ID.nl logo
In 5 stappen van rommelzolder naar slaapkamer, werkplek of wasruimte
© Mediaparts - stock.adobe.com
Gezond leven

In 5 stappen van rommelzolder naar slaapkamer, werkplek of wasruimte

De ruimte die bijna altijd als laatste wordt aangepakt is de bovenste verdieping van het huis: de zolder. Natuurlijk voldoet hij prima als verstopplek voor koffers, kerst- en kampeerspullen, maar met een beetje fantasie wordt het een luxe slaaploft, fitnessruimte, werkplek, washok of mix van verschillende functies. Zie je het al voor je? Dit stappenplan brengt je droomzolder een stukje dichterbij.

⏱ SUPERKORTE UITLEG Stap 1: Zolder isoleren Stap 2: Ventileren Stap 3: Zolder vochtvrij maken Stap 4: Zolder verwarmen Stap 5: Zorgen voor meer licht op zolder** Plus: Tips voor het praktisch inrichten van je zolder.

Wil je een uitgebreidere uitleg? Lees dan verder!

Stap 1: Isoleren van de zolder

Wanneer je van de zolder een volwaardige kamer wilt maken, dan is dit hét moment om je dak te checken. Zelfs als er al een dunne isolatielaag zit, is het nog slim om deze te verbeteren. Goede dakisolatie scheelt in de energiekosten, is goed voor het milieu en jij zit er straks warmpjes bij.

Ga je zelf aan de slag met het isoleren van de schuine wanden? Dit is dit het makkelijkste van binnenuit. Er zijn verschillende materialen voor dakisolatie, maar kies in ieder geval een met een zogenaamde Rc-waarde van 4 of meer, dit is gelijk aan een dikte van 13 centimeter. Het kost een fractie meer dan de dunnere variant, maar levert je uiteindelijk meer besparing op. Wanneer er al een isolatielaag zit, dan kun je ‘m aanvullen met een extra laag die samen opgeteld 13 centimeter telt.

Zijn de dakpannen niet meer goed en moet men (of jij als je heel handig bent en zonder vrees leeft) het dak op, dan loont het om de isolatie vanaf boven te laten doen. Zo lever je geen ruimte aan de binnenkant in. En ben je dan toch op het dak bezig, overweeg dan meteen de plaatsing van zonnepanelen.

Bespaartip: sommige gemeenten geven subsidie op isoleren, hieraan zitten dan wel een aantal voorwaarden verbonden, zoals het laten uitvoeren door een externe, deskundige partij. Welke voorwaarden er nog meer zijn en waar je moet zijn voor de subsidieaanvraag lees je hier.

In het artikel Dakisolatie, dé manier om warmte in huis te houden lees je meer informatie over het isoleren van je dak.

©De VELUX Groep

De schuine wanden op zolder zijn ideaal voor je boeken, administratie of platencollectie.

Stap 2: Ventileren

Woon je in een nieuwbouwwoning of heb je de zolder goed laten isoleren, dan heeft jouw zolder een pantser tegen warmte- en energieverlies: er komt alleen vaak geen zuchtje frisse lucht meer binnen. En ook die frisse lucht is belangrijk voor een gezond binnenklimaat.

Heb je dakramen, zet deze dan geregeld even open en check of de ventilatieroosters geopend zijn. Overweeg ook zelfregelende roosters: deze gaan bij weinig wind automatisch meer open en als de wind er vol op staat juist wat dicht. Zo krijg je een constante luchttoevoer en heb je minder last van tocht. Deze aanvoer van frisse lucht is het beste wapen tegen muffe luchtjes, schimmels en bacteriën.

Heeft jouw huis een centraal ventilatiesysteem? Kijk dan of je de zolderruimte hier ook op kunt laten aansluiten of kies voor een losse ventilatie-unit. Let hierbij niet alleen op de capaciteit, maar ook op het geluid dat het systeem produceert: te veel lawaai kan een goede slaap of concentratie zomaar in de weg zitten.

Ga je een deel van de zolder inrichten als wasruimte, inclusief wasmachine, droger en wasrek? Geef het condensatievocht dan alle ruimte om weg te komen, een goed ventilatiesysteem of luchtontvochtiger zijn dan eigenlijk onmisbaar.

