De zomer komt er weer aan en dan is het prettig om buiten te vertoeven met een muziekje. Daarvoor kunnen we kiezen uit een schier onuitputtelijk aantal verschillende bluetooth-luidsprekers. Computer!Totaal deed een goede poging en beluisterde 12 modellen.

Bluetooth-speakers zijn eigenlijk eerder lifestyle- dan technologieproducten. Dat is te zien aan de vele verschillende kleuren waarin je bijna alle besproken modellen kunt aanschaffen, maar ook aan het feit dat ze in de basis eerder overeenkomsten dan verschillen vertonen. We hebben het al heel wat keren meegemaakt: laat iemand die nog niet bekend is met het fenomeen een bluetooth-speaker horen en men is al snel verrast over de geluidskwaliteit. De verwachtingen zijn bij de veelal kleine doosjes natuurlijk niet hoog, wat het op zichzelf beoordelen van een speaker lastig maakt. Zet je er twaalf naast elkaar, dan zijn er wel degelijk verschillen hoorbaar én zichtbaar in de functionaliteit.

Functionaliteit

Om met het laatste te beginnen. De meeste, maar niet alle modellen kunnen dienstdoen als 'handsfree' telefoon: er is hiervoor een knopje aanwezig en een microfoon ingebouwd. Handig, dan hoef je geen rare toeren uit te halen wanneer je gebeld wordt (veelal zal je smartphone de bron van je muziek zijn). De meeste modellen hebben een eigen volumeregeling, sommige exemplaren hebben ook knoppen waarmee je de weergave verder kunt bedienen (bijvoorbeeld stoppen of pauzeren). De volumeregeling werkt dan ook meestal onafhankelijk van die van het afspelende apparaat.

Verder zien we her en der extra's zoals een hoofdtelefoonuitgang bij Fresh 'n Rebel, eenvoudige mp3/wma/wav-muziekspelers met een microSD-geheugenkaartlezer bij Edifier en Creative en een oplaadfunctie via een usb-poort bij Creative, Fresh 'n Rebel, JBL en Sony. Een verrassend aantal van de deelnemers is minimaal spatwaterdicht. De mate van waterdichtheid wordt niet door alle fabrikanten duidelijk aangegeven en varieert van IPX4 'kan tegen waterspatten' tot IPX7 'kan een halfuur ondergedompeld blijven'.

Geluidskwaliteit

Qua geluidskwaliteit zitten er weinig echte tegenvallers in de test. Dat zal mede komen doordat we bij de selectie van modellen de lat niet al te laag hebben gelegd, het goedkoopste model kost nog altijd zo'n zestig euro. Uiteraard is geluidskwaliteit een subjectief en persoonlijk begrip, maar moderne technologie zorgt er wel voor dat de kleine drivers verrassend veelzijdig zijn qua capaciteit om een groot deel van het hoorbare frequentiegebied weer te geven. Luxere modellen hebben DSP's (digitale signaalprocessors) die de inherente zwaktes van zeer compacte ontwerpen (groten)deels kunnen compenseren, waarbij zelfs verrassend diep laag gerealiseerd kan worden.

Test

Voor dit artikel hebben we alle twaalf speakers beluisterd met dezelfde selectie nummers om de weergave van vijf verschillende genres in kaart te brengen, te weten pop, rock, rap/hiphop, techno en klassiek. Daarbij keken we ook naar hoe snel vervorming optrad bij hogere volumes - veelal zullen deze speakers immers buitenshuis gebruikt worden, waar wat extra power nodig kan zijn. Doorgaans werden we niet teleurgesteld, al gaan de meeste modellen op de top van hun kunnen echt onaangenaam vervormen. Ook voor de accuduur is aan te raden het volume op zeventig procent of daaronder te houden. Daarover gesproken: het is lastig om de speeltijd accuraat en reproduceerbaar te testen. Veel hangt af van het volume en de gekozen bron. Het is aan te raden de fabrikantsopgave met een korrel zout te nemen. De helft wordt altijd wel gehaald, twee-derde doorgaans ook wel. Hiernaast hebben we de functionaliteit geïnventariseerd en meegewogen in het eindoordeel. Alle gegevens vind je in de tabel bij dit artikel.

