De energieprijzen gaan op en neer en niemand weet waar het eindigt. Daarnaast moeten we energiezuiniger gaan leven voor een beter milieu. Maar dat zijn niet de enige zaken die meespelen bij de wens om ons energieverbruik te verminderen. Welke dan wel? Je leest het in dit artikel.

Al onze keuzes komen ergens vandaan. Maar waarop baseren we die keuzes? En hoe kunnen we hier bewuster mee omgaan? Dit zijn de vier échte factoren waarop we ons (milieubewuste of -onbewuste) energieverbruik baseren. 

1. Kostenbesparing

Allereerst merken we zelf dat onze energierekening in de meeste gevallen lager uitpakt zodra we bewuster omgaan met energie. Naast je energieverbruik spelen de energieprijzen en seizoenen een rol in het kostenplaatje. Stijgen energieprijzen maar daalt je verbruik? Dan blijft je rekening misschien wel even hoog.

Is het een strenge winter of warme zomer, waardoor je de kachel vaker aanzet of de airco meer gebruikt? Ook dat is van invloed op je maandelijkse kosten. Maar vergeet niet om naar het totaalplaatje te kijken, want door je energiebesparende gewoontes beperk je het verbruik, ook wanneer de prijzen omhoog schieten of het koud is in de winter. 

De impact van energiebesparing op je rekening zul je maandelijks misschien niet van opkijken, maar op jaarbasis kan het een flinke duit zijn in je portemonnee. Bovendien wordt ee (koop)huis steeds meer waard wanneer het energiezuinig is. Met energiebesparende maatregelen zoals isolatie of duurzame energiebronnen kan je huis een beter energielabel krijgen. Deze waardevermeerdering maakt je huis aantrekkelijker voor de huizenmarkt. Natuurlijk vooral interessant als je wilt verkopen... 

©Diki - stock.adobe.com

2. Wooncomfort 

Bij energiebesparing denk je misschien aan de verwarming uitzetten en met dikke lage kleding in huis zitten. Gelukkig hoeft dat helemaal niet zo te zijn! Energiezuinige maatregelen zoals een goede isolatie, verwarming en koeling zorgen voor een stabielere binnentemperatuur en een aangenamere leefomgeving. Energiezuinige apparaten leveren tegenwoordig min of meer dezelfde prestaties als hun stroomslurpende voorgangers, dus je levert niet in op comfort in de koudere maanden.

3. Milieubewustzijn

Eén van de algemeen bekende redenen waarom we energie willen besparen is het milieu. Bij het produceren van energie komen er stoffen vrij die schadelijk zijn voor het klimaat. Een lager energieverbruik betekent meestal minder uitstoot van broeikassen, waardoor je meehelpt het milieu te beschermen. Niet alleen tijdens de productie van energie, maar ook door energieverbruik komen er luchtvervuilende en milieuschadelijke stoffen zoals CO2 vrij. Dat leidt vervolgens tot het broeikaseffect. Door energieverbruik te beperken of duurzame bronnen te gebruiken, verminder je dus CO2-uitstoot en wordt je ecologische voetafdruk op dit vlak kleiner. 

©J.M. Image Factory - stock.adobe.com

4. Maatschappelijke verantwoordelijkheid 

De laatste reden dat we energie willen besparen is omdat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen naar onze planeet toe. Er is een beperkte voorraad aan fossiele brandstoffen zoals gas, olie en steenkool. We verbruiken meer terwijl de voorraad er niet groter op wordt. Dat is één van de redenen waarom de energieprijs stijgt. 

Nu vraag je je misschien af wat jij eraan kunt doen dat fossiele brandstoffen worden opgewekt? Als consument kun je bijdragen door de vraag naar energiezuinige producten en diensten te stimuleren. Bedrijven en overheden reageren op de vraag van de markt en worden aangespoord om duurzame oplossingen te ontwikkelen. We kunnen dus meewerken aan een beter milieu door energie te besparen of duurzame energie en oplossingen te gebruiken, zodat we op lange termijn de beschikbaarheid van energie veilig kunnen stellen.

Energie besparen is dus voordelig voor je portemonnee, leefcomfort, draagt bij aan een gezonder milieu en biedt betere toekomstperspectieven voor onze planeet. Dat zijn allemaal belangrijke redenen waarom we energie willen besparen. 

Praktische tips voor in je huis

Het klinkt goed, maar hoe ziet dit er in de praktijk uit? Sommige van deze tips kun je al gelijk toepassen, zoals minder lang en warm douchen. Andere maatregelen vragen om een wat hogere investering van je tijd en geld, zoals isolatie van je woning. Lees verder voor tips over het gebruik van apparaten, warmte, water, verlichting, isolatie en energiebronnen.