In het artikel Energiezuinig ventileren in de winter, hoe doe je dat? lees je hoe je, ook als het koud is en je de ramen liever niet openzet, toch kunt zorgen voor voldoende ventilatie.

©puhimec - stock.adobe.com

Muffe geurtjes verdwijnen ook als sneeuw voor de zon met aromatherapie. Lees hier over de .

Stap 3: Vochtvrij maken van de zolder

Met name de zolders van oudere huizen kunnen nog weleens last hebben van vochtproblemen, met schimmel en muffe luchtjes tot gevolg. Dit is voor al je spullen op zolder niet goed, en al helemaal niet als je plannen hebt om er te gaan slapen of werken.

De zolder is de eerste plek waar vocht binnenkomt bij lekkage. Als dit de oorzaak is van vochtproblemen, dan zal dit eerst moeten worden aangepakt. Een teveel aan vocht of condensvorming wordt ook veroorzaakt doordat er een te groot verschil is tussen de binnen- en buitentemperatuur. Dubbel glas kan al een oplossing zijn, maar ook een groter dakraam of een dakkapel zorgt voor extra licht (en ruimte!).

Een combinatie van goede isolatie en ventilatie is ook bij vocht de beste oplossing, maar je kunt ook een luchtontvochtiger neerzetten. Deze haalt overtollig vocht uit de lucht en vervoert dit naar een verdamper die het vervolgens omzet in water. Kies er eentje die genoeg capaciteit heeft, maar ook mooi opgaat in de ruimte. Luchtontvochtigers zijn er in steeds meer kleuren en vormen, zo vind je er altijd wel eentje die op jouw nieuwe slaap-, werk- of relaxzolder past.

Tip: wil je weten of je op zolder genoeg ventileert of het vocht meten? Koop of leen dan een CO2-meter en zet deze een tijdje neer. Als de hoeveelheid CO2 onder de 750 ppm zit, dan is de ventilatie ok. Een luchtvochtigheid van 40 tot 60 procent is goed. Met een hygrometer kun je ook de vochtigheid in huis controleren.

In het artikel Win-win: zo past een luchtreiniger wél mooi in je interieur lees je hoe je een luchtreiniger kunt gebruiken om de lucht op zolder zo gezond mogelijk te houden.

Stap 4: Verwarmen van de zolderetage

Dikke kans dat er op jouw zolder weinig of helemaal geen radiatoren zijn. Voor een slaapkamer is dat misschien geen ramp, maar ga je er werken, badderen of wordt het een multifunctionele ruimte, dan is het wel zo prettig als je de temperatuur kunt regelen.

Voor verwarming van de gehele verdieping kun je kiezen voor ‘gewone’ kachels die zijn aangesloten op de centrale thermostaat, bij voorkeur een slimme variant die je op afstand kunt regelen. Een elektrische radiator is milieuvriendelijker en simpeler te installeren. Ook deze manier van verwarmen is via een app aan te sturen. Zo is de zolder al lekker warm als jij achter de computer kruipt en staat hij niet onnodig aan als je er niet bent. Wordt de zolder rigoureus verbouwd, dan zou je ook vloerverwarming kunnen overwegen. Vind je de aanleg van verwarming een te hoge kostenpost, dan is plaatselijke verwarming door middel van een infraroodpaneel of een verrijdbare elektrische kachel een optie.

Een zolder wordt in de zomer vaak aardig warm, je zou daarom ook kunnen kiezen voor airconditioning of een draagbare warmtepomp. Zo sla je twee vliegen in één klap en is het ook nog eens een slimme zet met de huidige gasprijzen.

In het artikel Goed nieuws voor koukleumen: dit bespaar je met een warmtedeken of -kussen lees je hoe je, ook als de verwarming wat lager staat, toch behaaglijk warm blijft.

©De VELUX Groep

Driedubbele dakramen zorgen voor veel licht op je werkplek.

Stap 5: Meer licht

De zolder is meestal niet de lichtste ruimte in huis. Prima voor een opslaghok, maar als je droomzolder eruitziet als een lichte loft, dan is er werk aan de winkel. Een goede vuistregel is dat je voldoende licht hebt als de glasoppervlakte van het raam even groot is als een kwart van de vloeroppervlakte.

