Ben je toe aan airconditioning om je huis koel te houden in de zomer en warm in de winter? Het aanbod is groot en om jouw ideale model te vinden, kan het best even zoeken zijn. ID.nl helpt je op weg; we zetten op een rij welke aspecten van airco belangrijk zijn bij het maken van een keuze.

Een airco kopen is niet zo ingewikkeld, maar de juiste koop doen is een grotere uitdaging. Er komt namelijk nogal wat bij kijken. Ga je kijken in speciaalzaken of online, dan kom je al gauw diverse soorten airco's tegen, die allemaal verschillen in energieverbruik, koelcapaciteit, functionaliteiten, installatie en onderhoud. Het is daarom goed je eerst te verdiepen in deze verschillende factoren, voordat je overgaat tot aankoop van een airco. Om je alvast een eerste belangrijke tip te geven: kies het goede moment om een airco te kopen. Een airco aanschaffen in de winter kan je namelijk direct al een hoop geld besparen, als je het niet ergs vindt om te wachten. In het voorjaar en in de zomer is de vraag nu eenmaal een stuk groter en dat heeft een directe impact op de prijzen van airco’s.

Wat voor soort airco past bij mij?

De aankoop van een airco systeem begint vervolgens bij de keuze voor het juiste type. Van vast tot mobiel en van monoblock tot split-unit airco, elk type heeft zo zijn voor- en nadelen. Hieronder lichten we de verschillende soorten airco’s kort uit:

Vaste airco

Vaste airco’s worden, zoals de naam al doet vermoeden, aan of in een muur of plafond gemonteerd. De meeste modellen bestaan uit een buiten- en binnendeel. Dat heet een single-split unit of een multi-split unit (voor meerdere kamers). De airco verkoelt (warme) buitenlucht die vervolgens via kanalen naar de ruimtes wordt vervoerd waarin een binnenunit aanwezig is. Deze modellen zijn ideaal vanwege het hoge koelvermogen en de beperkte hoeveelheid ruimte die je ervoor nodig hebt. De nadelen van vaste airco zijn onder andere de hogere aanschafprijs en het feit dat dit systeem niet voor elke woning geschikt is.

De lawaaierige onderdelen zitten bij deze airco's in de buitenunit, waardoor de airco binnen een heel stuk minder geluid maakt dan een monoblock airco, die alleen uit een binnenunit bestaat. Deze soorten airco's moeten aan een buitenmuur worden gemonteerd, omdat het apparaat de warme lucht naar buiten blaast. Installatie is daardoor wat simpeler, maar hij maakt wel meer geluid dan systemen met een buitenunit, omdat al het koelwerk in maar één apparaat wordt gedaan.

Lees meer: Single-split airco en multi-split airco: dit zijn de verschillen

©Ben Schonewille

Mobiele airco

Een mobiele airco is een losstaand model, soms op wieltjes, dat eenvoudig verplaatst kan worden binnen je woning. Ideaal als je verschillende ruimtes in huis wisselend wilt kunnen koelen, zonder volledige installatie van een systeem. Nadelen zijn onder andere dat mobiele airco's vaak luidruchtiger zijn en minder efficiënt koelen doordat de afvoerslang via een open raam of deur de warme lucht naar buiten afvoert. Je raam staat dus altijd een stukje open en de koele lucht ontsnapt sneller dan bij een vaste airco.

©Schizarty

Lees ook: Mobiele airco of vaste airco kopen - zo maak je de beste keuze!

Koelcapaciteit van een airco

Zorg ervoor dat je een airconditioner kiest met voldoende koelcapaciteit om de gewenste ruimte efficiënt te koelen. Een airconditioner met een te lage koelcapaciteit zal mogelijk niet voldoende koeling bieden, terwijl een airco met een te hoge capaciteit onnodig energie kan verbruiken.

De koelcapaciteit van een airco wordt meestal uitgedrukt in kW's of BTU (British Thermal Units) per uur. Voor een gemiddeld huis in Nederland geldt de stelregel dat je voor elke kubieke meter 30 tot 40 watt koelvermogen nodig hebt, oftewel 100 tot 135 BTU per kubieke meter. Je kunt de capaciteit zelf berekenen:

Koelcapaciteit berekenen

• Vermenigvuldig de lengte (L), hoogte (H) en breedte (B) van de kamer met elkaar.
• Bepaal vervolgens de warmtefactor van de kamer. Deze factor houdt rekening met de omstandigheden, zoals isolatie, elektronische apparatuur, locatie en het dak. Er zijn drie warmtefactoren:
∼ Factor 30 - goed geïsoleerde ruimte, geen plat dak, weinig elektronische apparatuur en weinig mensen in de ruimte, niet op de zonkant gelegen.
∼ Factor 40 - minder goed geïsoleerde ruimte, veel glas en/of veel mensen en/of veel elektronische apparatuur in de ruimte.
∼ Factor 50 - ruimte met een plat of schuin dak, ruimte op het zuiden, slechte isolatie, veel mensen en elektronische apparatuur in de ruimte.
• Vermenigvuldig de inhoud van de ruimte (m³) met de warmtefactor om het benodigde aantal watt te bepalen. Deel vervolgens het aantal watt door 1000 om het totale aantal kW te bepalen. De totale berekening ziet er dan als volgt uit: m³ x warmtefactor = watt / 1000 = aantal kW
• Wil je weten hoeveel BTU je nodig hebt? Ga dan een stap terug naar het aantal watt en vermenigvuldig het aantal watt met 3,4121.

