ID.nl logo
Zekerheid & gemak

11 HD-camera’s in zakformaat

Nu HD-televisie en YouTube niet meer weg te denken zijn uit ons leven, moet u natuurlijk wel een manier hebben om simpel HD-filmpjes te maken. In navolging van de bekende Flip zijn er steeds meer merken die met een simpele camcorder komen die in HD kan opnemen. Wij hebben elf mini-camcorders voor u getest.

Dit artikel bestaat uit 7 pagina’s:

Pagina 1: Introductie; Kodak PLAYSPORT;

Pagina 2: Kodak Zi8; Cisco Flip MinoHD;

Pagina 3: Samsung HMX-E10; GE DV1;

Pagina 4: Sony Bloggie Touch; Panasonic HM-TA1;

Pagina 5: Kodak PLAYTOUCH; Cisco Flip UltraHD;

Pagina 6: Creative Vado HD 3rd Gen; Sanyo Xacti VPC-PD1EX;

Pagina 7: Conclusie; testfilmpje.

Het grote voordeel van een HD-camera in zakformaat is dat u hem altijd mee kunt nemen en dus overal een filmpje kunt schieten. We hebben daarom binnen gefilmd bij matige lichtomstandigheden en hebben uiteraard ook gekeken naar de filmprestaties bij daglicht. Sommige camera’s bieden ook de mogelijkheid om foto’s te maken. Ondanks de claim van vele megapixels moet u door de simpele lensconstructie niet rekenen op de beeldkwaliteit van een compactcamera, maar meer op die van een mobiele telefoon. We hebben aan de fotokwaliteiten van de geteste camcorders daarom niet veel waarde gehecht. Overigens verwachten we van de video-opnames niet dezelfde kwaliteit als van een normale camcorder. Het zou gezien de kleine beeldsensors en simpele lensjes niet realistisch zijn om dit te verlangen. Filmpjes gemaakt met de geteste camera’s zijn bedoeld voor bijvoorbeeld YouTube. Alle geteste camcorders kunnen in ieder geval filmen in een resolutie van 720p (1280 x 720), enkele modellen kunnen ook in 1080p filmen. We hebben de camera’s primair vergeleken op 720p. Het gebruik van 1080p leidt in de praktijk eigenlijk alleen maar tot lelijker beeld met meer artefacten en is wat ons betreft niet nuttig in de geteste productcategorie, waar gebruik wordt gemaakt van kleine beeldsensoren en goedkope lensjes. Een simpele camcorder is natuurlijk alleen maar leuk als hij ook eenvoudig op de televisie kan worden aangesloten. Tegenwoordig verwachten we hiervoor uiteraard HDMI. Gelukkig zijn de fabrikanten dat met ons eens en zijn alle camera’s op één na, voorzien van een mini- of micro-HDMI-poort. Helaas wordt de benodigde kabel vaak niet meegeleverd. De in het artikel genoemde prijzen zijn gemiddelde straatprijzen zoals we die vonden tijdens het schrijven van het artikel.

Kodak PLAYSPORT

©PXimport

De kunststof behuizing van de Kodak PLAYSPORT komt erg stevig over en ziet er met zijn duidelijk zichtbare schroefjes stoer uit. Daar komt bij dat de PLAYSPORT waterdicht is tot een diepte van drie meter. De centrale bedieningsknop is erg stroef en moet hard ingedrukt worden, waarschijnlijk een gevolg van de waterdichtheid. Net als bij de twee andere Kodak-camera’s vinden we de bediening en het menu niet erg duidelijk. Je moet er een tijdje mee werken voordat je door hebt wat alle pictogrammen en knoppen doen. De camera heeft geen noemenswaardig ingebouwd geheugen, dus u zult een geheugenkaartje moeten gebruiken. De PLAYSPORT heeft in tegenstelling tot de andere camera’s geen ingebouwde usb-connector. Het SD-kaartje haalt u er gelukkig eenvoudig uit. De filmprestaties van de PLAYSPORT zijn erg goed. Het filmpje oogt rustig en is scherp. Ook bij het pannen blijft het beeld rustig in vergelijking met andere camera’s. Enkel de kleuren zijn wat flets. Onderwater filmen is een leuke extra en zorgt er niet voor dat de camera duurder is dan andere exemplaren. Een aanrader wat ons betreft.

