Het is weer verkiezingstijd, en dus is de discussie relevanter dan ooit: fake news, oftewel nepnieuws. Het is een moderne vorm van propaganda, die onbewuster werkt dan ooit. Het Cambridge Analytica-schandaal, waarbij Mark Zuckerberg diep door het stof moest toen bleek dat Facebook werd misbruikt om (onder meer) verkiezingen te beïnvloeden, toonde aan dat het sociale netwerk niet zo onschuldig was als we dachten. Maar ook Google beïnvloedt onze gedachten. Hoe heeft het zover kunnen komen? Zo doorbreek je het algoritme van Facebook en Google.

We zijn geen klanten van Facebooken Google, zoals bijen geen klanten zijn van imkers. Wij zorgen voor het eindproduct dat deze bedrijven aan zijn klanten verkoopt – in dit geval adverteerders. De klant is koning, en die zoekt naar de aandacht van een zo gericht mogelijke doelgroep bij de beursgenoteerde techreuzen, die jaar op jaar meer winst moeten tonen om de aandeelhouders tevreden te houden. Als je zowel Facebook als Google vanuit dat perspectief bekijkt, snap je de extreme datahonger en obsessieve drang om te controleren wat jij te zien krijgt. Geavanceerde algoritmen bewerkstelligen dat, zonder dat er maar een mens aan te pas komt. Hiermee hebben de bedrijven echter een monster gecreëerd; een monster dat de techreuzen denken te bestrijden met nog meer ingewikkelde algoritmen en verbanningen voor de bühne. Het welzijn van ons als gebruiker, dat krijgt geen prioriteit.

Sociale en zoekbubbels

Wanneer je een zoekopdracht in Google invoert of je Facebook-tijdlijn (gesorteerd op Meest recent) opent, krijg je het gevoel dat je respectievelijk algemene zoekresultaten en op chronologische volgorde berichten van mensen en organisaties die je volgt te zien krijgt. Maar dat is niet het geval: je zoekresultaten zitten in een persoonlijke bubbel op basis van de informatie die over je is verzameld. Hierdoor krijg je bevestigende resultaten te zien. En iedere volgende zoekopdracht wordt vervolgens gebruikt om je advertenties voor te schotelen en nog meer informatie te verzamelen. Zelfs al heb je gepersonaliseerde advertenties uitgeschakeld staan, dan worden de zoekresultaten alsnog beïnvloed door verschillende variabelen. Een van die variabelen kan bijvoorbeeld het land zijn waarin je je bevindt, of je leeftijd.

Ook de Facebook-tijdlijn werkt zo: door je steeds weer opnieuw van nieuwe prikkelende informatie te voorzien, blijf je op het platform – wat ook voor Facebook meer data en meer advertentievertoningen betekent. Maar het zorgt wel voor eenzijdige visies, een echoput voor je eigen mening en opruiende of controversiële (mis)informatie. Dat krijgt veel gemakkelijker de ruimte dan uitgebreid (wetenschappelijk) onderbouwde informatie en journalistieke producties waarbij hoor- en wederhoor is toegepast.

©PXimport

Hoewel de motieven voor de bedrijven duidelijk commercieel zijn, hebben ze een monster gecreëerd dat verkiezingen beïnvloedt, kampen verdeelt en bevolkingsgroepen opjut. Nadat Zuckerberg door het stof ging na het Cambridge Analytica-schandaal, waarbij werd aangetoond dat Facebook onder meer werd misbruikt om verkiezingen te beïnvloeden, werd niet alleen geprobeerd de schuld zo veel mogelijk in de schoenen te schuiven van het ‘onderzoeksbureau’ Cambridge Analytica, tevens werd beloofd nepnieuws te bestrijden door nog meer geavanceerde algoritmen te ontwikkelen. De meer voor de hand liggende oplossing, zoals algemenere zoekresultaten en een chronologische tijdlijn, waarbij de keerzijde van de medaille ook aan bod komt, werd niet op de agenda gezet. De techreuzen willen het probleem dat hun algoritmen veroorzaakt blijkbaar alleen maar bestrijden met nog meer algoritmen.

