ID.nl logo
Welke smartphone maakt de beste foto's?
© PXimport
Huis

Welke smartphone maakt de beste foto's?

Terwijl smartphones nog maar weinig écht lijken te innoveren en de prijs van een toptoestel soms zelfs de duizend euro overstijgt, zetten smartphonefabrikanten (en hun marketingafdelingen) des te meer in op de camera. Als de camera een doorslaggevende factor is in de aanschaf van je smartphone, wil je graag weten wat het beste toestel is. Dat gaan we testen!

Het is een hardnekkige misvatting dat je een iPhone moet kiezen als je de beste smartphonecamera wilt. Dat blijkt wel uit een jaarlijks terugkomende test, waaruit meermaals is gebleken dat juist Samsung steevast als testwinnaar uit de bus komt. Apple is echter met een inhaalslag bezig en kruipt steeds dichterbij, de overige smartphones volgen op gepaste afstand.

Intussen zijn we weer een jaar verder en zijn er veel nieuwe modellen op de markt verschenen, waarna de vraag weer rijst: welke smartphone beschikt nu over de beste camera? Nadat we de toestellen individueel besproken hadden in een review, konden we het antwoord op deze vraag terugbrengen tot twee toestellen: de iPhone X of de Galaxy S9+. Deze test stond daarom aanvankelijk als iPhone X versus Galaxy S9+ in de planning. Totdat onlangs de Huawei P20 Pro verscheen en de drie(!) sensoren plus lenzen aan de achterkant tijdens het testen meer bleken dan louter holle marketing. Schiet de iPhone X de beste plaatjes, is het toch weer Samsung dat nu met de S9+ wint ... of is het deze keer de ‘dark horse’, Huawei’s P20 Pro?

Testmethode

Tijdens de test zijn we op pad gegaan met de smartphones om onder verschillende (licht)omstandigheden foto’s te maken. De foto’s worden gemaakt met de eigen camera-app. Hierbij zijn in de automatische stand steeds hetzelfde focuspunt gebruikt en de (eveneens automatische) hdr op dezelfde momenten gebruikt. De camera’s werden op verschillende manieren het vuur na aan de schenen gelegd. In donkere binnen-omgevingen, of binnen met tegenlicht, buiten tegen de zon in, of juist met het zonlicht mee. Ook qua objecten is er diversiteit: bijvoorbeeld portret-, landschap- en macrofotografie. Hoe zit het met bewegende objecten onder verschillende lichtomstandigheden? We houden het hier bij de camera’s aan de achterzijde van het toestel. De iPhone X en Galaxy S9+ beschikken over een dubbele camera, terwijl de P20 Pro er dus drie heeft en op papier het best lijkt.

Apple iPhone X - Eenvoudig te bedienen iPhone

De camera-app van de iPhone X (spreek uit als tien) regelt alles automatisch voor je. Een professionele camerastand waarbij je alles of een gedeelte handmatig instelt, is nog steeds niet aanwezig. Zaken als sluitertijd en iso-waarde zijn dus onbereikbaar, tenzij je een app van derden installeert.

Je hebt hooguit wat invloed op het gedrag van belichting en scherpstelling door tactisch op het scherm te tikken en te vegen. Dankzij de dubbele camera kun je met een tik op een pictogram schakelen tussen een (echt optische) vergroting van 1x en 2x. In de portretstand worden ze zelfs gelijktijdig gebruikt om een foto met een kleine scherptediepte te simuleren. Jammer is dat je de camera niet direct vanuit vergrendelstand via een fysieke knop kunt activeren.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

iPhone-foto’s (links) hebben consequent de meest natuurlijke kleuren. Midden Samsung, rechts Huawei.

Beeldkwaliteit iPhone X

De iPhone X geeft de meest natuurgetrouwe kleuren. De foto’s ogen daardoor wel wat koeler dan die van de andere toestellen. Luchten zijn bijvoorbeeld realistisch blauw en gras is natuurlijk groen. Hier en daar is een zweem van ruis te vinden en door ruisreductie ontstaan artefacten. Daarnaast zijn met name donkere fotodelen wat smoezelig en zijn de contrasten rondom details nogal hard, waardoor het rommelig aandoet. Bij afnemend licht kan een foto onverwacht ietwat onscherp worden, omdat de app liever een wat langere sluitertijd lijkt te kiezen dan een hogere iso-waarde.

Als er heel weinig licht is, ziet de iPhone X nagenoeg niets meer.

