ID.nl logo
Gezonder leven doe je met hulp van deze slimme gadgets
© Reshift Digital
Gezond leven

Gezonder leven doe je met hulp van deze slimme gadgets

Met uiteenlopende soorten consumentenelektronica kun je je mentale en fysieke gezondheid goed in de gaten houden én verbeteren. Wil je gezonder leven, dan kunnen slimme apparaten in allerlei soorten en maten daarbij helpen. We maken een selectie.

Natuurlijk kan technologie er niet voor zorgen dát je elke dag de beste versie van jezelf bent, maar de apparaten in dit artikel kunnen jou hier wel bij helpen. Bijvoorbeeld door je beter te helpen slapen, de luchtkwaliteit in je huis te verbeteren en je inzicht te geven in je lichaam. 

Er zijn heel veel soorten gadgets die op dit soort vlakken kunnen helpen. In dit overzichtsartikel vind je tien producten van bekende fabrikanten, die de nadruk leggen op verschillende gezondheidsaspecten. We laten fitnesstrackers en smartwatches dit keer even buiten beschouwing.

Over privacy Hoe gebruiksvriendelijk en nuttig slimme gezondheidsapparatuur ook is, besef dat alles met een internetverbinding kwetsbaar is voor kwaadwillenden. Hackers proberen voortdurend in te breken op apps, dus neem zelf de best mogelijke beveiligingsmaatregelen.  Koop geen slimme apparatuur van onbekende, dubieuze merken – die nemen jouw beveiliging en privacy doorgaans minder serieus. Gebruik daarnaast een sterk en uniek wachtwoord en activeer indien mogelijk tweestapsverificatie.  Houd er altijd rekening mee dat je appgegevens in verkeerde handen kunnen vallen en vraag je af of je dat risico aanvaardbaar vindt. Hoe erg zou je het vinden als een hacker toegang krijgt tot de gegevens van je slimme weegschaal? Als je geen risico op een hack wilt lopen, kun je altijd nog de domme versies van de genoemde apparatuur kopen, die vaak goedkoper zijn.

Slimmer poetsen met Lebooo Smart Sonic-tandenborstel

©PXimport

Slimme tandenborstels zijn aan een gestage opmars bezig. Onder meer Oral-B en Philips verkopen – uitstekende – elektrische tandenborstels met een bijbehorende app die laat zien hoe goed (of slecht) je poetst. Het pijnpunt van deze tandenborstels zit ‘m in de prijs van 299 euro. In Nederland blijken maar weinig mensen bereid om zoveel voor een tandenborstel te betalen. Opzetborstels zijn ook duur.

Huawei biedt een interessant alternatief aan in de vorm van de Lebooo Smart Sonic-tandenborstel. Die is met 70 euro veel vriendelijker geprijsd en komt ook met een Android-app. De iOS-app is onbruikbaar. De tandenborstel werkt ook zonder app. Gekoppeld aan de app (via bluetooth) krijg je een poetsinstructie die je kunt volgen om er zeker van te zijn dat je je hele gebit poetst. De Huawei-tandenborstel herkent niet welk deel je poetst – iets wat de tandenborstels van Oral-B en Philips wel doen. Wel krijg je een poetsscore te zien. 

Huaweis tandenborstel biedt een opvallend lange accuduur van bijna drie maanden. De tandenborstel heeft meerdere poetsstanden. Opzetborstels kosten 10 euro per stuk, wat minder is dan gebruikelijk. Huawei raadt aan de opzetborstel elk kwartaal te vervangen.

Slimmer wegen met Withings Body+

©PXimport

Er zijn allerlei slimme weegschalen te koop om je lichaamsgewicht in de gaten te houden. De Withings Body+ is waarschijnlijk het slimste model van dit moment. Deze weegschaal is te koop in het zwart en wit en kost 85 euro. Het apparaat is tot 100 gram nauwkeurig en werkt op vier AAA-batterijen die tot anderhalf jaar meegaan. 

De weegschaal werkt via wifi met een gratis Withings Health Mate-app (Android en iOS) en kan automatisch tot maximaal acht personen herkennen. Je gewicht zie je op een interactieve tijdlijn terug in deze app. Interessant is dat de weegschaal ook allerlei andere gegevens meet. De Body+ registreert je botmassa, de hoeveelheid water in je lichaam, je vetmassa en spiermassa. Ook deze informatie vind je in de app, die ook een BMI-score geeft. 

De weegschaal heeft een schermpje dat de belangrijkste informatie inclusief eenvoudige tijdlijn toont. De Health Mate-app is te koppelen aan meer dan honderd andere apps, waaronder Fitbit, Google Fit, Apple Health, Strava en RunKeeper. De weegschaal heeft ook drie speciale modi voor zwangere vrouwen, baby’s en echte atleten. Ook kun je een streefgewicht instellen.

Slaap meten met Google Nest Hub (gen 2)

©PXimport

De Google Nest Hub (tweede generatie) is een slimme luidspreker met 7inch-lcd-scherm. Deze opvolger van de Nest Hub uit 2018 kost 99 euro en is te koop in twee kleuren. De belangrijkste vernieuwing ten opzichte van zijn voorganger is de geïntegreerde Soli-radarchip gecombineerd met slimme software. 