©PXimport

Verkiezingen

In de VS zijn afgelopen november opnieuw verkiezingen geweest, en ook hier in Nederland mogen we weer naar de stembus, wat bewustwording van het probleem groter maakt dan ooit. Ook wij zitten vast in het algoritmebubbel van zoekmachines en sociale netwerken, waarbij Google en Facebook de grootste zijn, maar niet de enige schuldige bedrijven. Natuurlijk ligt het voor dat hand om te adviseren Facebook te verwijderen en DuckDuckGo als alternatieve zoekmachine in te zetten. Maar in de praktijk zijn de meeste mensen te afhankelijk (of verslaafd) om deze stappen te zetten.

Desondanks raakt het probleem ons allemaal en is het in tijden van verkiezingen belangrijker dan ooit om buiten je socialmedia- en zoekbubbel te kijken. Gebruik je zoekmachine en sociale netwerken niet alleen als klankkast van je eigen opinie, maar volg en zoek juist politici, opiniemakers en media op waar je het níét mee eens bent. Door je te verdiepen in hun onderbouwing en beweegredenen maak je jezelf (al dan niet onbewust) begripvoller en beter onderbouwd in discussies. Bovendien zullen je zoekresultaten en tijdlijn ook andere inhoud gaan tonen, omdat de algoritmen zien dat je niet geprikkeld wordt door eenzijdige opinies die binnen jouw echokamer vallen.

Zo verwijder je je socialmedia-account accounts.

Documentaires

©PXimport

Politiek ingrijpen

Intussen wordt de roep om politiek ingrijpen steeds groter. Hoewel de techreuzen veel lobbykracht hebben, is er wel de vraag om bijvoorbeeld politieke advertenties te verbieden. Twitter heeft ze in de ban gedaan. Google beperkt ze op basis van leeftijd en regio. En Facebook? Facebook blijft ze gewoon toestaan, hoewel ze claimen dat ze de verspreiding van misinformatie bestrijden. De discussie over hoe dat probleem moet worden opgelost, begint pas net op gang te komen. Moeten we de techreuzen erop vertrouwen dat ze zelf hun verantwoordelijkheid nemen om het door henzelf geschapen probleem op te lossen met meer algoritmen? Of is er wetgeving nodig om bedrijven als Google, Facebook, Apple, Microsoft, TikTok, Snapchat, Twitter, Pinterest en nog vele andere aan banden te leggen als het aankomt op dataverzameling en controle over wat wij voorgeschoteld krijgen?

Uiteraard doen Google, Twitter en Facebook alsof ze het probleem zelf kunnen oplossen, door makers van nepnieuws of controversiële uitingen te verbannen door de bijbehorende accounts te sluiten. Ook worden disclaimers geplaatst en waarschuwingen gegeven wanneer een gebruiker mogelijke misinformatie deelt. Hiermee proberen bedrijven een signaal af te geven de controle terug te winnen, om politiek ingrijpen te voorkomen. Maar het is symptoombestrijding, alsof je een paracetamolletje neemt om een heftige migraineaanval te bestrijden. Het probleem ligt natuurlijk in de ziekelijke dataverzameling en algoritmes die jou als gebruiker zo verslaafd mogelijk moet maken om meer (advertentie)tijd te besteden aan de techreuzen. Ook wordt er bij de geboden oplossingen gekeken naar manieren om dit zo geautomatiseerd mogelijk te laten plaatsvinden. Terwijl juist op social media menselijke interpretatie cruciaal lijkt om censuur op basis van onrechtmatig verwijderde content te voorkomen, zoals het voorbeeld van de Vietnamoorlog-foto (zie kader ‘IJdelheid vs. Waarheid’).

