1 De hardware

Standaard heeft een Raspberry Pi een koptelefoonuitgang om audio af te spelen. Helaas staat deze bekend om zijn slechte kwaliteit. Om audio in de hoogste kwaliteit (192kHz/24bit) af te kunnen spelen, maken we gebruik van extra hardware. HiFiBerry levert uitbreidingen voor de meeste Pi-varianten. Omdat wij het audiosignaal digitaal willen doorsturen naar onze hifi-installatie, kiezen wij voor de Digi+ Standard (vanaf 22,90 euro). Deze beschikt over een optische TOSLink en een rca/tulp-aansluiting waarmee audio digitaal naar de versterker wordt doorgegeven. De uitbreidingskaart past direct op Raspberry Pi’s gpio-poort, solderen is niet nodig.

2 De software

Als besturingssysteem maken we gebruik maken van het opensourcepakket Volumio. Het pakket is ontwikkeld als een zogenaamde ‘headless’ applicatie, wat betekent dat het bedoeld is om via de ingebouwde webinterface bediend te worden. Het pakket ondersteunt audio van onder andere de formaten mp3, flac, wav, aac, alac en dsd en wordt in een netwerk herkend als upnp/dlna-systeem. Aardig is dat het ook webradio ondersteunt en is uit te breiden met add-ons. Hierdoor is het ook mogelijk om Spotify-ondersteuning toe te voegen.

3 Assemblage

Het plaatsen van de HiFiBerry is simpel. Zoals gezegd past het kaartje past direct op de gpio-aansluiting van de Raspberry Pi. Je zet het met de meegeleverde kunststof afstandhouders vast op het moederbordje. Je hebt geen voeding nodig omdat het bordje z’n stroom van de Raspberry Pi krijgt. De standaardbehuizing van je Pi past natuurlijk niet meer, verhoogde versies zijn gelukkig volop leverbaar.

4 Volumio downloaden

Nu de hardware gereed is, wordt het tijd om het besturingssysteem te installeren. Ga naar www.volumio.org en klik bovenin op Download. Kis links voor Raspberry Pi en klik op Download. Een zip-bestand van circa 270 MB wordt gedownload. Pak het archiefbestand uit en bewaar het imagebestand op het bureaublad. Om dit image op de sd-kaart te zetten, maken we gebruik van het gratis programma Win32 Disk Imager. Ga hiernaartoe om de download direct te starten. Pak het pakket uit en installeer het.

5 Image flashen

Om het Volumio-image op de sd-kaart te zetten, plaats je een lege sd-kaart in je pc. Start Win32 Disk Imager en selecteer het image door op het mapicoontje te klikken. Selecteer vervolgens het station waar de sd-kaart is geplaatst. Klik op Write, er zal nog een waarschuwingsvenster volgen waarin staat dat alle informatie op de sd-kaart gewist wordt. Klik op OK, waarna Volumio op de sd-kaart wordt gezet. Verlaat het programma en haal de sd-kaart uit de computer.

6 Eerste keer opstarten

Plaats de sd-kaart met Volumio in de Raspberry Pi. Sluit de HiFiBerry aan op de audio-installatie via de optische uitgang of met een tulpstekker. Sluit de lan-kabel op je Pi aan, als je die hebt, dat is wat handiger dan via wifi, zie stap 8. Koppel ook de overige apparatuur (bijvoorbeeld een usb-schijf) aan de Pi en sluit ten slotte de voeding aan. Maak gebruik van een adapter die minimaal 2 ampère kan leveren, deze moet immers zowel de Raspberry Pi als de Digi+ van stroom voorzien. Het opstarten van de Raspberry Pi kost nu wat extra tijd, omdat Volumio zichzelf eenmalig configureert.

7 Achterhalen ip-adres

Om Volumio te kunnen bedienen, moeten we met een browser inloggen. Om de verbinding met ons netwerk te kunnen maken, moeten we het ip-adres achterhalen. Open een browser (Chrome wordt door Volumio aanbevolen) en typ het adres http://volumio.local in. Het Volumio-startscherm zal getoond worden. Mocht dat onverhoopt niet lukken, achterhaal dan het ip-adres in Chrome door de (verborgen) extensie mDNS Browser te installeren. Je kunt ook op een Android-telefoon met Fing of een iPhone/iPad met Net Analyszer het ip-adres achterhalen. Onze set zou zich daarin met de naam Volumio moeten laten zien.

