De vraag die we stellen is eenvoudig: welke smartphone heeft de beste camera? Maar het antwoord op de vraag is niet zo makkelijk te achterhalen. Er is meer dan het aantal cameralenzen en aantal megapixels. In samenwerking met Zoom.nl hebben we daarom de smartphones vergeleken waarvan de camera’s het beste uit de losse reviews kwamen: de Apple iPhone Xs, Huawei P30 Pro, Nokia 9 PureView, Samsung Galaxy S10+ en een speciale sensor van Sony.

De ontwikkelingen bij smartphones op cameragebied gaan razendsnel, en dat is ook wel te zien aan de verkoopcijfers van gewone camera’s, die behoorlijk zijn gedaald de afgelopen jaren. Vooral de markt voor compactcamera’s is ingestort. Niet vreemd ook, want een moderne smartphone is tegenwoordig vaak al tot meer in staat.

Smartphone versus traditionele camera

Toch is er een soort scheur aan het ontstaan tussen smartphonecamera’s enerzijds en gewone camera’s anderzijds. Doordat smartphones beschikken over enorm veel rekenkracht en geavanceerde software, zijn de toestellen tot veel dingen in staat. Denk bijvoorbeeld aan het samenvoegen van meerdere foto’s met verschillende lichtwaardes van verschillende lenzen met andere focuspunten, zodat donkere en lichte oppervlaktes zichtbaar blijven. Of aan automatische object- en scèneherkenning (die door de marketingafdelingen vaak AI genoemd wordt). Met al die slimme technologieën is het mogelijk om bijvoorbeeld ruis weg te poetsen bij donkere beelden of nachtfoto’s, het onderwerp uit te lichten door de voor- of achtergrond onscherp te maken of automatisch de juiste camera-instellingen toe te passen voor de fotosituatie. Zo heb je direct het mooiste plaatje, zonder dat je eerst alle instellingen hoeft te doorlopen.

Dat is nogal wat anders dan de traditionele camera’s. Deze beschikken niet over de rekenkracht en geavanceerde software, maar hebben wel meer ruimte voor betere lenzen en sensoren. Grotere sensoren zijn doorgaans beter in staat licht op te vangen en de lenzen bieden de mogelijkheid om optisch in te zoomen. Met een traditionele camera maak je met één druk op de knop de meest natuurgetrouwe foto (in tegenstelling tot smartphones, die binnen een tiende van een seconde vele foto’s samenvoegen tot één eindresultaat). De foto’s die je maakt met een traditionele camera zijn daardoor vaak een afspiegeling van de wereld die wij zien (tenzij je de instellingen zelf aanpast en bijvoorbeeld met een lange sluitertijd fotografeert). Foto’s met een smartphone zijn vaak wat meer overdreven, maar een minder realistische afspiegeling van de werkelijkheid.

©PXimport

Iedereen is fotograaf

Dankzij een smartphone is iedereen in potentie een fotograaf. Want met de mogelijkheden die in de broekzak (of handtas) beschikbaar zijn, hoef je geen losse camera meer op zak te hebben voor een fantastische foto. Het enige dat je nodig hebt is creativiteit en het moment. Anno 2019 zijn er ook vrijwel geen smartphones meer te krijgen met een echt slechte camera. Wanneer je een smartphone met een van de betere camera’s kiest, kun je de traditionele camera ook vaker thuis laten liggen – of in veel gevallen zelfs helemaal niet meer gebruiken.

Nóg meer camera’s

Je ziet steeds meer smartphones met niet één maar meerdere cameralenzen op de achterzijde. Om een camera echt te kunnen vervangen, bieden smartphones tegenwoordig vaak de mogelijkheid optisch in te kunnen zoomen. Hiervoor worden al een paar jaar meerdere cameralenzen met verschillende brandpuntafstanden op een smartphone gebruikt. Bijvoorbeeld een telelens en een groothoeklens naast de hoofdlens. Door te schakelen tussen lenzen zoom je uit of juist in, zonder dat je inboet op de kwaliteit door digitale zoom. Kwaliteitsverschil is wel vaak merkbaar, omdat veel fabrikanten een wat minder lichtgevoelige of scherpe lens gebruiken als secundaire camera. Vaak worden deze lenzen ook ingezet om een scherptediepte-effect te kunnen bepalen bij portretfoto’s.

Aan de achterzijde van de smartphone vinden we ook steeds meer sensoren, zoals infrarood of Time Of Flight-sensoren (TOF), die de afstand tot het onderwerp of andere objecten beter kunnen bepalen.