©PXimport

IJdelheid vs. waarheid

Politiek ingrijpen

Aan zaken als algoritmes en dataverzameling rommelen, stemt de grootste belanghebbers van de techreuzen ontevreden: aandeelhouders en adverteerders. Of natuurlijk overheden, want ook die spelen op de achtergrond een rol. Zo lijkt het onwaarschijnlijk dat je op het Chinese TikTok zinnige info meekrijgt over de massaslachting op het Tiananmenplein in 1989, omdat de Chinese overheid deze gebeurtenis krampachtig onder het tapijt probeert te vegen. Tevens zal geen enkel bedrijf openheid geven over de algoritmes waarmee bepaald wordt wat jij ziet, of juist niet.

En daarmee is de giftige cocktail compleet. Het probleem van misinformatie en je persoonlijke menings-echokamer lijkt niet door de techbedrijven opgelost te worden. Ook is er geen alternatief. Noem maar eens een zinnige concurrent op voor Google, YouTube of Facebook. Hierdoor lijkt (politiek) ingrijpen onvermijdelijk. De eerste signalen zijn er. Zo spande de Amerikaanse marktwaakhond FTC in december 2020 bijvoorbeeld een rechtszaak aan tegen Facebook, met als doel Instagram en WhatsApp weer los te krijgen van het bedrijf, omdat Facebook volgens de FTC een monopolie heeft op het gebied van social media. Hopelijk wordt het een eerste stap naar een speelveld waarin je online wat meer diverse en onderbouwde inhoud te zien krijgt.

©PXimport

Motorola brengt in oktober de Edge 60 Neo naar Nederland. De smartphone valt op door zijn compacte ontwerp, stevige bescherming en een veelzijdig camerasysteem met telelens. Met een prijs van net geen 400 piek richt Motorola zich op het middensegment, waar AI en een lange accuduur belangrijke troeven zijn.

De Motorola Edge 60 Neo is op de IFA in Berlijn officieel onthuld en komt op de markt als een compacte en lichte smartphone met opvallend stevige specificaties. Het toestel combineert een helder scherm en een solide behuizing met een camerasysteem dat veel creatieve mogelijkheden biedt. Daarbovenop zet Motorola sterk in op - verrassing! - AI, dat zowel bij foto's als bij dagelijkse taken een rol speelt.

Compact maar robuust

De Edge 60 Neo is het lichtste toestel in zijn klasse, maar doet qua stevigheid opvallend weinig concessies. Het 6,36-inch scherm kan piekhelderheden tot 3000 nits halen, waardoor het zelfs in de volle zon goed leesbaar blijft. Het gebruik van Corning Gorilla Glass 7i en de MIL-STD-810H-certificering zorgen voor extra bescherming tegen vallen en krassen. Dankzij de IP68/69-norm is de smartphone bovendien bestand tegen water en stof, iets wat je meestal pas ziet bij meer robuuste of in elk geval duurdere modellen.

Qua uiterlijk kiest Motorola voor een samenwerking met Pantone, het bedrijf dat internationale standaarden ontwikkelt voor kleurnamen en -codes. De Edge 60 Neo verschijnt dan ook in drie verrassende tinten met minstens zulke exotische namen: Frostbite, Poinciana en Grisaille. Daarmee wil het merk inspelen op gebruikers die hun telefoon ook gebruiken als een verlengstuk van hun imago. Het idee is dat een smartphone niet alleen praktisch moet zijn, maar ook kan passen bij de kleding en accessoires van de gebruiker.

Camera met telelens

De camera is een belangrijk speerpunt van dit model. Motorola benadrukt dat dit de enige smartphone in deze prijsklasse is met een telelens. Daarmee kun je 3x optisch zoomen zonder kwaliteitsverlies en tot 30x digitaal inzoomen. Het camerasysteem bestaat verder uit een 50MP-hoofdcamera met Sony-sensor en optische beeldstabilisatie, een 13MP-ultragroothoek- en macrolens en een 32MP-selfiecamera. Voor video's ondersteunt het toestel 4K-opnames.

