Het Europees Parlement heeft onlangs voor nieuwe wetgeving gestemd die een grote impact gaat hebben op ons digitale leven. Met de DMA en DSA krijgen met name de techgiganten te maken met strenge spelregels om machtsmisbruik te voorkomen.

Over welk machtsmisbruik gaat dat dan? Er zijn diverse praktijkvoorbeelden te vinden, want bedrijven als Apple, Google, Meta (wat tot voorheen Facebook heette) en Amazon liggen al tijdenlang onder vuur. Het is toch gek hoe het zo ver heeft kunnen komen. Zo’n tien à vijftien jaar geleden waren deze bedrijven nog hippe internetbedrijven met een gunfactor. 

Mensen verweven hun identiteit aan een merk als Apple, en Google was het speelse, bijna mythische bedrijf. Zelfs films als ‘The Internship’ pasten bij deze tijdsgeest, alsof het een voorrecht was om stagiair te mogen zijn bij een mythisch internetbedrijf als Google. Al kreeg datzelfde bedrijf, ondanks de naamsverandering naar Alphabet, anno 2022 een strafrechtelijk onderzoek aan de broek vanwege een stiekeme campagne tegen het opstarten van een vakbond die de misstanden tegen Google-werknemers aanvecht.

Ook Apple ligt onder vuur voor zulke misstanden. Klokkenluiders als Janneke Parrish en Ashley Gjovik, die misstanden binnen het bedrijf aankaartten, werden meedogenloos het zwijgen opgelegd. Ook Amazon houdt er onredelijke anti-vakbondspraktijken op na en Meta heeft de contentmoderatie uitbesteed. Veel werknemers van dit soort bedrijven ervaren heftige psychologische klachten door de werkomstandigheden en beelden waarmee ze geconfronteerd worden.

©PXimport

Globaal probleem

Deze problemen, ernstig als ze zijn, spelen in de VS. Toch kaart het een beetje aan hoe de bedrijfscultuur is en hoe het doorsijpelt naar ons, als Europese internetgebruikers. Want we hebben er allemaal mee te maken. Sterker nog, een digitaal leven zonder deze techgiganten is niet mogelijk. Ze hebben strategieën doorgevoerd die ze ongekend machtig maken. De roep om regulering is krachtig en misschien zelfs al jaren te laat. 

Wel vindt er een langzame verandering plaats, allereerst in de reputatie van deze techbedrijven. In plaats van dat we naar ze opkijken, is Google nu de ongemakkelijke gluurder, Apples hebberigheid zorgt voor minachtende grappen, Facebook staat gelijk aan nepnieuws en andere rotzooi op zijn platforms, en denk je aan Amazon, dan denk je aan uitbuiting van personeel. 

Digital Markets Act (DMA) en Digital Services Act (DSA)

Ook worden de duimschroeven door wetgevers steeds strakker aangedraaid met regels, onderzoeken en boetes. De EU voorop. Met de nieuwe wetgeving, Digital Markets Act (DMA) en Digital Services Act (DSA), wordt hiermee weer een nieuw hoofdstuk ingeluid.

Deze wetgeving komt er vooral op neer dat techgiganten eerlijker om moeten gaan met hun markten (denk aan applicatiewinkels en standaard-apps) en transparanter moeten zijn als het aankomt op waarom je bepaalde zoekresultaten, advertenties en inhoud op sociale media ziet.

©PXimport

Dit doet de wetgeving bij DMA door online bedrijven aan te wijzen als ‘poortwachter’. De opgestelde voorwaarden hiervoor zijn nog wat arbitrair. Een bedrijf kan als poortwachter worden beschouwd als het voldoet aan de volgende criteria, aldus de site van de Europese Commissie.

Een bedrijf is een poortwachter als het:

Microsoft als eerste

©PXimport

Een van de bekendste voorbeelden van een groot techbedrijf dat het aan de stok kreeg met de EU vanwege machtsmisbruik, is Microsoft. De Europese Commissie verweet Microsoft dat het zijn Windows-dominantie misbruikte om de browser Internet Explorer op te dringen. In maart 2004 ontving Microsoft hiervoor een boete van bijna 500 miljoen euro, een recordbedrag in die tijd. 

