Sony smartphones zijn altijd heel herkenbaar. De toestelbenaming is daarentegen volkomen ontspoord. Neem de Xperia XZ1, onmiskenbaar Sony en de naam is heeft de aantrekkingskracht van een wiskundeformule.

Ja, Sony maakt nog altijd smartphones. Daar waar andere smartphonefabrikanten over elkaar heen rollen met specificaties en extra functies in hun smartphonelijnen, blijft Sony een beetje achter. Ook de Xperia-verkoopcijfers zijn niet ‘je van het’ geweest de afgelopen jaren, waardoor Sony-telefoons langzaam uit het straatbeeld en uit de hoofden lijken te verdwijnen.

Design

Het ontwerp is al jaren ongeveer gelijk en de aanpassingen aan Android zijn minimalistisch. Wat overigens niet als minpunt gezien hoef te worden. Integendeel, de Xperia XZ1 draait al op Android 8.0 (Oreo) en het ontwerp is nog altijd fraai, maar om eerlijk te zijn wel wat verouderd.

De metalen behuizing heeft een fraaie kromming om de zijkanten van het toestel en de boven- en onderkant lijken wat rechter afgesneden. Hierdoor heeft het ontwerp ook wat weg van de Lumia-smartphones van weleer. Toch is het een echt Sony-toestel, dat slank is en van een stevige (waterdichte) bouwkwaliteit, met aan de onderkant een usb-c-poort, bovenop gewoon een koptelefoonaansluiting en aan de rechterkant een unieke sluiter- en aanknop, waarbij in laatstgenoemde een vingerafdrukscanner verwerkt zit. Wat mij betreft de beste plek voor een vingerafdrukscanner, ongeacht je het toestel in je linker- of rechterhand vastpakt.

Ondanks dat oogt de Xperia XZ1 wel wat verouderd. Niet alleen is het ontwerp van Sony de afgelopen jaren min of meer gelijk gelijk gebleven, ook heeft het toestel ontzettend dikke randen (bezels) rondom het scherm. Het scherm heeft een diagonaal van 5,2 inch (13 cm), maar heeft verder een flink formaat. Andere fabrikanten weten in ongeveer een gelijke behuizing een veel groter scherm te passen, zoals de Samsung Galaxy S8, Huawei Mate 10 Pro en de OnePlus 5T, die een scherm van (bijna) 6 inch hebben. Met een iets langwerperige beeldverhouding, dat wel.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

HDR-scherm

Dat 5,2 inch-scherm is voorzien van een full-HD resolutie (1920x1080). Prima voor normaal gebruik, maar mocht je de Xperia XZ1 ook voor VR willen gebruiken, dan is het toch wat onscherp. De Xperia XZ1 is ook de eerste smartphone met een HDR-scherm. Hiermee zou het toestel in staat zijn nog meer kleuren en een beter contrast weer te geven. Ik heb intussen bijna het hele

(van Sony zelf nota bene) bekeken op het HDR-scherm van de XZ1 en de OnePlus 5T (zonder HDR dus) ernaast. Maar ik moet zeggen dat HDR (vooralsnog) op een smartphone vooral marketing is. Verschil is nauwelijks te zien, enkel wanneer je twee toestellen naast elkaar houdt merk je dat je door de betere kleurweergave en contrast alles wat gedetailleerder en verfijnder oogt. Mooi hoor. En begrijp me niet verkeerd, het scherm van de XZ1 is puik. Maar verwacht niet teveel van HDR.

Specificaties

Intern is alles dik in orde. Een snelle Snapdragon 835-processor, vergezeld door 4GB aan werkgeheugen zijn zat om het toestel vlot te laten werken. Er is 64GB opslag beschikbaar, dat je gewoon kunt uitbreiden met een geheugenkaartje.

Accu

Op papier valt de accucapaciteit wat tegen: 2.700 mAh. De meeste concurrenten beschikken over een capaciteit van 3.000 of meer. In praktijk valt het gelukkig te overzien. Je kunt een dag met een volle acculading doen, met een beetje moeite lukt anderhalve dag ook wel. Dat is indrukwekkend voor de beschikbare accucapaciteit, maar het had fijn geweest als Sony het toestel had voorzien van een iets grotere accu.

