Let's Encrypt heeft tientallen miljoenen gratis ssl-certificaten uitgegeven, maar daarvan worden er een flink aantal misbruikt op phishingwebsites en andere louche pagina's. Daardoor ontstaat nu de discussie: wie is er verantwoordelijk voor zulke flaters?

Https wint aan terrein. Het versleutelen van websiteverkeer was een paar jaar geleden nog alleen nodig bij het versturen van gevoelige informatie of het inloggen op accounts, maar inmiddels zijn we bijna zover dat een meerderheid van het internet gebruik maakt van ssl-certificaten om het surfgedrag van bezoekers te beschermen. Regelmatig verschijnt ook in het nieuws dat er weer grote sites gebruik maken van https om hun bezoekers anoniem te houden.
 

Gemeengoed

Het beschermen van gegevens is niet meer alleen voorbehouden aan websites die persoons- of accountgegevens behandelen, met name om te voorkomen dat persoonsgegevens onderschept konden worden via man-in-the-middle-aanvallen of hackpogingen. Inmiddels is het echter gemeengoed om ook gewone sites via https te laten lopen, omdat veel webmasters de privacy van hun gebruikers belangrijker vinden. Er zijn overigens ook andere redenen: https-websites worden steeds beter geïndexeerd door zoekmachines.

Https maakt niet compleet onzichtbaar welke sites je bezoekt, maar is desalniettemin behoorlijk anoniem. In plaats van te zien welke subdomeinen je bekijkt en welke informatie je daar leest zie je van een https-surfer alleen het algemene domein waar hij zich bevindt. Welke informatie je bekijkt of welke subpagina's is dan onzichtbaar - erg prettig bij bepaalde soorten websites...
 

DigiNotar

DigiNotar liet zien dat niet alle https-certificaten per definitie veilig waren

Https heeft echter niet altijd voordelen. Een paar jaar geleden bleken certificaten van DigiNotar makkelijk te spoofen door de Iraanse overheid. Dat deed het vertrouwen in websites met een ssl-certificaat op zijn grondvesten schudden; het bedrijf dat als enige taak had om je te vertellen wanneer een site veilig was faalde in die taak. Wie was er nog wel te vertrouwen?
 

SEO

Anno 2017 is https vooral voordelig voor een site, maar dat was lang niet het geval. Https was trager dan http, en kon problemen opleveren met de search engine optimization van websites of advertenties werden er slechter door weergegeven. Maar de voordelen wegen daar inmiddels tegenop. Zo straft Google websites met http sneller af in de zoekresultaten, een belangrijke drijfveer voor veel websites om over te stappen naar encryptie. Bovendien is https inmiddels net zo snel als een gewone verbinding.

De grootste omslag is echter dat ssl-certificaten altijd erg prijzig waren. Daar kwam anno 2015 met de eerste publieke bèta van Let's Encrypt echter een einde aan, en dat veranderde het internet.
 

Gratis alternatief

<

Let's Encrypt is de enige partij die gratis SSL/TLS-cerificaten uitgeeft

a href="https://letsencrypt.org/" target="_blank">Let's Encrypt is een initiatief van verschillende grote tech- en privacyorganisaties zoals Mozilla en de Electronic Frontier Foundation. Het idee was om een gratis en open source TLS-certificaat uit te brengen dat iedere website kan implementeren. Door de certificaten gratis te maken kon iedere kleine websitebeheerder zijn site met encryptie beschermen, iets dat normaal een flinke investering zou zijn die je niet zo snel doet voor bijvoorbeeld een simpele blog. Let's Encrypt bleek een schot in de roos. Sinds de dienst in april 2016 officieel uit de bèta werd gehaald draaien ruim 32 miljoen websites een eigen ssl-certificaat, en daar komen er iedere dag meer bij.
 

Gewild bij criminelen

Juist omdat de dienst gratis is en niet centraal wordt aangestuurd zijn de certificaten echter erg gewild bij criminelen. Die gebruiken Let's Encrypt-certificaten om phishing-slachtoffers het gevoel te geven dat ze op een legitieme site zijn beland. Met name PayPal is een populaire manier dat te doen. Iedere dag (!) worden er niet minder dan 100 nieuwe Let's Encrypt-certificaten toegevoegd aan een domein met een variant van PayPal in de naam. Volgens (het concurrerende) The SSL Store zijn er inmiddels 15,270 ssl-certificaten uitgebracht op één of ander PayPal-domein.
 

Onwetendheid over SSL/TLS

Een deel van het probleem is ook dat veel doorsnee internetgebruikers niet weten wat https en ssl precies inhoudt. Banken waarschuwen bijvoorbeeld al jaren voor phishing-aanvallen door klanten te wijzen op 'het groene slotje in de adresbalk' dat zogenaamd aangeeft dat je op een veilige site zit. Voor veel gebruikers staat een groen slotje dan ook garant voor een veilige site - maar dat is vaak helemaal niet terecht.

Een SSL/TLS-certificaat zegt echter niets over de legitimiteit van een website, maar alleen over de authenticiteit daarvan. "Ja," zegt het certificaat, "deze website is wat het zegt te zijn." Maar of dat een gewone bankwebsite is of een malafide site die gegevens wil stelen wordt niet gecontroleerd.
 

Kritiek

Critici en certificaatautoriteiten wijzen naar elkaar over de schuldvraag

Er komt steeds meer kritiek op Let's Encrypt en de organisatie daarachter (de 'Internet Security Research Group', of ISRG). Het belangrijkste punt is dat critici vinden dat de ssl-certificaten teveel onschuldige gebruikers doen geloven dat ze niets te vrezen hebben van een phishing-website. Dat heeft ook weer tot gevolg dat het groene slotje in een browser steeds minder waarde heeft voor de gemiddelde bezoeker, de voordelen als anonimiteit daargelaten. Toegegeven, veel van die kritiek komt van uitgevers van certificaten, die hun verdienmodel door Let's Encrypt ernstig bedreigd zien worden.
 

¯\_(ツ)_/¯

Let's Encrypt is verrassend uitgesproken over de kwestie, en zegt in niet te misstane woorden dat hen niets te verwijten valt. Let's Encrypt controleert de url via de Google Safe Browsing API, maar laat de websites na die check met rust. Zelfs als Google op een later tijdstip besluit dat een domein toch onveilig is, blijft Let's Encrypts certificaat van kracht. Volgens de organisatie is het onbegonnen werk om daar tegen op te treden, omdat het om zo veel sites gaat.

In plaats daarvan wijst de ISRG naar andere autoriteiten, bijvoorbeeld domain registrars die domeinnamen uitdelen. Ook zegt de ISRG dat browsers zoals Firefox en Chrome op dit moment goede mechanismes hebben om malafide domeinen tegen te houden.
 

Bewustzijn

De discussie over wie er verantwoordelijk is voor het legitimeren van phishingwebsites blijft nog wel even bestaan. Belangrijker is dat de doorsnee internetgebruiker meer leert over wat SSL/TLS en https precies inhoudt. Het tegengaan van phishing begint immers met bewustzijn.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).