Om muziek in hoge kwaliteit via onze hifi-installatie af te spelen, is het niet noodzakelijk om terug te vallen op de cd-speler. In deze workshop laten we je zien hoe je een Raspberry Pi kunt uitbreiden met een HiFiBerry Digi en het opensourcepakket Volumio. Met deze betaalbare set kun je audio in de hoogste kwaliteit afspelen op je geluidsinstallatie. Zo kun je muziek streamen met de Raspberry Pi.

1 De hardware

Standaard heeft een Raspberry Pi een koptelefoonuitgang om audio af te spelen. Helaas staat deze bekend om zijn slechte kwaliteit. Om audio in de hoogste kwaliteit (192kHz/24bit) af te kunnen spelen, maken we gebruik van extra hardware. HiFiBerry levert uitbreidingen voor de meeste Pi-varianten. Omdat wij het audiosignaal digitaal willen doorsturen naar onze hifi-installatie, kiezen wij voor de Digi+ Standard (vanaf 22,90 euro). Deze beschikt over een optische TOSLink en een rca/tulp-aansluiting waarmee audio digitaal naar de versterker wordt doorgegeven. De uitbreidingskaart past direct op Raspberry Pi’s gpio-poort, solderen is niet nodig.

©PXimport

2 De software

Als besturingssysteem maken we gebruik maken van het opensourcepakket Volumio. Het pakket is ontwikkeld als een zogenaamde ‘headless’ applicatie, wat betekent dat het bedoeld is om via de ingebouwde webinterface bediend te worden. Het pakket ondersteunt audio van onder andere de formaten mp3, flac, wav, aac, alac en dsd en wordt in een netwerk herkend als upnp/dlna-systeem. Aardig is dat het ook webradio ondersteunt en is uit te breiden met add-ons. Hierdoor is het ook mogelijk om Spotify-ondersteuning toe te voegen.

3 Assemblage

Het plaatsen van de HiFiBerry is simpel. Zoals gezegd past het kaartje past direct op de gpio-aansluiting van de Raspberry Pi. Je zet het met de meegeleverde kunststof afstandhouders vast op het moederbordje. Je hebt geen voeding nodig omdat het bordje z’n stroom van de Raspberry Pi krijgt. De standaardbehuizing van je Pi past natuurlijk niet meer, verhoogde versies zijn gelukkig volop leverbaar.

©PXimport

4 Volumio downloaden

Nu de hardware gereed is, wordt het tijd om het besturingssysteem te installeren. Ga naar www.volumio.org en klik bovenin op Download. Kis links voor RaspberryPi en klik op Download. Een zip-bestand van circa 270 MB wordt gedownload. Pak het archiefbestand uit en bewaar het imagebestand op het bureaublad. Om dit image op de sd-kaart te zetten, maken we gebruik van het gratis programma Win32 Disk Imager. Ga hiernaartoe om de download direct te starten. Pak het pakket uit en installeer het.

©PXimport

5 Image flashen

Om het Volumio-image op de sd-kaart te zetten, plaats je een lege sd-kaart in je pc. Start Win32 Disk Imager en selecteer het image door op het mapicoontje te klikken. Selecteer vervolgens het station waar de sd-kaart is geplaatst. Klik op Write, er zal nog een waarschuwingsvenster volgen waarin staat dat alle informatie op de sd-kaart gewist wordt. Klik op OK, waarna Volumio op de sd-kaart wordt gezet. Verlaat het programma en haal de sd-kaart uit de computer.

©PXimport

6 Eerste keer opstarten

Plaats de sd-kaart met Volumio in de Raspberry Pi. Sluit de HiFiBerry aan op de audio-installatie via de optische uitgang of met een tulpstekker. Sluit de lan-kabel op je Pi aan, als je die hebt, dat is wat handiger dan via wifi, zie stap 8. Koppel ook de overige apparatuur (bijvoorbeeld een usb-schijf) aan de Pi en sluit ten slotte de voeding aan. Maak gebruik van een adapter die minimaal 2 ampère kan leveren, deze moet immers zowel de Raspberry Pi als de Digi+ van stroom voorzien. Het opstarten van de Raspberry Pi kost nu wat extra tijd, omdat Volumio zichzelf eenmalig configureert.

©PXimport

7 Achterhalen ip-adres

Om Volumio te kunnen bedienen, moeten we met een browser inloggen. Om de verbinding met ons netwerk te kunnen maken, moeten we het ip-adres achterhalen. Open een browser (Chrome wordt door Volumio aanbevolen) en typ het adres http://volumio.local in. Het Volumio-startscherm zal getoond worden. Mocht dat onverhoopt niet lukken, achterhaal dan het ip-adres in Chrome door de (verborgen) extensie mDNS Browser te installeren. Je kunt ook op een Android-telefoon met Fing of een iPhone/iPad met Net Analyszer het ip-adres achterhalen. Onze set zou zich daarin met de naam Volumio moeten laten zien.