Een andere nieuwe camera die we sinds kort op smartphones zien, is de zogenaamde periscoopcamera. Met een spiegeltje wordt een soort periscoop gemaakt, zodat het licht door een hoek van negentig graden op de camerasensor valt. Met verschillende vergrootlenzen in deze periscoopconstructie kan ook ingezoomd worden, tot wel tien keer. Chinese smartphonefabrikanten Huawei (P30 Pro) en Oppo (Reno 10x Zoom) zijn de eerste die deze techniek in een camera hebben verwerkt.

©PXimport

Sony IMX586

Vreemde eend in de bijt is de Sony IMX586-sensor. De smartphone-lens, die door Sony is ontworpen, vinden we terug in meerdere smartphones. Niet op Sony Xperia’s trouwens. De sensor is tot nu toe alleen terug te vinden in Chinese smartphones en een Taiwanese: Xiaomi Mi 9, Honor View 20, Oppo Reno, Oppo Reno 10x Zoom, OnePlus 7, OnePlus 7 Pro en de ASUS Zenfone 6. Het is echter niet ondenkbaar dat de sensor binnenkort ook in andere smartphones gebruikt gaat worden.

48 of 12 megapixel

De IMD586 is in staat foto’s in een 48 megapixelresolutie te schieten, dat is 8000 x 6000 pixels! Deze foto’s worden echter verkleind tot een 12 megapixelfoto. Bij dat proces wordt de informatie van 48 megapixel gebruikt om ruis te verwijderen, die bijvoorbeeld ontstaat door beweging of een gebrek aan licht. Dit resulteert dus in haarscherpe foto’s en een prachtige kleurweergave. Toch laat de lichtopname in praktijk wat te wensen over, waardoor hij in moeilijke lichtomstandigheden merkbaar minder presteert dan de andere smartphones in de test.

Verschillen

Natuurlijk zijn de onderlinge verschillen bij de smartphones met de IMX586-sensor groot. Dat is niet verwonderlijk, want de fabrikanten hebben zelf de software gemaakt die de sensor aanstuurt en beeldherkenning toepast. Bovendien hebben alle fabrikanten andere sensoren naast deze van Sony, zoals dieptesensoren, macrolenzen en groothoeklenzen. De Oppo Reno 10x Zoom heeft zelfs een periscoopcamera, die optische zoom mogelijk maakt. Toch staat de IMD586-sensor garant voor uitstekende foto’s, bovendien is hij geplaatst in smartphones die niet overdreven hoog geprijsd zijn.

©PXimport

Apple iPhone Xs (Max)

De iPhone is altijd een veilige keuze als het aankomt op de camera, maar Apple lijkt de innovatiesnelheid van de concurrentie niet meer te kunnen bijbenen. De camera van de iPhone voegt op de achtergrond vele foto’s samen om zo tot één fraai eindresultaat te komen. De camera staat erom bekend om een zo natuurlijk mogelijk eindresultaat op de foto te krijgen. De iPhone beschikt over een dualcam met twee brandpuntafstanden, waarbij een groothoek als aanvulling gebruikt wordt voor de foto’s waar je net even wat meer op te zien wilt krijgen.

Conservatief

Het voordeel van de camera-app van Apple is dat iedereen er zonder enige moeite een goede, natuurgetrouwe foto mee kan maken. Nadeel is echter dat deze app in zijn eigen instellingen behoorlijk ‘conservatief’ is. In moeilijke lichtomstandigheden gooit de software niet de sluitertijd en iso omhoog om toch nog wat vast te leggen. Donkere lichtomstandigheden blijven daarom lastig voor de iPhone. Als gebruiker heb je zelf geen enkele mogelijkheid om handmatig de camera af te stellen of de foto’s in raw-formaat op te slaan. Voordeel van deze conservatieve instellingen is echter wel dat je minder snel last hebt van bewegingsonscherpte.

Omdat de techniek van de iPhone Xs verbeterd is ten opzichte van de iPhone X van vorig jaar, is het dynamisch bereik wel verbeterd. Op foto’s met zowel lichte als donkere oppervlakken, zijn beide goed zichtbaar. Alleen valt op dat er soms tegenlicht ‘lekt’ over de donkere vlakken. Dat is in de nabewerking nauwelijks weg te poetsen.