-

Bij weinig licht gaat de iPhone X nog steeds behoorlijk goed om met de witbalans. De kleuren blijven daardoor ook op minder fatsoenlijk verlichte plekken goed herkenbaar. Afhankelijk van de mix van kunstlicht is hier en daar een beetje kleurzweem te zien. Vooral bij egale vlakken is aan de artefacten goed te zien dat de ruis flink is weggepoetst. De foto oogt ook wat vlak en voorwerpen springen er daardoor minder goed uit. Er is nog wel wat ruis te zien en randen langs voorwerpen zijn hier en daar slordig afgewerkt. Als er heel weinig licht is, zoals in een slecht verlichte tuin, ziet de iPhone X nagenoeg niets meer.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Apple iPhone X

Algemeen oordeel 3,5 van de 5 sterren
Prijs € 1039,-
Cameralenzen Groothoek, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera12 megapixel, 1/1,3 sensor, 1.22µm pixelgrootte, f/1,8 diafragma
Secundaire camera12 megapixel, 1/3,6 sensor, 1µm pixelgrootte, f/2,4 diafragma
Website www.apple.com7Score70

Samsung Galaxy S9+ - Wispelturige Samsung

Op deze Samsung Galaxy S9+ is traditiegetrouw een uitgebreide professionele stand aanwezig. Je mag diafragmawaarde, sluitertijd, iso-waarde en nog veel meer zelf aanpassen, waardoor je veel invloed hebt op (specifieke) fotosituaties. Ook dit toestel heeft twee camera’s aan de achterzijde, waardoor 2x optische vergroting mogelijk is. Bij foto’s met een softwarematig vervaagde achtergrond mag je zelf de sterkte instellen – vooraf en zelfs achteraf. De camera kun je razendsnel starten door twee keer op de aan-uitknop te drukken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De P20 Pro (rechts) en iPhone X (links) tonen de meeste details. Samsung verzint vreemde patronen die er niet horen te zijn.

Beeldkwaliteit Samsung Galaxy S9+

Samsung staat bekend om zijn vaak sterk verzadigde kleuren, en dat is ook nu het geval. Denk aan intens blauwe luchten en wel erg frisgroene bomen en struiken. De foto’s zien er soms erg licht en wat vlak uit, met name als hdr wordt toegepast. In zowel lichte als donkere fotodelen zie je daardoor nog details. Ze vallen een beetje samen met de achtergrond. Ruis wordt stevig weggepoetst en dat gaat hier en daar ten koste van de detaillering. Soms verschijnen vreemde patronen die er niet horen te zijn, of vlakken worden te veel uitgesmeerd. Bij afnemend licht kan de app alsnog besluiten de kleinste diafragmaopening te gebruiken (de hoofdcamera heeft twee diafragmastanden). De iso-waarde wordt dan onnodig omhoog, waardoor een foto zomaar meer ruis heeft.

Bij weinig licht zijn foto’s van de Samsung Galaxy S9+ opnieuw te warm en vooral erg oranje. De ruis is steviger weggepoetst dan bij de iPhone X, wat ten koste gaat van de detaillering en bovendien vervaagde vlakken oplevert. Desondanks oogt de foto behoorlijk schoon en netjes. Randen langs voorwerpen zien er ook strakker uit. Je moet goed kijken om nog een zweem van ruis te ontdekken. Voorwerpen springen er goed uit en hebben meer diepte dan bij de iPhone X. Zelfs bij extreem weinig licht weet de Samsung er nog een heel behoorlijke foto uit te slepen.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Samsung Galaxy S9+

Algemeen oordeel 3,5 van de 5 sterren
Prijs € 949,-
Cameralenzen Groothoek, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera12 megapixel, 1/2,55 sensor, 1.4µm pixelgrootte, f/1,5 of f/2,4 diafragma
Secundaire camera12 megapixel, 1/3,6 sensor, 1µm pixelgrootte, f/2,4 diafragma
Website www.samsung.com9Score90

Huawei P20 Pro - Huawei maakt fotograferen extra leuk

Bij de Huawei P20 Pro kom je door twee keer op de volume-omlaagknop te drukken direct in de camera-app terecht. Eventueel maakt hij dan meteen een foto voor je. De camera-app is grotendeels afgekeken van de iPhone, alleen heeft Huawei wel een professionele stand voor handmatige bediening. Standaard is AI (‘kunstmatige intelligentie’) geactiveerd. Dat houdt in dat de software probeert te herkennen wat je fotografeert en daar de beste instellingen bij kiest. Dat herkennen gaat prima, maar het resulteert in de praktijk vooral in sterk oververzadigde foto’s. Je kunt het gelukkig ook uitzetten.

Erg leuk om mee te spelen zijn de speciale camerastanden die Huawei al jaren op zijn telefoons meelevert. Zo kun je eenvoudig overdag foto’s met lange sluitertijden maken, zonder dat je ND-filters nodig hebt. Sterrensporen vastleggen werkt ook fantastisch. De sterrenpuntjes worden automatisch tot sterrensporen samengevoegd, dus je hoeft de telefoon alleen ergens een tijdje stabiel neer te zetten. Nieuw is de zeer bruikbare nachtstand, maar daarover straks meer.

