Goede software hoeft niets te kosten. Voor Windows is er een ruim aanbod aan gratis programma's: open source en freeware. Ze krijgen regelmatig updates, werken prettig op gewone pc's en bieden genoeg functies voor alledaags gebruik, thuis en op werk. We hebben voor jou twaalf juweeltjes gespot.
Dit artikel in het kort:
We groeperen 12 gratis Windows-programma's per taak: fotobewerking, videobewerking, productiviteit, kantoor, systeemonderhoud en beveiliging. We leggen van elk pakket uit wat je ermee kunt en je krijgt de downloadlink, zodat je er meteen mee aan de slag kunt.
Misschien vind je dit artikel ook interessant: Windows 11 opruimen in 3 simpele stappen
📸 Fotobewerking
Gratis fotobewerking met veel mogelijkheden
GIMP is al jaren een gevestigde waarde onder de gratis fotobewerkingsprogramma's. Het komt voort uit de opensourcegemeenschap en wordt voortdurend doorontwikkeld. Qua functionaliteit is het vergelijkbaar met betaalde pakkettenl die bekendstaan om hun uitgebreide mogelijkheden. Hoewel professionele fotografen soms nog vasthouden aan dure alternatieven, heeft GIMP voor de meeste gebruikers genoeg in huis. Je kunt bijvoorbeeld prima foto's bijsnijden, kleuren bijstellen of kleine correcties uitvoeren, zonder in te leveren op de kwaliteit. Daarnaast is het een geschikt instapmodel als je wilt experimenteren met geavanceerde bewerkingstechnieken. Interessant is ook het brede scala aan plug-ins dat je kunt installeren, zodat je nog meer functies aan het programma toevoegt. Dit geeft je de flexibiliteit om je gereedschap precies naar wens in te richten. Voor wie voorzichtig wil kennismaken, is er uitgebreide documentatie en een grote, behulpzame online community. Dat maakt het eenvoudig om vragen te stellen en problemen snel op te lossen. GIMP is daarmee een betrouwbare partner in visueel werk, en biedt voldoende perspectief voor zowel beginners als semi-professionals met ambitie.
Voor wie de stap naar GIMP nog te groot vindt, is er ook een aangepaste versie genaamd PhotoGIMP. Deze variant heeft een aangepaste interface die meer op Photoshop lijkt, waardoor de overstap aanzienlijk soepeler verloopt. De software wordt regelmatig bijgewerkt door een actieve gemeenschap van ontwikkelaars, waardoor bugs snel worden opgelost en nieuwe functies worden toegevoegd. Met meer dan 25 jaar ontwikkeling achter de rug is GIMP uitgegroeid tot een serieuze concurrent die voor hobbyisten en zelfs professionele gebruikers een uitstekende keuze vormt.
Gimp is voor velen de eerste keus onder de gratis fotobewerkers, en niet zonder reden.
Lichtgewichtoptie
Paint.NET staat bekend als een aantrekkelijke oplossing voor wie niet per se uitgebreid wil bewerken. Het is ontstaan als een academisch project en heeft door de jaren heen een trouwe gebruikersbasis opgebouwd. De software is vooral geliefd vanwege de eenvoudige interface, die mensen met minder grafische ervaring aanspreekt. Hoewel het qua diepgang niet kan tippen aan de grote spelers, heeft het wel voldoende tools om foto's te verfijnen. Vergeleken met een volledig professioneel pakket krijg je een minder steile leercurve, wat voor beginnende hobbyisten ideaal kan zijn. Je kunt moeiteloos basisbewerkingen uitvoeren, zoals kleurcorrecties en het toevoegen van kleinschalige effecten. Paint.NET werkt bovendien vlot op oudere systemen, waardoor niemand wordt uitgesloten van eenvoudige beeldverfraaiing. Deze lichtgewicht benadering maakt het uitermate geschikt als je snel resultaten wilt boeken, zonder een lang installatieproces. Wie wil, kan extra plug-ins installeren voor geavanceerde mogelijkheden. Zo hoef je niet direct naar betaalde alternatieven te grijpen, maar kun je toch een stap verder zetten als de situatie daarom vraagt. Hierdoor houd je maximale flexibiliteit.
