Een draagbare warmtepomp kun je inzetten om een kamer te verwarmen én om te koelen. Eén mobiele unit vervangt zowel de airconditioning als het verwarmingsapparaat. Daarom worden draagbare warmtepompen ook op de markt gebracht als omkeerbare draagbare airco’s. Ze zijn in ieder geval veiliger en energiezuiniger dan kleine ruimteverwarming zoals elektrische kacheltjes.

Zo’n mobiele warmtepomp kun je van kamer naar kamer rijden, want de meeste uitvoeringen zijn voorzien van handvaten en wieltjes. Ze zijn niet bedoeld om een volledig huis te verwarmen of af te koelen, maar regelen wel het klimaat in een zomerhuis, een studio, een bureau of een eenpersoonskamer.

©wstockstudio - stock.adobe.com

Koelen en verwarmen

Iedere mobiele warmtepomp heeft een koelfunctie, maar niet iedere mobiele airco heeft een warmtepomp. Warmtepomp-airco's werken volgens dezelfde principes als elke andere lucht-lucht warmtepomp, maar alles zit in een relatief klein toestel. Tijdens de koelfunctie onttrekken ze warmte uit de binnenlucht om die buiten af te geven. Daarom zijn de meeste modellen voorzien van een afvoerslang en een aansluitstuk voor het raam. De mobiele warmtepomp levert dus warmte in de winter en verkoeling in de zomer. Net zoals de gewone warmtepomp genereert de mobiele versie extra energie. In ideale omstandigheden haalt de mobiele warmtepomp één deel energie uit het elektriciteitsnet om daarmee drie keer zoveel warmte te produceren. Ter vergelijking, een elektrische kachel produceert net zoveel warmte als hij opneemt uit het elektriciteitsnet.

*Gebaseerd op een gemiddelde kWh-prijs van 0,79 euro (november 2022) inclusief energiebelasting, ODE (opslag duurzame energie) en BTW.

Rendement van een mobiele warmtepomp

Het rendement van een mobiele warmtepomp (hier zie je er bijvoorbeeld eentje bij Amazon) is afhankelijk van zijn invoer, zeg maar de luchttemperatuur, het koelmiddel en de gewenste eindtemperatuur. In de meeste gevallen heeft de verwarmingsfunctie maar nut tot een buitentemperatuur van 5°C. Daaronder zakt het rendement enorm in. Bovendien zijn ze het meest efficiënt als ze een constante stroom koele of warme lucht kunnen produceren.

Hoe werken mobiele warmtepompen?

Zo’n toestel bevat net als de gewone warmtepomp een koelmiddel en een condensor. Om de kamer te verwarmen, zuigt een ventilator buitenlucht aan. Hij blaast deze lucht over spiralen die koudemiddel bevatten. Zo’n koudemiddel heeft een bijzonder laag kookpunt waardoor het koudemiddel in damp verandert. Deze damp gaat door spoelen in de condensor. Door condensatie stijgt temperatuur waarna de warme damp een andere set spiralen passeert. Een ventilator blaast de lucht over deze spoelen, zodat de warme lucht in de binnenruimte circuleert. Hierdoor wordt de kamer gezellig warm. Terwijl het koelmiddel afkoelt, stroomt de damp door een expander en wordt die opnieuw vloeibaar en hiermee is de cirkel rond. Voor de koelcyclus wordt de uitlaatwarmte van de condensor door een afvoerbuis naar buiten geleid.

Eén of twee slangen

Draagbare warmtepompen/airco’s zuigen dus lucht uit de ene zone en blazen die in een andere zone. De meest warmtepompen hebben één slang die naar buiten wordt gelegd. Het nadeel van dit systeem is dat er voortdurend lucht in de draagbare warmtepomp wordt gezogen. Hierdoor ontstaat er in de kamer een lichte onderdruk en wordt warme lucht in de zomer of koude lucht in de winter door de kieren van de deuren en ramen naar binnen gezogen. Deze units met één afvoerpijp zijn wel goedkoper. Het duurdere segment werkt met twee afzonderlijke slangen die achteraan het toestel zitten. Eén voor de afvoer en één voor de inlaat. In plaats van lucht uit de kamer te halen zoals een warmtepomp met één enkele slang, haalt deze warmtepomp met twee slangen zijn lucht van buitenaf. Om een grotere ruimte te koelen of om te verwarmen is de dubbelslangs-warmtepomp een betere oplossing. Deze draagbare toestellen kosten meer, verbruiken meer energie, maar zijn efficiënter.

