De Apple iPhone Xs is een opgevoerde uitvoering van de iPhone X die in 2017 verscheen. De iPhone Xs heeft een betere processor, camera en scherm ten opzichte van zijn voorganger. Maar maakt dat de iPhone Xs ook de beste smartphone?

Met de iPhone X uit 2017 vierde Apple de tiende verjaardag van de smartphone, met het beste wat Apple te bieden heeft. Dat leek teleurstellend weinig, innovatie was ver te zoeken en in onze review waren we daarom ook niet wildenthousiast. Maar dat Apple weer leider werd op de smartphonemarkt was wel te merken aan de concurrentie, die in een wedstrijd verzeild te lijken zijn geraakt wie de iPhone X het beste kan namaken. Zowel goede keuzes als slechte eigenschappen worden bijna slaafs overgenomen, waardoor 2018 tot nu toe het jaar is van de smartphones met gekopieerde ontwerpen, scherminkepingen, breekbare glazen behuizingen, Androidskins die lijken op iOS en het zonder fatsoenlijke argumenten weghalen van koptelefoonpoorten. Neem bijvoorbeeld de Huawei P20 Pro, Asus Zenfone 5 en de OnePlus 6: ik ben ervan overtuigd dat deze smartphones er heel anders uit hadden gezien als de iPhone X niet uit was gekomen. Het toont wel aan dat de innovatie die we verwachten van een nieuwe iPhone helemaal niet nodig is. Bovendien zit de meeste innovatie in iOS, dat vooral dankzij ARKit slimme augmented reality-functies brengt. Bijvoorbeeld voor games of het meten van objecten in je omgeving.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

iPhone Xs

Het is dan ook geen grote verrassing dat de iPhone Xs (je spreekt uit: tien s) ook geen grote vernieuwingen kent. Bovendien, alle S-uitvoeringen van de iPhone waren in feite een opgevoerde versie van hun voorganger. Kijk bijvoorbeeld naar de iPhone 4S, 5S en 6S, die qua uiterlijk vrijwel identiek waren aan hun voorganger. Hiermee hebben we overigens ook de wat knullige naamkeuze verklaard, want je bent geneigd ‘extra small’ te lezen. Hetzelfde geldt voor de iPhone Xs, sterker nog: het hoesje van de iPhone X past zelfs om de Xs. Het ontwerp is hetzelfde gebleven, met de inkeping bovenin het indrukwekkende 5,8 inch oledscherm. Helaas heeft Apple wel vastgehouden aan een glazen behuizing, ondanks dat de iPhone X de boeken in ging als meest breekbare smartphone ooit. Natuurlijk claimt Apple dat het glas minder breekbaar is en begrijp ik dat een metalen behuizing draadloos opladen onmogelijk maakt. Maar glas is altijd breekbaar en iPhone-reparaties zijn een Apple-melkkoe die je graag vermijdt. Een hoesje is absolute noodzaak om de iPhone Xs te beschermen tegen valpartijen... en oncharmante vette vingerafdrukken.

De iPhone Xs komt in twee uitvoeringen. De ene uitvoering is identiek aan de iPhone X, maar er is ook een grotere uitvoering: de iPhone Xs Max. Hier wordt de naamkeuze overigens al helemaal onhandig. De Max-uitvoering beschikt over een enorm 6,5 inch beeldscherm. De specificaties en camera zijn verder gelijk aan de Xs. Maar natuurlijk is de prijs wel hoger, en laten we die olifant in de kamer ook meteen uit de weg ruimen: de prijzen van de iPhone Xs (vanaf 1159 euro) en Xs Max (1259) zijn op geen enkele manier te verantwoorden. De Xs Max met 512GB opslagruimte kost zelfs 1659 euro. Misschien heb je deze prijzen er wel voor over, maar waard zijn het de iPhones absoluut niet. Zo heeft Xiaomi zelfs een marketingstunt: het XS pakket, waarbij je voor 1100 euro een goede smartphone, fitnessarmband, smartwatch, laptop en bluetooth headset krijgt. Apple lijkt niet alleen uit de bocht te vliegen met de prijzen, maar geeft nog gas ook.

