Terwijl smartphones nog maar weinig écht lijken te innoveren en de prijs van een toptoestel soms zelfs de duizend euro overstijgt, zetten smartphonefabrikanten (en hun marketingafdelingen) des te meer in op de camera. Als de camera een doorslaggevende factor is in de aanschaf van je smartphone, wil je graag weten wat het beste toestel is. Dat gaan we testen!

Het is een hardnekkige misvatting dat je een iPhone moet kiezen als je de beste smartphonecamera wilt. Dat blijkt wel uit een jaarlijks terugkomende test, waaruit meermaals is gebleken dat juist Samsung steevast als testwinnaar uit de bus komt. Apple is echter met een inhaalslag bezig en kruipt steeds dichterbij, de overige smartphones volgen op gepaste afstand.

Intussen zijn we weer een jaar verder en zijn er veel nieuwe modellen op de markt verschenen, waarna de vraag weer rijst: welke smartphone beschikt nu over de beste camera? Nadat we de toestellen individueel besproken hadden in een review, konden we het antwoord op deze vraag terugbrengen tot twee toestellen: de iPhone X of de Galaxy S9+. Deze test stond daarom aanvankelijk als iPhone X versus Galaxy S9+ in de planning. Totdat onlangs de Huawei P20 Pro verscheen en de drie(!) sensoren plus lenzen aan de achterkant tijdens het testen meer bleken dan louter holle marketing. Schiet de iPhone X de beste plaatjes, is het toch weer Samsung dat nu met de S9+ wint ... of is het deze keer de ‘dark horse’, Huawei’s P20 Pro?

Testmethode

Tijdens de test zijn we op pad gegaan met de smartphones om onder verschillende (licht)omstandigheden foto’s te maken. De foto’s worden gemaakt met de eigen camera-app. Hierbij zijn in de automatische stand steeds hetzelfde focuspunt gebruikt en de (eveneens automatische) hdr op dezelfde momenten gebruikt. De camera’s werden op verschillende manieren het vuur na aan de schenen gelegd. In donkere binnen-omgevingen, of binnen met tegenlicht, buiten tegen de zon in, of juist met het zonlicht mee. Ook qua objecten is er diversiteit: bijvoorbeeld portret-, landschap- en macrofotografie. Hoe zit het met bewegende objecten onder verschillende lichtomstandigheden? We houden het hier bij de camera’s aan de achterzijde van het toestel. De iPhone X en Galaxy S9+ beschikken over een dubbele camera, terwijl de P20 Pro er dus drie heeft en op papier het best lijkt.

Apple iPhone X - Eenvoudig te bedienen iPhone

De camera-app van de iPhone X (spreek uit als tien) regelt alles automatisch voor je. Een professionele camerastand waarbij je alles of een gedeelte handmatig instelt, is nog steeds niet aanwezig. Zaken als sluitertijd en iso-waarde zijn dus onbereikbaar, tenzij je een app van derden installeert.

Je hebt hooguit wat invloed op het gedrag van belichting en scherpstelling door tactisch op het scherm te tikken en te vegen. Dankzij de dubbele camera kun je met een tik op een pictogram schakelen tussen een (echt optische) vergroting van 1x en 2x. In de portretstand worden ze zelfs gelijktijdig gebruikt om een foto met een kleine scherptediepte te simuleren. Jammer is dat je de camera niet direct vanuit vergrendelstand via een fysieke knop kunt activeren.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

iPhone-foto’s (links) hebben consequent de meest natuurlijke kleuren. Midden Samsung, rechts Huawei.

Beeldkwaliteit iPhone X

De iPhone X geeft de meest natuurgetrouwe kleuren. De foto’s ogen daardoor wel wat koeler dan die van de andere toestellen. Luchten zijn bijvoorbeeld realistisch blauw en gras is natuurlijk groen. Hier en daar is een zweem van ruis te vinden en door ruisreductie ontstaan artefacten. Daarnaast zijn met name donkere fotodelen wat smoezelig en zijn de contrasten rondom details nogal hard, waardoor het rommelig aandoet. Bij afnemend licht kan een foto onverwacht ietwat onscherp worden, omdat de app liever een wat langere sluitertijd lijkt te kiezen dan een hogere iso-waarde.

