Denk je ook wel eens dat zo een grote tv een uitstekend canvas zou zijn om kunst op te bewonderen? Dat idee had Samsung enkele jaren terug ook, en zo werd The Frame geboren. Deze nieuwste versie pakt bovendien uit met een mat scherm, vrij uniek voor tv’s, maar een geweldige keuze in dit geval.

Kunstkaders hang je aan de muur, dus het hoeft niet te verrassen dat Samsung The Frame specifiek voor wandmontage ontworpen heeft. Niet alleen zit er een slanke muurbeugel in de doos, het toestel zelf is maar 25 mm dik. Zodra je de tv ophangt lijkt hij inderdaad erg op een modern kunstkader. 

Dat kan je nog extra in de verf zetten door te kiezen voor een andere afwerking. Samsung biedt optionele kaders aan in andere kleuren, maar ook met een licht afgeschuinde rand. Zo geef je de tv een passende look voor jouw woonkamer, of mocht je dat wensen zelfs een die mooi bij een bepaald kunstwerk past. De kaders klikken eenvoudig magnetisch vast, dus wisselen is absoluut geen karwei. In de doos vind je ook twee eenvoudige voeten, dus je kan The Frame op een tv-meubel zetten al mis je dan toch een deel van het concept.  

Quasi onzichtbaar aangesloten

Samsung heeft ook al enkele jaren een exclusieve oplossing om alle gedoe met kabels aan je tv te vereenvoudigen: de One Connect Box. En vermits het doel van The Frame is om zo naadloos mogelijk in je interieur te passen kreeg hij ook een One Connect box. Er loopt dus maar een zilverkleurige kabel naar het toestel, die zorgt voor zowel data als stroom. Aan het andere eind van de vijf meter lange kabel vind je de One Connect box waar alle aansluitingen op staan. 

Het is wel niet de nieuwe slanke versie zoals op de QN95B. Stop hem in de kast, samen met je bronapparaten en klaar. Er staan vier HDMI-aansluitingen op, waarvan een met ARC/eARC en een HDMI 2.1-aansluiting met 40Gbps bandbreedte. Die kan dus dienen voor een recente spelconsole of pc en ondersteunt 4K120, ALLM en VRR (HDMI VRR en AMD Freesync). 

De input-lag is verrassend laag: 12,7 ms voor 4K60 en 7,1 ms voor 2K120. Een potje gamen op The Frame: perfect mogelijk. Je vindt ook twee usb-aansluitingen en een optisch digitale audio-uitgang. Er is ethernet, wifi en bluetooth.

©PXimport

Hoe ruim is die kunstcollectie?

The Frame beschikt over een uitgebreide versie van de Ambient Mode die je ook op andere Samsung toestellen vindt. Je kan dus allerlei beelden op het scherm zetten wanneer je geen tv kijkt, zodat de tv de kamer dan toch wat siert. 

De helderheid en kleurtemperatuur kan je manueel aanpassen, maar The Frame beschikt over een ingebouwde lichtsensor en bewegingssensor zodat hij wat slimmer omgaat met energie. Zo merkt de bewegingssensor dat er niemand in de kamer is en schakelt hij na een in te stellen tijd het scherm uit. De lichtsensor past niet enkel de helderheid aan op basis van omgevingslicht, hij merkt ook wanneer het licht volledig uitgaat, en schakelt dan het scherm uit.

Maar de echte meerwaarde van The Frame zit hem in twee specifieke eigenschappen: een mat scherm, en een uitgebreide kunstcollectie. Dat mat scherm is een primeur voor het 2022-model. Ja, een mat scherm is lichtjes nadelig voor het contrast, maar het weegt niet op tegen het effect dat het scherm er veel meer uit ziet als een echt canvas of papier. 

Lastige spiegeleffecten van wat invallend licht, zo typisch op de glossy schermen van andere tv’s, zul je op The Frame nooit zien. Het accentueert met andere woorden heel sterk de kunst-look van The Frame.

©PXimport

De uitgebreide kunstcollectie is de echte blikvanger van The Frame, al moet je er wel een abonnement voor nemen (4,99 euro per maand of 49,90 euro per jaar). Je haalt er meer dan 1.600 kunstwerken mee in huis uit echte top musea en collecties, zoals het Van Gogh museum, het Louvre, het Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, het Prado, Magnum Photos, National Geographic, Yellow Korner en Saatchi Art. 