Hoe mobiel zijn ze?

Het gewicht is afhankelijk van de capaciteit. De grootste modellen, voor een kantoor of een grote slaapkamer, kunnen tot 90 kilo wegen. Er zijn twee personen nodig om ze te verhuizen. De kleine modellen, die maximaal een kamer van 32 m2 kunnen verwarmen, wegen slechts 16 kilogram. Afhankelijk van hoe groot de kamer is die je wilt verwarmen en koelen zal zo’n draagbare warmtepomp tussen de 400 en 800 euro kosten voor een redelijk efficiënt model. Hoe hoger het rendement, hoe duurder de warmtepomp - maar ook hoe minder elektriciteit hij verbruikt.

Voordelen en nadelen

Zo’n mobiel toestel is verplaatsbaar, neemt weinig ruimte in beslag, kan kamers verwarmen en koelen, zuivert de lucht en vermindert het vochtgehalte in de kamer. Bovendien is de installatie eenvoudig. De ingebouwde thermostaat houdt automatisch de ingestelde ruimtetemperatuur aan. En het is mogelijk om deze warmtepompen te bedienen met spraakopdrachten van Google Assistant en Siri Shortcuts.

Nadeel: het apparaat moet in de buurt van een raam worden geplaatst. Ook mobiele warmtepompen zijn niet geruisloos, maar ze zijn stiller dan de traditionele airco’s of warmteblazers. Het enige dat je kunt verwachten is het geluid van een draaiend ventilator of gepruttel van koelmiddel dat door de spoelen gaat.

Plaatsing van een draagbare warmtepomp

Voor een goede luchtstroom plaats je het apparaat op minstens een halve meter van de muur van of een groot meubilair. Zorg ervoor dat hij niet verstopt zit achter meubels, planten of gordijnen. Zet hem niet in het volle zonlicht. Een warmtepomp die in de zon staat, moet harder werken om een ruime te koelen. Een ander montagevereiste is de opstelling van de raamkit. Er wordt een paneel in het raam geplaatst waarin de afvoerslang wordt geplaatst. De openingen worden gedicht met schuimafdichting.

Schoon en veilig

Warmtepompen hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ze zijn gemakkelijk schoon te maken met een stofzuiger. Draagbare warmtepompen zijn ook veel veiliger dan straalkacheltjes en andere kleine verwarmingsapparaten. Een warmtepomp werkt immers niet op verbranding en de componenten worden nooit echt heet. Zo’n toestel is een duurzame optie voor ruimteverwarming, omdat het geen fossiele brandstof verbrandt en omdat het elektriciteitsnet steeds meer afhankelijk wordt van hernieuwbare energie.

Capaciteit

Met een verwarmingscapaciteit van 2,9 kW kun je ruimtes tot maximaal 38m² gasloos verwarmen. Het vermogen om te koelen ligt trouwens iets hoger dan het vermogen om te verwarmen. De koelcapaciteit van een airco/warmtepomp wordt in Europa uitgedrukt in BTU (British Thermal Units) of in BTUh (BTU per uur). 1 BTU is de hoeveelheid warmte die nodig is om de temperatuur van één pond water met één Fahrenheit te verhogen. Hoe hoger de BTU, hoe hoger het koelvermogen. Om de vereiste BTU te kennen, vermenigvuldig je de oppervlakte van de kamer met 25. Is de oppervlakte 80 vierkante meter, dan heb je 2000 BTU nodig. Ook de hoogte speelt natuurlijk een rol. Kamers met een hoog plafond hebben een grote hoeveelheid lucht die gekoeld moet worden. Hierbij kan onderstaande tabel helpen.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.