Intussen krijgen techgiganten als Google en Meta in Europa miljardenboetes om de oren vanwege machtsmisbruik. Microsoft lijkt ook weinig te hebben geleerd van zijn streken, want browsermakers klagen wederom omdat Microsoft in Windows 11 zijn Edge-browser op allerlei manieren opdringt.

DMA in de praktijk

De teksten over de nieuwe DMA-regelgeving klinken nog wat vaag. Dat is niet zo gek ook, want over de details wordt nog onderhandeld. De wet staat er al, maar kan met amendementen definitief ingesteld worden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er miljoenenbudgetten aan lobbygeld door bedrijven geïnvesteerd worden, in de hoop de regels nog aan te lengen.

Het conceptpakket is al aangenomen, en dat heeft gevolgen voor de melkkoeien van techbedrijven. Want in praktijk verandert het al veel. Denk aan de berichtenservice van Apple. De marketingafdeling van Apple speelt graag de privacy- en veiligheidskaart, maar als Apple-gebruiker kun je fluiten naar iMessage-veiligheid als je je bericht naar een persoon met een Android-smartphone stuurt. En je berichten overzetten naar een andere dienst die bijvoorbeeld wél cross-platform-veiligheid biedt, is niet mogelijk. 

Onder de nieuwe DMA zouden diensten als iMessage niet gelimiteerd mogen blijven tot één platform. Je zou met iMessage even veilig een bericht naar WhatsApp of Signal moeten kunnen sturen. Wil je overstappen? Dan moet je je berichtgegevens over kunnen zetten. Dataportabiliteit heet dit. Het maakt het overstappen van de ene naar de andere dienst mogelijk. 

Het moet dus niet uitmaken of je van Spotify naar Deezer wilt overstappen en je playlists mee wil nemen of je gezondheidsgegevens van Fitbit naar Garmin wilt overzetten. De Europese Commissie noemt de diensten hierbij providers. Deze regels zijn nodig, omdat bedrijven je graag vast willen houden in hun eigen ecosysteem van apps, diensten of je eigen data.

©PXimport

Poortwachters van marktplaatsen

Maar de DMA gaat verder dan enkel dataportabiliteit en de onderlinge samenwerking van diensten. De regels waarborgen ook dat bedrijven niet hun eigen diensten de voorkeur mogen geven. Daar ondervond bijvoorbeeld internetbeveiligingsbedrijf Kaspersky hinder van in 2019.

Nadat Apple zijn eigen ouderlijk toezicht in iOS introduceerde, moest Kaspersky opeens zijn ouderlijk toezicht-app strippen van belangrijke features om in de App Store te mogen blijven. Het bedrijf diende vervolgens een klacht in wegens machtsmisbruik. Ook Spotify ondervond soortgelijke hinder nadat Apple z’n streaming-muziekdienst introduceerde.

De DMA zoekt meer vrijheid voor ontwikkelaars én gebruikers. Zo ben jij als gebruiker ook vrij om alle apps en diensten die je niet wilt, van je eigen smartphone te verwijderen. Of dat nu gaat om een brakke standaardbrowser of de voorgeïnstalleerde Facebook-app op je Samsung Galaxy-smartphone die je nu alleen nog mag uitschakelen.

Lees ook: Alle ongewenste apps van je Samsung Galaxy

Ook andere marktplaatsen, zoals webwinkels en boekingssites, worden als poortwachter aangemerkt. Hierdoor moeten zij ook aan eerlijkere en transparante eisen voldoen.

©PXimport

©CIDimport

Apples App Store onder vuur

Niet alleen Kaspersky en Spotify tekenden bezwaar aan op Apples controledrift in de App Store. Ook Epic Games en datingapps zitten in datzelfde schuitje, waarbij zelfs rechtszaken zijn gestart om een eerlijk beleid af te dwingen. Dat komt omdat Apple een enorm hoge afdracht vraagt van app-aanschafprijzen, in-app-aankopen en zelfs abonnementen die je in een app afsluit. Verwijzen naar de website, om bijvoorbeeld een Spotify-abonnement af te sluiten, mag niet. Andere betaalsystemen gebruiken? Mag niet. 