Portretmodus

Apple maakt veel indruk de portretmodus. Je kunt deze gebruiken om achter- of voorgronden onscherp te maken, maar ook om het onderwerp uit te lichten door de achtergrond zwart te maken. Waterdicht is deze functie nog niet: gezichtscontouren en haren worden soms ook zwart gemaakt in deze automatische functie.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Apple iPhone XS (Max)

8Score80

Huawei P30 Pro

Enkele jaren terug is Huawei begonnen met een samenwerking met Leica, waarna een indrukwekkende inhaalslag werd ingezet. Vorig jaar kon de P20 Pro zich in onze test meten met Apple en Samsung. Dit jaar wisten we eigenlijk al voor deze vergelijkende test dat Huawei zou winnen, want met de P30 Pro zet Huawei de concurrentie op grote afstand. Waar Apple, Nokia en Samsung lijken te vechten om het kampioenschap van de Keukenkampioendivisie, staat Huawei op eenzame hoogte in de Champions League. Op cameragebied dan, want als smartphone valt er heel veel aan te merken op de EMUI-software.

Veel sensoren

Op de achterkant van de Huawei P30 Pro zijn diverse sensoren geplaatst. De hoofdlens telt 40 megapixel, en kan net als Sony’s IMX586 ruis verminderen en meer detail vastleggen door de foto te verkleinen. Een groothoeklens met 20 megapixel zorgt ervoor dat je uit kunt zoomen naar 0,6x. Met merkbaar kwaliteitsverlies overigens. Opvallendst is de 8 megapixel periscoopcamera, die tot 5x optisch kan inzoomen, tot 10x dynamisch en wel tot 50x digitaal. Dat is werkelijk ongekend. Natuurlijk: hoe verder je inzoomt, hoe minder de kwaliteit. Maar geen enkele andere smartphonecamera kan dit überhaupt. Dankzij stabilisatie zijn de foto’s niet eens erg bewogen bij 50x inzoomen, terwijl het beeld alle kanten op lijkt te gaan bij het richten.

Rgb wordt ryb

Deze stabilisatie wordt ook ingezet bij een functie die helemaal verbluffend is: de nachtmodus. Of je nu een gewone foto neemt of de nachtmodus gebruikt, de camera weet bizar veel licht te pakken. Zelfs in omgevingen waar je zelf niks kunt zien. Bij de nachtmodus wordt de sluiter nog net even wat langer opengezet voor meer detail. En dankzij die stabilisatie moet je het wel heel bont maken om een bewogen foto te krijgen. Het levert de prachtigste foto’s op in het donker, die zelfs soms surreëel aandoen, met een sterrenhemel en objecten die eruitzien alsof ze in het licht staan. Technisch weet Huawei dit voor elkaar te krijgen door de rgb-sensor net anders af te stellen, waarbij ook geel wordt afgevangen in plaats van groen. Volgens Huawei valt er op deze manier meer licht op te vangen en kan het verschil softwarematig rechtgezet worden.

Herkenning

Met de P20 Pro introduceerde Huawei AI in de camera, dat is de marketingbenaming voor automatische object- en sceneherkenning. Door te herkennen wat er in beeld is, kan de camera-app automatisch de instellingen en kleurweergave optimaliseren. Bij de P20 Pro leverde dit weleens erg overdreven gesatureerde of bewerkte foto’s op. Bij de P30 Pro is dat wat beter afgesteld en zelfs de portretmodus, die de achter- of voorgrond vervaagt springt automatisch aan. Kleine details als sprieterig haar, koptelefoons en hoofddeksels worden echter weleens gemist, waardoor die ook vervagen. Bij goede lichtomstandigheden valt de P30 Pro niet positief op ten opzichte van de andere smartphones. Sterker nog, je moet handmatig de hdr-functie aanzetten als je donkere en lichte oppervlaktes op één foto wilt zetten. Gek genoeg werkt de AI hierbij nog niet goed genoeg.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Vijf zoomniveau's van de Huawei P30 Pro: breedbeeld, 1x, 5x zoom, 10x zoom, 50x zoom.

Huawei P30 Pro

10Score100

Nokia 9 PureView

Wat meteen opvalt bij de Nokia 9 PureView is de achterkant van het toestel, waar vijf sensoren op zijn gemonteerd: twee rgb-sensoren en drie monochrome sensoren. De TOF-sensor stelt de telefoon in staat de afstand tot verschillende punten te bepalen. Dankzij al deze sensoren kan de Nokia 9 prima diepte vastleggen, maar ook meer licht. De vijf sensoren hebben een resolutie van 12 megapixel, een grootste diafragma van F 1,8, een brandpuntsafstand van 28 mm (omgerekend naar fullframe), een 1/2,9inch-sensor en een pixelgrootte van 1,25 µm. Inzoomen zonder kwaliteitsverlies is echter niet mogelijk, omdat de sensoren hetzelfde zijn.

