Sony smartphones zijn altijd heel herkenbaar. De toestelbenaming is daarentegen volkomen ontspoord. Neem de Xperia XZ1, onmiskenbaar Sony en de naam is heeft de aantrekkingskracht van een wiskundeformule.

Ja, Sony maakt nog altijd smartphones. Daar waar andere smartphonefabrikanten over elkaar heen rollen met specificaties en extra functies in hun smartphonelijnen, blijft Sony een beetje achter. Ook de Xperia-verkoopcijfers zijn niet ‘je van het’ geweest de afgelopen jaren, waardoor Sony-telefoons langzaam uit het straatbeeld en uit de hoofden lijken te verdwijnen.

Design

Het ontwerp is al jaren ongeveer gelijk en de aanpassingen aan Android zijn minimalistisch. Wat overigens niet als minpunt gezien hoef te worden. Integendeel, de Xperia XZ1 draait al op Android 8.0 (Oreo) en het ontwerp is nog altijd fraai, maar om eerlijk te zijn wel wat verouderd.

De metalen behuizing heeft een fraaie kromming om de zijkanten van het toestel en de boven- en onderkant lijken wat rechter afgesneden. Hierdoor heeft het ontwerp ook wat weg van de Lumia-smartphones van weleer. Toch is het een echt Sony-toestel, dat slank is en van een stevige (waterdichte) bouwkwaliteit, met aan de onderkant een usb-c-poort, bovenop gewoon een koptelefoonaansluiting en aan de rechterkant een unieke sluiter- en aanknop, waarbij in laatstgenoemde een vingerafdrukscanner verwerkt zit. Wat mij betreft de beste plek voor een vingerafdrukscanner, ongeacht je het toestel in je linker- of rechterhand vastpakt.

Ondanks dat oogt de Xperia XZ1 wel wat verouderd. Niet alleen is het ontwerp van Sony de afgelopen jaren min of meer gelijk gelijk gebleven, ook heeft het toestel ontzettend dikke randen (bezels) rondom het scherm. Het scherm heeft een diagonaal van 5,2 inch (13 cm), maar heeft verder een flink formaat. Andere fabrikanten weten in ongeveer een gelijke behuizing een veel groter scherm te passen, zoals de Samsung Galaxy S8, Huawei Mate 10 Pro en de OnePlus 5T, die een scherm van (bijna) 6 inch hebben. Met een iets langwerperige beeldverhouding, dat wel.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

HDR-scherm

Dat 5,2 inch-scherm is voorzien van een full-HD resolutie (1920x1080). Prima voor normaal gebruik, maar mocht je de Xperia XZ1 ook voor VR willen gebruiken, dan is het toch wat onscherp. De Xperia XZ1 is ook de eerste smartphone met een HDR-scherm. Hiermee zou het toestel in staat zijn nog meer kleuren en een beter contrast weer te geven. Ik heb intussen bijna het hele

(van Sony zelf nota bene) bekeken op het HDR-scherm van de XZ1 en de OnePlus 5T (zonder HDR dus) ernaast. Maar ik moet zeggen dat HDR (vooralsnog) op een smartphone vooral marketing is. Verschil is nauwelijks te zien, enkel wanneer je twee toestellen naast elkaar houdt merk je dat je door de betere kleurweergave en contrast alles wat gedetailleerder en verfijnder oogt. Mooi hoor. En begrijp me niet verkeerd, het scherm van de XZ1 is puik. Maar verwacht niet teveel van HDR.

Specificaties

Intern is alles dik in orde. Een snelle Snapdragon 835-processor, vergezeld door 4GB aan werkgeheugen zijn zat om het toestel vlot te laten werken. Er is 64GB opslag beschikbaar, dat je gewoon kunt uitbreiden met een geheugenkaartje.

Accu

Op papier valt de accucapaciteit wat tegen: 2.700 mAh. De meeste concurrenten beschikken over een capaciteit van 3.000 of meer. In praktijk valt het gelukkig te overzien. Je kunt een dag met een volle acculading doen, met een beetje moeite lukt anderhalve dag ook wel. Dat is indrukwekkend voor de beschikbare accucapaciteit, maar het had fijn geweest als Sony het toestel had voorzien van een iets grotere accu.