Voor Epic Games genoeg reden om naar de rechter te stappen vanwege machtsmisbruik, nadat Fortnite uit de App Store werd verwijderd omdat het een eigen betaalsysteem implementeerde. 

©CIDimport

Enerzijds valt te beargumenteren dat Apple in zijn eigen winkel zijn eigen regels mag hanteren. Anderzijds mag een ontwikkelaar of gebruiker niet bepalen wat er met de eigen app of toestel gebeurt. Het is alsof je een Computer!Totaal koopt in een supermarkt (en daar 30% van de prijs voor afdraagt) en vervolgens het kaartje in het tijdschrift gebruikt om een abonnement af te sluiten en daar ook weer voor afdraagt. 

Kiezen voor een andere supermarkt voor eerlijkere of betere prijzen, dat kan niet. Het dorp staat geen andere supermarkten toe. Sterker nog, wil je naar een ander dorp en andere supermarkt, dan moet je alles achterlaten. Zo’n niet-digitale metafoor maakt wellicht duidelijk waarom de DMA nodig is en misschien zelfs nog niet eens ver genoeg gaat.

Waarom mag het dorp geen andere supermarkten kennen? Zo kan de grootste buurtsuper ook gewoon zijn eigen regels blijven hanteren en tegelijkertijd concurreren – wat goed is voor jou als consument. Zo heeft Microsoft bekendgemaakt in Windows 11 andere applicatiewinkels toe te staan die geïnstalleerd kunnen worden uit de Microsoft Store.

Digitale services

Laten we de DSA-wet niet vergeten. Ook deze wet heeft de potentie om de markt flink op te schudden. Op de site van de Europese Commissie wordt het volgende doel gesteld:

“De Digital Services Act verbetert de methodes voor het verwijderen van illegale inhoud en voor de effectieve bescherming van de grondrechten van gebruikers online, met inbegrip van de vrijheid van meningsuiting, aanzienlijk. Het zorgt ook voor een sterker publiek toezicht op onlineplatforms, met name voor platforms die meer dan 10% van de EU-bevolking bereiken.”

Wederom, een vrij cryptisch doel. Wellicht helpt het om eens te kijken naar de ‘digital services’ waar de wet voor geldt: “De regels uit de DSA hebben vooral betrekking op online tussenpersonen en platforms. Bijvoorbeeld online marktplaatsen, sociale netwerken, platforms voor het delen van inhoud, appstores en online reis- en accommodatieplatforms”, aldus de site van de EU. Ook bij deze wet worden techgiganten als poortwachters aangewezen. Deze poortwachters hebben veel strengere spelregels volgens de DSA.

©CIDimport

Om consumentenbelangen te beschermen en de verkoop van illegale goederen tegen te gaan, moeten techgiganten bereikbaar zijn, wat logisch klinkt, maar tot nu toe onmogelijk was. Automatische processen bepalen bijvoorbeeld of je account geblokkeerd wordt of blijft. Wil je dit aanvechten, dan zijn medewerkers gewoonweg onbereikbaar. 

Ook naar de argumentatie kun je vaak fluiten, ook iets wat moet gaan veranderen. Daarnaast krijgen platforms meer verantwoordelijkheid als het aankomt op de verwijdering van bijvoorbeeld desinformatie of terroristische inhoud.

Over automatische processen gesproken, wanneer algoritmes bepalen welke aanbevelingen of advertenties jij te zien krijgt, dan moet het platform openheid geven over welke gegevens daarvoor gebruikt zijn. Vooral op de sites van Meta, Amazon en Google kan het behoorlijk confronterend zijn tot in welk detail deze gegevens verzameld en gebruikt zijn.

Komt een bedrijf onder vuur te liggen, dan moet het desgevraagd zijn gegevens delen met (onafhankelijke) onderzoekers en een nieuw toezichtinstituut: European Board for Digital Services.

©CIDimport

Lobbykracht

Ondanks dat de wetten zijn aangenomen, wordt er nog druk gesleuteld aan de kleine details. Zo wordt er bijvoorbeeld gezocht naar een eerlijk speelveld voor applicatiewinkels, maar is nog niet duidelijk of de woekercommissies omlaag moeten of dat er een recht komt om buiten de applicatiewinkels om apps te mogen installeren (sideloaden). Deze onduidelijkheid is voor Apples vice-president Craig Federighi al genoeg reden om vast wat bangmakerij de wereld in te helpen door te stellen dat sideloaden vooral cybercriminaliteit in de hand werkt. 