Als je deze Nest Hub met het scherm naar je toe op je nachtkastje zet, kan hij je slaapgedrag contactloos bijhouden en je ‘s ochtends gedetailleerde informatie tonen. Je ziet dan onder meer hoelang je geslapen hebt, wanneer je onrustig of diep sliep, of je snurkte of hoestte en hoe warm het in je slaapkamer was. De meting gaat via de radar die je beweging inclusief je ademhalingsfrequentie detecteert. Onafhankelijke reviews wijzen uit dat de Nest Hub dit accuraat genoeg doet. 

Een aandachtspunt is de privacy: je vertrouwt Google je slaapdata toe. Houd er ook rekening mee dat het inzien van je slaapgegevens tot 2022 gratis is, maar daarna een nog onbekend maandbedrag gaat kosten. Ten opzichte van de originele Nest Hub voegt de tweede generatie ook ondersteuning voor het Thread-protocol toe en is de luidspreker krachtiger.

Beter slapen met Bose Sleepbuds II

©PXimport

Bose verkoopt speciale oordopjes voor mensen die moeite hebben met in slaap vallen. Deze Sleepbuds II zijn de opvolgers van de originele Sleepbuds van een paar jaar geleden en zijn op diverse manieren verbeterd. De oordopjes zijn compact en passen volledig in je oorschelp. Ze werken samen met de Bose Sleep-app, waarin je ontspannende geluiden kiest die vervolgens uit de oordopjes klinken. 

Goed om te weten is dat deze oordopjes geen geluid uit externe bronnen als Spotify of een podcast-app kan afspelen. In de Bose Sleep-app kun je kiezen uit meer dan vijftig typen geluiden, van de branding van de zee en een regenbui tot abstracte geluiden ontwikkeld door slaapexperts. Er zijn ook speciale geluiden die omgevingsgeluiden als een snurkende partner, de tv van de buren en voorbijgaande auto’s moeten tegengaan. 

Interessant is dat je ook een wekker kunt instellen, zodat de oordopjes je subtiel wakker maken. De Bose Sleepbuds II gaan tot tien uur mee op een acculading en laden nog drie keer op in het meegeleverde opbergdoosje. Dat doosje laadt vervolgens op via de usb-poort. Je kunt de Sleepbuds II kopen voor 270 euro.

Luchtkwaliteit meten met Airthings View Plus

©PXimport

Heb jij een idee hoe (on)gezond de lucht in je huis of kantoor is? De Airthings View Plus laat het zien. Deze luchtkwaliteitmeter heeft uiteenlopende sensoren en kan na een paar dagen kalibreren aangeven hoe de luchtkwaliteit in de kamer is waar het apparaat staat of hangt. De View Plus meet de CO2-waarde, PM2.5-waarde, Radon-waarde en waarde van VOC (vluchtige organische stoffen). Daarnaast registreert het apparaat de temperatuur, luchtvochtigheid en luchtdruk. 

De belangrijkste informatie zie je terug op het zwart-witschermpje. Uitgebreide statistieken vind je in de gratis Airthings-app (Android en iOS). De View Plus is via wifi verbonden met deze app. Je kunt de statistieken ook (ingelogd) op de Airthings-website bekijken. Airthings biedt koppelingen aan met de spraakassistenten Google Assistent en Amazon Alexa en met automatiseringsplatform IFTTT. 

De View Plus heeft een accuduur van maximaal twee jaar, maar kan ook permanent met het stopcontact verbonden blijven via een usb-kabel. Het apparaat kan dienen als hub voor bluetooth-Airthings-luchtmeters (die een hub vereisen om de wifi-functionaliteit te activeren). De Airthings-app geeft advies om de luchtkwaliteit te verbeteren. De View Plus is namelijk enkel de boodschapper en kost 299 euro.

Dood bacteriën met Samsung ITFIT UV Sterilizer

©PXimport

Veel apparaten die je de hele dag door gebruikt, bevatten allerlei soorten bacteriën. Uv-licht doodt bijna al deze bacteriën, maar heb jij een uv-reiniger thuis liggen? Juist. Samsung is één van de bekende bedrijven die hier verandering in wil brengen met de ITFIT UV Sterilizer. Dit is een compacte, draadloze uv-reiniger die groot genoeg is om een 6,8inch-smartphone te herbergen. 

Leg het apparaat in het doosje, doe de deksel dicht en wacht tien minuten om de Sterilizer zijn werk te laten doen. In de boven- en onderkant van het doosje zit een uv-lamp, die volgens Samsung samen tot 99 procent van de bacteriën doden. In het doosje is ook een draadloze Qi-oplader van 10 watt gebouwd, die je smartphone, oordopjes of andere apparaat kan opladen tijdens het reinigen. 