Kodak PLAYSPORT

Straatprijs € 125,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Goede video

Waterdicht

Stevig

Minpunten

Verwarrend menu

Geen ingebouwde usb-connector

Kodak Zi8

©PXimport

De Kodak Zi8 heeft een relatief groot scherm van 2,5 inch (6,4 cm). De opnameknop is tegelijk een joystickje voor de menu- en zoombediening, wat onhandig in gebruik is. De ietwat onhandige bediening wordt echter ruimschoots goed gemaakt door de kwaliteit van de opnames. De opnames die de Zi8 maakt zien er kleurrijk uit, zijn scherp en zijn te omschrijven als levendig. De beeldkwaliteit waarderen wij als het beste van alle geteste camera’s. Er is een macromodus, maar daarmee kunt u nog steeds niet echt dichtbij fotograferen: een minimale afstand van zo’n twintig centimeter is aan te raden. Helaas moet u ook bij de Zi8 voor uw eigen geheugenkaartje zorgen. De Zi8 wordt net als de PLAYSPORT en De PLAYTOUCH van Kodak erg compleet geleverd. Een mini-HDMI-kabel en een losse oplader zijn handige accessoires. De beeldkwaliteit van de Zi8 is het beste van de geteste camera’s, waardoor wij hem waarderen als beste product.

Kodak Zi8

Straatprijs € 150,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Goede beeldkwaliteit

Groot scherm

Minpunten

Opnameknop is ook

bedieningsknop

Menu kan duidelijker

Cisco Flip MinoHD

©PXimport

De Flip is waarschijnlijk de bekendste handcamera en is inmiddels al een paar keer vernieuwd. Cisco heeft onlangs echter bekend gemaakt dat het stopt met de productie en verkoop van de Flips. Een groot voordeel van de MinoHD is de eenvoudige werking. U kunt met de MinoHD alleen maar filmpjes opnemen en afspelen, waarbij u niets kunt veranderen in bijvoorbeeld de opnamekwaliteit, die is altijd 720p met 50 frames per seconde. Een uur filmen kost 4 GB, wat door het gebrek van een geheugenkaartslot ook direct de maximale opnametijd van ons testmodel is. Het schermpje heeft een diagonaal van 2 inch (5,1 cm). De behuizing is erg stevig en ook de metalen usb-connector die uit de camera klapt, voelt solide aan. Het belangrijkste is natuurlijk de kwaliteit van de video’s en daarop scoort de MinoHD voldoende. Het beeld is een klein beetje onscherp, maar in omgevingen met weinig licht is de MinoHD weer wel erg goed. Bent u op zoek naar een stevige en simpele camcorder, dan is de Flip MinoHD een goede keuze. De MinoHD heeft een mini-HDMI-aansluiting, maar de benodigde kabel wordt niet meegeleverd.

Cisco Flip MinoHD

Straatprijs € 165,- (4 GB),

€ 195,- (8 GB)

Oordeel 7/10

Pluspunten

Simpele bediening

Goede bouwkwaliteit

Goed bij weinig licht

Minpunten

Geen foto’s mogelijk

Geen verwisselbare batterij

Geen geheugenkaartslot

Samsung HMX-E10

©PXimport

De Samsung E10 is voorzien van een resistief 2,7inch-aanraakscherm (6,8 cm). Een groot voordeel ten opzichte van de andere geteste camera’s is dat het lensje draaibaar is in de behuizing. Hierdoor is het mogelijk is om uzelf te filmen terwijl u ziet wat u opneemt, en – belangrijker – is de lens voor bescherming ook in de camera te draaien. De HMX-E10 heeft geen ingebouwd geheugen en verlangt een microSD-kaartje. Op een geheugenkaartje van 4 GB past 49 minuten video in 720p en 27 minuten video in 1080p. De camera heeft snel last van onscherp beeld en lijkt problemen te hebben met de autofocus. Vooral een panbeweging leidt tot onrustig beeld, vermoedelijk omdat er geen enkele vorm van beeldstabilisatie aanwezig is. De virtuele bedieningsknoppen op het aanraakscherm om te zoomen werken te onhandig om ook echt te gebruiken.

