Het aantal Google-diensten wordt continu uitgebreid. De nieuwste dienst - het zal u vast niet zijn ontgaan - is Google Plus. Dit sociale netwerk is veelbelovend en moet een serieuze concurrent van Facebook worden. Maar ook diensten die al langer bestaan, zoals Gmail, YouTube en Documenten worden nog steeds verbeterd. Deze en andere Google-diensten kunt u slim gebruiken om uw leven gemakkelijker te maken.

1. Google+ inleiding

Ook Google heeft zich in de sociale netwerkmarkt gestort. En in tegenstelling tot het jammerlijk geflopte Google Wave, lijkt Google+ een grotere kans van slagen te hebben. Google+ kunt u zien als een kruising tussen Facebook en Twitter. Net als op Facebook kunt u alle mogelijke informatie delen met anderen en net als op Twitter kunt u iedereen volgen die u wilt. "Met Google+ kun je delen op internet zoals je dat doet in de echte wereld", is de omschrijving die Google zelf geeft, en dat klopt aardig. Net zoals in de echte wereld, kunt u contactpersonen indelen in kringen. U hebt een vriendenkring, uw collega's en uw familieleden. Deze kringen kunnen overlappen, maar dat hoeft natuurlijk niet. Google+ is hierop gebaseerd en vertaalt deze gedachte naar het internet. U kunt namelijk kringen aanmaken, waaraan u de gewenste contactpersonen toevoegt. En dit maakt het gericht delen van informatie, foto's, video's en links naar interessante websites erg eenvoudig. Als u bijvoorbeeld een aantal foto's wilt delen met alleen uw vrienden (en niet met uw collega's en misschien ook niet met uw familieleden), dan kan dit eenvoudig op Google+.

©PXimport

Google+ is het nieuwe sociale netwerk van Google dat de strijd aangaat met Facebook.

2. Google+ kringen

Google+ draait zoals gezegd om kringen. Eigenlijk zijn dit gewoon lijsten met mensen. De meesten zullen een kring maken voor vrienden, een voor familie en misschien een voor collega's of mensen van uw sportvereniging. Maar u kunt zoveel kringen aanmaken als u wilt en mensen aan meerdere kringen toevoegen. Mensen die u toevoegt aan een kring, krijgen hier een melding van. Ze krijgen echter niet te zien in welke kring u hen hebt toegevoegd. Het is best even een karwei om een goede indeling te bedenken, maar denk hier goed over na. Het mooie van dit indelen in kringen is dat u eenvoudig kunt kiezen met wie u welke informatie deelt. Tegelijkertijd kunt u de informatie die mensen met u (of met iedereen) delen, als een soort Twitter-tijdlijn inzien. Een nieuwsoverzicht dus, van uw vrienden, familie enzovoort. U vindt dit nieuwsoverzicht onder Updates.

©PXimport

Dankzij Google kringen kunt u eenvoudig kiezen met wie u wat deelt.

©PXimport

Ook handig is dat u de updates per kring kunt bekijken. Zo bent u snel op de hoogte van wat er in bepaalde kringen speelt!

3. Aanmelden voor Google+

De dienst is nog maar een aantal maanden in de lucht en zoals altijd zijn het voornamelijk de 'early adopters' die u op dit sociale netwerk tegen zult komen. Maar dit kan snel veranderen, want iedereen met een Google-account (bijvoorbeeld Gmail) kan zich aanmelden. Om u direct aan te melden voor Google+, gaat u naar Google+ en klikt u op de grote blauwe knop Direct meedoen. Klik op de volgende pagina op de knop Aanmelden. U wordt doorgestuurd naar de bekende inlogpagina voor uw Google-account. Vul uw e-mailadres en bijbehorend wachtwoord in en klik wederom op Aanmelden. Het kan helaas zo zijn dat aanmelden tijdelijk niet mogelijk is. Google+ bevindt zich namelijk nog in een beperkte testfase. Klik dan op de knop Hou me op de hoogte, laat uw naam en e-mailadres achter en u wordt vanzelf uitgenodigd.

©PXimport

Iedereen kan zich aanmelden voor Google+, het enige dat u nodig hebt is een Google-account.

Google+

We beginnen dit artikel met een korte introductie van Google+. Hoewel iedereen zich kan aanmelden met een Google-account, bevindt Google+ zich op het moment van schrijven nog steeds in een testfase en kan het zijn dat u niet direct toegang krijgt. We houden het daarom bij een korte introductie, maar zullen er later - als het voor iedereen toegankelijk is - uitgebreid op terugkomen.