©VectorMine - stock.adobe.com

1. Apparaten

Vaak slurpen oudere apparaten veel energie vergeleken met moderne modellen. Denk hierbij vooral aan vaatwassers, drogers, wasmachines en koelkasten die meer dan 10 jaar oud zijn. Die kunnen wel 280 kWh of meer per jaar verstoken, waarbij moderne modellen klaar zijn met 150 kWh. Door ze te vervangen door nieuwe modellen, verbruik je niet alleen minder energie, maar bespaar je ook kosten. Vooral als je kijkt naar de lange termijn. Na 10 jaar heb je al een groot deel van de aanschafprijs terugverdiend en is het tijd voor een nieuwe. Vergeet tijdens de aankoop niet het energielabel te checken. Hieruit kun je vaak al veel opmaken over de energie-efficiëntie van het apparaat. 

Veel apparaten zoals de computer, het koffiezetapparaat maar ook een oplader verbruiken stroom zonder dat je ze in gebruik hebt. Dit wordt ook wel sluipverbruik genoemd. 

Maandelijks zul je van deze kleine verbruikers misschien niet veel merken. Maar op jaarbasis kun je wel degelijk een flinke som besparen door ze goed uit te schakelen of uit het stopcontact te halen.

Daarnaast kun je bewuster omgaan met apparaten door bijvoorbeeld de wasmachine alleen te gebruiken wanneer die helemaal vol is, de was zo koud mogelijk, op een lage graad of kort programma te draaien. Het vermijden van de droger kun je doen door de was op te hangen. 

2. Warmte 

Zo’n 55 procent van de energierekening gaan naar warmte. Er zijn verschillende manieren om hierop besparen. Met een slimme thermostaat hoef je er niet meer bang voor te zijn dat je de verwarming vergeet uit te zetten. De thermostaat doet het automatisch voor je wanneer je er niet bent of slaapt. Ook geeft de thermostaat inzicht in de hoeveelheid die je verbruikt, waardoor je bewuster met de energie om kunt gaan. Overigens kun je veel besparen door de verwarming door de dag heen een graad lager te zetten dan dat je gewend bent. Laat de radiator vrij, want gordijnen of meubels ervoor resulteert in inefficiënte energieverbruik. Nog meer energie besparen kun je doen door radiatorfolie te gebruiken. De folie reflecteert namelijk de warmte in de ruimte, waardoor je stookkosten bespaart. 

Wat nog meer voor energieverspilling zorgt, is een slecht afgestelde cv-ketel. Stel deze daarom goed af en zet de cv-pomp zo laag mogelijk, want deze slurpt veel elektriciteit. Minder gasverbruik betekent minder CO2-uitstoot. Gunstig voor de rekening en het milieu. 

©Evgen - stock.adobe.com

3. Water

Al het water dat we gebruiken, zoals drinkwater, schoonmaakwater maar ook voor hygiënische doeleinden als douchewater of het toilet wordt voor gebruik verwarmd, gezuiverd en gepompt. Dit alles verbruikt veel energie. Ga slim om met water door bijvoorbeeld de kraan dicht te draaien tijdens het tandenpoetsen, alleen de wasmachine aan te zetten wanneer die vol is, of bijvoorbeeld een waterbesparende douchekop aan te schaffen. Zo’n douchekop bespaart gemiddeld 2 liter water per minuut. Reken maar uit op jaarbasis!

Lees ook: Zuinig douchen met een regendouche? Het kán!

4. Verlichting 

Ook al doet je gloeilamp of halogeenlamp het nog goed, het is verstandig om deze onzuinige verlichting te vervangen met een led- of spaarlamp. Met deze aanpassing kun je al 85 procent stroom besparen, waardoor het gemiddelde lichtverbruik van 17 procent op je totale rekening aan lichtverbruik daalt naar 2,55 procent. 

Vergeet je nog weleens de lampen uit te zetten wanneer je een ruimte verlaat? Je bent niet de enige. Door deze energie-inefficiënte gewoonte aan te pakken en de lichten gewoon uit te zetten, ben je al gelijk milieuvriendelijk bezig! 

©Todorov

5. Isolatie 

Isolatie van de muren, het dak, de gevel, vloer en het glas is goed voor meerdere zaken in je huis. De warmte zal niet zo snel verdwijnen, waardoor het wooncomfort in huis omhoog gaat en de energierekening juist omlaag. 

