Asus is in Nederland een bekende naam, maar niet als het om smartphones gaat. De nieuwe Zenfone 6 moet daar verandering in brengen en focust zich op een premium ervaring voor een scherpe prijs. Extra opvallend is de klapcamera. In deze Asus Zenfone 6 review zoeken we uit of het toestel een goede koop is.

De Zenfone 6 is medio mei onthuld en al te koop in België. Een Nederlandse release zit in de pijplijn. Wanneer het toestel hier uitkomt, is echter nog niet duidelijk. De prijzen zijn wel al aangekondigd en hetzelfde als in België. De Zenfone 6 met 6GB werkgeheugen en 64GB opslagruimte gaat 499 euro kosten. Een model met 6GB/128GB geheugen verschijnt voor 560 euro. Voor 600 euro krijg je de smartphone met 8GB/256GB geheugen. Asus verkoopt de Zenfone 6 in het grijs/zilver en zwart.

Ontwerp: top-notch

Wie denkt dat alleen peperdure smartphones een fraai en vernieuwend ontwerp hebben, heeft het mis. De Asus Zenfone 6 is gemaakt van glas en metaal en voelt luxe en degelijk aan. De voorkant springt in het oog vanwege het voorkantvullende display. Aan de boven- en onderkant zit een smalle rand, maar verder beslaat het scherm bijna de hele voorzijde. Een inkeping (notch) of gaatje voor de selfiecamera ontbreekt – waarover zo meteen meer. De Zenfone 6 oogt modern en is van bijna alle gemakken voorzien. Een usb-c-aansluiting, 3,5mm-hoofdtelefoonpoort, nfc-chip en stereoluidsprekers: allemaal aanwezig. Op de achterkant zit een snelle en nauwkeurige vingerafdrukscanner.

©PXimport

Om terug te komen op de selfiecamera: die is er niet. De Zenfone 6 gebruikt namelijk een klapcamera op de achterkant. Deze dubbele camera wijst standaard naar achteren, net als een normale camera. Wil je een selfie maken, dan klik je in de camera-app op de selfiemodus. Vervolgens kantelt de klapcamera 180 graden en komt hij boven het scherm uit. De camera’s wijzen dan – als een normale selfiecamera – naar je gezicht. Schakel je terug naar de reguliere stand of sluit je de camera-app dan klapt de camera terug naar achteren.

Deze keuze maakt een voorkantvullend scherm mogelijk en moet resulteren in betere selfies. In plaats van een ‘ok tot goede’ frontcamera gebruik je namelijk de goede, dubbele camera van de achterkant. Verderop in deze review laten we je zien hoe goed de foto’s daadwerkelijk zijn.

©PXimport

Een innovatief maar gewaagd concept. Een motortje is namelijk gevoelig voor schade, vastlopers en slijtage. Volgens Asus kan het mechanisme minimaal 100 duizend keer achter elkaar in- en uitklappen. Dat klinkt veel (vijf jaar lang bijna dertig keer per dag) maar is misschien niet voor iedereen genoeg. Ik vraag me sowieso af of die 100 duizend keer in de praktijk haalbaar is. Bij meerdere collegajournalisten haperde het mechanisme al vanaf dag één regelmatig en ook op mijn toestel werkte de klapmodule niet altijd naar behoren. Soms klapte hij niet volledig open, een andere keer duurde het vrij lang. Het klappen gaat met een zacht zoemgeluidje waar ik snel aan wende.

Handig en broodnodig is de ingebouwde valbescherming via diverse sensoren. Laat je de smartphone vallen terwijl de camera naar voren wijst, dan klapt de cameramodule automatisch en razendsnel in. Dit gaat sneller dan wanneer je hem normaal klapt en werkt erg goed.

Opvallend dat de cameramodule snel beschadigt. Al na één dag gebruik zaten er meerdere kleine krasjes op de lenzen. Twee weken later zijn er daar nog een paar bijgekomen – en die gaan niet meer weg. De glazen achterkant is minder krasgevoelig, maar lijkt toch sneller te beschadigen dan de behuizing van de Huawei P30 Pro en Samsung Galaxy S10. Het is daarom slim om een hoesje om de Zenfone 6 te doen. Gelukkig levert Asus een eenvoudig plastic hoesje mee.

De Zenfone 6 is met 190 gram geen lichte smartphone, maar in relatieve zin valt het gewicht mee. Het scherm is namelijk groot en de accu heeft een grotere capaciteit (5000 mAh) dan gebruikelijk. Ter vergelijking: de OnePlus 7 Pro weegt 106 gram en heeft een iets groter scherm, maar een 4000 mAh accu (wat dus gewicht scheelt).