Paint.NET staat qua functionaliteit ergens tussen MS Paint en Photoshop in.
📹 Videobewerking
Eenvoudig videobewerken
Shotcut is een gratis videobewerker voor wie filmpjes wil samenstellen. Het programma is opensource en draait op verschillende platformen, waaronder Windows. Het is gericht op gebruikers die op zoek zijn naar een intuïtieve werkomgeving, zonder overbodige toeters en bellen. Vanuit de interface kun je eenvoudig fragmenten knippen, overgangen toevoegen en audio bijschaven. Hoewel het niet zo uitgebreid is als duurdere alternatieven, krijg je wel ondersteuning voor talloze bestandsformaten. Je kunt verschillende tijdlijnen gebruiken, wat handig is als je meerdere videoclips wilt combineren. Via de meegeleverde filters kun je kleurcorrecties uitvoeren en eenvoudige effecten toepassen. Voor wie net start met videobewerking, is Shotcut een prima opstap voordat complexere software in beeld komt. Je hoeft bovendien niet bang te zijn voor een heftige systeembelasting, omdat de software relatief licht draait. Regelmatige updates houden het programma actueel, zodat bugs snel worden gefikst. De community rondom Shotcut is actief en reageert behulpzaam op vragen van nieuwkomers. Dankzij het open karakter worden nieuwe functies in hoog tempo ontwikkeld, waardoor de mogelijkheden blijven groeien.
Shotcut laat geavanceerde functies weg en is daardoor licht en eenvoudig.
Meer creatieve mogelijkheden
OpenShot is een ander open-sourceproject waarmee je video's kunt monteren zonder licentiekosten. De software richt zich op gebruiksvriendelijkheid met een heldere menustructuur. Op visueel gebied vind je animaties en een ingebouwde titelfunctie, wat van pas komt bij het maken van tutorials of promofilms. OpenShot ondersteunt verschillende exportopties, zodat je je eindresultaat in diverse formaten kunt opslaan. Het is misschien niet de allersnelste software, maar dat hoeft voor de meeste toepassingen geen bezwaar te zijn. Je kunt overgangen en effecten op een eenvoudige manier instellen, zodat zelfs een minder ervaren gebruiker vlot aan de slag gaat. Mede daardoor is OpenShot uitgegroeid tot een betrouwbaar platform voor het bewerken van video's. Een prettige bijkomstigheid is dat er degelijke online handleidingen bestaan en dat veel gebruikers tips delen op forums en sociale media. Zo sta je er nooit alleen voor, ook als je een unieke uitdaging tegenkomt tijdens het bewerkproces.
OpenShot is perfect voor wie rechttoe-rechtaan videobewerking wil.
Videobewerking in Hollywood-kwaliteit
Professionele videobewerking was lange tijd het domein van dure software zoals Adobe Premiere Pro of Final Cut Pro. DaVinci Resolve heeft deze markt opgeschud door een indrukwekkende gratis versie aan te bieden die zelfs voor commerciële projecten gebruikt mag worden. Dit programma wordt daadwerkelijk gebruikt voor de kleurcorrectie van Hollywood-films en biedt zelfs in de gratis variant meer mogelijkheden dan veel betaalde alternatieven. Je krijgt toegang tot een complete videobewerkingssuite met krachtige montagetools, professionele audiobewerking, visuele effecten en de beroemde kleurcorrectiemodule waarmee de software oorspronkelijk bekend werd.
De gratis versie van DaVinci Resolve heeft slechts enkele beperkingen ten opzichte van de betaalde Studio-versie. Zo kun je in de gratis versie 'slechts' exporteren tot 4K-resolutie (in plaats van 8K), heb je geen toegang tot enkele geavanceerde ruisreductietools, en ontbreken enkele specifieke effecten voor samenwerking op afstand. Voor 95 procent van de gebruikers zijn deze beperkingen echter volledig verwaarloosbaar. Een nadeel is de steile leercurve van het pakket, die voor beginnende gebruikers een obstakel kan zijn.
Wie niet bang is voor een ingewikkelder systeem, heeft met DaVinci Resolve een zeer krachtige tool.
