Ben je toe aan airconditioning om je huis koel te houden in de zomer en warm in de winter? Het aanbod is groot en om jouw ideale model te vinden, kan het best even zoeken zijn. ID.nl helpt je op weg; we zetten op een rij welke aspecten van airco belangrijk zijn bij het maken van een keuze.

Een airco kopen is niet zo ingewikkeld, maar de juiste koop doen is een grotere uitdaging. Er komt namelijk nogal wat bij kijken. Ga je kijken in speciaalzaken of online, dan kom je al gauw diverse soorten airco's tegen, die allemaal verschillen in energieverbruik, koelcapaciteit, functionaliteiten, installatie en onderhoud. Het is daarom goed je eerst te verdiepen in deze verschillende factoren, voordat je overgaat tot aankoop van een airco. Om je alvast een eerste belangrijke tip te geven: kies het goede moment om een airco te kopen. Een airco aanschaffen in de winter kan je namelijk direct al een hoop geld besparen, als je het niet ergs vindt om te wachten. In het voorjaar en in de zomer is de vraag nu eenmaal een stuk groter en dat heeft een directe impact op de prijzen van airco’s.

Wat voor soort airco past bij mij?

De aankoop van een airco systeem begint vervolgens bij de keuze voor het juiste type. Van vast tot mobiel en van monoblock tot split-unit airco, elk type heeft zo zijn voor- en nadelen. Hieronder lichten we de verschillende soorten airco’s kort uit:

Vaste airco

Vaste airco’s worden, zoals de naam al doet vermoeden, aan of in een muur of plafond gemonteerd. De meeste modellen bestaan uit een buiten- en binnendeel. Dat heet een single-split unit of een multi-split unit (voor meerdere kamers). De airco verkoelt (warme) buitenlucht die vervolgens via kanalen naar de ruimtes wordt vervoerd waarin een binnenunit aanwezig is. Deze modellen zijn ideaal vanwege het hoge koelvermogen en de beperkte hoeveelheid ruimte die je ervoor nodig hebt. De nadelen van vaste airco zijn onder andere de hogere aanschafprijs en het feit dat dit systeem niet voor elke woning geschikt is.

De lawaaierige onderdelen zitten bij deze airco's in de buitenunit, waardoor de airco binnen een heel stuk minder geluid maakt dan een monoblock airco, die alleen uit een binnenunit bestaat. Deze soorten airco's moeten aan een buitenmuur worden gemonteerd, omdat het apparaat de warme lucht naar buiten blaast. Installatie is daardoor wat simpeler, maar hij maakt wel meer geluid dan systemen met een buitenunit, omdat al het koelwerk in maar één apparaat wordt gedaan.

Lees meer: Single-split airco en multi-split airco: dit zijn de verschillen

©Ben Schonewille

Mobiele airco

Een mobiele airco is een losstaand model, soms op wieltjes, dat eenvoudig verplaatst kan worden binnen je woning. Ideaal als je verschillende ruimtes in huis wisselend wilt kunnen koelen, zonder volledige installatie van een systeem. Nadelen zijn onder andere dat mobiele airco's vaak luidruchtiger zijn en minder efficiënt koelen doordat de afvoerslang via een open raam of deur de warme lucht naar buiten afvoert. Je raam staat dus altijd een stukje open en de koele lucht ontsnapt sneller dan bij een vaste airco.

©Schizarty

Lees ook: Mobiele airco of vaste airco kopen - zo maak je de beste keuze!

Koelcapaciteit van een airco

Zorg ervoor dat je een airconditioner kiest met voldoende koelcapaciteit om de gewenste ruimte efficiënt te koelen. Een airconditioner met een te lage koelcapaciteit zal mogelijk niet voldoende koeling bieden, terwijl een airco met een te hoge capaciteit onnodig energie kan verbruiken.

De koelcapaciteit van een airco wordt meestal uitgedrukt in kW's of BTU (British Thermal Units) per uur. Voor een gemiddeld huis in Nederland geldt de stelregel dat je voor elke kubieke meter 30 tot 40 watt koelvermogen nodig hebt, oftewel 100 tot 135 BTU per kubieke meter. Je kunt de capaciteit zelf berekenen:

Koelcapaciteit berekenen

• Vermenigvuldig de lengte (L), hoogte (H) en breedte (B) van de kamer met elkaar.
• Bepaal vervolgens de warmtefactor van de kamer. Deze factor houdt rekening met de omstandigheden, zoals isolatie, elektronische apparatuur, locatie en het dak. Er zijn drie warmtefactoren:
∼ Factor 30 - goed geïsoleerde ruimte, geen plat dak, weinig elektronische apparatuur en weinig mensen in de ruimte, niet op de zonkant gelegen.
∼ Factor 40 - minder goed geïsoleerde ruimte, veel glas en/of veel mensen en/of veel elektronische apparatuur in de ruimte.
∼ Factor 50 - ruimte met een plat of schuin dak, ruimte op het zuiden, slechte isolatie, veel mensen en elektronische apparatuur in de ruimte.
• Vermenigvuldig de inhoud van de ruimte (m³) met de warmtefactor om het benodigde aantal watt te bepalen. Deel vervolgens het aantal watt door 1000 om het totale aantal kW te bepalen. De totale berekening ziet er dan als volgt uit: m³ x warmtefactor = watt / 1000 = aantal kW
• Wil je weten hoeveel BTU je nodig hebt? Ga dan een stap terug naar het aantal watt en vermenigvuldig het aantal watt met 3,4121.