Camera

Al jaren stellen Xperia’s me teleur op smartphone-cameragebied. Ik merk vooral heel erg veel ruis en bewegingsonscherpte op, en dat is zonde, want niet alleen heeft Sony fantastische camera’s, ook zijn ze leverancier van smartphone-cameralenzen van vrijwel alle andere grote smartphonefabrikanten, waaronder Samsung en Apple, die beide bekend staan om hun beste smartphonecamera. Waarom Sony niet mee kan komen is me daarom een raadsel, zouden ze hun eigen lenzen softwarematig niet goed afgestemd krijgen?

Zoals je na het lezen van de vorige alinea wellicht al vermoedde. Ook de enkele camera van de Xperia XZ1 is niet heel indrukwekkend. Qua functies wel, de slowmotion-videomogelijkheid werkt goed, evenals de mogelijkheid om het object waarop je focust automatisch te volgen. Zelfs de app biedt een goede balans, waarbij gevorderde fotografen en gewone plaatjesschieters snel de optimale foto maken.

De kwaliteit van de foto’s komt gewoonweg niet helemaal mee met toestellen in dezelfde prijsklasse. Dat is blijft verwonderlijk. Vooral wanneer er veel tegenlicht is, of weinig licht, dan blijft er weinig detail zichtbaar, treed er ruis op en is er bewegingsonscherpte. Terwijl kleuren juist doorgaans mooi worden weergegeven. Vooral als de lichtomstandigheden wel goed zijn en de beweging beperkt blijft.

Oreo zonder Treble

Op softwaregebied zit het met Sony altijd wel goed. Dat wordt onderstreept door het feit dat de Xperia XZ1 tijdens zijn aankondiging dit najaar de eerste smartphone was met Android 8.0 (Oreo). Bovendien blijft Android behoorlijk intact gelaten, Sony voelt gelukkig niet de noodzaak om aan alle schroefjes te draaien van het besturingssysteem.

Android Oreo kent een belangrijke vernieuwing: Treble. Hiermee wordt de kern van Android als het ware gescheiden van de rest van het besturingssysteem, waardoor Google in staat is zelf deze kern van updates te blijven voorzien. Wanneer fabrikanten dit ondersteunen is dat goed voor de veiligheid van Androidgebruikers. Helaas ondersteund de Xperia XZ1 Treble voorlopig niet. Dat is wel jammer.

Een ander minpuntje van Android op de Xperia XZ1 is dat Sony bloatware op het toestel zet. Natuurlijk zijn er talrijke Sony-apps, dat is het probleem niet. Vervelend is wel dat je een overbodige AVG-virusscanner op je toestel aantreft. Het feit dat het Android-systeem de AVG-app ook meteen als zwaar achtergrondproces identificeert maakt de bloatware gênant.

3D maker

Nieuw is de 3D maker-app. Met deze app kun je objecten en personen via de camera in 3D vastleggen. Bijvoorbeeld om op de pc of in AR te hergebruiken of om in 3D af te drukken. Een leuke toevoeging, alhoewel je vaak moet oefenen voordat je een beetje goed resultaat hebt. Het is jammer dat de Xperia XZ1 niet over een dubbele camera beschikt, want dan zou het toestel beter in staat moeten zijn diepte vast te herkennen en dus het object beter vast te leggen. Vooralsnog is de 3D maker nog een gimmick, maar zeker leuk om eens mee te spelen.

©PXimport

©PXimport

Prijs

De Xperia XZ1 kost op het moment van schrijven zo’n 630 euro. Dat is net even te prijzig, vooral als je je bedenkt dat je voor minder geld ook uitstekende toestellen kunt krijgen als de OnePlus 5T, Nokia 8 en zelfs de Galaxy S8 van Samsung is naar een gelijk prijspunt gedaald. Het zal mij persoonlijk niet verbazen als de Xperia XZ1 in relatief korte tijd behoorlijk in prijs daalt, dus mocht je het toestel in de aanbieding voorbij zien komen, dan is de Xperia een veilige keuze. Maar meer dan 600 euro is deze smartphone niet waard.

Conclusie

De Xperia XZ1 is een oerdegelijk toestel, dat wat verouderd oogt door zijn ontwerp en dikke schermranden. Hij draait op de recentste Androidversie en het scherm is keurig, maar verwacht niet teveel van de HDR. De camera stelt echter nog wat teleur. Al met al is de XZ1 een prima keuze, wanneer hij nog wat in prijs zakt.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.