De P20 Pro heeft zoals gezegd maar liefst drie camera’s aan de achterzijde. Een gewone, een monochrome-variant én eentje met 3x optische vergroting, die digitaal kan worden opgevoerd tot 5x. Je kunt portretfoto’s met softwarematig vervaagde achtergrond maken en er is een stand waarin je voor- of achteraf een gesimuleerde diafragmawaarde mag instellen. De camera’s worden afhankelijk van de situatie en geheel naar inzicht van de software apart of gecombineerd gebruikt.

©PXimport

©PXimport

Beeldkwaliteit Huawei P20 Pro

Ook de Huawei P20 Pro houdt van verzadigde kleuren. Af en toe is er zelfs een flinke uitschieter. Een onbewolkte lucht is dan nog intenser blauw en bladeren gaan gevaarlijk richting gifgroen. Dat gebeurt vooral als AI aanstaat, maar dat kun je uitzetten of je tikt de melding weg. Ruis en detaillering wisselen een beetje. Soms is er enorm veel detail te zien, meer dan bij de andere toestellen. Een andere keer valt de detaillering toch wat tegen.

Dit toestel heeft drie camera’s aan de achterzijde en onder de motorkap gebeurt enorm veel. Om de haverklap verschijnt bijvoorbeeld de melding dat je het toestel een tijdje stabiel moet houden omdat de foto wordt verscherpt. Soms gaat het duidelijk om een hdr-scène, maar het treedt ook op in wat een doorsneesituatie lijkt. Om onduidelijke redenen besluit de app dan foto’s samen te voegen, misschien wel van meerdere camera’s. Het gaat dus niet zozeer om verscherping, maar om het uitlijnen van (stukjes van) het beeld.

Ook de foto’s van de Huawei P20 Pro zijn te oranje als je bij kunstlicht fotografeert. De ruisreductie is echter effectiever dan bij de iPhone X; er is meer ruis verdwenen en toch blijven er meer details behouden dan bij de Samsung Galaxy S9+. De foto oogt ook schoner en voorwerpen zijn strak omlijnd en komen levensecht over. Schakel je AI in, dan wisselt het resultaat. Je kunt dan ook een overdreven schoongepoetste foto krijgen met een sterke plastic-look. Bij zeer weinig licht presteert de Huawei net als de Samsung opvallend goed, waardoor meer opvalt hoezeer de iPhone X het hier laat afweten.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Samsung en Huawei (midden en rechts) laten ook bij afnemend licht nog veel details zien. De iPhone presteert hier al minder; veel details gaan verloren.

Object- en scèneherkenning P20 ProDe camera’s van de P20 Pro zijn door slimme algoritmen in staat te herkennen wat je fotografeert en past hierbij de instellingen en licht- en kleurbalans optimaal aan. Denk aan katten, honden, landschap, zonsondergang, portret en nog veel meer scènes. Deze herkenning gaat opvallend nauwkeurig en snel. Het eindresultaat maakt de foto’s meestal een stuk fraaier, maar lang niet altijd. Het kan nabewerking ontnemen voor je foto en stelt beginners in staat om moeiteloos professioneel ogende foto’s te maken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De P20 Pro met (links) en zonder filter. De camera herkende zonsondergang en kon dit flink oppoetsen.

Nachtstand

Zoals eerder vermeld: de Huawei heeft een speciale nachtstand. Je houdt het toestel een seconde of vier stil terwijl de camera’s een reeks foto’s schieten en automatisch samensmelten. Die foto ziet er opmerkelijk helder en mooi uit. Weinig ruis, hier en daar wat artefacten, maar ook wat minder scherp en gedetailleerd dan een gewone nachtopname. Er moet wel een vleugje licht aanwezig zijn (al zie je dat zelf vaak niet eens), maar dat is logisch. Je kunt hier echt fraaie nachtopnamen mee maken. Voor een smartphone dan. En dat zonder statief.

Huawei P20 Pro

Algemeen oordeel 3 van de 5 sterren
Prijs € 899,-
Cameralenzen RGB, monochroom, telelens
Focus Fasedetectie
Stabilisatie OIS
Primaire camera40 megapixel, 1/1,78 sensor, 2µm pixelgrootte, f/1,8 diafragma
Secundaire camera20 megapixel, 1/2,27 sensor, 1,55µm pixelgrootte, f/1,6 diafragma
Tertiaire camera8 megapixel, 1/4,4 sensor, 1,55µm pixelgrootte, f/1,6 diafragma
Website www.huawei.com8Score80

Eindresultaat

Over het geheel gezien zijn de foto’s van alle drie de toestellen overdag van uitstekende kwaliteit. Je moet echt sterk inzoomen om de door ons gevonden tekortkomingen te ontdekken. Bij normaal gebruik (bekijken, printen, delen) merk je er dan ook amper iets van. Ook bij de foto’s die bij afnemend licht zijn gemaakt vallen de verschillen pas goed op als je flink inzoomt. Pas zodra er veel kunst- of tegenlicht is of juist een gebrek aan licht, is het voor een geoefend oog ook uitgezoomd te zien. Fotograferen bij weinig licht is vanwege de zeer kleine sensoren nu eenmaal de achilleshiel van smartphones.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Overdag maken alle smartphones mooie foto’s. Hooguit de kleuren spreken je meer of minder aan. Verschillen in scherpte, ruis en detail zie je pas bij inzoomen.