Community-ondersteuning en leermateriaal
Veel gratis software heeft een actieve community. Op forums en in chatgroepen kun je vragen stellen, tips uitwisselen en oplossingen vinden voor specifieke problemen. Dit vrijwilligersnetwerk fungeert als een extra helpdesk, zonder dat je hoeft te betalen voor dure servicelijnen. Daarnaast zijn er handleidingen, video-tutorials en blogs die je wegwijs maken in de software. Deze bronnen zijn vaak door enthousiaste gebruikers gemaakt, wat de bruikbaarheid vergroot. Omdat de ontwikkelingen snel gaan, vind je regelmatig actuele informatie over nieuwe versies en functies. Sommige ontwikkelteams geven ook webinars of online bijeenkomsten waar je met experts kunt praten. Dit vergroot niet alleen je eigen kennis, maar helpt ook de gemeenschap als geheel verder. Voor beginners is dit ideaal, omdat je kunt groeien in vaardigheden. Heb je hulp nodig bij een ongewone toepassing, dan kom je via de community gemakkelijk in contact met gelijkgestemden. Zo haal je het maximale uit je software, zonder kosten.
Nieuw toetsenbord nodig?
Shop nu💻 Productiviteit
LibreOffice als volwaardig kantoorpakket
LibreOffice is opensource-kantoorsoftware waarmee je documenten, spreadsheets en presentaties kunt maken. Het is ontstaan als afsplitsing van OpenOffice en wordt gesteund door een grote community. De suite omvat Writer, Calc en Impress, die in essentie vergelijkbaar zijn met betaalde pakketten. De kracht van LibreOffice zit in de uitstekende compatibiliteit met Microsoft-formaten. Je kunt probleemloos .docx, .xlsx en .pptx-bestanden openen, bewerken en weer opslaan in deze formaten om ze te delen met Office-gebruikers. Voor de meeste dagelijkse taken merk je nauwelijks verschil in functionaliteit.
De interface is in de loop der jaren gebruiksvriendelijker geworden, wat nieuwe gebruikers aanspreekt. Hoewel macro's niet één-op-één werken, voldoet LibreOffice in de praktijk voor vrijwel alle kantoorwerkzaamheden. Je kunt werken met sjablonen, stijlen en een breed scala aan opmaakopties. De community brengt regelmatig updates uit om bugs te verhelpen en functionaliteit uit te breiden. Vaak zijn er snelle oplossingen als je klanten of collega's toch een ander bestandsformaat willen. LibreOffice integreert moeiteloos in verschillende omgevingen, waardoor overstappen geen hindernis vormt. Bovendien hoef je niet bang te zijn voor abonnementskosten, want alles blijft gratis. Daarmee is het een solide basis voor zowel persoonlijke als professionele documentatie.
LibreOffice is verreweg het bekendste alternatief voor betaalde Office-suites.
Modern alternatief
OnlyOffice heeft een frisse benadering van digitale productiviteit. Deze suite combineert tekstverwerking, spreadsheets en presentaties in één pakket. Ondanks de moderne look voelt het herkenbaar aan voor wie eerder met traditionele software heeft gewerkt. Er is goede ondersteuning voor populaire bestandstypen, waardoor je eenvoudig kunt samenwerken met collega's die iets anders gebruiken. OnlyOffice focust op een gestroomlijnde interface met weinig afleiding, wat je tempo ten goede komt. Bovendien kun je de online versie inzetten voor realtime co-creatie, hoewel dat niet verplicht is. De offline-editors zijn volledig gratis en hebben geen verborgen beperkingen. In de praktijk merk je dat de prestaties soepel blijven, zelfs bij grotere documenten. Veel gebruikers waarderen de heldere menustructuur, die een snellere leercurve bevordert. Mocht je toch vastlopen, dan heeft de ontwikkelaar voldoende documentatie en tutorials. Verder bestaat er een actieve community die graag tips uitwisselt en vragen beantwoordt. OnlyOffice is daardoor een aantrekkelijke keus voor wie geen licentiekosten wil betalen maar wel eigentijdse functies verlangt. Zo blijf je flexibel in elke werksituatie en productief.