8 Configureren via wifi-hotspot

Mocht er geen lan-verbinding mogelijk zijn, dan is het toch mogelijk om een verbinding te maken. Als de Raspberry Pi draadloze functionaliteit heeft (ingebouwd bij de Pi3 of via een dongel), dan zal Volumio een zogenaamde wifi-hotspot creëren. Deze presenteert zich met de naam Volumio en we kunnen hiermee verbinden door het netwerkwachtwoord volumio2 in te voeren. We hebben onze smartphone met dit netwerk verbonden, en vervolgens wordt automatisch aangegeven dat we met de webinterface kunnen verbinden. We komen daarmee in het Volumio-startscherm.

©PXimport

9 Draadloos netwerk instellen

Om draadloos via ons eigen netwerk te kunnen functioneren, zullen we een verbinding met ons eigen wifi-netwerk moeten instellen. Rechtsboven in het Volumio-venster is een tandwiel zichtbaar. Klik erop om het instellingenmenu te openen en selecteer Netwerk. Hier wordt de netwerkstatus weergegeven en kunnen we respectievelijk het lan, wifi- en hotspot-netwerk instellen. Neem het toegekende lan-ip-adres over en stel dit in als een vast ip-adres. Configureer de draadloze verbinding door het eigen thuisnetwerk te selecteren en het wachtwoord in te voeren. Bevestig door op Opslaan te klikken. Herstart door Afsluiten en Herstarten te kiezen.

©PXimport

10 Audio configureren

Log opnieuw in, open de instellingen en selecteer Afspeelopties. Hier stellen we het correcte uitvoerapparaat in, we kiezen onze Hifiberry en selecteren type DIGI. We testen de audio-uitvoer door een webradiostation af te spelen. Klik linksonder op de tab Bladeren en achtereenvolgens Web Radio / Per land / Nederland en bijvoorbeeld het station Arrow Classic Rock. Er wordt een pop-up getoond dat het station wordt afgespeeld. In het Volumio-startscherm wordt ‘webradio’ in een pulserende groene ring getoond, ten teken dat er muziek wordt uitgevoerd. Zorg dat rechts in beeld de volumecirkel is opengedraaid.

©PXimport

11 Muziekbibliotheek aanmaken

De simpelste manier om muziek aan de bibliotheek toe te voegen, is door een usb-stick of usb-schijf op de Raspberry Pi aan te sluiten. Na een herstart worden deze automatisch herkend en is de muziek zichtbaar in de bibliotheek. Om de bibliotheek aan te vullen met muziek vanaf ons netwerk, moeten we wat meer configureren. Klik op het tandwiel en vervolgens op Mijn muziek. Klik in de sectie Netwerkschijven op Voeg nieuwe schijf toe. In ons geval hebben we een nfs-station op een Synology-nas toegevoegd. Sla de instellingen op. De nas-locatie is actief en wordt direct geïndexeerd.

©PXimport

12 Spotify-ondersteuning

Volumio ondersteunt middels plug-ins ook de mogelijkheid om Spotify af te spelen (een premium-account hiervan is vereist). Open de instellingen van Volumio en selecteer de optie Plug-ins. Klik op Zoek Plug-ins, in de sectie Music Services is de Spotify-add-on zichtbaar. Klik op Installeren. Na de melding “Plug-in succesfully installed” kan het scherm gesloten worden. Bij geïnstalleerde plug-ins is Spotify nu zichtbaar. Schakel deze in door op On te klikken, klik daarna op Settings en voer je naam en wachtwoord van Spotify in. In het menu Bladeren is Spotify nu zichtbaar, erop klikken opent een overzicht van onder andere je afspeellijsten.

©PXimport

13 Updates en audio-instellingen

In het instellingenmenu, onder het item Systeem is zichtbaar welke versie van Volumio geïnstalleerd is. Door op Controleer Updates te klikken, kan een eventuele nieuwere versie automatisch gedownload en geïnstalleerd worden. Mocht het afspelen haperen, dan is meestal de wifi-verbinding het probleem. De positie van Raspberry Pi aanpassen (dichter bij de router), kan een aanzienlijke verbetering opleveren. Verder kan in het instellingenmenu, onder de sectie Afspeel opties, de audiobuffer vergroot worden. Het uitschakelenvan de Mixer onder Volume Opties kan ook helpen.

©PXimport

14 Afspelen!

Vanuit het startscherm klikken we op Bladeren. Hier worden al onze muziekbronnen gepresenteerd. Het gemak van Volumio toont zich nu ook:indien beschikbaar worden albumhoezen automatisch gedownload en als achtergrond getoond. Na het klikken op een album of song hoor je als het goed is direct de muziek. In de meeste gevallen is er links een menu beschikbaar door op de drie puntjes te klikken. Hier voeg je onder andere muziek toe aan de wachtrij, die je terugvindt via de rechtertab onderaan. Aangemaakte playlist laten zich hier ook opslaan en aan favorieten toevoegen.

