Als u surft op een openbaar netwerk, is het verstandig om dat anoniem te doen. U wilt immers niet dat andere personen uw gegevens onderscheppen. Maar ook thuis hebt u wellicht liever niet dat medebewoners of huisgenoten zien wat u online doet. Daarnaast is het met betrekking tot uw privacy nuttig om uw downloads te beschermen. Dankzij slimme tools blijft u zelfs onzichtbaar voor uw internetprovider!

Internet Explorer

Met de meeste browsers kunt u tegenwoordig anoniem surfen. Dat is nuttig als u bijvoorbeeld een cadeautje voor uw partner zoekt of een weekendje weg aan het regelen bent. In Internet Explorer 8 navigeert u naar Beveiliging / InPrivate-navigatie. Vervolgens opent er een nieuw venster waarin u in de adresbalk aan de indicator ziet dat de privémodus is ingeschakeld. De browser slaat geen cookies, tijdelijke internetbestanden, surfgeschiedenis, formuliergegevens, wachtwoorden en gebruikersnamen op. U kunt ook een nieuw tabblad openen en kiezen voor Browsen met InPrivate.

©PXimport

Ouderlijk toezicht

Niet alle gebruikers van een pc kunnen de functie InPrivate-navigatie activeren. Als er Ouderlijk toezicht in Windows is ingeschakeld dan is het niet mogelijk om anoniem te surfen. Op die manier wordt er voorkomen dat uw kinderen naar websites surfen die u hebt verboden. U achterhaalt namelijk gemakkelijk de surfgeschiedenis. Het juiste menu bereikt u simpel vanuit Internet Explorer via Extra / Internetopties / Inhoud / Ouderlijk toezicht. Vervolgens kiest u een gebruikersaccount van uw kind om Ouderlijk toezicht in te stellen.

Standaard privémodus

Met een slimme aanpassing surft u voortaan altijd met InPrivate-navigatie. U hoeft deze optie dan niet meer voortdurend handmatig in te schakelen. Klik met de rechtermuisknop op het Bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Geef de volgende locatie op: "%ProgramFiles%\Internet Explorer\iexplore.exe"-private. Klik op Volgende en bedenk een naam voor de snelkoppeling. Sluit ten slotte af met de knop Voltooien. Gebruik voortaan de nieuwe snelkoppeling om anoniem te surfen.

©PXimport

Pornoknop

In 2008 deden er via internet de wildste speculaties de ronde dat het destijds aankomende Internet Explorer 8 een heuse 'porno­knop' zou bevatten. Vervolgens werd het nieuws breed uitge­meten in medialand. Microsoft bevestigde in een later stadium dat het inderdaad een functie ging toevoegen waarmee gebruikers anoniem kunnen surfen. De bewering dat het om een knop zou gaan was twee jaar geleden feitelijk onjuist. De functie ­InPrivate-navigatie is namelijk uitsluitend bereikbaar via het menuonderdeel Beveiliging of met behulp van de sneltoets Ctrl+Shift+P. Het is dus geen knop die u vanuit de werkbalk inschakelt. Inmiddels beschikken bijna alle bekende browsers over een mogelijkheid om te surfen zonder sporen achter te laten.

©PXimport

InPrivate-filtering

De inhoud van websites wordt vaak weergegeven door meerdere bronnen, zoals advertenties, afbeeldingen en analyseprogramma's. Dit soort content wordt aangeboden door websites van derden en biedt grote voordelen voor deze bedrijven. Deze inhoudsproviders houden namelijk precies het gedrag van de bezoeker op de betreffende website bij. Dankzij de functie InPrivate-filtering in Internet Explorer 8 bepaalt u zelf of indirecte websites toegang krijgen tot deze gegevens. Ga naar Beveiliging / InPrivate-filtering. Voor elke browsersessie dient u de functie opnieuw in te schakelen.