Samsung HMX-E10

Straatprijs € 154,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Draaibare lens

Lensbescherming

Minpunten

Onhandige bediening via aanraakscherm

Onscherp en onrustig beeld

GE DV1

©PXimport

Net als de Kodak PLAYSPORT is ook de GE DV1 waterdicht, waarbij de DV1 zelfs tot vijf meter diep moet kunnen filmen. GE meldt op de verpakking dat de camera een valhoogte van anderhalve meter moet overleven. De behuizing komt in ieder geval stevig over en de achterkant is uitgevoerd in een hip kleurtje (oranje, groen, blauw of grijs). De lens is iets verzonken in de behuizing, waardoor bijvoorbeeld zandkorrels minder kans krijgen om krassen te maken. De beeldkwaliteit is natuurlijk het belangrijkste en die stelt helaas zwaar teleur. Het beeld is onscherp en binnen, maar vreemd genoeg ook buiten, verspringt de helderheid van het beeld constant. Er hangt verder een paarse gloed over het beeld. Vooral als we water filmen, zien we lelijke artefacten in het beeld. Geen aanrader dus, al is dit wel de camera met de laagste straatprijs van de geteste modellen.

GE DV1

Straatprijs € 99,-

Oordeel 5/10

Pluspunten

Stevig gebouwd

Ook voor onderwater

Minpunten

Slechte beeldkwaliteit

Beeld verspringt van helderheid

Sony Bloggie Touch

©PXimport

Qua uiterlijk vinden we de Sony Bloggie de mooiste van de geteste camera’s. De Bloggie Touch heeft weinig knoppen, maar er is dan ook een ruim 7,6inch-aanraakscherm (19,3 cm) voor het grootste gedeelte van de bediening. De beeldkwaliteit van de filmpjes is goed. De kleuren zijn helder en ook de scherpte voldoet. De beeldstabilisatie is digitaal en werkt op zich goed, maar leidt soms tot een raar soort vervormingen in het beeld. Opvallend is de grote hoek van de lens, waardoor u veel in beeld krijgt. Minder handig is het zoomen met de virtuele knoppen op het aanraakscherm, wat tot niet vloeiend zoomen leidt. De los meegeleverde 360-gradenvideolens is uniek. Deze bevestigt u op de Bloggie, waarna u 360-gradenopnamen kunt maken. Deze moet u wel afspelen met de meegeleverde software. U staat dan in het middelpunt van de video en kunt het gezichtspunt rondom draaien zoals in bijvoorbeeld Google Street View. De Sony Bloggie is duur, maar heeft leuke extra’s in de vorm van het aanraakscherm en de 360-gradenlens.

Sony Bloggie Touch

Straatprijs € 221,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Beeld goed

Stevige behuizing

360-gradenlens is grappig

Minpunten

Zoomen niet soepel

Beeldstabilisatie ziet er soms vreemd uit

Panasonic HM-TA1

©PXimport

De beeldkwaliteit van de HM-TA1 is gemiddeld. De scherpte en kleuren zien er prima uit, maar in water zien we relatief veel compressieartifacten en het beeld is niet echt stabiel bij pannen. Filmpjes ogen al snel onrustig op de HM-TA1. Een minpunt van de Panasonic camera is het gemis van een HDMI-uitgang. U kunt alleen composiet uit het cameraatje krijgen. Vreemd, want Panasonic maakt zelf eveneens prima HD-tv’s en op zowel de voor- als achterkant staat prominent vermeld dat het apparaat in Full-HD kan opnemen. Iets dat weer wel handig kan zijn is een ingebouwd lampje dat u kunt inschakelen tijdens het filmen en ook de webcamfunctie is op zich een leuk extraatje. Toch hadden we liever een HDMI-uitgang gezien.

Panasonic HM-TA1

Straatprijs € 115,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Te gebruiken als webcam

Ingebouwd lampje

Minpunten

Geen HDMI-uitgang

Beeld onrustig

Kodak PLAYTOUCH

©PXimport

Afgaande op de resultaten die Kodaks PLAYSPORT en Zi8 neerzetten hadden we hoge verwachtingen van de PLAYTOUCH. Positief is dat de beeldhoek groter is dan die van de andere Kodak-camera’s, waardoor u meer in beeld krijgt. Helaas is de beeldkwaliteit van de Kodak PLAYTOUCH een stuk minder goed dan die van Kodaks PLAYSPORT of Zi8. Het beeld is onscherp, we zien relatief veel compressieartefacten en de kleuren zijn erg donker. Het beeld oogt kortom niet heel fraai. Jammer, want de bediening van de PLAYTOUCH zit dankzij het grote aanraakscherm wel een stuk beter in elkaar dan dat van Kodaks andere camera’s. Het scherm is met een diagonaal van 3 inch (7,6 cm) lekker groot en is capacitief waardoor het goed reageert. Net als de andere twee Kodak-camera’s wordt ook de PLAYTOUCH geleverd inclusief een oplader en HDMI-kabel. Een geheugenkaartje moet u wel zelf regelen.