4. Punten in uw Gmail-adres

Als u een Gmail-account hebt, dan weet u misschien dat het niet uitmaakt of u punten gebruikt in uw e-mailadres of niet. Wat voor het apenstaartje staat, kunt u voorzien van zoveel punten als u maar wilt. Het maakt niet uit of u billgates@gmail.com gebruikt, of bill.gates@gmail.com: het komt allemaal in dezelfde mailbox terecht. Ook b.i.l.l.g.a.t.e.s@gmail.com kunt u gebruiken. Zo kunt u onderscheid maken tussen belangrijke en minder belangrijke e-mails. Gebruik punten in het e-mailadres voor alle websites waar u zich moet registreren. Stuurt u een sollicitatiebrief, dan laat u de punten weg. Zo kunt u met behulp van filters eenvoudig de minder belangrijke e-mails direct naar een map laten verplaatsen en behoudt u overzicht in uw mailbox!

©PXimport

Het maakt niet uit of u punten gebruikt voor het apenstaartje of niet, alles komt aan!

5. Het plusteken gebruiken

Naast punten in het Gmail-adres, kunt u ook gebruikmaken van het plusteken. Stel dat uw e-mailadres stevejobs@gmail.com is, dan kunt u voor het apenstaartje nog een plusteken en een woord plaatsen. Schrijft u zich in voor een nieuwsbrief, gebruik dan bijvoorbeeld stevejobs+nieuwsbrieven@gmail.com. Niet alle inschrijfformulieren accepteren het plusteken, maar bij de meeste moderne websites is dit geen enkel probleem. Zo kunt u eenvoudig alle nieuwsbrieven in een speciale map laten binnenkomen.

©PXimport

Gebruik een plusteken in uw Gmail-adres en u kunt eenvoudig e-mail filteren!

6. Googlemail.com

In Duitsland mag Google de naam Gmail niet gebruiken, omdat een Duits bedrijf deze naam al eerder registreerde. Alle Duitsers die de maildienst van Google dus willen gebruiken, moeten inloggen op Googlemail. Maar wist u dat niet alleen de Duitsers, maar iedereen met een Gmail-adres ook een e-mailadres bij googlemail.com heeft? Ook de e-mails die naar dit domein worden gestuurd, komen gewoon in uw Gmailbox terecht. Nog een manier om onderscheid te maken tussen belangrijke en minder belangrijke e-mail!

©PXimport

U kunt in plaats van gmail.com ook googlemail.com als e-maildomein gebruiken!

Google-diensten verdwijnen

Helaas komt het ook voor dat Google bepaalde diensten - die u mis­schien juist vaak gebruikt verwijdert. Zo is onlangs op het Google web­log aangekondigd dat er een grote 'herfstschoonmaak' zal plaatsvinden. Sommige diensten verdwijnen, sommige worden samengevoegd met andere Google-diensten. Onder andere Google Desktop, Google Pack en Google Notebook zullen worden opgeheven. De complete lijst met wijzigingen vindt u hier (Engelstalig). Maakt u gebruik van een van de besproken diensten, controleer dan op tijd of u uw gegevens moet veiligstellen.

©PXimport

Google houdt een flinke herfstschoonmaak, de complete lijst vindt u op het weblog.

7. Herinneringen in Google Agenda

Google biedt naast Gmail ook een prima agenda en dat kan best handig zijn. Zo kunt u bijvoorbeeld herinneringen instellen. Handig voor die steeds terugkerende taken die u anders wellicht zou vergeten, zoals het vuilnis buitenzetten. Als u ingelogd bent op Gmail, klikt u bovenin op Agenda om naar Google Agenda te gaan. Of ga direct naar uw agenda via Google Calendar. Om een afspraak of herinnering te maken, klikt u linksboven op de knop Maken. Vul de benodigde gegevens in en plaats een vinkje bij Herhalen. Klik op Gereed als u klaar bent. Bij herinneringen kunt u kiezen voor een pop-up en/of een e-mail. Vul desgewenst nog in of u beschikbaar of bezet bent en of deze herinnering of afspraak openbaar of privé is. Klik tot slot op Opslaan.

©PXimport

Google Agenda biedt uitgebreide mogelijkheden om afspraken en herinneringen op te slaan.

8. Doe-het-zelf met YouTube

Soms zijn er van die klusjes in huis, waarvan u wellicht denkt: dat kan ik niet zelf, daar moet ik iemand voor laten komen. Dat hoeft niet zo te zijn! Want YouTube staat boordevol met DIY (Do It Yourself - Doe-Het-Zelf)-video's. Je kan het zo gek niet bedenken, bijna alles is er te vinden. Kraan vervangen? Kijk even op YouTube. Een vloer leggen? Is ook op YouTube te vinden. Er zijn diverse kanalen op YouTube die een mooi startpunt zijn voor al uw huis-tuin-en-keukenklusjes. Bijvoorbeeld:

,

en

. Handig!