©PXimport

Instellingen aanpassen

Als u inhoud van indirecte sites niet automatisch wilt blokkeren, dan geeft u dat eenvoudig aan. Ga naar Beveiliging / Instellingen voor InPrivate-Filtering. Vervolgens verschijnt er een lijstje met inhoudsproviders. Standaard worden alleen de inhoudsproviders getoond die door minimaal tien bezochte websites zijn gebruikt. U wijzigt dat eenvoudig door bij de onderste optie een ander getal in te vullen en te klikken op Vernieuwen. Markeer de optie Selecteer welke inhoud u wilt blokkeren of toestaan. Selecteer één of meerdere websites en maak een keuze tussen Toestaan en Blokkeren.

©PXimport

Geschiedenis wissen

Wis na een surfsessie de geschiedenis in Internet Explorer. Open Extra / Internetopties en klik bij Browsegeschiedenis op Verwijderen. Plaats vervolgens vinkjes voor alle opties die u niet wilt bewaren. Bevestig de opschoonactie met Verwijderen. Handig is de mogelijkheid om de gegevens van uw favorieten niet te wissen, waardoor die sneller worden weergegeven. In dat geval plaatst u een vinkje voor Gegevens van favoriete websites behouden. U geeft in het dialoogvenster Internetopties desgewenst aan hoeveel dagen Internet Explorer de surfgeschiedenis moet bewaren.

©PXimport

Firefox

Ook met Firefox surft u volledig anoniem. U activeert deze functie via Extra / Privénavigatie starten. In het scherm dat verschijnt, bevestigt u dat u op deze manier wilt surfen. Firefox bewaart de openstaande tabbladen en opent vervolgens een schoon venster. Cookies, tijdelijke internetbestanden en de geschiedenis worden tijdens het surfen niet opgeslagen. Wel creëert u alsnog bladwijzers (favorieten) en downloadt u bestanden van internet. U ziet aan de venstertitel dat de privémodus is ingeschakeld. Wilt u de functie uitzetten? Navigeer dan naar Extra / Privénavigatie stoppen.

©PXimport

Altijd anoniem

Als u altijd anoniem wilt surfen met Firefox, dan is dat ook mogelijk. In dat geval worden er nooit gegevens op uw systeem opgeslagen, zodat u bijvoorbeeld altijd wachtwoorden in moet vullen. Ga naar Extra / Opties en kies het paneel Privacy. Selecteer bij Firefox zal: de optie Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis. Plaats een vinkje voor Automatisch Firefox in een privénavigatiesessie starten. Er worden standaard wel cookies bewaard met deze methode. Als u dat liever niet wilt, dan verwijdert u het vinkje voor Cookies van websites accepteren. Bevestig de wijzigingen met OK.

©PXimport

Aangepaste instellingen

Wellicht wilt u zelf bepalen welke informatie Firefox bewaart en welke sporen u liever niet achterlaat. Navigeer naar Extra / Opties en open het paneel Privacy. Selecteer bij Firefox zal: de optie Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis. Zorg dat er geen vinkje staat voor Automatisch Firefox in een privénavigatiesessie starten. U beslist nu zelf welke gegevens u wilt bewaren door de vinkjes in de selectievakjes voor de juiste onderdelen te plaatsen. Zo kiest u er bijvoorbeeld voor om de downloadgeschiedenis te onthouden en cookies van websites te accepteren.

©PXimport

Toggle Private Browsing

Dankzij de uitbreiding Toggle Private Browsing switcht u met slechts één muisklik naar de privémodus. Surf naar de webpagina mozilla en klik op Aan Firefox toevoegen. Installeer de uitbreiding en herstart vervolgens de browser. Rechtsonder in de statusbalk van Firefox nestelt er zich een nieuw pictogram. Hiermee start u gemakkelijk een privésurfsessie. Gebruikt u deze functie liever in de Navigatiewerkbalk? Ga naar Beeld / Werkbalken / Aanpassen en sleep de knop Toggle PB naar de gewenste locatie in de werkbalk.