De iPhone X presteert in elk geval het best op kleurgebied. Kleuren zien er natuurgetrouw, maar daardoor ook wat koeltjes uit. Wat betreft scherpte, ruis en detaillering verliest de iPhone het al snel van de twee andere telefoons. Vooral bij weinig licht worden donkere gebieden erg smoezelig en zijn er artefacten, sterk vervaagde vlakken en restjes ruis te zien. In het donker ziet het toestel amper nog iets. Dit toestel is vooral een goede keuze als kleurechtheid belangrijk is, of de laagdrempelige camera-app.

De Samsung Galaxy S9+ maakt de foto’s veel te warm en ze zijn vaak wat aan de vlakke kant. Ruisreductie zorgt vooral bij weinig licht voor uitgesmeerde vlakken en soms ontstaan ook overdag vreemde patronen op plekken met fijne details. De telefoon presteert wel opmerkelijk goed bij zeer weinig licht. Je kunt nog fotograferen waar een iPhone X amper nog iets ziet. Deze smartphone biedt over het geheel gezien de beste en meest constante beeldkwaliteit. Zolang je tenminste met de te warme kleuren kunt leven, of dit achteraf corrigeert door in raw te werken.

Ook de Huawei P20 Pro houdt van oververzadigde kleuren, vooral als beeld- en objectherkenning aanstaat. Foto’s kunnen overdag zeer detailrijk zijn, maar zijn dat soms ineens niet. Ook deze telefoon doet het erg goed bij weinig licht. De ruisreductie is net wat minder agressief, objecten steken goed af en behouden hun diepte. Tegelijkertijd is de meeste ruis verdwenen en zien vlakken er schoon uit. Schakel je AI in, dan kan een overdreven plastic-look ontstaan. De speciale fotostanden zijn leuk om mee te experimenteren en vooral de nieuwe nachtstand is een welkome aanvulling. De eindresultaten zijn dus wisselend, maar dit is vanuit fotografieoogpunt gezien wel een erg interessante telefoon. Het kan een goed alternatief zijn voor de testwinnaar Samsung Galaxy S9+.

©PXimport

Conclusie

De verschillen tussen de smartphonecamera’s zijn vooral afhankelijk van persoonlijke smaak. De iPhone X-camera is het meest natuurgetrouw, maar heeft moeite met weinig of moeilijk (tegen)licht. De Huawei P20 Pro heeft de interessantste extra functies, zoals de nachtstand, maar laat foto’s er soms wat plastic uitzien. De Galaxy S9+ maakt over het algemeen de beste foto’s; vooral als er weinig (of nauwelijks) licht is maakt dit toestel het verschil. Alleen zijn foto’s soms iets té levendig.

Dubbele camera De geteste smartphones hebben allemaal meerdere camera’s. Deze kun je gebruiken voor optische zoom, maar ook voor een scherptediepte-effect in portretfoto’s. Softwarematig wordt het onderwerp herkend en de achtergrond vervaagd.

De portretfoto hiernaast is geschoten met de Galaxy S9+, waarbij de achtergrondvervaging in de instellingen is gemaximaliseerd.

©PXimport

Tekst en foto's in zijn in samenwerking gemaakt met Kees Krick.

▼ Volgende artikel
10 fouten die je laptop langzaam, instabiel of onveilig maken
© deagreez
Huis

10 fouten die je laptop langzaam, instabiel of onveilig maken

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

10x liever niet meer doen:
  1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken
  2. Altijd aan de oplader laten hangen
  3. Updates telkens uitstellen
  4. Geen ruimte voor ventilatie laten
  5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden
  6. Klikken op verdachte links of bestanden
  7. Geen back-ups maken van je bestanden
  8. Ruw omgaan met je laptop
  9. Alles opslaan op het bureaublad
  10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.

▼ Volgende artikel
Weg met je online sporen: zo schoon je je digitale leven op
© James - stock.adobe.com
Huis

Weg met je online sporen: zo schoon je je digitale leven op

Wanneer je internet gebruikt laat je sporen na, of je dat nu wilt of niet. Hoe kom je te weten welke (privacygevoelige) informatie over jou online wordt bewaard, hoe kun je ongewenste gegevens opschonen en hoe kun je verdere datalekken voorkomen?