Fotografie wordt ondersteund door AI-functies die automatisch details verscherpen, kleuren verbeteren en de belichting optimaliseren. Met Dynamic Bokeh bepaal je zelf hoe sterk de achtergrond onscherp wordt gemaakt, terwijl Signature Style foto's een herkenbare uitstraling geeft. Bij video-opnames zorgt adaptieve stabilisatie voor soepeler beelden, zelfs tijdens beweging. Daarmee lijkt Motorola zich duidelijk te richten op zogenaamde content creators.

AI in het dagelijks gebruik

Maar AI speelt ook buiten de camera een rol. Met de functie Next Move kan de Edge 60 Neo suggesties geven afhankelijk van wat er op het scherm staat, bijvoorbeeld bij het bekijken van een recept of een reisschema. Daarbij werkt Motorola samen met onder meer Microsoft Copilot en Perplexity, maar biedt het ook eigen tools zoals Playlist Studio en Image Studio. Zo kunnen gebruikers playlists samenstellen, beelden genereren of visuele elementen aanpassen zonder het gebruik van externe apps.

Accu en oplaadmogelijkheden

De smartphone beschikt over een 5000mAh-accu, goed voor (zo claimt Motorola) tot 44 uur gebruik. Met de (zowaar meegeleverde) 68W TurboPower-oplader is in zeven minuten alweer genoeg lading beschikbaar voor een volle dag gebruik. Daarnaast is draadloos opladen mogelijk met maximaal 15 watt, al moet die lader daarvoor wel apart worden aangeschaft.

De Motorola Edge 60 Neo ligt vanaf half oktober in de Nederlandse winkels. De richtprijs bedraagt zoals gezegd 399,99 euro. Daarmee positioneert Motorola het toestel in het middensegment, waar het concurreert met modellen van onder meer Samsung, Xiaomi en OnePlus.

Met de Oppo Reno 14 zet het Chinese merk een traditie voort. De midrange smartphonelijn vindt vaak een mooie balans tussen stijl en functie. Met een adviesprijs van 649 euro vraagt de fabrikant echter wel 100 euro meer dan voor zijn voorganger. Is de 14 die prijsstijging waard?

De Oppo Reno 14 beschikt over een indrukwekkend 6,59-inch amoledscherm met een adaptieve verversingssnelheid van 120 Hz, beschermd door Gorilla Glass 7i. Het display biedt een goede piekhelderheid tot 1200 nits in direct zonlicht en levert levendige kleuren, mede dankzij de HDR10-ondersteuning. Het ontwerp voelt premium aan dankzij de redelijk dunne schermranden en de punchhole voor de selfiecam. De versie die wij testen mist een beetje persoonlijkheid qua kleur, maar gelukkig bestaat er ook een Pearl White-variant.

De behuizing is gemaakt van aluminium. Het toestel ligt daardoor niet alleen comfortabel in de hand, maar voelt ook heel solide aan. Ondanks de forse 6000mAh-batterij is het toestel met 187 gram en een dikte van 7,42 mm opvallend slank en licht gebleven. Hij is bovendien heel duurzaam met IP66-, IP68- én IP69-certificeringen tegen stof en water. Extra functies als de in-display vingerafdrukscanner, een infraroodlaser aan de bovenkant en stereospeakers zorgen tot slot voor een behoorlijk compleet pakket.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Soepele prestaties

De Oppo Reno 14 wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 8350-processor. In het dagelijks gebruik levert de chipset meer dan prima prestaties. Taken als multitasken, browsen op social media en het openen van apps verlopen vloeiend en zonder haperingen. Ook voor gaming is de telefoon goed geschikt; zelfs grafisch intensieve games draaien soepel met stabiele framerates. Dankzij het koelsysteem blijft het toestel meestal comfortabel om vast te houden, al kan het bij lange en zware gamesessies na verloop van tijd wel warm aanvoelen.