©PXimport

Phishing komt nog steeds veel voor. Maak er een goede gewoonte van om phishing te melden in Outlook en Gmail. Je slaat twee vliegen in één klap, want je verwijdert de nepmail en je zorgt dat de maildienst zijn eigen filters verbetert.

Rapporteren via Outlook online

Phishing is een vorm van oplichting waarbij een cyberaanvaller probeert om je wachtwoorden, bankgegevens of andere gevoelige informatie te ontfutselen. Deze mails zijn opgesteld dat mensen snel en zonder na te denken erop reageren. Om veilig te blijven moet je proactief zijn.

Door het afzenderadres te controleren zie je vaak dat het niet van een betrouwbare bron afkomstig is. Ook moet je voorzichtig zijn met alarmerende boodschappen die je oproepen om dringend actie te ondernemen.

Als je zo'n phishing-mail via Outlook online ontvangt, dan selecteer je het e-mailadres dat je wilt rapporteren. In het lint selecteer je Rapporteer en dan gebruik je de optie Aanmerken als phishing. Dit rapport wordt gebruikt om de spamfilters te verbeteren en dit soort berichten automatisch te herkennen en tegen te houden.

Je kunt de e-mail ook selecteren en via de drie puntjes de optie Rapporteren / Phishing melden kiezen.In de desktop-versie op je laptop werkt dit hetzelfde. Je selecteert de mail en klikt op dezelfde knop. Ook hier mikt Outlook het bericht meteen in de Prullenbak en stuurt het programma een rapport naar Microsoft.

Rapporteren in de mobiele Outlook

In de mobiele app van Outlook op een Android of iOS-toestel open je de mail en tik je op de drie puntjes bovenaan het bericht. Dan selecteer je de optie Een probleem melden. Vervolgens kun je een label selecteren dat het best past bij dit soort mail, zoals Spam, Aanzetten tot haat, Dreigende schade aan personen of eigendom. Helaas is hier geen specifieke phishing-optie aanwezig.

Lees ook: Stop de spam! Zo help je de spamfilters een handje

Rapporteren in Gmail

Ook Gmail heeft niet echt een phishing-label, maar daar raden we aan de spam-optie te gebruiken. Open de nepmail. Dan klik je bovenaan op het pictogram met het uitroepteken: Spam rapporteren. Er verschijnt een pop-up die vraagt of je de spam wilt melden én je tegelijk wilt afmelden voor deze afzender. Gmail verplaatst de mail automatisch naar de spam-map.

Black Friday 2025 staat bol van de televisiedeals, en dit jaar zijn ze beter dan ooit. Van betaalbare 4K-modellen tot gigantische oledschermen met premium beeldkwaliteit: de korting is stevig, het aanbod breed en de verleiding groot. Wij doken in de scherpste aanbiedingen van dit moment en selecteerden de tv’s die écht de moeite waard zijn. Ideaal voor wie nu wil upgraden naar een groter, mooier of slimmer scherm!

Black Friday is traditioneel hét moment om je slag te slaan als je een nieuwe televisie zoekt, en 2025 vormt daarop geen uitzondering. Wie zich deze weken verdiept in de aanbiedingen, merkt dat de televisiemarkt bruist van scherpe kortingen op zowel gloednieuwe modellen als gevestigde toppers. Van compacte budgetmodellen tot gigantische oledschermen: de beste deals liggen klaar voor iedereen die zijn kijkervaring wil upgraden.

LET OP: PRIJZEN KUNNEN DE KOMENDE DAGEN SCHOMMELEN (EN NÓG LAGER UITPAKKEN)!

©LG

LG 55G56LS

Een van de meest in het oog springende aanbiedingen is de LG 55G56LS, een oledmodel uit 2025 dat indruk maakt met zijn 55-inch 4K-paneel, WebOS-smartplatform en een verversingssnelheid van 120 Hz. De tv beschikt over vier HDMI-poorten en scoort een uitstekende 9,1 in de tests. Dankzij een stevige Black Friday-korting komt de prijs momenteel rond de 1449 euro uit, wat de tv ineens een stuk aantrekkelijker maakt voor wie high-end kwaliteit zoekt zonder meteen in het écht dure segment te belanden.

©Samsung

Samsung QE65QN92F

Niet minder interessant is de Samsung QE65QN92F, een 65-inch Neo-QLED-model dat dankzij miniLED-achterverlichting een hogere helderheid en betere contrasten levert dan traditionele QLED-tv’s. De 4K-weergave, het slanke ontwerp en de solide smart-functionaliteit maken dit model tot een geliefde keuze onder allround kijkers. Black Friday haalt hier tot wel 14 procent van de prijs af, waardoor het toestel rond de 1277 euro kost en daarmee een van de scherpste deals in het premiumsegment is.