De interface van OnlyOffice oogt modern, maar toch herkenbaar.
Professionele uitstraling met WPS Office
WPS Office profileert zich als een gratis, maar zeer professioneel ogend kantoorpakket, met een interface die lijkt op die van dure suites. Eenmaal geïnstalleerd, start je WPS Writer, Presentation of Spreadsheet vanuit het hoofdmenu, waarna je meteen aan de slag kunt. WPS Office ondersteunt ook cloudopslag, zodat je op meerdere apparaten kunt werken. Hoewel er af en toe reclame verschijnt, blijft de basisfunctionaliteit volledig toegankelijk. De software is compatibel met Microsoft Office-bestanden, waardoor je probleemloos samenwerkt met anderen die betaalde pakketten gebruiken. Met de ingebouwde pdf-functie bewaar je documenten in dat formaat.
WPS Office heeft alles wat je van een Office-pakket mag verwachten.
De beste gratis tools voor specifieke Office-taken
Naast complete kantoorpakketten zoals LibreOffice zijn er gespecialiseerde gratis alternatieven die uitblinken in specifieke taken. Voor tekstverwerking biedt FocusWriter een afleidingsvrije omgeving die perfect is voor creatief schrijven. Als je vooral met spreadsheets werkt, is Gnumeric een lichtgewicht maar krachtig alternatief voor Excel dat uitblinkt in statistische functies en nauwkeurigheid. Voor presentaties is Canva een webbased oplossing met prachtige sjablonen die professioneler ogen dan veel PowerPoint-designs. Wie regelmatig met pdf-bestanden werkt, kan terecht bij PDF-XChange Editor waarvan de gratis versie meer annotatiemogelijkheden heeft dan Adobe Acrobat Reader. Voor e-mail en agendabeheer is Thunderbird met de Lightning-uitbreiding een robuust alternatief voor Outlook, compleet met ondersteuning voor meerdere accounts en geavanceerde filters.
🔧 Systeemonderhoud
Dikke bleek
BleachBit is een gratis programma waarmee je ongewenste bestanden en sporen kunt verwijderen. Het doel is om schijfruimte te besparen en de privacy te versterken, zonder ingewikkelde instellingen. Vaak verzamelen programma's cachebestanden en logs die niet altijd automatisch worden gewist. BleachBit scant je systeem en toont welke elementen je veilig kunt opruimen. Dit omvat browsercookies, tijdelijke bestanden en resterende data van gedeïnstalleerde software. Vergeleken met betaalde alternatieven is het een nuchter pakket, maar de effectiviteit is hoog. De ontwikkelaars werken continu aan updates om nieuwe softwarelocaties te ondersteunen. Zo blijf je ook na een systeemupgrade profiteren van nauwkeurige opruiming. BleachBit staat bekend om zijn eenvoudige interface, waar je selecties kunt maken zonder te verdwalen in complexe menu's. Het programma draait soepel op oudere systemen, wat extra bruikbaar is als je met beperkte hardware werkt. Het helpt bovendien om je computer responsief te houden wanneer de opslagruimte schaars wordt. Voor de meeste gebruikers is dit een uitstekende manier om bloat tegen te gaan en snel ruimte terug te winnen.
Verwijder je sporen en ongewenste bestanden effectief met BleachBit.
Systeembeheer op topniveau
Wise Care 365 Free is een uitstekende oplossing voor wie zijn of haar computer optimaal wil laten presteren zonder de kosten van commerciële systeemtools zoals TuneUp Utilities of Advanced SystemCare Pro. Dit alles-in-één-programma combineert verschillende systeemtools om je Windows-installatie op te schonen, te optimaliseren en te beveiligen. De interface is overzichtelijk en toegankelijk, ook voor gebruikers met weinig technische kennis. Windows heeft ingebouwde tools voor systeembeheer, maar deze zijn vaak beperkt in functionaliteit. De schoonmaakfuncties van Wise Care 365 zijn bijzonder effectief om schijfruimte vrij te maken door tijdelijke bestanden, browsergeschiedenis, cookies en andere overbodige data op te ruimen. Het programma scant ook de Windows-registerbestanden op ongeldige vermeldingen die kunnen leiden tot instabiliteit.
