luisteren of iets aan het lezen, dan hoef je je nergens zorgen om te maken. En ondanks het feit dat de Pixel Tablet prima dienstdoet als gamemachine, raden we dat toch af vanwege die warmteontwikkeling. Qua cpu kan Google zich – in elk geval op technisch vlak – niet meten met het aanbod van Qualcomm.

Maar de Google Pixel Tablet heeft wel een aantal troeven in handen. Zo krijg je toegang tot allerlei softwarefuncties die Google direct in zijn apps bouwt, zoals de magische gum voor foto’s en meer. Daarmee haal je moeiteloos objecten weg uit foto’s.

De genoemde prijs in dit artikel is overigens gekoppeld aan een pakket: de Pixel Tablet is leverbaar met een speakerstand die hem ook constant opgeladen houdt. Onderschat dat laatste niet: de tablet is altijd paraat wanneer je hem gebruiken wilt.

Dankzij die stand transformeer je de tablet in een slim beeldscherm, waarmee je je smarthome aanstuurt. Dat werkt nog gemakkelijker als je Google Home gebruikt, het smarthomeplatform van het Amerikaanse bedrijf. Ook kun je de speaker gebruiken om naar muziek en podcast te luisteren.

Op dit moment draait de Pixel Tablet op Android 14, maar hij kan tot juni 2026 nog updates verwachten. Dat is korter dan we zouden willen zien.

Pluspunten

Minpunten

OnePlus Pad 2

Op papier heeft de OnePlus Pad 2 een hoop eigenschappen waar we blij van worden. Een aluminium body, groot scherm van 12,1 inch (het grootste scherm in deze test), een razendsnelle Snapdragon 8 Gen 3-processor, genoeg werkgeheugen en een accu van 9500 mAh.

Maar in de praktijk merk je dat er voor veel voordelen helaas ook nadelen bestaan. Zo ben je in staat de accu snel op te laden, maar alleen als je dan nog los een oplader koopt (van minimaal 40 euro). Het scherm heeft een mooi kleurbereik, contrast en fijne kijkhoek, maar heeft ook een zichtbare ruimte tussen het glas en het scherm. Dat zorgt voor een schaduw bij de randen die je niet weg kunt denken. Plus: het scherm reflecteert als een malle.

En die Snapdragon-processor wordt soms flink bekneld, met als doel de batterijduur te verlengen en het systeem koel te houden. Het zou fijner zijn als je hier als gebruiker meer controle over zou hebben. Nu bepaalt OnePlus voor je hoe het systeem presteert en reageert, en dat vinden we jammer.

Dat gezegd hebbende, biedt het Chinese merk wel een interessant product aan. Als we puur naar de specificaties kijken, dan krijg je voorlopig niet veel meer voor dezelfde prijs of minder. De Gen 3-processor is relatief nieuw en reageert over het algemeen heel snel, waardoor die met name voor dagelijkse taken, werkgerelateerde opdrachten en gaming zeer geschikt. Eigenlijk alles wat je in een tablet zoekt. Ook zijn er genoeg werkgeheugen en opslagruimte beschikbaar.

Hoewel we niet altijd te spreken zijn over de geassimileerde software van OnePlus-producten (ze lijken nu te veel op die van zusterbedrijf Oppo), zijn we wel erg blij met de snelheid en overzichtelijkheid van de software. Daar speelt de Open Canvas een belangrijke rol in. Dit is intuïtieve multitaskingsoftware dat het bedrijf zelf ontwikkelde, waarmee je drie apps tegelijkertijd opent en gebruikt.

De tablet draait op Android 14 en ontvangt helaas maar drie jaar aan upgrades en vier jaar aan beveiligingsupdates. Dat is aan de lage kant, net als bij de Pixel Tablet.

Voor ongeveer 160 euro bestel je er ook een toetsenbord en stylus bij. Hierin is OnePlus niet de duurste, maar het totaalpakket kan daarom dus wel wat oplopen in prijs.

