Samsung gebruikt al jaren naast LCD ook OLED voor zijn smartphones, maar niet voor zijn tv’s. We hebben dan ook reikhalzend uitgekeken naar de QE65S95B, de eerste Samsung OLED-tv sinds 2013. En Samsung heeft zijn start niet gemist.

QD-OLED is, zoals de naam doet vermoeden, een combinatie van quantum dots en OLED-technologie. Een blauwe OLED-laag zorgt voor het licht, dat op pixelniveau gedimd kan worden, net zoals de OLED-tv’s die we al kennen. Op subpixelniveau wordt dat blauwe licht dan door quantum dots omgezet (niet gefilterd) naar rood en groen, blauw wordt doorgelaten. Dat is anders dan de bestaande OLED-technologie die kleur maakt door het witte OLED-licht door een kleurfilter te sturen.

Die nieuwe aanpak zou helderder moeten zijn, omdat de kleuren ontstaan door conversie, niet door filteren. De bestaande OLED-tv’s gebruiken een extra witte subpixel om de helderheid te verbeteren, maar dat gaat ten kosten van kleurintensiteit in zeer heldere kleuren. Dat probleem heeft QD-OLED niet, het gebruikt een RGB-subpixelstructuur en zal kleuren dus veel helderder met volle kleurintensiteit kunnen tonen. Omdat er minder lagen voor de lichtgevende pixels zitten flirt de kijkhoek met perfectie.

Nadelen zijn er echter ook. De subpixelstructuur is driehoekig, groen bovenaan, en rood en blauw onderaan. Daardoor kan je licht gekleurde randen zien rond voorwerpen met een scherp contrast, bijvoorbeeld witte tekst op een zwarte achtergrond. Voor tv kijken op een normale afstand is dat effect onzichtbaar. Wie hoopt een QD-OLED-monitor in huis te halen, test beter eerst of hij die randen niet storend vindt.

Daarnaast is dit ook een OLED-scherm en is er daarom risico op inbranden. Ondertussen hebben fabrikanten al heel wat jaren ervaring met OLED, dus mogelijk is dat risico beperkt. Tot slot, omdat de quantum dots helemaal aan de voorzijde van het scherm zitten, kan ook sterk omgevingslicht deze dots activeren. De zwartwaarde verwatert dan wat, en het scherm krijgt een zachte magentaroze tint. Het is duidelijk zichtbaar in donkere beelden, die daardoor sterk aan kwaliteit verliezen, maar heeft nauwelijks effect bij heldere content (sport bijvoorbeeld).

Vermijd dus spotlicht of sterk zonlicht dat rechtstreeks op het scherm schijnt. We kunnen je wel al gerust stellen, bij beperkt omgevingslicht viel het probleem niet op, enkel bij extreme omstandigheden was het goed zichtbaar, maar dan doet geen enkele tv het goed.

Hoe slank kan een tv zijn?

Als het van Samsung afhangt, erg slank. Het scherm zelf is zo dun, en deze 65 inch-versie is zo groot, dat het scherm zelf licht begon te buigen, en sterk wiebelt als je het verplaatst. Wat extra voorzichtigheid is dus geboden. De afwerking is piekfijn in orde. Een fijn zilverkleurig kader omlijst het beeld. De tv staat op een vrij grote centrale voet, met een brede nek die voldoende stabiliteit biedt.

De aansluitingen wijzen naar onder en opzij, we zijn er zeker van dat de S95B er fantastisch uit zou zien aan de muur. Met zijn vier HDMI 2.1-aansluitingen die allemaal 48 Gbps leveren heb je aansluitmogelijkheden genoeg. Er is ondersteuning voor eARC, ALLM, 4K120 en VRR (HDMI VRR en AMD Freesync). De input-lag van 10,1 ms (voor 4K60) en 5,4 ms (voor 2K120) maakt duidelijk dat ook gamers het doelpubliek zijn. 