Kodak PLAYTOUCH

Prijs € 200,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Groot capacitief aanraak­scherm

Inclusief oplader en HDMI-kabel

Minpunten

Videokwaliteit niet heel goed

Cisco Flip UltraHD

©PXimport

Cisco heeft onlangs bekend gemaakt te stoppen met het verkopen van Flips, dus het is de vraag hoelang de UltraHD nog in de winkel ligt. De Cisco Flip UltraHD heeft veel overeenkomsten met de MinoHD, alleen is de behuizing groter, zwaarder en een stuk minder fraai. Ook de usb-connector is minder stevig en is bij deze Flip deels van plastic. De grotere behuizing betekent helaas geen groter scherm, dat is nog steeds 2 inch. Die grotere behuizing heeft één groot voordeel: de accu is verwisselbaar en de Flip UltraHD kan zelfs op drie AAA-baterijen lopen. Ook de UltraHD kan alleen filmen op ingebouwd geheugen en de capaciteit van 8 GB is goed voor twee uur opnemen. De video-uitgang is uitgevoerd als micro-HDMI, iets dat nog minder gebruikelijk is dan mini-HDMI. De bediening is precies hetzelfde als bij de MinoHD, alleen hebben de aanraakgevoelige knoppen plaatsgemaakt voor normale knoppen. Qua beeld is de UltraHD vrijwel hetzelfde als de MinoHD. Al met al vinden we de UltraHD toch leuker dan de MinoHD. Vooral de mogelijkheid om AAA-batterijen te gebruiken is handig.

Cisco Flip UltraHD

Straatprijs € 190,-

Oordeel 7/10

Pluspunten

Simpele bediening

Goed bij weinig licht

Werkt ook op AAA-batterijen

Minpunten

Geen HDMI-kabel meegeleverd

Lompe behuizing

Geen geheugenkaartslot

Creative Vado HD 3rd Gen

©PXimport

De Creative Vado HD doet qua indeling van de bedieningsknoppen gelijk denken aan de Cisco Flip, en net als bij de Flip moet u het ook hier met het ingebouwde geheugen doen. Wat wel een groot verschil is, is dat u bij de Vado HD wel de instellingen voor beeldkwaliteit kunt aanpassen en dat het eveneens mogelijk is om foto’s te maken. Er is 4 GB geheugen ingebouwd, wat genoeg is voor een uur opnameduur bij 720p. Net als de Flips van Casio, is ook de Vado HD goed in opnemen bij weinig licht. De lens van de Creative heeft een grotere hoek dan de andere geteste camera’s, waardoor u meer in beeld krijgt op dezelfde afstand. Handig is de handmatige belichting (exposure control), die u tijdens het filmen zelf kunt aanpassen. De beeldkwaliteit behoort niet tot de besten. We zien een paarse gloed en de camera lijkt het beeld kunstmatig te glad te strijken. De bevestiging van de ingebouwde usb-connector is onhandig en hij bestaat grotendeels uit rubber waardoor hij niet lekker uitklapt. Gelukkig levert Creative een usb-verlengkabel mee. Er is een mini-HDMI-poort om de camera aan te sluiten op de televisie en de benodigde kabel wordt gelukkig meegeleverd.

Creative Vado HD 3rd Gen

Straatprijs € 142,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Goed bij weinig licht

Oordopjes kunnen dienstdoen als microfoon

Handmatige belichting

Minpunten

Geen geheugenkaartslot

Sanyo Xacti VPC-PD1EX

©PXimport

De Xacti PD1 heeft potentieel een groot voordeel ten opzichte van de andere camera’s in onze test: hij beschikt over 3x optische zoom. Daarnaast is de beeldhoek ook groot ten opzichte van sommige andere camera’s. Helaas is de motor van de optische zoom goed hoorbaar in het filmpje. De digitale zoom is niet uit te schakelen, maar de camera stopt wel met inzoomen als de grens tussen optisch en digitaal wordt bereikt. Hoe handig een optische zoom ook is, de beeldkwaliteit van de Sanyo stelt teleur. In water zien we een hoop compressieartefacten en het beeld kan wat ons betreft scherper. De batterijduur is maximaal een uur. Dit is bij een camera die slechts een uur kan opnemen minder erg dan bij de PD1, want die accepteert geheugenkaartjes van 64 GB waar u vele uren op kunt opnemen. De foto’s zijn aardig, maar u hebt geen controle over instellingen als ISO-waarde of beeldkwaliteit. De PD1 is ondanks zijn resolutie van 10 megapixel en optische zoom dus zeker geen vervanger van een normale compactcamera.