©PXimport

Beeldscherm

Het voorkantvullende scherm heeft een grootte van 6,4 inch. Dat is best groot, maar een gangbaar formaat in vergelijking met de concurrentie. Door de full-hd-resolutie ziet het beeld er scherp uit. Het lcd-paneel levert mooie kleuren en oogt realistisch genoeg. De maximale helderheid had wel hoger gemogen. Op een zonnige dag is het display moeilijker af te lezen dan dat van de Samsung Galaxy S10 en OnePlus 7 Pro.

©PXimport

Hardware

Onder de motorkap van de Zenfone 6 draait een Qualcomm Snapdragon 855. Dit is een octacore-processor die erg krachtig is en geen moeite heeft met zware apps en games. Alle activiteiten draaien zonder problemen. De Snapdragon 855 vind je ook terug in (veel) duurdere smartphones als de OnePlus 7 Pro, Oppo Reno 10x Zoom en Sony Xperia 1.

De Zenfone 6 is zoals gezegd te koop in drie versies. Twee hebben 6GB werkgeheugen, de duurste variant beschikt over 8GB. Ik testte de 6GB-uitvoering en die kan heel wat apps op de achtergrond actief houden. Het multitasken gaat soepel. Ik verwacht in de praktijk weinig tot geen verschil met de 8GB-versie en zou zelf niet meer betalen voor het extra werkgeheugen. Een reden om wél de duurste versie te kopen, is omdat die 256GB opslagruimte heeft. Mogelijk heb je daar behoefte aan. De goedkopere modellen hebben 64GB of 128GB geheugen. Dat zal voor velen ook voldoende zijn, helemaal omdat je het geheugen eenvoudig en goedkoop kunt uitbreiden met een micro-sd-kaartje.

Het toestel slikt ook twee simkaarten (dual-sim), wat betekent dat je twee nummers tegelijk kunt gebruiken. Handig om bijvoorbeeld werk en privé te combineren.

Klapcamera

De eerder besproken klapcamera bestaat uit een 48 megapixel primaire lens en een 13 megapixel groothoekcamera. Eerstgenoemde perst de beeldinformatie van 48 megapixels samen tot één betere foto met een resolutie van 12 megapixel. De groothoekcamera heeft een zicht van 125 graden en dat is iets wijder dan de groothoeklenzen van bijvoorbeeld de Huawei P30 Pro en Samsung Galaxy S10. De Zenfone 6 vangt in deze modus dus een iets breder beeld. De camera’s worden ondersteund door een dubbele laserautofocus die scherp stelt en een dubbele flitser voor meer licht in het donker.

Overdag maakt de camera hele goede foto’s, wat deels te danken is aan de automatische hdr-modus. De plaatjes zien er scherp en levensecht uit, met fraaie kleuren en een groot dynamisch bereik. In het donker loopt de beeldkwaliteit echter flink terug. Dat is geen verrassing, maar wel jammer. Foto’s ogen dan korreliger, waziger en donkerder. De camera-app heeft een speciale nachtmodus, maar die valt me flink tegen. Onderstaande vergelijking gebruikte ik al in mijn eerste indruk; links de automatische stand van de Zenfone 6, in het midden de nachtmodus en rechts de duurdere Huawei P30 Pro op de automatische modus. Hopelijk kan Asus de nachtmodus verbeteren met een software-update.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De groothoekcamera is erg goed. Hij legt een brede afbeelding vast en produceert fraaie afbeeldingen. Zoals ik al eerder schreef is het kwaliteitsverschil met de primaire lens overdag niet zo groot.

Ook interessant is dat de camera’s kunnen filmen in 4K-resolutie met 60 frames per seconde, wat hoger is dan op andere toestellen. Filmen in slow-motion is ook mogelijk, maar duurdere smartphones doen dit beter.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Selfieliefhebbers opgelet: de Zenfone 6 maakt hele degelijke plaatjes. Ook zonder filter. De foto’s zien er gedetailleerd en kleurecht uit en hebben standaard een accuraat scherpte-diepte-effect. Onderstaande selfies komen uit mijn eerste indruk maar zijn – hopelijk – ook een tweede blik waard.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Accuduur

De klapcamera is niet het enige opvallende kenmerk van de Zenfone 6. Ook de grootte van de accu is noemenswaardig. Het toestel heeft namelijk een 5000 mAh batterij, wat veel groter is dan concurrerende smartphones als de OnePlus 7 Pro (4000 mAh), Samsung Galaxy S10+ (4100 mAh) en Huawei P30 Pro (4200 mAh). Deze toestellen moeten na één tot anderhalve dag gebruik aan de oplader. Asus belooft dat de Zenfone 6 het tot twee dagen volhoudt.