©PXimport

©PXimport

Bouwkwaliteit

Die prijsstijgingen kunnen ze zich veroorloven, want veel iPhone-gebruikers blijven comfortabel in het Apple-ecosysteem. iMessage, iCloud, FaceTime, Apple Music... Apple weet gebruikers met zijn diensten als geen ander vast te houden, waardoor veel iPhone-bezitters zich bij de oriëntatie voor een nieuwe smartphone niet afvragen welke smartphone ze het beste kunnen kopen, maar welke iPhone de beste keuze is. En bij de iPhone Xs krijg je het beste wat Apple te bieden heeft. Dat zie je al wanneer je het toestel aan zet, het oledscherm is fantastisch: heel natuurgetrouw afgesteld en helder genoeg om een hele kamer mee te verlichten. Bijna de gehele voorkant van de iPhone bestaat uit scherm, door de schermranden dun te houden en dankzij de eerder genoemde scherminkeping (ook wel notch genoemd). Ook is de minimale rand aan de onderkant van het scherm het vermelden waard. Andere fabrikanten hebben hier een dikkere schermrand, vanwege de schermaansluitingen. Omdat Apple het scherm in de behuizing gebogen laat aflopen kunnen de aansluitingen weggestopt worden en is de schermrand ook aan de onderzijde van minimale grootte. Nieuw is dit niet, de iPhone X beschikte hier ook al over, maar nog altijd zijn andere fabrikanten niet in staat geweest om dit te kopiëren. Het laat zien dat de bouwkwaliteit erg indrukwekkend is... en nog waterdicht ook.

Aan de onderkant van de behuizing vind je natuurlijk Apple’s Lightning-aansluiting uit 2012. Helaas heeft Apple nog niet de moed om deze aansluiting te vervangen met usb-c, zoals dat het wel durfde met de Macbooks en wellicht op termijn door de EU gedwongen gaat worden om deze universele aansluiting te gebruiken. Apple, het bedrijf dat voor miljarden Beats Audio heeft gekocht en Airpods verkoopt, houd natuurlijk ook de koptelefoonpoort weg van de iPhone. Omdat Apple nu ook gestopt is met de verkoop van de iPhone SE en iPhone 6s, zijn er überhaupt geen iPhones meer te krijgen met een 3,5 mm aansluiting. Wie zijn koptelefoon bedraad aansluit is aangewezen op een dongel, die overigens niet meer in de doos zit. Deze moet je er dus nog los bij kopen.

De geluidskwaliteit uit het speakertje van toestel zelf is wel wat verbeterd en in stereo, maar echt een enorme vooruitgang merk je niet.

©PXimport

©PXimport

Razendsnel

Misschien wel het meest onder de indruk ben ik van hoe vlot de iPhone Xs werkt. iOS 12 en Apple’s eigen A12 Bionic-chipset laten de benchmarks door het dak schieten. Het is echter de praktijk die telt en niet de benchmark-steekproef, maar ook in dagelijks gebruik is er nagenoeg geen vertraging. Of je nu een zware AR-game start of in de camera tussen verschillende portretmodi schakelt: het gaat vloeiend. Ik merkte alleen bij de AR-app Meten op, dat de iPhone wat langer nodig had om de omgeving te analyseren, oppervlaktes te herkennen en de maten daarvan te berekenen. Het configureren van Face ID verliep ook soepel, alleen hier merkte ik opeens op dat het toestel gloeiend heet werd.

Met de accuduur van de iPhone Xs loopt Apple nog altijd achter op de concurrentie. Ga ervan uit dat de accu een dag mee gaat, maar daarna wordt het wel tijd om hem aan de lader te hangen. Wellicht komt het omdat de accucapaciteit van de iPhone nog altijd een slagje lager is dan zijn concurrenten. De iPhone Xs heeft een capaciteit van 2658 mAh, terwijl smartphones met een goede accuduur over 3500 à 4000 mAh accucapaciteit beschikken. Sterker nog, de iPhone X van vorig jaar had een hogere capaciteit van 2716 mAh. Dat leidt ook tot meer oplaadcyclussen en daarmee op lange termijn ook tot een accu die sneller slijt. Het is jammer dat Apple hier nog altijd niet in mee weet te komen.

Camera

Waar je bij een iPhone gegarandeerd goed mee zit is de camera. Hoewel de toestellen niet meer als beste uit de bus komen in onze cameratests, valt de iPhone-camera steevast op door zijn natuurgetrouwe kleuren. Vooral bij portretfoto’s is dat natuurlijk een enorm voordeel. Zo ook bij de dualcam van de iPhone Xs: foto’s zijn indrukwekkend goed. Vooral in daglicht maakt de camera schitterende foto’s, misschien wel beter dan zijn concurrenten. In lastige lichtsituaties lijkt de dualcam van de iPhone Xs toch net even wat mindere foto’s te maken dan bijvoorbeeld een Galaxy S9+ of Huawei P20 Pro. Bijvoorbeeld bij heftig tegenlicht ‘lekt’ het licht over de donkere vlakken in de schaduw, wat in de nabewerking ook niet te corrigeren valt. In donkere omgevingen is er nauwelijks ruis of bewegingsonscherpte te bemerken, wat op zich positief klinkt. De camera ziet echter gewoonweg minder dan de smartphonecamera’s van Samsung en Huawei. Dat komt niet alleen omdat de iPhone wat ‘conservatiever’ is in zijn automatische instellingen, maar ook omdat het diafragma wat hoger ligt dan zijn concurrenten. Hierdoor kan de lens technisch gezien wat minder licht opvangen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Daglicht, kunstlicht en avond

