Een defecte laptop kan iedereen overkomen. Vervelend, maar geen reden om het apparaat meteen maar bij het afval te dumpen. Door je een beetje in te lezen kun je veel problemen vaak gemakkelijk zelf oplossen. Je laptop repareren is goedkoper dan een hele nieuwe kopen, en een stuk leerzamer!

Defecten die je zelf hebt veroorzaakt vallen meestal niet onder de garantie. Bij de winkelketen waar je het apparaat hebt aangeschaft, zullen ze je al gauw adviseren dan maar een nieuw exemplaar te kopen. Vaak is het mankement echter gewoon te repareren.

Met wat slim googelen is een webshop die de vervangende onderdelen voor een redelijke prijs levert snel gevonden. Een geoefende klusser hoef je er meestal niet voor te zijn. Op YouTube of iFixit zijn talloze voorbeeldfilmpjes – vaak in het Engels, dat wel – te zien waarin reparaties aan allerlei onderdelen stap voor stap worden toegelicht.

Harde schijf defect

©PXimport

Een van de meest voorkomende problemen waardoor de computer niet meer start, is een gecrashte harde schijf. In een desktop is zo’n schijf eenvoudig uit zijn bay te schuiven en te vervangen. Zowel de 3,5inch- als de 2,5inch-formaten zijn met verschillende capaciteiten van 500 GB tot zelfs 12 TB makkelijk verkrijgbaar. Harddisks van kleinere omvang zijn heel betaalbaar en een 4TB-model heb je al voor circa 100 euro.

Heb je geen 4 TB nodig, dan kun je hem vervangen door een wat minder ruime, maar snelle ssd zonder bewegende delen of een combi-sshd die de opslag van een harde schijf met de snelheid van een ssd combineert. Heb je een Windows-iso-installatiebestand op een usb-stick en een recente back-up, dan zal de schade beperkt blijven.

Om de harde schijf van een laptop te bereiken zul je de afdekplaat aan de onderzijde – ook wel service cover genoemd – of de grondplaat moeten verwijderen. Op sommige modellen kan dat wat meer moeite kosten en moet je enkele onderdelen losmaken. Monteren is in de regel niet moeilijk. Het tijdrovende deel is alle software weer draaiend krijgen. Een harde schijf moet wel 2,5 inch zijn, een ssd is dit standaard al.

Laptopscherm vervangen

©PXimport

Een ongeluk zit in een klein hoekje. De laptop wordt van tafel gestoten en het scherm vertoont een flinke barst. Vervelend, maar geen reden het apparaat weg te gooien. Met het juiste gereedschap is het niet eens zo heel moeilijk een laptopscherm te verwisselen. Niet elke laptop zit hetzelfde in elkaar, maar de werkwijze komt in grote lijnen overeen.

Begin altijd met het verwijderen van de accu en de stroomtoevoer. Bij de wat oudere modellen verwijder je eerst de afdekdopjes in de hoeken van de schermrand, ook wel bezel genoemd, waarna je de vrijgekomen schroefjes losdraait. Bij nieuwere modellen moet je de rand met een spateltje of de vingernagels losklikken. Nadat je de rand van het scherm hebt gelicht, draai je aan de zijden de schroefjes los waarmee het lcd-scherm aan het frame is bevestigd.

Als het scherm los is, kantel je het naar het toetsenbord en maak je voorzichtig de connectors van de video, de camera en de microfoon los. Bij een touchscreen komt daar nog de connector van de digitizer bij. Daarna plaats je het nieuwe scherm in omgekeerde volgorde weer terug. Laptopschermen zijn eenvoudig te krijgen. Websites als Replacedirect bieden tientallen schermen aan voor verschillende merken in verschillende afmetingen en resoluties. Voor elk merk is er ook wel een YouTube-filmpje ter instructie te vinden.

Een ander probleem dat zich overigens voor kan doen is dat het beeld op zwart gaat of begint te knipperen zonder dat het scherm kapot is. Zeer waarschijnlijk is dan de lcd backlight voltage inverter stuk. Die stuurt de verlichting achter het beeldscherm aan. De inverter tapt gelijkstroom uit het moederbord en zet dat om in wisselstroom met een veel hoger voltage voor de ccfl-lamp. Het is een gevoelig onderdeel dat nog wel eens defect raakt.

Ook geen reden je laptop af te schrijven, want deze inverter is goed te vervangen en niet duur. De inverter bevindt zich achterop het scherm. Voor de reparatie moet dat dus worden losgeschroefd. Nieuwe led-screens hebben geen inverter nodig.