©PXimport

YouTube staat boordevol met instructievideo's, over allerhande onderwerpen. Doe het zelf!

9. Actuele files in Google Maps

Als u wilt weten of er momenteel files staan op de route die u van plan bent te gaan rijden, dan kunt u op diverse websites terecht. Maar wist u dat u ook gebruik kunt maken van Google Maps? Ga naar Google Maps en zoom in op de gewenste locatie. Klik daarna rechtsboven op het uitschuifmenuutje. Selecteer Verkeer. Op de plattegrond wordt nu de actuele verkeerssituatie weergegeven met behulp van kleuren. Bij groen is er niets aan de hand, bij geel wordt er al wat langzamer gereden en bij rood of zelfs zwart is het foute boel. Niet alleen de files op snelwegen wordt weergegeven, ook de kleinere wegen en straten zijn te zien. Het mooie is ook dat u de voorspelde verkeerssituatie voor andere dagen kunt zien. Klik linksonder in het scherm op wijzigen en selecteer de dag en de tijd waarvoor u de voorspelde verkeersdruk wilt zien. U kunt overigens niet alleen de file-informatie van Nederland bekijken, Google heeft dit inmiddels voor grote delen van de (Westerse) wereld beschikbaar gemaakt.

©PXimport

Bekijk gedetailleerde, actuele file-informatie in Google Maps!

10. OV-informatie in Google Maps

Een van de andere mogelijkheden die Google Maps biedt, is het tonen van routebeschrijvingen. Vroeger kon u alleen kiezen tussen de route per auto of lopend, tegenwoordig kunt u - afhankelijk van de plaats - ook kiezen voor een routebeschrijving per openbaar vervoer. Klik linksboven op Routebeschrijving, vul achter punt A uw vertrekplaats in en achter punt B uw bestemming. Als de routebeschrijving met het openbaar vervoer beschikbaar is, dan verschijnt het pictogram van een bus tussen de auto en de voetganger in. Klik hierop en u krijgt diverse opties te zien. Selecteer een van de voorgestelde beschrijvingen en de route wordt op de kaart weergegeven. De informatie verkrijgt Google van openbaar vervoeraanbieders als NS en plaatselijke vervoerders.

©PXimport

Uw route plannen met het openbaar vervoer kan nu ook in Google Maps.

11. Zoeken met Engelstalige Google

Wanneer u googelt, zal het u vast zijn opgevallen dat Google automatisch overschakelt naar Google.nl, de Nederlandse versie van Google dus. In de meeste gevallen is dit natuurlijk prima. Maar soms wilt u misschien liever de standaardversie van Google, namelijk Google.com gebruiken. Wat u ook probeert, als u Google.com intikt, wordt u toch weer doorgestuurd naar de Nederlandse versie. Er is echter een eenvoudige truc om dit te omzeilen. Ga naar Google ncr en u krijgt de standaardversie van Google. U vraagt zich wellicht af waar ncr voor staat? Dit is simpelweg een afkorting voor 'no country redirect'.

©PXimport

Wilt u de Engelse versie van Google gebruiken? Gebruik dan de snelcode 'ncr'.

12. Offline Google Mail

Hoewel internetproviders vandaag de dag behoorlijk betrouwbaar zijn, kan het nog steeds voorkomen dat u tijdelijk geen verbinding met het internet hebt. En dan hebt u als online Gmail-gebruiker een probleem, want u kunt dan ook niet bij uw e-mail (tenzij u een mailclient als Outlook gebruikt of uw e-mail op bijvoorbeeld uw smartphone kunt lezen). Google heeft hier een oplossing voor bedacht in de vorm van een handige Chrome-extensie. Met de Offline Google Mail extensie kunt u Gmail gebruiken, ook als er geen internetverbinding is. Natuurlijk kunt u in die tijd geen e-mails ontvangen of versturen, maar u kunt wel bij uw Inbox, u kunt alvast e-mails schrijven en beantwoorden, verwijderen enzovoort. Op het moment dat de internetverbinding weer actief is, worden de offline handelingen die u hebt uitgevoerd automatisch gesynchroniseerd. Dit is ook handig als u met het vliegtuig gaat en door wilt blijven werken. U vindt de extensie hier en u hebt uiteraard wel de browser Google Chrome nodig. Klik op Toevoegen aan Chrome / Installeren. In uw Windows-taakbalk (rechts onderin) wordt nu een Chrome-pictogram toegevoegd. Klik op dit pictogram en klik op Offline Google Mail. U komt nu op een pagina in Chrome, waar u aan kunt geven of u Gmail offline wilt gebruiken. Dit wilt u, dus selecteert u de optie Allow Offline Mail. U komt nu in uw mailbox terecht, die er iets anders uitziet dan u gewend bent van Gmail. Maar dat is misschien wel nog een voordeel van deze Offline Gmail-app: het is erg overzichtelijk en er zijn geen advertenties te zien.