Dat is een lastige claim, want iedereen gebruikt zijn smartphone anders. Wie veel foto’s maakt en spelletjes speelt, moet bijvoorbeeld sneller op zoek naar een stopcontact dan iemand die vooral WhatsAppt. Het belangrijkste is dat de Zenfone 6 doet wat hij belooft. Bij ‘normaal gebruik’ ging de batterij anderhalf tot twee dagen mee. Zelfs op lange dagen waarop ik het toestel veel gebruikte, lukte het me niet om de batterij voor het slapengaan onder de dertig procent te trekken.

Het opladen gaat met 18 Watt. Dat is sneller dan de iPhone en Samsung Galaxy S10, maar langzamer dan de Huawei P30 (Pro) en OnePlus 7. Omdat de accu zo groot is, duurt het een paar uur voordat hij volledig is opgeladen. Storend vond ik dit niet, want vanwege de goede accuduur legde ik het toestel ’s nachts aan de oplader.

De Zenfone 6 kan niet draadloos worden opgeladen. Asus laat desgevraagd weten dat de functie om twee redenen is weggelaten. De grote accu opladen gaat bekabeld sneller dan draadloos en omdat de accu probleemloos een lange dag meegaat, is het logisch om het toestel ’s nachts aan het stopcontact te leggen. Het is daarom niet nodig om overdag stroom te tanken via een draadloze oplader, redeneert Asus. Voor beide argumenten valt wat te zeggen, al speelt er vermoedelijk nog een derde factor mee. Asus mikt met de Zenfone 6 op de scherpe prijs-kwaliteitsverhouding, en dan is het schrappen van een ingebouwde draadloze oplaadspoel een begrijpelijke bezuiniging.

©PXimport

Software

De afgelopen jaren hebben we heel wat negatieve zinnen geschreven over de ZenUI-software van Asus. ZenUI, Asus’ schil over Android, oogde rommelig en druk, bevatte veel overbodige apps en was voorzien van functies die je nauwelijks tot niet gebruikte. Tel daar een slecht updatebeleid bij op en je had een goede reden om geen – kwalitatief prima – Asus-smartphone te kopen.

De fabrikant heeft dat inmiddels ook door. Op de Zenfone 6 is ZenUI 6 geïnstalleerd, de nieuwste versie die heel anders oogt dan voorgaande schillen. De software oogt veel meer als de standaard Android-versie, met enkel nog kleine visuele wijzigingen en een aantal extra functies. Die functies zitten niet in de weg. Sterker nog: de meeste zijn handig.

ZenUI 6 bevat een aantal handige functies. Je kan instellen dat je een screenshot maakt door de recente apps-knop één seconde aan te raken, waardoor je niet de fysieke aan- en uitknop en onderste volumetoets hoeft in te drukken. Het is ook mogelijk om apps te starten door vanuit de standby-stand letters op het scherm te tikken. Een S start de selfiecamera, een C de camera achterop en een V opent de telefoon-app. Vernuftig (maar standaard uitgeschakeld) is de éénhandige modus. Die vind je onder het instellingen-tabblad Geavanceerd. Door twee keer op de starttoets te drukken verkleint het scherm. De grootte bepaal je zelf (tussen de 3,5 en ongeveer 5,5 inch) en je kan aangeven of je het schermpje links of rechts wilt. Als je terug wilt naar het ware schermformaat, klik je nog eens twee keer op de starttoets. En met de Twin Apps-functie kun je twee WhatsApp-apps (en dus twee telefoonnummers) tegelijk gebruiken.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De Nederlandse vertalingen van ZenUI kunnen nog wel beter. Sommige woorden missen letters of zijn knullig vertaald vanuit een andere taal. Andere teksten zijn helemaal niet vertaald: mijn toestel, ingesteld op de Nederlandse taal, toont sommige woorden of zinnen in het Engels of zelfs Italiaans. Rommelig.

Asus heeft ook eigen tools ingebouwd om de prestaties en beveiliging van je toestel te verbeteren. In hoeverre die nut hebben, valt te betwisten. Standaard mogen geïnstalleerde apps niet automatisch opstarten, wat invloed heeft op de achtergrondprestaties en doorgifte van meldingen. Het aantal vooraf geïnstalleerde apps is gelukkig flink lager dan voorheen. Het gaat om een paar apps van Asus en drie van Facebook (die je niet kunt verwijderen).

