Met de Xperia Z heeft Sony een toestel gelanceerd dat niet alleen qua design en functionaliteit een opvallende verschijning is, ook op hardware-gebied kan dit toestel zich met de huidige top meten. En dat konden we toch niet eerder van Sony’s smartphone-paradepaardjes zeggen.

De telefoonmarkt wordt overspoeld door Android-toestellen die elkaar proberen te overklassen met gigantische schermen. We kennen natuurlijk de grote Galaxy Note-telefoons van Samsung, maar ook de Optimus G van LG en HTC’s One hebben een aanzienlijk schermformaat. Met zijn 5 inch-scherm kan ook de Xperia Z van Sony zich met recht tot de giganten van de smartphonemarkt rekenen.

Indrukwekkend aanzicht

De Xperia Z heeft dus een groot display, waarbij vrijwel de gehele voorkant van het toestel wordt bedekt met het scherm. Een indrukwekkend aanzicht. Of je een dergelijk groot toestel fijn vindt om mee te werken (we meten 139 x 72 x 7,9 millimeter) is natuurlijk strikt persoonlijk, maar iedereen zal moeten beamen dat de scherpe beelden en de knallende kleuren van dit Full HD-scherm ronduit overweldigend zijn. Klein nadeel van het display is wel dat er een beperkte kijkhoek is.

Sony claimt dat het scherm bedekt is met kras- en barstbestendig glas, maar we zouden het toestel toch niet graag uit onze handen laten glippen. Vooral omdat er maar weinig ruimte tussen het glas en de kuststofrand zit, lijkt een val al snel destructieve gevolgen te kunnen hebben. Gelukkig kunnen we dit niet staven met onze eigen ervaring, wat we wel zeker weten is dat het toestel een ware magneet is voor vingerafdrukken. Bah.

HD-flims

De smartphone draait behoorlijk soepel, iets dat volledig te danken is aan de snelle quadcore-processor (1,5GHz) en de 2 GB aan RAM. Vooral het kijken van HD-films en het spelen van grafisch zware games is een genot op de Xperia Z, niet in de laatste plaats natuurlijk door het indrukwekkende scherm. Tijdens onze testperiode hadden we incidenteel te maken met haperingen op de telefoon en ook crashte er af en toe een app. Net iets vaker dan we toelaatbaar vinden op een premium Android-smartphone.

©PXimport

De kleurweergave van het 5 inch-scherm is prachtig.

Sony heeft Android 4.1 uiteraard weer voorzien van zijn eigen softwareschil, maar in onze ogen is dit nog altijd geen waardevolle toevoeging op het besturingssysteem van Google. Wel wordt de Walkman-app meegeleverd, dus luister je nog ‘ouderwets’ naar mp3-bestanden, dan is dit verreweg de beste manier om dat te doen. Het is eenvoudig om door muziek te bladeren en de geluidskwaliteit is verbluffend goed.

De uitstekende Walkman-functie zorgt er samen met het mooie scherm en de snelle processor voor dat de Xperia Z een ideale multimedia-telefoon is. En ben je van plan veel muziek, films en games op het toestel te bewaren, dan is hiervoor 16 GB aan geheugen beschikbaar. Dit laatste kan worden uitgebreid met een microSD-kaartje.

Waterdicht

Tijdens onze uitgebreide testperiode kwamen we er achter dat de batterijduur wat te wensen overlaat. Met de Xperia Z wisten we het doorgaans krap een dag uit te houden, en bij intensief gebruik (video’s schieten, gamen, fotografie) is tussentijds opladen bittere noodzaak. Concurrenten als de Galaxy S III en iPhone 5 doen het op dat punt toch echt wat beter. Sony heeft wel de handige Stamina-modus ingebouwd, en zodra je deze inschakelt worden alle achtergrondtaken gestopt. Verre van ideaal, maar het kan er wel voor zorgen dat je aanzienlijk langer met een oplaadbeurt doet.

©PXimport

Alles sluit naadloos op elkaar aan om te voorkomen dat er water kan binnendringen.