De werken zijn onderverdeeld in veel verschillende categorieën, zoals onderwerp, kunstvorm, kleur, artiest. Je kan bladeren door het aanbod van een museum, of kijken naar wat populair of nieuw is. Je gekozen werk kan je nog voorzien van een matte, een effen kader waardoor het geheel echt op een kunstwerk lijkt.

De Tizen Smart Hub

Naast die specifieke kunstfunctie kreeg The Frame net zoals de andere 2022-modellen van Samsung de nieuwe Tizen Smart Hub interface die heel het scherm vult. Aan functionaliteit is er dus zeker geen gebrek, denk maar aan Airplay2, Google Cast (voor Netflix en YouTube), Multiview, en natuurlijk een enorm uitgebreid aanbod apps. De witte afstandsbediening is voorzien van een fotovoltaïsch paneel op de achterzijde en een oplaadbare batterij. Voor een snelle boost van de batterijlading is er een usb-c-aansluiting. De remote is eenvoudig maar erg functioneel.

Onze belangrijkste klacht is dat de nieuwe Smart Hub interface een stap achteruit is voor het gebruiksgemak. Hij reageert soms wat sloom, er wordt nogal wat ruimte verspild en de organisatie maakt dat je soms erg veel kliks nodig hebt om ergens te geraken.

©PXimport

Mooie quantum dot-kleuren

Het toestel kan bogen op de goede prestaties van de Quantum Processor 4K. Die zorgt voor mooi upscaling en goede ruisonderdrukking die het enkel moeilijk heeft om kleurstroken in zachte gradiënten weg te werken. De bewegingsscherpte is iets minder goed dan het 120 Hz-paneel doet vermoeden, snel bewegende voorwerpen hebben een duidelijke wazige rand.

The Frame is geen thuisbioscoop tv, maar moet uiteraard wel in staat zijn om kleurrijke kunstwerken weer te geven. En niet te vergeten, je wil er natuurlijk ook tv op kijken. Zijn prestaties plaatsen hem eerder in de middenklasse. 

Het toestel heeft een VA-paneel met edge-led zonder local dimming. Daar haalt hij een meer dan behoorlijk contrast van 4.200:1 mee. Ons testmodel had geen perfecte uniformiteit, in een donker testbeeld was er lichte clouding zichtbaar en op het heldere testbeeld zagen we dat de rand rondom een vage blauwe tint had. Beide problemen waren niet zichtbaar in gewoon beeldmateriaal. 

©PXimport

De achtergrondverlichting maakt gebruik van quantum dots en levert een kleurbereik van 87% P3. The Frame haalt een piekhelderheid van 540 nits, zowel op het 10% venster als op het volledig wit scherm. In SDR, toch het belangrijkst voor de kunstweergave, is de Filmmaker mode uitstekend gekalibreerd. In HDR laat hij een beetje punten liggen. 

Net zoals alle Samsung tv’s ondersteunt The Frame HLG, HDR10 en HDR10+ maar geen Dolby Vision. Gezien de populariteit van Dolby Vision is dat jammer, want gezien de helderheid en kleurbereik zou hij daar veel voordeel uit halen. De tonemapping houdt rekening met de HDR10-metadata, maar clipt een klein beetje witnuances weg en maakt de kleurweergave iets te zwak. Ook zwartdetail is een moeilijke opdracht, daar mis je vaak de fijnste nuances.

Prima audioresultaten

Ondanks zijn slanke profiel beschikt The Frame over een 40 Watt audioconfiguratie met Dolby Atmos ondersteuning. The Frame kan het geluid ook aanpassen op basis van je kamerakoestiek. Zo haalt hij heel degelijke resultaten. De klank was aangenaam, met voldoende volume en de luidsprekers gaan niet snel in vervorming. Er is zelfs een hoorbaar surround-effect voor je films. We missen enkel een wat vollere baslijn, maar dat mag je eigenlijk niet verwachten van een dit toestel.

Conclusie

Samsung is er in geslaagd om een mooie lifestyle tv te maken met een unieke featureset. Het matte scherm wordt niet geplaagd door reflecties, en samen met de goede beeldkwaliteit brengt dat de enorme kunstcollectie prachtig in beeld. De meegeleverde wandbeugel en personaliseerbare kaders zetten dat alleen nog meer in verf. 

The Frame levert ook veel tv of streaming kijkplezier en biedt alles wat nodig is voor een avondje gaming, al zouden we het toestel niet aanraden voor hardcore filmfans, die willen vermoedelijk betere contrastprestaties. Voor dat unieke aanbod vraagt Samsung een vrij stevige prijs, een goede kortingsactie afwachten lijkt ons het best.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.