De energieprijzen gaan op en neer en niemand weet waar het eindigt. Daarnaast moeten we energiezuiniger gaan leven voor een beter milieu. Maar dat zijn niet de enige zaken die meespelen bij de wens om ons energieverbruik te verminderen. Welke dan wel? Je leest het in dit artikel.

Al onze keuzes komen ergens vandaan. Maar waarop baseren we die keuzes? En hoe kunnen we hier bewuster mee omgaan? Dit zijn de vier échte factoren waarop we ons (milieubewuste of -onbewuste) energieverbruik baseren. 

1. Kostenbesparing

Allereerst merken we zelf dat onze energierekening in de meeste gevallen lager uitpakt zodra we bewuster omgaan met energie. Naast je energieverbruik spelen de energieprijzen en seizoenen een rol in het kostenplaatje. Stijgen energieprijzen maar daalt je verbruik? Dan blijft je rekening misschien wel even hoog.

Is het een strenge winter of warme zomer, waardoor je de kachel vaker aanzet of de airco meer gebruikt? Ook dat is van invloed op je maandelijkse kosten. Maar vergeet niet om naar het totaalplaatje te kijken, want door je energiebesparende gewoontes beperk je het verbruik, ook wanneer de prijzen omhoog schieten of het koud is in de winter. 

De impact van energiebesparing op je rekening zul je maandelijks misschien niet van opkijken, maar op jaarbasis kan het een flinke duit zijn in je portemonnee. Bovendien wordt ee (koop)huis steeds meer waard wanneer het energiezuinig is. Met energiebesparende maatregelen zoals isolatie of duurzame energiebronnen kan je huis een beter energielabel krijgen. Deze waardevermeerdering maakt je huis aantrekkelijker voor de huizenmarkt. Natuurlijk vooral interessant als je wilt verkopen... 

©Diki - stock.adobe.com

2. Wooncomfort 

Bij energiebesparing denk je misschien aan de verwarming uitzetten en met dikke lage kleding in huis zitten. Gelukkig hoeft dat helemaal niet zo te zijn! Energiezuinige maatregelen zoals een goede isolatie, verwarming en koeling zorgen voor een stabielere binnentemperatuur en een aangenamere leefomgeving. Energiezuinige apparaten leveren tegenwoordig min of meer dezelfde prestaties als hun stroomslurpende voorgangers, dus je levert niet in op comfort in de koudere maanden.

3. Milieubewustzijn

Eén van de algemeen bekende redenen waarom we energie willen besparen is het milieu. Bij het produceren van energie komen er stoffen vrij die schadelijk zijn voor het klimaat. Een lager energieverbruik betekent meestal minder uitstoot van broeikassen, waardoor je meehelpt het milieu te beschermen. Niet alleen tijdens de productie van energie, maar ook door energieverbruik komen er luchtvervuilende en milieuschadelijke stoffen zoals CO2 vrij. Dat leidt vervolgens tot het broeikaseffect. Door energieverbruik te beperken of duurzame bronnen te gebruiken, verminder je dus CO2-uitstoot en wordt je ecologische voetafdruk op dit vlak kleiner. 

©J.M. Image Factory - stock.adobe.com

4. Maatschappelijke verantwoordelijkheid 

De laatste reden dat we energie willen besparen is omdat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen naar onze planeet toe. Er is een beperkte voorraad aan fossiele brandstoffen zoals gas, olie en steenkool. We verbruiken meer terwijl de voorraad er niet groter op wordt. Dat is één van de redenen waarom de energieprijs stijgt. 

Nu vraag je je misschien af wat jij eraan kunt doen dat fossiele brandstoffen worden opgewekt? Als consument kun je bijdragen door de vraag naar energiezuinige producten en diensten te stimuleren. Bedrijven en overheden reageren op de vraag van de markt en worden aangespoord om duurzame oplossingen te ontwikkelen. We kunnen dus meewerken aan een beter milieu door energie te besparen of duurzame energie en oplossingen te gebruiken, zodat we op lange termijn de beschikbaarheid van energie veilig kunnen stellen.

Energie besparen is dus voordelig voor je portemonnee, leefcomfort, draagt bij aan een gezonder milieu en biedt betere toekomstperspectieven voor onze planeet. Dat zijn allemaal belangrijke redenen waarom we energie willen besparen. 

Praktische tips voor in je huis

Het klinkt goed, maar hoe ziet dit er in de praktijk uit? Sommige van deze tips kun je al gelijk toepassen, zoals minder lang en warm douchen. Andere maatregelen vragen om een wat hogere investering van je tijd en geld, zoals isolatie van je woning. Lees verder voor tips over het gebruik van apparaten, warmte, water, verlichting, isolatie en energiebronnen.

©VectorMine - stock.adobe.com

1. Apparaten

Vaak slurpen oudere apparaten veel energie vergeleken met moderne modellen. Denk hierbij vooral aan vaatwassers, drogers, wasmachines en koelkasten die meer dan 10 jaar oud zijn. Die kunnen wel 280 kWh of meer per jaar verstoken, waarbij moderne modellen klaar zijn met 150 kWh. Door ze te vervangen door nieuwe modellen, verbruik je niet alleen minder energie, maar bespaar je ook kosten. Vooral als je kijkt naar de lange termijn. Na 10 jaar heb je al een groot deel van de aanschafprijs terugverdiend en is het tijd voor een nieuwe. Vergeet tijdens de aankoop niet het energielabel te checken. Hieruit kun je vaak al veel opmaken over de energie-efficiëntie van het apparaat. 