©PXimport

Raw-functie

Maar de camera is nog wel traag, met name als je in raw fotografeert en alle scherptediepte-details bewaart. Een dng-bestand van de camera kan dan zo rond de 40 MB groot zijn. Het hiervan duurt erg lang, tot een volle minuut. Tijdens het opslaan van de foto kun je gerust blijven fotograferen, maar het eindresultaat op je scherm halen, dat kan dus pas na een minuut. Erg frustrerend als je je foto meteen wilt laten zien.

Deze camera’s kunnen wel extreem veel diepte-informatie vastleggen, tot in de kleinste details. Ieder gras- of haarsprietje wordt scherp gehouden – of vervaagd, wat jij wilt. Je kunt dit achteraf nog wijzigen, wat ook het grote formaat van de dng-bestanden verklaart.

Stabilisatie

De telefoon heeft een goede ingebouwde stabilisatie. Zelfs bij langere sluitertijden is het mogelijk om uit de hand te schieten. Bewegingen vastleggen werkt ook erg goed en de camera legt een groot dynamisch bereik (licht en donker) prima vast. Zoomen doet het toestel nog niet heel geweldig: de kwaliteit neemt dan erg af. Wanneer je in een omgeving met weinig licht fotografeert, moet de Nokia 9 wel zijn meerdere erkennen in de andere geteste smartphonecamera’s.

©PXimport

©PXimport

Nokia 9 PureView

6Score60

Samsung Galaxy S10+

De Samsung Galaxy S10+ wordt gekenmerkt door drie camera’s aan de achterzijde. Bij de S9+ zaten al twee lenzen aan de achterkant en daar is nu een groothoeklens bij gekomen. Vorig jaar wist de Galaxy S9+ nog onze test te winnen, hoewel de verschillen tussen de smartphones toen klein waren.

Verbeterd

De camera van de S10+ is uitstekend in staat om mooie foto’s te schieten. Ten opzichte van de iPhone Xs zijn de foto’s wat levendiger doordat de kleuren wat sterker verzadigd zijn. Ook in moeilijke lichtomstandigheden presteert de camera best goed.

Er zijn meer verbeteringen toegevoegd, waaronder de scèneoptimalisatie, die dankzij onderwerp- en scèneherkenning de nodige bewerkingen en filters toepast. Ook is er een waarschuwing voor een vuile lens en zijn er nieuwe portretfuncties.

De camera legt situaties met weinig licht prima vast. Niet uitzonderlijk goed, maar zeker ook niet slecht. Ook bevat de camera een portretmodus waarin bijvoorbeeld de huid egaler wordt gemaakt.

Uitstekende camera

Wederom heeft Samsung een uitstekende camera in zijn nieuwste smartphone geplaatst. Hij bevat geavanceerde mogelijkheden, maar lijkt net de nieuwste snufjes en ontwikkelingen te missen. Die heeft Huawei wel in zijn P30 Pro toegepast, waardoor je (als je puur naar de camera kijkt) betere opties hebt dan de S10+.

©PXimport

©PXimport

Samsung Galaxy S10+

7Score70

Conclusie

De ontwikkelingen op smartphone-cameragebied gaan onverminderd hard, met Huawei voorop, die uit het niets veruit de beste foto’s schiet en de meeste mogelijkheden biedt, zoals nachtfotografie en zoom. De Galaxy S10+ volgt op ruime afstand, met een camera die in alle omstandigheden goede foto’s schiet en een waardevolle toevoeging biedt met de groothoeklens.

Apples iPhone Xs is een veilige keuze, hoewel de afstand met andere smartphonemakers alsmaar groter lijkt te worden. De opvolger van deze iPhone zal een flinke inhaalslag moeten maken om zich überhaupt te mogen meten met de beste smartphonecamera’s. De Nokia 9 PureView is niet zo revolutionair als de andere PureView-smartphones, maar biedt voor de nabewerkende fotograaf wel veel interessante mogelijkheden.

©PXimport

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.

Vind je dat Chrome af en toe traag presteert en ervaar je zelfs vastlopers? De efficiëntiemodus van Windows 11 is mogelijk de boosdoener. Gelukkig kun je die uitschakelen. We geven je een plan van aanpak waarmee Chrome een heel stuk sneller werkt en reageert.

