De vraag die we stellen is eenvoudig: welke smartphone heeft de beste camera? Maar het antwoord op de vraag is niet zo makkelijk te achterhalen. Er is meer dan het aantal cameralenzen en aantal megapixels. In samenwerking met Zoom.nl hebben we daarom de smartphones vergeleken waarvan de camera’s het beste uit de losse reviews kwamen: de Apple iPhone Xs, Huawei P30 Pro, Nokia 9 PureView, Samsung Galaxy S10+ en een speciale sensor van Sony.

De ontwikkelingen bij smartphones op cameragebied gaan razendsnel, en dat is ook wel te zien aan de verkoopcijfers van gewone camera’s, die behoorlijk zijn gedaald de afgelopen jaren. Vooral de markt voor compactcamera’s is ingestort. Niet vreemd ook, want een moderne smartphone is tegenwoordig vaak al tot meer in staat.

Smartphone versus traditionele camera

Toch is er een soort scheur aan het ontstaan tussen smartphonecamera’s enerzijds en gewone camera’s anderzijds. Doordat smartphones beschikken over enorm veel rekenkracht en geavanceerde software, zijn de toestellen tot veel dingen in staat. Denk bijvoorbeeld aan het samenvoegen van meerdere foto’s met verschillende lichtwaardes van verschillende lenzen met andere focuspunten, zodat donkere en lichte oppervlaktes zichtbaar blijven. Of aan automatische object- en scèneherkenning (die door de marketingafdelingen vaak AI genoemd wordt). Met al die slimme technologieën is het mogelijk om bijvoorbeeld ruis weg te poetsen bij donkere beelden of nachtfoto’s, het onderwerp uit te lichten door de voor- of achtergrond onscherp te maken of automatisch de juiste camera-instellingen toe te passen voor de fotosituatie. Zo heb je direct het mooiste plaatje, zonder dat je eerst alle instellingen hoeft te doorlopen.

Dat is nogal wat anders dan de traditionele camera’s. Deze beschikken niet over de rekenkracht en geavanceerde software, maar hebben wel meer ruimte voor betere lenzen en sensoren. Grotere sensoren zijn doorgaans beter in staat licht op te vangen en de lenzen bieden de mogelijkheid om optisch in te zoomen. Met een traditionele camera maak je met één druk op de knop de meest natuurgetrouwe foto (in tegenstelling tot smartphones, die binnen een tiende van een seconde vele foto’s samenvoegen tot één eindresultaat). De foto’s die je maakt met een traditionele camera zijn daardoor vaak een afspiegeling van de wereld die wij zien (tenzij je de instellingen zelf aanpast en bijvoorbeeld met een lange sluitertijd fotografeert). Foto’s met een smartphone zijn vaak wat meer overdreven, maar een minder realistische afspiegeling van de werkelijkheid.

©PXimport

Iedereen is fotograaf

Dankzij een smartphone is iedereen in potentie een fotograaf. Want met de mogelijkheden die in de broekzak (of handtas) beschikbaar zijn, hoef je geen losse camera meer op zak te hebben voor een fantastische foto. Het enige dat je nodig hebt is creativiteit en het moment. Anno 2019 zijn er ook vrijwel geen smartphones meer te krijgen met een echt slechte camera. Wanneer je een smartphone met een van de betere camera’s kiest, kun je de traditionele camera ook vaker thuis laten liggen – of in veel gevallen zelfs helemaal niet meer gebruiken.

Nóg meer camera’s

Je ziet steeds meer smartphones met niet één maar meerdere cameralenzen op de achterzijde. Om een camera echt te kunnen vervangen, bieden smartphones tegenwoordig vaak de mogelijkheid optisch in te kunnen zoomen. Hiervoor worden al een paar jaar meerdere cameralenzen met verschillende brandpuntafstanden op een smartphone gebruikt. Bijvoorbeeld een telelens en een groothoeklens naast de hoofdlens. Door te schakelen tussen lenzen zoom je uit of juist in, zonder dat je inboet op de kwaliteit door digitale zoom. Kwaliteitsverschil is wel vaak merkbaar, omdat veel fabrikanten een wat minder lichtgevoelige of scherpe lens gebruiken als secundaire camera. Vaak worden deze lenzen ook ingezet om een scherptediepte-effect te kunnen bepalen bij portretfoto’s.