Isolatie maatregelen zijn natuurlijk niet hetzelfde als de kraan dicht draaien tijdens het tandenpoetsen of de lamp uitzetten wanneer je weggaat. Vaak is het een wat grotere investering, maar je bespaart er ook gelijk veel meer mee. Afhankelijk van de energieprijzen kun je bijvoorbeeld de spouwmuurisolatie al binnen 2 tot 5 jaar terugverdienen. Voor vloerisolatie ligt de terugverdientijd tussen de 5 en 14 jaar. Met een langetermijnvisie haal je er dus behoorlijk wat voordeel uit. Bovendien maak je met deze maatregel direct verschil voor het milieu door de CO2-uitstoot te verminderen. 

Ook goed om te weten: Je huis isoleren? Gebruik de Rd-waarde om het beste materiaal te kiezen

6. Duurzame energiebronnen

Door te kiezen voor niet fossiele brandstoffen, maar juist voor wind- en zonne-energie, beperken we onze CO2-uitstoot en verminderen we het broeikaseffect. Je hebt namelijk minder energie nodig van het elektriciteitsnet, wat tegelijkertijd de kans verhoogt dat het energielabel omhoog gaat, en dus ook een waardevermeerdering van het huis.  

©Alphaspirit

Door onze gewoontes in huis aan te passen, kunnen we veel energie besparen. Maar ook het bewuster omgaan met onze eet- en koopgewoontes beïnvloedt onze ecologische voetafdruk. Je kunt bijvoorbeeld af en toe vlees vervangen door een vegetarische optie, proberen om zo min mogelijk eten te verspillen en wat vaker langsgaan bij de tweedehands winkel wanneer je toe bent aan een andere kledingkast of interieur. Hierdoor verminderen we de productie van energie en CO2-uitstoot. 

Hoewel deze aanpassingen misschien klein lijken, zorgen ze samen voor een behoorlijk grote impact. In je portemonnee zie je dus vaak wat later resultaat, maar dat betekent niet dat het geen verschil maakt. Het bewust omgaan met energieverbruik en het verminderen hiervan, heeft namelijk al direct invloed op het milieu en volgende generaties op de aarde! 

Kijk naar buiten en het is meteen duidelijk: de herfst is begonnen. Moet jij ook op de fiets door de regen? Je houdt het droog met goede regenkleding. Van poncho tot pak: zo valt je fietstocht niet in het water!

Lees ook: Je regenjas wassen én waterdicht houden: natuurlijk kan dat!

Waar gebruik jij je fiets voor?

Welke regenkleding het best bij je past, hangt af van hoe je fietst. Leg je vaak flinke afstanden af, dan telt vooral comfort. Kies dan voor ademende materialen die soepel meebewegen en niet knellen. Gebruik je je (elektrische) fiets vooral voor het woon-werkverkeer of om naar school te gaan, dan is gemak belangrijker: regenkleding die je snel kunt aantrekken en weer uitdoen is dan ideaal.

Verschillende soorten regenkleding

Daarna kun je kijken welk type regenkleding het best bij je past. Een compleet regenpak met jas en broek is handig als je vaak fietst en goed beschermd wilt zijn. Toch vinden veel mensen vooral het aantrekken van de broek onhandig. In dat geval is een losse regenjas of een regenponcho een praktischer optie. Houd er wel rekening mee dat je benen dan bij stevige regen sneller nat worden. Misschien zijn regenchaps wat voor jou: hiermee bedek je alleen de voorkant van je bovenbenen. Ook slim: alvast nadenken over regenschoenen. Wanneer je echt een hekel hebt aan natte voeten, zijn overschoenen een welkome aanvulling op je regenoutfit!

Traditioneel regenpak

De klassieker onder de regenkleding is natuurlijk het regenpak. Dat bestaat uit een jas en een broek en is meestal gemaakt van waterdicht materiaal zoals PVC of nylon. Het voordeel is dat je praktisch helemaal bedekt bent, van je nek tot je enkels. Het nadeel? Vooral goedkope regenpakken kunnen wat minder ademend zijn, waardoor je bezweet kunt aankomen.

Losse regenjas

Een losse regenjas is handig wanneer je al een waterdichte broek hebt (of natuurlijk wanneer je het niet erg vindt als je benen natregenen). Regenjassen zijn vaak stijlvoller en kunnen bij slecht weer ook als gewone jas gedragen worden (iets wat je met een traditioneel regenpak niet zo snel zult doen). Let op details: getapete naden en een hoge kraag zorgen dat je beter beschermd bent tegen de regen.

Regencape/regenponcho

Hoef je maar een kort stukje te fietsen? Dan is een regencape of - poncho ideaal: gewoon een kwestie van omslaan of over je hoofd aantrekken. Met een cape of poncho heb je veel bewegingsvrijheid, maar bij harde wind kunnen ze een beetje onhandig zijn. Er zijn ook regencapes die bijvoorbeeld elastieken aan de mouwen hebben die je aan het stuur kunt vastmaken, of een extra koord om je middel waardoor de cape minder wappert en klappert in de wind.