De efficiëntiemodus is bedoeld om langer te kunnen werken met een volle accu, om minder ventilatorgeluid te produceren en betere prestaties te halen. De functie werd geïntroduceerd in Windows 11. Het is een systeemfunctie die automatisch het brongebruik van apps aanpast op basis van hun gebruik en prioriteit. Deze modus staat standaard ingeschakeld voor bepaalde applicaties zoals Chrome.

Wanneer je bijvoorbeeld meerdere tabbladen in Chrome hebt geopend, terwijl je er slechts één gebruikt, dan kan de efficiëntiemodus een aantal tabbladen in rust zetten. Hierdoor komen die in een energiebesparende stand te staan. Nadeel is dat deze tabbladen mogelijk niet langer worden bijgewerkt, of zelfs helemaal niet meer reageren wanneer je ernaar overschakelt. Wat aanvankelijk bedoeld is als een voordeel, pakt hierdoor soms uit als hinderlijk. Extra geheugen dat wordt vrijgemaakt lijkt op het eerste gezicht interessant, maar als hierdoor browsertabbladen niet laden of websites crashen dan is dit behoorlijk irritant. Tijd om hier wat aan te gaan doen.

Eerst controleren

We gaan eerst controleren of de efficiëntiemodus inderdaad is ingeschakeld en of die zijn werk doet. Heb je Windows 11 geüpdatet naar versie 22H2 of hoger, dan is de kans groot dat de efficiëntiemodus in Google Chrome al actief is. Controleer dit met Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en selecteer Taakbeheer.

In de app die opent, zoek je nu het proces Google Chrome. Klik op het pijltje ernaast om deze groep uit te vouwen. In de kolom Status staat Efficiëntiemodus naast alle processen waarvoor deze functie is ingeschakeld. Wanneer je dit label aantreft, weet je dat deze modus over het algemeen actief is voor Google Chrome. De efficiëntiemodus is ook herkenbaar aan een pictogram van een groen blaadje.

Het groene blaadje geeft aan dat bij deze processen de efficiëntiemodus actief is.

Efficiëntiemodus uit

Je kunt de efficiëntiemodus voor Google Chrome in Windows 11 tijdelijk uitschakelen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op een van de subprocessen waar de waarde Efficiëntiemodus in de kolom Status te zien is. Klik daarna met de rechtermuisknop op het label Efficiëntiemodus om het vinkje weg te halen. Herhaal deze stap bij alle Chrome-subprocessen waar de efficiëntiemodus actief is, tot in de groep Google Chrome geen enkel groen blaadje meer staat. Hierdoor wordt de efficiëntiemodus voor deze subprocessen tijdelijk uitgeschakeld.

De proceslijst verandert en wordt continu bijgewerkt wanneer je nieuwe tabbladen opent en sluit. Het is dus mogelijk dat je deze stappen meerdere keren moet herhalen om ervoor te zorgen dat de wijzigingen van kracht blijven. Ook als je Chrome later sluit en opnieuw start, wordt de modus opnieuw ingeschakeld. Hetzelfde geldt wanneer je de pc opnieuw opstart.

Haal het vinkje weg bij Efficiëntiemodus.

Twee versies

Als je de vorige methode niet elke keer opnieuw wilt herhalen nadat je Google Chrome hebt gestart, dan kun je werken met Chrome-snelkoppelingen. In dit voorbeeld gebruik je een snelkoppeling om Chrome in de standaardinstelling (met de efficiëntiemodus actief) te gebruiken en daarnaast maak je een snelkoppeling om Chrome te gebruiken zónder de efficiëntiemodus.

Begin met het plaatsen van een snelkoppeling voor Chrome op het bureaublad. Binnen Windows 11 verloopt dat anders dan in Windows 10. Klik op Start en selecteer rechtsboven de optie Alles. Hiermee verschijnt er een alfabetische lijst met alle apps. Zoek Google Chrome en sleep dit pictogram naar het bureaublad. Daar is de eerste snelkoppeling. Klik met rechts op deze snelkoppeling en kies Kopiëren. Daarna klik je op het bureaublad met rechts en je selecteert Plakken.

Sleep een snelkoppeling op het bureaublad vanuit Alle apps.