Aan de achterzijde van de smartphone vinden we ook steeds meer sensoren, zoals infrarood of Time Of Flight-sensoren (TOF), die de afstand tot het onderwerp of andere objecten beter kunnen bepalen.

Een andere nieuwe camera die we sinds kort op smartphones zien, is de zogenaamde periscoopcamera. Met een spiegeltje wordt een soort periscoop gemaakt, zodat het licht door een hoek van negentig graden op de camerasensor valt. Met verschillende vergrootlenzen in deze periscoopconstructie kan ook ingezoomd worden, tot wel tien keer. Chinese smartphonefabrikanten Huawei (P30 Pro) en Oppo (Reno 10x Zoom) zijn de eerste die deze techniek in een camera hebben verwerkt.

©PXimport

Sony IMX586

Vreemde eend in de bijt is de Sony IMX586-sensor. De smartphone-lens, die door Sony is ontworpen, vinden we terug in meerdere smartphones. Niet op Sony Xperia’s trouwens. De sensor is tot nu toe alleen terug te vinden in Chinese smartphones en een Taiwanese: Xiaomi Mi 9, Honor View 20, Oppo Reno, Oppo Reno 10x Zoom, OnePlus 7, OnePlus 7 Pro en de ASUS Zenfone 6. Het is echter niet ondenkbaar dat de sensor binnenkort ook in andere smartphones gebruikt gaat worden.

48 of 12 megapixel

De IMD586 is in staat foto’s in een 48 megapixelresolutie te schieten, dat is 8000 x 6000 pixels! Deze foto’s worden echter verkleind tot een 12 megapixelfoto. Bij dat proces wordt de informatie van 48 megapixel gebruikt om ruis te verwijderen, die bijvoorbeeld ontstaat door beweging of een gebrek aan licht. Dit resulteert dus in haarscherpe foto’s en een prachtige kleurweergave. Toch laat de lichtopname in praktijk wat te wensen over, waardoor hij in moeilijke lichtomstandigheden merkbaar minder presteert dan de andere smartphones in de test.

Verschillen

Natuurlijk zijn de onderlinge verschillen bij de smartphones met de IMX586-sensor groot. Dat is niet verwonderlijk, want de fabrikanten hebben zelf de software gemaakt die de sensor aanstuurt en beeldherkenning toepast. Bovendien hebben alle fabrikanten andere sensoren naast deze van Sony, zoals dieptesensoren, macrolenzen en groothoeklenzen. De Oppo Reno 10x Zoom heeft zelfs een periscoopcamera, die optische zoom mogelijk maakt. Toch staat de IMD586-sensor garant voor uitstekende foto’s, bovendien is hij geplaatst in smartphones die niet overdreven hoog geprijsd zijn.

©PXimport

Apple iPhone Xs (Max)

De iPhone is altijd een veilige keuze als het aankomt op de camera, maar Apple lijkt de innovatiesnelheid van de concurrentie niet meer te kunnen bijbenen. De camera van de iPhone voegt op de achtergrond vele foto’s samen om zo tot één fraai eindresultaat te komen. De camera staat erom bekend om een zo natuurlijk mogelijk eindresultaat op de foto te krijgen. De iPhone beschikt over een dualcam met twee brandpuntafstanden, waarbij een groothoek als aanvulling gebruikt wordt voor de foto’s waar je net even wat meer op te zien wilt krijgen.

Conservatief

Het voordeel van de camera-app van Apple is dat iedereen er zonder enige moeite een goede, natuurgetrouwe foto mee kan maken. Nadeel is echter dat deze app in zijn eigen instellingen behoorlijk ‘conservatief’ is. In moeilijke lichtomstandigheden gooit de software niet de sluitertijd en iso omhoog om toch nog wat vast te leggen. Donkere lichtomstandigheden blijven daarom lastig voor de iPhone. Als gebruiker heb je zelf geen enkele mogelijkheid om handmatig de camera af te stellen of de foto’s in raw-formaat op te slaan. Voordeel van deze conservatieve instellingen is echter wel dat je minder snel last hebt van bewegingsonscherpte.

Omdat de techniek van de iPhone Xs verbeterd is ten opzichte van de iPhone X van vorig jaar, is het dynamisch bereik wel verbeterd. Op foto’s met zowel lichte als donkere oppervlakken, zijn beide goed zichtbaar. Alleen valt op dat er soms tegenlicht ‘lekt’ over de donkere vlakken. Dat is in de nabewerking nauwelijks weg te poetsen.