©PXimport

Cookies

Veel websites plaatsen kleine bestandjes op uw pc waarin diverse gegevens worden opgeslagen. Deze zogeheten cookies zijn waardevol voor adverteerders. Firefox biedt een optie om ze eenvoudig te blokkeren. U kunt ook cookies van specifieke websites verwijderen. Dat is bijvoorbeeld handig als u wilt voorkomen dat een gezinslid ziet dat u een bepaalde website hebt bezocht. Open Opties en kies Privacy. Selecteer Aangepaste instellingen gebruiken voor geschiedenis. Klik op Cookies tonen en selecteer het bestand van een site dat u wilt wissen. Bevestig met Cookies verwijderen.

©PXimport

BetterPrivacy

Steeds vaker worden zogeheten flashcookies gebruikt om informatie over de gebruiker op te slaan. Helaas zijn ze niet zo gemakkelijk te verwijderen als de traditionele cookies. Bovendien worden flashcookies op een andere locatie opgeslagen en simpelweg weer in de oorspronkelijk staat teruggezet als u ze hebt verwijderd. Via de Firefox-uitbreiding BetterPrivacy doet u daar iets aan. Via Extra / BetterPrivacy opent u het onderdeel. Er verschijnt een lijst van de flashcookies op uw pc. Kies Remove All LSOs.

©PXimport

Flash-cookies

Wanneer u Firefox niet gebruikt, verwijdert u ook via een andere methode flash-cookies. Zelfs als u in de privémodus surft, worden deze hardnekkige bestanden op uw harde schijf bewaard. Hierdoor zien personen die dezelfde pc gebruiken evengoed welke websites u hebt bezocht. Als u geen sporen achter wilt laten, neemt u gemakkelijk maatregelen. Surf naar flashcookie, waarna er een overzicht van bestanden verschijnt die op uw computer staan. Kies voor de optie Alle sites verwijderen.

©PXimport

TrackMeNot

Google bewaart uw zoekactivi­teiten liefst negen maanden. Het is niet ondenkbaar dat deze informatie in sommige situaties beschikbaar wordt gesteld aan adverteerders of de overheid. Als u daar geen prijs op stelt, installeert u de Firefox add-on TrackMeNot. Deze tool stuurt periodiek willekeurige zoekopdrachten naar zoekmachines als Yahoo!, Bing en Google. Hierdoor raken uw werkelijke zoekopdrachten verstopt tussen een gigantische hoeveelheid valse data.

©PXimport

Anonieme zoekresultaten

Met Ixquick zoekt u op internet, zonder dat bezoekersinformatie wordt bewaard in de database van deze metazoekmachine. De website bevat ook een geïntegreerde proxydienst. Op die manier blijft niet alleen uw zoekgedrag anoniem, maar bent u tevens beschermd als u op een link klikt van een zoekresultaat. Surf naar ixquick en voer een willekeurig trefwoord in. Klik bij een resultaat op Proxy om de website anoniem te bekijken. Vervolgens haalt Ixquick met enige vertraging binnen een eigen frame de volledige website op.

©PXimport

Ssl inschakelen

Hoewel Ixquick geen zoekgegevens opslaat, ziet uw internetprovider nog altijd wat u online uitspookt. Gelukkig bevat de zoekmachine ook een handige oplossing voor. Door ssl in te schakelen worden de gegevens versleuteld verstuurd naar de servers van Ixquick. Uw internetprovider kan op die manier niet de zoekresultaten 'afluisteren'. Voer een zoekopdracht uit en klik op Mijn instellingen. Zet een vinkje voor Secure Socket Layer (SSL) / HTTPS en bevestig met Instellingen opslaan. Overigens is deze functie uitsluitend mogelijk als uw browser cookies accepteert.

©PXimport

Https

Veel websites bieden als extra service aan om via een ssl-versleuteling gegevens uit te wisselen. Voor buitenstaanders is het daardoor praktisch onmogelijk om de gegevens te onderscheppen. Een veilige website herkent u als het webadres met https begint. Verder controleert u met Firefox of er in de statusbalk een pictogram met een hangslotje te zien is. Als u daarop dubbelklikt, bekijkt u specifieke informatie over de versleuteling. U ziet bijvoorbeeld nauwkeurig welke encryptie er is toegepast. In de nieuwste versie van Internet Explorer vindt u het hangslotje in de adresbalk.