Bij weinig licht gaat de iPhone X nog steeds behoorlijk goed om met de witbalans. De kleuren blijven daardoor ook op minder fatsoenlijk verlichte plekken goed herkenbaar. Afhankelijk van de mix van kunstlicht is hier en daar een beetje kleurzweem te zien. Vooral bij egale vlakken is aan de artefacten goed te zien dat de ruis flink is weggepoetst. De foto oogt ook wat vlak en voorwerpen springen er daardoor minder goed uit. Er is nog wel wat ruis te zien en randen langs voorwerpen zijn hier en daar slordig afgewerkt. Als er heel weinig licht is, zoals in een slecht verlichte tuin, ziet de iPhone X nagenoeg niets meer.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Apple iPhone X

Algemeen oordeel 3,5 van de 5 sterren
Prijs € 1039,-
Cameralenzen Groothoek, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera12 megapixel, 1/1,3 sensor, 1.22µm pixelgrootte, f/1,8 diafragma
Secundaire camera12 megapixel, 1/3,6 sensor, 1µm pixelgrootte, f/2,4 diafragma
Website www.apple.com7Score70

Samsung Galaxy S9+ - Wispelturige Samsung

Op deze Samsung Galaxy S9+ is traditiegetrouw een uitgebreide professionele stand aanwezig. Je mag diafragmawaarde, sluitertijd, iso-waarde en nog veel meer zelf aanpassen, waardoor je veel invloed hebt op (specifieke) fotosituaties. Ook dit toestel heeft twee camera’s aan de achterzijde, waardoor 2x optische vergroting mogelijk is. Bij foto’s met een softwarematig vervaagde achtergrond mag je zelf de sterkte instellen – vooraf en zelfs achteraf. De camera kun je razendsnel starten door twee keer op de aan-uitknop te drukken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De P20 Pro (rechts) en iPhone X (links) tonen de meeste details. Samsung verzint vreemde patronen die er niet horen te zijn.

Beeldkwaliteit Samsung Galaxy S9+

Samsung staat bekend om zijn vaak sterk verzadigde kleuren, en dat is ook nu het geval. Denk aan intens blauwe luchten en wel erg frisgroene bomen en struiken. De foto’s zien er soms erg licht en wat vlak uit, met name als hdr wordt toegepast. In zowel lichte als donkere fotodelen zie je daardoor nog details. Ze vallen een beetje samen met de achtergrond. Ruis wordt stevig weggepoetst en dat gaat hier en daar ten koste van de detaillering. Soms verschijnen vreemde patronen die er niet horen te zijn, of vlakken worden te veel uitgesmeerd. Bij afnemend licht kan de app alsnog besluiten de kleinste diafragmaopening te gebruiken (de hoofdcamera heeft twee diafragmastanden). De iso-waarde wordt dan onnodig omhoog, waardoor een foto zomaar meer ruis heeft.

Bij weinig licht zijn foto’s van de Samsung Galaxy S9+ opnieuw te warm en vooral erg oranje. De ruis is steviger weggepoetst dan bij de iPhone X, wat ten koste gaat van de detaillering en bovendien vervaagde vlakken oplevert. Desondanks oogt de foto behoorlijk schoon en netjes. Randen langs voorwerpen zien er ook strakker uit. Je moet goed kijken om nog een zweem van ruis te ontdekken. Voorwerpen springen er goed uit en hebben meer diepte dan bij de iPhone X. Zelfs bij extreem weinig licht weet de Samsung er nog een heel behoorlijke foto uit te slepen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Samsung Galaxy S9+

Algemeen oordeel 3,5 van de 5 sterren
Prijs € 949,-
Cameralenzen Groothoek, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera12 megapixel, 1/2,55 sensor, 1.4µm pixelgrootte, f/1,5 of f/2,4 diafragma
Secundaire camera12 megapixel, 1/3,6 sensor, 1µm pixelgrootte, f/2,4 diafragma
Website www.samsung.com9Score90

Huawei P20 Pro - Huawei maakt fotograferen extra leuk

Bij de Huawei P20 Pro kom je door twee keer op de volume-omlaagknop te drukken direct in de camera-app terecht. Eventueel maakt hij dan meteen een foto voor je. De camera-app is grotendeels afgekeken van de iPhone, alleen heeft Huawei wel een professionele stand voor handmatige bediening. Standaard is AI (‘kunstmatige intelligentie’) geactiveerd. Dat houdt in dat de software probeert te herkennen wat je fotografeert en daar de beste instellingen bij kiest. Dat herkennen gaat prima, maar het resulteert in de praktijk vooral in sterk oververzadigde foto’s. Je kunt het gelukkig ook uitzetten.