Sanyo Xacti vpc-pd1ex

Straatprijs € 130,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Optische zoom

Lens is beschermd

Minpunten

Zoom hoorbaar op film

Geen SD-kaart meegeleverd

Conclusie

Wilt u op een eenvoudige manier filmen, dan krijgt u met één van de geteste apparaten wat u zoekt. Ze zijn licht en opnemen vergt meestal niet meer moeite dan één druk op de knop. Voor foto’s moet u niet bij de geteste compacte camcorders zijn, dat doet een goedkope compactcamera een stuk beter, op deze camcorders is het niet meer dan een leuk extraatje. We hebben bij het beoordelen van de camera’s primair gelet op beeldkwaliteit. De camera die ons qua beeldkwaliteit het meest bevalt, is de Kodak Zi8. De filmpjes die de Zi8 maakt zien er gewoon goed uit en de Zi8 is dan ook het beste product uit deze test. Ook de Kodak PLAYSPORT is het vermelden waard. Deze camera levert een bijna net zo goede beeldkwaliteit en is erg robuust gebouwd. De PLAYSPORT is ook nog eens een van de goedkoopste camera’s en is daarom onze Redactie TIP. Een voordeel van Kodak is dat de camera’s erg compleet geleverd worden met een oplader en HDMI-kabel. Wie op zoek is naar een camera met een uitstekend bedieningsgemak kan niet om Flip heen. De ­camera’s kunnen alleen filmen, kennen bijna geen instellingen en zijn dankzij ingebouwd geheugen gelijk klaar om te filmen.

Filmen met de smartphone?

Ter vergelijking hebben we één van de meest populaire smartphones van dit moment, de iPhone 4, ook gebruikt om te filmen in HD. Als u al een iPhone 4 of andere smartphone hebt, waarom dan ook nog een los cameraatje meenemen als uw telefoon al kan filmen in HD? De iPhone 4 kan opnamen maken in 720p met 30 beelden per seconde. De beeldkwaliteit van de met de iPhone 4 gefilmde filmpjes vinden we niet echt goed. Het beeld is wat flets, niet heel scherp en bovendien verspringt de helderheid erg snel. Een Kodak Zi8 laat dan toch echt de meerwaarde van een los cameraatje ten opzichte van de iPhone 4 zien.

Testfilmpje

Bij een test van filmcamera’s is de beeldkwaliteit natuurlijk belangrijk. In deze video ziet u van iedere camera een fragment zodat u een indruk krijgt van de videokwaliteit van iedere camera.

 

[youtube]Tj4i_q9j-iI[/youtube]

 

De video is beschikbaar in 720p en is bewerkt in Windows Live Movie Maker. Wilt u zelf ook een filmpje bewerken? Op onze website vindt u een cursus videobewerken met Windows Live Movie Maker. Gebruikt u liever een ander videobewerkingspakket? Wij hebben drie gratis pakketten voor u vergeleken.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus

▼ Volgende artikel
Boost je productiviteit met Copilot Pro
© Putu - stock.adobe.com
Huis

Boost je productiviteit met Copilot Pro

Als je AI slim inzet, kun je meer plezier beleven aan je computer en het werk dat je ermee doet. Copilot is de slimme assistent van Microsoft, die nauw integreert met Office. Hoe maak je optimaal gebruik van deze AI en hoe zet je de assistent naar je hand? Wij gaan aan de slag met Copilot Pro.

In dit artikel laten we zien hoe je Microsoft Copilot Pro gebruikt om efficiënter te werken:

  • Voeg Copilot toe aan de taakbalk of browser voor snelle toegang
  • Gebruik Copilot in Word en Excel om documenten te samenvatten en teksten te genereren
  • Stel slimme e-mails op in Outlook met AI-ondersteuning
  • Integreer Copilot in WhatsApp en Telegram

Handig om te weten: Wat zijn Copilot+-laptops en wat kun je ermee?

Er zijn van Copilot verschillende versies beschikbaar. Zo is er Copilot, Copilot Pro en Copilot for Microsoft 365. De eerste versie – Copilot – kun je gratis gebruiken en biedt je de basisfunctionaliteit. Deze instapversie is ideaal als je wilt kennismaken met de AI en wilt kijken of Copilot voor je geschikt is.