Laptop-toetsenbord vervangen

©PXimport

Haperende toetsen die een plens koffie op hun dak hebben gekregen of gewoon zijn versleten: frustrerend, maar het kan worden verholpen. Voor nagenoeg elk merk bestaan er vervangende toetsenborden. Per merk en per model kunnen ze echter heel verschillend zijn gemonteerd. Meestal dien je eerst enkele schroeven aan de onderzijde te verwijderen. Een aardige fabrikant voorziet deze van de letter K of een toetsenbordsymbool, zodat je direct de juiste schroeven te pakken hebt.

Het aantal schroeven dat je los moet draaien loopt sterk uiteen en vaak moet je nog enkele schroeven onder een afdekplaat opzoeken. Meestal dien je verder nog enkele knipsluitingen langs de randen van het toetsenbord met een klein spateltje in te drukken om het helemaal los te maken. Sommige laptops werken uitsluitend met knipsluitingen en bij weer andere laptops verwijder je eerst een strip boven aan het toetsenbord waarna enkele schroeven vrijkomen.

Na het losdraaien ervan kun je het toetsenbord vervolgens eenvoudig uit het chassis lichten. Wat dan nog rest is de lintkabel uit de connector op het moederbord te schuiven. In omgekeerde volgorde sluit je daarna weer de kabel van het nieuwe toetsenbord aan, druk je het op zijn plaats of schroef je de achterklep weer dicht.

©PXimport

Laptops van HP en Lenovo kunnen nog een extra aansluiting hebben voor de trackpoint, het bekende rode knopje voor de cursorbesturing, maar dit maakt het niet ingewikkelder. Let bij het bestellen zeker ook op het taaltype. Qwerty VS International is in Nederland het meest gebruikt, maar ook Azerty (Belgisch) of Duitse indelingen worden aangeboden. Het vervangen van een toetsenbord is niet vreselijk moeilijk, maar een fluitje van een cent is het ook weer niet altijd. Als je pech hebt, dan heb je een model waarbij je de harde schijf en de fan los zal moeten schroeven.

Het trackpad of touchpad wordt hiernaast intensief gebruikt en reageert op een gegeven moment steeds slechter. Vervangen is over het algemeen redelijk goed te doen. Het behelst in ieder geval het verwijderen van de grondplaat, een afdekplaatje en mogelijk een interne batterij. Het trackpad is echter een moeilijk verkrijgbaar onderdeel en je zult waarschijnlijk flink moeten zoeken naar het type voor jouw laptop.

Laptop te warm? Check de ventilatie

©PXimport

Wordt je laptop steeds trager en warmer, dan heb je een koelingsprobleem. Veel warmer dan 80 graden zou de cpu niet mogen worden. In het ergste geval leidt oververhitting tot een crash. Hoe warm de cpu wordt bij verschillende activiteiten is te controleren met een tooltje als Core Temp. Oorzaak van het probleem is meestal een stofdeken die een goede luchtstroom belemmert. De fan zit direct boven de ventilatieopening onderop de laptop, de uitstroom aan de rand van laptop.

Het stof dat de laptop in wordt getrokken hoopt zich uiteindelijk op in de ventilator en achter het uitstroomrooster. Van buiten af schoonmaken met een busje perslucht lijkt geen goed idee. Daarmee verplaats je het stof immers alleen maar. Vanwege het gevaar op elektrostatische ontlading is ook de stofzuiger af te raden. De beste oplossing is de fan van het moederbord los te maken en goed schoon te maken.

Om de ventilator te bereiken zul je de grondplaat aan de achterzijde van de laptop moeten losschroeven, waarna de ventilator direct zichtbaar wordt. Je zult dan waarschijnlijk ook zien dat de fan is verbonden met een koperen heatpipe en een heatsink die op de cpu is geplakt. De fan is eenvoudig los te schroeven, maar als de fan en het heatpipe-systeem onlosmakelijk verbonden zijn, dan zul je ook die laatste moeten losdraaien, wat het iets ingewikkelder maakt.

Bij het terugplaatsen van de heatsink zul je voor alle zekerheid ook een nieuw laagje thermische pasta op de cpu moeten aanbrengen. Zorg ervoor dat je de buis niet beschadigt. In een heatpipe zit een transportvloeistof die aan de warme kant energie opneemt en daardoor verdampt, waarna deze zich als gas naar de koude kant beweegt. Daar geeft die zijn warmte af en condenseert, om vervolgens weer als vloeistof terug naar de warme kant te stromen.

Als de ventilator vaak hapert of gaat ratelen, zul je hem helemaal moeten vervangen, dus vaak inclusief het heat-systeem. Koelers met heat-systeem zijn uiteraard duurder dan een enkele ventilator; reken op zo’n zestig euro.

Tekst: Hans Niepoth

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).