Veel apparaten zoals de computer, het koffiezetapparaat maar ook een oplader verbruiken stroom zonder dat je ze in gebruik hebt. Dit wordt ook wel sluipverbruik genoemd. 

Maandelijks zul je van deze kleine verbruikers misschien niet veel merken. Maar op jaarbasis kun je wel degelijk een flinke som besparen door ze goed uit te schakelen of uit het stopcontact te halen.

Daarnaast kun je bewuster omgaan met apparaten door bijvoorbeeld de wasmachine alleen te gebruiken wanneer die helemaal vol is, de was zo koud mogelijk, op een lage graad of kort programma te draaien. Het vermijden van de droger kun je doen door de was op te hangen. 

2. Warmte 

Zo’n 55 procent van de energierekening gaan naar warmte. Er zijn verschillende manieren om hierop besparen. Met een slimme thermostaat hoef je er niet meer bang voor te zijn dat je de verwarming vergeet uit te zetten. De thermostaat doet het automatisch voor je wanneer je er niet bent of slaapt. Ook geeft de thermostaat inzicht in de hoeveelheid die je verbruikt, waardoor je bewuster met de energie om kunt gaan. Overigens kun je veel besparen door de verwarming door de dag heen een graad lager te zetten dan dat je gewend bent. Laat de radiator vrij, want gordijnen of meubels ervoor resulteert in inefficiënte energieverbruik. Nog meer energie besparen kun je doen door radiatorfolie te gebruiken. De folie reflecteert namelijk de warmte in de ruimte, waardoor je stookkosten bespaart. 

Wat nog meer voor energieverspilling zorgt, is een slecht afgestelde cv-ketel. Stel deze daarom goed af en zet de cv-pomp zo laag mogelijk, want deze slurpt veel elektriciteit. Minder gasverbruik betekent minder CO2-uitstoot. Gunstig voor de rekening en het milieu. 

©Evgen - stock.adobe.com

3. Water

Al het water dat we gebruiken, zoals drinkwater, schoonmaakwater maar ook voor hygiënische doeleinden als douchewater of het toilet wordt voor gebruik verwarmd, gezuiverd en gepompt. Dit alles verbruikt veel energie. Ga slim om met water door bijvoorbeeld de kraan dicht te draaien tijdens het tandenpoetsen, alleen de wasmachine aan te zetten wanneer die vol is, of bijvoorbeeld een waterbesparende douchekop aan te schaffen. Zo’n douchekop bespaart gemiddeld 2 liter water per minuut. Reken maar uit op jaarbasis!

Lees ook: Zuinig douchen met een regendouche? Het kán!

4. Verlichting 

Ook al doet je gloeilamp of halogeenlamp het nog goed, het is verstandig om deze onzuinige verlichting te vervangen met een led- of spaarlamp. Met deze aanpassing kun je al 85 procent stroom besparen, waardoor het gemiddelde lichtverbruik van 17 procent op je totale rekening aan lichtverbruik daalt naar 2,55 procent. 

Vergeet je nog weleens de lampen uit te zetten wanneer je een ruimte verlaat? Je bent niet de enige. Door deze energie-inefficiënte gewoonte aan te pakken en de lichten gewoon uit te zetten, ben je al gelijk milieuvriendelijk bezig! 

©Todorov

5. Isolatie 

Isolatie van de muren, het dak, de gevel, vloer en het glas is goed voor meerdere zaken in je huis. De warmte zal niet zo snel verdwijnen, waardoor het wooncomfort in huis omhoog gaat en de energierekening juist omlaag. 

Isolatie maatregelen zijn natuurlijk niet hetzelfde als de kraan dicht draaien tijdens het tandenpoetsen of de lamp uitzetten wanneer je weggaat. Vaak is het een wat grotere investering, maar je bespaart er ook gelijk veel meer mee. Afhankelijk van de energieprijzen kun je bijvoorbeeld de spouwmuurisolatie al binnen 2 tot 5 jaar terugverdienen. Voor vloerisolatie ligt de terugverdientijd tussen de 5 en 14 jaar. Met een langetermijnvisie haal je er dus behoorlijk wat voordeel uit. Bovendien maak je met deze maatregel direct verschil voor het milieu door de CO2-uitstoot te verminderen. 

Ook goed om te weten: Je huis isoleren? Gebruik de Rd-waarde om het beste materiaal te kiezen

6. Duurzame energiebronnen

Door te kiezen voor niet fossiele brandstoffen, maar juist voor wind- en zonne-energie, beperken we onze CO2-uitstoot en verminderen we het broeikaseffect. Je hebt namelijk minder energie nodig van het elektriciteitsnet, wat tegelijkertijd de kans verhoogt dat het energielabel omhoog gaat, en dus ook een waardevermeerdering van het huis.  

©Alphaspirit

Door onze gewoontes in huis aan te passen, kunnen we veel energie besparen. Maar ook het bewuster omgaan met onze eet- en koopgewoontes beïnvloedt onze ecologische voetafdruk. Je kunt bijvoorbeeld af en toe vlees vervangen door een vegetarische optie, proberen om zo min mogelijk eten te verspillen en wat vaker langsgaan bij de tweedehands winkel wanneer je toe bent aan een andere kledingkast of interieur. Hierdoor verminderen we de productie van energie en CO2-uitstoot. 

Hoewel deze aanpassingen misschien klein lijken, zorgen ze samen voor een behoorlijk grote impact. In je portemonnee zie je dus vaak wat later resultaat, maar dat betekent niet dat het geen verschil maakt. Het bewust omgaan met energieverbruik en het verminderen hiervan, heeft namelijk al direct invloed op het milieu en volgende generaties op de aarde! 

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.