Updatebeleid

De Zenfone 6 wordt geüpdatet naar Android 10.0 (Q) en R, de versie van 2020. Het is niet duidelijk hoe vaak en hoe lang de smartphone beveiligingsupdates krijgt.

©PXimport

Conclusie Asus Zenfone 6 review

De Asus Zenfone 6 is een vernieuwende smartphone die op verschillende manieren indruk maakt. Dat is al noemenswaardig op zich, want voorgaande Zenfone’s hadden daar moeite mee. Dat kwam deels door het niet-originele ontwerp, maar ook door de matige software en de niet zo interessante verkoopprijzen. Bij de Zenfone 6 heeft Asus belangrijke verbeteringen doorgevoerd. De smartphone heeft een eigen design met fraai voorkantvullend scherm en de ZenUI 6-software is flink opgeknapt. Daarnaast is de hardware meer dan toereikend en gaat de accu langer mee dan die van de concurrentie. De klapcamera is een interessante vernieuwing. De foto- en videokwaliteit is overdag dik in orde; ’s nachts valt de beeldkwaliteit tegen. Dat je ook goede selfies kan maken, is mooi meegenomen. Ik heb wel twijfels over de bouwkwaliteit en duurzaamheid van het klapmechanisme, dat soms hapert en snel beschadigt. Onder de streep biedt de Zenfone (vanaf 499 euro) veel waar voor zijn geld en is het een goede koop. Interessante alternatieven zijn de Xiaomi Mi 9 en de Samsung Galaxy S10e.

Een vriezer die goed en efficiënt vriest, heeft allerlei voordelen. Zo is het gunstig voor je gezondheid, omdat bacteriën in een ijskoude vriezer minder kans krijgen. Ook bespaar je energie én hoef je je vriezer minder vaak te ontdooien. Met een paar simpele stappen zorg je ervoor dat jouw vriezer optimaal koelt.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aankoop van een nieuwe vriezer

De juiste temperatuur

Een goedwerkende vriezer begint met het instellen van de juiste temperatuur. Is je vriezer te warm, dan bederft voedsel sneller en zal er door het overtollige water sneller ijsvorming in het vriesvak ontstaan. In principe zijn alle temperaturen onder de -18°C goed, maar hoe kouder je je vriezer instelt, hoe meer energie hij verbruikt. Met een temperatuur van -18°C bewaar je je voedsel veilig, blijven voedingsstoffen lang behouden én ben je energiezuinig bezig. Veel vriezers beschikken over een ingebouwde thermostaat, vaak in de vorm van een draaiknop, waarop je de temperatuur kunt instellen. Heeft jouw vriezer dit niet, dan kun je een losse thermometer aanschaffen om de temperatuur in je vriezer te controleren.

Slim invriezen

Ook de manier waarop je je eten invriest, heeft veel invloed op hoe efficiënt jouw vriezer koelt. Zo laat voedsel dat nog warm is de temperatuur in je vriezer snel stijgen, waardoor voedingsmiddelen sneller bederven en je te maken kunt krijgen met ijsvorming. Het is dus verstandig om je kliekjes eerst op kamertemperatuur te laten komen voor je ze in de vriezer stopt. Om ervoor te zorgen dat het eten snel de juiste temperatuur bereikt, is het daarnaast beter om kleine porties in te vriezen. Let er daarbij op dat je luchtdichte bakjes of zakjes gebruikt, want als ingevroren eten in contact komt met lucht kan er vriesbrand op voedingsmiddelen ontstaan.

©qwartm

Een beetje overzicht in je vriezer is ook wel zo fijn. Zo weet je exact wat waar staat en hoef je de deur van de vriezer niet elke keer onnodig lang open te laten staan. Daarmee maak je het voor je vriezer een stuk makkelijker om de temperatuur vervolgens weer omlaag te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld producten die je als eerste gebruikt voorin je vriezer zetten en overige producten meer naar achteren. Of plak labels op je bakjes met de data waarop je de producten hebt ingevroren. Ook kun je regelmatig even kijken welke producten weggegooid kunnen worden, zodat het geen rommeltje wordt in je vriezer.