Copilot Pro is het betaalde abonnement waarmee je extra functies tot je beschikking krijgt. Je betaalt 22 euro per maand voor deze uitgebreidere versie. In dit artikel gaan we hoofdzakelijk met Copilot Pro aan de slag. Tot slot is er ook nog Copilot for Microsoft 365. Dit is een dienst die hoofdzakelijk is gericht op zakelijke gebruikers en bedrijven. Deze versie laten we buiten beschouwing.

De Copilot-app kun je los downloaden.

Proberen

Je hoeft niet direct een abonnement op de Pro-versie af te sluiten. Je kunt de betaalde variant van Copilot eerst een maand proberen door op de Copilot-website te kiezen voor Probeer de gratis proefversie.

Vanaf de taakbalk

Er zijn verschillende manieren om toegang tot Copilot te krijgen. Wil je snel toegang, dan kun je de assistent toevoegen aan de Windows Taakbalk. Je vindt de officiële Copilot-app in de Microsoft Store. Typ Microsoft Copilot in het zoekvak bovenin om de app uit de winkel te downloaden. Eenmaal geopend, klik je met de rechtermuisknop op de knop van Copilot in de taakbalk en kies je Aan taakbalk vastmaken. Je kunt Copilot ook gebruiken via de browser. Op https://copilot.microsoft.com vind je de webversie.

Geschiedenis

Als je al wat langer gebruikmaakt van Copilot, is het handig om terug te kunnen keren naar eerdere gesprekken. Dit voorkomt onder meer dat je informatie moet herhalen of een gesprek opnieuw moet beginnen. Links naast de gespreksbalk vind je de knop Geschiedenis weergeven. Klik hierop voor een overzicht van eerdere gesprekken. Je kunt ook specifieke gesprekken verwijderen. Je klikt hiervoor op het pictogram van de prullenbak naast een eerder gesprek.

Gebruiken via Edge

Microsofts browser Edge kent een nauwe integratie met Copilot. Je opent de assistent via een eigen knop, rechtsboven in het venster. Een zijvenster opent en je kunt aan de slag. Als je intensief gebruikmaakt van Copilot kun je er ook voor kiezen om het zijvenster altijd zichtbaar te maken. Klik op de knop Instellingen en meer (of gebruik Alt-toets+F) en klik op Instellingen. Kies voor Copilot en zijbalk en kies voor de optie Altijd aan.

Gebruik je Copilot niet (meer) via de browser en heb je geen behoefte aan de knop rechtsboven in Edge? Kies dan in hetzelfde instellingenvenster voor Copilot en zet de schuif op Uit bij Copilot weergeven.

Pas de instellingen van Copilot via Edge aan.

Meer functies na betalen

Of je betaalt voor het AI-model, bepaal je uiteraard zelf. Copilot Pro kent een paar belangrijke voordelen ten opzichte van de gratis variant. Zo krijgen betalende gebruikers op drukke momenten voorrang. Als gratis gebruiker kan het voorkomen dat je moet wachten of dat je tijdelijk geen toegang hebt.

Die voorrang vinden we ook terug op het gebied van AI-afbeeldingen. Met de Pro-versie kun je dagelijks honderd ‘boosts’ inzetten om een afbeelding ‘snel’ te maken. Bij de gratis versie kun je dit maar vijftien keer doen. Nieuwe functies worden ook als eerste in de Pro-versie aangeboden. Een belangrijk kenmerk van Copilot Pro is de integratie met Office-apps, zoals Word, Excel, PowerPoint en Outlook. Copilot Pro is hiermee direct toegankelijk vanuit die apps.

Ook online

De integratie van Copilot Pro is doorgevoerd in de online versies van apps zoals Word, Excel en PowerPoint. Gebruik je de apps in de browser, dan vind je de knop Copilot in het Office Lint bij de tab Start.

Aan de slag met Pro

Copilot Pro heeft de meest uitgebreide functies. Na activatie vind je de assistent in de verschillende Office-onderdelen terug. In de menubalk bovenin verschijnt een Copilot-knop. Is deze niet zichtbaar, dan meld je je eerst aan met het account waarmee je Copilot Pro hebt afgesloten. Typ in het Office-zoekvak (bovenin het venster) Copilot Pro en kies voor Copilot Pro gekocht? Meld u aan om te gebruiken. De knop Copilot verschijnt op het Office Lint, op de tab Start. Klik erop om te beginnen.