Wederom speelt de marketing van Apple de voorspelbare veiligheidskaart. Dat is niet gek ook, want het gaat om veel ... heel, veel, geld. Niet alleen wat er in (commissies van de) winkels omgaat, maar ook de overtredingen van de DMA en DSA zijn niet mals. Dat kan namelijk boetes opleveren van zo’n tien procent van de wereldwijde jaaromzet bij overtredingen van de DMA en zes procent bij DSA-overtredingen. Het is niet verwonderlijk dat er op het moment van schrijven door de techbedrijven veel gelobbyd wordt om de regels en verantwoordelijkheden zo veel mogelijk te verwateren.

Het mag duidelijk zijn dat de nieuwe wetten een reactie zijn op de uitzonderlijke machtspositie van techgiganten. De platforms zijn zo groot dat je er als consument, ontwikkelaar of bedrijf niet meer omheen kunt. De nieuwe regels moeten ervoor gaan zorgen dat deze platforms worden opengesteld, transparant zijn, een eerlijk speelveld bieden en bereikbaar zijn. Uiteindelijk moet dit iedereen ten gunste komen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede combimagnetron met veel kookopties? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken combimagnetrons bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 450 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Panasonic NN-DF38PB

Voor kleine huishoudens is de Panasonic NN-DF38PB zeer geschikt. Het is namelijk een oven, grill en magnetron ineen. Vanwege het compacte formaat kun je hem vast wel ergens in een hoekje van de keuken kwijt. Houd rekening met een bescheiden inhoud van 23 liter. Met deze keukenhulp maak je gerechten voor enkele personen klaar. Een pluspunt is het maximale magnetronvermogen van duizend watt. Het kost dan ook weinig tijd om maaltijden op te warmen.

Vrijwel elke combimagnetron heeft een bedieningspaneel met pictogrammen, maar dit model bevat daarnaast ook tekstaanduidingen. Handig, want het is zo direct duidelijk welke functie bij welke aanraaktoets hoort. Een interessante optie is de zogenoemde Eco Combi-modus. Het apparaat gebruikt hierbij tegelijk grill- en magnetronvermogen, waardoor je volgens Panasonic tijd en energie bespaart. Je kunt in totaal uit zestien automatische programma's kiezen. Na afloop start je de geïntegreerde schoonmaakcyclus om de boel te reinigen. De fabrikant levert een draadrek en geëmailleerde plaat mee.

Sharp R-971INW

Zoek je een grote vrijstaande combimagnetron? Dit model van Sharp is beslist een goede keuze. Niet voor niks kreeg dit product al eens het Beste Uit De Test-predicaat van de Consumentenbond. Een groot voordeel is de riante inhoud van veertig liter. Kortom, maak gerust een grote pastaschotel, flinke pizza of hele kip klaar. Met de zogenoemde invertertechniek wordt het vermogen geleidelijk op- en afgebouwd. Zeker tijdens het verwarmen en ontdooien voorkom je zo dat het voedsel uitdroogt. Het maximale magnetronvermogen bedraagt 1050 watt, terwijl de oven tot hoogstens 250 graden kan verwarmen.

Het kiezen van de juiste kookinstellingen is een fluitje van een cent. Tik gewoon op de afbeelding van het gerecht dat je wilt klaarmaken. Nadat je het juiste gewicht hebt ingevoerd, kiest de Sharp R-971INW een optimale bereidingstijd. Je kunt in totaal uit 24 programma's kiezen. Vanzelfsprekend staat het je ook vrij om de kookinstellingen handmatig te selecteren. De R-971INW leent zich goed voor het bereiden van eten voor een groot gezelschap. De twee bijgesloten bakplaten en ovenrekken plaats je in deze combimagnetron namelijk op verschillende niveaus.