Goed vullen (maar niet te vol)

Is jouw vriezer vaak maar voor de helft gevuld? Dat is zonde, want een halfvolle vriezer verbruikt veel onnodige energie. Misschien vind je in je keuken nog wat groente of fruit dat je niet van plan bent om op korte termijn op te eten. Mocht dat niet het geval zijn, dan kun je altijd een paar halfgevulde waterflessen in je vriezer leggen. Voor het afkoelen van producten (massa) hoeft een vriezer namelijk minder hard te werken dan voor het afkoelen van lucht. En omdat producten koude lucht goed vasthouden, gaat er bij het openen van je vriezerdeur minder kou verloren. Let op: een te volle vriezer is ook niet goed, want dit belemmert de luchtcirculatie en veroorzaakt ongelijke temperaturen in je vriezer.

Regelmatig ontdooien

IJsvorming beperkt niet alleen de ruimte in je vriezer, maar maakt ook dat het apparaat minder efficiënt gaat werken. IJs op de wanden van je vriezer werkt namelijk als een soort isolatielaag, waardoor het apparaat minder goed in staat is om warmte naar buiten af te voeren. Daar komt nog bij dat als ijsvorming zich op voedsel nestelt, vooral als dat niet luchtdicht is ingepakt, er vriesbrand op voedingsmiddelen kan ontstaan. Heeft jouw vriezer geen No Frost-functie? Dan moet je helaas zelf regelmatig aan de bak om het ijs uit je vriezer te verwijderen. Om het ontdooiingsproces te versnellen, kun je een bak met heet water in de vriezer plaatsen of het ijs met een föhn verwarmen. Als je je vriezer toch ontdooit, maak 'm dan meteen goed schoon. Ook op vuil in je vriezer kan namelijk ijs of rijp ontstaan.

©Thomas Heitz

De condensor schoonmaken

Maak tot slot, als dat mogelijk is, de condensor van je vriezer regelmatig schoon. De condensor is het zwarte rooster aan de achterkant van je vriezer dat ervoor zorgt dat warmte goed wordt afgevoerd. Zit de condensor vol met stof of vuil, dan blijft warmte in je vriezer circuleren. De condensor kun je eenvoudig schoonmaken met een zachte borstel of met een stofzuiger met borstel-opzetstuk.

Op een smartphone met Android wordt standaard alles aan je Google-account gekoppeld. Daardoor weet het bedrijf heel wat over jou en niet iedereen voelt zich daar goed bij. Gelukkig zijn er ook manieren om Android te gebruiken zonder dat je Google volledige inzicht in je digitale leven geeft, bijvoorbeeld met de alternatieve firmware LineageOS met microG.

Wanneer je een Android-smartphone of -tablet installeert, is aanmelden met een Google-account een van de eerste dingen die je doet. Vanaf dat moment zijn alle Google-apps zoals Gmail, Google Maps, Chrome, Google Calendar en Google Play op je apparaat aan je account gekoppeld. Handig … maar zo krijgt Google wel heel veel controle over je digitale leven.

In principe kun je op je Android-apparaat gewoon geen Google-account aanmaken en alternatieve apps installeren. Maar omdat het hele besturingssysteem rond Google-componenten is gebouwd, is dat knap lastig. Dan installeer je beter een alternatieve Android-firmware die geen koppeling met het Google-ecosysteem heeft ingebouwd. In dit artikel doen we dat met LineageOS en microG, en hebben we het ook over enkele andere mogelijkheden.

1 Android Open Source Project

Voordat we naar die alternatieven kijken, moeten we het even hebben over hoe die mogelijk zijn als Google-diensten zo nauw met Android verweven zijn. De basis van Android bestaat uit het Android Open Source Project (AOSP). Dit is een volwaardig mobiel besturingssysteem waarvan de broncode beschikbaar is onder een opensource-licentie. Fabrikanten van Android-apparaten voegen hier drivers aan toe om Android op hun hardware te laten werken, en vaak nog eigen aanpassingen. Andere belangrijke componenten die we in een Android-systeem verwachten, zoals Google Play Services, zijn niet opensource. Wanneer je een Android-telefoon koopt, staat daarop dus een besturingssysteem dat door de fabrikant is gecreëerd op basis van AOSP, Google Play Services en eigen aanpassingen.

LineageOS is een project dat de broncode van AOSP neemt en daar extra functionaliteit aan toevoegt, vaak met de focus op aanpasbaarheid, beveiliging en privacy. De nieuwste versie is LineageOS 21, gebaseerd op Android 14. Het biedt voor zo’n tweehonderd apparaten installeerbare images met de drivers van de fabrikanten ingebouwd. Staat je toestel niet in de lijst met apparaten, dan kun je LineageOS helaas niet installeren. De apps van Google zijn (net zoals Google Play Services) hierin niet opgenomen, omdat de licentie dat niet toestaat. Die kun je wel achteraf installeren, waarna je je met een Google-account kunt aanmelden en LineageOS zoals de standaard Android-versie op je telefoon is te gebruiken.