©PXimport

Google Chrome

Met Google Chrome surft u gemakkelijk anoniem door geen informatie te bewaren op de locale pc. Klik rechtsboven op de Gereedschap-knop en kies Nieuw incognitovenster. Er verschijnt een nieuw scherm, waarmee u zorgeloos over internet navigeert zonder sporen achter te laten. Verder stelt u eenvoudig in dat u geen cookies wilt accepteren als u in de normale modus surft. Klik op de Gereedschap-knop en ga naar Opties / Geavanceerde opties / Instellingen voor inhoud / Cookies. Selecteer tot slot Sites niet toestaan gegevens in te stellen.

©PXimport

Altijd incognitomodus gebruiken

Helaas bevat Chrome geen optie om standaard anoniem te surfen, waardoor u de functie iedere keer handmatig moet activeren. Met een trucje wijzigt u dat eenvoudig, zodat u voortaan altijd de privémodus gebruikt. Klik met de rechtermuisknop op Google Chrome in menu Start en kies Eigenschappen. Bij Doel voegt u -incognito aan het bestaande pad toe. Zorg er wel voor dat u eerst op Spatie drukt, voordat u de opdracht invoegt. Bevestig de wijziging met Toepassen en OK. Er worden vanaf nu geen gegevens meer bewaard op uw computer.

©PXimport

Safari

Ook gebruikers van Safari surfen eenvoudig in een privémodus, zodat er geen data wordt bewaard van uw surfsessie. Dat is nuttig als u op een openbare pc actief bent of als u niet wilt dat andere personen aan de hand van uw sporen zien welke online activiteiten u hebt uitgevoerd. Klik rechtsboven de knop Algemene Safari-instellingen en kies de optie Privémodus. Bevestig het venster dat verschijnt met OK. Een voordeel is dat er in tegenstelling tot andere browsers geen nieuw venster of tabblad wordt geopend. U hervat moeiteloos uw huidige surfsessie, terwijl er niets wordt bewaard.

©PXimport

Tor

Hoewel u in nagenoeg alle browsers de mogelijkheid hebt om geen gegevens te bewaren, maakt het u niet anoniem. Met het Tor-netwerk bent u dat wel. Hiermee maakt u niet direct verbinding met een server van een bepaalde site, maar verloopt het dataverkeer langs een willekeurige route via een aantal andere Tor-gebruikers. De afkomst van de berichten blijft onbekend, omdat iedere schakel herkomstinformatie uit de bestanden wist. Bovendien wordt er versleuteling toegepast. Download een installatiebundel voor Windows, Mac OS of Linux via Torproject.

©PXimport

Censuur

Voor inwoners uit sommige landen met een dictoriaal regime is Tor een belangrijk hulpmiddel om bepaalde websites te bezoeken. In Iran vindt er bijvoorbeeld censuur plaats op duizenden websites, waaronder Facebook, Twitter, YouTube en verschillende nieuwssites. De machthebbers zijn kennelijk bang dat informatie over dubieuze activiteiten uit dat land snel worden verspreid via het net. Met behulp van Tor is het voor Iraniërs evengoed mogelijk om bijvoorbeeld een filmpje up te uploaden of een blog te publiceren.

©PXimport

Servers gehackt

Begin dit jaar zijn er drie servers van Tor gehackt. Nadat de beheerders de inbraak hadden vastgesteld, werden de servers direct uit het netwerk gehaald. Vervolgens zijn ze opnieuw

geïnstalleerd en weer in gebruik genomen. Volgens een ontwikkelaar hadden de hackers niet door dat ze op het anoniemiteitsnetwerk terecht waren gekomen. Vermoedelijk is om die reden de privacy van duizenden gebruikers niet op straat komen te liggen. Wel werden de servers vanwege de grote bandbreedte gebruikt voor andere aanvallen.

Verbinding maken

Als u de installatiebundel van Tor hebt geïnstalleerd, staan er enkele tools op uw pc. Rechtsonder in het Systeemvak van Windows, controleert u of de pc verbinding hebt met het netwerk. De Torbutton nestelt zich rechtsonder in de statusbalk van deze browser, zodat u gemakkelijk switcht naar een modus om anoniem te surfen. Houd er rekening mee dat pagina's langzamer worden geladen. Verder wordt de proxy webserver Polipo meegeleverd en beheert u met de applicatie Vidalia diverse instellingen van het netwerk. Deze tool is ook geschikt om anoniem webdownloads binnen te halen.