Camera

Al jaren stellen Xperia’s me teleur op smartphone-cameragebied. Ik merk vooral heel erg veel ruis en bewegingsonscherpte op, en dat is zonde, want niet alleen heeft Sony fantastische camera’s, ook zijn ze leverancier van smartphone-cameralenzen van vrijwel alle andere grote smartphonefabrikanten, waaronder Samsung en Apple, die beide bekend staan om hun beste smartphonecamera. Waarom Sony niet mee kan komen is me daarom een raadsel, zouden ze hun eigen lenzen softwarematig niet goed afgestemd krijgen?

Zoals je na het lezen van de vorige alinea wellicht al vermoedde. Ook de enkele camera van de Xperia XZ1 is niet heel indrukwekkend. Qua functies wel, de slowmotion-videomogelijkheid werkt goed, evenals de mogelijkheid om het object waarop je focust automatisch te volgen. Zelfs de app biedt een goede balans, waarbij gevorderde fotografen en gewone plaatjesschieters snel de optimale foto maken.

De kwaliteit van de foto’s komt gewoonweg niet helemaal mee met toestellen in dezelfde prijsklasse. Dat is blijft verwonderlijk. Vooral wanneer er veel tegenlicht is, of weinig licht, dan blijft er weinig detail zichtbaar, treed er ruis op en is er bewegingsonscherpte. Terwijl kleuren juist doorgaans mooi worden weergegeven. Vooral als de lichtomstandigheden wel goed zijn en de beweging beperkt blijft.

Oreo zonder Treble

Op softwaregebied zit het met Sony altijd wel goed. Dat wordt onderstreept door het feit dat de Xperia XZ1 tijdens zijn aankondiging dit najaar de eerste smartphone was met Android 8.0 (Oreo). Bovendien blijft Android behoorlijk intact gelaten, Sony voelt gelukkig niet de noodzaak om aan alle schroefjes te draaien van het besturingssysteem.

Android Oreo kent een belangrijke vernieuwing: Treble. Hiermee wordt de kern van Android als het ware gescheiden van de rest van het besturingssysteem, waardoor Google in staat is zelf deze kern van updates te blijven voorzien. Wanneer fabrikanten dit ondersteunen is dat goed voor de veiligheid van Androidgebruikers. Helaas ondersteund de Xperia XZ1 Treble voorlopig niet. Dat is wel jammer.

Een ander minpuntje van Android op de Xperia XZ1 is dat Sony bloatware op het toestel zet. Natuurlijk zijn er talrijke Sony-apps, dat is het probleem niet. Vervelend is wel dat je een overbodige AVG-virusscanner op je toestel aantreft. Het feit dat het Android-systeem de AVG-app ook meteen als zwaar achtergrondproces identificeert maakt de bloatware gênant.

3D maker

Nieuw is de 3D maker-app. Met deze app kun je objecten en personen via de camera in 3D vastleggen. Bijvoorbeeld om op de pc of in AR te hergebruiken of om in 3D af te drukken. Een leuke toevoeging, alhoewel je vaak moet oefenen voordat je een beetje goed resultaat hebt. Het is jammer dat de Xperia XZ1 niet over een dubbele camera beschikt, want dan zou het toestel beter in staat moeten zijn diepte vast te herkennen en dus het object beter vast te leggen. Vooralsnog is de 3D maker nog een gimmick, maar zeker leuk om eens mee te spelen.

©PXimport

©PXimport

Prijs

De Xperia XZ1 kost op het moment van schrijven zo’n 630 euro. Dat is net even te prijzig, vooral als je je bedenkt dat je voor minder geld ook uitstekende toestellen kunt krijgen als de OnePlus 5T, Nokia 8 en zelfs de Galaxy S8 van Samsung is naar een gelijk prijspunt gedaald. Het zal mij persoonlijk niet verbazen als de Xperia XZ1 in relatief korte tijd behoorlijk in prijs daalt, dus mocht je het toestel in de aanbieding voorbij zien komen, dan is de Xperia een veilige keuze. Maar meer dan 600 euro is deze smartphone niet waard.

Conclusie

De Xperia XZ1 is een oerdegelijk toestel, dat wat verouderd oogt door zijn ontwerp en dikke schermranden. Hij draait op de recentste Androidversie en het scherm is keurig, maar verwacht niet teveel van de HDR. De camera stelt echter nog wat teleur. Al met al is de XZ1 een prima keuze, wanneer hij nog wat in prijs zakt.