LineageOS ondersteunt zo’n tweehonderd apparaten.

2 MicroG

Nu zou je denken dat je zonder de apps van Google wel verder kunt, maar dat is helaas niet het geval. Google heeft gaandeweg meer en meer functionaliteit van AOSP naar Google Play Services en andere propriëtaire componenten verplaatst. Die vereisen een Google-account of tracken je op een andere manier. En heel wat Android-apps maken van deze propriëtaire componenten gebruik. Als je die apps op LineageOS zonder Google-apps installeert, dan zouden die in het beste geval maar deels werken en in het slechtste geval starten ze niet eens op.

Het project microG biedt hier een oplossing voor. Dit is een opensource-project dat allerlei propriëtaire Android-componenten van Google her-implementeert. Zo biedt GmsCore een alternatieve implementatie voor Google Play Services. Ook Google Cloud Messaging (voor pushnotificaties) en geolocalisatie zijn op deze manier mogelijk. De versies van microG kun je dan op bijvoorbeeld LineageOS gebruiken, waardoor allerlei Android-apps toch weer werken zonder dat je een Google-account of Google-apps nodig hebt.

Het microG-project her-implementeert een deel van Google Play Services.

3 LineageOS met microG

Helaas kun je microG niet zomaar op LineageOS installeren. MicroG werkt namelijk alleen op een Android-versie met ‘signature spoofing’. Die truc zorgt ervoor dat de componenten van microG zich als Google Play Services kunnen voordoen, waardoor apps er mee samenwerken zonder dat ze weten dat het niet om een officiële Google-dienst gaat. Maar de ontwikkelaars van LineageOS hebben om diverse redenen besloten om signature spoofing niet op te nemen.

Er zijn manieren om een al geïnstalleerd Android-systeem te patchen zodat het signature spoofing ondersteunt. MicroG biedt ook zijn eigen versie van LineageOS aan: LineageOS for microG. Die versie heeft een minimale vorm van signature spoofing ingebouwd die alleen geprivilegieerde systeem-apps toelaat om de spoofing-permissie te gebruiken en alleen na toestemming van de gebruiker. LineageOS for microG ondersteunt exact dezelfde apparaten als LineageOS en verspreidt twee keer per maand over-the-air-updates.

LineageOS for microG biedt een opensource Android-versie zonder Google-apps.

4 Installeren

De installatie van LineageOS for microG gebeurt exact hetzelfde als bij LineageOS: zoek je toestel op in de lijst met ondersteunde apparaten van de LineageOS Wiki en volg daar de installatiegids. Het enige verschil is dat je de installatiebestanden voor je apparaat niet van de website van LineageOS downloadt, maar van de downloadpagina voor LineageOS for microG. Voor de Fairphone 5 vind je die bijvoorbeeld in de map FP5.

Installeer eerst Android Debug Bridge en fastboot en volg op die pagina ook de instructies om de usb-foutopsporingsmodus op je Android-apparaat in te stellen. Daarna dien je op sommige apparaten de bootloader te ontgrendelen, zodat je alternatieve firmware kunt installeren. De instructies hangen van je apparaat af. Op sommige apparaten moet je ook nog extra partities flashen met fastboot. Let op dat je de downloadbestanden van LineageOS for microG flasht en niet degene waarnaar in de installatie-instructies van LineageOS wordt verwezen.

Daarna flash je het herstelbestand van LineageOS for microG en start je het apparaat in herstelmodus. Voer dan een factory reset uit. Nu kun je eindelijk het zip-bestand met het rootbestandssysteem van LineageOS for microG naar je telefoon flashen met de opdracht adb vanaf je computer. De stap om een Google Apps-add-on te installeren sla je over, want we willen Google juist vermijden. Herstart daarna je telefoon, waarna je in LineageOS for microG opstart.

Volg heel nauwgezet alle waarschuwingen en tips in de installatie-instructies van LineageOS.

5 Configureren

Na de eerste keer opstarten, word je verwelkomd door de configuratiewizard, waarin je onder andere je wifi-netwerk instelt. Maar in tegenstelling tot een normale Android-installatie krijg je nu niet de vraag om een Google-account in te voeren. Wanneer de initiële configuratie van LineageOS is voltooid, open je de app microG Settings. Klik dan op Self-Check. Uiteindelijk moet de hele lijst met controles aangevinkt zijn. Je moet hiervoor diverse permissies aan de app toekennen, zodat microG zijn werk kan doen.