Copilot geeft uit zichzelf al enkele suggesties, gebaseerd op het document dat je mogelijk al hebt geopend. De opties zijn afhankelijk van het Office-programma waarin je Copilot opent. Via de eerste optie ‒ Begrijp ‒ kun je het geopende document samenvatten. De tweede optie ‒ Maak een afbeelding ‒ geeft je de mogelijkheid om een afbeelding te maken, gebaseerd op een beschrijving. Tot slot is er de optie Vraag, waarin je Copilot kunt vragen om een element uit het document duidelijker te beschrijven. Werkt Copilot nog niet? Controleer of de optie Automatisch opslaan voor het document is geactiveerd (via de optie linksboven in het venster). Alleen dan heeft Copilot toegang tot het actieve document.

Copilot Pro integreert met Office, zoals Word en PowerPoint.

Vragen stellen

Interessanter aan de integratie is de mogelijkheid om vragen te stellen over het document dat je hebt geopend. Dat doe je in het vak rechtsonder. Heb je geen inspiratie, dan kun je gebruikmaken van de standaardvragen die boven het tekstvak worden getoond. Klik op de knop Vernieuwen om een nieuwe set standaardvragen te genereren. Je kunt bijvoorbeeld vragen om de belangrijkste punten van het document op een rij te zetten of om de tekst in te korten. Zoals altijd bij AI geldt: controleer het resultaat telkens goed en neem de informatie nooit klakkeloos over.

Naast eigen vragen kun je ook standaardvragen kiezen.

Hulp bij prompts

Hoeveel nut Copilot je uiteindelijk biedt, is in grote mate afhankelijk van de kwaliteit van de gebruikte prompts. Een prompt kun je zien als een opdracht die je aan de AI-assistent geeft. Dit kan bijvoorbeeld een duidelijke instructie zijn, zoals ‘Vat dit document samen in drie belangrijke punten’ of ‘Benoem de voor- en nadelen uit dit document.’ Hoe duidelijker de prompt, hoe beter het resultaat. Copilot Pro kan je hierbij helpen.

In het invoervak vind je de knop Prompts weergeven. Je opent hiermee een nieuw venster met suggesties. De lijst is lang: je kunt gelukkig op zoek gaan naar specifieke prompts. Gebruik de filters bovenin. Klik op Taak en selecteer de categorie van de prompts die je wilt zien, bijvoorbeeld Begrijpen, Vragen en Analyseren. Bovendien vind je een tweede filter: Type functie. Dat filter kun je gebruiken om specifiek te zoeken naar prompts voor een afgebakend domein, zoals klantenservice, IT en non-profit. De prompts worden hierop aangepast. Kom je een interessante prompt tegen, bewaar deze dan. Klik bij de prompt op het pictogram Prompt opslaan. Kies vervolgens bovenin voor Opgeslagen prompts om een totaaloverzicht te bekijken.

Een overzicht van kant-en-klare prompts die je kunt bewaren.

Online galerie

Niet alle beschikbare prompts worden in het eerdergenoemde venster getoond. We willen die natuurlijk wel bekijken. Klik hiervoor op Alle prompts weergeven, rechtsonder in het venster. Een nieuw venster met een promptgalerie wordt geopend. Interessant aan deze galerie (ten opzichte van het venster dat je via Copilot in Office opent), is dat je ook kunt selecteren op prompts per app, bijvoorbeeld voor Excel, Word en PowerPoint. Ook op deze webpagina kun je prompts opslaan. Deze verschijnen vervolgens in de sectie Jouw prompts. In de sectie Verkennen in producten vind je bovendien per Office-app praktische voorbeelden om Copilot in te zetten.

Met je stem

Geen zin om te typen? Je kunt de vragen ook stellen via een microfoon. Klik op de knop Microfoon in het tekstvak en begin met praten. De herkende woorden verschijnen in het tekstvak. Klik op Verzenden om de vraag uiteindelijk te stellen.

Je kunt prompts ook via een microfoon inspreken.

Beperkingen

Zoals bij elke technologie kent Copilot nog enkele beperkingen. Het is goed om hiermee rekening te houden, vooral als je werkt met documenten. Als je een vraag stelt over een onderwerp in je document, gaat dit nagenoeg altijd goed. Vraag je om een samenvatting van een document, dan is het even opletten geblazen. Copilot controleert namelijk een maximum aantal woorden en negeert de rest.