In dit artikel laten we zien hoe je jouw online sporen opspoort en verwijdert:

  • Zoek jezelf op via zoekmachines, AI-chatbots, Google Alerts en Have I Been Pwned
  • Check of oude gebruikersnamen of e-mailadressen nog ergens actief zijn
  • Verwijder berichten of reacties op sociale media, forums en blogs
  • Verwijder ongebruikte accounts via je wachtwoordmanager of met behulp van JustDeleteMe
  • Ontkoppel webapps van je Google-, Microsoft- en Facebook-account
  • Anonimiseer informatie die je niet kunt verwijderen
  • Beheer je wachtwoorden met Bitwarden, KeePassXC of NordPass
  • Installeer adblockers en gebruik privacyvriendelijke browsers
  • Verberg je ip-adres met een externe VPN-dienst
  • Ruim lokale gegevens op met ingebouwde Windows-functies of tools zoals BleachBit
  • Gebruik aliassen of tijdelijke e-mailadressen om je echte e-mailadres te beschermen

Interessant om te weten: Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Iedereen heeft online een digitale voetafdruk: sporen die je vaak onbewust achterlaat, zoals socialmediaprofielen, oude accounts, zoekresultaten en forumberichten. Dit kan niet alleen vervelend zijn, maar ook je reputatie schaden. Werkgevers, klanten of kennissen kunnen je immers googelen, en zulke gegevens kunnen bovendien misbruikt worden voor ongewenste reclame, identiteitsdiefstal of doxing (het openbaar maken van persoonlijke gegevens).

Voordat je gegevens kunt opschonen, moet je eerst weten wat er over jou online staat. We beginnen daarom met het in kaart brengen van je online aanwezigheid. Daarna zien we hoe je ongewenste informatie kunt verwijderen of anonimiseren. Tot slot gaan we nog wat proactiever te werk: we beveiligen actieve accounts beter, en verbeteren onze digitale anonimiteit met verschillende tools en technieken.

1 Egotrip

Een logische eerste stap om online informatie over jezelf op te sporen is een rondje ‘egosurfen’. Gebruik diverse zoekmachines en eventueel AI-chatbots met online zoekfunctionaliteit om te zoeken naar je eigen (bedrijfs)naam, e-mailadres, telefoonnummer en (oude) gebruikersnamen. Voeg extra termen toe zoals profielnaam, contact of cv om gerichter te zoeken. Doe dit zowel ingelogd als uitgelogd, of in incognitomodus om gepersonaliseerde zoekresultaten te omzeilen.

Er zijn ook enkele tools die je hierbij kunnen helpen, zoals Google Alerts. Meld je aan met je Google-account en vul een of meerdere termen in, zoals je naam of e-mailadres. Je krijgt dan automatisch een e-mail wanneer die termen op nieuwe websites verschijnen. Via Opties tonen kun je onder meer de frequentie en regio instellen.

We raden je ook aan diensten als Scattered Secrets en Have I Been Pwned te gebruiken om na te gaan of je e-mailadres voorkomt in een gehackte database. Bij deze laatste kun je je via Notify me via e-mail op de hoogte laten houden.

Helaas: dit e-mailadres (onleesbaar gemaakt voor onze eigen privacy) komt voor in minstens zestien datalekken.

2 Accounts

Zoek ook (varianten van) je naam op socialmediaplatformen waarop je actief bent geweest en in forums waarop je ooit hebt gepost. Maak hiervoor ook gebruik van www.namechk.com: vul je gebruikersnaam of e-mailadres in en controleer in één keer of deze voorkomt in onder meer negentig socialmedia-accounts.

Klik hiervoor op Check Username en indien van toepassing op Show more: rode items geven aan de deze naam of dit adres al in gebruik is. Controleer tevens je oude e-mails op mogelijke accounts door naar termen als welkom, account, bevestiging en registratie te zoeken. Je kunt ook filters in je e-mailclient gebruiken om accounts van specifieke domeinen te vinden.

Ga na bij welke sociale media je naam of e-mailadres voorkomt.

3 Handmatig verwijderen

Kom je informatie tegen die je liever niet online ziet, dan kun je deze handmatig verwijderen na aanmelding bij sociale media of forums.

Bij Facebook meld je je aan via de site of app, klik je op je profielfoto en kies je Instellingen en privacy / Activiteitenlogboek. Met de filters zoek je snel naar Je berichten, foto’s en video’s of Opmerkingen en reacties. Ongewenste items verwijder of archiveer je hier, zodat ze niet langer zichtbaar zijn op je tijdlijn.

Ook bij Instagram kun je berichten en video’s handmatig weghalen. Klik op het menu met de drie puntjes bij een foto en kies Verwijderen. Controleer meteen je tag-instellingen via Instellingen en privacy, ga naar Tags en vermeldingen en activeer Tags handmatig goedkeuren.