Regenoverschoenen

Niets zo vervelend als helemaal droog blijven dankzij een goed regenpak, maar aankomen met doorweekte schoenen. Regenoverschoenen zijn dé oplossing. Ze zijn gemaakt van waterdicht materiaal en je schuift ze makkelijk over je normale schoenen heen.

©iuricazac - stock.adobe.com

Waar moet je op letten bij het kiezen van regenkleding?

➜ Waterdichtheid

Dit is natuurlijk het allerbelangrijkste om op te letten! Om te weten hoe goed een regenjas je droog kan houden, kijk je naar de waterkolomwaarde op het etiket. Hoe hoger de waarde, hoe beter de waterdichtheid. Een waarde van 10.000 mm of meer is uitstekend. In de tabel hieronder zie je hoe goed verschillende waterkolomwaarden je beschermen.

➜ Ademend vermogen

Je wilt droog blijven, maar je wilt ook dat je eigen zweet niet blijft hangen in je regenpak. Materialen zoals Gore-Tex zijn waterdicht maar toch ademend.

➜ Materiaal

Het materiaal is ook iets om rekening mee te houden. Polyester is licht en ademend maar minder duurzaam. PVC is zwaarder maar gaat langer mee. Kies wat bij jou en je fietsgedrag past.

➜ Prijs-kwaliteitverhouding

Goedkoop is vaak duurkoop, vooral als je dagelijks fietst. Investeer in kwalitatief goede regenkleding die jaren meegaat.

Tabel: waterdichtheid

Waterdichtheid van regenkleding wordt gemeten in millimeters waterkolom (mm). Dit geeft aan hoe hoog een kolom water kan zijn voordat deze door de stof heen dringt. Voor regenkleding voor de fiets is minimaal 5.000 tot 10.000 mm aan te raden.

➜ Zomer of winter?

Wat voor regenkleding je kiest, hangt ook af van het seizoen en van wat je allemaal op de fiets doet.

Zomer

In de zomer is lichte, ademende kleding het prettigst. Ga voor materialen die waterdicht én ventilerend zijn, zoals Gore-Tex. Dat houdt regen buiten maar laat vocht van binnen ontsnappen. Zo blijf je droog van de regen én raak je overtollige warmte kwijt tijdens het fietsen. Ideaal dus voor warme, wisselvallige dagen waarop je actief bent.

Winter

In de winter draait het juist om warmte. Een regenjas met thermische voering houdt je niet alleen droog, maar ook behaaglijk. Veel modellen hebben een uitneembare voering, zodat je dezelfde jas ook in het voor- en najaar kunt dragen. Houd wel rekening met een hogere prijs, maar daar krijg je meer comfort en veelzijdigheid voor terug.

Welk merk fietskleding moet je kiezen?

In Nederland zijn er verschillende bekende merken die regenkleding van hoge kwaliteit aanbieden. Dit zijn enkele van de meest populaire:

1: Agu

Dit Nederlandse merk is vooral bekend onder fietsers en biedt een breed scala aan regenkleding, van jassen tot broeken en overschoenen.

2: Rains

Dit Deense merk is ook populair in Nederland en staat bekend om zijn minimalistische en stijlvolle regenjassen.

3: Mac in a Sac

Dit merk biedt lichtgewicht en opvouwbare regenkleding die gemakkelijk op te bergen is.

4: Vaude

Dit Duitse merk is populair onder outdoorliefhebbers en biedt duurzame en milieuvriendelijke regenkleding.

5: Columbia

Dit Amerikaanse merk is ook in Nederland verkrijgbaar en biedt een breed scala aan regenkleding, vaak gemaakt van hun gepatenteerde Omni-Tech-materiaal dat zowel waterdicht als ademend is.

©Martin - stock.adobe.com

✅ Checklist regenkleding kopen

☐ Bepaal je behoeften: dagelijks gebruik, lange ritten, woon-werkverkeer.
☐ Kies het type regenkleding: regenpak, losse jas, cape/poncho, overschoenen.
☐ Controleer de waterdichtheid: zoek naar de waterkolomwaarde.
☐ Let op het ademend vermogen: materialen zoals Gore-Tex zijn ideaal.
☐ denk om het seizoen: licht en ademend voor de zomer, geïsoleerd voor de winter.
☐ Check de prijs-kwaliteitverhouding: goedkoop is niet altijd beter.
☐ Pas verschillende maten: houd rekening met de kleding die je eronder draagt.
☐ Test de kleding indien mogelijk: gebruik een tuinslang of lees online reviews.
☐ Lees het waslabel: sommige kledingstukken hebben speciale zorg nodig.
☐ Overweeg extra's: zoals reflecterende strips voor veiligheid.

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.