De dubbele camera van de iPhone Xs werkt zoals je gewend bent van de dualcams van de iPhone X en Plus-uitvoeringen van de iPhone. Een telelens en groothoeklens werken samen, bijvoorbeeld door in te kunnen zoomen zonder kwaliteitsverlies. Ook kun je prachtige portretfoto’s maken met scherptediepte-effect. Hierbij kun je nu ook met een schuifje de vervaging op de achtergrond configureren. Omdat de iPhone Xs ontzettend natuurgetrouwe foto’s maakt, zijn de portretten zeer indrukwekkend. De toneellicht-portretmodi, die de achtergrond zwart maken kunnen alleen nog wat beter afgesteld worden. Gezichtscontouren en haren werden vaak net even te snel ook zwart weggepoetst.

De selfiecamera is ook erg natuurgetrouw, en hoewel je logischerwijs een klein kwaliteitsverschil merkt met de camera’s aan de achterzijde kun je hier als doe-het-zelfer ook erg mooie portretfoto’s mee maken.

Deze selfiecamera wordt ook gebruikt voor Face ID, de gezichtsontgrendeling van de iPhone. Deze werkt soepeler dan ooit. Ook lukt het me niet om het om de tuin te leiden. Desondanks zou ik voor gevoelige data en authenticatie voor bankzaken toch eerder kiezen voor een pincode of (sterk) wachtwoord.

©PXimport

©PXimport

Conclusie

De conclusie is wellicht wat voorspelbaar: ondanks dat er weinig vernieuwing te vinden is in de iPhone Xs (en grotere Xs Max) zijn het de beste smartphones van het moment en Apple is hiermee het leidende voorbeeld voor de andere smartphone-makers. De prijs is echter zo overdreven hoog dat het op geen enkele manier in verhouding staat met wat je ervoor terugkrijgt. Daardoor kun je de beste smartphone ook weer niet aanbevelen, wat eigenaardig tegenstrijdig is.

Zie je aan de binnenkant van je waterkoker een donkere of zwartbruine aanslag, vooral ter hoogte van het waterniveau? Dat is een veelvoorkomend verschijnsel bij roestvrijstalen waterkokers die vaak worden gebruikt. Het oogt onfris, maar het is meestal geen vuil of schimmel — en zeker niet gevaarlijk.

Waarom de binnenkant zwart verkleurt

De zwarte aanslag ontstaat niet doordat het metaal zelf oxideert, maar door mineralen uit het water die zich afzetten en bij herhaald verhitten donker kleuren. Kalk, ijzer en vooral mangaan zijn daarbij de belangrijkste veroorzakers.

In Nederland komt dit vaker voor in regio's met hard water, waarin meer mineralen zitten. In sommige delen van het land (zoals Friesland, Gelderland, Overijssel en Drenthe) bevat het leidingwater van nature iets meer mangaan of ijzer. Tijdens de waterzuivering wordt dat grotendeels verwijderd, maar een kleine resthoeveelheid kan bij verhitting reageren tot donkere mangaanoxide. Dat hecht zich aan de wand van de waterkoker, precies op de plek waar het waterpeil meestal eindigt.

Ook aangebrande kalkaanslag kan bijdragen aan de verkleuring. Wanneer kalk zich ophoopt op de bodem of wanden en daarna opnieuw wordt verhit, verkleurt die witte laag naar bruin of zwart.

Hoe verwijder je aanslag?

De aanslag is meestal goed te verwijderen met natuurlijke middelen:

1: Vul de waterkoker met een mengsel van half water en half natuurazijn, of gebruik een eetlepel citroenzuur per halve liter water.

2: Laat dit 30 minuten inwerken en breng het mengsel daarna kort aan de kook.

3: Laat het afkoelen, giet het weg en veeg de binnenkant schoon met een zachte doek of sponsje.

4: Spoel grondig na met schoon water.

Blijft er na het schoonmaken een donkere waas zichtbaar, dan gaat het meestal om een hardnekkige mineraallaag die zich stevig heeft vastgezet. Bij goed roestvrij staal hoort het metaal zelf niet te verkleuren; blijvende vlekken wijzen eerder op hardnekkige aanslag of op een mindere kwaliteit staal.

Zo voorkom je nieuwe aanslag

Laat de waterkoker na gebruik altijd leeglopen en openstaan, zodat hij goed kan drogen. Kook alleen de hoeveelheid water die je nodig hebt, en ontkalk hem eens per maand met azijn of citroenzuur. Zo krijgen mineralen minder kans om zich te hechten en blijft de binnenkant langer schoon.

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.