Oude tweets verwijderen op X werkt vergelijkbaar. Gebruik in de zoekbalk een zoekterm zoals deze om snel oude tweets te vinden en verwijderen:

from:<je_gebruikersnaam> since:JJJJ-MM-DD until:JJJJ-MM-DD

Bij LinkedIn gaat dit op vergelijkbare manier, met Bijdrage Verwijderen. Met een zoekterm als from:<je_gebruikersnaam> zoek je hier gericht naar oudere berichten.

Ga ook na of je oude berichten, zoals reacties op nieuwswebsites of blogs, kunt aanpassen of verwijderen.

Je kunt de filters van het activiteitenlogboek in Facebook gebruiken.

4 In bulk verwijderen

Handmatig berichten verwijderen op sociale media kost veel tijd als je meerdere items tegelijk wilt wissen. In dat geval kun je tools gebruiken die dit proces in bulk automatiseren. Let op dat sommige sociale media je account (tijdelijk) kunnen beperken als je te veel acties in korte tijd uitvoert. Doe dit dus stapsgewijs.

Een tool die dit ondersteunt voor bijna dertig sociale media is Redact (gratis met beperkingen, de Premium-versie kost circa omgerekend zo’n 7,50 euro per maand). Installeer de app en meld je aan. Klik op Delete from + Services en voeg de gewenste diensten toe, zoals Facebook of Twitter (X). Selecteer een dienst en log in. Via Scan Browser kan Redact mogelijk automatisch inloggen.

We nemen X als voorbeeld: kies de categorieën die je wilt verwijderen, zoals Tweets, Retweets en Likes, en bepaal de gewenste periode. Selecteer veiligheidshalve Select & Delete en klik op Start Selecting. Bevestig je keuze, selecteer de items (of klik op Select All) en klik op Delete x items.

Andere tools richten zich op bulkverwijderingen voor een specifiek platform, zoals TweetDelete voor X (de gratis versie heeft wel beperkingen).

Voor Instagram is eigenlijk geen externe tool nodig. Open de Instagram-app, tik op je profielfoto onderaan, open het menu en scrol naar Je Activiteit. In de rubriek Inhoud die je hebt gedeeld kun je onder meer alle gewenste Berichten en Reels selecteren en vervolgens archiveren of verwijderen.

Redact laat bulkverwijderingen toe op een groot aantal socialmediaplatformen.

Recht op vergetelheid

Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) moeten organisaties persoonsgegevens verwijderen als hierom gevraagd wordt en er geen gegronde reden meer is om deze te verwerken. Dit heet het recht op gegevenswissing of het recht op vergetelheid.

Je kunt een organisatie per e-mail of brief vragen om specifieke gegevens over jou te verwijderen. Op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens staat een voorbeeldbrief (in docx of pdf). Als aan de voorwaarden is voldaan, moet de organisatie dit binnen een maand uitvoeren.

Google biedt een verwijderingstool om pagina’s op je eigen websites tijdelijk te blokkeren in zoekresultaten als je een verwijderingsverzoek krijgt. Meer info vind je op deze pagina.

Voor informatie op andere websites kun je een verzoek indienen bij de websitebeheerder via hun privacybeleid of contactformulier.

Een modelbrief waarin je een organisatie vraagt persoonsgegevens te verwijderen.

5 Account verwijderen

Verwijder oude accounts, zeker als ze zwakke wachtwoorden gebruiken en daardoor kwetsbaar zijn voor hackers. Eerder is al besproken hoe je deze kunt opsporen. Controleer ook je wachtwoordmanager, of dit nu een externe beheerdienst is of de ingebouwde functie van je browser. Loop al je browsers na als je er meerdere gebruikt.

In Chrome bijvoorbeeld vind je deze via Instellingen /Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager en in Edge via Instellingen / Profielen / Wachtwoorden.

Controleer daarnaast het referentiebeheer van Windows zelf: open Configuratiescherm, ga naar Gebruikersaccounts en klik op Referentiebeheer. Bij Webreferenties kun je de opgeslagen accounts bekijken.

Op www.justdelete.me staan instructies voor het verwijderen van accounts bij bijna vijfhonderd webdiensten. Kleurcodes geven aan hoe eenvoudig het proces is, variërend van groen (eenvoudig), over geel en rood tot zwart (zeer moeilijk).

Een meer geautomatiseerde optie is bijvoorbeeld Mine. Na je autorisatie doorzoekt die bijvoorbeeld je Gmail-berichten om diensten te vinden waar je mogelijk een account hebt. Vervolgens kun je deze snel (laten) afsluiten. Je moet Mine uiteraard vertrouwen en op een demo na is de dienst niet gratis (circa 14 euro per jaar).

Kleurcodes geven aan hoe lastig het is om een account te verwijderen.

6 Ontkoppeling

Bij het opruimen van oude en overtollige accounts is het ook verstandig om te controleren welke diensten of webapps aan je Google-, Microsoft- of Facebook-account zijn gekoppeld. Sommige apps verzamelen namelijk onnodig veel gegevens of verhogen het risico op datalekken en ongewenste toegang.

