Sony smartphones zijn altijd heel herkenbaar. De toestelbenaming is daarentegen volkomen ontspoord. Neem de Xperia XZ1, onmiskenbaar Sony en de naam is heeft de aantrekkingskracht van een wiskundeformule.

Ja, Sony maakt nog altijd smartphones. Daar waar andere smartphonefabrikanten over elkaar heen rollen met specificaties en extra functies in hun smartphonelijnen, blijft Sony een beetje achter. Ook de Xperia-verkoopcijfers zijn niet ‘je van het’ geweest de afgelopen jaren, waardoor Sony-telefoons langzaam uit het straatbeeld en uit de hoofden lijken te verdwijnen.

Design

Het ontwerp is al jaren ongeveer gelijk en de aanpassingen aan Android zijn minimalistisch. Wat overigens niet als minpunt gezien hoef te worden. Integendeel, de Xperia XZ1 draait al op Android 8.0 (Oreo) en het ontwerp is nog altijd fraai, maar om eerlijk te zijn wel wat verouderd.

De metalen behuizing heeft een fraaie kromming om de zijkanten van het toestel en de boven- en onderkant lijken wat rechter afgesneden. Hierdoor heeft het ontwerp ook wat weg van de Lumia-smartphones van weleer. Toch is het een echt Sony-toestel, dat slank is en van een stevige (waterdichte) bouwkwaliteit, met aan de onderkant een usb-c-poort, bovenop gewoon een koptelefoonaansluiting en aan de rechterkant een unieke sluiter- en aanknop, waarbij in laatstgenoemde een vingerafdrukscanner verwerkt zit. Wat mij betreft de beste plek voor een vingerafdrukscanner, ongeacht je het toestel in je linker- of rechterhand vastpakt.

Ondanks dat oogt de Xperia XZ1 wel wat verouderd. Niet alleen is het ontwerp van Sony de afgelopen jaren min of meer gelijk gelijk gebleven, ook heeft het toestel ontzettend dikke randen (bezels) rondom het scherm. Het scherm heeft een diagonaal van 5,2 inch (13 cm), maar heeft verder een flink formaat. Andere fabrikanten weten in ongeveer een gelijke behuizing een veel groter scherm te passen, zoals de Samsung Galaxy S8, Huawei Mate 10 Pro en de OnePlus 5T, die een scherm van (bijna) 6 inch hebben. Met een iets langwerperige beeldverhouding, dat wel.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

HDR-scherm

Dat 5,2 inch-scherm is voorzien van een full-HD resolutie (1920x1080). Prima voor normaal gebruik, maar mocht je de Xperia XZ1 ook voor VR willen gebruiken, dan is het toch wat onscherp. De Xperia XZ1 is ook de eerste smartphone met een HDR-scherm. Hiermee zou het toestel in staat zijn nog meer kleuren en een beter contrast weer te geven. Ik heb intussen bijna het hele

(van Sony zelf nota bene) bekeken op het HDR-scherm van de XZ1 en de OnePlus 5T (zonder HDR dus) ernaast. Maar ik moet zeggen dat HDR (vooralsnog) op een smartphone vooral marketing is. Verschil is nauwelijks te zien, enkel wanneer je twee toestellen naast elkaar houdt merk je dat je door de betere kleurweergave en contrast alles wat gedetailleerder en verfijnder oogt. Mooi hoor. En begrijp me niet verkeerd, het scherm van de XZ1 is puik. Maar verwacht niet teveel van HDR.

Specificaties

Intern is alles dik in orde. Een snelle Snapdragon 835-processor, vergezeld door 4GB aan werkgeheugen zijn zat om het toestel vlot te laten werken. Er is 64GB opslag beschikbaar, dat je gewoon kunt uitbreiden met een geheugenkaartje.

Accu

Op papier valt de accucapaciteit wat tegen: 2.700 mAh. De meeste concurrenten beschikken over een capaciteit van 3.000 of meer. In praktijk valt het gelukkig te overzien. Je kunt een dag met een volle acculading doen, met een beetje moeite lukt anderhalve dag ook wel. Dat is indrukwekkend voor de beschikbare accucapaciteit, maar het had fijn geweest als Sony het toestel had voorzien van een iets grotere accu.