Samsung MC35R8058CG/EN

Heb je een fraaie (design)keuken, dan zal de stijlvol vormgegeven Samsung MC35R8058CG zeker niet misstaan. Veel modellen hebben alleen een afgewerkte voorkant, maar dit model heeft ook nette zijkanten. Je bedient diverse magnetronfuncties via het gelikte aanraakpaneel. Behalve de hendel is de voorzijde helemaal vlak. Hierdoor kun je deze combimagnetron makkelijk afnemen. De keramische binnenwanden zijn glad en laten zich eveneens eenvoudig reinigen. Bovendien is dit materiaal goed bestand tegen krassen. Met een inhoud van 35 liter is de MC35R8058CG/EN geschikt voor meerpersoonshuishoudens.

Via het bedieningspaneel kies je tussen diverse automatische programma's. Met name de zogeheten AirFry-modus is het vermelden waard. Door de magnetronfunctie, grill en oven te combineren, ontstaat er een soort 'frituurfunctie'. Op deze manier maak je gerechten extra knapperig. Samsung levert hiervoor een speciale crusty-plaat mee. Verder kun je onder andere ook grillen, bakken, ontdooien en stomen. De magnetronfunctie ondersteunt een maximaal vermogen van 900 watt. Gebruik je de oven, dan kies je een temperatuur van hoogstens van 230 graden.

Lees ook: Herontdek je magnetron: je kunt er veel meer mee dan je denkt!

Whirlpool MWSC 833 SX

Deze uitgebreide combimagnetron van Whirlpool heeft een handige crisp- én CrispFry-functie. Maak daarmee bijvoorbeeld ovenfriet, een pizza en bittergarnituur extra knapperig. In combinatie met de bijgesloten crispplaat krijgen de hapjes een krokant laagje. Als je maaltijden graag in de vriezer bewaart, komt de zogenoemde Jet Defrost-functie goed van pas. Daarmee kun je voedsel snel en gelijkmatig ontdooien zonder dat de smaak hierbij verloren gaat. Je kiest op het duidelijke bedieningspaneel tussen maar liefst veertig(!) voorgeprogrammeerde recepten.

De Whirlpool MWSC 833 SX heeft een binnenruimte van 33 liter. Met een magnetronvermogen van maximaal 900 watt kun je alle kanten op. Is na uitgebreid kokerellen de binnenkant nogal vies? Zet dan een glas water in de combimagnetron en activeer het reinigingsprogramma. Dankzij de ontstane stoom laten de vet- en voedingsresten vanzelf los. Je hoeft de wanden daarna alleen maar even af te nemen. Kortom, laat die schoonmaakmiddelen voortaan in de kast staan!

LG MJ3965BIB

De betaalbare LG MJ3965BIB heeft een ruime inhoud van 39 liter. Ideaal voor wie bijvoorbeeld een grote lasagneschotel of flink wat warme kaiserbroodjes wil klaarmaken. Dankzij een gevoelige temperatuurregeling kan deze combimagnetron gelijkmatig verwarmen en ontdooien. Dat komt de smaak van het gerecht ten goede! Een opvallende eigenschap is het houtskool-verwarmingselement. Volgens de fabrikant optimaliseert dit onderdeel de hitteopname, zodat de oorspronkelijke smaak behouden blijft.

Ten opzichte van de meeste andere modellen in deze prijsklasse is het riante maximale magnetronvermogen van 1100 watt een pluspunt. Het eenvoudige bedieningspaneel telt weliswaar slechts enkele toetsen, maar toch kun je tussen allerlei automatische programma's kiezen. Gebruik daarvoor de draaiknop. Nuttig is de felle ledlamp, want hierdoor houd je de voortgang van het gerecht goed in de gaten. De binnenzijde heeft een speciale coating waarop etens- en vetresten zich niet goed kunnen hechten. Het afnemen van de wanden is dan ook voldoende om de volgende kooksessie weer schoon te beginnen.

Het is weer die tijd van het jaar: de dagen zijn korter, de kou neemt toe, en er is niets zo gezellig als met een warme chocolademelk op de bank kruipen om een goede (Kerst)film of serie te kijken. De meeste streamingdiensten hebben rond de feestdagen extra aanbod van Kerstgerelateerde films en series. Maar soms is de verleiding groot om films en series op een andere manier binnen te halen, vooral wanneer ze niet direct beschikbaar zijn in jouw land of op jouw favoriete platform. Maar wat zijn eigenlijk de gevaren hiervan?