Ninja pakt het concept van airfryers met de CRISPi helemaal anders aan. In plaats van een groot apparaat met bakmanden, is dit een compact geheel van glazen schalen waarop je een pod plaatst waar de hitte uit komt. Is dit een handig alternatief? ID.nl test het.

Eerste indruk

De CRISPi pakt airfryen anders aan: geen dichte mand, maar glazen zogeheten Tempware-schalen met daaraan vastgemaakt handgrepen. Daar bovenop klem je de PowerPod (verwarming + ventilator). In Europa geeft Ninja 1700 watt op als vermogen; dat is meer dan de 1500 watt die het apparaat in de VS heeft.

In de doos vind je een kleine kom van ongeveer 1,4 liter en een grote kom van ongeveer 3,8 liter, beide met zogeheten Crisper Plates om in de schalen te leggen, en bijpassende deksels. Ook levert Ninja een full-colour instructie- en inspiratieboekje mee, met uitgebreide uitleg over de werking, voorbeeldrecepten en tabellen met instellingen en baktijden voor zowel de kleine als de grote schaal. Ninja lijkt de kleine schaal vooral te hebben bedoeld voor snacks en bijvoorbeeld lunchgerechten voor één persoon, terwijl de grote schaal eerder voor avondeten bedoeld is.

©Saskia van Weert

Ninja benadrukt op meerdere plekken dat de CRISPi en de schalen niet alleen bedoeld zijn om eten te airfryen, maar ook om voedsel te marineren. Doe er bijvoorbeeld kip en marinade in, sluit de schaal af met het deksel, zet alles in de koelkast, waarna je tegen etenstijd de kip erin bereidt. Of je dekt na het eten de kliekjes in de schaal af met het deksel en zet het geheel na afkoelen in de koelkast. Dat meervoudige gebruik is even een mindset die je jezelf als gebruiker moet aanleren.

Uitpakken en installatie

Het in elkaar zetten is niet moeilijk: na een eerste keer proberen is het duidelijk. De Crisper Plates moeten elk in hun bijpassende schaal worden gelegd. Ze hebben rubber pootjes aan alle vier de hoeken; deze moeten met de bolletjes omlaag in de schaal worden gelegd, zonder druk uit te oefenen. Druk je te hard of leg je de platen ondersteboven in de schalen, dan kunnen de pootjes loslaten, en die kun je daarna niet meer terugplaatsen.

Gebruik je de kleine schaal, dan plaats je de PowerPod er direct op. Gebruik je de grote schaal, dan zet je eerst de adapter op de schaal en klik je daar de PowerPod in.

Doordat de schalen van glas zijn, kun je in theorie via de zijkant de garing in de gaten houden. In de praktijk is het handiger om de pod tijdens het airfryen op te tillen en van boven te kijken. Dat is sowieso wel makkelijk, omdat je etenswaren tijdens het bakken doorgaans een aantal keer moet omdraaien voor optimaal resultaat.

Bediening en functies

De PowerPod heeft maar een paar drukknoppen. Met de ronde knop kies je een van de vier mogelijke standen: Air Fry, Roast, Recrisp (opnieuw krokant) en Keep Warm. Ninja geeft geen temperaturen op voor de verschillende standen. Air Fry is de hoogste stand met 185 graden, zo vonden we online. Roast is wat minder heet, bedoeld voor bijvoorbeeld vlees. Recrisp is bedoeld voor snacks die afgekoeld of koud zijn en die je wilt oppiepen, en Keep Warm is uiteraard bedoeld om eten op temperatuur te houden.

©Saskia van Weert

Met de ronde knop kies je de gewenste stand, met de plus- en minknop pas je de tijd aan, en met Start gaat alles van start, of juist niet. De opties lichten op zodra de PowerPod goed bevestigd is en je de stekker aansluit. Standaard staat de machine na het aanzetten op Air Fry en 10 minuten.

Alles werkt heel intuïtief. Is de tijd voorbij, dan hoor je een pieptoon en komt er 'End' in het display te staan. De CRISPi gaat niet automatisch uit; dat moet je zelf doen door de stopknop lang ingedrukt te houden of de stekker uit het stopcontact te halen. Doe je dat niet en zet je de Pod na het serveren van het eten weer terug op de schaal, dan begint hij weer doodleuk met 10 minuten Air Fry. Tijdens de testperiode haalden we de stekker daarom maar gewoon uit het stopcontact om stroomverspilling tegen te gaan.