Portretmodus

Apple maakt veel indruk de portretmodus. Je kunt deze gebruiken om achter- of voorgronden onscherp te maken, maar ook om het onderwerp uit te lichten door de achtergrond zwart te maken. Waterdicht is deze functie nog niet: gezichtscontouren en haren worden soms ook zwart gemaakt in deze automatische functie.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Apple iPhone XS (Max)

8Score80

Huawei P30 Pro

Enkele jaren terug is Huawei begonnen met een samenwerking met Leica, waarna een indrukwekkende inhaalslag werd ingezet. Vorig jaar kon de P20 Pro zich in onze test meten met Apple en Samsung. Dit jaar wisten we eigenlijk al voor deze vergelijkende test dat Huawei zou winnen, want met de P30 Pro zet Huawei de concurrentie op grote afstand. Waar Apple, Nokia en Samsung lijken te vechten om het kampioenschap van de Keukenkampioendivisie, staat Huawei op eenzame hoogte in de Champions League. Op cameragebied dan, want als smartphone valt er heel veel aan te merken op de EMUI-software.

Veel sensoren

Op de achterkant van de Huawei P30 Pro zijn diverse sensoren geplaatst. De hoofdlens telt 40 megapixel, en kan net als Sony’s IMX586 ruis verminderen en meer detail vastleggen door de foto te verkleinen. Een groothoeklens met 20 megapixel zorgt ervoor dat je uit kunt zoomen naar 0,6x. Met merkbaar kwaliteitsverlies overigens. Opvallendst is de 8 megapixel periscoopcamera, die tot 5x optisch kan inzoomen, tot 10x dynamisch en wel tot 50x digitaal. Dat is werkelijk ongekend. Natuurlijk: hoe verder je inzoomt, hoe minder de kwaliteit. Maar geen enkele andere smartphonecamera kan dit überhaupt. Dankzij stabilisatie zijn de foto’s niet eens erg bewogen bij 50x inzoomen, terwijl het beeld alle kanten op lijkt te gaan bij het richten.

Rgb wordt ryb

Deze stabilisatie wordt ook ingezet bij een functie die helemaal verbluffend is: de nachtmodus. Of je nu een gewone foto neemt of de nachtmodus gebruikt, de camera weet bizar veel licht te pakken. Zelfs in omgevingen waar je zelf niks kunt zien. Bij de nachtmodus wordt de sluiter nog net even wat langer opengezet voor meer detail. En dankzij die stabilisatie moet je het wel heel bont maken om een bewogen foto te krijgen. Het levert de prachtigste foto’s op in het donker, die zelfs soms surreëel aandoen, met een sterrenhemel en objecten die eruitzien alsof ze in het licht staan. Technisch weet Huawei dit voor elkaar te krijgen door de rgb-sensor net anders af te stellen, waarbij ook geel wordt afgevangen in plaats van groen. Volgens Huawei valt er op deze manier meer licht op te vangen en kan het verschil softwarematig rechtgezet worden.

Herkenning

Met de P20 Pro introduceerde Huawei AI in de camera, dat is de marketingbenaming voor automatische object- en sceneherkenning. Door te herkennen wat er in beeld is, kan de camera-app automatisch de instellingen en kleurweergave optimaliseren. Bij de P20 Pro leverde dit weleens erg overdreven gesatureerde of bewerkte foto’s op. Bij de P30 Pro is dat wat beter afgesteld en zelfs de portretmodus, die de achter- of voorgrond vervaagt springt automatisch aan. Kleine details als sprieterig haar, koptelefoons en hoofddeksels worden echter weleens gemist, waardoor die ook vervagen. Bij goede lichtomstandigheden valt de P30 Pro niet positief op ten opzichte van de andere smartphones. Sterker nog, je moet handmatig de hdr-functie aanzetten als je donkere en lichte oppervlaktes op één foto wilt zetten. Gek genoeg werkt de AI hierbij nog niet goed genoeg.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Vijf zoomniveau's van de Huawei P30 Pro: breedbeeld, 1x, 5x zoom, 10x zoom, 50x zoom.