Camera

Al jaren stellen Xperia’s me teleur op smartphone-cameragebied. Ik merk vooral heel erg veel ruis en bewegingsonscherpte op, en dat is zonde, want niet alleen heeft Sony fantastische camera’s, ook zijn ze leverancier van smartphone-cameralenzen van vrijwel alle andere grote smartphonefabrikanten, waaronder Samsung en Apple, die beide bekend staan om hun beste smartphonecamera. Waarom Sony niet mee kan komen is me daarom een raadsel, zouden ze hun eigen lenzen softwarematig niet goed afgestemd krijgen?

Zoals je na het lezen van de vorige alinea wellicht al vermoedde. Ook de enkele camera van de Xperia XZ1 is niet heel indrukwekkend. Qua functies wel, de slowmotion-videomogelijkheid werkt goed, evenals de mogelijkheid om het object waarop je focust automatisch te volgen. Zelfs de app biedt een goede balans, waarbij gevorderde fotografen en gewone plaatjesschieters snel de optimale foto maken.

De kwaliteit van de foto’s komt gewoonweg niet helemaal mee met toestellen in dezelfde prijsklasse. Dat is blijft verwonderlijk. Vooral wanneer er veel tegenlicht is, of weinig licht, dan blijft er weinig detail zichtbaar, treed er ruis op en is er bewegingsonscherpte. Terwijl kleuren juist doorgaans mooi worden weergegeven. Vooral als de lichtomstandigheden wel goed zijn en de beweging beperkt blijft.

Oreo zonder Treble

Op softwaregebied zit het met Sony altijd wel goed. Dat wordt onderstreept door het feit dat de Xperia XZ1 tijdens zijn aankondiging dit najaar de eerste smartphone was met Android 8.0 (Oreo). Bovendien blijft Android behoorlijk intact gelaten, Sony voelt gelukkig niet de noodzaak om aan alle schroefjes te draaien van het besturingssysteem.

Android Oreo kent een belangrijke vernieuwing: Treble. Hiermee wordt de kern van Android als het ware gescheiden van de rest van het besturingssysteem, waardoor Google in staat is zelf deze kern van updates te blijven voorzien. Wanneer fabrikanten dit ondersteunen is dat goed voor de veiligheid van Androidgebruikers. Helaas ondersteund de Xperia XZ1 Treble voorlopig niet. Dat is wel jammer.

Een ander minpuntje van Android op de Xperia XZ1 is dat Sony bloatware op het toestel zet. Natuurlijk zijn er talrijke Sony-apps, dat is het probleem niet. Vervelend is wel dat je een overbodige AVG-virusscanner op je toestel aantreft. Het feit dat het Android-systeem de AVG-app ook meteen als zwaar achtergrondproces identificeert maakt de bloatware gênant.

3D maker

Nieuw is de 3D maker-app. Met deze app kun je objecten en personen via de camera in 3D vastleggen. Bijvoorbeeld om op de pc of in AR te hergebruiken of om in 3D af te drukken. Een leuke toevoeging, alhoewel je vaak moet oefenen voordat je een beetje goed resultaat hebt. Het is jammer dat de Xperia XZ1 niet over een dubbele camera beschikt, want dan zou het toestel beter in staat moeten zijn diepte vast te herkennen en dus het object beter vast te leggen. Vooralsnog is de 3D maker nog een gimmick, maar zeker leuk om eens mee te spelen.

©PXimport

©PXimport

Prijs

De Xperia XZ1 kost op het moment van schrijven zo’n 630 euro. Dat is net even te prijzig, vooral als je je bedenkt dat je voor minder geld ook uitstekende toestellen kunt krijgen als de OnePlus 5T, Nokia 8 en zelfs de Galaxy S8 van Samsung is naar een gelijk prijspunt gedaald. Het zal mij persoonlijk niet verbazen als de Xperia XZ1 in relatief korte tijd behoorlijk in prijs daalt, dus mocht je het toestel in de aanbieding voorbij zien komen, dan is de Xperia een veilige keuze. Maar meer dan 600 euro is deze smartphone niet waard.

Conclusie

De Xperia XZ1 is een oerdegelijk toestel, dat wat verouderd oogt door zijn ontwerp en dikke schermranden. Hij draait op de recentste Androidversie en het scherm is keurig, maar verwacht niet teveel van de HDR. De camera stelt echter nog wat teleur. Al met al is de XZ1 een prima keuze, wanneer hij nog wat in prijs zakt.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.