Een draagbare warmtepomp kun je inzetten om een kamer te verwarmen én om te koelen. Eén mobiele unit vervangt zowel de airconditioning als het verwarmingsapparaat. Daarom worden draagbare warmtepompen ook op de markt gebracht als omkeerbare draagbare airco’s. Ze zijn in ieder geval veiliger en energiezuiniger dan kleine ruimteverwarming zoals elektrische kacheltjes.

Zo’n mobiele warmtepomp kun je van kamer naar kamer rijden, want de meeste uitvoeringen zijn voorzien van handvaten en wieltjes. Ze zijn niet bedoeld om een volledig huis te verwarmen of af te koelen, maar regelen wel het klimaat in een zomerhuis, een studio, een bureau of een eenpersoonskamer.

©wstockstudio - stock.adobe.com

Koelen en verwarmen

Iedere mobiele warmtepomp heeft een koelfunctie, maar niet iedere mobiele airco heeft een warmtepomp. Warmtepomp-airco's werken volgens dezelfde principes als elke andere lucht-lucht warmtepomp, maar alles zit in een relatief klein toestel. Tijdens de koelfunctie onttrekken ze warmte uit de binnenlucht om die buiten af te geven. Daarom zijn de meeste modellen voorzien van een afvoerslang en een aansluitstuk voor het raam. De mobiele warmtepomp levert dus warmte in de winter en verkoeling in de zomer. Net zoals de gewone warmtepomp genereert de mobiele versie extra energie. In ideale omstandigheden haalt de mobiele warmtepomp één deel energie uit het elektriciteitsnet om daarmee drie keer zoveel warmte te produceren. Ter vergelijking, een elektrische kachel produceert net zoveel warmte als hij opneemt uit het elektriciteitsnet.

*Gebaseerd op een gemiddelde kWh-prijs van 0,79 euro (november 2022) inclusief energiebelasting, ODE (opslag duurzame energie) en BTW.

Rendement van een mobiele warmtepomp

Het rendement van een mobiele warmtepomp (hier zie je er bijvoorbeeld eentje bij Amazon) is afhankelijk van zijn invoer, zeg maar de luchttemperatuur, het koelmiddel en de gewenste eindtemperatuur. In de meeste gevallen heeft de verwarmingsfunctie maar nut tot een buitentemperatuur van 5°C. Daaronder zakt het rendement enorm in. Bovendien zijn ze het meest efficiënt als ze een constante stroom koele of warme lucht kunnen produceren.

Hoe werken mobiele warmtepompen?

Zo’n toestel bevat net als de gewone warmtepomp een koelmiddel en een condensor. Om de kamer te verwarmen, zuigt een ventilator buitenlucht aan. Hij blaast deze lucht over spiralen die koudemiddel bevatten. Zo’n koudemiddel heeft een bijzonder laag kookpunt waardoor het koudemiddel in damp verandert. Deze damp gaat door spoelen in de condensor. Door condensatie stijgt temperatuur waarna de warme damp een andere set spiralen passeert. Een ventilator blaast de lucht over deze spoelen, zodat de warme lucht in de binnenruimte circuleert. Hierdoor wordt de kamer gezellig warm. Terwijl het koelmiddel afkoelt, stroomt de damp door een expander en wordt die opnieuw vloeibaar en hiermee is de cirkel rond. Voor de koelcyclus wordt de uitlaatwarmte van de condensor door een afvoerbuis naar buiten geleid.

Eén of twee slangen

Draagbare warmtepompen/airco’s zuigen dus lucht uit de ene zone en blazen die in een andere zone. De meest warmtepompen hebben één slang die naar buiten wordt gelegd. Het nadeel van dit systeem is dat er voortdurend lucht in de draagbare warmtepomp wordt gezogen. Hierdoor ontstaat er in de kamer een lichte onderdruk en wordt warme lucht in de zomer of koude lucht in de winter door de kieren van de deuren en ramen naar binnen gezogen. Deze units met één afvoerpijp zijn wel goedkoper. Het duurdere segment werkt met twee afzonderlijke slangen die achteraan het toestel zitten. Eén voor de afvoer en één voor de inlaat. In plaats van lucht uit de kamer te halen zoals een warmtepomp met één enkele slang, haalt deze warmtepomp met twee slangen zijn lucht van buitenaf. Om een grotere ruimte te koelen of om te verwarmen is de dubbelslangs-warmtepomp een betere oplossing. Deze draagbare toestellen kosten meer, verbruiken meer energie, maar zijn efficiënter.