Energieverbruik van een airco

Het energieverbruik van een airco is van belang voor het klimaat én voor je portemonnee. Een vaste airco waarmee één kamer wordt gekoeld verbruikt bij normaal gebruik (en dus niet op de hoogste stand) gemiddeld minder dan 1 kWh per uur, namelijk 0,75 kWh*. Stel dat je een airco in de zomer 12 uur per dag gebruikt. Dan komt het stroomverbruik van de airco, uitgaande van het gemiddelde, uit op 9 kWh per dag. Vermenigvuldig je dat met een tarief van 0,30 euro per kWh (prijspeil juni 2024) dan kom je uit op 2,70 euro per dag. Zomerse dagen met temperaturen van 25 graden of hoger komen in Nederland op gemiddeld 24 tot 40 dagen voor**. Gebruik je een airco 40 dagen per jaar, dan kom je uit op 40 x 2,70 euro = 108 euro per jaar.

* Bron: MilieuCentraal
**Bron: KNMI

Om te voorkomen dat een airco onnodig energie verbruikt, moet je goed naar het energielabel kijken. Dit label geeft met letters (A tot en met G) en kleuren (donkergroen tot en met rood) informatie over het energieverbruik van een apparaat. Een airco met een hoger energielabel, zoals A of B, is energiezuiniger dan een airco met energielabel E, F of G.

©ppart | Piotr Pawinski

Geluidsniveau van een airco

Ben je gevoelig voor geluid? Dan is het goed om bij aanschaf van een airco ook aandacht te besteden aan het geluidsniveau. Geluidsoverlast kan tenslotte niet alleen vervelend zijn, bijvoorbeeld tijdens het werken, maar het kan ook je nachtrust verstoren als je een airco aanschaft voor in de slaapkamer. En een verstoorde nachtrust heeft weer impact op je concentratievermogen en energielevel overdag.

De nieuwste airco's worden gelukkig niet alleen steeds zuiniger, maar ook steeds stiller. Meer en meer moderne airco's zijn dan ook fluisterstil, met een maximum geluidsniveau tussen de 40 en 50 dB, vergelijkbaar met het geluid van een regenbui. De meest stille airco's op de markt hebben zelfs een maximum van 30 dB. Wat je kunt vergelijken met het geluid van fluisteren.

Installatie van een airco

De installatie van airco’s verschilt nogal per systeem. Kies je voor een mobiele airco? Dan is het in de meeste gevallen een kwestie van een stekker in het stopcontact, de afvoerslang naar buiten hangen en de airco kan aan. Kies je echter voor een vaste airco? Dan is de installatie heel wat ingrijpender. Er moet tenslotte een buitenunit worden gemonteerd in combinatie met binnenunits die via leidingen met elkaar worden verbonden. Daarnaast wordt er gewerkt met koelmiddel waarmee alleen gewerkt mag worden door mensen in het bezit van een specifiek certificaat. Het aanleggen van een dergelijke airco dient dan ook te worden gedaan door een professionele partij en in veel gevallen wordt vaste airco aangelegd tijdens de bouw of een grote renovatie van een woning. Zelf doen is verboden.

❄️Kies je voor gemak en je portemonnee? Ga dan voor mobiel👇🏻

Functies en bediening van een airco

Airco's worden steeds vaker uitgebreid met uiteenlopende functies en bedieningsmogelijkheden. Denk daarbij aan een timer, slaapmodus, afstandsbediening, bijbehorende apps of een luchtzuiveringssysteem. Ga daarom goed na welke functies en mogelijkheden jouw voorkeur hebben en je leven makkelijker kunnen maken en pas je aankoop daarop aan. Hieronder lichten we een aantal functies uit die je kunt tegenkomen op je airco:

• Timer: een timerfunctie maakt het mogelijk een airconditioner zo te programmeren dat deze automatisch aan- of uitgeschakeld wordt op een vooraf bepaalde tijd. Ideaal om een ruimte al op voorhand te koelen of de airco tijdens het slapen uit te laten gaan, maar ook om onnodig energieverbruik te voorkomen. • Luchtstroomregeling: diverse airco's bieden de optie op de richting en intensiteit van de luchtstroom aan te passen. Hierdoor kun je de koele lucht op de gewenste plek richten (bijvoorbeeld niet op je nek maar iets lager). • Smart home-integratie: steeds meer slimme airco's bieden de mogelijkheid deze te integreren met slimme thuisnetwerken, zoals spraakgestuurde assistenten als Amazon Alexa en Google Assistant en mobiele apps.• Energiebesparende modus: sommige airco's zijn voorzien van speciale energiebesparende modi die het energieverbruik verminderen door bijvoorbeeld de koelcapaciteit of ventilatorsnelheid aan te passen. Dit helpt het energieverbruik en de bijbehorende kosten van een airco te verlagen.

©Milan Gucic | astrosystem

Onderhoud van een airco

Een airco is over het algemeen vrijwel onderhoudsarm, maar dit geldt niet voor alle systemen. Het is daarom goed om te checken wat voor onderhoud er nodig is voor de airco die je overweegt aan te schaffen. Vaak gaat het qua onderhoud bijvoorbeeld om het schoonmaken van filters om stof en vuil van buitenaf weg te halen, zodat de airco schone lucht blijft blazen. Ook kan het zijn dat het koelmiddel, waarmee de airco warme lucht koelt, moet worden bijgevuld of vervangen. Het koelmiddel vullen of vervangen is niet zonder risico. Dit moet je daarom altijd laten doen door een professionele partij.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.