Sony is vorig jaar begonnen met het leveren van waterdichte toestellen, en ook deze Xperia Z is volledig stof- en waterdicht. Dat Sony dit weet te combineren met een zeer stijlvol design is bewonderenswaardig. De telefoon is amper 8 millimeter dik en er is geen opvallend dikke rand aanwezig om het water buiten te houden. Sterker nog, Sony heeft met de Xperia Z een van de mooiste toestellen van dit moment in handen.

Bellen

Hoewel je de meeste tijd op het toestel zult doorbrengen op internet en in de vele Android-apps, is het goed om te weten dat de Xperia Z ook nog prima presteert als je eens een telefoongesprek gaat voeren. Beide partijen zijn goed te verstaan (HD Voice) en de ontvangst van het toestel is stabiel. Daarbij levert Sony ook weer een uitstekende headset mee, die ook voor het luisteren naar muziek meer dan voldoende.

©PXimport

Het grote scherm is mooi, maar de telefoon is hierdoor moeilijk met één hand te bedienen.

Om het toestel waterdicht te krijgen, heeft Sony wel enkele concessies moeten doen. Zo zijn alle openingen van het toestel (koptelefoon, micro usb) afgesloten met lelijke plastic klepjes die niet erg stevig zijn bevestigd. Als alles dicht zit valt het nauwelijks op, maar zodra je er een opentrekt bungelt het klepje er kwetsbaar bij. We kunnen ons voorstellen dat deze een keer losschieten.

Foto’s en video’s

De 13 megapixel-camera stelt je in staat om prima foto’s en HD-video’s te schieten. Toch is de nieuwe camera-software van Sony niet op alle punten een verbetering ten opzichte van voorgaande versies. Zo duurt het net iets te lang om de camera ‘schietklaar’ te krijgen en werkt de autofocus niet altijd betrouwbaar. Onder ideale omstandigheden zijn de foto’s haarscherp en zijn de kleuren realistisch, vooral de HD-video’s die je hiermee schiet behoren tot de beste die wij op de redactie ooit met een smartphone hebben geschoten.

©PXimport

Met zijn 7,9 millimeter is de Xperia Z ontzettend dun.

Sony claimt dat de Xperia Z ook bij minder perfecte omstandigheden goede foto’s maakt, maar dit blijkt in de praktijk slechts ten dele waar. Veel foto’s die wij in donkere omgevingen maakte waren namelijk flets en korrelig, waarbij de helderheid simpelweg werd opgekrikt. Het niveau van de Lumia 920 wordt dan ook zeker niet gehaald. Begrijp ons niet verkeerd, de foto’s kunnen prima door de beugel, maar Sony zou nog best wat softwarematige updates mogen doorvoeren om de volle potentie van de sterke sensor te benutten.

Conclusie

De Xperia Z is een uitstekende telefoon. Qua prestaties kan het toestel zich meten aan zijn huidige concurrenten, maar of het toestel ook in staat is om krachtpatsers als de HTC One en Galaxy S4 bij te benen, valt nog te bezien. Het gigantische Full HD-scherm maakt het een genot om films op het toestel te kijken en games te spelen. Jammer is alleen wel dat de kijkhoek erg beperkt is. Een ander minpunt is de haperende camera-software, waar Sony hopelijk snel verbetering in brengt met een update. Dat Sony ook dit toestel weer volledig waterdicht heeft gemaakt, blijft een indrukwekkend feature, en komt maar wat goed van pas als je de vele vingerafdrukken van de behuizing wilt wassen.

Sony Xperia Z

Adviesprijs € 629,-

Besturingssysteem Android 4.1

Beeldscherm 5 inch TFT (1920 x 1080)

Processor Quadcore (1,5 GHz)

Geheugen 2 GB

Opslag 16 GB (uitbreidbaar met microSD-kaart)

Afmetingen 139 x 71 x 7,9 millimeter

Gewicht 146 gram

Accu 2330 mAh

Camera voor 2 megapixel

Camera achter 13 megapixel

Verbindingen Bluetooth 4.0, gps, nfc, wifi

Voordelen

Prachtig design

Stof- en waterdicht

5 inch Full HD-scherm

Schitterende kleurweergave

Nadelen

Camera-software hapert

Beperkte kijkhoek

Batterijduur

SCORE 8/10

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.