Pluspunten

Minpunten

Apple iPad (tiende generatie)

Daar waar we niet zo onder de indruk zijn van de wijzigingen van de iPad Air-lijn, zijn we dat juist wel over de normale iPad die in 2022 op de markt verscheen. De tiende-generatie iPad heeft sindsdien geen opvolger gekregen, maar is daarom nog steeds een overweging waard als je in het ecosysteem van het Amerikaanse bedrijf zit.

Apple heeft het apparaat, met een scherm van 10,9 inch, namelijk de nodige verbeteringen gegeven die hem toekomstbestendig gemaakt hebben.

De dikke schermranden, de lightningpoort en de thuisknop zijn verdwenen en maken plaats voor een moderne en strakker ontwerp en de vanuit de Europese Unie verplichte usb-c-poort. Je kunt bovendien nog steeds inloggen met Touch ID, aangezien die technologie nu in de powerknop verwerkt zit.

Qua ontwerp heeft het instapmodel iets meer weg van een iPad Air, en dat spreekt ons erg aan. De processor heeft met de A14 Bionic-chipset eveneens een flinke upgrade gekregen, waardoor je hier moeiteloos op kunt werken, scrollen en gamen.

Al die mooie toevoegingen en aanpassingen hebben er wel voor gezorgd dat de goedkopere iPad duurder is dan ooit, al blijft de prijs inmiddels gestaag zakken. Online kun je hem al tegenkomen voor meer dan 50 euro onder de introductieprijs.

Wat we daarnaast vreemd vinden, is het feit dat deze iPad als je een drukgevoelige stylus wilt gebruiken, alleen ondersteuning heeft voor de eerste generatie Apple Pencil, die nog niet voorzien is van een usb-c-aansluiting. Daardoor heb je een verloopstukje nodig voor het aansluiten en opladen van de pen. De iPad is daarnaast ook compatibel met de Apple Pencil usb-c, maar die is niet drukgevoelig.

Over accessoires gesproken: voor nog eens 299 euro kun je de Magic Keyboard Folio aanschaffen en de iPad als laptop gebruiken. Hoe fijn dat toetsenbord ook is: hij is inmiddels bijna even duur als de tablet en dat vinden we een brug te ver.

Daarnaast is het zo dat een geliefde iPadOS-functie, Stage Manager, niet werkt op deze iPad. Daardoor is multitasken een grotere uitdaging op dit model dan op andere iPads.

De 20watt-oplader is ook niet de snelste in deze test, waardoor het uren kan duren voordat de accu volledig opgeladen is. Gelukkig gaat de accu wel een (werk)dag mee, waardoor je je tablet tot het einde van de dag van stroom kunt voorzien.

Pluspunten

Minpunten

Resultaten

Op onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste tablets.

Conclusie

Omdat we ons in deze test geconcentreerd hebben op tablets met vergelijkbare schermgroottes, valt op dat de prijzen ontzettend uiteenlopen. Maar dat laat ook zien dat er tegenwoordig weer iets te kiezen valt. Het lijkt erop dat veel smartphonemakers oog hebben voor tablets. Dat zien we ook aan andere tablets die recentelijk op de markt verschenen zijn, zoals die van Huawei, Lenovo en Xiaomi. Daarnaast maakt HMD (tot voorkort Nokia) ook nog kleine tablets, maar die fabrikant zet vooral een race naar de bodem in.

De keuze voor een tablet is wat ons betreft afhankelijk van twee belangrijke factoren: wat is je budget en in welk ecosysteem zit je al? Als Apple-gebruiker kan het handiger zijn te investeren in een iPad – dan lijkt de iPad Air 11-inch de betere optie te zijn.

Maar als je een Android- of Windows-gebruiker bent, dan staat de Samsung Galaxy Tab S9 fier bovenaan. We hebben voor deze test het basismodel meegenomen, vanwege de schermgrootte, maar voor honderden euro’s meer kun je gaan voor varianten met grotere schermen. Ze hebben overigens allemaal dezelfde kwaliteiten: mooie amoledschermen, krachtige processors en een acceptabel updatebeleid.

De Google Pixel Tablet verdient een aparte aanbeveling, voor iedereen die niet kan kiezen tussen een tablet en een slim scherm, of voor degene die zijn tablet altijd opgeladen en paraat wil hebben.