Huawei P30 Pro

10Score100

Nokia 9 PureView

Wat meteen opvalt bij de Nokia 9 PureView is de achterkant van het toestel, waar vijf sensoren op zijn gemonteerd: twee rgb-sensoren en drie monochrome sensoren. De TOF-sensor stelt de telefoon in staat de afstand tot verschillende punten te bepalen. Dankzij al deze sensoren kan de Nokia 9 prima diepte vastleggen, maar ook meer licht. De vijf sensoren hebben een resolutie van 12 megapixel, een grootste diafragma van F 1,8, een brandpuntsafstand van 28 mm (omgerekend naar fullframe), een 1/2,9inch-sensor en een pixelgrootte van 1,25 µm. Inzoomen zonder kwaliteitsverlies is echter niet mogelijk, omdat de sensoren hetzelfde zijn.

©PXimport

Raw-functie

Maar de camera is nog wel traag, met name als je in raw fotografeert en alle scherptediepte-details bewaart. Een dng-bestand van de camera kan dan zo rond de 40 MB groot zijn. Het hiervan duurt erg lang, tot een volle minuut. Tijdens het opslaan van de foto kun je gerust blijven fotograferen, maar het eindresultaat op je scherm halen, dat kan dus pas na een minuut. Erg frustrerend als je je foto meteen wilt laten zien.

Deze camera’s kunnen wel extreem veel diepte-informatie vastleggen, tot in de kleinste details. Ieder gras- of haarsprietje wordt scherp gehouden – of vervaagd, wat jij wilt. Je kunt dit achteraf nog wijzigen, wat ook het grote formaat van de dng-bestanden verklaart.

Stabilisatie

De telefoon heeft een goede ingebouwde stabilisatie. Zelfs bij langere sluitertijden is het mogelijk om uit de hand te schieten. Bewegingen vastleggen werkt ook erg goed en de camera legt een groot dynamisch bereik (licht en donker) prima vast. Zoomen doet het toestel nog niet heel geweldig: de kwaliteit neemt dan erg af. Wanneer je in een omgeving met weinig licht fotografeert, moet de Nokia 9 wel zijn meerdere erkennen in de andere geteste smartphonecamera’s.

©PXimport

©PXimport

Nokia 9 PureView

6Score60

Samsung Galaxy S10+

De Samsung Galaxy S10+ wordt gekenmerkt door drie camera’s aan de achterzijde. Bij de S9+ zaten al twee lenzen aan de achterkant en daar is nu een groothoeklens bij gekomen. Vorig jaar wist de Galaxy S9+ nog onze test te winnen, hoewel de verschillen tussen de smartphones toen klein waren.

Verbeterd

De camera van de S10+ is uitstekend in staat om mooie foto’s te schieten. Ten opzichte van de iPhone Xs zijn de foto’s wat levendiger doordat de kleuren wat sterker verzadigd zijn. Ook in moeilijke lichtomstandigheden presteert de camera best goed.

Er zijn meer verbeteringen toegevoegd, waaronder de scèneoptimalisatie, die dankzij onderwerp- en scèneherkenning de nodige bewerkingen en filters toepast. Ook is er een waarschuwing voor een vuile lens en zijn er nieuwe portretfuncties.

De camera legt situaties met weinig licht prima vast. Niet uitzonderlijk goed, maar zeker ook niet slecht. Ook bevat de camera een portretmodus waarin bijvoorbeeld de huid egaler wordt gemaakt.

Uitstekende camera

Wederom heeft Samsung een uitstekende camera in zijn nieuwste smartphone geplaatst. Hij bevat geavanceerde mogelijkheden, maar lijkt net de nieuwste snufjes en ontwikkelingen te missen. Die heeft Huawei wel in zijn P30 Pro toegepast, waardoor je (als je puur naar de camera kijkt) betere opties hebt dan de S10+.

©PXimport

©PXimport

Samsung Galaxy S10+

7Score70

Conclusie

De ontwikkelingen op smartphone-cameragebied gaan onverminderd hard, met Huawei voorop, die uit het niets veruit de beste foto’s schiet en de meeste mogelijkheden biedt, zoals nachtfotografie en zoom. De Galaxy S10+ volgt op ruime afstand, met een camera die in alle omstandigheden goede foto’s schiet en een waardevolle toevoeging biedt met de groothoeklens.

Apples iPhone Xs is een veilige keuze, hoewel de afstand met andere smartphonemakers alsmaar groter lijkt te worden. De opvolger van deze iPhone zal een flinke inhaalslag moeten maken om zich überhaupt te mogen meten met de beste smartphonecamera’s. De Nokia 9 PureView is niet zo revolutionair als de andere PureView-smartphones, maar biedt voor de nabewerkende fotograaf wel veel interessante mogelijkheden.

©PXimport

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.