Verder krijgt je twee usb-aansluitingen, een optisch digitale audio-uitgang, ethernetaansluiting, wifi en bluetooth. De S95B heeft en dubbele tv-tuner, met een usb harde schijf kan je opnemen en tegelijk een ander kanaal bekijken.

Spetterende kleuren

We schakelen de S95B in Filmmaker Mode voor de beste resultaten. Het OLED-contrast springt onmiddellijk in het oog. Pixelfijne lichtaccenten kunnen perfect bestaan op een pikzwarte achtergrond. Het scherm levert veel zwartdetail, je ziet moeiteloos elke nuance en elk detail in donkere scènes. 

De kleurweergave is dankzij een neutrale grijsschaal uitstekend, met foutwaardes die klein genoeg zijn om in de richting van een referentiebeeld te gaan.

Maar de echte test, dat is HDR-weergave. OLED-schermen kunnen hun absolute piekhelderheid maar leveren in een beperkt deel van het beeld. Naarmate de gemiddelde helderheid van het beeld toeneemt, moet de processor de maximale helderheid verlagen. Hier kan de Samsung laten tonen dat QD-OLED-technologie betere prestaties levert, maar de voorsprong is klein ten opzichte van de beste OLED-modellen van 2022.

De piekhelderheid op een 10% venster haalt ongeveer 1.020 nits, en op een volledig wit scherm tikt hij nog 215 nits aan. We zien vooral dat het QD-OLED-scherm de helderheid minder sterk moet verlagen dan de andere OLED-tv’s. Dat is alvast een win. Het kleurbereik oogt misschien niet zo veel groter, al haalt hij wel 99,4% P3. Maar het kleurvolume, de combinatie van helderheid én kleurintensiteit, is wel aanzienlijk groter. 

Er is geen witte subpixel die de kleuren verwatert, en de S95B kan zijn volledige gesatureerde kleuren gemakkelijk twee maal helder weergeven dan een gewone OLED. Dankzij een goede kalibratie van de HDR Filmmaker Mode springen HDR-beelden dan ook echt in het oog, vooral als die erg intens en kleurrijk zijn. Lichtsabelgevechten in Obi-Wan Kenobi bijvoorbeeld, of de spetterende kleuren van Mad Max:Fury Road. 

De processor zorgt voor prima HDR-tonemapping. Hij houdt rekening met de HDR-metadata en toont heel veel schaduwnuances maar net niet alle witdetail. Die neiging om het beeld toch wat extra impact te geven door een minimale hoeveelheid witdetail te clippen kan er vermoedelijk met een goed kalibratie uitgehaald worden. Maar echt storend is het zeker niet.

De Samsung ondersteunt HDR10, HDR10+ adaptive en HLG. Dolby Vision zou de kers op de taart geweest zijn, maar die boot houdt Samsung nog steeds af.

AI-beeldverwerking

De S95B heeft dezelfde processor aan boord als de QN95B, de resultaten liggen dan ook perfect in lijn met elkaar. Zeer mooie upscaling met goede ruisonderdrukking resulteert in erg scherp gedetailleerde beelden. Af en toe gaat de ruisonderdrukking iets te sterk te werk, en verdwijnt er wat heel fijn detail. Het enige zwakke punt van de processor is het wegwerken van kleurbanden in zachte kleurovergangen. Die blijven in sommige donkere beelden met bredere kleurbanden vrij goed zichtbaar.

Voor sport- en gameliefhebbers levert het QD-OLED-paneel uitstekende bewegingsscherpte. Dankzij de snelle pixelresponstijd worden vage of dubbele randen goed vermeden. Enkel het allerfijnste detail in snelle actiescènes verbergt het scherm nog, net zoals andere OLED-tv’s. 

De processor kan een 60 Hz Black Frame Insertion gebruiken om nog wat extra detail te tonen, maar je verliest er veel helderheid door en het 60 Hz-flikkeren van het beeld is irritant. Wil je vloeiende pan-beelden dan kan je ‘Trilvermindering’ activeren. De motion interpolation werkt gestotter goed weg, en laat vrij weinig beeldartefacten achter.

