Soda is een multifunctioneel middel dat in veel huishoudens te vinden is. Hoewel het vaak wordt geassocieerd met schoonmaken, zijn de mogelijkheden vrijwel eindeloos. Dit artikel belicht een aantal verrassende en praktische lifehacks met (kristal)soda, waarmee je het dagelijks leven een stukje makkelijker kunt maken.

Wat is (kristal)soda eigenlijk?

Voordat we de vele toepassingen van kristalsoda verkennen, is het nuttig om eerst te begrijpen wat het precies is. Kristalsoda, ook bekend als natriumcarbonaat, is een wit, kristallijn poeder dat veel wordt gebruikt als schoonmaakmiddel. Het is een alkali, wat betekent dat het een hoge pH-waarde heeft en daarom goed is in het neutraliseren van zuren.

De oorspronkelijke toepassing was als waterontharder; het werd gebruikt om calcium- en magnesiumionen uit hard water te verwijderen. Dit maakte het uitermate geschikt als toevoeging bij het wassen van kleding. Door de jaren heen is echter gebleken dat dit wondermiddel voor veel meer kan worden ingezet dan alleen het verzachten van water.

Schoonmaken en ontvetten

De meest bekende toepassing is natuurlijk schoonmaken. Een oplossing van kristalsoda en water werkt uitstekend als ontvetter in de keuken. Spray het op je fornuis of afzuigkap, laat het even intrekken en veeg het daarna gemakkelijk weg.

Verwijderen van hardnekkige vlekken

Staat je snijplank vol met vlekken van bijvoorbeeld rode biet of wortel? Een pasta van kristalsoda en water helpt om deze vlekken te verwijderen. Wrijf de pasta in de vlek, laat het even intrekken en spoel het vervolgens af.

Verfrissen van tapijten

Strooi kristalsoda over je tapijt, laat het een paar uur liggen en zuig het vervolgens op met de stofzuiger. Dit helpt om nare geurtjes te neutraliseren.

Ontstoppen van afvoeren

Een mengsel van kristalsoda en heet water kan wonderen doen voor een verstopte afvoer. Giet het mengsel in de afvoer, wacht een paar minuten en spoel het door met heet water.

Tuingereedschap schoonmaken

Je tuingereedschap krijgt veel te verduren en kan daardoor snel vies worden. Een sopje van kristalsoda kan helpen om je gereedschap te ontvetten en te ontsmetten.

Behandelen van insectenbeten

Een pasta van kristalsoda en water kan verlichting bieden bij jeukende insectenbeten. Breng de pasta aan op de beet, laat het kort intrekken en spoel het af.

Verzachten van vermoeide voeten

Een warm voetenbad met een paar eetlepels kristalsoda kan wonderen doen na een lange dag. Het verzacht je voeten en helpt ook om eventuele geurtjes te neutraliseren.

Zilverwerk laten glanzen

Is je zilverwerk dof geworden door oxidatie? Een badje van warm water met een eetlepel kristalsoda kan uitkomst bieden. Dompel het zilverwerk gedurende 20 tot 30 minuten onder en poets het daarna zachtjes met een zachte doek.

©Olga Yastremska, New Africa, Afr

Vergelijking met andere huishoudelijke middelen

Kristalsoda wordt vaak in één adem genoemd met andere huishoudelijke schoonmaakmiddelen zoals azijn, baking soda en citroensap. Hoewel ze allemaal hun eigen unieke eigenschappen en toepassingen hebben, is het interessant om ze naast elkaar te zetten.

Azijn

Azijn is een uitstekende ontkalker en desinfecteert ook goed. Maar in tegenstelling tot kristalsoda is azijn zuur. Dat betekent dat je voorzichtig moet zijn met het gebruik op oppervlakken die gevoelig zijn voor zuren, zoals marmer. Kristalsoda is basisch en werkt uitstekend als ontvetter.

Baking soda

Hoewel de namen vaak door elkaar worden gebruikt, zijn baking soda en kristalsoda niet hetzelfde. Baking soda (natriumbicarbonaat) wordt vaak gebruikt in recepten en is eetbaar, kristalsoda is dat niet. Beide zijn goed voor schoonmaken, maar kristalsoda is sterker en daardoor effectiever voor hardnekkige vlekken en ontvetten.

Citroensap

Citroensap heeft als voordeel dat het een aangename geur heeft en biologisch afbreekbaar is. Het is echter minder effectief bij het verwijderen van hardnekkige vlekken en ontvetten. Citroensap werkt wel weer goed in combinatie met andere middelen zoals azijn of kristalsoda, vooral als het gaat om het verwijderen van kalk.

Waterstofperoxide

Dit middel is een krachtig bleekmiddel en desinfectant, maar is ook behoorlijk agressief. Kristalsoda is wat dat betreft een stuk milder en daarom veiliger voor algemeen gebruik in het huishouden.

🧽 Meer huishoudtips? Volg ons dan ook op Facebook!

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.