Bij grote documenten bestaat hierdoor de kans dat je eindigt met een incomplete samenvatting. Op dit moment ondersteunt Copilot documenten van ongeveer 80.000 woorden. Je kunt de beperking omzeilen door het document in meerdere delen op te knippen en deze delen telkens door Copilot te laten beoordelen. Wil je een document laten herschrijven, werk dan bij voorkeur met een documentlengte van maximaal 3000 woorden.

Terug in de tijd

Copilot onthoudt de gesprekken. Je kunt deze geschiedenis op elk moment wissen. Klik in het deelvenster van Copilot linksboven op het menu (Schakelen tussen Copilots). Onder in het venster vind je de optie Chatgeschiedenis. Klik erop en kies Gehele Copilot-geschiedenis verwijderen.

Eerdere gespreksgeschiedenis verwijderen.

Prompts verbeteren

Er zijn tips om een prompt (en daarmee het resultaat van Copilot) te verbeteren. Gebruik bij het maken van een prompt zo veel mogelijk details. Beschrijf bijvoorbeeld de context, wat je verwacht en welke bronnen Copilot mag gebruiken. Hanteer een positieve insteek: vertel wat er moet gebeuren en niet wat er niet moet gebeuren. Is het resultaat niet wat je verwacht, dan verbeter je je prompt en laat je het resultaat opnieuw genereren. De makers van Copilot hebben zelf een aantal voorbeelden online gezet.

Doordenken

Om de kwaliteit van de antwoorden en adviezen te verhogen, kun je bij Copilot Pro gebruikmaken van Think Deeper. Je vindt de gelijknamige knop rechts van het invoervak in de app van Copilot (dus niet in het Office-deelvenster). Een antwoord via Think Deeper laat wel wat langer op zich wachten. Copilot heeft tot een halve minuut nodig om het onderwerp vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Je hoeft de functie uiteraard niet bij elk gesprek te gebruiken.

Mailen maar

Als je de e-mailclient Outlook gebruikt, kun je ook wat werk overdragen aan Copilot. De assistent werkt in zowel de klassieke als nieuwe versie van Outlook. Let wel even goed op, want Copilot verschijnt alleen bij het e-mailaccount waarop je het Copilot-abonnement hebt afgesloten. Heb je meerdere e-mailaccounts, dan kunnen deze niet gebruikmaken van de functies. Op zulke momenten verdwijnt de knop uit het venster. Een vreemde en weinig gebruiksvriendelijke zaak: hopelijk herzien de makers dit in de toekomst.

Copilot ondersteunt je op verschillende manieren bij het mailen. Allereerst kun je de assistent je e-mail laten opstellen. Klik op de knop Copilot en kies Concept met Copilot. Beschrijf duidelijk wat je wilt mailen en klik op Genereren. Een kant-en-klare mail wordt gemaakt. Controleer het resultaat. Ben je tevreden, dan kies je Behouden. Ook kun je kiezen voor Aanpassen en aangeven dat je het bericht bijvoorbeeld formeler, korter of losser wilt opstellen. Ben je helemaal niet tevreden, dan genereer je een nieuw concept (kies Opnieuw genereren).

Copilot kan een concept-e-mail opstellen.

Coaching

In plaats van al het werk uit handen te nemen, kun je er ook voor kiezen om Copilot je te laten begeleiden. Schrijf een e-mail van minimaal honderd woorden en kies voor Coaching door Copilot. De assistent stelt nu een bericht op, dat je vervolgens kunt beoordelen. Je hebt daarbij dezelfde opties als bij het volledig genereren van een mail: zo kun je de teksten inkorten, aanpassen of volledig opnieuw beginnen als je niet tevreden bent.

Niet tevreden over je eigen tekst? Laat deze herschrijven.

Sneller toegang

Door Copilot aan het startmenu of de taakbalk toe te voegen, heb je nog sneller toegang tot de assistent. Maak je gebruik van de losse app van Copilot? Klik op de drie puntjes rechtsboven in het venster of druk op Alt+F. Kies Aan taakbalk vastmaken of Vastmaken aan Startscherm.

Mobiel gebruik

Tot slot: Je kunt Copilot ook gebruiken op je iPhone en Android-toestel. Voor beide platformen download je de app via de bekende appstores. In plaats van een app, kun je Copilot op een mobiel ook gebruiken via WhatsApp en Telegram. Je voegt de assistent dan toe als contactpersoon met wie je via het normale chatvenster communiceert. Via deze link vind je directe koppelingen om de assistent aan WhatsApp en Telegram toe te voegen.

De assistent is ook beschikbaar op je mobiel, bijvoorbeeld via WhatsApp.

Watch on YouTube