©PXimport

De extensie Offline Google Mail voor Chrome zorgt ervoor dat u altijd in uw Gmail-box kunt.

©PXimport

De eerste keer dient u Offline Mail in te schakelen, op de achtergrond wordt uw Gmail gesynchroniseerd.

©PXimport

De lay-out is wat anders, maar u kunt alle gebruikelijke handelingen uitvoeren.

13. Takenlijstjes

Houdt u van lijstjes maken? Lijstjes met dingen die u niet mag vergeten, dingen die u nog moet doen vandaag; sinds enige tijd is het ook in Gmail mogelijk om takenlijstjes bij te houden. Klik linksboven (onder Contactpersonen) op Taken. Rechtsonder in het browserscherm wordt nu een schermpje zichtbaar. Hier kunt u eenvoudig nieuwe taken aanmaken door gewoon tekst in te voeren. Sluit af met Enter en u kunt een nieuwe taak maken. Alles werkt zoals u zou verwachten: u kunt de taken als afgehandeld markeren door het hokje ervoor af te vinken en u kunt taken verschuiven (plaats de muiscursor op de gestippelde rand aan de voorkant en verplaats de taak door de linkermuisknop in te drukken en de taak te verslepen). Klikt u aan de rechterkant op het blauwe pijltje, dan kunt u nog details invoeren als vervaldatum, opmerkingen en kunt u de taak toevoegen aan een andere takenlijst.

©PXimport

In Gmail kunt u ook handige takenlijstjes bijhouden.

14. Goo.gl

U hebt vast wel eens gehoord van url-shorteners (url-inkorters) als bit.ly en tinyurl.com. Deze diensten bestaan al jaren, en zijn met name populair geworden door Twitter, omdat het aantal karakters dat u kunt gebruiken nu eenmaal beperkt is. Maar wist u dat ook Google zijn eigen url-verkorters heeft? Naast G.com, wat Google alleen voor eigen bedrijfsdoeleinden gebruikt, is er Goo.gl dat wél door iedereen gebruikt kan worden. Ga naar Goo.gl en vul een lange url in. Klik op Shorten. De verkorte url is direct beschikbaar en als u de sneltoetscombinatie Ctrl+C gebruikt, kunt u de url direct in bijvoorbeeld een mailtje plakken.

©PXimport

Gebruik goo.gl om snel url's in te korten.

15. Goo.gl statistieken

Als u ingelogd bent op Gmail, dan kunt u de statistieken zien van alle verkorte url's die u hebt aangemaakt. Maar op zich hoeft u niet eens in te loggen. Een korte url van goo.gl ziet er als volgt uit: http://goo.gl/aXczE. Door nu tussen de http://goo.gl/ en de code (in dit geval aXczE) het woordje info te plakken, krijgt u direct de statistieken te zien. Deze statistieken zijn openbaar en door iedereen op te vragen als men de korte url weet. Met goo.gl kunt u bovendien slimme trucjes uithalen. Bijvoorbeeld om te zien of iemand de door u aangeraden website daadwerkelijk bezocht heeft: stuur de korte url dan alleen naar deze persoon. Het is hoe dan ook een handige en snelle methode om bij te houden hoeveel mensen op uw links klikken, met welke browser, welk besturingssysteem en vanuit welk land.

©PXimport

Goo.gl biedt handige statistieken, maar weet wel dat iedereen deze kan inzien.

16. Goo.gl QR-code

U hebt vast weleens die vreemde vierkante blokken met lijnen, vierkanten en blokjes gezien. Deze zogeheten QR-codes kunt u met speciale apps voor smartphones 'scannen', waarna deze razendsnel gedecodeerd worden in een stuk tekst. Die QR-codes zijn dus eigenlijk een soort geheimtaal die ontcijferd kan worden of gewoon streepjescodes die meer informatie kunnen bevatten. Een QR-code wordt vaak gebruikt om een link te maken naar een website of een filmpje. Zo hoeft u het adres niet te onthouden of in te voeren in uw (mobiele) browser. Maar hoe maakt u deze nu zelf? Ook met goo.gl! Elke ingekorte url wordt namelijk ook omgezet in een QR-code en u hoeft alleen maar .qr achter de korte url te plaatsen om de afbeelding te zien (in dit voorbeeld dus http://goo.gl/aXczE.qr). Standaard wordt de QR-code in het formaat 150x150 pixels getoond. Wilt u echter een grotere versie? Wijzig dan in de url de 150x150 (achter chs=) in bijvoorbeeld 500x500 en druk op Enter. Deze afbeelding kunt u bijvoorbeeld afdrukken op uw visitekaartje, op posters enzovoort. De maximale grootte die u zo kunt kiezen is 547x547, omdat het maximale pixels dat gerenderd kan worden is ingesteld op 300.000.