Keer terug naar het hoofdvenster van microG Settings. Hier staan allerlei functies standaard uitgeschakeld en het is aan jou om te kiezen welke je inschakelt. Zo kun je hier een Google-account toevoegen, maar dat doen we in het kader van dit artikel juist niet. Exposure Notifications kun je niet hier inschakelen; daarvoor dien je een app te installeren die deze API gebruikt. Google SafetyNet kun je hier wel inschakelen. Sommige apps vereisen deze functie om te controleren of je Android-apparaat wel veilig is. Mocht je zo’n app gebruiken, schakel die functie dan hier in.

Geef microG alle permissies die het nodig heeft om zijn taken uit te voeren.

6 Pushnotificaties

Als je nu apps zou installeren, zou je merken dat je geen pushnotificaties krijgt. Veel apps, onder meer WhatsApp en Slack, maken hiervoor immers gebruik van Google Cloud Messaging. MicroG implementeert dit ook, maar heeft dit standaard uitgeschakeld. Om pushnotificaties naar je apparaat te kunnen sturen, moet Google je apparaat ook kunnen identificeren aan de hand van een uniek apparaat-ID. Ga daarvoor in microG Settings naar Google device registration en schakel Register device in. Standaard (in het profiel Native) genereert microG nu een ID waaruit Google je apparaattype en softwareversie kan afleiden, maar niet het serienummer. Het profiel Real geeft ook het eigenlijke serienummer aan Google door. Er zijn ook profielen om je voor een Google Nexus 5X of Motorola Moto G uit te geven, voor als je zo weinig mogelijk informatie wilt prijsgeven. Als je een Google-account hebt toegevoegd, wordt dit overigens ook bij je apparaatregistratie aan Google doorgegeven.

Nadat je apparaat bij Google is geregistreerd, tik je op Cloud Messaging en vink je Receive push notifications aan. Zodra je apps installeert die van Google Cloud Messaging gebruikmaken, komen ze hier in de lijst te staan. Als je merkt dat je notificaties met vertraging aankomen, tik dan op de drie puntjes bovenaan rechts, dan op Advanced en pas de instellingen voor pushnotificaties per netwerk aan. Zet ze bijvoorbeeld op Ping interval: 60 seconds. Maar dit is alleen nodig als de netwerkkwaliteit laag is, de standaardwaarde Automatic zou op de meeste netwerken voldoende moeten zijn.

Dankzij microG kunnen je apps ook pushnotificaties ontvangen.

7 Locatiemodules

Diverse apps vragen je locatie op, bijvoorbeeld om een relevante selectie van nabije winkels of laadpalen te tonen. Maar als ze daarvoor altijd je gps gebruiken, belast dat de batterij van je telefoon te veel. Bovendien hoeft die locatie niet altijd zo precies te zijn als van je gps. Google heeft daarvoor de component Network Location Provider, die communiceert met servers van Google om bijvoorbeeld op basis van de zichtbare wifi-netwerken te bepalen waar je apparaat zich bevindt.

In de instellingen van microG kun je ook hiervoor een alternatief instellen. Tik daarvoor op Location modules. Standaard bood microG één geolocalisatiemodule die op basis van gsm-netwerken en wifi-toegangspunten in de buurt je locatie bepaalt: Mozilla Location Service. Helaas is die dienst inmiddels stopgezet. Je kunt wel de app Local GSM Location installeren en de locatiedienst die ze aanbiedt daarna hier inschakelen.

MicroG kan ook je locatie bepalen zonder servers van Google.

8 OpenCelliD gebruiken

Tik daarna op de module en dan op Configure. Geef de app toestemming om altijd toegang tot je locatie te krijgen en daarna om bestanden op te slaan. Maak nu een gratis OpenCelliD-account door op www.opencellid.org op Sign Up te klikken. Klik op de verificatielink en dan in het dashboard op Access Tokens. Je ziet daar één toegangstoken. Klik op Show Token en kopieer die.

Open dan op je telefoon weer de configuratie van de locatiemodule, tik linksboven op het menu en dan op Advanced Settings. Vul bij OpenCellID Access Token je token in. Keer terug, open Settings en vink bij Sources de optie OpenCellID aan. Keer weer terug, tik op Database / Create Database. De module downloadt nu de locatiedatabase naar je telefoon. Op een later moment kun je altijd op Update Database tikken om de database bij te werken.

Haal locatiedata uit de database van OpenCelliD.