©LG

LG OLED evo G5 48G56LS

Voor wie een kleinere, maar minstens zo hoogwaardige oled-ervaring zoekt, is er de LG OLED evo G5 48G56LS. Dit 48-inch model richt zich op gebruikers die weinig ruimte hebben, maar toch het diepe zwart en de levendige kleuren van OLED willen. Met een testscore van 9,5 en een prijs die dankzij Black Friday tot ongeveer 1149 euro is gezakt, blijkt dit een compacte krachtpatser die zijn prijskaartje meer dan waard is.

©Samsung

Samsung QE55S95D

Aan de andere kant van het oled-spectrum staat de Samsung QE55S95D, een QD-OLED-tv die de sterke punten van oled aanvult met extra helderheid door quantum dots. De 55-inch tv levert prachtige kleurweergave en een hoge piekhelderheid, waardoor HDR-content echt tot leven komt. De prijs is tijdelijk rond de 1217 euro, een daling van zo’n 10 procent, en maakt dit toestel tot een van de aantrekkelijkste deals voor filmliefhebbers die een stap hogerop willen.

©Hisense

Hisense 75U79Q Pro

Heb je juist behoefte aan pure schermoppervlakte? Dan is de Hisense 75U79Q Pro een deal die moeilijk te negeren is. Met zijn enorme 75-inch scherm en een testscores die richting de 9 lopen, levert deze led-tv verrassend veel waar voor zijn geld. De prijs van 1099 euro voelt bijna absurd laag voor zo’n groot en nieuw model, wat deze aanbieding tot een van de meest opvallende in het hele overzicht maakt.

©LG

LG OLED EVO 77G55LW

Voor wie nóg groter wil gaan – en de beste beeldkwaliteit verlangt – is er de LG OLED EVO 77G55LW. Dit 77-inch vlaggenschip staat garant voor een bioscoopwaardige kijkervaring. Met perfecte zwartwaarden, vloeiende beeldverwerking en een premium afwerking is dit het soort tv dat je woonkamer in een thuisbioscoop verandert. Black Friday tikt hier bijna 10 procent van de prijs af, wat het toestel met 2698 euro nog steeds stevig in het high-end segment plaatst, maar wel stukken aantrekkelijker maakt dan normaal.

©Philips

Philips The One 65PUS9000

Toch hoeft Black Friday niet alleen over luxe en high-end te gaan. Philips bewijst dat met The One 65PUS9000, een 65-inch QLED-model dat juist mikt op een breed publiek dat een betrouwbare middenklasser zoekt. De tv is scherp geprijsd op 899 euro en biedt alsnog een forse hoeveelheid scherm, een fijn smartplatform en solide beeldkwaliteit. Het is daarmee de ideale keuze voor wie simpelweg een grote, goede tv wil zonder zich in technische details te verliezen.

©Toshiba

Toshiba 32LV3E63DG

Mag het allemaal wat simpeler – en vooral goedkoper – dan is de Toshiba 32LV3E63DG een charmant alternatief. Deze compacte 32-inch tv is perfect voor de logeerkamer, studentenkamer of keuken. Ondanks zijn bescheiden formaat en Full HD-resolutie is hij verrassend netjes afgewerkt. Dankzij Black Friday zakt de prijs tot zo’n 169 euro, waardoor dit een van de voordeligste tv-deals van dit moment is.

©Samsung

Samsung QE43QN92F

Samsung speelt op nog twee fronten mee. Allereerst met de QE43QN92F, een 43-inch Neo-QLED met 4K-resolutie voor wie hoogwaardig beeld wil in een kleinere behuizing. Dankzij een korting van ruim 11 procent komt de prijs rond de 769 euro uit, waardoor dit model een perfecte middenweg vormt tussen compact en premium. Daarnaast biedt de fabrikant met de QE75QN92F een reusachtig 75-inch model dat dezelfde Neo-QLED-techniek gebruikt. De korting tikt hier tegen de 14 procent aan, waardoor het toestel rond de 1895 euro kost en binnen zijn formaatklasse zelfs een van de beste deals is.

©TCL

TCL 65Q8C

Tot slot is er nog de TCL 65Q8C, een interessante optie voor wie veel waarde hecht aan helderheid, contrast en een scherpe prijs. Deze miniLED-tv gebruikt geavanceerde achtergrondverlichting en biedt vier HDMI-poorten voor gamers en filmliefhebbers met meerdere apparaten. De Black Friday-prijs van ongeveer 1099 euro maakt dit model aantrekkelijk voor iedereen die een premium-achtige ervaring wil zonder het prijsniveau van de topmerken te betalen.