Als je de pod tussentijds optilt om het eten te bekijken of te draaien, dan stopt de pod uiteraard wel. Hij gaat verder als je hem terugplaatst en op Start drukt.

Klein minpunt: je kunt niet twee kommen tegelijk gebruiken; er is één pod. Je kunt de pod natuurlijk wel eerst op de ene schaal zetten en meteen erna op de andere, maar dat zal meestal niet heel praktisch zijn.

Prestaties in de keuken

Tijdens de testperiode is de CRISPi voor werkelijk elk denkbaar doeleinde gebruikt. Niet alleen voor het bakken van diepvriessnacks en patat/friet, maar ook voor het opwarmen van worstenbroodjes, kip met marinade voor de tikka masala, speklapjes, aardappeltjes: alles lukte. Omdat de schalen compact zijn, is voorverwarmen eigenlijk niet nodig. Net als bij alle andere airfryers is het een kwestie van proberen welke stand en welke tijd de beste zijn.

De standen Roast en Air Fry worden in de praktijk het meest gebruikt. Air Fry omdat dit de heetste stand is, en Roast voor zaken die minder snel warm moeten worden, zoals kippenpoten en stukken vlees. Je kunt trouwens ook makkelijk tussendoor de instellingen aanpassen, bijvoorbeeld eerst een tijdje op Roast en daarna 'afgrillen' met Air Fry.

©Ninja

Naast de uitstekende prestaties valt ook het gemak op waarmee je de CRISPi er even bij pakt. Omdat hij klein is en de schalen van glas zijn, oogt hij niet massief, dus kan hij bij veel mensen vast gewoon op het aanrecht staan. Als je de Crisper Plates eruit haalt, kun je de kleine glazen schaal in de grote zetten, en dan de adapter en pod erbovenop. Je hebt dan een betrekkelijk klein stapeltje met bijna alle onderdelen bij elkaar.

©Ninja

Onder de kom en de Pod bevinden zich het hitteschild en een stel harde pootjes, waardoor je ze veilig op het aanrecht of een tafel parkeert. Ninja claimt dat dit ook direct na de bereiding kan, maar gezien de warmte hebben we dat maar niet gedaan. We zetten de pod en de schalen voor de zekerheid liever op onderzetters. De handgrepen blijven wel koel genoeg om de schalen zonder keukenhandschoenen op tafel te zetten.

Schoonmaken & materialen

De glazen kommen, deksels en adapter mogen in de vaatwasser. Glas neemt geen geurtjes op, dus het vuil weekt makkelijk los. De Crisper Plates hebben een (keramische) antiaanbaklaag en alles is PFAS-vrij.

Er is desondanks één schoonmaak-aandachtspunt. De handgrepen lopen onder de schalen door in het hitteschild, en er zit een opening tussen het glas en het zwarte hitteschild. Meerdere malen zaten er toch vegen of kruimels vast tussen het glas en het kunststof. Ik heb dit verwijderd door een lang mes te omwikkelen met keukenpapier en dat tussen de spleet te wringen. Het zou handig zijn als Ninja met een dunne ragger of iets anders zou komen om ook die spleet goed schoon te houden.

Water blijft er soms ook in staan vanuit de vaatwasser, dus om te drogen is het verstandig de schalen op een theedoek schuin tegen een wand te zetten, zodat de druppels eruit kunnen lopen.

Gebruikerservaringen (NL + internationaal)

Nederlandse gebruikers op fora en websites prijzen vooral het compacte formaat, het relatief geringe geluid en het feit dat je na het koken weinig afwas hebt. De CRISPi verdwijnt zó in een keukenkastje. Een terugkerend puntje is de condens die na het koken soms in de dekselrand blijft hangen; even droogmaken helpt. Ook zagen we regelmatig dat mensen in het begin moesten zoeken naar de juiste tijden, juist omdat je niet per graad kunt instellen.

In professionele reviews uit het buitenland wordt de CRISPi neergezet als een echte kleine-keukenwinnaar: ideaal voor snacks en restjes dankzij de Recrisp-stand. In metingen kwam de thermostaat af en toe zo'n 5 graden Celsius lager uit dan de ingestelde waarde, maar dat had weinig invloed op het eindresultaat. De draagbaarheid wordt overal genoemd: de PowerPod is licht en het geheel is makkelijk te verplaatsen.