Een van de sterkste punten van de Reno 14 is de accuduur. De grote batterij, met een vermogen van maar liefst 6000 mAh, zorgt ervoor dat de telefoon bij gemiddeld gebruik moeiteloos anderhalve dag meegaat. Zelfs bij intensief gebruik kun je een volledige dag verwachten zonder tussentijds opladen. Wanneer de batterij toch leeg is, laadt een 80W SuperVOOC-snellader het apparaat in minder dan 45 minuten volledig op. Het is wel goed om te weten dat de telefoon geen ondersteuning biedt voor draadloos opladen en dat je de oplader zelf moet aankopen.

©Wesley Akkerman

Behoorlijk wat bloatware

De Oppo Reno 14 draait op ColorOS 15, gebouwd op Android 15. Je mag daarna nog drie grote Android-upgrades en vijf jaar beveiligingspatches verwachten, wat netjes is in deze prijsklasse. De interface is strak en minimalistisch vormgegeven, met vernieuwde iconen en handige widgets. Alles reageert vlot en voelt verfijnd aan. Ook de slimme AI-functies springen eruit: ze kunnen foto's verbeteren door bijvoorbeeld onscherpte te verwijderen of hinderlijke reflecties weg te werken. Een nadeel is de forse hoeveelheid vooraf geïnstalleerde apps van derden, die de ervaring vertroebelen.

Het camerasysteem verdient een aparte vermelding. Aan de achterkant zit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS), een 8MP-ultragroothoek en een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom, eveneens voorzien van OIS; een zeldzaamheid in deze prijsklasse. Daarmee biedt de Reno 14 lekker veel flexibiliteit bij het fotograferen, van grootse landschappen tot ingezoomde details. Aan de voorkant vind je een 50MP-selfiecamera met autofocus, een toevoeging die niet vaak voorkomt en die ervoor zorgt dat ook zelfportretten haarscherp worden vastgelegd.

Overdag mooie prestaties

Overdag schiet de hoofdcamera scherpe, kleurrijke foto's met een prettig dynamisch bereik. De nieuwe telefotolens is een echte aanwinst en levert sterke resultaten bij portretten en zoomopnames. Tot 30x digitale zoom blijft de kwaliteit verrassend goed, al worden beelden bij de maximale 120x wazig. De selfiecamera legt huidtinten natuurgetrouw vast en maakt ook bij minder licht aantrekkelijke foto's voor bijvoorbeeld sociale media. De ultragroothoek is bruikbaar voor landschappen en groepsshots, maar springt verder niet echt in het oog.

Ook op videovlak stelt de Reno 14 niet teleur. Zowel de camera's op de voor- als op de achterzijde filmen in 4K met 60 fps, terwijl optische en elektronische stabilisatie zorgen voor vloeiende beelden, zelfs in beweging. De AI-functies bieden creatieve extra's, zoals het verwijderen van objecten of het aanpassen van composities. Wel kan er bij inzoomen soms een lichte gloed zichtbaar zijn.

Oppo Reno 14 kopen?

De Oppo Reno 14 is iets duurder geworden, maar daar staan duidelijke verbeteringen tegenover. Vooral het camerasysteem is een grote stap vooruit. De toevoeging van een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom en beeldstabilisatie is bijzonder in dit segment en tilt samen met de hoofd- en selfiecamera's de fotografie-ervaring naar een hoger niveau. Ook de forse 6000mAh-accu en de waterbestendige, premium afwerking versterken de meerwaarde.

Het heldere 120Hz-scherm en de soepele prestaties maken het plaatje compleet. Er zijn wel wat kanttekeningen: de software staat vol met bloatware en de processor is niet meer helemaal bij de tijd, al doet hij zijn werk nog prima. Toch zorgen de flinke verbeteringen, vooral de camera, ervoor dat de hogere prijs voor veel gebruikers goed te verantwoorden is.