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Streamingdiensten staan rond de feestdagen vol met aan Kerst gerelateerde content, zowel nieuwe, speciaal voor streamingdiensten gemaakte films als de bekende klassiekers. Maar lang niet al die klassiekers vind je terug op iedere streamingdienst. En om nou voor die paar weken meerdere streamingabonnementen af te sluiten is natuurlijk ook niet voor iedereen een optie, zeker niet nu de abonnementsprijzen steeds vaker worden verhoogd.

Gratis streamen

Heeft jouw streamingdienst niet die klassieke Kerstfilm beschikbaar en heb je zelf ook nergens een dvd'je van zo'n klassieker? Als je geluk hebt - en de filmstudio heeft zijn speurwerk niet goed gedaan, of laat het oogluikend toe - dan kan het soms zo zijn dat je je favoriete film terugvindt op YouTube.

Het probleem is daar vaak dat de kwaliteit relatief laag is, de films soms zelfs in spiegelbeeld is om zo onder de auteursrechten uit te kunnen komen en dat je tijdens het kijken van een film met regelmaat wordt bestookt door reclames. Dat komt het kijkplezier natuurlijk niet ten goede.

Downloaden

Het downloaden van films was jaren geleden een populaire bezigheid en de streamingdiensten hebben dat voor een groot deel weten terug te dringen door het beschikbaar stellen van oudere films in hun uitgebreide database. Toch worden er nog steeds op verschillende plekken films aangeboden, bijvoorbeeld via torrent-sites en in nieuwsgroepen, maar ook gewoon op diverse fora. Je moet er tegenwoordig wel snel bij zijn, want zo'n post of site kan tegenwoordig redelijk snel offline worden gehaald.

Gevaar

Het downloaden van films en series gaat echter gepaard met verschillende gevaren. Dat heeft vooral te maken met de manier waarop deze worden aangeboden. Wat je bijvoorbeeld heel vaak ziet is dat je een archiefbestand in de vorm van een rar- of zip-bestand moet downloaden en deze moet uitpakken. Soms zijn die bestanden beveiligd met een wachtwoord, die je dan terugvindt in het forumbericht waar de film of serie werd aangeboden.

Het feit dat er een wachtwoord op zit, is eigenlijk al een slecht teken. Waarom? Een goed beveiligingspakket scant altijd alle inhoud van archiefbestanden, maar omdat te doen, pakt zo'n pakket op de achtergrond alle bestanden in het archief uit naar een beveiligde locatie, om zo de afzonderlijke bestanden te controleren op de aanwezigheid van malware. Wanneer zo'n zipbestand echter is beveiligd met een wachtwoord, kan een beveiligingsprogramma dat bestand niet uitpakken, omdat het wachtwoord niet bekend is.

Realtime beveiliging

Een malafide uploader kan op deze manier heel makkelijk malware verspreiden, omdat er een extra beveiligingscontrole ontbreekt. Soms zie je ook dat je eerst een exe-bestand moet uitvoeren om 'zogenaamd' een ander bestand weer uit te pakken, maar ook dat is geen goed idee.

Je beschermt je computer en je smartphone - want ook op die manier wordt steeds vaker gedownload - dan ook het beste met een realtime beveiligingspakket. Niet alleen wordt malware direct herkend en tegengehouden, maar ook worden downloads al geblokkeerd voordat ze überhaupt zijn begonnen, puur door de url van de bezochte website te checken.

Bitdefender biedt met Ultimate Security voor iedere gebruiker de beste oplossing als het aankomt op die realtime beveiliging. Je krijgt met deze versie bescherming voor al je apparaten, of het nu Android, Windows, Mac of iOS is. Bovendien krijg je naast de bekende malware- en virusscanner ook extra beveiliging voor al je bankzaken, een uitgebreid spamfilter, VPN-toegang (handig om zo anoniem te kunnen downloaden) en digitale identiteitsbescherming. En het AI-gestuurde Scam Copilot kan je helpen tegen oplichting op internet.