©PXimport

Plaats .qr achter een verkorte goo.gl-url en u krijgt de bijbehorende QR-code te zien.

©PXimport

Pas de url aan om de QR-code in een groter formaat te zien.

Dagelijks hoor en lees je over artificiële intelligentie (AI). Daarbij worden vaak termen als neuraal netwerk en deep learning gebruikt. In dit artikel vertellen je hier meer over en gaan we ook zelf met AI aan de slag. We doen dit via TensorFlow Playground en Google Teachable Machine.

Het begrip artificiële intelligentie verwijst naar de mogelijkheid om zelfstandig kennis op te nemen, problemen op te lossen en beslissingen te nemen, net zoals een mens. Het woord ‘artificieel’ duidt erop dat deze vorm van intelligentie door mensen is ontworpen en door computers of machines wordt uitgevoerd en dus niet door een biologisch brein.

Veel AI-toepassingen, zoals beeld- en spraakherkenning en taalverwerking, maken hierbij gebruik van zogenoemde neurale netwerken. Deze zijn namelijk uitstekend geschikt voor het herkennen van complexe patronen in grote hoeveelheden ongestructureerde data.

Zo’n digitaal neuraal netwerk (DNN) is gebaseerd op de werking en structuur van het menselijke brein, maar het blijft niet meer dan een abstracte vereenvoudiging. Het menselijke brein is tenslotte (vooralsnog) aanzienlijk complexer, flexibeler en vooral ook energiezuiniger met een maximaal verbruik van circa 20 watt. Ons brein is bovendien superieur in creativiteit, contextueel begrip en emotionele verwerking. 

Digitaal neuraal netwerk

Een digitaal neuraal netwerk (DNN) werkt net als het biologisch brein met neuronen (zie bovenstaand tekstkader). Alleen in een DNN gaat het hierbij om wiskundige rekeneenheden die informatie verwerken. Elk neuron ontvangt invoer, vermenigvuldigt deze met een gewicht om de relevantie te bepalen en telt daar een compensatiewaarde, de zogeheten bias, bij op. Samen vormen deze gewichten en biases de ‘parameters’. GPT-4 bevat er naar schatting 1,7 biljoen.

De informatie stroomt door een of meer verborgen lagen tussen de invoer- en uitvoerlaag. Elke verborgen laag verwerkt de gegevens verder, waardoor complexere patronen worden herkend. Hiervoor gebruikt elk neuron een zogeheten activatiefunctie, die bepaalt of en in welke mate de uitvoer wordt doorgegeven. Zonder activatiefuncties zou het netwerk alleen eenvoudige wiskundige verbanden leren, zoals rechte lijnen, terwijl het nu ook met complexe, gebogen of gelaagde patronen overweg kan.

Een eenvoudig digitaal neuraal netwerk, met één verborgen laag.

Sturing en zelflering

Mensen sturen het DNN indirect aan door het bepalen van het aantal lagen, het aantal neuronen per laag en het type activatiefunctie. Verder kiezen ze hoe het netwerk moet leren, bijvoorbeeld door te bepalen hoeveel data het ziet en hoe complex de gegevens zijn, hoe vaak het leert en hoe groot de aanpassingen mogen zijn. Tijdens deze training worden de parameters automatisch aangepast door het netwerk om optimaal patronen te herkennen en voorspellingen te doen.

Vereenvoudigd komt het hierop neer: nadat het netwerk een voorspelling heeft gedaan, wordt berekend hoe ver deze afwijkt van de juiste waarde, waartoe het netwerk tijdens de training toegang heeft. Deze afwijking wordt vervolgens teruggestuurd door het netwerk, van de uitvoer- naar de invoerlaag. Onderweg berekent het netwerk hoeveel elke verbinding (gewicht) en extra waarde (bias) heeft bijgedragen aan de fout. Daarop past het netwerk de parameters aan om de fout kleiner te maken. Dit proces herhaalt zich vele malen, zodat het netwerk steeds accurater wordt. Dit principe wordt ‘backpropagation’ genoemd (letterlijk: achterwaartse terugkoppeling) en maakt dat het netwerk grotendeels zelflerend is.