Prettige audio

Levert de QE65S95B genoeg audioprestaties om die knappe filmbeelden nog meeslepender te maken? 60 Watt in een 2.2.2 kanaalconfiguratie en Dolby Atmos ondersteuning, dat lijkt voldoende. De S95B pompt flink wat volume in de kamer, met een degelijk gebalanceerde klank inclusief wat bas. De processor houdt vervorming goed onder controle, dat wordt pas hoorbaar bij erg hoog volume. Maar die slanke behuizing heeft zijn beperkingen. Echt rollende bassen zijn er niet, en het surroundbeeld is erg beperkt, vermoedelijk omdat alle luidsprekers diep achter het toestel zitten. Voor een echt epische filmtrack wijk je beter uit naar een goede soundbar.

Conclusie

Samsung zet hoog in met deze QE65S95B. De nieuwe QD-OLED-technologie neemt de koppositie in voor helderheid, vergeleken met de andere OLED-modellen. Het verschil is echter niet zo groot, en LCD doet het nog steeds beter. Maar gecombineerd met dat perfecte OLED-contrast en het indrukwekkende kleurbereik van de quantum dots zet hij een fantastische prestatie neer. Films, zekere in HDR zijn een echt feest voor het oog. 

Vermijd sterk invallend omgevingslicht, daarmee benadeel je de zwartweergave. Het is een tip die voor alle tv’s geldt, maar zeker voor deze. We zijn nog steeds niet gelukkig met de nieuwe Smart Hub layout, maar aan functionaliteit is er geen gebrek. De HDMI 2.1-aansluitingen en de uitstekende bewegingsscherpte zijn dan weer troeven voor sport en games. Voor een nieuwe technologie is deze Samsung bovendien helemaal niet te duur geprijsd.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede en betaalbare Chromebook? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven hebben de besproken Chromebooks de laagste prijs ooit. De prijzen kunnen schommelen.

Lenovo IP Slim 3 Chrome 14M868 (82XJ002YMH)

Met deze prijsvriendelijke Chromebook voer je probleemloos alledaagse taken uit, zoals internetbankieren, e-mailen, webwinkelen en eenvoudige spelletjes spelen. Verder leent het anti-reflecterende Full-HD-scherm van 14 inch zich goed voor videostreaming. Open de Play Store en installeer apps als Disney+, Videoland, Netflix en NPO Start. Dankzij de rappe wifi6-adapter verschijnen de beelden zonder haperingen in beeld. Zoals we inmiddels van veel Lenovo-laptops gewend zijn, kan niemand je ongevraagd bespieden. Je schermt de webcam namelijk af met een schuifje.

De acht kernen van de MediaTek Kompanio 520-processor nemen het rekenwerk voor hun rekening. Met een maximale kloksnelheid van 2,05 GHz en 4 GB werkgeheugen is deze Chromebook voor vrijwel alle veelgebruikte apps geschikt. Houd er rekening mee dat het besturingssysteem op een opslagdrager van slechts 64 GB is voorgeïnstalleerd. Gelukkig breid je de opslagcapaciteit met een eigen microSD-kaart eenvoudig uit, waardoor je alsnog veel documenten, foto's en video's lokaal kunt opslaan. Daarnaast heeft de zijkant twee usb-poorten en een koptelefoonuitgang. Dankzij het gewicht van maar 1,3 kilo neem je deze blauwe Chromebook makkelijk mee.

HP Chromebook Plus 14a-nf0085nd

Als je een betaalbare Chromebook met veel power zoekt, zit je bij dit Plus-model van HP wel goed. De acht rekenkernen van de Intel Core i3-N305-processor halen in turbomodus een maximale kloksnelheid van 3,8 GHz. Kortom, je kunt pijlsnel in ChromeOS navigeren. Je gebruikt bovendien met gemak meerdere apps tegelijkertijd, want het systeem bevat 8 GB RAM. In tegenstelling tot veel andere Chromebooks kun je redelijk wat eigen bestanden opslaan. Er is een opslagdrager met een capaciteit van 256 GB ingebouwd. Wie dat niet genoeg vindt, sluit op een van de drie aanwezige usb-poorten een externe ssd of schijf aan.