9 Apps installeren met F-Droid

LineageOS for microG komt standaard met F-Droid, een appwinkel voor opensource-apps. Zo kun je hiermee de app Local GSM Location installeren, maar ook apps als Aegis Authenticator voor tweefactorauthenticatie, Joplin voor todo-lijstjes, Organic Maps voor offline navigatie, Syncthing voor synchronisatie van je bestanden, apps voor Home Assistant en openHAB, en nog veel meer. Voor veel propriëtaire Android-apps bestaan er opensource-alternatieven die je in F-Droid vindt. Ook apps updaten gebeurt in F-Droid. In de instellingen kun je zelfs automatische updates instellen.

Opvallend is dat F-Droid per app de zogenoemde anti-functies toont, bijvoorbeeld of de app gebruikmaakt van een propriëtaire back-end of je activiteiten aan de makers rapporteert. Ook de door de app gevraagde machtigingen toont F-Droid bij elke app. Zo kun je op basis van de anti-functies en machtigingen beslissen of je de app wel met deze functies wilt gebruiken of voldoende vertrouwt.

F-Droid toont bij elke app de ‘anti-functies’, functies die je misschien minder leuk vindt.

10 Apps installeren met Aurora Store

Op F-Droid vind je alleen opensource-apps. Voor apps als WhatsApp, Slack, Snapchat, Instagram, TikTok, Spotify en meer heb je een andere bron nodig. Maar zonder een Google-account kan dat niet met Google Play Store. Gelukkig bestaat er een alternatief: Aurora Store. Dit is een onofficiële opensource-client voor de Google Play Store. Je kunt hiermee dus apps op de Google Play Store zoeken, downloaden en updaten. Dat kan met een Google-account, maar ook anoniem. Aurora Store koppelt je dan aan een van de vele anonieme gebruikersaccounts. Soms lukt het aanmelden niet. Probeer het dan opnieuw, dan word je aan een willekeurig ander account gekoppeld.

Net zoals in Google Play Store krijg je in Aurora Store apps te zien per categorie, inclusief lijstjes met de populairste apps of apps die voor jou zijn aangeraden. De mogelijkheden zijn minder uitgebreid dan met Google Play Store. Zo kun je geen betaalde apps downloaden of updaten. Bovendien werken heel wat in-app-functies van allerlei apps niet wanneer je Aurora Store anoniem gebruikt. Soms krijg je bepaalde apps ook niet te zien, omdat het anonieme account dat je op dat moment gebruikt van een bepaald land is waar de app niet is toegelaten. Tik in dat geval bovenaan rechts op het tandwiel, dan op Manage your account / Log uit en log weer in als Anoniem. Je krijgt dan een willekeurig ander anoniem account en kunt opnieuw proberen of je de gewenste app vindt.

Met Aurora Store download en update je anoniem apps uit de Google Play Store.

11 Alternatieven voor Google-apps

Nu je een Android-systeem zonder Google-account hebt, moet je uiteraard voor alle Google-apps nog alternatieven zoeken. Wil je onmiddellijk een heel ecosysteem, dan loont het de moeite om naar Proton te kijken. Je kunt gratis een account maken bij deze dienstenprovider die zich focust op privacy en geen toegang heeft tot je gegevens dankzij end-to-end encryptie. Voor wie meer opslag en mogelijkheden wil, biedt Proton ook betaalde abonnementen aan. De apps Proton Mail, Proton Calendar, Proton Drive, Proton VPN en Proton Pass zijn te vinden in F-Droid en Aurora Store.

Maar je hoeft jezelf niet aan één ecosysteem te verbinden. Je kunt perfect losse apps installeren (zoals de mail-app K-9 Mail) of met DAVx5 in combinatie met een CalDAV/CardDAV-server je agenda en contacten in de standaard-apps van LineageOS integreren. Als wachtwoordbeheerder kun je bijvoorbeeld de app van Bitwarden installeren, in combinatie met de server van Bitwarden of je eigen Vaultwarden-server. Voor tweefactorauthenticatie is Aegis Authenticator een goede keuze.

Als je gewend bent om je browsergeschiedenis en -tabs tussen verschillende apparaten te synchroniseren met Google Chrome, dan is er ook daarvoor een alternatief zonder Google-account. Mozilla biedt een vergelijkbare functie voor Firefox aan met Firefox Sync. Als je de Firefox-app op LineageOS installeert en een gratis Mozilla-account aanmaakt, kun je dus ook je tabs synchroniseren. Interessant om te weten is dat dit met end-to-end encryptie werkt. Mozilla krijgt dus niet te zien welke webpagina’s je bezoekt.

Proton biedt een heel ecosysteem aan van diensten met end-to-end encryptie.