Creative Sound Blaster Roar 2 *****

De Roar 2 van Creative is het duurste model in de test, maar het apparaat heeft dan ook heel wat in zijn mars. Naast de bluetooth-speakerfunctie is hij ook geschikt voor handsfree bellen, maar die functie treffen we vaker aan. Zeldzamer zijn de ingebouwde mp3-speler en microSD-geheugenkaartlezer, de mogelijkheid hem te gebruiken als externe geluidskaart, en om op te nemen met de ingebouwde microfoon en een smartphone via usb op te laden met de ingebouwde 6000mAh-accu. Creative specificeert een speeltijd van 8 uur op de accu, die je kunt opladen via de meegeleverde adapter of via de ingebouwde micro-usb-aansluiting.

Intern bevat de Roar 2 twee drivers voor mid-range en hoge tonen, plus een woofer met een eigen versterker. Het laag wordt verder uitgediept door twee passieve radiators. Met een gewicht van bijna een kilo is hij behoorlijk zwaar, maar de zeer compacte afmetingen maken hem toch geschikt om mee te nemen. De geluidsproductie van de Roar 2 is indrukwekkend, met een zeer hoog maximaal volume en een zeer solide bas. Die overheerst bij tijd en wijlen wel enigszins, maar door de bank genomen is dit, zeker voor de vraagprijs, een uitstekende speaker. Daarbij helpt de ondersteuning voor de AAC- en Apt-X-codecs.

Prijs

€ 230,-

Website

http://nl.creative.com

Pluspunten

Zeer veelzijdig

Uitstekende geluidskwaliteit

Minpunten

Accuduur niet de beste

Hoog gewicht

©PXimport

Edifier MP233 ***

De Edifier MP233 heeft niet zo'n aansprekende naam, maar hij compenseert dat met z'n uiterlijk en mogelijkheden. Het is nipt de goedkoopste speler in de test, maar toch biedt hij een ingebouwde mp3-speler met microSD-kaartlezer, NFC, bedieningsknoppen op het apparaat en handsfree bellen. Edifier levert deze speaker in diverse kleuren, ons exemplaar was fraai blauw. Intern bevinden zich twee 4,8 cm grote full-range-drivers en een passieve radiator aan de achterzijde om het laag wat body te geven. De accu moet volgens Edifier twaalf uur meegaan, wat respectabel is. Het hele apparaat weegt 450 gram en is dus prima mee te nemen. In de praktijk klinkt de MP233 redelijk, maar zowel in het laag als het hoog valt de kwaliteit niet altijd mee. Het wordt al snel schel en de bas is ondermaats. Met simpele pop of een niet al te veeleisend klassiek stuk kan de MP233 aardig meekomen, maar veel meer moet je er niet van verwachten. Gezien de prijs is dat ook wel te begrijpen.

Prijs

€ 60,-

Website

www.edifier.com/nl/nl/

Pluspunten

Veel extra functies

Kan zelfstandig afspelen

Minpunten

Matige geluidskwaliteit

©PXimport

Fresh 'n Rebel Rockbox Brick Fabriq ****

De Rockbox Brick Fabriq is een van de vele modellen van dit van meet af aan zeer productieve merk. De Fabriq-modellen onderscheiden zich met een kek stofje als afwerking in plaats van een metalen speakergrille. Ze zijn in diverse pastelkleuren te koop. Deze Brick is een compact doosje met aanraakgevoelige afspeel- en volumeknoppen, een aux-ingang en een hoofdtelefoonaansluiting. Je kunt je smartphone bijladen dankzij de usb-A-aansluiting.

De interne accu heeft een capaciteit van 4000 mAh, volgens de fabrikant voldoende voor een speelduur van niet minder dan twintig uur. Intern zitten twee niet nader gespecificeerde full-range-drivers en een passieve radiator. Hoewel het laag wat te wensen overlaat, zet de Rockbox toch een behoorlijk overtuigend geluid voor zijn prijsklasse neer. Rock klinkt lekker stevig en pop komt ook goed uit de verf. Bij een stevig rap- of technonummer missen we punch in het laag, maar onder de streep zijn we toch best gecharmeerd van deze speaker. Hij heeft relatief weinig extra's, maar de aanwezige functies zijn nuttig en de rest van het budget is duidelijk ten goede gekomen van de geluidskwaliteit.