Met de onderdelen uit de gratis versie kun je de ergste systeemvervuiling te lijf.
🛡️ Beveiliging
Lichte virusbescherming
Avira Free Security is een veelgebruikte, gratis antivirusoplossing voor Windows. Het pakket wordt regelmatig bijgewerkt met nieuwe virusdefinities en geeft realtime bescherming. Naast virusscans kun je ook phishingwebsites blokkeren en verdachte bestanden isoleren. Hoewel bepaalde geavanceerde functies zijn voorbehouden aan de betaalde versie, is de gratis variant zeer geschikt voor basisbeveiliging. De interface is overzichtelijk, met duidelijke meldingen en instellingsmogelijkheden, zodat je eenvoudig kunt controleren of belangrijke componenten actief zijn. Avira Free Security is licht op systeembronnen, waardoor je doorgaans geen merkbare vertraging hoeft te verwachten. Updates worden automatisch binnengehaald, zodat je beschermd blijft tegen recente dreigingen. Verder heeft het programma een ingebouwde scanner voor kwetsbaarheden in verouderde softwareversies, wat je een extra laag bescherming geeft tegen potentiële exploits. Omdat Avira veel bekende bedreigingen herkent, kunnen systematische scans efficiënt worden afgehandeld, zonder onnodige onderbrekingen. Mocht je ondersteuning willen, dan kun je terecht bij een forum en kennisbank. Zo hoef je niet over te stappen op een dure suite.
Avira is weliswaar licht, maar doet wat het moet doen.
Basisbescherming tegen virussen
AVG antivirus Free is een veelgebruikt antiviruspakket dat basisbescherming biedt tegen malware en phishing, zonder maandelijks abonnement. Zodra AVG actief is, zie je in het hoofdscherm een overzicht van beveiligingsmodules. De interface is overzichtelijk, met heldere knoppen en grafische aanduidingen voor de status van je systeem. Hoewel de gratis versie van AVG reclame bevat voor uitbreiding naar de betaalde variant, blijven de kernfuncties zonder restricties bruikbaar. Door regelmatig te scannen en de realtimebescherming in te schakelen, minimaliseer je de kans op infecties zoveel mogelijk en kun je met een gerust hart online surfen.
Deze oudgediende is overzichtelijk in het gebruik en beperkt dreigingen.
Keuze genoeg!
Met de hierboven besproken gratis alternatieven kun je op bijna elk vlak uit de voeten zonder licentiekosten of dure abonnementen. Of je nu foto's wilt bewerken, video's wilt samenstellen, kantoorbestanden wilt maken, je systeem wilt beheren of virussen buitenspel wilt zetten, er is altijd een oplossing die zowel functioneel als gebruiksvriendelijk is. Toch blijft het belangrijk vooraf goed te kijken naar de ondersteuning, toekomstplannen en licentievoorwaarden van elk pakket. Zo weet je zeker dat de software aansluit bij jouw behoeften. In veel gevallen blijkt een gratis programma genoeg. Laat je dus niet tegenhouden en experimenteer vooral.
Opensource versus freeware
Bij het zoeken naar gratis software kom je twee termen tegen: opensource en freeware, die fundamenteel verschillen. Opensource-software zoals GIMP en LibreOffice heeft publiekelijk toegankelijke broncode die iedereen kan inzien, wijzigen en verbeteren. Dit zorgt voor transparantie, veiligheid (omdat veel ogen bugs en beveiligingsproblemen kunnen vinden) en continuïteit, aangezien de software blijft bestaan zelfs als de oorspronkelijke ontwikkelaars stoppen. Freeware zoals AVG antivirus Free is gratis te gebruiken, maar de broncode blijft eigendom van het bedrijf. Vaak bevat freeware functiebeperkte versies waarbij je moet betalen voor premium-functies, of het verzamelt gebruikersgegevens als verdienmodel. Voor privacybewuste gebruikers is opensource vaak de betere keuze, terwijl freeware soms een gebruiksvriendelijkere interface heeft. Het beste is om eerst na te gaan welk verdienmodel achter 'gratis' software zit voordat je deze installeert.