Voor Google meld je je aan via https://myaccount.google.com/permissions, selecteer je een app of dienst, en bevestig je dat je alle connectie hiermee wilt verwijderen. Bij Microsoft ga je naar https://account.live.com/consent/manage en verwijder je ongewenste diensten. Voor Facebook ga je naar https://www.facebook.com/settings?tab=applications en klik je tweemaal op Verwijderen bij een app of dienst.

Overbodige koppelingen haal je het best zo snel mogelijk weg.

7 Anonimiseren

Als volledig verwijderen niet lukt, kun je proberen informatie te anonimiseren of in ieder geval minder zichtbaar te maken. Je kunt bijvoorbeeld initialen of een alternatieve naam gebruiken in plaats van je volledige naam, en overtollige persoonsgegevens schrappen. Sommige diensten, zoals Google en Facebook, bieden een privacy-tool om je instellingen te beheren.

Bij Facebook doorloop je via vijf knoppen de belangrijkste privacy-instellingen. Klik in het startvenster op het menu met de drie puntjes en selecteer Herinnering instellen om de meldingsfrequentie voor deze controle te bepalen.

Bekijk bij Google je tijdlijngegevens en YouTube-geschiedenis, en geef aan wat er met je gegevens moet gebeuren als je je account niet langer gebruikt (je zogeheten inactiviteitsvoorkeuren).

De privacycontrole van Facebook is een goed uitgangspunt om bepaalde informatie minder zichtbaar te maken.

8 Wachtwoordbeheer

Je weet nu hoe je persoonsinformatie op sites en webapps kunt verwijderen of minder zichtbaar maken, maar het is minstens zo belangrijk om te voorkomen dat je digitale voetafdruk opnieuw groeit door ongewenste tracking, datalekken of hacks. In de rest van dit artikel belichten we enkele technieken die preventief werken en je digitale anonimiteit verbeteren door zo weinig mogelijk sporen achter te laten.

Een sterke accountbeveiliging is daarbij essentieel. Dit betekent unieke, sterke wachtwoorden voor elk account. In de praktijk is dat lastig, maar wachtwoordmanagers kunnen helpen. Goede en ook gratis tools zijn bijvoorbeeld Bitwarden, KeePassXC en NordPass.

KeePassXC is volledig gratis en opensource, maar heeft geen ingebouwde cloudsync. Dit kun je oplossen door je digitale kluis met accountgegevens in een gesynchroniseerde map van Google Drive of OneDrive te plaatsen. In KeePassXC kun je ook inlogaccounts uit de wachtwoordmanager van je browser importeren. Hiervoor exporteer je ze doorgaans eerst naar een csv-bestand (in Chrome via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager waar je Instellingen kiest en op Bestand downloaden klikt).

Daarnaast bevat KeePassXC een browserextensie voor Firefox en Chromium-browsers, waarmee je wachtwoorden automatisch inlogvelden op een webpagina kunt laten invullen.

Stop al je inloggegevens in één digitale kluis met een stevig hoofdwachtwoord.

Extra veilig

Zelfs een sterk wachtwoord, veilig opgeslagen in een wachtwoordmanager, blijft een kwetsbaar punt in de beveiliging. Daarom is MFA (multifactorauthenticatie, meestal tweestapsverificatie) een steeds vaker toegepaste oplossing. Hierbij is naast een wachtwoord minstens één extra verificatiefactor nodig, zoals een pushmelding of een OTP (One-Time Password) in een authenticatie-app zoals Authy, Google Authenticator of Microsoft Authenticator.

Steeds vaker worden wachtwoordloze alternatieven ingezet. Denk aan biometrische beveiliging, zoals gezichtsherkenning of een vingerafdruk, en hardware-beveiligingssleutels volgens de WebAuthn/FIDO2-standaard, zoals van YubiKey.

Ook passkeys (toegangssleutels) winnen aan populariteit. De werking is gebaseerd op een publieke en een private sleutel. Bij het inloggen stuurt de website een cryptografische uitdaging naar je apparaat, dat deze met de private sleutel (die je toestel nooit verlaat) ondertekent en terugstuurt. De website verifieert dit met de overeenkomstige publieke sleutel en verleent toegang als het klopt.

Voor Google bijvoorbeeld ga je naar http://www.google.com/account/about/passkeys en klik je op Beginnen. Meld je aan met je e-mailadres en wachtwoord, klik tweemaal op Toegangssleutel maken en volg de verdere instructies.

Windows Hello (met pincode) fungeert op deze pc als toegangssleutel voor Google.

9 Cookies en fingerprinting

Je browser is waarschijnlijk je voornaamste toegangspoort tot internet, en veel websites proberen je (apparaat) te identificeren om je beter te traceren en gerichte advertenties te tonen. Hiervoor gebruiken ze onder meer trackingcookies en fingerprinting-technieken. Je kunt gerust zelf testen hoe uniek en herkenbaar je browser is via sites als Cover Your Tracks, AmIUnique en de diverse tests op BrowserLeaks.