8 Configureren via wifi-hotspot

Mocht er geen lan-verbinding mogelijk zijn, dan is het toch mogelijk om een verbinding te maken. Als de Raspberry Pi draadloze functionaliteit heeft (ingebouwd bij de Pi3 of via een dongel), dan zal Volumio een zogenaamde wifi-hotspot creëren. Deze presenteert zich met de naam Volumio en we kunnen hiermee verbinden door het netwerkwachtwoord volumio2 in te voeren. We hebben onze smartphone met dit netwerk verbonden, en vervolgens wordt automatisch aangegeven dat we met de webinterface kunnen verbinden. We komen daarmee in het Volumio-startscherm.

9 Draadloos netwerk instellen

Om draadloos via ons eigen netwerk te kunnen functioneren, zullen we een verbinding met ons eigen wifi-netwerk moeten instellen. Rechtsboven in het Volumio-venster is een tandwiel zichtbaar. Klik erop om het instellingenmenu te openen en selecteer Netwerk. Hier wordt de netwerkstatus weergegeven en kunnen we respectievelijk het lan, wifi- en hotspot-netwerk instellen. Neem het toegekende lan-ip-adres over en stel dit in als een vast ip-adres. Configureer de draadloze verbinding door het eigen thuisnetwerk te selecteren en het wachtwoord in te voeren. Bevestig door op Opslaan te klikken. Herstart door Afsluiten en Herstarten te kiezen.

10 Audio configureren

Log opnieuw in, open de instellingen en selecteer Afspeelopties. Hier stellen we het correcte uitvoerapparaat in, we kiezen onze Hifiberry en selecteren type DIGI. We testen de audio-uitvoer door een webradiostation af te spelen. Klik linksonder op de tab Bladeren en achtereenvolgens Web Radio / Per land / Nederland en bijvoorbeeld het station Arrow Classic Rock. Er wordt een pop-up getoond dat het station wordt afgespeeld. In het Volumio-startscherm wordt ‘webradio’ in een pulserende groene ring getoond, ten teken dat er muziek wordt uitgevoerd. Zorg dat rechts in beeld de volumecirkel is opengedraaid.

11 Muziekbibliotheek aanmaken

De simpelste manier om muziek aan de bibliotheek toe te voegen, is door een usb-stick of usb-schijf op de Raspberry Pi aan te sluiten. Na een herstart worden deze automatisch herkend en is de muziek zichtbaar in de bibliotheek. Om de bibliotheek aan te vullen met muziek vanaf ons netwerk, moeten we wat meer configureren. Klik op het tandwiel en vervolgens op Mijn muziek. Klik in de sectie Netwerkschijven op Voeg nieuwe schijf toe. In ons geval hebben we een nfs-station op een Synology-nas toegevoegd. Sla de instellingen op. De nas-locatie is actief en wordt direct geïndexeerd.

12 Spotify-ondersteuning

Volumio ondersteunt middels plug-ins ook de mogelijkheid om Spotify af te spelen (een premium-account hiervan is vereist). Open de instellingen van Volumio en selecteer de optie Plug-ins. Klik op Zoek Plug-ins, in de sectie Music Services is de Spotify-add-on zichtbaar. Klik op Installeren. Na de melding “Plug-in succesfully installed” kan het scherm gesloten worden. Bij geïnstalleerde plug-ins is Spotify nu zichtbaar. Schakel deze in door op On te klikken, klik daarna op Settings en voer je naam en wachtwoord van Spotify in. In het menu Bladeren is Spotify nu zichtbaar, erop klikken opent een overzicht van onder andere je afspeellijsten.

13 Updates en audio-instellingen

In het instellingenmenu, onder het item Systeem is zichtbaar welke versie van Volumio geïnstalleerd is. Door op Controleer Updates te klikken, kan een eventuele nieuwere versie automatisch gedownload en geïnstalleerd worden. Mocht het afspelen haperen, dan is meestal de wifi-verbinding het probleem. De positie van Raspberry Pi aanpassen (dichter bij de router), kan een aanzienlijke verbetering opleveren. Verder kan in het instellingenmenu, onder de sectie Afspeel opties, de audiobuffer vergroot worden. Het uitschakelen van de Mixer onder Volume Opties kan ook helpen.

14 Afspelen!

Vanuit het startscherm klikken we op Bladeren. Hier worden al onze muziekbronnen gepresenteerd. Het gemak van Volumio toont zich nu ook:indien beschikbaar worden albumhoezen automatisch gedownload en als achtergrond getoond. Na het klikken op een album of song hoor je als het goed is direct de muziek. In de meeste gevallen is er links een menu beschikbaar door op de drie puntjes te klikken. Hier voeg je onder andere muziek toe aan de wachtrij, die je terugvindt via de rechtertab onderaan. Aangemaakte playlist laten zich hier ook opslaan en aan favorieten toevoegen.