Voor Chromebook-begrippen is de Plus 14a-nf0085nd behoorlijk krachtig, maar gelukkig resulteert dat niet in een hoog gewicht: 1,45 kilo. Het 14inch-scherm heeft een matte coating. Dit heeft als voordeel dat je ook in een sterk verlichte ruimte nog prima kunt werken. Door de ips-schermtechniek biedt het Full-HD-paneel natuurgetrouwe kleuren en goede kijkhoeken. Voor videovergaderingen komt de scherpe 1080p-webcam goed van pas. Tot slot belooft de fabrikant een accuduur tot zo'n elf uur.

ASUS Chromebook Flip CX5 (CX5601FBA-MC0193)

Met deze grote 2-in-1-laptop van ASUS kun je alle kanten op. Allereerst springt het ruime 16inch-scherm met 1920 × 1200 pixels in het oog. Nuttig voor wie graag video's streamt, spelletjes speelt en/of foto's bewerkt. Met behulp van de flexibele scharnieren klap je het scherm eventueel volledig om. Bedien je favoriete apps vervolgens met je vingers! Switch je weer terug naar de laptopmodus, dan staan er een touchpad en uitgebreid toetsenbord met een numeriek deel voor je klaar. Dankzij de toetsenbordverlichting werk je 's avonds laat gerust nog even door.

Deze Chromebook is perfect voor fervente multitaskers! Met 16 GB werkgeheugen hop je soepel van de ene naar de andere app. Ook op rekengebied staat de ASUS-telg zijn mannetje. De twee snelste rekenkernen van de Intel Core i3-1215U-processor zijn goed voor een maximale klokfrequentie van 4,4 GHz, terwijl de resterende vier kernen op een snelheid van maximaal 3,3 GHz zijn afgeregeld. Verder heeft dit systeem 128 GB interne opslagruimte. Wil je efficiënter werken? Sluit dan via de HDMI- of usb-c-aansluiting een extra monitor aan.

Lees ook: Aha! Deze functies in ChromeOS moet je kennen

Acer Chromebook Spin 314 (CP314-1HN-C79G)

Dit Acer-product is een goedkope Chromebook met een touchscreen. Wanneer je het Full-HD-scherm volledig omklapt, heb je een tablet van 14 inch in handen. Navigeer in ChromeOS naar de Play Store om je favoriete apps te downloaden. Houd wel rekening met de relatief beperkte opslagcapaciteit van 64 GB. Gelukkig breid je de opslagruimte optioneel uit met een eigen microSD-kaart. Je kunt de Chromebook Spin 314 desgewenst in een 'tent-opstelling' neerzetten en vervolgens video's streamen. Het kwalitatieve ips-paneel is daar met zijn realistische kleurenweergave en goede kijkhoeken prima voor geschikt.

Uiteraard fungeert deze hybride Chromebook ook als reguliere laptop. Het ruime touchpad en verlichte toetsenbord staan voor je klaar. Een dualcore-processor van Intel en 4 GB RAM zorgen ervoor dat je eenvoudige pc-taken soepel kunt uitvoeren. Denk onder meer aan e-mailen, internetten en bankieren. Werk je regelmatig op een vaste plek? Sluit dan via HDMI een extra pc-monitor aan. De zijkanten hebben ook nog drie usb-aansluitingen.

HP Chromebook 15A-NB0831ND

Deze Chromebook van HP onderscheidt zich met een groot scherm van 15,6 inch. In combinatie met een lange verwachte accuduur tot zo'n tien uur kun je op elke plek films, series en tv-programma's streamen. Dankzij een respectabele resolutie van 1920 × 1080 pixels zie je geen details over het hoofd. Het scherm heeft een anti-reflecterende coating, zodat je overdags geen last hebt van vervelende spiegelingen. Werk je veel met cijfers, dan is het numerieke deel aan de rechterkant van het toetsenbord een uitkomst.