©PXimport

I2P

I2P past een soortgelijke technologie toe als Tor. Het verkeer verloopt daarbij via meerdere pc's met een encryptie. U downloadt het programma vanaf I2p2. Het is een voorwaarde dat u over een recente versie van Java beschikt. Open via het startmenu I2P en start vervolgens via het Systeemvak de router console op. Lees de Nederlandstalige ­beschrijving nauwkeurig om een http-proxy in uw browser in te stellen. Open met behulp van de instructies een zogeheten 'eepsite' om anoniem te surfen via het beschermde netwerk.

©PXimport

Ip-adres

Elke pc die is aangesloten op internet, beschikt over een eigen ip-adres. Dit is zichtbaar voor onder meer sitebeheerders en uw internetprovider. In de meeste gevallen is hiermee de identiteit van een persoon binnen korte tijd te achterhalen. Dankzij anonimiteitsnetwerken zoals Tor en I2P wordt het ip-adres gecamoufleerd met een andere cijferreeks. Niemand ziet daardoor wat u op internet aan het doen bent. U controleert dat door te surfen naar Watismijnip. Dit is een handig hulpje om te kijken of het beschermde netwerk daadwerkelijk actief is.

©PXimport

PeerGuardian 2

Het is een publiek geheim dat overheidsinstellingen en opsporingsinstanties burgers controleren bij verschillende online activiteiten, zoals uw download- en uploadverkeer. PeerGuardian 2 blokkeert inkomende ip-adressen van dergelijke organisaties. Verder houdt de tool spyware en advertenties tegen. Surf naar Phoenixlabs en download het programma. Na de installatie geeft u in de openingswizard aan van welke soorten instanties het de ip-adressen moet blokkeren. Verder bepaalt u hoe vaak het programma de zwarte lijst moet bijwerken.

©PXimport

Vpn-verbinding

Met een versleutelde vpn-verbinding maakt u veilig contact met de servers van een bedrijf dat de vpn-dienst aanbiedt. De servers verbinden u vervolgens met de website die u wilt bezoeken. Op die manier blijft u voor buitenstaanders anoniem. Er zijn diverse aanbieders, die verschillende tarieven berekenen. U probeert gratis een proefversie uit van CyberGhost VPN of Cryptocloud. Houd er rekening mee dat deze proefversies enkele beperkingen hebben. Na de installatie creëert u een ­account, waarmee u verbinding maakt met de servers.

©PXimport

Nieuwsgroepen

Het downloaden van films en ­muziek staat wereldwijd onder druk. Het is dan ook verstandig uw downloadverkeer te versleutelen. De meeste nieuwsservers en downloadprogramma's ondersteunen ssl-encryptie. Providers en andere instanties kunnen niet meer zien welke bestanden u downloadt. Helaas vormt het wel een zwaardere belasting voor uw pc, omdat het alle data moet ontsleutelen. U vraagt de ssl-gegevens van uw nieuwsserver op die u vervolgens invoert bij de downloadinstellingen. Geschikte tools zijn bijvoorbeeld GrabIt, NewsLeecher en SABnzbd+.

©PXimport

Bittorrent

Ook bittorrentverkeer versleutelt u eenvoudig, zodat u luistervinken buiten de deur houdt. Dat is bijvoorbeeld mogelijk met de populaire cliënt µTorrent. Navigeer naar Opties / Voorkeuren / Bittorrent. Zet bij het onderdeel Protocolversleuteling de optie op Ingeschakeld. Zodra de connectie hapert, valt µTorrent terug op een onversleutelde verbinding. Wilt u dat liever niet? Selecteer dan de optie Geforceerd. Sluit af met Toepassen en OK. Ook bij de meeste andere bittorrentcliënts, zoals Vuze, is encryptie mogelijk.

©PXimport

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.