Erg leuk om mee te spelen zijn de speciale camerastanden die Huawei al jaren op zijn telefoons meelevert. Zo kun je eenvoudig overdag foto’s met lange sluitertijden maken, zonder dat je ND-filters nodig hebt. Sterrensporen vastleggen werkt ook fantastisch. De sterrenpuntjes worden automatisch tot sterrensporen samengevoegd, dus je hoeft de telefoon alleen ergens een tijdje stabiel neer te zetten. Nieuw is de zeer bruikbare nachtstand, maar daarover straks meer.

De P20 Pro heeft zoals gezegd maar liefst drie camera’s aan de achterzijde. Een gewone, een monochrome-variant én eentje met 3x optische vergroting, die digitaal kan worden opgevoerd tot 5x. Je kunt portretfoto’s met softwarematig vervaagde achtergrond maken en er is een stand waarin je voor- of achteraf een gesimuleerde diafragmawaarde mag instellen. De camera’s worden afhankelijk van de situatie en geheel naar inzicht van de software apart of gecombineerd gebruikt.

©PXimport

©PXimport

Beeldkwaliteit Huawei P20 Pro

Ook de Huawei P20 Pro houdt van verzadigde kleuren. Af en toe is er zelfs een flinke uitschieter. Een onbewolkte lucht is dan nog intenser blauw en bladeren gaan gevaarlijk richting gifgroen. Dat gebeurt vooral als AI aanstaat, maar dat kun je uitzetten of je tikt de melding weg. Ruis en detaillering wisselen een beetje. Soms is er enorm veel detail te zien, meer dan bij de andere toestellen. Een andere keer valt de detaillering toch wat tegen.

Dit toestel heeft drie camera’s aan de achterzijde en onder de motorkap gebeurt enorm veel. Om de haverklap verschijnt bijvoorbeeld de melding dat je het toestel een tijdje stabiel moet houden omdat de foto wordt verscherpt. Soms gaat het duidelijk om een hdr-scène, maar het treedt ook op in wat een doorsneesituatie lijkt. Om onduidelijke redenen besluit de app dan foto’s samen te voegen, misschien wel van meerdere camera’s. Het gaat dus niet zozeer om verscherping, maar om het uitlijnen van (stukjes van) het beeld.

Ook de foto’s van de Huawei P20 Pro zijn te oranje als je bij kunstlicht fotografeert. De ruisreductie is echter effectiever dan bij de iPhone X; er is meer ruis verdwenen en toch blijven er meer details behouden dan bij de Samsung Galaxy S9+. De foto oogt ook schoner en voorwerpen zijn strak omlijnd en komen levensecht over. Schakel je AI in, dan wisselt het resultaat. Je kunt dan ook een overdreven schoongepoetste foto krijgen met een sterke plastic-look. Bij zeer weinig licht presteert de Huawei net als de Samsung opvallend goed, waardoor meer opvalt hoezeer de iPhone X het hier laat afweten.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Samsung en Huawei (midden en rechts) laten ook bij afnemend licht nog veel details zien. De iPhone presteert hier al minder; veel details gaan verloren.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De P20 Pro met (links) en zonder filter. De camera herkende zonsondergang en kon dit flink oppoetsen.

Nachtstand

Zoals eerder vermeld: de Huawei heeft een speciale nachtstand. Je houdt het toestel een seconde of vier stil terwijl de camera’s een reeks foto’s schieten en automatisch samensmelten. Die foto ziet er opmerkelijk helder en mooi uit. Weinig ruis, hier en daar wat artefacten, maar ook wat minder scherp en gedetailleerd dan een gewone nachtopname. Er moet wel een vleugje licht aanwezig zijn (al zie je dat zelf vaak niet eens), maar dat is logisch. Je kunt hier echt fraaie nachtopnamen mee maken. Voor een smartphone dan. En dat zonder statief.

