De energieprijzen gaan op en neer en niemand weet waar het eindigt. Daarnaast moeten we energiezuiniger gaan leven voor een beter milieu. Maar dat zijn niet de enige zaken die meespelen bij de wens om ons energieverbruik te verminderen. Welke dan wel? Je leest het in dit artikel.

Al onze keuzes komen ergens vandaan. Maar waarop baseren we die keuzes? En hoe kunnen we hier bewuster mee omgaan? Dit zijn de vier échte factoren waarop we ons (milieubewuste of -onbewuste) energieverbruik baseren. 

1. Kostenbesparing

Allereerst merken we zelf dat onze energierekening in de meeste gevallen lager uitpakt zodra we bewuster omgaan met energie. Naast je energieverbruik spelen de energieprijzen en seizoenen een rol in het kostenplaatje. Stijgen energieprijzen maar daalt je verbruik? Dan blijft je rekening misschien wel even hoog.

Is het een strenge winter of warme zomer, waardoor je de kachel vaker aanzet of de airco meer gebruikt? Ook dat is van invloed op je maandelijkse kosten. Maar vergeet niet om naar het totaalplaatje te kijken, want door je energiebesparende gewoontes beperk je het verbruik, ook wanneer de prijzen omhoog schieten of het koud is in de winter. 

De impact van energiebesparing op je rekening zul je maandelijks misschien niet van opkijken, maar op jaarbasis kan het een flinke duit zijn in je portemonnee. Bovendien wordt ee (koop)huis steeds meer waard wanneer het energiezuinig is. Met energiebesparende maatregelen zoals isolatie of duurzame energiebronnen kan je huis een beter energielabel krijgen. Deze waardevermeerdering maakt je huis aantrekkelijker voor de huizenmarkt. Natuurlijk vooral interessant als je wilt verkopen... 

©Diki - stock.adobe.com

2. Wooncomfort 

Bij energiebesparing denk je misschien aan de verwarming uitzetten en met dikke lage kleding in huis zitten. Gelukkig hoeft dat helemaal niet zo te zijn! Energiezuinige maatregelen zoals een goede isolatie, verwarming en koeling zorgen voor een stabielere binnentemperatuur en een aangenamere leefomgeving. Energiezuinige apparaten leveren tegenwoordig min of meer dezelfde prestaties als hun stroomslurpende voorgangers, dus je levert niet in op comfort in de koudere maanden.

3. Milieubewustzijn

Eén van de algemeen bekende redenen waarom we energie willen besparen is het milieu. Bij het produceren van energie komen er stoffen vrij die schadelijk zijn voor het klimaat. Een lager energieverbruik betekent meestal minder uitstoot van broeikassen, waardoor je meehelpt het milieu te beschermen. Niet alleen tijdens de productie van energie, maar ook door energieverbruik komen er luchtvervuilende en milieuschadelijke stoffen zoals CO2 vrij. Dat leidt vervolgens tot het broeikaseffect. Door energieverbruik te beperken of duurzame bronnen te gebruiken, verminder je dus CO2-uitstoot en wordt je ecologische voetafdruk op dit vlak kleiner. 

©J.M. Image Factory - stock.adobe.com

4. Maatschappelijke verantwoordelijkheid 

De laatste reden dat we energie willen besparen is omdat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen naar onze planeet toe. Er is een beperkte voorraad aan fossiele brandstoffen zoals gas, olie en steenkool. We verbruiken meer terwijl de voorraad er niet groter op wordt. Dat is één van de redenen waarom de energieprijs stijgt. 

Nu vraag je je misschien af wat jij eraan kunt doen dat fossiele brandstoffen worden opgewekt? Als consument kun je bijdragen door de vraag naar energiezuinige producten en diensten te stimuleren. Bedrijven en overheden reageren op de vraag van de markt en worden aangespoord om duurzame oplossingen te ontwikkelen. We kunnen dus meewerken aan een beter milieu door energie te besparen of duurzame energie en oplossingen te gebruiken, zodat we op lange termijn de beschikbaarheid van energie veilig kunnen stellen.

Energie besparen is dus voordelig voor je portemonnee, leefcomfort, draagt bij aan een gezonder milieu en biedt betere toekomstperspectieven voor onze planeet. Dat zijn allemaal belangrijke redenen waarom we energie willen besparen. 

Praktische tips voor in je huis

Het klinkt goed, maar hoe ziet dit er in de praktijk uit? Sommige van deze tips kun je al gelijk toepassen, zoals minder lang en warm douchen. Andere maatregelen vragen om een wat hogere investering van je tijd en geld, zoals isolatie van je woning. Lees verder voor tips over het gebruik van apparaten, warmte, water, verlichting, isolatie en energiebronnen.

©VectorMine - stock.adobe.com

1. Apparaten

Vaak slurpen oudere apparaten veel energie vergeleken met moderne modellen. Denk hierbij vooral aan vaatwassers, drogers, wasmachines en koelkasten die meer dan 10 jaar oud zijn. Die kunnen wel 280 kWh of meer per jaar verstoken, waarbij moderne modellen klaar zijn met 150 kWh. Door ze te vervangen door nieuwe modellen, verbruik je niet alleen minder energie, maar bespaar je ook kosten. Vooral als je kijkt naar de lange termijn. Na 10 jaar heb je al een groot deel van de aanschafprijs terugverdiend en is het tijd voor een nieuwe. Vergeet tijdens de aankoop niet het energielabel te checken. Hieruit kun je vaak al veel opmaken over de energie-efficiëntie van het apparaat. 