©Vallabh soni - stock.adobe.com

Backpropagation: het netwerk stuurt zelf bij op basis van de vastgestelde afwijking.

TensorFlow Playground

Spelen met werking DNN

Het wordt interessanter wanneer je zelf experimenteert met de principes en werking van een DNN. Ga naar https://playground.tensorflow.org. Hier herken je de lagen met neuronen: een invoerlaag, twee verborgen lagen en een uitvoerlaag. Bij DATA is al een specifieke dataset geselecteerd. Zodra je op Run (het pijltje) klikt, probeert het netwerk het patroon in de gekozen dataset te herkennen. Het resultaat verschijnt onder Output.

Hoe langer je het proces laat lopen, hoe hoger het aantal trainingscycli (hier epochs genoemd) en hoe accurater de ruimte-indeling of dataclassificatie in de output: blauwe achtergrond voor blauwe punten en oranje achtergrond voor oranje punten. Omdat het standaard om een eenvoudig datapatroon gaat, zal de Training loss waarschijnlijk 0.000 zijn. Dit betekent dat het netwerk het patroon vrijwel meteen correct herkent op basis van de ingestelde parameters, zodat er nauwelijks of geen backpropagation nodig is.

Met de standaardinstellingen kan dit neurale netwerk moeiteloos overweg.

Verdere aansturing

Je kunt het netwerk flink uitdagen door enkele instellingen aan te passen. We geven je enkele mogelijkheden die zeker leerzaam kunnen zijn. Activeer in de invoerlaag bijvoorbeeld alleen de bovenste eigenschap X1. Het netwerk classificeert dan uitsluitend op basis van de horizontale posities van de punten. Voor de derde dataset (linksonder) kan dit voldoende zijn, maar voor andere niet. Probeer het gerust zelf uit. Je zult ook merken dat hoe meer features je inschakelt, hoe meer informatie het netwerk gebruikt en hoe beter het complexe patronen kan herkennen.

Verhoog eens Noise (ruis) met de schuifknop om het leerproces te bemoeilijken. De datapunten worden hierdoor minder gestructureerd, wat je meteen terugziet in de Output. Verminder nu eens het aantal neuronen (via de minknop boven elke laag) om het netwerk minder complexe beslissingen te laten nemen. Minder verborgen lagen verlaagt eveneens de capaciteit om diepere datapatronen te leren.

Nog steeds te makkelijk? Verlaag dan de Learning rate naar bijvoorbeeld 0.0001. Een lagere leerratio betekent tenslotte kleinere stappen bij het aanpassen van de gewichten (wat zich hier visueel vertaalt als minder snel aangepaste lijndiktes tussen de neuronen), waardoor het netwerk langzamer leert.

Experimenteer gerust verder met andere, ook meer geavanceerde instellingen om het netwerk – en jezelf – uit te dagen.

Met deze instellingen wordt de training van het neurale netwerk nagenoeg onmogelijk.

Deep learning

Een DNN is een van de meest effectieve methoden of algoritmen binnen machine learning (ML), waarbij computers leren van data zonder ze expliciet te moeten programmeren. Het is vooral geschikt voor complexe taken zoals beeldherkenning, spraakherkenning en taalverwerking.

Eenvoudige ML-modellen hebben meestal een of enkele verborgen lagen. Bij een complexere architectuur met meerdere verborgen lagen, die in staat is complexere patronen en relaties te herkennen, spreekt men van deep learning (DL). Deep learning is daarmee een subonderdeel van machine learning, al is het onderscheid niet altijd scherp te maken.

Bij DL gebruikt het neurale netwerk logischerwijze meer parameters, wat meteen ook een grotere hoeveelheid data vereist om het effectief te kunnen trainen. Meer data en parameters vereisen uiteraard ook meer rekenkracht, waarvoor vaak talrijke gpu’s (Graphics Processing Units) of gespecialiseerde processors als Googles TPU’s (Tensor Processing Units) nodig zijn.

Een Google TPU op een PCIe-kaart.

Google Teachable Machine

Experimenten met AI

Het zal je nauwelijks verbazen dat je, behalve geavanceerde kennis, frameworks als TensorFlow of PyTorch nodig hebt om een DL-model te ontwikkelen. Wil je hier desondanks toch mee experimenteren, dan biedt Googles Teachable Machine een uitstekende omgeving. Dit project heeft namelijk een interface waarmee je zonder technische expertise toch een AI-model kunt trainen.