Prijs

€ 60,-

Website

www.freshnrebel.com/nl/

Pluspunten

Hoofdtelefoonaansluiting

Oplaadfunctie

Minpunten

Mist kracht in het laag

©PXimport

Jabra Solemate ****

De Solemate van Jabra is al wat ouder, maar kan nog uitstekend meekomen. Een tussentijdse update gaf de uit de kluiten gewassen speaker NFC, maar verder is de functionaliteit basaal. Naast muziek afspelen kun je ermee bellen, aangesloten via micro-usb op een pc kan hij werken als externe geluidskaart. De Solemate moet het hebben van één ding: de geluidskwaliteit en die is uitstekend. Voor de weergave zorgen twee tweeters, een woofer en een passieve radiator. De laagweergave van deze speaker is indrukwekkend voor zijn formaat, en dat geldt ook voor het maximale volume. De DSP die de weergave optimaliseert levert puik werk af, want ondanks de afwezige ondersteuning voor de Apt-X-codec klinkt de Solemate als een klok. Door de rubberen voet staat hij stevig en gaat hij ook bij nummers met een stevige bas niet vibreren. De Solemate doet het bij een verscheidenheid aan genres gewoon heel goed, met een stevig midden, voldoende hoog en overtuigend laag. Het is een muzikale allesvreter en alleen zijn wat opvallende design zal je wellicht weerhouden hem te kiezen. Als je om het uiterlijk niet veel geeft, is dit nog altijd een zeer goede keuze die tegenwoordig voor een heel schappelijke prijs al te vinden is.

Prijs

€ 116,-

Website

www.jabra.nl

Pluspunten

Uitstekende geluidskwaliteit

NFC

Minpunten

Relatief zwaar

Accuduur niet de beste

©PXimport

JBL Charge 2+ ****

JBL is naar eigen zeggen marktleider op het gebied van bluetoothspeakers en de Charge was lang het populairste model van het merk. De Charge 2+ is de meeste recente incarnatie. Net als veel recente modellen van JBL is hij spatwaterdicht. Je kunt het apparaat zelfs onder stromend water houden, dus over wat regen hoef je je geen zorgen te maken. Zoals de meeste fabrikanten levert ook JBL zijn producten in tal van hippe kleuren. Ons exemplaar van de Charge 2+ was uitgevoerd in olijk mintgroen, maar er zijn genoeg alternatieven als die kleur je niet aanspreekt. Hét kenmerk van de Charge-lijn is de mogelijkheid via een usb-host-poort een smartphone op te laden. De ingebouwde 6000 mAh accu biedt daarvoor ruimschoots voldoende capaciteit. Volgens JBL is het ook genoeg om er zo'n twaalf uur naar te kunnen luisteren, al hangt de uiteindelijk behaalde tijd natuurlijk af van het volume. De Charge 2+ klinkt prima, met voldoende detail in midden en hoog en een behoorlijk stevige bas dankzij de passieve radiator. Aardig is dat je naar tot drie verschillende bronnen kunt luisteren, zo kun je bijvoorbeeld elkaar afwisselen met de muziekkeuze op een feestje. Het is niet de goedkoopste in zijn klasse, maar de grote accu rechtvaardigt de prijs naar onze mening wel.

Prijs

€ 149,-

Website

www.jbl.nl

Pluspunten

Spatwaterdicht

Oplaadfunctie

Minpunten

Relatief zwaar

©PXimport

JBL Flip 3 ****

Heb je niet per se behoefte aan een oplaadfunctie, dan biedt JBL met de Flip 3 een wat goedkoper en verder zeer vergelijkbaar product. De Flip 3 is feitelijk het kleine broertje van de Charge 2+. Dit model heeft een wat minder grote accu en ook geen mogelijkheid een smartphone op te laden.