Hoe mobiel zijn ze?

Het gewicht is afhankelijk van de capaciteit. De grootste modellen, voor een kantoor of een grote slaapkamer, kunnen tot 90 kilo wegen. Er zijn twee personen nodig om ze te verhuizen. De kleine modellen, die maximaal een kamer van 32 m2 kunnen verwarmen, wegen slechts 16 kilogram. Afhankelijk van hoe groot de kamer is die je wilt verwarmen en koelen zal zo’n draagbare warmtepomp tussen de 400 en 800 euro kosten voor een redelijk efficiënt model. Hoe hoger het rendement, hoe duurder de warmtepomp - maar ook hoe minder elektriciteit hij verbruikt.

Voordelen en nadelen

Zo’n mobiel toestel is verplaatsbaar, neemt weinig ruimte in beslag, kan kamers verwarmen en koelen, zuivert de lucht en vermindert het vochtgehalte in de kamer. Bovendien is de installatie eenvoudig. De ingebouwde thermostaat houdt automatisch de ingestelde ruimtetemperatuur aan. En het is mogelijk om deze warmtepompen te bedienen met spraakopdrachten van Google Assistant en Siri Shortcuts.

Nadeel: het apparaat moet in de buurt van een raam worden geplaatst. Ook mobiele warmtepompen zijn niet geruisloos, maar ze zijn stiller dan de traditionele airco’s of warmteblazers. Het enige dat je kunt verwachten is het geluid van een draaiend ventilator of gepruttel van koelmiddel dat door de spoelen gaat.

Plaatsing van een draagbare warmtepomp

Voor een goede luchtstroom plaats je het apparaat op minstens een halve meter van de muur van of een groot meubilair. Zorg ervoor dat hij niet verstopt zit achter meubels, planten of gordijnen. Zet hem niet in het volle zonlicht. Een warmtepomp die in de zon staat, moet harder werken om een ruime te koelen. Een ander montagevereiste is de opstelling van de raamkit. Er wordt een paneel in het raam geplaatst waarin de afvoerslang wordt geplaatst. De openingen worden gedicht met schuimafdichting.

Schoon en veilig

Warmtepompen hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ze zijn gemakkelijk schoon te maken met een stofzuiger. Draagbare warmtepompen zijn ook veel veiliger dan straalkacheltjes en andere kleine verwarmingsapparaten. Een warmtepomp werkt immers niet op verbranding en de componenten worden nooit echt heet. Zo’n toestel is een duurzame optie voor ruimteverwarming, omdat het geen fossiele brandstof verbrandt en omdat het elektriciteitsnet steeds meer afhankelijk wordt van hernieuwbare energie.

Capaciteit

Met een verwarmingscapaciteit van 2,9 kW kun je ruimtes tot maximaal 38m² gasloos verwarmen. Het vermogen om te koelen ligt trouwens iets hoger dan het vermogen om te verwarmen. De koelcapaciteit van een airco/warmtepomp wordt in Europa uitgedrukt in BTU (British Thermal Units) of in BTUh (BTU per uur). 1 BTU is de hoeveelheid warmte die nodig is om de temperatuur van één pond water met één Fahrenheit te verhogen. Hoe hoger de BTU, hoe hoger het koelvermogen. Om de vereiste BTU te kennen, vermenigvuldig je de oppervlakte van de kamer met 25. Is de oppervlakte 80 vierkante meter, dan heb je 2000 BTU nodig. Ook de hoogte speelt natuurlijk een rol. Kamers met een hoog plafond hebben een grote hoeveelheid lucht die gekoeld moet worden. Hierbij kan onderstaande tabel helpen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.

PowerPoint is voor velen nog steeds het standaardprogramma voor het maken van professionele presentaties. Maar wie geen geld wil uitgeven én makkelijker wil samenwerken, kan ook prima uit de voeten met Google Presentaties. Deze gratis webapp draait in de browser. Licenties, versieconflicten en het rondsturen van bijlagen behoren daarmee tot het verleden. We leggen uit hoe je eenvoudig overstapt.

Om je eerste slide te maken, heb je alleen een Google-account nodig. Log in op Drive (https://drive.google.com) en kies rechtsboven Nieuw, gevolgd door Google Presentaties (https://slides.google.com). Er opent automatisch een leeg bestand in een nieuw tabblad. Dat wordt opgeslagen in de cloud terwijl je typt. Links staat de dia-navigator, centraal het canvas, rechts het eigenschappenvenster.

