Om de accu van je elektrische auto van stroom te voorzien, kun je gebruikmaken van laadpalen. Maar wat zijn dat precies, en hoe gaat het opladen aan zo'n paal eigenlijk in zijn werk? In dit artikel geven we antwoord op vijf veelgestelde vragen over laadpalen.

Wat is een laadpaal?

Met een laadpaal kun je je elektrische auto opladen. De laadpaal bevat een gleuf met een stopcontact. Daarin kun je je autostekker stoppen, zodat er stroom richting de auto-accu kan worden geleverd. Laadpalen zie je veel op openbare locaties, zoals in de buurt van winkels, of bij kantoren. In dat geval heb je doorgaans een laadpas of smartphone-app nodig, waarmee je je bij een laadpaal kunt identificeren. De manier waarop je betaalt, kan afhangen per laadpasafnemer. Bij de een is het een maandelijks abonnement, bij de ander een afgepast bedrag per laadsessie.

Je kunt ook thuis een eigen laadpaal (laten) installeren. Hoewel het prima mogelijk is om door middel van een zogenoemde 'granny-charger' je auto via een gewoon stopcontact op te laden, gaat dat vanwege de beperkte stroomsterkte wel een stuk langzamer. Ook leidt dat tot wel 24 procent aan laadverlies en dus hogere laadkosten. Laad je vaak thuis, dan is het voordeliger om een echte thuislader aan te schaffen.

©VisualArtStudio

Hoe werkt een laadpaal?

De werking van een laadpaal is eigenlijk heel simpel: je plugt de stekker aan de ene kant in je auto en de andere kant in de laadpaal. Vervolgens scan je (als je bij een openbare laadpaal staat) je laadpas, waarna het oplaadproces automatisch begint. Die elektrische stroom om de accu op te laden is afkomstig van het stroomnet. Reguliere laadpalen werken op wisselstroom. Alle stroom die van het elektriciteitsnet komt (en dus voor de elektrische apparaten in huis wordt gebruikt) is wisselstroom, aangezien dergelijke stroom makkelijk transporteerbaar is.

Accu's maken daarentegen gebruik van gelijkstroom. Om een auto op te kunnen laden, moet de wisselstroom dus worden omgevormd tot gelijkstroom. Zo'n omvormer zit standaard in elektrische auto's ingebouwd. De hoeveelheid energie die je via een thuisaansluiting naar je auto kunt brengen, is lager dan bij een DC-snellader. Daardoor duurt het opladen van EV's via een AC-lader flink langer.

Welke soorten laadpalen zijn er?

Er zijn diverse categorieën laadpalen. De grootste twee zijn de openbare laadpalen en de laadpalen voor thuis. Eerstgenoemde heb je in twee hoofdvarianten: gewone en snellaadpalen. Snelladers leveren gelijkstroom in plaats van wisselstroom (zie vorige paragraaf), waardoor het laden veel sneller kan. Wel is dat hierdoor ongeveer 0,20 cent per kWh duurder, want deze manier van laden is complexer en kost veel vermogen uit het netwerk.

En dan de laadpalen voor thuis, ook wel 'wallboxes' genoemd (als ze niet aan een paal vastzitten, maar op de muur worden geplaatst). Die kunnen onderling flink verschillen. Zo heb je versies met één of meerdere aansluitpunten, verschillende laadvermogens en met wel of geen vaste kabel. Ook de keuze tussen een 'standaard' Plug & Charge-laadpaal of een 'slimme' laadpaal (zie volgende paragraaf) is een lastige, maar belangrijke afweging. In dit artikel vind je een aantal handige tips bij de keuze van een laadpaal. Houd er verder ook rekening mee dat niet elke laadpaal geschikt is voor elke auto, zoals we in dit andere artikel hebben uitgediept.

Kun je een laadpaal thuis laten plaatsen? Check hier het aanbod bij Coolblue.

Wat is een slimme laadpaal?

Slimme laadpalen zijn laadpalen die alleen stroom verbruiken op momenten dat het rustig is op het stroomnet. Gedurende die daluren liggen de stroomtarieven lager, maar doordat er alleen op selectieve momenten opgeladen wordt, duurt het laden vaak wel iets langer. Als je je auto een nacht lang kan laten opladen, maakt dat niet uit en is het een win-winsituatie; jij betaalt minder voor het opladen en het stroomnet wordt minder zwaar belast. Door middel van een app kun je bovendien instellen wanneer je auto naar jouw idee is volgeladen, zodat daar rekening mee gehouden wordt.

Als je thuis zonnepanelen hebt, kun je er dankzij het gebruik van slimme laadpalen voor kiezen om zo veel mogelijk met zonne-energie op te laden, zodat grotendeels 'gratis' is. Verder maken veel slimme laadpalen gebruik van 'Dynamic Load Balancing'. Dat houdt in dat er rekening wordt gehouden met de elektriciteitscapaciteit van je woning. Als andere apparaten in huis veel energie verbruiken, kan de laadpaal ervoor kiezen om tijdelijk minder stroom voor het opladen van de auto te gebruiken, zodat overbelasting en een eventuele stroomstoring voorkomen kunnen worden.

Overigens zitten veel van de genoemde 'slimme' functies vaak wel achter een betaald abonnement, waardoor je naast de aanschaf van een slimme laadpaal (die al duurder is dan een Plug & Charge-laadpaal) vastzit aan maandelijkse aanvullende kosten. Of dat het waard is, is natuurlijk een persoonlijke afweging.

Hoe snel kan ik mijn auto opladen met een laadpaal?

De snelheid waarmee je via een laadpaal kan laden, hangt af van een hoop factoren: het type auto, het type laadpaal, het weer enzovoorts. De twee grootste factoren zijn het laadvermogen en de accucapaciteit. Om bij de eerstgenoemde te beginnen: het laadvermogen hangt af van de stroomsterkte en of je met 1-fase of met 3-fase kunt laden. Over het algemeen hebben thuislaadpalen bij 1-fase een laadvermogen van 3,6 kW en bij 3-fase een vermogen van 11 kW. Hoewel openbare laadpalen vrijwel altijd 3-fase-laden ondersteunen, hangt dat bij thuisladers af van de elektriciteitsaansluiting in huis. Daarnaast moet je auto nog zijn voorzien van een 3-fase-omvormer.

Maar goed, dan weten we nog niet hoelang het duurt om een auto op te laden. Dat hangt namelijk ook nog af van de accucapaciteit van de auto. Op basis van dit overzicht van de accucapaciteit van elektrische auto's bedraagt de gemiddelde capaciteit ongeveer 70 kWh. Om uit te rekenen hoelang het ongeveer duurt om een auto op te laden, moet je de accucapaciteit delen door het laadvermogen.

Stel dat je accucapaciteit 70 kWh is en het laadvermogen 11 kW, dan duurt het dus ongeveer 6 uur en 22 minuten om de auto op te laden. Maar dan hebben we externe factoren niet meegewogen; zo duurt het standaard langer om een auto op te laden in de winter (zie ook 10 veelgestelde vragen over het opladen van je elektrische auto in de winter). Het blijft dus een ruwe schatting.

©Believe_In_Me

Wil je een laadpaal thuis laten plaatsen? 
Check hier het aanbod bij Coolblue!

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.