Zonder efficiëntiemodus

Zo, vanaf nu heb je twee snelkoppelingen voor Chrome op het bureaublad. Bij de tweede verander je de naam bijvoorbeeld in Google Chrome zonder efficiëntiemodus. Klik met de rechtermuisknop op deze tweede snelkoppeling en kies Eigenschappen in het contextmenu. Klik in het venster Eigenschappen / Snelkoppeling op het veld Doel. Daar zie je het pad: C:\Program Files\Google\Chrome\Application\chrome.exe. Voeg daar de volgende opdracht aan toe. Zet de cursor achter chrome.exe, plaats een spatie en daarachter typ of plak je --disable-features=UseEcoQoSForBackgroundProcess. Het totale pad ziet er dus als volgt uit:

Klik op Toepassen in de rechterbenedenhoek van het venster. Door deze toevoeging schakel je de Eco QoS (Eco Quality of Service) voor achtergrondprocessen uit. Hierdoor gebruikt Chrome niet langer de functie die is ontworpen om het energieverbruik te optimaliseren. Windows vraagt je in sommige gevallen om de beheerrechten te verlenen om door te kunnen gaan. Klik dan gewoon op Doorgaan. Sluit het venster Eigenschappen van Google Chrome als je klaar bent. Start nu Google Chrome opnieuw op.

Wijzig de gegevens in het veld Doel.

Controle

Om te controleren of de functie is uitgeschakeld open je de snelkoppeling zonder efficiëntiemodus. Typ in het adresvak chrome://version en druk op Enter. Hierdoor zullen de details van Chrome op je pc in beeld komen. En daar zul je de opdrachtparameters lezen die je zojuist hebt toegevoegd. Als je Chrome opent vanaf de eerste snelkoppeling (met efficiëntiemodus) en je typt chrome://version, dan zul je deze parameters niet terugvinden. Ook wanneer je het oorspronkelijke Chrome-uitvoerbare bestand start vanuit de map C:\Program Files\Google\Chrome\Application zul je ontdekken dat de efficiëntiemodus nog steeds aan staat.

Deze aanpassing schakelt de efficiëntiemodus alleen uit als je Chrome start vanuit de bewerkte snelkoppeling.

Geheugenbesparing uitzetten

Behalve de efficiëntiemodus gebruikt Chrome ook functies voor geheugen- en energiebesparing. Beide verminderen het stroomverbruik van de browser door bepaalde functies en mogelijkheden te beperken, maar ze kunnen ook de browserprestaties vertragen. Om ze uit te schakelen, tik je op de drie puntjes in de rechterbovenhoek en ga je via Instellingen naar Prestaties. Je kunt ook in het adresvak chrome://settings/performance typen en dan op Enter drukken. Hiermee kom je op het tabblad Prestaties. In dit tabblad kun je de schuifjes bij Geheugen / Geheugenbesparing en Voeding / Energiebesparing uitschakelen.

Deze laatste optie is alleen beschikbaar op Chrome die op een laptop draait. Een van de bekende problemen van Geheugenbesparing is dat het tabblad automatisch bevriest of opnieuw gaat laden wanneer je ernaar teruggaat. Energiebesparing kan ook de oorzaak zijn dat de visuele effecten in de browser worden beperkt. Hierdoor zal bijvoorbeeld smooth scrolling niet meer werken en ook videoframerates kunnen hierdoor vertragen.

Probeer Geheugenbesparing uit te zetten en kijk of het probleem hiermee is opgelost.

Sluit ongebruikte tabs

Chrome opent voor elk tabblad zijn eigen proces. Als er veel tabbladen openstaan, dan verbruiken die veel geheugen, wat kan leiden tot vertraging. Om te weten hoeveel systeembronnen Chrome aanspreekt, ga je naar Taakbeheer en bekijk je het lopende verbruik. De oplossing is simpel: sluit onnodige tabbladen om te zien of Chrome hierdoor sneller wordt.

Alle open tabbladen spreken gezamenlijk veel geheugen aan.

Cache en cookies wissen

Wanneer je de Chrome-browser lang gebruikt, verzamel je heel wat gegevens in de browsercache en ook veel cookies, wat de browser kan vertragen. Je kunt dit probleem oplossen door de browsegegevens te wissen. Klik op de drie puntjes in de rechterbovenhoek van de browser. Selecteer Browsegegevens wissen. Vervolgens selecteer je de vakjes Cache en Cookies en je klikt op Gegevens wissen. Als dat is gebeurd, start je Chrome opnieuw op en kijk je of het programma nog steeds traag is.

De gecachte afbeeldingen en bestanden nemen 320 MB in beslag.