©Saskia van Weert

Eindoordeel

De Ninja CRISPi onderscheidt zich met een andere benadering van airfryen: een compacte PowerPod boven op glazen Tempware-schalen met handgrepen. Het meervoudige gebruik (marineren, bereiden, bewaren) maakt de CRISPi functioneel buiten het daadwerkelijke airfryen om. De CRISPi pakt door zijn formaat bovendien snel op en is door zijn geringe omvang makkelijk op het aanrecht te laten staan; onderdelen zijn bovendien compact in elkaar te stapelen.

Er zijn aandachtspunten. Met één Pod kun je niet met twee schalen tegelijk werken, en wie graag per graad regelt, mist die fijnmazigheid. Door het glas kun je de garing volgen, maar in de praktijk is bovenlangs kijken het meest accuraat, te meer omdat tussentijds draaien voor het beste resultaat nodig blijft. Positief is dat schalen en deksels in de vaatwasser kunnen, het materiaal PFAS-vrij is en de handgrepen voldoende koel blijven om zonder handschoenen te serveren.

Alles bij elkaar is de Ninja CRISPi een logische keuze voor wie meestal één tot drie porties bereidt, restjes krokant wil opwarmen en waarde hecht aan glaswerk dat direct de koelkast in kan. Wie juist grote batches en precieze temperatuurregeling zoekt, is beter uit met een klassieke, grotere airfryer. Maar voor dagelijks, compact en veelzijdig gebruik overtuigt de CRISPi absoluut.

Standaard is de cloudopslag van Microsoft op alle Windows 11-apparaten ingeschakeld. Maar misschien is OneDrive niet je favoriete cloudplatform en wil je deze pauzeren, uitschakelen of zelfs verwijderen. Op deze manieren doe je dat.

Pauzeren

OneDrive slaat je gegevens op externe servers op. Zorgen over de privacy van je gegevens kan een reden zijn om deze cloudopslag uit te schakelen. Maar ook prestatieproblemen op een ouder systeem of het feit dat je inmiddels de opslaglimiet hebt bereikt, kunnen goede redenen zijn om OneDrive op non-actief te zetten. Via het OneDrive-menu kun je de synchronisatie pauzeren. Klik op de kleine pijl omhoog naast de wifi- en volumeknoppen in de rechterbenedenhoek van het bureaublad om het systeemvak te openen. Selecteer het OneDrive-pictogram en open dan de instellingen via de knop in vorm van het tandwieltje. Hier kun je de optie Synchroniseren onderbreken selecteren. Daarna bepaal je of je OneDrive 2, 8 of 24 uur wilt stopzetten.

Uitschakelen

Het is ook mogelijk om de OneDrive-app volledig uit te schakelen. Uiteraard stopt dan de synchronisatie totdat je de app opnieuw inschakelt of totdat je de pc opnieuw opstart. Klik weer op het OneDrive-pictogram in het systeemvak en open de instellingen. Vervolgens kies je opnieuw Synchroniseren onderbreken. Deze keer selecteer je geen tijdsduur, maar ga je onderaan naar de optie OneDrive afsluiten. Dan verschijnt een pop-upbericht met de vraag of je zeker bent, want dan stopt de synchronisatie en worden er niet langer back-ups in de cloud gemaakt. Klik nogmaals op OneDrive afsluiten om te bevestigen.

Verwijderen

Wil je voorkomen dat deze dienst ooit nog bestanden naar de cloud uploadt, dan kun je OneDrive ook definitief verwijderen. Ga naar het instellingenvenster van Windows. De snelste manier om daar te komen is om Windows-toets+I in te drukken. In het linkermenu klik je op Apps. Daarna selecteer je in het rechterdeel de optie Geïnstalleerde apps. Vervolgens krijg je een lijst van alle apps die op de pc geïnstalleerd zijn. Je kunt naar OneDrive zoeken via de zoekbalk of je scrolt door de alfabetische lijst tot je bij Microsoft OneDrive komt. Klik op de knop met de drie puntjes naast deze app en selecteer Verwijderen. Wanneer de knop Verwijderen er niet is of lichtgrijs is, kun je in de plaats daarvan de optie Wijzigen selecteren en vervolgens kiezen om de app uit te schakelen. Deze blijft dan permanent uitgeschakeld tot je besluit om OneDrive opnieuw in te schakelen.