Meer licht creëer je door het plaatsen van een dakkapel of een of meer dakramen. Laat je goed informeren over de juiste hoogte en grootte: een groot dakvenster met daarin twee of meer ramen is bijvoorbeeld ook een optie. Dit haalt een grote hoeveel licht binnen en is een goedkoper dan het plaatsen van meerdere dakramen. Nog een tikkeltje luxer - maar bij een droomzolder mag je er op los fantaseren - is een dakraam dat je kunt openklappen tot balkon van Velux. Zo haal je pas echt een teug frisse lucht naar binnen op zolder.

Denk op de bovenetage niet alleen aan natuurlijk licht, maar ook aan goede verlichting. Bedenk goed wat de zolder voor functie krijgt en wat je waar gaat doen. Zo kun je de sfeerverlichting afstemmen op de basisverlichting.

Meer over het aantal lumen en het maken van een lichtplan lees je in het artikel Zo kies je de juiste verlichting voor elke ruimte in huis.

Praktisch inrichten van de ruimte

Omdat de zolder soms groot genoeg is om meerdere woonwensen te laten vervullen, zal de ruimte waarschijnlijk meerdere functies krijgen of worden opgedeeld in verschillende vertrekken. Denk bij het plannen maken dus out of the box, want daar is het nu hét moment voor.

Wilde je altijd al in bad liggen en tegelijkertijd naar de sterren kijken? Check. Helemaal klaar met dat wasrek middenin de slaapkamer? Wat dacht je van een groot washok? En is het eindelijk tijd voor een slim opbergsysteem voor alle belangrijke papieren, administratie en spullen die echt niet weg mogen? Die schuine wanden zijn ideaal om kasten op maat te maken. Soms ben je met een paar slimme trucs al een heel eind op weg naar jouw ideale zolder.

©IKEA

Schuine daken vragen om originele oplossingen.

Een paar slimme ideeën voor de zolder

‣ Schuine daken kunnen lastig zijn, maar dagen ook uit tot originele oplossingen die helemaal bij jou passen. Vraag eens rond voor een meubelontwerper of timmerman die met je meedenkt. Of boek een inspiratiemeeting met een interieurontwerper; de ideeën zullen vanzelf binnenstromen.

‣ Spreekt het idee van het washok je wel aan? Weg met die hopen schone en vieze was door het hele huis, want er is eindelijk een centrale plek in huis. Bevestig uitschuifbare waslijnen aan de muur en laat strijkijzer en strijkplank gewoon staan (goede hint voor luie huisgenoten). Met je favoriete muziek op de muziekbox wordt het opvouwen bijna leuk. Ook ideaal als je gewoon even klaar bent met iedereen in huis.

‣ Heb je familie of vrienden die van ver komen? Met een logeerplek op zolder kun je eindelijk de gastvrouw- of heer zijn die je altijd hoopte te worden. Heb je genoeg ruimte en budget? Kijk dan ook of een extra badkamer op zolder lukt, dit is fijn voor de logees en verhoogt ook meteen de waarde van je huis.

‣ Heb je gamers in huis die veel te veel geluid produceren en elke keer weer aan een nieuw potje beginnen? Verban ze uit de woonkamer en zet ze op zolder neer. Zij een man/she-cave en jij rust.

‣ Denk bij het indelen van de zolder ook na over een plek voor een stofzuiger en andere schoonmaakspullen. Je zult namelijk merken dat je geen zin hebt om iedere keer hiermee de trappen op en af te lopen, terwijl het eigenlijk wel weer eens tijd wordt. Een steelstofzuiger neemt weinig plek in en kun je door middel van een ophangsysteem zoveel mogelijk aan het oog onttrekken. Emmer, dweil en allesreiniger berg je op in een kastje, toolbox of mand.

‣ Bedenk meteen een goede plek voor het opbergen van je winter- of zomerkleding. Schuine wanden zijn ideaal voor een kledingrek; zo hoef je je mooie winterjas niet op te vouwen.

P.S. Ook een leuk idee voor je zolder misschien: een plekje waar je lekker kunt sporten. Je leest er alles over in ons artikel Liever thuis trainen dan in de sportschool? Zo richt je een home gym in.

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!