Ook ontbreekt de 'social mode' om afwisselend naar drie verschillende bronnen te luisteren met een druk op de knop. Wel heeft hij, net als de grote broer, een speakerphone-functie. Bovendien ondersteunt hij JBL Connect, waarmee je meerdere hiervoor geschikte speakers kunt koppelen om dezelfde muziek uit meerdere speakers te laten klinken. Zo kun je een grotere ruimte van muziek voorzien. Let wel, dit is iets anders dan het koppelen van twee speakers in een stereopaar, een functie die sommige andere modellen bieden. Ook de Flip 3 is voldoende waterdicht om een stevige regenbui probleemloos te overleven. De 3000mAh-accu moet tot tien uur luisterplezier kunnen bieden, mits je het volume niet te ver opkrikt. In de praktijk lijkt de Flip 3 erg op de Charge 2+ en daar is niets mis mee: het is een muzikale allesvreter en dat pakt meestal goed uit. Bij sommige nummers klinkt hij net als het grotere model wat 'hol', vermoedelijk doordat de speaker te veel ruimtelijkheid probeert te creëren.

Prijs

€ 129,-

Website

www.jbl.nl

Pluspunten

Koppelen met JBL Connect

Prettig formaat en gewicht

Minpunten

Relatief weinig extra functies

©PXimport

Logitech UE Boom 2 ***

In deze test zitten heel wat cilindervormige speakers, maar Ultimate Ears (tegenwoordig onderdeel van Logitech) was met de eerste Boom wel een voorloper. Voor dit artikel beluisterden we de tweede versie, die enige tijd geleden werd geïntroduceerd. Deze heeft als voornaamste verschil met zijn voorganger dat hij waterdicht is en goed ook: hij kan maar liefst een halfuur lang ondergedompeld blijven.

Daarmee is hij het beste tegen vocht bestand van de geteste modellen. Intern wijzigde Logitech het product ook geheel, dus het gaat om meer dan een cosmetische verandering. De essentie is wel hetzelfde gebleven: grote volumeknoppen aan de buitenkant en verder weinig poespas. Een aan/uit-knop en een bluetooth-verbindingsknop zitten aan een van de uiteinden, aan de andere kant onder waterdichte luikjes een 3,5mm- en een micro-usb-aansluiting. Ertussenin zit een handig oogje om de speaker ergens aan vast te zetten. Het volume van de Boom imponeert nog altijd, zeker voor zijn formaat, maar voor de vraagprijs hadden we eigenlijk nog wat beter geluid verwacht. Slecht is het niet, maar het hoog neigt snel naar een schel of metalig geluid en we missen detail in het midden, waardoor de weergave soms dof klinkt. Extra's als een speakerphone zitten er ook niet op, waardoor de stevige prijs nog lastiger te verantwoorden valt.

Prijs

€ 199,-

Website

www.logitech.com/nl-nl

Pluspunten

Waterdicht

Stereoweergave met tweede Boom 2 mogelijk

Minpunten

Geluidskwaliteit valt tegen voor de prijs

Weinig extra functies

©PXimport

Logitech UE Roll ****

De tweede deelnemer van Logitech is de UE Roll. Deze ufo-vormige speaker is van A tot Z ontworpen voor gebruik buitenshuis, bij voorkeur geschikt voor de wat ruigere outdoorvakantie. Hij is net zo waterdicht als de UE Boom 2 en kan dus uitstekend in een plas belanden zonder de geest te geven. Ook moet hij tegen een stevig stootje kunnen. Een geïntegreerd elastiek zorgt ervoor dat je hem eenvoudig aan je tas of hand kunt bevestigen. In de behuizing heeft Logitech twee kleine tweeters en een wat grotere woofer geplaatst en dat zorgt voor een verrassend dynamisch geluid en een groter bereik dan je verwacht van zo'n relatief klein apparaat. Er is minder plek voor een accu, dus de Roll houdt het 'maar' 9 uur uit bij niet al te hoog volume, en extra functies ontbreken. Er zitten alleen volumeknoppen op, plus knoppen voor stroom en bluetooth. In NFC gelooft UE kennelijk nog niet, dat was bij een product als dit toch wel handig geweest. Afgezien daarvan hebben we weinig te klagen over de Roll: hij is licht, klinkt goed en is lekker robuust.