Uitgelogd blijven bij diensten als Google helpt al om tracking te beperken, maar je kunt ook een specifieke browserextensie installeren die advertenties en trackers blokkeert. Een van de beste was uBlock Origin, al werkt deze door technische aanpassingen niet meer in de meeste Chromium-browsers. Alternatieven zijn uBlock Origin Lite en AdGuard, beide beschikbaar in de officiële webstores voor Chromium-browsers en Firefox.

Je kunt ook een browser gebruiken die meer privacygericht is dan standaardbrowsers, zoals Brave. Deze gebruikt standaard een privacyvriendelijke zoekmachine, zoals Brave Search of eventueel DuckDuckGo.

Het configuratiescherm van uBlock Origin Lite.

10 VPN

Veel trackers en diensten identificeren je (apparaat) ook op basis van je ip-adres. Om dit te voorkomen, kun je een VPN gebruiken. Dit maskeert je eigen ip-adres, zodat websites en online diensten alleen het ip-adres van de VPN-server zien. Een VPN lost niets op tegen traceercookies of fingerprinting, maar helpt dus wel om je locatie en identiteit te verbergen.

Zelf een VPN hosten op je eigen netwerk heeft voor dit doeleinde weinig zin, omdat je eigen publieke ip-adres dan nog steeds wordt doorgegeven. Een VPN op een externe VPS (Virtual Private Server) is een optie, maar vereist wel wat technische kennis.

Gebruiksvriendelijker en flexibeler zijn commerciële VPN-diensten zoals Mullvad VPN, NordVPN en Proton VPN. Deze kun je binnen enkele minuten installeren op zowel desktop als mobiel. Je hoeft hooguit een client-app te installeren, je aan te melden en een geschikte VPN-server te selecteren.

Het Zweedse Mullvad VPN kost 5 euro per maand (en is maandelijks opzegbaar).

Lokale opslag opruimen

Dit artikel richt zich op het opsporen en opruimen van online sporen, maar ook op je apparaten blijven lokaal veel gegevens achter. Denk aan tijdelijke bestanden, ongebruikte applicaties, oude documenten en privacygevoelige data die niet echt verwijderd zijn. Dit kan niet alleen je privacy negatief beïnvloeden, maar soms ook de prestaties van je systeem.

Op een Windows-systeem kun je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps ongebruikte programma’s verwijderen. Bij Instellingen / Systeem / Opslag kun je bij Aanbevelingen voor opschoning snel tijdelijke bestanden opruimen. Je kunt hier ook Opslaginzicht configureren en activeren om dit proces grotendeels te automatiseren.

Een externe tool zoals het gratis BleachBit biedt extra mogelijkheden. Hiermee kun je overtollige gegevens opruimen en via Voorvertonen controleren wat er zal worden gewist. In het hoofdmenu vind je bovendien opties als Bestanden vernietigen, Mappen vernietigen en Vrije ruimte wissen, waarmee gegevens onherroepelijk worden overschreven met pseudowillekeurige gegevens, zodat herstel onmogelijk is.

11 E-mail

Bij registratie op een dienst of web-app moet je vaak persoonlijke gegevens opgeven, waaronder vaak je e-mailadres. Hoewel je minimale of zelfs valse informatie kunt gebruiken, worden inloggegevens of verificatiemails meestal naar je e-mail gestuurd. Je echte adres opgeven vergroot helaas het risico op spam of phishing, omdat zulke databanken verkocht of gehackt kunnen worden.

Sommige mailproviders bieden de mogelijkheid om e-mailaliassen aan te maken. Bij Gmail kan dit eenvoudig: als je adres mijnnaam@gmail.com is, kun je een alias maken met mijnnaam+<willekeurig_woord>@gmail.com en zo binnenkomende berichten filteren. Ook veel andere (vooral betaalde) mailproviders bieden aliassen aan, maar net als bij Gmail verraden die nog steeds je domeinnaam (<alias>@<je_domein>.nl).

Sommige providers, zoals Fastmail, ondersteunen gemaskeerde e-mailadressen. Hierbij wordt een willekeurig adres (iets@fastmail.com) gegenereerd dat alle binnenkomende mail naar je echte adres doorstuurt zolang je deze koppeling intact laat.

Er bestaan ook gratis wegwerpadressen, zoals www.trashmail.com (na registratie), maar je moet er wel op vertrouwen dat zo’n dienst je adres niet doorverkoopt. Een alternatief is bijvoorbeeld nog www.10minutemail.com of www.maildrop.cc, maar hier zijn ontvangen mails op de website tijdelijk openbaar zichtbaar.

Een wegwerpadres via Trashmail: je moet zo’n dienst dan wel vertrouwen.

Watch on YouTube