Energieverbruik van een airco

Het energieverbruik van een airco is van belang voor het klimaat én voor je portemonnee. Een vaste airco waarmee één kamer wordt gekoeld verbruikt bij normaal gebruik (en dus niet op de hoogste stand) gemiddeld minder dan 1 kWh per uur, namelijk 0,75 kWh*. Stel dat je een airco in de zomer 12 uur per dag gebruikt. Dan komt het stroomverbruik van de airco, uitgaande van het gemiddelde, uit op 9 kWh per dag. Vermenigvuldig je dat met een tarief van 0,30 euro per kWh (prijspeil juni 2024) dan kom je uit op 2,70 euro per dag. Zomerse dagen met temperaturen van 25 graden of hoger komen in Nederland op gemiddeld 24 tot 40 dagen voor**. Gebruik je een airco 40 dagen per jaar, dan kom je uit op 40 x 2,70 euro = 108 euro per jaar.

* Bron: MilieuCentraal
**Bron: KNMI

Om te voorkomen dat een airco onnodig energie verbruikt, moet je goed naar het energielabel kijken. Dit label geeft met letters (A tot en met G) en kleuren (donkergroen tot en met rood) informatie over het energieverbruik van een apparaat. Een airco met een hoger energielabel, zoals A of B, is energiezuiniger dan een airco met energielabel E, F of G.

©ppart | Piotr Pawinski

Geluidsniveau van een airco

Ben je gevoelig voor geluid? Dan is het goed om bij aanschaf van een airco ook aandacht te besteden aan het geluidsniveau. Geluidsoverlast kan tenslotte niet alleen vervelend zijn, bijvoorbeeld tijdens het werken, maar het kan ook je nachtrust verstoren als je een airco aanschaft voor in de slaapkamer. En een verstoorde nachtrust heeft weer impact op je concentratievermogen en energielevel overdag.

De nieuwste airco's worden gelukkig niet alleen steeds zuiniger, maar ook steeds stiller. Meer en meer moderne airco's zijn dan ook fluisterstil, met een maximum geluidsniveau tussen de 40 en 50 dB, vergelijkbaar met het geluid van een regenbui. De meest stille airco's op de markt hebben zelfs een maximum van 30 dB. Wat je kunt vergelijken met het geluid van fluisteren.

Installatie van een airco

De installatie van airco’s verschilt nogal per systeem. Kies je voor een mobiele airco? Dan is het in de meeste gevallen een kwestie van een stekker in het stopcontact, de afvoerslang naar buiten hangen en de airco kan aan. Kies je echter voor een vaste airco? Dan is de installatie heel wat ingrijpender. Er moet tenslotte een buitenunit worden gemonteerd in combinatie met binnenunits die via leidingen met elkaar worden verbonden. Daarnaast wordt er gewerkt met koelmiddel waarmee alleen gewerkt mag worden door mensen in het bezit van een specifiek certificaat. Het aanleggen van een dergelijke airco dient dan ook te worden gedaan door een professionele partij en in veel gevallen wordt vaste airco aangelegd tijdens de bouw of een grote renovatie van een woning. Zelf doen is verboden.

❄️Kies je voor gemak en je portemonnee? Ga dan voor mobiel👇🏻

Functies en bediening van een airco

Airco's worden steeds vaker uitgebreid met uiteenlopende functies en bedieningsmogelijkheden. Denk daarbij aan een timer, slaapmodus, afstandsbediening, bijbehorende apps of een luchtzuiveringssysteem. Ga daarom goed na welke functies en mogelijkheden jouw voorkeur hebben en je leven makkelijker kunnen maken en pas je aankoop daarop aan. Hieronder lichten we een aantal functies uit die je kunt tegenkomen op je airco:

• Timer: een timerfunctie maakt het mogelijk een airconditioner zo te programmeren dat deze automatisch aan- of uitgeschakeld wordt op een vooraf bepaalde tijd. Ideaal om een ruimte al op voorhand te koelen of de airco tijdens het slapen uit te laten gaan, maar ook om onnodig energieverbruik te voorkomen.
• Luchtstroomregeling: diverse airco's bieden de optie op de richting en intensiteit van de luchtstroom aan te passen. Hierdoor kun je de koele lucht op de gewenste plek richten (bijvoorbeeld niet op je nek maar iets lager).
• Smart home-integratie: steeds meer slimme airco's bieden de mogelijkheid deze te integreren met slimme thuisnetwerken, zoals spraakgestuurde assistenten als Amazon Alexa en Google Assistant en mobiele apps.
• Energiebesparende modus: sommige airco's zijn voorzien van speciale energiebesparende modi die het energieverbruik verminderen door bijvoorbeeld de koelcapaciteit of ventilatorsnelheid aan te passen. Dit helpt het energieverbruik en de bijbehorende kosten van een airco te verlagen.

©Milan Gucic | astrosystem

Onderhoud van een airco

Een airco is over het algemeen vrijwel onderhoudsarm, maar dit geldt niet voor alle systemen. Het is daarom goed om te checken wat voor onderhoud er nodig is voor de airco die je overweegt aan te schaffen. Vaak gaat het qua onderhoud bijvoorbeeld om het schoonmaken van filters om stof en vuil van buitenaf weg te halen, zodat de airco schone lucht blijft blazen. Ook kan het zijn dat het koelmiddel, waarmee de airco warme lucht koelt, moet worden bijgevuld of vervangen. Het koelmiddel vullen of vervangen is niet zonder risico. Dit moet je daarom altijd laten doen door een professionele partij.

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.