Prijs

€ 104,-

Website

www.logitech.com/nl-nl

Pluspunten

Klinkt erg goed

Waterdicht en robuust

Minpunten

Accuduur is niet de beste

Weinig extra functies

©PXimport

Philips BT6000 ****

De Philips BT6000 heeft een modern voorkomen met z'n cilindervormige ontwerp. Grappig is de aan/uit- annex volumeknop: dat is een grote zilverkleurige draaischijf aan een van de uiteinden, onder een soort 'handvat' dat niet echt een duidelijke functie heeft. De BT6000 is spatwaterdicht en heeft zijn spaarzame aansluitingen dan ook onder een rubberen afdichting zitten. Veel extra's zitten er niet op: NFC om snel verbinding te maken en een knop om gesprekken aan te nemen, daar houdt het wel mee op.

Dat betekent niet dat de BT6000 tegenvalt, integendeel. Het draait om het geluid en daar hebben we gezien de omvang en prijs van het apparaat weinig over te klagen. Hoewel de twee actieve speakertjes maar 1,5 cm in diameter meten, biedt het apparaat toch een behoorlijk fors volume, waarbij het laag dankzij twee passieve radiatoren nog enige body heeft. Het ontwerp laat de speakers aan beide zijden uitstralen, Philips noemt dat 360graden-geluid. We zouden het eerder dubbel mono noemen, maar feit is: het maakt weinig uit waar je je bevindt ten opzichte van de speaker. De ingebouwde DSP doet beslist goed werk, want de BT6000 weet behoorlijk wat detail uit het bronmateriaal te halen en hij klinkt 'groter' dan hij is.

Prijs

€ 93,-

Website

www.philips.nl

Pluspunten

Klinkt prima

NFC

Minpunten

Weinig extra functies

Accuduur is niet de beste

©PXimport

Sony SRS-XB2 *****

Sony mag tegenwoordig bekender zijn om zijn camerasensoren en Playstation, dat wil gelukkig niet zeggen dat het merk zijn audiohistorie vergeten is. Het merk investeert niet alleen flink in het aan de man brengen van 'high-res-audio', maar heeft ook een continu uitbreidend assortiment aan streaming-speakers, waaronder een flinke hoeveelheid bluetooth-modellen. De SRS-XB2 is een nieuw model dat verkrijgbaar is in heel wat kleuren (zoals de meeste speakers in de test). Op ons groene exemplaar ontwaren we een luxe ogende power-knop en knoppen voor volume, bluetooth, handsfree-bellen en 'extra bass'. Die laatste knop voegt ook daadwerkelijk (heel) veel bas toe.

Onder een afdichting aan de achterzijde zitten dan nog de micro-usb-aansluiting en een 3,5mm-aansluiting. Aan de zijkant zit een 'ADD'-knop om twee exemplaren van de XB2 samen te laten spelen. Verbinden kan ook met NFC en dat is wel zo makkelijk. In gebruik verrast de bescheiden vormgegeven XB2 met een zeer solide geluid, waarbij niet alleen stevig laag maar ook gedetailleerd hoog en midden opvallen. Bij hoge volumes treedt vervorming op, maar dat geldt voor de meeste modellen in meer of mindere mate. Het geluidsbeeld is behoorlijk ruimtelijk, maar wel tamelijk directioneel: je moet de speaker niet achter je hebben staan. Ook dat is echter kenmerkend voor het merendeel van deze speakers. De zeer solide, spatwaterdichte constructie, met lekker stroeve voetjes waarop de XB2 als een huis staat, completeren de kwalitatief uitstekende indruk en zorgen ervoor dat we de prijs alleszins acceptabel vinden.