Het platform is gebaseerd op DL-technieken en gebruikt neurale netwerken om patronen en kenmerken in diverse datasets te herkennen. Het werkt met voorgetrainde modellen, maar je kunt ook eigen gegevens toevoegen om een aangepast model te trainen. Na training kun je het model exporteren in verschillende formaten en inzetten in een web-app, mobiele app of op toestellen als Raspberry Pi, Arduino of IoT-apparaten.

Via deze GitHub-pagina vind je talrijke leuke projecten met Teachable Machine (van Bananameter tot Snake Game), evenals tutorials. Maar laten we nu vooral zelf aan de slag gaan met een bescheiden project.

Dit model heeft meteen door dat deze banaan overrijp is.

Starten met project

Surf naar https://teachablemachine.withgoogle.com. Hier leer je een computer trainen om je eigen afbeeldingen, geluiden en houdingen te herkennen. Klik op Aan de slag om een nieuw project te starten en kies uit drie modelopties: Projectafbeelding, Audioproject of Project met houdingen.

Wij nemen het eerste model als voorbeeld. Dit opent een venster waarin je kunt kiezen tussen een Model voor standaard afbeelding (kleur, 224 × 224 pixels) of een Model voor ingesloten afbeelding (grijswaarden, 96 × 96 pixels). Dit laatste, een embedded model, is geschikt voor microcontrollers. Wij kiezen hier voor het wat grotere standaardmodel.

Teachable Machine laat je uit drie grote trainingsmodellen kiezen.

Dataset en klassen aanmaken

Je komt nu terecht op een webpagina waar je eerst je dataset moet aanmaken. In dit geval bestaat deze uit afbeeldingen. Je deelt deze op in twee of meer categorieën, die je ook labelt. Teachable Machine heeft standaard twee categorieën (klassen), maar via +Een klasse toevoegen kun je eenvoudig meer klassen toevoegen.

Het aantal klassen dat je nodig hebt, hangt af van je project. Voor het onderscheiden van bijvoorbeeld QR-codes en zebrapatronen volstaan twee klassen (QR en Zebra). Wil je echter overrijpe, rijpe en rauwe bananen classificeren, dan heb je er minstens drie nodig. Zorg eerst dat het juiste aantal klassen beschikbaar is. Via de knop met drie stippen verwijder je desnoods overtollige klassen. Klik bij elke klasse op het potloodicoon en geef de categorie een zinvolle naam.

Daarna voeg je data toe aan elke klasse via de knop Uploaden of Webcam. Bij gebruik van de webcam moet je de pagina toegang geven tot de aangekoppelde camera. Door op Ingedrukt houden om op te nemen te klikken, stuur je continu snapshots naar Teachable Machine. De afbeeldingen verschijnen vervolgens in de betreffende klasse.

Vul je dataset met voldoende en gevarieerde afbeeldingen, via webcam en/of uploads.

Trainen en testen

Zodra je voldoende en gevarieerde data hebt toegevoegd, kun je het AI-model trainen. Klik op Model trainen om direct te starten of pas eerst enkele instellingen aan via het pijlknopje bij Geavanceerd. Hier kun je Tijdvakken, Batchgrootte en Leersnelheid aanpassen, vergelijkbaar met Epochs, Batch size en Learning rate in TensorFlow Playground. Klik op het vraagteken voor meer uitleg. Bij Geavanceerde opties kun je in een apart venster interessante statistieken over het trainingsproces bekijken. Na afloop verschijnt de melding Model getraind.

Klik rechts op Voorbeeld bekijken, zet Invoer op AAN en kies of je via Webcam of Bestand data wilt aanleveren. Wij kozen voor Webcam en testten met verschillende afbeeldingen van QR-codes en zebra’s. Bij Uitvoer toont Teachable Machine een percentage dat de zekerheid van de classificatie weergeeft.

Een QR-code op de rug van een zebra: daar heeft Teachable Machine niet van terug.

Export

Als alles goed werkt en je het model buiten de Teachable Machine-omgeving wilt gebruiken, klik je op Model exporteren. Kies voor Tensorflow.js, selecteer Downloaden en klik op Mijn model downloaden. Pak het gedownloade zip-bestand uit in een lege submap \my_model. Deze bevat een drietal bestanden, maar niet je trainingsdata. Dit komt doordat de neurale netwerkarchitectuur, geoptimaliseerde gewichten en modelconfiguratie kunnen volstaan voor nieuwe voorspellingen.

Ga vervolgens naar het tabblad Javascript, klik op Kopiëren en plak de code in een teksteditor, zoals Kladblok of Notepad++. Sla dit op als een html-bestand in de map net boven de submap \my_model.