De ITFIT UV Sterilizer weegt 369 gram, meet 23 bij 13,3 bij 5 centimeter en is te koop in het wit. Samsung benadrukt dat het apparaat niet alleen elektronica kan reinigen, maar allerlei soorten producten. Het bedrijf adverteert bijvoorbeeld met een mondkapje en bril. De ITFIT UV Sterilizer heeft een adviesprijs van 60 euro maar is bij veel bekende (web)winkels te koop voor minder dan 30 euro.

Slimmer lucht verversen met Dyson Pure Hot+Cool Link

©PXimport

De Dyson Pure Hot+Cool Link is een bijzonder apparaat. Het is namelijk een drie-in-een-product met een ingebouwde ventilator, verwarmingsfunctie en luchtreiniger. Dit alles verpakt in het kenmerkende moderne Dyson-ontwerp in de kleur zilver. De Pure Hot+Cool Link is te bedienen met de meegeleverde afstandsbediening en de Dyson Link-app. In deze app pas je onder andere de instellingen van het apparaat aan, zie je de actuele luchtkwaliteit in de kamer en check je hoelang je de HEPA-filter nog kunt gebruiken. 

Eens in de zoveel tijd moet je de filter namelijk vervangen – hoe vaak hangt vooral af van hoe intensief het apparaat je kamer reinigt. De Pure Hot+Cool Link heeft een automatische stand om allergenen, stof en andere viezigheid op te zuigen. Daarnaast kun je het apparaat dus gebruiken als ventilator en elektrische kachel. De luchtstroom kan in een bredere straal of recht naar voren – afhankelijk van wat jij wilt. 

Op moment van schrijven vraagt Dyson 450 euro voor de Pure Hot+Cool Link. Voor hetzelfde bedrag kun je ook de Dyson Pure Cool Link kopen, een groter model met krachtigere ventilatorfunctie, maar zonder verwarmingsstand.

Temperatuur meten 2.0 met Withings Thermo

©PXimport

Wie had dit tien jaar geleden verwacht: vandaag de dag kun je zelfs slimme thermometers kopen. Eén van de bekendste modellen is van Withings en draagt de makkelijke naam Thermo. Je betaalt er op moment van schrijven zo’n 85 euro voor. Dat is veel geld voor een contactloze digitale thermometer, want een traditioneel exemplaar kost zo’n 30 euro. 

De Withings Thermo heeft ingebouwde bluetooth- en wifi-functionaliteit en werkt met een gratis app (Android en iOS). Daarin zie je een tijdlijn met de temperatuurmetingen, eventueel aangevuld met symptomen en ingenomen medicijnen. Je kunt ook herinneringen in de app instellen, zodat je niet vergeet je eigen of iemands temperatuur op te nemen. 

De app kan van maximaal acht gebruikers de gegevens bewaren. Je houdt de thermometer vlak voor je voorhoofd om de temperatuur op te meten en ziet het cijfer op het schermpje van de thermometer. Een kleurindicator geeft aan of de temperatuur normaal, verhoogd of te hoog is – afhankelijk van de persoon. De thermometer werkt op twee AAA-batterijen en zou een accuduur van maximaal twee jaar hebben. Je kunt de batterijen zelf vervangen.

Slimmer glucosewaarden meten met Freestyle Libre 2

©PXimport

Wie diabetes heeft en meerdere keren per dag insuline nodig heeft, wil continu op de hoogte zijn van zijn of haar glucosewaarde. Er zijn steeds meer slimme oplossingen om de glucosewaarde nauwkeurig en pijnloos te meten. Zo kun je een sensor van Freestyle Libre met ingebouwde NFC-chip aan je bovenarm bevestigen en de glucosewaarde uitlezen door je smartphone (met NFC-chip) drie seconden tegen de Freestyle Libre 2-sensor te houden. Dit werkt ook als je een trui of dunnere jas aan hebt. 

De waarde zie je terug in de bijbehorende app, die veel statistieken geeft, zoals een tijdlijn. De sensor zelf kan geprogrammeerd worden met alarmen voor een te lage of te hoge glucosewaarde. Dit alarm krijg je pas na een scan. De waterdichte sensor heeft een levensduur van maximaal veertien dagen. Daarna haal je hem van je arm en vervang je hem door een nieuwe, die je eenvoudig weer koppelt aan de app. 

Houd er rekening mee dat de Freestyle Libre 2 specifieke beperkingen heeft, waardoor hij niet voor alle diabetespatiënten geschikt is. Er zijn ook andere typen sensoren die vergelijkbaar werken.

Conclusie

Als de producten in dit artikel één ding duidelijk maken, is het dat je consumentenelektronica op allerlei manieren kunt gebruiken om je beter bewust te worden van je mentale en fysieke gezondheid. Welke producten het best bij jou passen, verschilt echt per persoon. De één wil zoveel mogelijk inzicht in zijn lichaam en woning, terwijl een ander terughoudender is in het delen van medische data met apps.

Weer een ander zal het slimme element van sommige producten overbodig of geldklopperij vinden. In dat geval kun je ook een niet-slimme uitvoering van het product kopen, zeker als het gaat om iets eenvoudigs als een thermometer of weegschaal. Er is dus voor iedereen iets te kiezen.

▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.