Voor het besturingssysteem, apps en persoonlijke bestanden heeft de HP Chromebook 15A-NB0831ND 128 GB interne opslag. Met behulp van een eigen microSD-kaart voeg je naar behoefte extra opslagcapaciteit toe. Verder heeft deze Chromebook twee usb-c-aansluitingen en een reguliere usb-poort. Het rekenwerk wordt verzorgd door een rappe Intel Core i3-processor met acht rekenkernen. Dankzij een behoorlijke klokfrequentie van maximaal 3,8 GHz zul je niet zo gauw vertraging merken. Ten slotte is er 8 GB werkgeheugen geïntegreerd.

Of je de boom direct na Kerst opruimt of pas eind januari, vroeg of laat moet alles weer de doos in. Maar hoe zat het ook alweer met die wirwar aan lichtjes? Maak het jezelf volgend jaar makkelijker met deze handige opruimtips.

Lees ook: Alles aan kant als je haast hebt: de beste tips voor een opgeruimd huis

Wanneer 'moet' de kerstboom weer weg?

Er is geen vaste regel, maar tradities geven houvast. Volgens de Bijbel eindigt de kerstperiode met Driekoningen op 6 januari. Sommigen geloven zelfs dat het ongeluk brengt als je de boom daarna nog laat staan.

Toch halen veel mensen de boom rond Oud & Nieuw weg, vaak op 2 januari. De boom en versiering verdwijnen naar de tuin, de milieustraat of terug de doos in. Tijd voor een frisse start!

©Michelle Hebel

Zo berg je kerstverlichting op zonder knopen

Je weet: nadat je de kerstverlichting hebt uitgepakt, krijg je het nooit meer fatsoenlijk in de oorspronkelijke verpakking. Toch is het verstandig om de doos te bewaren, want die komt wel degelijk goed van pas bij het opruimen. Je voorkomt bovendien knopen in de lichtsnoeren door ze na gebruik netjes om iets stevigs te wikkelen. Doe je dat zorgvuldig, dan hoef je volgend jaar niet opnieuw te worstelen met de lampjes.

Volgend jaar geen frustratie? Kerstverlichting opbergen doe je zo:

Makkelijk: gebruik een haspel

Geen zin in DIY? Gebruik dan een speciale haspel voor het opruimen van kerstverlichting. Hiermee wikkel je snoeren eenvoudig op zonder geknoei. Voor een paar euro koop je al een kunststof haspel met slimme klemmetjes. Ze zijn er in verschillende formaten, van platte modellen tot ronde uitvoeringen die je kunt koppelen.

Haspel en lichtsnoer in één

Is het tijd voor een nieuw lichtsnoer en wil je de kerstversiering volgend jaar aanpakken als een pro? Dan heeft het Zweedse merk Konstsmide een lichtsnoer op een kabelhaspel voor je in het assortiment. Vooral handig als je een enorme boom in de tuin wilt verlichten of de hele pui van lampjes wilt voorzien. Hij is er zelfs met 42 meter aan lichtsnoer, en dan komt een haspel wel heel erg van pas.

Kerstverlichting recyclen of weggooien

Wanneer de knopen in het lichtsnoer hebben gezorgd voor kortsluiting in je hoofd en ontrafelen niet meer mogelijk is, dan kun je er misschien nog iets anders mee doen. Een niet al te lang snoer verstop je in een kerstster van karton voor wat extra sfeerverlichting voor het raam. Of leg het snoer onder een grote glazen stolp of in een vaas. Duurzame recycle-ideeën voor kerstlampen en -versiering vind je ook op dit Pinterestboard van Milieucentraal.

Is het echt tijd om afscheid van elkaar te nemen, gooi het snoer dan niet in de gewone afvalbak. Kerstverlichting heeft meestal een snoer en valt daardoor onder de categorie elektrische apparaten. Soms kun je ze kwijt in speciale Wecycle-bakken bij bouwmarkten of supermarkten. Je kunt ze natuurlijk ook naar de milieustraat brengen.