Huawei P20 Pro

Algemeen oordeel 3 van de 5 sterren
Prijs € 899,-
Cameralenzen RGB, monochroom, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera40 megapixel, 1/1,78 sensor, 2µm pixelgrootte, f/1,8 diafragma
Secundaire camera20 megapixel, 1/2,27 sensor, 1,55µm pixelgrootte, f/1,6 diafragma
Tertiaire camera8 megapixel, 1/4,4 sensor, 1,55µm pixelgrootte, f/1,6 diafragma
Website www.huawei.com8Score80

Eindresultaat

Over het geheel gezien zijn de foto’s van alle drie de toestellen overdag van uitstekende kwaliteit. Je moet echt sterk inzoomen om de door ons gevonden tekortkomingen te ontdekken. Bij normaal gebruik (bekijken, printen, delen) merk je er dan ook amper iets van. Ook bij de foto’s die bij afnemend licht zijn gemaakt vallen de verschillen pas goed op als je flink inzoomt. Pas zodra er veel kunst- of tegenlicht is of juist een gebrek aan licht, is het voor een geoefend oog ook uitgezoomd te zien. Fotograferen bij weinig licht is vanwege de zeer kleine sensoren nu eenmaal de achilleshiel van smartphones.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Overdag maken alle smartphones mooie foto’s. Hooguit de kleuren spreken je meer of minder aan. Verschillen in scherpte, ruis en detail zie je pas bij inzoomen.

De iPhone X presteert in elk geval het best op kleurgebied. Kleuren zien er natuurgetrouw, maar daardoor ook wat koeltjes uit. Wat betreft scherpte, ruis en detaillering verliest de iPhone het al snel van de twee andere telefoons. Vooral bij weinig licht worden donkere gebieden erg smoezelig en zijn er artefacten, sterk vervaagde vlakken en restjes ruis te zien. In het donker ziet het toestel amper nog iets. Dit toestel is vooral een goede keuze als kleurechtheid belangrijk is, of de laagdrempelige camera-app.

De Samsung Galaxy S9+ maakt de foto’s veel te warm en ze zijn vaak wat aan de vlakke kant. Ruisreductie zorgt vooral bij weinig licht voor uitgesmeerde vlakken en soms ontstaan ook overdag vreemde patronen op plekken met fijne details. De telefoon presteert wel opmerkelijk goed bij zeer weinig licht. Je kunt nog fotograferen waar een iPhone X amper nog iets ziet. Deze smartphone biedt over het geheel gezien de beste en meest constante beeldkwaliteit. Zolang je tenminste met de te warme kleuren kunt leven, of dit achteraf corrigeert door in raw te werken.

Ook de Huawei P20 Pro houdt van oververzadigde kleuren, vooral als beeld- en objectherkenning aanstaat. Foto’s kunnen overdag zeer detailrijk zijn, maar zijn dat soms ineens niet. Ook deze telefoon doet het erg goed bij weinig licht. De ruisreductie is net wat minder agressief, objecten steken goed af en behouden hun diepte. Tegelijkertijd is de meeste ruis verdwenen en zien vlakken er schoon uit. Schakel je AI in, dan kan een overdreven plastic-look ontstaan. De speciale fotostanden zijn leuk om mee te experimenteren en vooral de nieuwe nachtstand is een welkome aanvulling. De eindresultaten zijn dus wisselend, maar dit is vanuit fotografieoogpunt gezien wel een erg interessante telefoon. Het kan een goed alternatief zijn voor de testwinnaar Samsung Galaxy S9+.

©PXimport

Conclusie

De verschillen tussen de smartphonecamera’s zijn vooral afhankelijk van persoonlijke smaak. De iPhone X-camera is het meest natuurgetrouw, maar heeft moeite met weinig of moeilijk (tegen)licht. De Huawei P20 Pro heeft de interessantste extra functies, zoals de nachtstand, maar laat foto’s er soms wat plastic uitzien. De Galaxy S9+ maakt over het algemeen de beste foto’s; vooral als er weinig (of nauwelijks) licht is maakt dit toestel het verschil. Alleen zijn foto’s soms iets té levendig.

©PXimport

Tekst en foto's in zijn in samenwerking gemaakt met Kees Krick.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.