Prijs

€ 119,-

Website

www.sony.nl

Pluspunten

Klinkt uitstekend

Spatwaterdicht

Kan koppelen met nog een XB2

Minpunten

Vervormt op hoog volume

©PXimport

Sony SRS-XB3 *****

Het grote broertje van de XB2 heet, niet geheel verrassend, de SRS-XB3. Deze speaker van Sony is alles wat de XB2 is, maar dan een maatje meer. Ook dit model is waterdicht en biedt een trits knoppen voor snelle bediening, evenals NFC. Ook bij de XB3 kun je twee exemplaren in een stereopaar schakelen, waarvoor een aparte 'ADD'-knop aanwezig is. Verder kun je een smartphone opladen met de achter een waterdichte afdichting geplaatste usb-hostpoort. Daar zit ook een aparte voedingsaansluiting, waarmee je de XB3 sneller kunt opladen. Het is een aanmerkelijk groter, zwaarder product dan de XB2 en het prijskaartje reflecteert dat dan ook: het is een van de duurste modellen in deze test. Daar krijg je wel het nodige voor terug. De geluidskwaliteit is prima, al lijkt bij de XB3 het laag wat meer te overheersen dan bij het kleinere familielid. Daardoor is de balans bij wat subtieler materiaal soms verdwenen. De 'extra bass' uitschakelen helpt dan, maar dan moet je wel weer even wennen aan een wat ijlere weergave. Een middenstandje was mooi geweest.

Prijs

€ 175,-

Website

www.sony.nl

Pluspunten

Klinkt uitstekend

Spatwaterdicht

Oplaadfunctie

Minpunten

Bas kan overheersen

©PXimport

Terratec Concert BT Mobile Boost **

Terratec is bij oudgedienden wellicht nog bekend als maker van fameuze geluidskaarten, maar tegenwoordig heeft het bedrijf ook bluetooth-speakers. De Concert BT Mobile Boost is een lekker compacte en fraai vormgegeven speaker. Bijzonder is de bediening: hiervoor zijn aanraakgevoelige, verlichte knoppen in de bovenzijde verwerkt. Het volume aanpassen doe je met een cirkelvormige beweging langs een blauwe cirkel.

Dat gaat wel vergezeld van behoorlijk storende audiofeedback in de vorm van luide piepjes. Die geven helaas niet aan wanneer je het maximumvolume hebt bereikt. Ook voor het verbinding maken is er audiofeedback, met een keurig Brits-Engels sprekende stem en wederom piepjes. De Concert BT Mobile Boost heeft nog een extra mogelijkheid: hij kan direct muziek afspelen van een ingebouwde microSD-geheugenkaartlezer. Je kan er bovendien ook handsfree mee bellen. Een veelzijdig apparaat dus, dat bovendien niet slecht klinkt. Het laag blijft achter, maar het midden is goed en het hoog is helder. Neemt het volume te veel toe, dan gaat hij vervormen. Het hoog wordt schel en de speaker gaat kraken. Helaas is er ook een echte achilleshiel: hij ruist hoorbaar tijdens het afspelen. Dat stopt kort nadat het afspelen ook stopt, maar het is zeker bij normaal volume goed hoorbaar en dus storend.

Prijs

€ 68,-

Website

www.terratec.de

Pluspunten

Kan zelfstandig afspelen

Prettig compact

Minpunten

Audiokwaliteit valt tegen

Hoorbare ruis

©PXimport

Conclusie

Hoewel de testdeelnemers qua vorm en prijs soms aardig uiteenlopen, vertonen ze qua functionaliteit en geluidskwaliteit veel overeenkomsten. Er zitten weinig modellen in die we niet zouden aanraden, maar een paar modellen onderscheiden zich voldoende om apart te noemen. In het betaalbare segment van circa 60 euro valt de Fresh 'n Rebel Rockbox Brick Fabriq positief op met een heel acceptabele weergave en nuttige extra functionaliteit (opladen smartphone en hoofdtelefoonuitgang). Voor rond de 100 euro valt er veel te zeggen voor de UE Roll, die niet alleen het lichtste in de test is, maar ook bijzonder robuust - en toch met een verrassend goede reproductie. Een prima, iets duurder alternatief is de Sony SRS-XB2. De beste en meest veelzijdige speaker is wat ons betreft de Creative Roar 2, maar die is behoorlijk zwaar en aan de prijs. De Sony SRS-XB3 is eenvoudiger verkrijgbaar, waterdicht en gaat langer mee op een accu, waardoor die voor veel kopers allicht de betere keus is.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.