Veel apparaten zoals de computer, het koffiezetapparaat maar ook een oplader verbruiken stroom zonder dat je ze in gebruik hebt. Dit wordt ook wel sluipverbruik genoemd. 

Maandelijks zul je van deze kleine verbruikers misschien niet veel merken. Maar op jaarbasis kun je wel degelijk een flinke som besparen door ze goed uit te schakelen of uit het stopcontact te halen.

Daarnaast kun je bewuster omgaan met apparaten door bijvoorbeeld de wasmachine alleen te gebruiken wanneer die helemaal vol is, de was zo koud mogelijk, op een lage graad of kort programma te draaien. Het vermijden van de droger kun je doen door de was op te hangen. 

2. Warmte 

Zo’n 55 procent van de energierekening gaan naar warmte. Er zijn verschillende manieren om hierop besparen. Met een slimme thermostaat hoef je er niet meer bang voor te zijn dat je de verwarming vergeet uit te zetten. De thermostaat doet het automatisch voor je wanneer je er niet bent of slaapt. Ook geeft de thermostaat inzicht in de hoeveelheid die je verbruikt, waardoor je bewuster met de energie om kunt gaan. Overigens kun je veel besparen door de verwarming door de dag heen een graad lager te zetten dan dat je gewend bent. Laat de radiator vrij, want gordijnen of meubels ervoor resulteert in inefficiënte energieverbruik. Nog meer energie besparen kun je doen door radiatorfolie te gebruiken. De folie reflecteert namelijk de warmte in de ruimte, waardoor je stookkosten bespaart. 

Wat nog meer voor energieverspilling zorgt, is een slecht afgestelde cv-ketel. Stel deze daarom goed af en zet de cv-pomp zo laag mogelijk, want deze slurpt veel elektriciteit. Minder gasverbruik betekent minder CO2-uitstoot. Gunstig voor de rekening en het milieu. 

©Evgen - stock.adobe.com

3. Water

Al het water dat we gebruiken, zoals drinkwater, schoonmaakwater maar ook voor hygiënische doeleinden als douchewater of het toilet wordt voor gebruik verwarmd, gezuiverd en gepompt. Dit alles verbruikt veel energie. Ga slim om met water door bijvoorbeeld de kraan dicht te draaien tijdens het tandenpoetsen, alleen de wasmachine aan te zetten wanneer die vol is, of bijvoorbeeld een waterbesparende douchekop aan te schaffen. Zo’n douchekop bespaart gemiddeld 2 liter water per minuut. Reken maar uit op jaarbasis!

Lees ook: Zuinig douchen met een regendouche? Het kán!

4. Verlichting 

Ook al doet je gloeilamp of halogeenlamp het nog goed, het is verstandig om deze onzuinige verlichting te vervangen met een led- of spaarlamp. Met deze aanpassing kun je al 85 procent stroom besparen, waardoor het gemiddelde lichtverbruik van 17 procent op je totale rekening aan lichtverbruik daalt naar 2,55 procent. 

Vergeet je nog weleens de lampen uit te zetten wanneer je een ruimte verlaat? Je bent niet de enige. Door deze energie-inefficiënte gewoonte aan te pakken en de lichten gewoon uit te zetten, ben je al gelijk milieuvriendelijk bezig! 

©Todorov

5. Isolatie 

Isolatie van de muren, het dak, de gevel, vloer en het glas is goed voor meerdere zaken in je huis. De warmte zal niet zo snel verdwijnen, waardoor het wooncomfort in huis omhoog gaat en de energierekening juist omlaag. 

Isolatie maatregelen zijn natuurlijk niet hetzelfde als de kraan dicht draaien tijdens het tandenpoetsen of de lamp uitzetten wanneer je weggaat. Vaak is het een wat grotere investering, maar je bespaart er ook gelijk veel meer mee. Afhankelijk van de energieprijzen kun je bijvoorbeeld de spouwmuurisolatie al binnen 2 tot 5 jaar terugverdienen. Voor vloerisolatie ligt de terugverdientijd tussen de 5 en 14 jaar. Met een langetermijnvisie haal je er dus behoorlijk wat voordeel uit. Bovendien maak je met deze maatregel direct verschil voor het milieu door de CO2-uitstoot te verminderen. 

Ook goed om te weten: Je huis isoleren? Gebruik de Rd-waarde om het beste materiaal te kiezen

6. Duurzame energiebronnen

Door te kiezen voor niet fossiele brandstoffen, maar juist voor wind- en zonne-energie, beperken we onze CO2-uitstoot en verminderen we het broeikaseffect. Je hebt namelijk minder energie nodig van het elektriciteitsnet, wat tegelijkertijd de kans verhoogt dat het energielabel omhoog gaat, en dus ook een waardevermeerdering van het huis.  

©Alphaspirit

Door onze gewoontes in huis aan te passen, kunnen we veel energie besparen. Maar ook het bewuster omgaan met onze eet- en koopgewoontes beïnvloedt onze ecologische voetafdruk. Je kunt bijvoorbeeld af en toe vlees vervangen door een vegetarische optie, proberen om zo min mogelijk eten te verspillen en wat vaker langsgaan bij de tweedehands winkel wanneer je toe bent aan een andere kledingkast of interieur. Hierdoor verminderen we de productie van energie en CO2-uitstoot. 

Hoewel deze aanpassingen misschien klein lijken, zorgen ze samen voor een behoorlijk grote impact. In je portemonnee zie je dus vaak wat later resultaat, maar dat betekent niet dat het geen verschil maakt. Het bewust omgaan met energieverbruik en het verminderen hiervan, heeft namelijk al direct invloed op het milieu en volgende generaties op de aarde! 

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.