Klik bovenin op Naamloze presentatie om de bestandsnaam te veranderen; dat is ook de naam van de link die je later deelt. Via Bestand / Pagina-instelling pas je het formaat aan, bijvoorbeeld breedbeeld 16:9 of klassiek 4:3. Vergeet niet via Bestand / Taal Nederlands te kiezen (als dat niet al goed staat), zodat autocorrectie goed werkt. Handig is ook de toetscombinatie Ctrl+M (zowel Windows als Mac) om nieuwe dia’s in te voegen. Net als in PowerPoint kun je thema’s toepassen: druk op Thema in de werkbalk en blader door de sjablonen. Kies maar een geschikte uit.

Soorten dia’s 

Als je eenmaal meerdere dia’s hebt, klik je met rechts op een miniatuur in de linkerbalk. Daar kies je voor Lay-out toepassen om snel tussen titel-dia, kop-inhoud of twee kolommen te wisselen. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een nieuwe dia met alleen een kop, ideaal voor overgangsslides, of juist een wat meer uitgebreide slide.

Door een dia naar boven of beneden te slepen verander je de volgorde. Met Shift selecteer je meerdere slides tegelijk. Wil je een dia dupliceren? Gebruik dan de toetscombinatie Ctrl+D, of Cmd+D op de Mac, en pas alleen de details aan.

Live samenwerken

De echte kracht van Google Presentaties ligt in het gelijktijdig samenwerken zonder gedoe met versienummers. Klik rechtsboven op Delen, voer e-mailadressen in of genereer een link met Iedereen met de link / Bewerker. Via Bekijken / Live aanwijzers / Mijn cursor tonen zien collega’s je cursor live bewegen; hun cursors krijgen elk een eigen kleur. Met het camerapictogram bovenaan kun je een call opzetten met iedereen die aan de presentatie aan het werk is. Reageren gebeurt via Opmerking toevoegen, waarna deelnemers met @naam anderen kunnen taggen en taken kunnen toewijzen.

Wanneer iemand een dia verwijdert, vind je die later terug onder Bestand / Versiegeschiedenis / Versiegeschiedenis bekijken. Daar herstel je elke vorige versie met een klik op Deze versie herstellen in het menu met de drie puntjes. Geef belangrijke mijlpalen een naam, zodat je later sneller kunt terugkeren. Voor offline overleg exporteer je naar PowerPoint via Bestand / Downloaden / Microsoft PowerPoint (.pptx); alle animaties blijven behouden. De omgekeerde route werkt ook: sleep een pptx-bestand naar Drive, open het, en het wordt automatisch geconverteerd zonder lay-outfouten.

Verschillen met PowerPoint 

De grootste vraag bij overstappen is natuurlijk: wat mis ik als ik naar Google Presentaties verhuis? Verrassend weinig, maar er zijn verschillen die je workflow beïnvloeden. PowerPoint staat bekend om zijn uitgebreide animatietijdlijn en de mogelijkheid om meerdere bewegingstrajecten op één object te stapelen. Google Presentaties biedt basale vervaag-, verschuif- en inzoomtransities, maar je kunt nog geen complexe padanimaties tekenen. Ook ontbreken geavanceerde dia-overgangen zoals Morph.

Verder ondersteunt PowerPoint het insluiten van lettertypes in een pptx-bestand, waardoor je presentatie overal identiek blijft. Google Presentaties gebruikt daarentegen webfonts; bij offline export kan daardoor het uiterlijk iets verschuiven. Macro’s in VBA vind je niet terug, maar Apps Script (https://script.google.com) vult veel automatisering toch in.

Daar staat tegenover dat collaboratief werken, automatische versiegeschiedenis en publieksparticipatie standaard zijn en in PowerPoint pas met plug-ins beschikbaar komen. Kortom: heb je vooral statische of licht dynamische presentaties, dan stap je zonder problemen over. Voor complexe animaties kun je altijd PowerPoint achter de hand houden.

Interactieve elementen

Een presentatie springt eruit wanneer beeld, video en interactie worden ingezet. Voeg een foto in via Invoegen / Afbeelding / Uploaden vanaf computer of selecteer de ingebouwde optie Zoeken op internet om rechtenvrije afbeeldingen te vinden. Sleep de hoekgrepen om te schalen.