Om lokaal te kunnen testen zonder browserfoutmeldingen zet je eerst een eenvoudige webserver op. Wij gebruikten de gratis Abyss Web Server (voor Windows, macOS en Linux). Plaats het html-bestand samen met de submap \my_model in de standaardmap C:\Abyss Web Server\htdocs. Dubbelklik erop om het in je browser te starten. Als het goed is, kun je nu meteen je AI-model testen. Succes.

Je kunt het model bijvoorbeeld testen via een lokale webserver.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede bluetooth-speaker voor mee op vakantie? Wij zochten vijf modellen voor je uit voor minder dan 90 euro.

Een draagbare bluetooth-speaker is superhandig als je graag muziek luistert, waar je ook bent. Je koppelt ze in een paar seconden aan je telefoon of tablet, en je kunt meteen je favoriete playlist afspelen – zonder gedoe met kabels of ingewikkelde installatie. Gewoon aanzetten, verbinden en gaan met die beat. Wij zochten vijf modellen voor buiten voor je op, voor minder dan 90 euro.

JBL FLIP 6

Deze Flip 6 van JBL neem je makkelijk overal mee naartoe, maar produceert ondanks zijn compacte formaat toch flink wat geluid. Hij is klein genoeg om in je tas te gooien, maar als je hem aanzet, komt er verrassend veel bas en helderheid uit. Perfect voor op het strand, in het park of gewoon thuis op de keukentafel. Hij kan tegen een stootje – letterlijk – en is helemaal waterdicht. Dus regen of zwembad? Geen probleem. De batterij gaat zo'n 12 uur mee, dus je komt wel een dagje door. En heb je een vriend die ook een JBL-speaker heeft? Dan kun je ze koppelen voor dubbel zoveel geluid.

💪 Gewicht: 941 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-vermogen: 10 watt
🔋 Speelduur: 12 uur

Marshall Willen

De Marshall Willen valt op: niet alleen qua geluid, maar ook door z'n iconische rock-'n-roll-uiterlijk. Hij past makkelijk in je jaszak en maakt indruk met z'n kraakheldere geluid. Ondanks z'n formaat krijg je verrassend veel punch. De accu gaat gerust een hele dag mee en je kunt 'm gewoon meenemen onder de douche of in de regen – hij is namelijk waterdicht. Wat ook fijn is: hij heeft een handige clip waarmee je 'm ergens aan kunt hangen. Ideaal voor onderweg of op de fiets.

💪 Gewicht: 476 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-vermogen: 10 Watt
🔋 Speelduur: 15 uur

Sony ULT Field 1

De Sony ULT Field 1 is compact, makkelijk te dragen en zit verrassend goed in elkaar. Wat echt opvalt is de bas: lekker diep en vol. En als je dat niet genoeg vindt, zet je gewoon de ULT-knop aan voor nog wat extra power. Hij is water- én stofdicht, dus je hoeft 'm niet te sparen. De batterij houdt het een uur of 12 vol, wat prima is voor een dagje buiten. Gewoon een fijne, robuuste speaker die doet wat je nodig hebt.

💪 Gewicht: 650 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-Vermogen: 30 Watt
🔋 Speelduur: 12 uur

Ultimate Ears WONDERBOOM 4

De WONDERBOOM 4 is klein, rond en vrolijk, maar klinkt alsof-ie twee keer zo groot is. Zet hem in het midden van de kamer of je picknickkleed en iedereen hoort even goed wat er speelt, dankzij 360° geluid – en dat werkt verrassend goed. Hij is waterdicht én kan drijven, dus hij mag mee in bad of op een bootje, zolang je 'm maar niet lang onder water houdt. De batterij gaat ongeveer 14 uur mee, en als je er twee hebt, kun je stereo afspelen. Kortom: klein ding, groot geluid, nul zorgen.

💪 Gewicht: 420 gram
🌊 Waterdicht: IP67
🔊 RMS-Vermogen: niet opgegeven
🔋 Speelduur: 14 uur

Denver BTG-615

Denver is misschien nog niet zo bekend als de grote merken, maar deze 15 Watt BTG-615 verrast zeker. Voor een speaker onder de 50 euro krijg je een stevig geluid en een leuke lichtshow dankzij de ingebouwde leds. Perfect voor feestjes in je woonkamer of buiten op het balkon. Hij is spatwaterdicht, dus een beetje regen overleeft-ie wel. De batterij gaat zo'n 5 uur mee - dat is wel een stuk minder dan de andere hier besproken modellen, maar in principe voldoende voor een middagje muziek. En met een handvat bovenop neem je hem zo mee. Geen poespas, gewoon een leuke speaker die doet wat je verwacht.

💪 Gewicht: 2 kg
🌊 Waterdicht: IPX5
🔊 RMS-Vermogen: 15 Watt
🔋 Speelduur: 5 uur