Uiteraard kun je ook gifjes uploaden via Invoegen / Afbeelding / Gif’s en stickers. Video werkt net zo eenvoudig: kies Invoegen / Video en plak een YouTube-url, of selecteer een Drive-bestand. In de rechterzijbalk stel je in of de video automatisch afspeelt, op een bepaald tijdstip start of stil wordt gezet.

Een hele tabel kun je inladen met Invoegen / Diagram / Uit spreadsheets; de resultaten verschijnen op een dia. Links voeg je toe door de tekst te selecteren en de toetscombinatie Ctrl+K of Cmd+K te gebruiken.

Presentatorweergave en Q&A

Tijdens het presenteren wil je meer dan alleen dia’s tonen; je wilt ook interactie en timing beheren. Start de diavoorstelling via Diavoorstelling rechtsboven met Ctrl+F5, of Cmd+Enter op Mac. Kies via het Pijltje voor Presentatorweergave en de presentatie opent in een nieuw venster terwijl een tweede tab verschijnt met een presentatorvenster. Daar zie je notities, een timer en knoppen om vragen te accepteren.

Activeer Tools voor het publiek / Nieuwe sessie starten en deel de gegenereerde korte url boven in het scherm. Deelnemers stellen anoniem of met naam vragen op hun telefoon of laptop; jij ziet ze binnenkomen en markeert relevante items met Selecteren zodat ze in de dia verschijnen. Wil je tijdelijk pauzeren, druk dan op B om het scherm zwart te maken terwijl je spreekt. Zo bewaak je de regie, beantwoord je vragen en behoud je contact met je publiek in realtime.

Offline en back-ups

Hoewel Google Presentaties online leeft, kun je zonder internet toch presenteren. Open eerst Google Drive, klik op het tandwiel, kies Instellingen en vink Offline aan. Google downloadt automatisch je recentste bestanden, inclusief presentaties. Test de verbinding door wifi uit te schakelen en druk op Presenteren; alles werkt lokaal, inclusief video die in Drive was opgeslagen. Zorg wel dat je de presentatie vooraf opent zodat de media worden opgeslagen en uit het geheugen worden opgehaald.

Maak daarnaast een back-up als pdf: ga naar Bestand / Downloaden / Pdf-document (.pdf). Zo kun je altijd nog dia’s tonen vanaf elke laptop. Google synchroniseert je wijzigingen zodra het netwerk terugkeert, waardoor niets verloren gaat en de versiegeschiedenis intact blijft. Zo presenteer je overal, zelfs in afgelegen conferentieruimtes zonder wifi.

Extensies en automatisering

Wil je functies die verder gaan dan de standaardset, dan biedt de add-onmarkt verrassende mogelijkheden. Open Uitbreidingen / Add-ons / Add-ons toevoegen en zoek bijvoorbeeld naar Slides Toolbox, en loop door de stappen heen. Na installatie verschijnt een zijvenster waarin je met één klik dubbele spaties opruimt, lettergrootte gelijkmaakt of alle objecten exact centreert.

Voor datagedreven dia’s installeer je Autocrat. Daarmee maak je in Google Sheets een tabel, koppel je kolommen aan tekstvelden in je presentatie en laat je het script voor elke rij automatisch een maatwerkdeck genereren. Start de workflow via Extensies / Autocrat / Start en volg de wizard.

Er zijn add-ons voor het maken van video’s, tools voor het schrijven van wiskundige formules en - heel veel - AI-tools om slides of hele presentaties te maken.

Soepel en kosteloos

Met Google Presentaties kun je vrijwel alles doen wat je gewend bent in PowerPoint, maar dan zonder gedoe met licenties of losse bestanden. Je werkt direct in de cloud, kunt tegelijk met anderen aan de dia’s werken en alle versies worden automatisch bewaard.

Voor de uitstraling zijn er genoeg thema’s, sjablonen en uitbreidingen om je presentatie strak vorm te geven. En met de ingebouwde publieksweergave en Q&A-functie betrek je je publiek gemakkelijk. Zelfs zonder internet kun je doorgaan dankzij de offline-modus, waarna alles weer netjes wordt gesynchroniseerd.

Alleen wie ingewikkelde animaties nodig heeft, is soms nog beter af bij PowerPoint, maar voor verreweg de meeste presentaties – op school, werk of privé – is Google Presentaties een soepel en kosteloos alternatief.